«Τι γίνεται όταν οι ερωτικές φαντασιώσεις μας εκπληρώνονται;»
Ένα έργο που διαρρηγνύει τα όρια του έρωτα, της φαντασίας και της πραγματικότητας… Ένα ευφυές παιχνίδι με τον έρωτα!
«Ο Εραστής» του βραβευμένου με Νόμπελ Χάρολντ Πίντερ επιστρέφει επί σκηνής, στο θέατρο Μικρό Γκλόρια, με μια παράσταση που ρίχνει φως στις πιο σκοτεινές πτυχές του ερωτικού πόθου και της συζυγικής οικειότητας, υπό τη σκηνοθετική ματιά του Αλέξανδρου Κοέν.
Ένα φαινομενικά ήσυχο ζευγάρι, ο Ρίτσαρντ και η Σάρα, ζει εδώ και δέκα χρόνια μια τακτοποιημένη ζωή στο προάστιο του Γουίντσορ. Πίσω όμως από τη βιτρίνα της οικιακής σταθερότητας, κρύβεται ένα ερωτικό παιχνίδι εξουσίας και επιθυμίας. Το ζευγάρι επιλέγει να ξεφύγει από τη ρουτίνα μέσα από μια τελετουργία φαντασιώσεων, που επαναλαμβάνεται με ακρίβεια και πάθος, φτάνοντας στα άκρα… Μέσα στο καθιστικό του περιμένει τον μυστηριώδη επισκέπτη του και σε αυτό το παιχνίδι, δεν είναι ποτέ σαφή ούτε τα κίνητρα ούτε τα όρια.
Ο Πίντερ γράφει ένα έργο που ακροβατεί μεταξύ ρεαλισμού και παραλόγου, δημιουργώντας έναν κόσμο όπου η απειλή μπορεί να μην προέρχεται από τον έξω κόσμο, αλλά από την ίδια τη σχέση του ζευγαριού.
Σε αυτό το καθηλωτικό έργο, το φως πέφτει στις ανθρώπινες σχέσεις, οι ρόλοι εναλλάσσονται, τα πρόσωπα μεταμορφώνονται και τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Η ερωτική σύμβαση, ο ψυχικός εγκλωβισμός και η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό της επιθυμίας μας φέρνει αντιμέτωπους με την πιο άβολη αλήθεια: ότι αυτό που μας απειλεί και μας τρομάζει δεν βρίσκεται πάντα απ’ έξω, αλλά μπορεί να κατοικεί μέσα μας και στον ίδιο τον έρωτα…
Παίζουν: Κωνσταντίνος Αρνόκουρος και Νικολέτα Καρνέζη
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Μετάφραση-Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Κοέν
Σκηνικά-Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα
Φωτισμοί: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
Μουσική: Νικολέτα Καρνέζη
Βοηθός σκηνοθέτη: Λευτέρης Μαργιόλας
Φωτογραφίες: Διονύσης Κούτσης
Γραφιστικά: Πέτρος Παράσχης
Δραματολόγος: Μαρίνα Κονδάκη
Μακιγιάζ: Θάνος Βογιατζής
Επικοινωνία-Προβολή: Μαρκέλλα Καζαμία
Από 23 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στις 18.30
στο Θέατρο Μικρό Γκλόρια
Οι πρόσφατες δηλώσεις του Νίκου Δένδια περί «αλλαγής κουλτούρας» στις ευρωπαϊκές κοινωνίες και «επιστροφής στο πνεύμα αυτοθυσίας» δεν είναι απλώς ατυχείς. Είναι αποκαλυπτικές. Γιατί για πρώτη φορά, ένας κορυφαίος Ευρωπαίος υπουργός Άμυνας μιλά ανοιχτά για την ανάγκη προετοιμασίας των λαών να δεχθούν ξανά τον θάνατο ως φυσιολογικό τίμημα για τη διατήρηση της Ε.Ε. και των συμφερόντων της.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος αναφέρθηκε στα «φέρετρα με σημαία» που η Ευρώπη «δεν αντέχει να βλέπει». Το υπονοούμενο είναι σαφές. Η πολιτική ηγεσία θεωρεί ότι το πρόβλημα δεν είναι οι πόλεμοι, αλλά η απροθυμία των κοινωνιών να πληρώσουν το κόστος τους. Με άλλα λόγια, δεν πρέπει να σταματήσουν οι πόλεμοι, πρέπει να σταματήσει η κοινωνία να τους απορρίπτει.
Ακόμη πιο ανησυχητική ήταν η αναφορά του σε ενδεχόμενη «ευρωπαϊκή επέμβαση στην Ουκρανία» και στην ανάγκη «να βάλουμε τον εαυτό μας σε τάξη» ώστε να γίνει κάτι τέτοιο εφικτό. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Περισσότερους εξοπλισμούς, μεγαλύτερη στρατιωτικοποίηση, και μια κοινωνία προετοιμασμένη ψυχολογικά για να στέλνει τα παιδιά της να πεθάνουν για έναν «ευρωπαϊκό στρατό» εκτός συνόρων.
Όμως σε τέτοιες εκκλήσεις υπάρχει πάντα ένα σταθερό μοτίβο. Αυτοί που ζητούν την αυτοθυσία δεν είναι ποτέ αυτοί που θα κληθούν να θυσιαστούν. Οι ελίτ δεν πολεμούν. Οι λαοί πολεμούν και θάβουν τα παιδιά τους. Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο πολιτικό και ηθικό κενό στις δηλώσεις Δένδια. Μιλά για θυσία, αλλά δεν μιλά για ποιους και για τι.
Η Ευρώπη δεν χρειάζεται νέα κουλτούρα πολέμου. Χρειάζεται πολιτική που να αποτρέπει τους πολέμους και όχι να προετοιμάζει κοινωνίες να τους αποδεχθούν. Γιατί η πραγματική ασφάλεια δεν χτίζεται πάνω σε φέρετρα, αλλά πάνω στη δημοκρατία, την ειρήνη και την κοινωνική δικαιοσύνη.
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια;
Εσύ τι θα επέλεγες;
Πόσο κοστίζουν οι αρχές μας; Μπορεί μια απλή ερώτηση να διαλύσει μια σχέση;
Το βραβευμένο θεατρικό έργο «ΤΟ ΤΕΣΤ» του Ισπανού συγγραφέα Τζόρντι Βαγιέχο Ντουάρι, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, από τον πολιτιστικό οργανισμό Λυκόφως που συνεχίζει την συνεργασία του με τον σκηνοθέτη Χρήστο Σουγάρη μετά τις επιτυχημένες παραστάσεις «Αυλή των θαυμάτων», «Σκρουτζ» και «8 Γυναίκες».
Ένα απλό τεστ. Μια «αθώα» ερώτηση:
Τι θα διάλεγες εσύ; 100.000 ευρώ τώρα ή 1.000.000 σε δέκα χρόνια;
Τέσσερις από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της νεότερης γενιάς ηθοποιών, η Ηλέκτρα Νικολούζου, ο Νίκος Πολυδερόπουλος, η Ναταλία Σουίφτ και ο Χάρης Τζωρτζάκης θα απαντήσουν επί σκηνής στο «αθώο» αυτό ερώτημα, σε μια παράσταση πολλαπλών ανατροπών….
100.000 ευρώ τώρα ή 1.000.000 σε δέκα χρόνια;
Μια αιχμηρή ιστορία για το τι σημαίνει αγάπη, εμπιστοσύνη και επιλογή. Μια παράσταση που θα σε κάνει να γελάσεις, να προβληματιστείς και ίσως να κοιτάξεις με διαφορετικό τρόπο τον άνθρωπο δίπλα σου αλλά και τον ίδιο σου τον εαυτό!
Ο σκηνοθέτης Χρήστος Σουγάρης, επανέρχεται σε δραματουργία που αντλείται από τη μελέτη των διαπροσωπικών σχέσεων στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Η σκηνοθετική γραμμή ερμηνεύει το έργο όχι μόνο ως ηθικό δίλημμα, αλλά ως ένα πολύπλευρο πεδίο σύγκρουσης όπου έννοιες όπως «αγάπη», «εμπιστοσύνη», «επιθυμία» και «προδοσία» καταρρέουν και επαναπροσδιορίζονται. Μια αφηγηματική προσέγγιση που ξεκινά από την αθωότητα ενός τεστ προσωπικότητας και καταλήγει σε μια υπαρξιακή αναμέτρηση με τα πιο προσωπικά μας «θέλω», δημιουργώντας άλλοτε στιγμές αιχμηρού χιούμορ και άλλοτε επώδυνες σιωπές.
Το Τεστ
Ένα παντρεμένο ζευγάρι που αγωνίζεται για να ανταποκριθεί στις οικονομικές δυσκολίες, αντιμετωπίζει ένα δίλημμα που τίθεται από τον καλύτερό τους φίλο: Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια;
Το δίλημμα αναφέρεται σε ένα τεστ προσωπικότητας που ανέπτυξε η νυν σύντροφός του, μια επιτυχημένη ψυχολόγος.
Εκατό χιλιάδες ευρώ τώρα ή ένα εκατομμύριο σε δέκα χρόνια;
Η απόφαση που θα πρέπει να πάρει το ζευγάρι, φαίνεται απλή: να συμβιβαστεί με μια μικρή περιουσία αμέσως ή να περιμένει δέκα ατελείωτα χρόνια για να την πολλαπλασιάσει.
Αυτό όμως, που ξεκινά ως ένα υποθετικό ερώτημα, θα αποκαλύψει σταδιακά άγνωστες πτυχές των χαρακτήρων, αναγκάζοντάς τους να κοστολογήσουν τις αρχές τους με αποτέλεσμα να πάρουν μια απόφαση που θα αλλάξει τη ζωή τους. Ποιος ξέρει, ίσως για πάντα...
Η Isabella Dalla Ragione κυνηγά σε εγκαταλελειμμένους κήπους και οπωρώνες ξεχασμένα φρούτα, προσπαθώντας να διατηρήσει τη γεωργική κληρονομιά της Ιταλίας και να διασώσει ποικιλίες που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους αγρότες να αντέξουν στις ιδιοτροπίες ενός κλίματος που μεταβάλλεται. Τα μήλα, αχλάδια, κεράσια, δαμάσκηνα, ροδάκινα και αμύγδαλα της 68χρονης, που καλλιεργούνται με παλιές μεθόδους, είναι πιο ανθεκτικά στις κλιματικές αλλαγές και τις ακραίες συνθήκες που παρατηρούνται όλο και πιο συχνά στη νότια Μεσόγειο. Η Ιταλίδα γεωπόνος έχει μετατραπεί σε ντετέκτιβ αναζητώντας περιγραφές τοπικών φρούτων σε ημερολόγια παλαιότερων αιώνων ή αγροτικά έγγραφα όπου τα βρει. Άλλα, τα εντοπίζει αντιστοιχίζοντάς τα με φρούτα σε αναγεννησιακούς πίνακες ζωγραφικής, όπου συχνά εμφανίζονται σε απεικονίσεις της Παναγίας και του Θείου Βρέφους.
Από τις 150 περίπου ποικιλίες που συλλέγονται από την Τοσκάνη, την Ούμπρια, την Εμίλια-Ρομάνια και το Μάρκε και καλλιεργούνται στο μη κερδοσκοπικό της ίδρυμα Archeologia Arborea, το μικρό, στρογγυλό αχλάδι της Φλωρεντίας είναι από τα αγαπημένα της Dalla Ragione. "Το είχα βρει να περιγράφεται σε έγγραφα του 1500, αλλά δεν το είχα δει ποτέ και πίστευα ότι είχε χαθεί", δήλωσε στο AFP. "Στη συνέχεια, πριν από 15 χρόνια, στα βουνά μεταξύ της Ούμπρια και της Μάρκε, βρήκα ένα δέντρο σχεδόν στη μέση του δάσους", χάρη σε μια ηλικιωμένη ντόπια γυναίκα που της το είπε τυχαία. Ενώ οι παλιές ποικιλίες είναι γευστικές, οι περισσότερες εξαφανίστηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς το γεωργικό σύστημα της Ιταλίας εκσυγχρονίστηκε.
Σημαντικό έργο
Η Ιταλία είναι μεγάλος παραγωγός φρούτων. Η παραγωγή αχλαδιών της είναι η πρώτη στην Ευρώπη και η τρίτη παγκοσμίως. Πέντε σύγχρονες ποικιλίες της - καμία από τις οποίες δεν είναι ιταλική - αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% της παραγωγής. "Παλαιότερα υπήρχαν εκατοντάδες, ακόμη και χιλιάδες ποικιλίες, επειδή κάθε περιοχή, κάθε κοιλάδα, κάθε τόπος είχε τη δική του", είπε η Dalla Ragione καθώς έδειχνε καλάθια γεμάτα φρούτα, αποθηκευμένα σε μια μικρή εκκλησία κοντά στον οπωρώνα. Αντίθετα, οι σύγχρονες αγορές απαιτούν μεγάλες σοδειές φρούτων που μπορούν να συγκομιστούν γρήγορα, να αποθηκευτούν εύκολα και να διαρκέσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Καθώς όμως η υπερθέρμανση του πλανήτη καθιστά το κλίμα όλο και πιο ασταθές, οι ειδικοί λένε ότι ένα ευρύτερο φάσμα γενετικής ποικιλότητας των φυτών είναι το κλειδί.
"Οι ποικιλίες με κληρονομιά... είναι σε θέση να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή, σε πιο σοβαρές ελλείψεις νερού, σε ακραίες συνθήκες ψύχους και ζέστης", δήλωσε ο Mario Marino, από το τμήμα κλιματικής αλλαγής του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. "Ωστόσο, όταν εμφανιστεί μια πολύ σοβαρή ασθένεια, στην οποία οι βελτιωμένες ποικιλίες είναι συνήθως πιο ανθεκτικές... οι τοπικές ποικιλίες χάνονται ή ίσως δεν παράγουν καρπούς", δήλωσε στο AFP. Η απάντηση έγκειται στη δημιουργία νέων ποικιλιών με τη διασταύρωση σύγχρονων και παλαιότερων ποικιλιών, είπε. Ο Marino,που συμβουλεύει το ίδρυμα της Dalla Ragione, δήλωσε ότι το έργο της είναι σημαντικό καθώς "η διατήρηση αυτής της κληρονομιάς σημαίνει διατήρηση της γης, διατήρηση της βιοποικιλότητας... και μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε αυτό το DNA για νέους γενετικούς πόρους".
Προφορικές μαρτυρίες
Οι ερευνητές μπορούν να έχουν πρόσβαση στη συλλογή καρπών, ενώ το ίδρυμα Dalla Ragione αναδημιουργεί επίσης ιστορικούς κήπους που μπορούν να φιλοξενήσουν ανακτημένες ποικιλίες στο πλαίσιο ενός προγράμματος που χρηματοδοτείται από την ΕΕ. "Δεν κάνουμε όλη αυτή την έρευνα και το έργο διατήρησης από νοσταλγία, από ρομαντισμό", είπε καθώς μάζευε ροζ μήλα από τα δέντρα της στο λοφώδες χωριουδάκι San Lorenzo di Lerchi στην Ούμπρια. "Το κάνουμε επειδή όταν χάνουμε την ποικιλία, χάνουμε την επισιτιστική ασφάλεια, χάνουμε την ποικιλομορφία και την ικανότητα του συστήματος να ανταποκρίνεται στις διάφορες αλλαγές, και χάνουμε επίσης πολλά από πολιτιστική άποψη". Η Dalla Ragione έχει αναζητήσει απαντήσεις στα μυστήρια των φρούτων σε μοναστηριακούς οπωρώνες, στους κήπους των ευγενών και στα χωράφια του λαού. Έχει μελετήσει τοπικά κείμενα του 16ου και 17ου αιώνα.
Κάποτε εντόπισε ένα αχλάδι σε ένα χωριό της νότιας Ούμπρια, αφού διάβασε γι' αυτό στο ημερολόγιο ενός διευθυντή μουσικής μπάντας. Αλλά μια από τις πλουσιότερες πηγές της σχετικά με τον καλύτερο τρόπο καλλιέργειας τέτοιων ποικιλιών ήταν οι προφορικές μαρτυρίες - και καθώς η τελευταία γενιά αγροτών που καλλιεργούσε αυτές τις ποικιλίες φεύγει από τη ζωή, πολλές τοπικές γνώσεις χάνονται. Αυτό έχει δυσκολέψει την Isabella να μοιράσει τον χρόνο της μεταξύ της έρευνας και της αναζήτησης μιας νέας ποικιλίας, αν και έχει μάθει με τον δύσκολο τρόπο ότι η επείγουσα ανάγκη "είναι πάντα να σώσουμε την ποικιλία". "Στο παρελθόν, αν καθυστέρησα, σκεπτόμενη "θα το κάνω του χρόνου", διαπίστωσα ότι το φυτό έχει εξαφανιστεί", λέει.
Το παραμύθι του μεγάλου Ιρανού παιδαγωγού και συγγραφέα Σαμάντ Μπεχραγκί αφηγείται τις περιπέτειες που περνάει ένα ψάρι «του γλυκού νερού» μέχρι να φτάσει στον ωκεανό.
Ποιους κινδύνους συναντάει; Πως αντιμετωπίζει τους φόβους του; Πως βρίσκει τον τρόπο να ακολουθήσει το όνειρό του;
Το Μαύρο ψαράκι επεξεργάζεται τις ιδέες της ελευθερίας, του ηρωισμού και της ανεξαρτησίας με στόχο να φωτιστούν οι απαραίτητες αξίες της ζωής χωρίς δογματισμούς ή υπερβολές.
Η Παράσταση:
Η παράσταση συνδυάζει πρωτότυπα τον θεατρικό διάλογο με το θέατρο σκιών τις κούκλες και το animation. Η εναλλαγή θεατρικών μέσων έχει αισθητικό αλλά και παιδαγωγικό αποτέλεσμα, καθώς εισάγει τα παιδιά σε ποικίλους τρόπους της αφήγησης μέσα από τη θεατρική εμπειρία.
Με φαντασία, χιούμορ και γρήγορες σκηνικές εναλλαγές αναπαρίσταται ένα αλληγορικό απολαυστικό ταξίδι.
Οι Αστροναύτες:
Η ομάδα ξεκίνησε τις «πτήσεις» της το 2006, κάνοντας το παιδικό όνειρο πραγματικότητα. Να γίνουν «Αστροναύτες». Οι παραστάσεις τους έχουν αγαπηθεί από τους μικρούς, αλλά και τους «μεγάλους» θεατές σε όλη την Ελλάδα, όχι μόνο σε πόλεις αλλά και στα πιο απομακρυμένα χωριουδάκια της Χώρας μας όπου ταξιδεύουν ανελλιπώς.
Τα αυστηρά επιλεγμένα έργα, η αφοσίωση στο παιδικό θέατρο,η θεματική των παραστάσεων, η πρωτότυπη μουσική, η πολύχρονη εμπειρία, το χιούμορ και το παιχνίδι, ψυχαγωγούν τους μικρούς θεατές ενώ παράλληλα καλλιεργούν ένα γόνιμο πεδίο σκέψης και διαλόγου πάνω στα σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα και τις ανθρώπινες αξίες. Το ύφος των παραστάσεων χαρακτηρίζεται από τη συνύπαρξη διαφορετικών θεατρικών μορφών (πρόζα, θέατρο κούκλας, σκιές, χορός), με έντονες τις επιρροές του λαϊκού θεάτρου και του θεάτρου δρόμου.
Μεταβολές έχουν τεθεί σε ισχύ, από χθες Σάββατο (15/11), αναφορικά με τη λειτουργία των μέσων μαζικής μεταφοράς λόγω των εκδηλώσεων εορτασμού της 52ης επετείου του Πολυτεχνείου. Οι αλλαγές θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι την Τρίτη 18/11/2025 και ώρα 06:00.
Ειδικότερα, με στόχο την ασφαλή κυκλοφορία των ΜΜΜ και του επιβατικού κοινού, ο ΟΑΣΑ θα προβεί σε προσωρινές τροποποιήσεις της διαδρομής ή/και μεταφοράς της αφετηρίας λεωφορειακών γραμμών και γραμμών τρόλεϊ σε οδούς περιμετρικά του Πολυτεχνείου και σε όλο το κέντρο της πόλης, σταδιακά και ανάλογα με τις επικρατούσες κυκλοφοριακές συνθήκες και τις υποδείξεις και τα μέτρα της ΕΛΑΣ, έως την Τρίτη 18/11/2025 και ώρα 06:00.
Επιπλέον, αύριο Δευτέρα 17/11/2025, με εντολή της ΕΛΑΣ, οι σταθμοί του Μετρό Σύνταγμα, Ευαγγελισμός, Μέγαρο Μουσικής, Πανεπιστήμιο και Ομόνοια (Γραμμές 1 & 2) θα κλείσουν στις 14:00 και οι συρμοί θα διέρχονται από αυτούς τους σταθμούς χωρίς να πραγματοποιούν στάση. Οι σταθμοί θα επαναλειτουργήσουν με νεότερη εντολή της ΕΛΑΣ. Τυχόν πρόσθετες μεταβολές θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με τις υποδείξεις και τα μέτρα της ΕΛΑΣ.
Για περισσότερες πληροφορίες, το επιβατικό κοινό μπορεί να ενημερωθεί από το πληροφοριακό κέντρο 11185, καθώς και από την εφαρμογή Τηλεματικής ΟΑΣΑ.
Σημειώνεται ότι αύριο, Δευτέρα 17/11/2025, τα δρομολόγια της λεωφορειακής γραμμής Χ95 ΣΥΝΤΑΓΜΑ – ΑΕΡΟΛ. ΑΘΗΝΩΝ (EXPRESS) θα εκτελούνται μέχρι τον ΣΤΑΘΜΟ ΜΕΤΡΟ ΚΑΤΕΧΑΚΗ.
Σε ισχύ κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
Λόγω των εορταστικών εκδηλώσεων για την 52η Επέτειο Εορτασμού του Πολυτεχνείου, θα πραγματοποιηθούν έκτακτες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις από σήμερα Σάββατο (15/11) έως την Τρίτη (18/11) στο κέντρο της Αθήνας.
Ειδικότερα:
Απαγόρευση της στάσης και στάθμευσης, καθώς και διακοπή της κυκλοφορίας των οχημάτων, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν σταδιακά και ανάλογα με τις παρουσιαζόμενες κυκλοφοριακές συνθήκες, από την 06.00΄ ώρα του Σαββάτου 15-11-2025 έως την 06.00΄ ώρα της Τρίτης 18-11-2025, ως εξής:
Στουρνάρη, στο τμήμα της μεταξύ της Πλ. Εξαρχείων και της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου.
28ης Οκτωβρίου (Πατησίων), στο τμήμα της μεταξύ των οδών Κοδριγκτώνος και Ελ. Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Πεζόδρομος Τοσίτσα.
Πεζόδρομος Πολυτεχνείου.
Μπουμπουλίνας, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Στουρνάρη και της Λ. Αλεξάνδρας.
Τζωρτζ, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Στουρνάρη και Καποδιστρίου.
Μπόταση, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Στουρνάρη και Καποδιστρίου.
Κάνιγγος, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Στουρνάρη και Χαλκοκονδύλη.
Σολωμού, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου και της Πλ. Εξαρχείων.
Καποδιστρίου, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Μπόταση και Γ΄ Σεπτεμβρίου.
Πλατεία Εξαρχείων.
Χαλκοκονδύλη, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου και της Πλ. Κάνιγγος.
Αβέρωφ, στο τμήμα της μεταξύ των οδών 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) και Μάρνης.
Βερανζέρου, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Κάνιγγος και Μάρνης.
Σπ. Τρικούπη, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Αλεξάνδρας και της Πλ. Εξαρχείων.
Σόλωνος, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Ιπποκράτους και Πατούσα.
Απαγόρευση της στάσης και στάθμευσης των οχημάτων, τη Δευτέρα 17-11-2025 από ώρα 06.00΄καθώς και σταδιακή διακοπή της κυκλοφορίας αυτών από μεσημβρινές ώρες μέχρι το πέρας των εκδηλώσεων:
Ελ. Βενιζέλου (Πανεπιστημίου), σε όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Πλατεία Ομονοίας.
Αιόλου, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Ελ. Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) και Σταδίου.
Σταδίου, σε όλο το μήκος της και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Πλατεία Συντάγματος.
Β. Γεωργίου Α΄, σε όλο το μήκος της.
Λ. Βασ. Σοφίας, σε όλο το μήκος της και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Ακαδημίας, σε όλο το μήκος της, καθώς και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Λ. Αλεξάνδρας, σε όλο το μήκος της και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας, καθώς και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Γέλωνος, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Δορυλαίου και Π. Κόκκαλη.
Π. Κόκκαλη, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Γέλωνος και της Λ. Βασ. Σοφίας.
Δορυλαίου, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Π. Κυριακού και της Λ. Βασ. Σοφίας.
Λ. Βασ. Αμαλίας, σε όλο το μήκος της, καθώς και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Φιλελλήνων, σε όλο το μήκος της, καθώς και στις καθέτους αυτής μέχρι την πρώτη παράλληλη οδό.
Λ. Συγγρού, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Αθ. Διάκου και της Λ. Βασ. Αμαλίας.
Π. Τσαλδάρη (Πειραιώς), στο τμήμα της μεταξύ της Ιεράς Οδού και της Πλ. Ομονοίας.
Αθηνάς, σε όλο το μήκος της.
Ερμού, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Αθηνάς και Π. Τσαλδάρη (Πειραιώς).
Τσόχα, σε όλο το μήκος της.
Σούτσου, στο τμήμα της μεταξύ της Πλ. Μαβίλη και της οδού Τσόχα.
Ζαχάρωφ, στο τμήμα της μεταξύ των Λεωφόρων Αλεξάνδρας και Βασ. Σοφίας.
Λ. Κηφισίας, στο τμήμα της μεταξύ των Λεωφόρων Κατεχάκη και Αλεξάνδρας, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθήνα.
Λ. Μεσογείων, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Κατεχάκη και της οδού Φειδιππίδου, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Αθήνα.
Φειδιππίδου, στο τμήμα της μεταξύ των Λεωφόρων Μεσογείων και Βασ. Σοφίας.
Μιχαλακοπούλου, στο τμήμα της μεταξύ των οδών Φειδιππίδου και Σπ. Μερκούρη και στα δύο (2) ρεύματα κυκλοφορίας.
Λ. Βασ. Κων/νου, σε όλο το μήκος της, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς Κηφισιά.
Αρδηττού, σε όλο το μήκος της, στο ρεύμα κυκλοφορίας προς τη Λ. Βασ. Κων/νου.
Βασ. Αλεξάνδρου, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Βεντήρη, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Χατζηγιάννη Μέξη στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Ηριδανού, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Παπαδιαμαντοπούλου, στο τμήμα της μεταξύ της οδού Μιχαλακοπούλου και της Λ. Βασ. Σοφίας.
Αιγινήτου, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Παπαδιαμαντοπούλου.
Λούρου, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Λαμψάκου, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Σεμιτέλου στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Κερασούντος, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Καρτάλη, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Έβρου.
Λυκαονίας, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Έβρου.
Αγγ. Πυρρή, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Έβρου.
Ξενίας, στο τμήμα της μεταξύ της Λ. Βασ. Σοφίας και της οδού Μιχαλακοπούλου.
Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις θα πραγματοποιούνται σταδιακά και ανάλογα με τις παρουσιαζόμενες κυκλοφοριακές συνθήκες.
bijoux de kant HOOD art space
Πολυκλείτου 21, Μοναστηράκι
Μετά τον πρώτο επιτυχημένο κύκλο, η bijoux de kant παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά τη μουσική παράσταση «Κάπου περνούσε μια φωνή» με μελοποιημένα ποιήματα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη για φωνή και πιάνο σε μουσική Χρίστου Θεοδώρου, ερμηνεία Ody Icons και σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη από τις 29 Νοεμβρίου στο bijoux de kant HOOD art space, στο κέντρο της Αθήνας.
«Ήταν ένα βαθύτατα παθητικό τραγούδι καθώς ερχόταν μεσ’ απ’ το σοκάκι. ένα τραγούδι μακρυνό και σαν απελπισμένο…» - Ναπολέων Λαπαθιώτης
Η bijoux de kant συναντά ξανά την ποίηση του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, ογδόντα χρόνια μετά την αυτοχειρία του, σε μια παράσταση ωδή στη νοσταλγική αναπόληση και την έκσταση που οδηγεί ο ακραίος ερωτισμός. Ο κύκλος τραγουδιών για φωνή και πιάνο του συνθέτη Χρίστου Θεοδώρου παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη για δώδεκα μόνο παραστάσεις στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο της bijoux de kant στο Μοναστηράκι. Τα μελοποιημένα ποιήματα του «καταραμένου», φλανέρ ποιητή ερμηνεύει ο Ody Icons με τη συνοδεία του Αλέξανδρου Αβδελιώδη στο πιάνο.
Αριστοκρατικά μεγαλωμένος, άριστα μορφωμένος, μοναχοπαίδι υπουργού, ανανεωτής της παράδοσης, ανοιχτά ομοφυλόφιλος, συνοδοιπόρος των κομμουνιστών, τοξικομανής, αυτόχειρας, «παρακμιακός» και «περιπλανώμενος», ο Ναπολέων Λαπαθιώτης ξετυλίγει μέσα από τους στίχους του το διαχρονικό αίτημα για έρωτα, «τις σκοτεινές κι ανείπωτες λαχτάρες, όλες τις γνώριμες φωνές των Περασμένων, μέσα σ’ αλάλητες αυγές χαμένων παραδείσων».
Η bijoux de kant παρουσιάζει μια μουσική παράσταση για την αισθητική της ερωτικής επιθυμίας. Μια αισθητική η οποία είναι γεμάτη αντιφάσεις και προσεγγίζει το ωραίο -όχι ως κάτι απόλυτο- αλλά ως προσωπικό, υποκειμενικό και βαθιά σπαρακτικό.
Πιάνο: Αλέξανδρος Αβδελιώδης
Στο βίντεο: Γιώργης Παρταλίδης
Έγραψαν για την παράσταση:
«Αυτή ακριβώς τη διάσταση της ποίησης του Λαπαθιώτη συλλαμβάνει ο Γιάννης Σκουρλέτης της Bijoux de kant με μια αισθητικά άρτια προσέγγιση, κομίζοντας μια μουσικοθεατρική περφόρμανς βασισμένη στη μουσική, στη φωνή και στην λειτουργία του σώματος. […] Η μουσική του Χρίστου Θεοδώρου, δεξιοτεχνικά και αισθαντικά ερμηνευμένη από τον πιανίστα Αλέξανδρο Αβδελιώδη, μετατρέπεται σε μια επιμέρους δραματουργία εντός της συνολικής. […] O Οdy Icons αποδίδει με εσωτερικότητα, αλλά και με μια συνειδητοποιημένη απλότητα και αξιοθαύμαστη ακρίβεια τις μελοποιήσεις, ακολουθώντας πιστά το νήμα που δημιουργεί την αλληλουχία τους και την υπόγεια περιπατητική τους». Γιώργος Παπαγιαννάκης, Culturenow.gr
«Μια σκηνική σπουδή αισθητισμού που αναδεικνύει σε ύψιστη αξία ζωής τον ατελέσφορο, θνησιγενή, ανθρώπινο έρωτα. Μια παράσταση απόσταγμα της ηθικής της Αισθητικής. Με λιτότητα και ευθυβολία παραστασιακών μέσων. Υψηλής ποιότητας παραστασιακά υλικά. Γνώση και βαθύτητα στη σύλληψη του δρώμενου. Λεπταίσθητη και σπάνια βεντάλια συναισθηματικού προπλάσματος. Με σεβασμό στη σχέση του θεάματος με τον Θεατή. Συνταρακτικές ερμηνευτικές αποχρώσεις από τον Οδυσσέα Κωνσταντίνου. Ένας θαυμάσιος σκηνικός διάλογος με τον μοναδικό ερμηνευτή και τον εξαιρετικό πιανίστα Αλέξανδρο Αβδελιώδη.- Ένα παραστασιακό κομψοτέχνημα». Ελένη Κουτσιλαίου, Elculture.gr
«Ο Γιάννης Σκουρλέτης , με εικαστική σαγήνη (σκηνικά Κωνσταντίνος Σκουρλέτης, φωτοσκιάσεις Γιώργος Μαρουλάκος), δημιουργεί στενά, σκοτεινά σοκάκια αυτής της περιδιάβασης του ποιητή, με τον ΄Αγγελο-Έρωτα (μια προσομοίωση του αγάλματος «Έρωτας», του γλύπτη Γεωργίου Βρούτου που βρίσκεται στον «αμαρτωλό» κήπο του Ζαππείου) να τα επιβλέπει. Το ποιητικό πεδίο έχει πλέον δημιουργηθεί. Ο Αλέξανδρος Αβδελιώδης «κρυμμένος» από τα μάτια μας, εξακοντίζει στο πιάνο τις πρωτότυπες μελωδίες του Χρίστου Θεοδώρου και αποκαλύπτεται μόνο όταν παίρνει το πρόσωπο και το σώμα του πόθου, την ώρα που ο Ody Icons , σαν «θνητός που οφείλει να βρει ιαματικές μουσικές» (Ευριπίδης, «Μήδεια») μετουσιώνεται στον Ποιητή, παίρνοντας τη θέση του νυχτερινού περιπλανώμενου τροβαδούρου». Κώστας Ζήσης, Fragilemag.gr
«Το ρηξικέλευθο, ντόμπρο ύφος του, η κατάρριψη του στερεότυπου, η αισθητικοποίηση της απόκλισης, το γκροτέσκο στοιχείο και η μεταμφίεση της παραδοσιακής αρρενωπότητας, μα πάνω απ’ όλα το πέρασμα του Λαπαθιώτη στη θλίψη: αυτά εμπνέουν τον Γιάννη Σκουρλέτη, που δημιουργεί ένα λακωνικό περιβάλλον πειραματικού θεάτρου αποκλειστικά βασισμένο στη μουσικότητα του στίχου. Η μετατόπιση του ερμηνευτή στον χώρο είναι δεξιοτεχνική (Διονύσης Νικολόπουλος) και επιτρέπει τη «φωτογραφική» αποτύπωση του κάθε ποιήματος, ενώ το φιλί του ποιητή με τον πιανίστα την επισφραγίζει. Μια παράσταση σπάνιας ευαισθησίας, από την οποία δεν θα ξεχάσω τα δυο κοσμήματα-δάκρυα του Ody Icons». Νίκος Ξένιος, Bookpress.gr
«Κάπου περνούσε μια φωνή. Μην κάνετε το λάθος να το χάσετε» Γιώργος Βουδικλάρης, Artivist.gr
«Μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσει όποιος διαπνέεται από ποιητική ευαισθησία, αισθητική αναζήτηση και καλλιτεχνικό οραματισμό». Μαρία Μαρή, Catisart.gr
Ανεπιθύμητες σε Ελλάδα και Ευρώπη οι καταστροφικές για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία μονάδες καύσης σκουπιδιών, που αντιβαίνουν στην προτεραιότητα του περιορισμού των αποβλήτων, στην προαγωγή της ανακύκλωσης και στη λογική της κυκλικής οικονομίας, αλλά προωθούνται από την κυβέρνηση της Ν.Δ. - ακόμα μία στρατηγική υιοθέτησης ενός μοντέλου προηγούμενων δεκαετιών σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος αλλά προς όφελος μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων.
Προς το παρόν χάνουν έδαφος χάρη στις ισχυρές αντιστάσεις. Αυτές τις μέρες ο πανελλαδικός συντονισμός προγραμματίζει τα επόμενα αγωνιστικά βήματα ενάντια στην κατασκευή έξι ΣΔΙΤ αποτέφρωσης απορριμμάτων σε Αττική, Βοιωτία, Ροδόπη, Κοζάνη, Πελοπόννησο και Ηράκλειο Κρήτης. Εκατοντάδες φορείς, συλλογικότητες, κόμματα, δήμοι έχουν εναντιωθεί, εκθέτοντας το πολύπλευρο κόστος και καταρρίπτοντας αβάσιμους ισχυρισμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος περί «μονόδρομου» και οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμης μεθόδου, ενώ τα Περιφερειακά Συμβούλια Αττικής, Πελοποννήσου, Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας απέρριψαν ομόφωνα τη διάτρητη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδίου.
Το δυστοπικό αυτό σχέδιο κινείται αντίθετα από τον προσανατολισμό της Ε.Ε. να απομακρυνθεί από την καύση και από το αίτημα του ευρωπαϊκού οικολογικού κινήματος να απαγορευτεί πλήρως η έγκριση νέων μονάδων. Οι υφιστάμενες ανέρχονται σε περίπου 500 και καίνε περίπου το 1/4 των καθημερινών σκουπιδιών των κρατών-μελών, σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Μονάδων Παραγωγής Ενέργειας από Απόβλητα (CEWEP).
Η ελληνική κυβέρνηση αγνοεί επίσης τα σαφή αρνητικά διδάγματα από την εφαρμογή αυτού του μοντέλου διαχείρισης αποβλήτων. Τρανό παράδειγμα, το φαινόμενο εισαγωγής σκουπιδιών κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο σε σκανδιναβικές χώρες και όχι μόνο, προκειμένου οι εταιρείες να διαθέτουν επαρκείς ποσότητες για καύση και να διατηρούνται οικονομικά βιώσιμες, καθώς ο ρυθμός ανακύκλωσης έχει αυξηθεί.
Η απόπειρα μεταφοράς απορριμμάτων άλλων χωρών διά θαλάσσης στον Βόλο για καύση από τη Lafarge/ΑΓΕΤ είχε αποτραπεί το 2023 χάρη στη σημαντική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ύστερα από προσφυγή του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων και της Περιβαλλοντικής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας εναντίον της σχετικής απόφασης του πρώην υπ. Περιβάλλοντος, Σωκράτη Φάμελλου, το 2017.
Περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες
Ο Ιατρικός Σύλλογος Μαγνησίας έχει από το 2019 συνδέσει σε μελέτη την εκθετική αύξηση των θανάτων και της νοσηρότητας από τύπους νεοπλασμάτων στην περιοχή με την αποτέφρωση απορριμμάτων και των παραγώγων τους (RDF και SRF) από την εταιρεία τσιμεντοβιομηχανίας τα προηγούμενα χρόνια, επιβεβαιώνοντας αντίστοιχα επιστημονικά ευρήματα.
Η WWF Greece έκρουσε πρόσφατα τον κώδωνα του κινδύνου για τις δραματικές συνέπειες από την παραγωγή επικίνδυνων ρύπων και υγρών που καταλήγουν στην ατμόσφαιρα, το νερό και το έδαφος, «για τις περιοχές όπου λειτουργούν μονάδες με διοξίνες, φουράνια, βαρέα μέταλλα και “forever chemicals” (χημικές ουσίες που δεν διασπώνται στον ανθρώπινο οργανισμό και χρειάζονται δεκαετίες για να διαλυθούν στο φυσικό περιβάλλον), ενώ παράγουν σχεδόν διπλάσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με μονάδες ορυκτού αερίου (για την παραγωγή της ίδιας ποσότητας ηλεκτρισμού)».
«Η χωροθέτηση των ρυπογόνων μονάδων καύσης γίνεται σε περιοχές ήδη επιβαρημένες από υψηλά ποσοστά ρύπανσης (Πτολεμαΐδα, Φυλή). Η επιλογή δημιουργεί de facto πολίτες δεύτερης κατηγορίας», ανέφερε η οργάνωση, επισημαίνοντας πως «η επένδυση σε συστήματα πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης μπορεί να βάλει την Ελλάδα στον δρόμο μιας πράσινης και βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων μέχρι το 2040».
Μεγάλα κέρδη για τους αναδόχους
Σε οικονομικό επίπεδο τα κέρδη δισεκατομμυρίων για τους αναδόχους των έργων θα εκτινάξουν το κόστος για το Δημόσιο σε μια χώρα με πολλά ευρωπρόστιμα, που ξεπερνούν τα 170 εκατ. ευρώ, αναφορικά με παράνομες χωματερές και ελλιπή διαχείριση λυμάτων. Το «μάρμαρο» αναμένεται να πληρώσουν πανάκριβα οι δημότες με υψηλά τέλη για δεκαετίες, από τη στιγμή που δεν προβλέπεται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και θα τεθεί τέλος εισόδου στις 56 μονάδες επεξεργασίας από τις οποίες τα υπολείμματα θα πρέπει να μεταφερθούν στα έξι εργοστάσια αποτέφρωσης, συνολικής δυναμικότητας 1.400.000 τόνων αποβλήτων (Βλ. «Φωτιά στα σκουπίδια, πυρκαγιά στις τσέπες μας», «Εφ.Συν.», 4.8.2025).
Ο ζήλος για την εξυπηρέτηση των μεγαλοεργολάβων φανερώνεται και από τη μεθόδευση που προηγήθηκε με τον ανέφικτο στόχο του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (2020-2030) για σταδιακή μείωση της ποσότητας των αστικών αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή τουλάχιστον στο 10% μέχρι το 2030, νωρίτερα δηλαδή από την ευρωπαϊκή δέσμευση της Οδηγίας 2018/850/Ε.Ε. για το 2035 (με παρατάσεις έως το 2040).
Παράλληλα, το επίμαχο σχέδιο παραβιάζει την ευρωπαϊκή οδηγία 2008/98/ΕΚ, που ιεραρχεί την καύση στην προτελευταία θέση της πυραμίδας προτίμησης των μεθόδων αντιμετώπισης αποβλήτων, μετά την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και πριν από τις μεθόδους απόρριψης, όπως η διάθεση απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ.
Η επιστημονική κοινότητα και το οικολογικό κίνημα θεωρούν εξίσου προβληματικές την ταφή και την αποτέφρωση και ασκούν πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μείωση των υπολειμματικών αποβλήτων, τα οποία υφίστανται διαχείριση με αυτές τις δύο μεθόδους. Στην πρότασή του για τον νόμο σχετικά με την κυκλική οικονομία το Zero Waste Europe, ένα δίκτυο φορέων, ακτιβιστών και ειδικών, ξεκαθάρισε προ ημερών πως εάν η Ε.Ε. έχει πάρει στα σοβαρά την εν εξελίξει διαδικασία διαβούλευσης, θα πρέπει να αποφύγει τις πρωτοβουλίες μόνο κατά της ταφής, γιατί αυτές υπάρχει κίνδυνος απλώς να προωθήσουν την αποτέφρωσης απορριμμάτων.
Πάρτε μέτρα κατά της καύσης και της ταφής
Zero Waste Europe προς Κομισιόν
Οι ποσότητες των σκουπιδιών που οδηγούνται σε ταφή και καύση διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών-μελών. Ομως, το συμπέρασμα είναι ίδιο. Οπως τονίζει το Zero Waste Europe, η μετατόπιση από το θάψιμο στην πυρά αφήνει στάσιμα τα ποσοστά ανακύκλωσης και φέρνει υπερεπενδύσεις στην καύση.
Το κίνημα προτείνει πολιτικές για τη μείωση της ποσότητας των υπολειμματικών αποβλήτων που αποστέλλονται στα δύο συστήματα, σε τρεις βασικούς άξονες: θέσπιση στόχων για τη μείωση αποβλήτων και την αύξηση της ανακύκλωσης, ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα υπολειμματικά απόβλητα που θα καταλήξουν σε ταφή ή καύση, επιβολή υψηλών φόρων ή άλλων μορφών επιβάρυνσης σε ταφή και καύση, επέκταση των μέτρων για την ταφή, ώστε να εφαρμόζονται και στην καύση.
Ζητά επίσης άμεση φορολόγηση ενός εύρους εκπομπών από την αποτέφρωση, με δεδομένο ότι σε χώρες με χαμηλούς ή μηδενικούς φόρους στην καύση η εξαίρεση των μονάδων τους από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε. (EU-ETS) μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα έμμεσης επιδότησης. Αν βέβαια εισαχθεί ένα σύστημα βασισμένο στη φορολογία των δύο μοντέλων και συνδεδεμένο με τις μετρήσιμες εκπομπές CO₂, τότε δεν θα χρειάζεται η ένταξη της καύσης στο EU-ETS.
Τους λόγους που καθιστούν μη ρεαλιστικό το σχέδιο εξήγησε ο Τάσος Κεφαλάς, εκ μέρους του Δυτικού Μετώπου, στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής που διεξήχθη με έντονη αστυνομική παρουσία έξω από την αίθουσα της συνεδρίασης («Στην... πυρά η μελέτη για την καύση απορριμμάτων», «Εφ.Συν.»φ).
«Η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειάστηκε 28 χρόνια, από το 1995 μέχρι το 2003, για να μειώσει τον μέσο όρο ταφής από το 61% στο 22%. Εμείς, στο αντίστοιχο διάστημα, αυτό που καταφέραμε είναι από το 100% να το μειώσουμε στο 90% και στα επόμενα χρόνια 10%», δήλωσε, για να προσθέσει: «Λένε, θα κάνουμε μια γενναία, ορμητική προσπάθεια μέχρι το 2030 να προδιαλέγουμε το 47% και από εκεί και ύστερα στα επόμενα 25 χρόνια μέχρι το 2054 θα το κρατάμε σταθερό, γιατί πρέπει να έχουμε πολλά σύμμεικτα (σ.σ. τα απόβλητα που δεν έχουν διαχωριστεί). Από τα πολλά σύμμεικτα να παράγουμε τις συγκεκριμένες, πολλές δεσμευτικές ποσότητες αποβλήτων που πρέπει να στέλνουμε στις μονάδες καύσης υποχρεωτικά» είπε.
Οπως τονίζει το Μέτωπο, η κατασκευή των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) με σκοπό την παραγωγή απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών (ΑΕΠΥ), σε ποσοστό 59,72% επί των εισερχομένων, και ελάχιστα την ανάκτηση υλικών, σε ποσοστό μόνο 12,72%, καθηλώνει σε χαμηλά επίπεδα την προδιαλογή των υλικών και την ανακύκλωση.
Ο κ. Κεφαλάς αμφισβήτησε το χρονοδιάγραμμα για την αύξηση των ΜΕΑ, από τις 13 σήμερα στις 56, σε όλους σχεδόν τους νομούς. Θα πρέπει «να έχουν αναβαθμιστεί όσες από αυτές δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές αυτού του σχεδίου να παράγουν αρκετή καύσιμη ύλη, να έχουν δημοπρατηθεί, χωροθετηθεί, αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά και κατασκευαστεί οι νέες. Αν αναρωτιέται κανείς γιατί μας νοιάζει εμάς, που είμαστε κατά, η ρεαλιστικότητα του σχεδίου, η απάντηση είναι ότι αν αυτό, όπως προδιαγράφεται, καταλήξει σε φιάσκο, η διαχείριση των αστικών αποβλήτων όχι μόνο δεν θα έχει πάει ένα βήμα μπροστά, αλλά θα μας γυρίσει χρόνια πίσω για νέα επανεκκίνηση και αφού θα έχουμε φορτωθεί στις πλάτες μας τεράστια κόστη».
«Διαφεύγουν τα πιο επικίνδυνα μικροσωματίδια»
Σκληρή κριτική έχει συγκεντρώσει και η στρατηγική ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των σκουπιδιών στο πλαίσιο της εκχώρησης κομβικών τομέων και αγαθών, όπως επίσης η νέα προσπάθεια υποβάθμισης του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Το κυβερνητικό σχέδιο παίρνει το “παιχνίδι” από τους δήμους και το πάει κεντρικά, αντίθετα στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Και από την πίσω πόρτα προκρίνει την καύση ως κύρια μέθοδο διαχείρισης. Είναι, δε, σαν να βάζεις το κάρο μπροστά από το άλογο. Παρότι έχουμε αποτύχει πλήρως στην ανακύκλωση και δεν γίνεται αξιοποίηση και διαχείριση του οργανικού κλάσματος των βιοαποβλήτων, θέλουν να προχωρήσουν με το υπόλειμμα το οποίο αυτή τη στιγμή είναι 83% στην Ελλάδα και οδηγείται στην ταφή», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γεράσιμος Λυμπεράτος.
Ανοδος κόστους
«Κανείς δεν πιστεύει πραγματικά ότι ξαφνικά θα ανέβουμε στο 65%, που είναι υποχρέωσή μας, στην ανακύκλωση των ανακυκλώσιμων υλικών και των βιοαποβλήτων. Επίσης, είναι σαφές ότι ακόμα και αν πετύχει, που δεν πρόκειται να πετύχει, σου μένει το 35%, που δεν θα έχει καλή θερμική αξία. Θα είναι ασύμφορο οικονομικά. Στη στρατηγική μελέτη παραδέχονται ότι θα ανέβει το κόστος. Και από περίπου 80 ευρώ με το τέλος ταφής τώρα (σ.σ. ανά τόνο απορριμμάτων που πληρώνουν οι δήμοι), θα ανέβει κάπου στα 110 ευρώ. Στην πραγματικότητα μπορεί να ανέβει μέχρι και 300, γιατί από το 2030 θα αρχίσουν να χρεώνονται οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, που θα προκύπτουν φυσικά από την καύση. Επίσης, στη μελέτη αναφέρεται πως υποτίθεται ότι η καύση θα καλύψει το 2% της ενεργειακής ζήτησης, το οποίο είναι αστείο. Είναι απίστευτο να συζητάμε να φέρνουν στην Αττική σκουπίδια από το Βόρειο Αιγαίο και από τις Κυκλάδες» υπογράμμισε.
Σε ερώτηση για την αντιπρόταση του περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά, που γνωμοδότησε αρνητικά ως προς την καύση, για πυρόλυση του υπολείμματος, ο καθηγητής απαντά: «Η πυρόλυση δεν θα έχει τις περιβαλλοντικές συνέπειες που έχει η αποτέφρωση (καύση). Είναι μια θερμική πάλι μέθοδος επεξεργασίας, αλλά το πρόβλημα θα είναι ότι πάλι, για να είναι συμφέρουσα, δεν θα συμβαδίζει με υψηλούς στόχους στην ανακύκλωση. Θα μπορούσες να μην κάνεις καθόλου ανακύκλωση και να πας στην πυρόλυση κατευθείαν. Αυτό θα ήταν πιο λογικό, αλλά αντίθετο βέβαια πάλι στην ανακύκλωση».
Οσον αφορά τα περί περιορισμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος της αποτέφρωσης, ο κ. Λυμπεράτος μάς λέει πως αυτή παράγει καταρχάς «καυσαέρια τα οποία υποτίθεται ότι με κατάλληλα φίλτρα μπορείς να μειώσεις την επίπτωσή τους. Η αλήθεια είναι ότι τα πολύ μικρά σωματίδια πάντα θα διαφεύγουν. Και αυτά είναι και τα πιο επικίνδυνα. Γιατί είναι και τα πιο εύκολα εισπνεύσιμα. Επομένως, είναι πολύ σοβαρό το θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των επιπτώσεων στην υγεία. Το άλλο είναι η στάχτη η οποία μένει πίσω. Είναι επικίνδυνο απόβλητο και χρειάζεται και αυτό διαχείριση. Αν κάνεις κατάλληλη διαχείριση στη στάχτη, τότε δεν θα πετύχεις και την υποχρέωση της μείωσης των απορριμμάτων στο 10%, που υποτίθεται ότι αποτελεί το βασικό κίνητρο για την καύση. Θα έχεις σαφώς μεγαλύτερες ποσότητες τελικά ως ποσοστό του αρχικού βάρους που θα καταλήγει σε ταφή, και μάλιστα ταφή επικίνδυνων απορριμμάτων, όχι απλή υγειονομική ταφή. Κάτι που δεν υπάρχει σήμερα, γιατί δεν έχουμε καν τέτοια μονάδα».
Εισαγωγή τόνων σκουπιδιών
Μιλώντας για την τάση εγκατάλειψης της αποτέφρωσης από κεντρική μέθοδο στην Ευρώπη, ο καθηγητής φέρνει το παράδειγμα της Σουηδίας, όπου έχουν δημιουργηθεί 34 μονάδες καύσης. «Ηταν η βασική επιλογή να ακολουθήσουν αυτήν την προσέγγιση. Το “πρόβλημα” είναι ότι, επειδή έχουν πολύ υψηλές αποδόσεις στην ανακύκλωση, δεν μπόρεσαν να τροφοδοτούν τις μονάδες με τα υλικά, που είναι κυρίως το πλαστικό, το χαρτί και το χαρτόνι, τα οποία είναι αυτά που έχουν και την υψηλή θερμική αξία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εισάγουν περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους σκουπίδια τον χρόνο από άλλες χώρες, ακόμα και από την Ιρλανδία τώρα. Αυτό είναι προφανώς αντίθετο και στην αρχή της εγγύτητας, που είναι μία από τις βασικές αρχές της Ε.Ε. για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Δανία, υπάρχει η καύση ως προσέγγιση, στη λογική να μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια που μπορούν να πάρουν από εκεί για τηλεθέρμανση».
Από παλαιότερη ακτιβιστική διαμαρτυρία στην έδρα της Περιφέρειας Θεσσαλίας στη Λάρισα για την καύση επεξεργασμένων προϊόντων | EUROKINISSI/LARISSANET.GR
Στην πρωτοπόρα στην ανακύκλωση Γερμανία, όπου το 67%-70% των δημοτικών αποβλήτων ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται, περίπου το 30% οδηγείται κυρίως σε μονάδες καύσης με ανάκτηση ενέργειας, ενώ η ταφή έχει ελαχιστοποιηθεί στο 1%. Στη Γαλλία τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώνονται σε 46%-48% (ανακύκλωση/κομποστοποίηση), 33%-35% (καύση) και 17%-20% (ταφή), σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (Eurostat, 2023).
Η κριτική παραμένει ίδια σε μεγάλες και μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες. Οι περιβαλλοντολόγοι υποστηρίζουν ότι η καύση ούτε μειώνει την ποσότητα των απορριμμάτων, που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ούτε παράγει πράσινη ενέργεια. Αντίθετα, ενέχει κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον και υπονομεύει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, η οποία δίνει έμφαση στην ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση, στερώντας πόρους από αυτές για την κερδοφορία των εγκαταστάσεων.
Στην Αυστρία υπάρχουν δώδεκα μονάδες καύσης. Η πρώτη κατασκευάστηκε το 1963 στη Βιέννη, η οποία στοχεύει να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2040. Οι μονάδες φέρεται να τηρούν τα όρια εκπομπών του κανονισμού του 2009, που ορίζει πως τα μη επεξεργασμένα υπολείμματα αποβλήτων δεν θα εναποτίθενται σε χωματερές, αλλά κάτοικοι που ζουν κοντά σε αυτές διαμαρτύρονται τουλάχιστον από τις αρχές του 21ου αιώνα.
Το σύστημα προώθησε την περαιτέρω ανάπτυξη εγκαταστάσεων και δέχεται συνεχώς όλο και περισσότερα απόβλητα από την Ιταλία, λόγω των διαρκών προβλημάτων με τη διαχείρισή τους στη γείτονα, προκαλώντας περιορισμένες αντιδράσεις. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως οι δυνατότητες αποτέφρωσης υπερβαίνουν τον όγκο των οικιακών αποβλήτων, γεγονός που καθιστά ελκυστική την εισαγωγή αποβλήτων από το εξωτερικό. Τέλος, επικρίθηκε η αύξηση της κυκλοφορίας φορτηγών, που φέρνει επίσης αύξηση των εκπομπών.
Βαλκάνια
Στη Ρουμανία η κυβέρνηση ανέσυρε στην αρχή του έτους μια πρόταση, η οποία μετρά δέκα χρόνια, για την κατασκευή μονάδας καύσης στο Βουκουρέστι, με τα ίδια επιχειρήματα, ότι η υγειονομική ταφή είναι ο πιο ρυπογόνος τρόπος απόρριψης αποβλήτων και για τις ανάγκες παραγωγής (περίπου το 5%) της θερμικής ενέργειας της πόλης. Στη βαλκανική χώρα η αποτέφρωση υπόκειται σε ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, που όμως δεν τηρείται πάντα.
Τον περασμένο Ιούλιο η υπουργός Περιβάλλοντος, Ντιάνα Μπουζοϊάνου, ανέφερε πως η καύση αποβλήτων έχει εξελιχθεί σε «επικίνδυνη και κερδοφόρα πρακτική» για ορισμένους φορείς, που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Υποσχέθηκε ότι οι Αρχές θα λάβουν αυστηρά μέτρα κατά τέτοιων πρακτικών και προανήγγειλε τη διενέργεια νέων ελέγχων. «Οσοι κερδίζουν χρήματα από την αποτέφρωση απορριμμάτων, πρέπει να πληρώσουν», δήλωσε. Οι δημόσιες διαμάχες για το θέμα πάντως είναι σπάνιες. Αλλά το 2022, ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος, Λάζλο Μπόρμπελι, κατηγορήθηκε για καθυστέρηση της νομοθετικής διαδικασίας και στήριξη όσων καίνε παράνομα απόβλητα. Ο υπουργός διέψευσε ότι το σχέδιο νόμου είχε σημαντικά κενά και δεν μπορούσε να εφαρμοστεί.
Στη Βουλγαρία υπάρχουν οκτώ μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, όλες ιδιωτικές, που καίνε απόβλητα και παράγουν το καύσιμο RDF, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως στα μεγάλα εργοστάσια τσιμέντου. Παλαιότερα είχε σχεδιαστεί η κατασκευή ενός αποτεφρωτήρα που θα λειτουργούσε κοντά στο κέντρο της πόλης για τη δημοτική εταιρεία τηλεθέρμανσης της Σόφιας, Toplofikatsiya Sofia, και θα χρηματοδοτούνταν από την Ε.Ε. Η προκήρυξη των διαγωνισμών καθυστέρησε και τα χρήματα χάθηκαν, ενώ στο μεταξύ οι διαμαρτυρίες από πολιτικούς και από περιβαλλοντικούς ακτιβιστές πλήθαιναν.
Προσπαθώντας να αποκρούσουν τις προειδοποιήσεις για επιδείνωση της ήδη σοβαρής ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Σόφια, δημοτικοί αξιωματούχοι υποστήριζαν ότι η τεχνολογία θα ελαχιστοποιούσε τις επιβλαβείς εκπομπές. Το 2023 το σχέδιο ακυρώθηκε πλήρως από τον κυβερνητικό συνασπισμό που ανέλαβε την εξουσία και αποτελείται από κόμματα που είχαν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους. Ωστόσο, απουσία κινήτρων για ανακύκλωση, η πόλη πληρώνει πάνω από 10 εκατ. ευρώ ετησίως για την επεξεργασία RDF σε τσιμεντοβιομηχανίες και δύο σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα. Επιπλέον έξοδα προκαλεί και εκεί η μεταφορά του RDF σε αποστάσεις που ξεπερνούν ενίοτε τα 400 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα.
*Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκαν οι Manuel Escher (Der Standard, Αυστρία), το Vlad Barza (HotNews.ro, Ρουμανία) και Zornitsa Lateva (Mediapool, Βουλγαρία)
Οι Mikro (ή Μίκρο) δημιουργήθηκαν το 1997 στη Θεσσαλονίκη από τον Νίκο Μπιτζένη [a.k.a Nikonn] (φωνή, synths, programming) και τον Γιάννη Λευκαδίτη (guitar, bass, sax, synths).
Οι δύο φίλοι είχαν ένα κοινό όραμα για μία ηλεκτρονική μπάντα με αναφορές σε pop, rock αλλά και πιο εναλλακτικά ακούσματα.
Ο ήχος των Mikro είναι “πολυμορφικός” και εμπλέκει στοιχεία από electronica, synthpop, big beat, dance, breakbeat, drum’n’bass, easy listening, pop, disco και rock, συνδυάζοντας ανδρικά και γυναικεία φωνητικά.
Τη σημερινή σύνθεση της μπάντας πέρα από τον Νίκο Μπιτζένη και τον Γιάννη Λευκαδίτη, πλαισιώνουν η Chloe Ann (φωνή/keyboards), ο Απόστολος Μπιτζένης (synthesizers) και ο Χρήστος Ασλανίδης (synth/drum pads).
Η δισκογραφία τους από το 1998 έως σήμερα περιλαμβάνει 10 studio albums, καθώς και πολλά singles και remixes σε Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, με πιο πρόσφατη κυκλοφορία το album “ΣΟΥΠΕΡΗΡΩΕΣ” που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2024.
Οι Mikro έχουν πραγματοποιήσει πολλές συναυλίες σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχουν συμμετάσχει σε μεγάλα φεστιβάλ με παγκοσμίως γνωστούς καλλιτέχνες, όπως οι Morrissey, Hooverphonic, Ladytron, The Raveonettes, Andy Fletcher (Depeche Mode) κ.ά.
Μετά από 10 χρόνια παύσης (2014-2024), οι Mikro επανήλθαν δριμύτεροι με ένα δυναμικό comeback τόσο δισκογραφικό όσο και συναυλιακό, με εμφανίσεις σε μεγάλα φεστιβάλ.
Οι live εμφανίσεις τους πλαισιώνονται από video projections που επιμελούνται οι ίδιοι και χαρακτηρίζονται από τη μεγάλη ενέργεια της μπάντας που μεταδίδεται στο κοινό με μοναδικό τρόπο, δημιουργώντας την τέλεια ατμόσφαιρα για ένα αξέχαστο live/party.
Το τραγούδι τους “Αυτή η πόλη” συνεχίζει να ακούγεται στα clubs και το ραδιόφωνο, σχεδόν 20 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, έχοντας γίνει ένας ύμνος για τη διασκέδαση και τον χορό.
Το ηλεκτρονικό γκρουπ των Lip Forensics δημιουργήθηκε στην Αθήνα από τους Zade και Ekelon, δυο δραστήρια μέλη της αθηναϊκής εναλλακτικής σκηνής. Στόχος τους είναι να γεφυρώσουν τις indie καταβολές τους με τον ηλεκτρονικό ήχο του αύριο, δημιουργώντας δυνατές γκρούβες πλαισιωμένες από έντονα μελωδικά στοιχεία.
Η μακρά θητεία του Zade σε punk και indie μπάντες της Αθήνας έρχεται να συμπληρώσει την εμπειρία του Ekelon πίσω από τις κονσόλες και τα synthesizers. Το ντουέτο εξερευνεί τα αχαρτογράφητα νερά μεταξύ indie και ηλεκτρονικής μουσικής, γεφυρώνοντας πολλά από τα πρωτοποριακά στοιχεία της μουσικής της νέας χιλιετίας.
Έχουν έντονη συναυλιακή δραστηριότητα με εμφανίσεις σε σημαντικά φεστιβάλ όπως Sonar Athens, SNFCC Music Escapades, Ziria Festival, Αναιρέσεις, ενώ το 2023 άνοιξαν τη συναυλία των Prodigy και Primal Scream στο Release Athens. Η αντισυμβατική αντιμετώπιση του live τους περιέχει διάφορα οπτικά ευρήματα, όπως ηλεκτρικές στολές, χορευτές, visuals και μυστήριες μάσκες.
Η πρώτη τους κυκλοφορία “Cheiloscopy ΕΡ” (Amour Records, 2019) περιείχε, εκτός από τις original συνθέσεις και remix από τους Serafim Tsotsonis και Μelorman. Το πρώτο ολοκληρωμένο τους LP με τίτλο “APOPHENIA” κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2023 από τη Veego Records. Περιέχει τα singles “Unrest (Rise Up)” ft Sugahspank! και “Different” ft Irene Skylakaki.
Από τις αρχές του 2026 καταργείται σε επίπεδο ΕΕ η τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ και όλα τα πακέτα από τρίτες χώρες θα περνούν πλέον από κανονικές τελωνειακές διαδικασίες, με επιβολή δασμών και προβλεπόμενων τελών διαχείρισης, όπως αποφάσισε την Πέμπτη το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN). Το μέτρο στηρίζει σθεναρά η Ελλάδα και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης το χαρακτήρισε ως αναγκαίο για τον υγιή ανταγωνισμό, την προστασία των εσόδων και την ασφάλεια των προϊόντων.
Πλέον, επιχειρήσεις και καταναλωτές αρχίζουν να ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά των νέων εξελίξεων.
Για την Ελλάδα, η στήριξη και επίσπευση του μέτρου υπαγορεύεται από την ανάγκη για μια πολιτική που θα εξισορροπεί τα συμφέροντα καταναλωτή, του εγχώριου εμπορίου αλλά και την προστασία των δημοσίων εσόδων, βάζοντας τέλος σε στρεβλώσεις, “παράθυρα” και “Κερκόπορτες” που προέκυψαν με την έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου παγκοσμίως τις τελευταίες 2-3 δεκαετίες.
Στα “υπέρ” καταγράφονται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες επιχειρήσεις, η αύξηση δημοσίων εσόδων, η αποτροπή αποστολής ακατάλληλων προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη από την αποθάρρυνση παραγωγής και υπερκατανάλωσης αμφιβόλου ποιότητος και προέλευσης ειδών και υλικών.
Στα “κατά” περιλαμβάνονται οι αυξήσεις τελικών τιμών σε “πολύ φθηνά” προϊόντα από τρίτες χώρες λόγω δασμών και τέλους διεκπεραίωσης που κατακλύζουν την Ευρώπη, πιθανή επιβάρυνση των χαμηλότερων εισοδημάτων που “κυνηγούν” τις χαμηλές τιμές, κίνδυνος καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας στις διεκπεραιώσεις στα τελωνεία, νέα κόστη και διαδικασίες για ταχυμεταφορές/ταχυδρομεία/τελωνεία, αλλά και ανάγκη για προσεκτικό και ισορροπημένο σχεδιασμό στην επιβολή του “τέλους διαχείρισης” ανά πακέτο (τουλάχιστον 1,5- 2 ευρώ και άνω σύμφωνα με τις ως τώρα προτάσεις).
Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συμφώνησαν την περασμένη Πέμπτη στην κατάργηση της απαλλαγής τελωνειακών δασμών για δέματα χαμηλής αξίας, επιταχύνοντας το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής (από το 2028 στις αρχές του 2026) που θα προβλέπει μια μεταβατική “απλή” λύση ώστε όλα τα δέματα να μπαίνουν σε διαδικασίες τελωνείου και δασμών. Ενώ σε δύο χρόνια, από το 2028, θα ληφθούν και αυστηρότερα μέτρα με νέα αναθεώρηση της Οδηγίας, με βάση και μια νέα πλατφόρμα στην οποία θα γίνεται ηλεκτρονικά η εκκαθάριση κάθε αγοράς από ηλεκτρονικά e-shops τρίτων χωρών που εισάγεται στην ΕΕ.
Τα κράτη-μέλη θα φέρουν συγκεκριμένες προτάσεις υλοποίησης για έγκριση στο επόμενο ECOFIN σε λιγότερο από ένα μήνα (έως τις 12/12) με στόχο μια νέα αρχιτεκτονική εισαγωγών των μικροδεμάτων από Κίνα και τρίτες χώρες, η οποία θα λειτουργήσει “το συντομότερο δυνατόν” εντός του 2026, κατά τρόπο πάντως που να μη προκαλεί πρόσθετες καθυστερήσεις και προβλήματα στα τελωνεία, από τον όγκο των μικροδεμάτων τα οποία θα συσσωρεύονται, ενώ σήμερα περνάνε “ατελώνιστα”.
Τι αλλάζει για τον καταναλωτή
Κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα αξιολογείται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας (πέραν του ΦΠΑ που ήδη ισχύει και επιβάλλεται τη στιγμή της αγοράς από τις πλατφόρμες μέσω IOSS/checkout) με συνέπεια οι τελικές τιμές να καθίστανται υψηλότερες και λιγότερο ελκυστικές από ό,τι σήμερα στα “φθηνά” πακέτα.
Εκτός από δασμούς, το σχέδιο προβλέπει και ξεχωριστό “τέλος διεκπεραίωσης” (handling fee) ανά μικροδέμα, ύψους περίπου 2 ευρώ σύμφωνα με την επικρατέστερη ως τώρα πρόταση, σαν μία χαμηλής ονομαστικής αξίας επιβάρυνση η οποία θα τεθεί σε ισχύ μετά τα μέσα του 2026 ενδεχομένως -αν και το τελικό ποσό και σχέδιο μένει να κλειδώσει πολιτικά.
Πώς επηρεάζονται Temu, Shein, Trendyol
Στο στόχαστρο μπαίνει το σύστημα πωλήσεων που εφαρμόζουν εταιρικές πλατφόρμες “τύπου” Temu, Shein, Bangood, Trendyol κλπ (αλλά και οι αγορές ίδιου τύπου μέσω e-bay) με “κράχτες” τις υπερβολικά χαμηλές τιμές (ultra low price) και δωρεάν αποστολές προς όλο τον κόσμο (free shipping).
Επί χρόνια το μοντέλο αυτό στηρίχθηκε εν πολλοίς στο χαμηλό όριο απαλλαγής από τα Τελωνεία της ΕΕ για αγορές ύψους έως 150 ευρώ (“de minimis”). Επιπλέον το όριο αυτό επέτρεπε υποκοστολογήσεις από τις ξένες εταιρίες ή και “σπάσιμο” της παραγγελίας από τους αγοραστές, για να αποφεύγουν το όριο που είχε τεθεί.
Από τους επόμενους μήνες όμως, οι αγορές αυτές θα επιβαρυνθούν από δασμούς και τέλη, περιορίζοντας το πλεονέκτημα στην τελική τιμή έναντι των ευρωπαϊκών λιανεμπόρων πωλητών ή, ενδεχομένως ,αλλάζοντας και τις πολιτικές δωρεάν αποστολής και επιστροφών των προϊόντων αυτών από τις ξένες εταιρίες.
Η μετάβαση όμως σε καθεστώς πλήρους τελωνειακού ελέγχου μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις και προβλήματα στα Τελωνεία, κάτι που απαιτεί προσαρμογή και έγκαιρη αναβάθμιση στα τελωνειακά πληροφοριακά συστήματα, αλλά και να αυξήσει τα λειτουργικά κόστη των πλατφορμών.
Τι αλλάζει για τα e-shops
Για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά e-shops οι όροι του παιχνιδιού αλλάζουν και γίνονται περισσότερο ισότιμοι με τους εξ ανατολής ανταγωνιστές τους, καθώς τα άμεσα εισαγόμενα φθηνά πακέτα δεν θα διαφεύγουν δασμών, περιορίζοντας τη διαφορά τιμολόγησης με ευρωπαϊκές πλατφόρμες που πληρώνουν πλήρεις δασμούς και συμμορφώνονται με αυστηρά ποιοτικά και κατασκευαστικά πρότυπα.
Η χώρα μας αποτελεί πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων στην ΕΕ και πρωτοστάτησε μαζί με τη Γαλλία στις επίσπευση των μέτρων αυτών, ως απάντηση στα ζητήματα θεμιτού ανταγωνισμού που έχουν οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και e-shops έναντι πλατφορμών άμεσης πώλησης που αξιοποιούσαν τη σημερινή εξαίρεση.
