ΔΗΜΗΤΡΑ ΕΥΘΥΜΙΑΔΟΥ

Συνεχίζεται στη χώρα μας το στρεβλό σύστημα με τη διάθεση και αποζημίωση νέων καινοτόμων φαρμάκων για σοβαρές παθήσεις όπως ο καρκίνος, αφού όπως φαίνεται οι ανισότητες που επικρατούν στην Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, αντί να μειώνονται, εντείνονται.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα ανέφερε ο γνωστός καθηγητής Παθολογίας- Ογκολογίας Κωνσταντίνος Συρίγος κατά τη διάρκεια ημερίδας του Pharma Innovation Forum, ο οποίος επεσήμανε ότι στη χώρα μας δεν φτάνουν νέες θεραπείες που θα μπορούσαν να αυξήσουν την επιβίωση των ασθενών με ογκολογικές παθήσεις, ακριβώς επειδή οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν επιλέγουν να τις εισάγουν, εξαιτίας των γιγαντιαίων εκπτώσεων που επιβάλλονται.

«Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση σε λίγα χρόνια θα υπάρξει ανθρωποφαγία» είπε χαρακτηριστικά ο κ.Συρίγος, σημειώνοντας εμφατικά ότι κάποιοι που θα διαθέτουν τους οικονομικούς πόρους θα παίρνουν ένα αεροπλάνο θα μπορούν να πηγαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη και να προμηθεύονται τα φάρμακά τους από το εξωτερικό, ενώ κάποιοι άλλοι που θα ζουν στη χώρα μας δεν θα μπορούν να έχουν πρόσβαση.

Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι με βάση τα στοιχεία του Pharma Innovation Forum, σήμερα στη χώρα μας εισάγονται μόνο 1 στις 5 νέες καινοτόμες θεραπείες που θα μπορούσαν να δώσουν ανάσα ζωής σε χιλιάδες ασθενείς που παλεύουν με βαριές ασθένειες για να επιβιώσουν.

Άλλωστε με βάση τα όσα τόνισε ο καθηγητής Καρδιολογίας του ΕΚΠΑ Χαράλαμπος Βλαχόπουλος, τα τελευταία χρόνια η επιβίωση των ασθενών αυξήθηκε κατά 60% ακριβώς εξαιτίας των νέων καινοτόμων φαρμάκων.

Ενδεικτικό είναι εξάλλου σύμφωνα με τα όσα υπογράμμισε η Πρόεδρος του Pharma Innovation Forum κ.Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη, ότι σήμερα 4 στους 5 ασθενείς με καρκίνο επιβιώνουν χάρη στις νέες θεραπείες, ενώ πριν από λίγα χρόνια μόνο 1 στους 5 κατόρθωνε να μείνει στη ζωή.

Τα επόμενα χρόνια πάντως φαίνεται πως η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αλλά και οι φαρμακευτικές εταιρείες ετοιμάζονται να διαθέσουν στην παγκόσμια αγορά «βροχή» νέων θεραπειών, οι οποίες όμως είναι άγνωστο εάν θα φτάσουν στη χώρα μας εξαιτίας των επιβαρύνσεων που επιβάλλουν σχεδόν 8 στα 10 φάρμακα να δίνονται δωρεάν από τις φαρμακευτικές εταιρείες.

«Έως το 2030 οι αρμόδιες Ευρωπαϊκές αρχές αναμένεται να εγκρίνουν 80 νέα ογκολογικά φάρμακα που θα φέρουν επανάσταση στην αντιμετώπιση της νόσου» ανέφερε η Γενική Γραμματέας του Pharma Innovation Forum κ.Λίζα Προδρόμου.

Να σημειωθεί πάντως ότι η κυβέρνηση και το υπουργείο υγείας υποστηρίζουν ότι οι Έλληνες ασθενείς έχουν σχεδόν την καλύτερη πρόσβαση σε νέες θεραπείες στην Ευρώπη, αφού με διάφορες μεθόδους εισάγονται τελικά τα νέα φάρμακα στην ελληνική αγορά. Ένα επιχείρημα που καταρρίπτεται και από τους Συλλόγους ασθενών.

«Τη βιώνουμε την ανισότητα στην πρόσβαση των φαρμάκων σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάποιες χώρες έχουν πρόσβαση και κάποιες όχι» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Κοντοπίδης Πρόεδρος European Lung Foundation και Πρόεδρος του Συλλόγου Ανάσα.

Πηγή: ethnos.gr

Ένα απόρρητο σχέδιο δείχνει γιατί τα όπλα ή ο αριθμός των στρατευμάτων ίσως να μη καθορίσουν το αποτέλεσμα μιας ευρύτερης σύγκρουσης μεταξύ Μόσχας και Δύσης

Bertrand Benoit

Δώδεκα ανώτατοι Γερμανοί αξιωματικοί συγκεντρώθηκαν σε μια τριγωνικού σχήματος στρατιωτική εγκατάσταση στο Βερολίνο πριν περίπου δυόμισι χρόνια για να επεξεργαστούν ένα μυστικό σχέδιο πολέμου με τη Ρωσία.

Τώρα τρέχουν να το υλοποιήσουν.

Η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 έβαλε τέλος σε δεκαετίες σταθερότητας στην Ευρώπη. Έκτοτε, ξεκίνησε στην περιοχή, η ταχύτερη στρατιωτική αναβάθμιση από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ενός πιθανού πολέμου δεν θα εξαρτηθεί μόνο από τον αριθμό των στρατευμάτων και από τα όπλα στο πεδίο.

Το γερμανικό OPLAN

Θα εξαρτηθεί επίσης από την επιτυχία της τεράστιας επιχειρησιακής και επιμελητειακής διαδικασίας που βρίσκεται στο επίκεντρο του Σχεδίου Επιχείρησης Γερμανίας (Operation Plan Germany), ενός απόρρητου εγγράφου 1.200 σελίδων που συντάχθηκε πίσω από τους μουντούς τοίχους του στρατοπέδου Γιούλιους Λέμπερ.

Το σχέδιο περιγράφει πώς έως και 800.000 Γερμανοί, Αμερικανοί και άλλοι στρατιώτες του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να μεταφερθούν ανατολικά προς τη γραμμή του μετώπου. Χαρτογραφεί τα λιμάνια, τα ποτάμια, τις σιδηροδρομικές γραμμές και τους δρόμους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα τροφοδοτούνταν και θα προστατεύονταν κατά τη διάρκεια της μετακίνησης.

«Κοιτάξτε τον χάρτη», δήλωσε ο Τιμ Στούτστι, επικεφαλής του μη χρωματισμένου πολιτικά Ινστιτούτου του Βρανδεμβούργου για την Κοινωνία και την Ασφάλεια. Με τις Άλπεις να σχηματίζουν φυσικό φράγμα, τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ θα πρέπει να διασχίσουν τη Γερμανία σε περίπτωση σύγκρουσης με τη Ρωσία, πρόσθεσε, «όπου κι αν αυτή ξεκινήσει».

Σε ανώτερο επίπεδο, το σχέδιο αποτελεί την πιο σαφή μέχρι σήμερα εκδήλωση αυτού που οι συγγραφείς του ονομάζουν ως προσέγγιση «του όλου της κοινωνίας» στον πόλεμο. Αυτή η ασαφής γραμμή μεταξύ του πολιτικού και του στρατιωτικού πεδίου σηματοδοτεί επιστροφή σε νοοτροπία Ψυχρού Πολέμου, αλλά είναι επικαιροποιημένη με τις νέες απειλές και τις προκλήσεις — από τη φθαρμένη υποδομή της Γερμανίας έως την ανεπαρκή νομοθεσία και τη συρρικνωμένη στρατιωτική δύναμη — που δεν υπήρχαν τότε.

Γερμανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η Ρωσία θα είναι έτοιμη και πρόθυμη να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ το 2029. Ωστόσο, μια σειρά από περιστατικά κατασκοπείας, σαμποτάζ και παραβιάσεις του εναέριου χώρου στην Ευρώπη, πολλά από τα οποία αποδίδονται στη Μόσχα από τις δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών, υποδηλώνουν ότι αυτή θα μπορούσε να κινηθεί νωρίτερα.

Οι αναλυτές θεωρούν επίσης ότι μια πιθανή εκεχειρία στην Ουκρανία, για την οποία πιέζουν οι ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα, θα μπορούσε να ελευθερώσει χρόνο και πόρους για τη Ρωσία ώστε να προετοιμάσει ενέργειες κατά των μελών του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. Εάν καταφέρουν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της Ευρώπης, αυτοί που κατέστρωσαν το σχέδιο εκτιμούν ότι όχι μόνο μπορούν να εξασφαλίσουν τη νίκη, αλλά και να κάνουν τον πόλεμο λιγότερο πιθανό. «Ο στόχος είναι να αποτρέψουμε τον πόλεμο, δείχνοντας στους εχθρούς μας ότι αν μας επιτεθούν, δεν θα πετύχουν», υποστήριξε ένας ανώτατος αξιωματικός και από τους αρχικούς συντάκτες του σχεδίου, γνωστού στους στρατιωτικούς κύκλους ως OPLAN DEU.

Οι ασκήσεις

Η κλίμακα της αλλαγής που απαιτείται πλέον έγινε ξεκάθαρη το φθινόπωρο, κάπου στην ανατολική ύπαιθρο της Γερμανίας.

Εκεί, η αμυντική εταιρεία Rheinmetall έστησε ένα νυχτερινό στρατόπεδο εκστρατείας για 500 στρατιώτες, με κοιτώνες, 48 καμπίνες ντους, πέντε βενζινάδικα, κουζίνα εκστρατείας, σύστημα παρακολούθησης με drones και οπλισμένους φρουρούς που είχαν περάσει από έλεγχο αν συνεργάζονται με την Ρωσία και την Κίνα. Κατασκευάστηκε σε 14 ημέρες και αποσυναρμολογήθηκε σε επτά.

«Φανταστείτε να χτίζετε μια μικρή πόλη από το μηδέν και να την αποσυναρμολογείτε μέσα σε λίγες ημέρες», είπε ο Μαρκ Λέμερμαν, επικεφαλής πωλήσεων του τμήματος επιμελητείας της Rheinmetall.

Πρόσφατα, η Rheinmetall υπέγραψε συμφωνία 260 εκατομμυρίων ευρώ για των επανεφοδιασμό των γερμανικών και ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων, στο πλαίσιο των προσπαθειών του στρατού να εντάξει περισσότερες ιδιωτικές επιχειρήσεις στο σχέδιο.

Η άσκηση του φθινοπώρου ανέδειξε και ελλείψεις: το έδαφος δεν ήταν για όλα τα οχήματα, ανέφερε ο Λέμερμαν, καθώς αποτελούνταν από ασυνεχή κομμάτια γης, αναγκάζοντας την Rheinmetall να μεταφέρει στρατιώτες με λεωφορεία. Μια προηγούμενη άσκηση ανέδειξε την ανάγκη για την τοποθέτηση ενός νέου τύπου φαναριού σε συγκεκριμένο σημείο ούτως ώστε να αποφεύγεται το μποτιλιάρισμα κατά τη διέλευση στρατιωτικών κομβόι. Τέτοια «διδάγματα» ενσωματώνονται συνεχώς στο OPLAN και τα παραρτήματά του. Το έγγραφο, που φυλάσσεται στο «αεροστεγές» στρατιωτικό «κόκκινο δίκτυο», βρίσκεται πλέον στη δεύτερη έκδοση του.

Μερικά από τα μεγαλύτερα εμπόδια για τους Γερμανούς στρατιωτικούς σχεδιαστές είναι άυλα: κανονισμοί που καθυστερούν τις προμήθειες, αυστηροί νόμοι για την προστασία των δεδομένων και άλλοι κανονισμοί που θεσπίστηκαν σε μια πιο ειρηνική εποχή.

Η εκτέλεση του σχεδίου απαιτεί αλλαγή νοοτροπίας και την διαγραφή συνηθειών σχεδόν μιας ολόκληρης γενιάς. «Πρέπει να ξαναμάθουμε ό,τι ξεχάσαμε», δήλωσε ο Νιλς Σμιντ, αναπληρωτής υπουργός Άμυνας. «Πρέπει να ξαναφέρουμε συνταξιούχους να μας πουν πώς το κάνανε τότε».

Ένα ανησυχητικό ατύχημα

Ένα μέρος του αυτοκινητοδρόμου Α44 μεταξύ των χωριών Στάινχάουζεν και Μπρένκεν στη δυτική Γερμανία αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για το πώς η Ευρώπη χαλάρωσε την επαγρύπνησή της τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες ειρήνης — και τι απαιτείται για να την επαναφέρει.

Σε αντίθεση με άλλες περιοχές του Autobahn, το διάζωμα σε αυτό το τμήμα των 5,6 χλμ. δεν έχει φυτεμένο γρασίδι, αλλά συμπαγή άσφαλτο. Οι χώροι στάθμευσης είναι ασυνήθιστα μεγάλοι και έχουν περίεργο σχεδιασμό. Δεν υπάρχουν γέφυρες ή καλώδια ηλεκτρισμού ορατά. Δεκάδες τέτοιοι κόμβοι κατασκευάστηκαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου για να χρησιμοποιηθούν ως έκτακτοι διάδρομοι προσγείωσης. Κάτω από τους χώρους στάθμευσης υπάρχουν δεξαμενές καυσίμου. Οι προστατευτικές μπάρες μπορούν να αφαιρεθούν και ένας κινητός πύργος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας είναι δυνατόν να στηθεί σε λίγα λεπτά. Οι υποδομές διπλής χρήσης ήταν ο κανόνας στη Γερμανία κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Όπως η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία έδενε τη ζωή των πολιτών με τον στρατό, έτσι και οι αυτοκινητόδρομοι, οι γέφυρες, οι σιδηροδρομικοί σταθμοί και τα λιμάνια σχεδιάστηκαν ώστε να χρησιμεύουν ως στρατιωτικά περιουσιακά στοιχεία σε περίπτωση ανάγκης.

Μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου έπαψε να υπάρχει η ανάγκη για υποδομές διπλής χρήσης. Οι σήραγγες και οι γέφυρες που κατασκευάστηκαν αργότερα συχνά είναι πολύ στενές ή «αδύναμες» για κονβόι στρτατιωτικών οχημάτων. Το 2009, το Βερολίνο κατήργησε τις απαιτήσεις για σήματα που να δείχνουν ποιοι δρόμοι μπορούν να υποστηρίξουν στρατιωτικά οχήματα.

Ακόμη και οι υποδομές της εποχής του Ψυχρού Πολέμου δεν είναι πάντα εκμεταλλεύσιμες. Το Βερολίνο εκτιμά ότι το 20% των αυτοκινητοδρόμων και πάνω από το ένα τέταρτο των γεφυρών χρειάζονται επισκευές λόγω της χρόνιας υποεπένδυσης. Τα λιμάνια της Βόρειας Θάλασσας και της Βαλτικής χρειάζονται έργα αξίας 15 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων 3 δισ. για αναβαθμίσεις διπλής χρήσης όπως ενίσχυση προβλητών, σύμφωνα με τη γερμανική ομοσπονδία λιμένων. Τέτοια «κενά» περιορίζουν την ελευθερία κινήσεων του στρατού σε περίπτωση πολέμου. Τα σημεία συμφόρησης στον χάρτη στρατιωτικής κινητικότητας είναι από τα πιο καλά φυλαγμένα μυστικά του σχεδίου. «Αυτό οδηγεί σε παρακάμψεις, καθυστερήσεις και θέτει ζωές σε κίνδυνο», δήλωσε ο Γιάνικ Χαρτμαν, ειδικός σε θέματα στρατιωτικής κινητικότητας και συνεργάτης στο Αμυντικό Κολλέγιο του NATO στη Ρώμη.

Το πρόβλημα έρχεται να υπογραμμίσει και ένα άλλο πρόσφατο, αλλά λιγότερο γνωστό, σημαντικό περιστατικό.

Στις 25 Φεβρουαρίου 2024, το φορτηγό πλοίο «Rapida», με σημαία Ολλανδίας, έπεσε πάνω σε μια σιδηροδρομική γέφυρα στον ποταμό Χούντε στη βορειοδυτική Γερμανία, διακόπτοντας την κυκλοφορία των τρένων.

Η Deutsche Bahn κατασκεύασε μια προσωρινή γέφυρα που δόθηκε στην κυκλοφορία δύο μήνες αργότερα, μόνο και μόνο για να συγκρουστεί ξανά άλλο πλοίο τον Ιούλιο, προκαλώντας εκ νέου διακοπή για ακόμα ένα μήνα στη σιδηροδρομική κυκλοφορία.

Αν και τα περιστατικά κάλυψαν μόνο τα τοπικά μέσα, ανάγκασαν το ΝΑΤΟ να αντιδράσει. Ο λόγος; Η γέφυρα βρισκόταν στη μοναδική σιδηροδρομική σύνδεση που εξυπηρετούσε το λιμάνι Νόρντεναμ της Βόρειας Θάλασσας, τον μοναδικό τερματικό σταθμό στη Βόρεια Ευρώπη που έχει άδεια για μεταφορές πυρομαχικών στην Ουκρανία. Σε καμία περίπτωση δεν εντοπίστηκαν ενδείξεις δολιοφθοράς. Παρ’ όλα αυτά, οι προμήθειες πυρομαχικών καθυστέρησαν για εβδομάδες και μέρος του φορτίου επαναφορτώθηκε σε άλλα πλοία. Η ανώτατη στρατιωτική διοίκηση των ΗΠΑ στην Ευρώπη αναγκάστηκε να μεταφέρει τα φορτία σε λιμάνι της Πολωνίας, σύμφωνα με αναφορά του Υπουργείου Άμυνας προς το Κογκρέσο.

«Πολλά λιμάνια έχουν μόνο μία σιδηροδρομική σύνδεση προς την ενδοχώρα», δήλωσε ο Χόλγκερ Μπάνικ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Λιμένων Νιεντερσάσεν, που διαχειρίζεται αρκετά λιμάνια στη Κάτω Σαξονία. «Αυτό είναι αδυναμία.»

Βραχυπρόθεσμα, ενίσχυση της ανθεκτικότητας σημαίνει αξιοποίηση των υφιστάμενων οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων. Μακροπρόθεσμα, το Βερολίνο σκοπεύει να δαπανήσει 166 δισ. ευρώ έως το 2029 σε υποδομές, συμπεριλαμβανομένων άνω των 100 δισ. για τους παραμελημένους σιδηροδρόμους, δίνοντας προτεραιότητα σε υποδομές διπλής χρήσης.

Τα πράγματα βγαίνουν εκτός σεναρίου

Η πολυετής προσπάθεια να καταστεί η Γερμανία ξανά ετοιμοπόλεμη ξεκίνησε λίγες μέρες μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, όταν ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς παρουσίασε ένα ταμείο επανεξοπλισμού 100 δισ. ευρώ, χαρακτηρίζοντας την απόφαση ως zeitenwende, ή αλλιώς ως «αλλαγή εποχής». Αργότερα εκείνο το έτος, η Bundeswehr δημιούργησε μια Διοίκηση Επικράτειας για να ηγηθεί όλων των εσωτερικών επιχειρήσεων και ανέθεσε στον διοικητή της, υποστράτηγο Αντρέ Μπόντεμαν, βετεράνο από Κόσοβο και Αφγανιστάν, τη σύνταξη του OPLAN.

Σε έναν πόλεμο με τη Ρωσία, η Γερμανία δεν είναι πλέον κράτος της πρώτης γραμμής του μετώπου αλλά ένα σημείο συγκέντρωσης δυνάμεων. Πέραν των φθαρμένων υποδομών, πρέπει να αντιμετωπίσει έναν στρατό που βαίνει συρρικνούμενος και νέες απειλές όπως τα drones.

«Πρόσφυγες και ενισχύσεις θα εισρέουν από αντίθετες κατευθύνσεις. Οι ροές θα πρέπει να κατευθυνθούν με συγκεκριμένο τρόπο, κάτι που η Bundeswehr μόνη της δεν μπορεί να κάνει, ειδικά ενώ πολεμά», δήλωσε η Κλάουντια Μέιτζορ, επικεφαλής των πρωτοβουλιών διατλαντικής ασφάλειας στο German Marshall Fund των ΗΠΑ.

Αυτό σημαίνει ότι ο στρατός θα πρέπει να συνεργαστεί με τον ιδιωτικό τομέα και οργανώσεις πολιτικής προστασίας σε κλίμακα που δεν έχει ξανασυμβεί.

Τον Μάρτιο του προηγούμενου έτους, αφού έλαβε σχόλια και πληροφορίες από υπουργεία, κυβερνητικές υπηρεσίες και τοπικές αρχές, η ομάδα του Μπόντεμαν ολοκλήρωσε την πρώτη εκδοχή του σχεδίου. Είχε έρθει η ώρα να το θέσουν σε εφαρμογή.

Την ώρα που η νέα κυβέρνηση Μερτς προωθούσε φέτος ένα σχέδιο δαπανών για την άμυνα 500 δισ. ευρώ και την επιστροφή της στρατιωτικής θητείας, η Bundeswehr εργαζόταν υπόγεια, ενημερώνοντας νοσοκομεία, αστυνομία και υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, υπογράφοντας συμφωνίες με κράτη και με τον διαχειριστή της Autobahn και χάρασσε δρομολόγια στρατιωτικών κομβόι.

Στα τέλη Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκε στρατιωτική άσκηση με την ονομασία Red Storm Bravo στη βόρεια πόλη-κράτος του Αμβούργου για την εξάσκηση της συνεργασίας μεταξύ Bundeswehr, αστυνομίας, πυροσβεστών και πολιτικής προστασίας.

Το σενάριο ήταν μια μικρογραφία του OPLAN σε δράση: 500 στρατιώτες του ΝΑΤΟ θα αποβιβάζονταν στο λιμάνι για να σχηματίσουν κομβόι 65 οχημάτων που θα κατευθυνόταν ανατολικά μέσα στην πόλη. Στόχος να σταματήσουν προσπάθειες αποκλεισμού του λιμανιού, επιθέσεις με drones και διαδηλώσεις.

Κατά την αποβίβαση τους στο ηλιοβασίλεμα, με την μυρωδιά υπερώριμων μπανανών να αιωρείται στον αέρα από μια κοντινή αποθήκη φρούτων, οι στρατιώτες φορώντας παραλλαγή συγκεντρώθηκαν αθόρυβα στο λιμάνι, με ελικόπτερα να κόβουν βόλτες πάνω από τα κεφάλια τους. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, το κομβόι ξεκίνησε για την πόλη. Ένα κομβόι κινείται πάντα ως μπλοκ: μόλις διασχίσει μια διασταύρωση, δεν σταματά, ανεξαρτήτως χρώματος φωτεινού σηματοδότη. Κανένα πολιτικό όχημα δεν πρέπει να μπει μπροστά του.

Ωστόσο, καθώς η σειρά των οχημάτων περνούσε από ένα σημείο ελέγχου, οι αξιωματικοί αντέδρασαν έντονα στην μεγάλη απόσταση μεταξύ των οχημάτων. Αργότερα, ένα μαύρο drone που πετούσε από πάνω τους προκάλεσε σύντομη αναστάτωση πριν κάποιος επιβεβαιώσει μέσω ασυρμάτου ότι ήταν της Bundeswehr.

Στη συνέχεια, διαδηλωτές βγήκαν από τους θάμνους και έπεσαν μπροστά στα οχήματα και με χρήση κόλλας «κόλλησαν» στο οδόστρωμα. Το περιστατικό ήταν μέρος της άσκησης και οι διαδηλωτές ήταν έφεδροι.

Οι στρατιώτες δεν είχαν άδεια να επέμβουν. Η αστυνομία, που είχε, διαπίστωσε ότι δεν είχε τα κατάλληλα χημικά διαλύματα για να αποκολλήσει τους «διαδηλωτές». Χρειάστηκαν δύο ώρες για να ξεκινήσουν ξανά τα οχήματα. Μέχρι τότε, είχε ξημερώσει και το κομβόι είχε διανύσει μόλις 6 μίλια.

Κύμα σαμποτάζ

Οι ανεπάρκειες των νόμων της περιόδου ειρήνης έχουν κάνει επίσης δύσκολο για τη Γερμανία να προστατευτεί από σαμποτάζ — μία από τις μεγαλύτερες απειλές κατά το OPLAN.

Τέτοιου είδους σαμποτάζ συμβαίνουν ήδη. Δεκάδες επιθέσεις, που περιλαμβάνουν από εμπρησμούς έως βανδαλισμούς καλωδίων, έχουν πλήξει το σιδηροδρομικό δίκτυο τα τελευταία χρόνια. Τον Οκτώβριο, δικαστήριο του Μονάχου καταδίκασε άνδρα που σχεδίαζε σαμποτάζ σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και σε σιδηροδρομικές υποδομές για λογαριασμό της Ρωσίας.

Αυτή την εβδομάδα, η Πολωνία ανέφερε ότι η Ρωσία ευθύνεται για μια έκρηξη που κατέστρεψε σιδηροδρομικές γραμμές στα ανατολικά της χώρας.

Μόνο πέρσι, οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες πραγματοποίησαν ελέγχους σε σχεδόν 10.000 εργαζόμενους απασχολούνται σε διαχειριστές κρίσιμων υποδομών.

«Αν η Γερμανία πρόκειται να είναι ο κόμβος του ΝΑΤΟ, ως εχθρός θα την έβαζα στο στόχαστρο: μπλοκάρισμα λιμανιών, κατάρρευση παροχής ρεύματος, διακοπή σιδηροδρόμων», δήλωσε ο Πάουλ Στρόμπελ, υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων της Quantum Systems, μιας εταιρείας κατασκευής κατασκοπευτικών drones που χρηματοδοτεί μεταξύ άλλων και ο Πίτερ Τίελ και η οποία διαπραγματεύεται με τη Bundeswehr για να παρέχει προστασία στα κομβόι και τις υποδομών στα πλαίσια του OPLAN.

Η Quantum Systems, μία από τις μεγαλύτερες και πιο επιτυχημένες γερμανικές αμυντικές νεοσύστατες επιχειρήσεις, έχει παραδώσει εκατοντάδες drones στη Μολδαβία και τη Ρουμανία και χιλιάδες πετούν καθημερινά στην Ουκρανία, είπε ο Στρόμπελ. Ωστόσο, έχει πουλήσει μόλις 14 στη Bundeswehr. Ένας από τους βασικούς λόγους: η παρωχημένη νομοθεσία. Τα drones που πωλούνται στον γερμανικό στρατό δεν μπορούν να πετούν πάνω από πυκνοκατοικημένες περιοχές και απαιτούν φώτα θέσης, κάτι που έχει νόημα για πολιτική χρήση αλλά ακυρώνει τη στρατιωτική χρήση.

Η Bundeswehr παραμένει αισιόδοξη ότι θα υπάρξει πρόοδος. «Λαμβάνοντας υπόψη ότι ξεκινήσαμε από το μηδέν στις αρχές του 2023, είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με το πού βρισκόμαστε σήμερα», ανέφερε ο αξιωματικός και συν-συντάκτης του OPLAN. «Αυτό είναι ένα πολύ εξελιγμένο προϊόν».

Ωστόσο, όπως κατέδειξαν τα πρόσφατα stress tests, χρειάζεται ακόμη δουλειά για να ευθυγραμμιστούν οι σχεδιασμοί με την πραγματικότητα. Η μεγαλύτερη αβεβαιότητα για τους σχεδιαστές είναι πόσο χρόνο έχουν στην διάθεση τους.

Δεδομένης της απότομης αύξησης των σαμποτάζ, των κυβερνοεπιθέσεων και των παραβιάσεων του εναέριου χώρου, η διαφορά μεταξύ ειρήνης και πολέμου φαίνεται ολοένα και πιο ασαφής.

«Οι απειλές είναι πραγματικές», δήλωσε ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς σε επιχειρηματίες τον Σεπτέμβριο. «Δεν βρισκόμαστε σε πόλεμο, αλλά πλέον δεν ζούμε σε καιρό ειρήνης».

Πηγή: WALL STREET JOURNAL / tovima.gr 

ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΠΑΡΕΛΗ

Νέα έρευνα δείχνει ότι τα μοτίβα θερμοκρασίας στην Ευρώπη μοιάζουν πλέον με εκείνα πριν από 6.000 χρόνια, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι το καλοκαίρι θα γίνεται όχι μόνο θερμότερο με τα χρόνια, αλλά και μακρύτερο σε διάρκεια.

Η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε σε μια σημαντική καταγραφή της κλιματικής ιστορίας: τη λάσπη

Ειδικότερα, τονίζουν ότι αν συνεχιστεί η υπερθέρμανση και κυρίως η ραγδαία άνοδος της θερμοκρασίας στην Αρκτική, το καλοκαίρι στη Γηραιά Ήπειρος μέχρι το 2100 μπορεί να επιμηκυνθεί έως και 42 επιπλέον ημέρες. Σε επίπεδο έτους, μπορεί να βιώνουμε θερμές συνθήκες επί οκτώ μήνες.

Η ήπειρός μας φαίνεται ότι αποκτά ολοένα και μεγαλύτερης διάρκειας θερμές περιόδους, ωστόσο δεν υπήρχαν έως τώρα σαφή στοιχεία σχετικά με το πώς και το γιατί ακριβώς συμβαίνει αυτό, όπως εξηγεί η δρ Σέλια Μάρτιν-Πουέρτας, επικεφαλής ερευνήτρια από το Τμήμα Γεωγραφίας του Royal Holloway.

Τα ευρήματα της νέας έρευνας, ωστόσο, έδειξαν ότι τα σημερινά μοτίβα θερμοκρασίας προσομοιάζουν με εκείνα πριν από 6.000 χρόνια και μπορεί να αποτελούν ένδειξη για ακόμα περισσότερες θερμές ημέρες στο μέλλον.

Έρευνα: Αναζητώντας στοιχεία στη λάσπη

Στο πλαίσιο της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε σε μια σημαντική καταγραφή της κλιματικής ιστορίας: τη λάσπη. Συγκεκριμένα, στα ιζήματα που βρίσκονται στον πυθμένα ευρωπαϊκών λιμνών αποτυπώνονται οι αλλαγές των εποχών τα τελευταία 10.000 χρόνια.

Όπως αναφέρει το Euronews, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη διαβάθμιση θερμοκρασίας ανά γεωγραφικό πλάτος, δηλαδή τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην Αρκτική και στον Ισημερινό. Αυτή η διαβάθμιση «καθοδηγεί» τον καιρό στην Ευρώπη, κατευθύνοντας τα ατμοσφαιρικά ρεύματα από τον Ατλαντικό προς την Ευρώπη.

Όσο όμως η Αρκτική θερμαίνεται, τόσο η διαφορά θερμοκρασίας με τον Ισημερινό μειώνεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα ατμοσφαιρικά ρεύματα να επιβραδύνονται, εντείνοντας και παρατείνοντας φαινόμενα όπως οι καύσωνες, ενώ η ίδια η καλοκαιρινή περίοδος διαρκεί περισσότερο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι για κάθε μείωση κατά 1°C στη θερμοκρασιακή διαβάθμιση ανά γεωγραφικό πλάτος, η καλοκαιρινή περίοδος επιμηκύνεται κατά περίπου έξι ημέρες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε 42 επιπλέον ημέρες καλοκαιριού μέχρι το 2100, αν η υπερθέρμανση συνεχιστεί με τον σημερινό ρυθμό.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ενόψει της COP30, ο ΟΗΕ είχε προειδοποιήσει ότι η ανθρωπότητα έχει ουσιαστικά χάσει τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού, σύμφωνα με τον οποίο η άνοδος της θερμοκρασίας μέχρι τα τέλη του αιώνα δεν πρέπει να ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς, ή το πολύ τους 2,0 βαθμούς, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Ήδη έχει ήδη φτάσει τους 1,4 βαθμούς και αναμένεται να ξεπεράσει το κρίσιμο όριο εντός της επόμενης δεκαετίας.

Πάντως, όπως τονίζουν οι συγγραφείς της μελέτης, βάσει της τρέχουσας ανόδου θερμοκρασίας στην Αρκτική, η Ευρώπη θα μπορούσε να βιώνει ακόμα και οκτώ μήνες καλοκαίρι μέχρι το τέλος του αιώνα. Ακριβώς αυτό το στοιχείο αντανακλά τις συνθήκες της Ευρώπης πριν από περίπου 6.000 χρόνια, όταν η περίοδος της ζέστης διαρκούσε σχεδόν 200 ημέρες.

Γιατί συμβαίνει τώρα;

Αν και ανέκαθεν υπήρχε η διαβάθμιση που προαναφέρθηκε ανάμεσα στον Ισημερινό και στην Αρκτική, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επιταχύνουν την άνοδο της θερμοκρασίας στην Αρκτική, η οποία αυτή την περίοδο θερμαίνεται έως και τέσσερις φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι αυτό δεν αποτελεί αποκλειστικά σύγχρονο φαινόμενο, αλλά ένα επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό του κλιματικού συστήματος της Γης», δήλωσε η δρ Λόρα Μπόιαλ, συγγραφέας της μελέτης και πρώην διδακτορική ερευνήτρια στο Royal Holloway. «Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι η ταχύτητα, η αιτία που το προκαλεί και η ένταση της μεταβολής».

Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι την αλλαγή επηρεάζουν και επιπρόσθετοι παράγοντες, όπως οι θετικοί και αρνητικοί μηχανισμοί ανατροφοδότησης (όταν αλλαγές ενισχύουν ή μειώνουν άλλες αλλαγές) που προκαλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες.

Πώς έχει θερμανθεί η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια;

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρώπη υπερθερμαίνεται πιο γρήγορα από τις υπόλοιπες ηπείρους. Οι πόλεις πλήττονται ιδιαίτερα λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, όπου η θερμότητα παγιδεύεται από τα κτίρια και απορροφάται από την άσφαλτο και το τσιμέντο.

Σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύτηκε φέτος το καλοκαίρι από τον οργανισμό Climate Resilience for All και εξέτασε δεδομένα θερμοκρασίας από 85 πόλεις παγκοσμίως, την περίοδο 2019-2023, η ζέστη δεν περιορίζεται πλέον μόνο στους θερινούς μήνες.

Ειδική αναφορά έγινε στην ελληνική πρωτεύουσα, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες διήρκεσαν από τα μέσα Μαΐου έως τις αρχές Οκτωβρίου, ενώ ακραία ζέστη καταγράφηκε επίσης στα Τίρανα (143 ημέρες), στη Λισαβόνα (136) και στη Μαδρίτη (119).

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι πέρυσι, η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή πρόσθεσε κατά μέσο όρο έναν επιπλέον μήνα ακραίας ζέστης σε περιοχές όπου συγκεντρώνεται το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού.

Πηγή: in.gr

ΜΙΚΑΕΛΑ ΣΑΒΑ

Σχεδόν τα μισά κλεμμένα οχήματα της Ευρώπης εντοπίστηκαν στην Ελλάδα, σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή επιχείρηση «Mombay 8», που πραγματοποιήθηκε με στόχο την καταπολέμηση διεθνών κυκλωμάτων διακίνησης οχημάτων.

Τα ευρήματα της δράσης αυτής ανέδειξαν τον καθοριστικό ρόλο της χώρας μας στον εντοπισμό και την αποκάλυψη τέτοιων δικτύων, αποτυπώνοντας μια εικόνα που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τις αρχές. Κατά τη διάρκεια των ελέγχων εντοπίστηκαν συνολικά 231 αυτοκίνητα με ιστορικό κλοπής ή παραποίησης, αριθμός που αντιστοιχεί σχεδόν στο μισό των 462 οχημάτων που καταγράφηκαν πανευρωπαϊκά.

Εκτεταμένοι έλεγχοι σε όλη την Ελλάδα

Στο πλαίσιο της επιχείρησης πραγματοποιήθηκαν συστηματικοί έλεγχοι σε βασικές περιοχές της Ελλάδας, με τις αρχές να εξετάζουν περισσότερα από έξι χιλιάδες οχήματα σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Θράκη, Φθιώτιδα και Σέρρες.

Η Ελλάδα ως κρίσιμος κόμβος

Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν αφενός την αποτελεσματικότητα των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα, αφετέρου επισημαίνουν τον ρόλο της Ελλάδας ως κομβικού σημείου στη διαδρομή των κλεμμένων οχημάτων. Η χώρα φαίνεται να λειτουργεί είτε ως σημείο διέλευσης είτε ως προσωρινός σταθμός απόκρυψης, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης και επιτήρησης.

Προκλήσεις και ανάγκη για ενίσχυση της συνεργασίας

Οι αρχές υπογραμμίζουν ότι η αντιμετώπιση τέτοιου είδους εγκληματικών δικτύων απαιτεί στενή διασυνοριακή συνεργασία και άμεση ανταλλαγή πληροφοριών με ευρωπαϊκούς φορείς.

Παράλληλα, η αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων για τον εντοπισμό παραποιημένων στοιχείων οχημάτων, αλλά και η ενημέρωση των πολιτών για τους κινδύνους και τα μέτρα προστασίας, κρίνονται καίρια για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου.

Η επόμενη ημέρα

Η επιχείρηση κατέδειξε ότι η Ελλάδα διαθέτει πλέον ισχυρές δυνατότητες εντοπισμού κλεμμένων οχημάτων, ωστόσο η πραγματική πρόκληση βρίσκεται στη διατήρηση και ενίσχυση αυτής της ικανότητας. Η στοχευμένη δράση, η συστηματική επιτήρηση και η διεθνής συνεργασία αποτελούν τους βασικούς άξονες για την περαιτέρω θωράκιση απέναντι σε οργανωμένα κυκλώματα που συνεχίζουν να εξελίσσονται και να λειτουργούν σε διεθνές επίπεδο.

Πηγή: documentonews.gr

ΛΕΝΑ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ

Ανεπιθύμητες σε Ελλάδα και Ευρώπη οι καταστροφικές για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία μονάδες καύσης σκουπιδιών, που αντιβαίνουν στην προτεραιότητα του περιορισμού των αποβλήτων, στην προαγωγή της ανακύκλωσης και στη λογική της κυκλικής οικονομίας, αλλά προωθούνται από την κυβέρνηση της Ν.Δ. - ακόμα μία στρατηγική υιοθέτησης ενός μοντέλου προηγούμενων δεκαετιών σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος αλλά προς όφελος μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων.

Προς το παρόν χάνουν έδαφος χάρη στις ισχυρές αντιστάσεις. Αυτές τις μέρες ο πανελλαδικός συντονισμός προγραμματίζει τα επόμενα αγωνιστικά βήματα ενάντια στην κατασκευή έξι ΣΔΙΤ αποτέφρωσης απορριμμάτων σε Αττική, Βοιωτία, Ροδόπη, Κοζάνη, Πελοπόννησο και Ηράκλειο Κρήτης. Εκατοντάδες φορείς, συλλογικότητες, κόμματα, δήμοι έχουν εναντιωθεί, εκθέτοντας το πολύπλευρο κόστος και καταρρίπτοντας αβάσιμους ισχυρισμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος περί «μονόδρομου» και οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά βιώσιμης μεθόδου, ενώ τα Περιφερειακά Συμβούλια Αττικής, Πελοποννήσου, Ηπείρου και Δυτικής  Μακεδονίας απέρριψαν ομόφωνα τη διάτρητη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του σχεδίου.

Το δυστοπικό αυτό σχέδιο κινείται αντίθετα από τον προσανατολισμό της Ε.Ε. να απομακρυνθεί από την καύση και από το αίτημα του ευρωπαϊκού οικολογικού κινήματος να απαγορευτεί πλήρως η έγκριση νέων μονάδων. Οι υφιστάμενες ανέρχονται σε περίπου 500 και καίνε περίπου το 1/4 των καθημερινών σκουπιδιών των κρατών-μελών, σύμφωνα με τη Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Μονάδων Παραγωγής Ενέργειας από Απόβλητα (CEWEP).

Η ελληνική κυβέρνηση αγνοεί επίσης τα σαφή αρνητικά διδάγματα από την εφαρμογή αυτού του μοντέλου διαχείρισης αποβλήτων. Τρανό παράδειγμα, το φαινόμενο εισαγωγής σκουπιδιών κυρίως από το Ηνωμένο Βασίλειο σε σκανδιναβικές χώρες και όχι μόνο, προκειμένου οι εταιρείες να διαθέτουν επαρκείς ποσότητες για καύση και να διατηρούνται οικονομικά βιώσιμες, καθώς ο ρυθμός ανακύκλωσης έχει αυξηθεί.

Η απόπειρα μεταφοράς απορριμμάτων άλλων χωρών διά θαλάσσης στον Βόλο για καύση από τη Lafarge/ΑΓΕΤ είχε αποτραπεί το 2023 χάρη στη σημαντική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ύστερα από προσφυγή του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων και της Περιβαλλοντικής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας εναντίον της σχετικής απόφασης του πρώην υπ. Περιβάλλοντος, Σωκράτη Φάμελλου, το 2017.

Περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες

Ο Ιατρικός Σύλλογος Μαγνησίας έχει από το 2019 συνδέσει σε μελέτη την εκθετική αύξηση των θανάτων και της νοσηρότητας από τύπους νεοπλασμάτων στην περιοχή με την αποτέφρωση απορριμμάτων και των παραγώγων τους (RDF και SRF) από την εταιρεία τσιμεντοβιομηχανίας τα προηγούμενα χρόνια, επιβεβαιώνοντας αντίστοιχα επιστημονικά ευρήματα.

Η WWF Greece έκρουσε πρόσφατα τον κώδωνα του κινδύνου για τις δραματικές συνέπειες από την παραγωγή επικίνδυνων ρύπων και υγρών που καταλήγουν στην ατμόσφαιρα, το νερό και το έδαφος, «για τις περιοχές όπου λειτουργούν μονάδες με διοξίνες, φουράνια, βαρέα μέταλλα και “forever chemicals” (χημικές ουσίες που δεν διασπώνται στον ανθρώπινο οργανισμό και χρειάζονται δεκαετίες για να διαλυθούν στο φυσικό περιβάλλον), ενώ παράγουν σχεδόν διπλάσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με μονάδες ορυκτού αερίου (για την παραγωγή της ίδιας ποσότητας ηλεκτρισμού)».

«Η χωροθέτηση των ρυπογόνων μονάδων καύσης γίνεται σε περιοχές ήδη επιβαρημένες από υψηλά ποσοστά ρύπανσης (Πτολεμαΐδα, Φυλή). Η επιλογή δημιουργεί de facto πολίτες δεύτερης κατηγορίας», ανέφερε η οργάνωση, επισημαίνοντας πως «η επένδυση σε συστήματα πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης μπορεί να βάλει την Ελλάδα στον δρόμο μιας πράσινης και βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων μέχρι το 2040».

Μεγάλα κέρδη για τους αναδόχους

Σε οικονομικό επίπεδο τα κέρδη δισεκατομμυρίων για τους αναδόχους των έργων θα εκτινάξουν το κόστος για το Δημόσιο σε μια χώρα με πολλά ευρωπρόστιμα, που ξεπερνούν τα 170 εκατ. ευρώ, αναφορικά με παράνομες χωματερές και ελλιπή διαχείριση λυμάτων. Το «μάρμαρο» αναμένεται να πληρώσουν πανάκριβα οι δημότες με υψηλά τέλη για δεκαετίες, από τη στιγμή που δεν προβλέπεται ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και θα τεθεί τέλος εισόδου στις 56 μονάδες επεξεργασίας από τις οποίες τα υπολείμματα θα πρέπει να μεταφερθούν στα έξι εργοστάσια αποτέφρωσης, συνολικής δυναμικότητας 1.400.000 τόνων αποβλήτων (Βλ. «Φωτιά στα σκουπίδια, πυρκαγιά στις τσέπες μας», «Εφ.Συν.», 4.8.2025).

Ο ζήλος για την εξυπηρέτηση των μεγαλοεργολάβων φανερώνεται και από τη μεθόδευση που προηγήθηκε με τον ανέφικτο στόχο του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (2020-2030) για σταδιακή μείωση της ποσότητας των αστικών αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή τουλάχιστον στο 10% μέχρι το 2030, νωρίτερα δηλαδή από την ευρωπαϊκή δέσμευση της Οδηγίας 2018/850/Ε.Ε. για το 2035 (με παρατάσεις έως το 2040).

Παράλληλα, το επίμαχο σχέδιο παραβιάζει την ευρωπαϊκή οδηγία 2008/98/ΕΚ, που ιεραρχεί την καύση στην προτελευταία θέση της πυραμίδας προτίμησης των μεθόδων αντιμετώπισης αποβλήτων, μετά την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και πριν από τις μεθόδους απόρριψης, όπως η διάθεση απορριμμάτων σε ΧΥΤΑ.

Η επιστημονική κοινότητα και το οικολογικό κίνημα θεωρούν εξίσου προβληματικές την ταφή και την αποτέφρωση και ασκούν πιέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μείωση των υπολειμματικών αποβλήτων, τα οποία υφίστανται διαχείριση με αυτές τις δύο μεθόδους. Στην πρότασή του για τον νόμο σχετικά με την κυκλική οικονομία το Zero Waste Europe, ένα δίκτυο φορέων, ακτιβιστών και ειδικών, ξεκαθάρισε προ ημερών πως εάν η Ε.Ε. έχει πάρει στα σοβαρά την εν εξελίξει διαδικασία διαβούλευσης, θα πρέπει να αποφύγει τις πρωτοβουλίες μόνο κατά της ταφής, γιατί αυτές υπάρχει κίνδυνος απλώς να προωθήσουν την αποτέφρωσης απορριμμάτων.

Πάρτε μέτρα κατά της καύσης και της ταφής

Zero Waste Europe προς Κομισιόν

Οι ποσότητες των σκουπιδιών που οδηγούνται σε ταφή και καύση διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των κρατών-μελών. Ομως, το συμπέρασμα είναι ίδιο. Οπως τονίζει το Zero Waste Europe, η μετατόπιση από το θάψιμο στην πυρά αφήνει στάσιμα τα ποσοστά ανακύκλωσης και φέρνει υπερεπενδύσεις στην καύση.

Το κίνημα προτείνει πολιτικές για τη μείωση της ποσότητας των υπολειμματικών αποβλήτων που αποστέλλονται στα δύο συστήματα, σε τρεις βασικούς άξονες: θέσπιση στόχων για τη μείωση αποβλήτων και την αύξηση της ανακύκλωσης, ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα υπολειμματικά απόβλητα που θα καταλήξουν σε ταφή ή καύση, επιβολή υψηλών φόρων ή άλλων μορφών επιβάρυνσης σε ταφή και καύση, επέκταση των μέτρων για την ταφή, ώστε να εφαρμόζονται και στην καύση.

Ζητά επίσης άμεση φορολόγηση ενός εύρους εκπομπών από την αποτέφρωση, με δεδομένο ότι σε χώρες με χαμηλούς ή μηδενικούς φόρους στην καύση η εξαίρεση των μονάδων τους από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε. (EU-ETS) μπορεί να θεωρηθεί παράδειγμα έμμεσης επιδότησης. Αν βέβαια εισαχθεί ένα σύστημα βασισμένο στη φορολογία των δύο μοντέλων και συνδεδεμένο με τις μετρήσιμες εκπομπές CO₂, τότε δεν θα χρειάζεται η ένταξη της καύσης στο EU-ETS.

«Μη ρεαλιστικό το σχέδιο, θα καταλήξει σε φιάσκο»

Τους λόγους που καθιστούν μη ρεαλιστικό το σχέδιο εξήγησε ο Τάσος Κεφαλάς, εκ μέρους του Δυτικού Μετώπου, στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής που διεξήχθη με έντονη αστυνομική παρουσία έξω από την αίθουσα της συνεδρίασης («Στην... πυρά η μελέτη για την καύση απορριμμάτων», «Εφ.Συν.»φ).

«Η Ευρωπαϊκή Ενωση χρειάστηκε 28 χρόνια, από το 1995 μέχρι το 2003, για να μειώσει τον μέσο όρο ταφής από το 61% στο 22%. Εμείς, στο αντίστοιχο διάστημα, αυτό που καταφέραμε είναι από το 100% να το μειώσουμε στο 90% και στα επόμενα χρόνια 10%», δήλωσε, για να προσθέσει: «Λένε, θα κάνουμε μια γενναία, ορμητική προσπάθεια μέχρι το 2030 να προδιαλέγουμε το 47% και από εκεί και ύστερα στα επόμενα 25 χρόνια μέχρι το 2054 θα το κρατάμε σταθερό, γιατί πρέπει να έχουμε πολλά σύμμεικτα (σ.σ. τα απόβλητα που δεν έχουν διαχωριστεί). Από τα πολλά σύμμεικτα να παράγουμε τις συγκεκριμένες, πολλές δεσμευτικές ποσότητες αποβλήτων που πρέπει να στέλνουμε στις μονάδες καύσης υποχρεωτικά» είπε.

Οπως τονίζει το Μέτωπο, η κατασκευή των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) με σκοπό την παραγωγή απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών (ΑΕΠΥ), σε ποσοστό 59,72% επί των εισερχομένων, και ελάχιστα την ανάκτηση υλικών, σε ποσοστό μόνο 12,72%, καθηλώνει σε χαμηλά επίπεδα την προδιαλογή των υλικών και την ανακύκλωση.

Ο κ. Κεφαλάς αμφισβήτησε το χρονοδιάγραμμα για την αύξηση των ΜΕΑ, από τις 13 σήμερα στις 56, σε όλους σχεδόν τους νομούς. Θα πρέπει «να έχουν αναβαθμιστεί όσες από αυτές δεν ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές αυτού του σχεδίου να παράγουν αρκετή καύσιμη ύλη, να έχουν δημοπρατηθεί, χωροθετηθεί, αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά και κατασκευαστεί οι νέες. Αν αναρωτιέται κανείς γιατί μας νοιάζει εμάς, που είμαστε κατά, η ρεαλιστικότητα του σχεδίου, η απάντηση είναι ότι αν αυτό, όπως προδιαγράφεται, καταλήξει σε φιάσκο, η διαχείριση των αστικών αποβλήτων όχι μόνο δεν θα έχει πάει ένα βήμα μπροστά, αλλά θα μας γυρίσει χρόνια πίσω για νέα επανεκκίνηση και αφού θα έχουμε φορτωθεί στις πλάτες μας τεράστια κόστη».

«Διαφεύγουν τα πιο επικίνδυνα μικροσωματίδια»

Σκληρή κριτική έχει συγκεντρώσει και η στρατηγική ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των σκουπιδιών στο πλαίσιο της εκχώρησης κομβικών τομέων και αγαθών, όπως επίσης η νέα προσπάθεια υποβάθμισης του ρόλου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. «Το κυβερνητικό σχέδιο παίρνει το “παιχνίδι” από τους δήμους και το πάει κεντρικά, αντίθετα στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης. Και από την πίσω πόρτα προκρίνει την καύση ως κύρια μέθοδο διαχείρισης. Είναι, δε, σαν να βάζεις το κάρο μπροστά από το άλογο. Παρότι έχουμε αποτύχει πλήρως στην ανακύκλωση και δεν γίνεται αξιοποίηση και διαχείριση του οργανικού κλάσματος των βιοαποβλήτων, θέλουν να προχωρήσουν με το υπόλειμμα το οποίο αυτή τη στιγμή είναι 83% στην Ελλάδα και οδηγείται στην ταφή», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο καθηγητής Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γεράσιμος Λυμπεράτος.

Ανοδος κόστους

«Κανείς δεν πιστεύει πραγματικά ότι ξαφνικά θα ανέβουμε στο 65%, που είναι υποχρέωσή μας, στην ανακύκλωση των ανακυκλώσιμων υλικών και των βιοαποβλήτων. Επίσης, είναι σαφές ότι ακόμα και αν πετύχει, που δεν πρόκειται να πετύχει, σου μένει το 35%, που δεν θα έχει καλή θερμική αξία. Θα είναι ασύμφορο οικονομικά. Στη στρατηγική μελέτη παραδέχονται ότι θα ανέβει το κόστος. Και από περίπου 80 ευρώ με το τέλος ταφής τώρα (σ.σ. ανά τόνο απορριμμάτων που πληρώνουν οι δήμοι), θα ανέβει κάπου στα 110 ευρώ. Στην πραγματικότητα μπορεί να ανέβει μέχρι και 300, γιατί από το 2030 θα αρχίσουν να χρεώνονται οι εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα, που θα προκύπτουν φυσικά από την καύση. Επίσης, στη μελέτη αναφέρεται πως υποτίθεται ότι η καύση θα καλύψει το 2% της ενεργειακής ζήτησης, το οποίο είναι αστείο. Είναι απίστευτο να συζητάμε να φέρνουν στην Αττική σκουπίδια από το Βόρειο Αιγαίο και από τις Κυκλάδες» υπογράμμισε.

Σε ερώτηση για την αντιπρόταση του περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά, που γνωμοδότησε αρνητικά ως προς την καύση, για πυρόλυση του υπολείμματος, ο καθηγητής απαντά: «Η πυρόλυση δεν θα έχει τις περιβαλλοντικές συνέπειες που έχει η αποτέφρωση (καύση). Είναι μια θερμική πάλι μέθοδος επεξεργασίας, αλλά το πρόβλημα θα είναι ότι πάλι, για να είναι συμφέρουσα, δεν θα συμβαδίζει με υψηλούς στόχους στην ανακύκλωση. Θα μπορούσες να μην κάνεις καθόλου ανακύκλωση και να πας στην πυρόλυση κατευθείαν. Αυτό θα ήταν πιο λογικό, αλλά αντίθετο βέβαια πάλι στην ανακύκλωση».

Οσον αφορά τα περί περιορισμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος της αποτέφρωσης, ο κ. Λυμπεράτος μάς λέει πως αυτή παράγει καταρχάς «καυσαέρια τα οποία υποτίθεται ότι με κατάλληλα φίλτρα μπορείς να μειώσεις την επίπτωσή τους. Η αλήθεια είναι ότι τα πολύ μικρά σωματίδια πάντα θα διαφεύγουν. Και αυτά είναι και τα πιο επικίνδυνα. Γιατί είναι και τα πιο εύκολα εισπνεύσιμα. Επομένως, είναι πολύ σοβαρό το θέμα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των επιπτώσεων στην υγεία. Το άλλο είναι η στάχτη η οποία μένει πίσω. Είναι επικίνδυνο απόβλητο και χρειάζεται και αυτό διαχείριση. Αν κάνεις κατάλληλη διαχείριση στη στάχτη, τότε δεν θα πετύχεις και την υποχρέωση της μείωσης των απορριμμάτων στο 10%, που υποτίθεται ότι αποτελεί το βασικό κίνητρο για την καύση. Θα έχεις σαφώς μεγαλύτερες ποσότητες τελικά ως ποσοστό του αρχικού βάρους που θα καταλήγει σε ταφή, και μάλιστα ταφή επικίνδυνων απορριμμάτων, όχι απλή υγειονομική ταφή. Κάτι που δεν υπάρχει σήμερα, γιατί δεν έχουμε καν τέτοια μονάδα».

Εισαγωγή τόνων σκουπιδιών

Μιλώντας για την τάση εγκατάλειψης της αποτέφρωσης από κεντρική μέθοδο στην Ευρώπη, ο καθηγητής φέρνει το παράδειγμα της Σουηδίας, όπου έχουν δημιουργηθεί 34 μονάδες καύσης. «Ηταν η βασική επιλογή να ακολουθήσουν αυτήν την προσέγγιση. Το “πρόβλημα” είναι ότι, επειδή έχουν πολύ υψηλές αποδόσεις στην ανακύκλωση, δεν μπόρεσαν να τροφοδοτούν τις μονάδες με τα υλικά, που είναι κυρίως το πλαστικό, το χαρτί και το χαρτόνι, τα οποία είναι αυτά που έχουν και την υψηλή θερμική αξία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εισάγουν περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους σκουπίδια τον χρόνο από άλλες χώρες, ακόμα και από την Ιρλανδία τώρα. Αυτό είναι προφανώς αντίθετο και στην αρχή της εγγύτητας, που είναι μία από τις βασικές αρχές της Ε.Ε. για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία και η Δανία, υπάρχει η καύση ως προσέγγιση, στη λογική να μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ενέργεια που μπορούν να πάρουν από εκεί για τηλεθέρμανση».

Στην πρωτοπόρα στην ανακύκλωση Γερμανία, όπου το 67%-70% των δημοτικών αποβλήτων ανακυκλώνεται ή κομποστοποιείται, περίπου το 30% οδηγείται κυρίως σε μονάδες καύσης με ανάκτηση ενέργειας, ενώ η ταφή έχει ελαχιστοποιηθεί στο 1%. Στη Γαλλία τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώνονται σε 46%-48% (ανακύκλωση/κομποστοποίηση), 33%-35% (καύση) και 17%-20% (ταφή), σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (Eurostat, 2023).

Η κριτική παραμένει ίδια σε μεγάλες και μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες. Οι περιβαλλοντολόγοι υποστηρίζουν ότι η καύση ούτε μειώνει την ποσότητα των απορριμμάτων, που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ούτε παράγει πράσινη ενέργεια. Αντίθετα, ενέχει κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον και υπονομεύει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, η οποία δίνει έμφαση στην ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση, στερώντας πόρους από αυτές για την κερδοφορία των εγκαταστάσεων.

Στην Αυστρία υπάρχουν δώδεκα μονάδες καύσης. Η πρώτη κατασκευάστηκε το 1963 στη Βιέννη, η οποία στοχεύει να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2040. Οι μονάδες φέρεται να τηρούν τα όρια εκπομπών του κανονισμού του 2009, που ορίζει πως τα μη επεξεργασμένα υπολείμματα αποβλήτων δεν θα εναποτίθενται σε χωματερές, αλλά κάτοικοι που ζουν κοντά σε αυτές διαμαρτύρονται τουλάχιστον από τις αρχές του 21ου αιώνα.

Το σύστημα προώθησε την περαιτέρω ανάπτυξη εγκαταστάσεων και δέχεται συνεχώς όλο και περισσότερα απόβλητα από την Ιταλία, λόγω των διαρκών προβλημάτων με τη διαχείρισή τους στη γείτονα, προκαλώντας περιορισμένες αντιδράσεις. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται πως οι δυνατότητες αποτέφρωσης υπερβαίνουν τον όγκο των οικιακών αποβλήτων, γεγονός που καθιστά ελκυστική την εισαγωγή αποβλήτων από το εξωτερικό. Τέλος, επικρίθηκε η αύξηση της κυκλοφορίας φορτηγών, που φέρνει επίσης αύξηση των εκπομπών.

Βαλκάνια

Στη Ρουμανία η κυβέρνηση ανέσυρε στην αρχή του έτους μια πρόταση, η οποία μετρά δέκα χρόνια, για την κατασκευή μονάδας καύσης στο Βουκουρέστι, με τα ίδια επιχειρήματα, ότι η υγειονομική ταφή είναι ο πιο ρυπογόνος τρόπος απόρριψης αποβλήτων και για τις ανάγκες παραγωγής (περίπου το 5%) της θερμικής ενέργειας της πόλης. Στη βαλκανική χώρα η αποτέφρωση υπόκειται σε ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, που όμως δεν τηρείται πάντα.

Τον περασμένο Ιούλιο η υπουργός Περιβάλλοντος, Ντιάνα Μπουζοϊάνου, ανέφερε πως η καύση αποβλήτων έχει εξελιχθεί σε «επικίνδυνη και κερδοφόρα πρακτική» για ορισμένους φορείς, που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Υποσχέθηκε ότι οι Αρχές θα λάβουν αυστηρά μέτρα κατά τέτοιων πρακτικών και προανήγγειλε τη διενέργεια νέων ελέγχων. «Οσοι κερδίζουν χρήματα από την αποτέφρωση απορριμμάτων, πρέπει να πληρώσουν», δήλωσε. Οι δημόσιες διαμάχες για το θέμα πάντως είναι σπάνιες. Αλλά το 2022, ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος, Λάζλο Μπόρμπελι, κατηγορήθηκε για καθυστέρηση της νομοθετικής διαδικασίας και στήριξη όσων καίνε παράνομα απόβλητα. Ο υπουργός διέψευσε ότι το σχέδιο νόμου είχε σημαντικά κενά και δεν μπορούσε να εφαρμοστεί.

Στη Βουλγαρία υπάρχουν οκτώ μεγάλης κλίμακας εγκαταστάσεις, όλες ιδιωτικές, που καίνε απόβλητα και παράγουν το καύσιμο RDF, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως στα μεγάλα εργοστάσια τσιμέντου. Παλαιότερα είχε σχεδιαστεί η κατασκευή ενός αποτεφρωτήρα που θα λειτουργούσε κοντά στο κέντρο της πόλης για τη δημοτική εταιρεία τηλεθέρμανσης της Σόφιας, Toplofikatsiya Sofia, και θα χρηματοδοτούνταν από την Ε.Ε. Η προκήρυξη των διαγωνισμών καθυστέρησε και τα χρήματα χάθηκαν, ενώ στο μεταξύ οι διαμαρτυρίες από πολιτικούς και από περιβαλλοντικούς ακτιβιστές πλήθαιναν.

Προσπαθώντας να αποκρούσουν τις προειδοποιήσεις για επιδείνωση της ήδη σοβαρής ατμοσφαιρικής ρύπανσης στη Σόφια, δημοτικοί αξιωματούχοι υποστήριζαν ότι η τεχνολογία θα ελαχιστοποιούσε τις επιβλαβείς εκπομπές. Το 2023 το σχέδιο ακυρώθηκε πλήρως από τον κυβερνητικό συνασπισμό που ανέλαβε την εξουσία και αποτελείται από κόμματα που είχαν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους. Ωστόσο, απουσία κινήτρων για ανακύκλωση, η πόλη πληρώνει πάνω από 10 εκατ. ευρώ ετησίως για την επεξεργασία RDF σε τσιμεντοβιομηχανίες και δύο σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα. Επιπλέον έξοδα προκαλεί και εκεί η μεταφορά του RDF σε αποστάσεις που ξεπερνούν ενίοτε τα 400 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα.

*Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος PULSE, στο οποίο συμμετέχει κατ’ αποκλειστικότητα η «Εφ.Συν.». Συνεργάστηκαν οι Manuel Escher (Der Standard, Αυστρία), το Vlad Barza (HotNews.ro, Ρουμανία) και Zornitsa Lateva (Mediapool, Βουλγαρία) 

Πηγή: efsyn.gr

Η έρευνα αποτυπώνει την τρέχουσα κατάσταση της ψηφιακής ευημερίας παιδιών και νέων σε όλη την Ευρώπη και αναδεικνύει περιθώρια και ευκαιρίες ενίσχυσης των προστατευτικών πλαισίων

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Skills Upload Junior για την ενίσχυση της ψηφιακής εκπαίδευσης ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός Save the Children σε συνεργασία με το Ίδρυμα Vodafone, πραγματοποίησαν έρευνα με σκοπό την χαρτογράφηση και ολιστική κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης της ψηφιακής ευημερίας των παιδιών σε όλη την Ευρώπη. Η έρευνα, με τίτλο «Click, Scroll, Connect - and Balance» υπογραμμίζει την επιτακτική ανάγκη για συντονισμένες και τεκμηριωμένες πολιτικές και πρακτικές που θα διασφαλίζουν την ψηφιακή ευημερία όλων των παιδιών στην Ευρώπη, χωρίς αποκλεισμούς.

Τα κύρια ευρήματα της έρευνας συνοψίζονται στα εξής:

• Στρεσογόνοι παράγοντες που επηρεάζουν αρνητικά τη ψυχική υγεία: Ο διαδικτυακός εκφοβισμός (cyberbullying), η παραπληροφόρηση, οι εθιστικοί μηχανισμοί σχεδιασμού και οι κοινωνικές συγκρίσεις, συμβάλλουν σε αυξημένα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και προβλημάτων συμπεριφοράς. Το φύλο επηρεάζει σημαντικά τις εμπειρίες των παιδιών, καθώς τα κορίτσια εκτίθενται περισσότερο σε σεξιστικό και υποτιμητικό περιεχόμενο, ενώ τα αγόρια σε πρότυπα βίας και εκμετάλλευσης.

• Προκλήσεις και κενά στην εκπαίδευση: Αν και υπάρχουν πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης η εφαρμογή τους παραμένει άνιση στα κράτη - μέλη. Πολλά παιδιά στερούνται βασικών γνώσεων σε θέματα, όπως η προστασία προσωπικών δεδομένων και η παραπληροφόρηση, ενώ οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν επαρκή επιμόρφωση και πρόσβαση σε εργαλεία.

• Ευάλωτες ομάδες παιδιών εκτίθενται σε μεγαλύτερο κίνδυνο: Παιδιά από περιθωριοποιημένες ομάδες, όπως ΛΟΑΤΚΙ+ νέοι, παιδιά μειονοτήτων ή με νευροαναπτυξιακές αναπηρίες, αντιμετωπίζουν σε μεγάλο βαθμό αποκλεισμό και υψηλότερα ποσοστά διαδικτυακής παρενόχλησης. Οι ομάδες αυτές συχνά αγνοούνται από τις εθνικές στρατηγικές.

• Άνιση εφαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου: Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει το πιο ολοκληρωμένο πλαίσιο διεθνώς για την προστασία των παιδιών από τους ψηφιακούς κινδύνους, βασιζόμενο στις νομοθεσίες GDPR και DSA. Ωστόσο, παραμένουν οι σημαντικές ανισότητες μεταξύ κρατών-μελών, τόσο στην επαλήθευση ηλικίας όσο και στη διαχείριση περιεχομένου και τη ψηφιακή παιδεία.

• Αναδυόμενοι κίνδυνοι χωρίς ύπαρξη τωρινών εργαλείων αντιμετώπισης: Νέες απειλές όπως υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών παραγόμενο με τεχνητή νοημοσύνη, deepfakes και επιβλαβή αλγοριθμικά συστήματα στοχευμένων προτάσεων, ξεπερνούν τα υπάρχοντα ρυθμιστικά εργαλεία. Ο Κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) και ο Κανονισμός για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) που στοχεύουν στην αντιμετώπιση αυτών των απειλών, βρίσκονται ακόμη υπό διαμόρφωση, ενώ απαιτείται μία δυναμική προσέγγιση που βασίζεται στα δικαιώματα, και την ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών.

Η έρευνα προτείνει την ανάπτυξη εθνικών οδηγιών που ευθυγραμμίζονται με τα διεθνή πρότυπα, την ενίσχυση μηχανισμών εφαρμογής και διασυνοριακής συνεργασίας, καθώς και την προώθηση πολιτικών που λαμβάνουν υπόψη τα αναπτυξιακά στάδια των παιδιών. Παράλληλα, απαιτείται ενδυνάμωση των σχολικών κοινοτήτων, με ολοκληρωμένες προσεγγίσεις που συνδέουν την ψηφιακή ευημερία με την ψυχική υγεία και την κοινωνική ένταξη, αλλά και συστηματική επιμόρφωση εκπαιδευτικών και γονέων.Επιπλέον, ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να δίνεται στις ανάγκες των πιο ευάλωτων ομάδων παιδιών, ώστε να διασφαλίζεται η ισότητα, η συμπερίληψη και η ηλικιακή καταλληλόλητα σε κάθε πρωτοβουλία. Τέλος, κρίσιμη θεωρείται η κάλυψη των ερευνητικών κενών και η ανάπτυξη στιβαρών συστημάτων παρακολούθησης και αξιολόγησης που θα επιτρέπουν τη συστηματική μέτρηση και βελτίωση της ψηφιακής ανθεκτικότητας και ευεξίας των παιδιών.

Διαβάστε ολόκληρη την έρευνα εδώ: https://skillsuploadjr.eu/save...

Έντονη ανησυχία έχει προκαλέσει στους γονείς η αποκάλυψη ότι παιδικές πιπίλες τριών γνωστών ευρωπαϊκών εταιρειών περιέχουν τη χημική ουσία διφαινόλη Α (BPA), η οποία σχετίζεται με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Η ουσία εντοπίστηκε σε πιπίλες των εταιρειών Philips (Ολλανδία), Curaprox (Ελβετία) και Sophie la Girafe (Γαλλία), σύμφωνα με εργαστηριακές δοκιμές που πραγματοποίησε η τσεχική καταναλωτική οργάνωση dTest. Οι πιπίλες αυτές κυκλοφορούσαν στην αγορά με την ένδειξη «χωρίς BPA» ή «από φυσικό καουτσούκ».

Η BPA είναι συνθετική χημική ουσία που χρησιμοποιείται στην παραγωγή πλαστικών και μιμείται τη δράση των οιστρογόνων στο ανθρώπινο σώμα. Επιστήμονες προειδοποιούν ότι ακόμη και μικρές συγκεντρώσεις της μπορούν να προκαλέσουν ενδοκρινικές διαταραχές.

Η ακτιβίστρια της οργάνωσης Chem Trust, Κλόι Τόπινγκ, τόνισε ότι οι επιπτώσεις της BPA είναι «εκτεταμένες και σοβαρές», καθώς έχει συνδεθεί με καρκίνο του μαστού και του προστάτη, παχυσαρκία, διαβήτη, καρδιοπάθειες, ενδομητρίωση, αλλά και νευροαναπτυξιακές διαταραχές στα παιδιά.

Τα βρέφη και τα μικρά παιδιά θεωρούνται ιδιαίτερα ευάλωτα, καθώς τα όργανά τους βρίσκονται σε στάδιο ανάπτυξης. Η έκθεση στη BPA, ιδίως κατά την εμβρυϊκή ή βρεφική ηλικία, έχει συνδεθεί με χαμηλότερο αριθμό σπερματοζωαρίων και πρόωρη έναρξη εφηβείας.

Η μελέτη περιλάμβανε 19 πιπίλες που αγοράστηκαν από καταστήματα σε Τσεχία, Σλοβενία και Ουγγαρία, καθώς και δύο από την ηλεκτρονική πλατφόρμα Temu. Οι επιστήμονες προσομοίωσαν τις συνθήκες του στόματος ενός βρέφους, τοποθετώντας κάθε πιπίλα σε τεχνητό σάλιο στους 37°C για 30 λεπτά, πριν προχωρήσουν σε ανάλυση του εκχυλίσματος.

Η υψηλότερη συγκέντρωση BPA βρέθηκε στην Curaprox baby grow with love soother (19 µg/kg), ξεπερνώντας το επιτρεπόμενο ευρωπαϊκό όριο των 10 µg/kg. Ακολούθησαν η Sophie la Girafe natural rubber (3 µg/kg) και η Philips Avent ultra air (2 µg/kg).

Οι εταιρείες, πάντως, υποστηρίζουν ότι οι δικοί τους εσωτερικοί έλεγχοι δεν ανίχνευσαν την ουσία ή ότι οι συγκεντρώσεις ήταν ασήμαντες, ωστόσο οι αρμόδιες αρχές εξετάζουν την υπόθεση.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΜΠΡΑΖΗΣ

Από το πρωί έχουμε δει δεκάδες άρθρα από σελίδες της χώρας μας, κυρίως σε mainstream σελίδες γενικού ενδιαφέροντος, που αναφέρουν πως τα Windows 10 έφτασαν στο τέλος τους, σπέρνοντας πανικό στο κοινό. Για όσους όμως διαβάζουν Techmaniacs, ίσως έχετε διαβάσει το άρθρο μας πως η EE ανάγκασε την Microsoft να παρέχει ένα χρόνο επιπλέον ενημερώσεις ασφαλείας για τους χρήστες εντός ΕΕ.

Έτσι λοιπόν, η Microsoft επεκτείνει τις ενημερώσεις ασφαλείας για έναν ακόμα χρόνο, μέχρι τις 14 Οκτωβρίου 2026, με την χώρα μας φυσικά να περιλαμβάνεται σε αυτή την επέκταση. Μάλιστα, για τους Ευρωπαίους πολίτες, οι ενημερώσεις δε θα έχουν έξτρα κόστος, ενώ δε θα απαιτείτε η ενεργοποίηση του OneDrive όπως είχε ζητήσει η εταιρεία. Το μόνο που θα χρειαστεί θα είναι συνδεδεμένος ο υπολογιστής με έναν λογαριασμό Microsoft. Η εγγραφή στο ESU για τις αναβαθμίσεις γίνεται με τον λογαριασμό Microsoft του χρήστη.

Αν συνδέεστε με τοπικό λογαριασμό θα πρέπει να συνδέσετε τον λογαριασμό του διαχειριστή στον υπολογιστή, με τον λογαριασμό Microsoft. Αν είστε ήδη συνδεδεμένοι με αυτόν, τότε απλά συνεχίζετε να χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας όπως μέχρι σήμερα.

Οι χρήστες μπορούν να συνδεθούν με τον Microsoft λογαριασμό τους οποιαδήποτε στιγμή μέχρι τις 13 Οκτωβρίου 2026, όπου και σταματάει η επέκταση των ενημερώσεων.

Για να αποκτήσετε το ESU στη συσκευή σας Windows 10:

1. Μεταβείτε στις Ρυθμίσεις > Ενημέρωση και ασφάλεια > Windows Update. Εάν η συσκευή σας πληροί τις προϋποθέσεις, θα δείτε μια σύνδεση για εγγραφή στο ESU.
2. Μόλις επιλέξετε Εγγραφή τώρα, θα ξεκινήσετε την εγγραφή ESU. Εάν έχετε εισέλθει στα Windows με τοπικό λογαριασμό, θα σας ζητηθεί να εισέλθετε στον λογαριασμό Microsoft.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την υπάρχουσα άδεια ESU σε έως και 10 συσκευές μόλις εγγραφείτε στο ESU. Απλώς μεταβείτε στις Ρυθμίσεις > Ενημέρωση και ασφάλεια > Windows Update και επιλέξτε Εγγραφή τώρα σε αυτές τις πρόσθετες συσκευές. Αν έχετε ήδη εισέλθει στη συσκευή με τον ίδιο λογαριασμό Microsoft που χρησιμοποιήσατε για την εγγραφή της πρώτης συσκευής σας, επιλέξτε Προσθήκη συσκευής. Αν δεν έχετε εισέλθει στον υπολογιστή με λογαριασμό Microsoft, θα σας ζητηθεί να εισέλθετε στον λογαριασμό Microsoft που χρησιμοποιήθηκε για την εγγραφή του πρώτου υπολογιστή.

• Εάν εγγράψατε την πρώτη συσκευή σας επιλέγοντας να παραμείνετε συνδεδεμένοι στον υπολογιστή σας για να λαμβάνετε ESU χωρίς επιπλέον κόστος, θα πρέπει να παραμείνετε συνδεδεμένοι σε αυτήν την πρόσθετη συσκευή με τον ίδιο λογαριασμό Microsoft για να συνεχίσετε να λαμβάνετε ESU.
• Αν εγγράψατε την πρώτη συσκευή σας επιλέγοντας να πραγματοποιήσετε μια εφάπαξ πληρωμή και να μην παραμείνετε συνδεδεμένοι στον υπολογιστή, ο λογαριασμός Microsoft που χρησιμοποιήθηκε για την εγγραφή δεν θα συνδεθεί με αυτόν τον υπολογιστή.

Πηγή: techmaniacs.gr

Η Κομισιόν ετοιμάζεται να παρουσιάσει ένα σχέδιο που βάζει σαφή διορία στα κράτη – μέλη της. Μέχρι το 2030 πρέπει να έχουν ενισχύσει τις στρατιωτικές τους δυνατότητες ώστε να μπορούν να αποτρέψουν ή να αντιμετωπίσουν πολεμική απειλή.

Δεν πρόκειται για θεωρητική άσκηση ούτε για διπλωματική ρητορική. Στις Βρυξέλλες μιλούν πια ανοιχτά για ανάγκη προετοιμασίας. Σύμφωνα με στρατιωτικό σχέδιο που θα παρουσιάσει εντός της ημέρας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή -και το οποίο επικαλείται το Politico– η Ευρώπη έχει πέντε χρόνια για να οχυρωθεί, καθώς η ασφάλειά της δεν είναι δεδομένη.

Στο προσχέδιο “Οδικού Χάρτη Αμυντικής Ετοιμότητας έως το 2030” (Defence Readiness Roadmap 2030) διατυπώνεται με καθαρό τρόπο αυτό που μέχρι τώρα κανείς δεν έλεγε ανοιχτά, ότι μέσα στην επόμενη πενταετία η Ευρώπη οφείλει να διαθέτει μια αμυντική στάση αρκετά ισχυρή, ώστε να αποτρέπει επιθέσεις και να απαντά δυναμικά σε οποιαδήποτε μορφή επιθετικότητας.

Το σχέδιο, που θα τεθεί υπό συζήτηση από τους υπουργούς Άμυνας και στη συνέχεια θα φτάσει στους Ευρωπαίους ηγέτες, διαβάζεται ως μια στροφή από τη ρητορική των “πιθανών σεναρίων” σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Η Κομισιόν δεν μιλά θεωρητικά. Αντ’ αυτοί, καλεί τα κράτη-μέλη να λειτουργήσουν με χρονομέτρηση και όχι με πολιτική ευελιξία.

AP Photo Boris Grdanoski

Η πρωτοβουλία αυτή έρχεται ως απάντηση σε δύο εξελίξεις που έχουν αλλάξει τον τόνο στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η πρώτη είναι ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και η δεύτερη αφορά τη μεταβαλλόμενη στάση των ΗΠΑ απέναντι στη δέσμευσή τους για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, ειδικά μετά τις δηλώσεις Τραμπ.

Το έγγραφο χαρακτηρίζει τη Ρωσία “διαρκή απειλή” για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Παράλληλα, αναγνωρίζει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να βασίζεται μονοσήμαντα στην αμερικανική στρατιωτική εγγύηση. Ο τόνος είναι σαφής: η Ένωση πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερο βαθμό επιχειρησιακής αυτονομίας, διατηρώντας ταυτόχρονα τον συντονισμό με το ΝΑΤΟ.

Παρά το γεγονός ότι οι εθνικοί αμυντικοί προϋπολογισμοί αυξάνονται, η Κομισιόν καταγράφει σοβαρό πρόβλημα κατακερματισμού. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών γίνεται σε εθνικό επίπεδο, χωρίς συντονισμό, με αποτέλεσμα αυξημένα κόστη, τεχνική ασυμβατότητα και δυσκολία διαλειτουργικότητας.

Το σχέδιο ζητά να αλλάξει αυτό. Θέτει στόχο ώστε έως το 2027, το 40% των αμυντικών αγορών να γίνεται μέσω κοινών συμβολαίων μεταξύ κρατών-μελών, ποσοστό πολύ υψηλότερο από το σημερινό, που παραμένει κάτω από το 20%. Επιπλέον, έως το 2028 πάνω από το 55% των εξοπλισμών να προέρχονται από ευρωπαϊκές και ουκρανικές βιομηχανίες, με άνοδο στο 60% έως το 2030.

Τα 9 σημεία αδυναμίας

Το κείμενο εντοπίζει συγκεκριμένα κενά στις αμυντικές δυνατότητες της ΕΕ, τα οποία πρέπει να καλυφθούν άμεσα. Οι τομείς αυτοί αφορούν την αντιπυραυλική και την αντιαεροπορική άμυνα, το πυροβολικό, drones και αντι-drone τεχνολογίες, τα πυραυλικά συστήματα και τα πυρομαχικά, την τεχνητή νοημοσύνη και την κυβερνοάμυνα, τη στρατιωτική κινητικότητα, τις ναυτικές επιχειρήσεις, τον χερσαίο πόλεμο και τις τεχνικές υποδομές υποστήριξης.

Ιδιαίτερο ρόλο ανατίθεται στην Ουκρανία, η οποία προτείνεται να ενταχθεί σταδιακά ως κρίσιμος αμυντικός κόμβος της Ευρώπης, με δομές και εξοπλισμό που θα λειτουργούν αποτρεπτικά έναντι της Ρωσίας.

Στο προσχέδιο περιλαμβάνονται τρία εμβληματικά προγράμματα που φιλοδοξούν να διαμορφώσουν ένα νέο, πανευρωπαϊκό σύστημα άμυνας. Το “Eastern Flank Watch” σκοπεύει να ενοποιήσει τα συστήματα αεράμυνας και αντι-drone των ανατολικών κρατών. Το “European Air Shield” προβλέπει τη δημιουργία μιας πολυεπίπεδης αντιπυραυλικής ομπρέλας. Παράλληλα, το “Defence Space Shield” θα στοχεύσει στην προστασία των ευρωπαϊκών διαστημικών υποδομών, οι οποίες θεωρούνται πλέον κρίσιμο μέρος της άμυνας.

Όλα τα έργα αυτά πρέπει να εγκριθούν σε πολιτικό επίπεδο έως το τέλος του έτους.

Το σχέδιο της Κομισιόν δεν αφήνει περιθώρια καθυστέρησης, καθώς τα προγράμματα σε όλους τους κρίσιμους τομείς θα πρέπει να έχουν εκκινήσει επίσημα έως το πρώτο μισό του 2026. Μέχρι το τέλος του 2028, πρέπει να υπάρχουν συμβάσεις, βιομηχανική παραγωγή και χρηματοδότηση σε εξέλιξη.

AP Photo Ariel Schalit

Παράλληλα, η Επιτροπή ζητά πρόσβαση σε στοιχεία της αμυντικής βιομηχανίας, ζητώντας να χαρτογραφηθούν οι αλυσίδες εφοδιασμού και οι αδυναμίες σε πρώτες ύλες. Το σημείο αυτό ήδη προκαλεί αντιδράσεις, καθώς αρκετές κυβερνήσεις και ευρωπαϊκές εταιρείες εμφανίζονται απρόθυμες να ανοίξουν πλήρως τα δεδομένα παραγωγής τους.

Οικονομικό βάρος άνευ προηγουμένου

Η Κομισιόν εκτιμά ότι η Ευρώπη μπορεί να κινητοποιήσει έως και 800 δισ. ευρώ για την άμυνα μέσα στα επόμενα χρόνια. Το ποσό αυτό θα προέλθει από νέα εργαλεία όπως το SAFE (ένα πρόγραμμα δανεισμού για εξοπλισμούς ύψους 150 δισ.), το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Ταμείο, το υπό διαμόρφωση European Defence Industrial Programme και τον επόμενο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ.

Ταυτόχρονα, το κείμενο διευκρινίζει ότι τα κράτη-μέλη “παραμένουν κυρίαρχα” ως προς τις αποφάσεις άμυνας, μια διατύπωση που προφανώς στοχεύει να κατευνάσει τις ανησυχίες χωρών όπως η Γερμανία και η Σουηδία, οι οποίες ζήτησαν μετρήσιμα αποτελέσματα και όχι απλώς αύξηση κοινοτικών μηχανισμών.

Το έγγραφο επιμένει ότι όλες οι κινήσεις θα γίνουν σε στενή συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Παρ’ όλα αυτά, αρκετές πρωτεύουσες εκφράζουν ανησυχία ότι η ΕΕ μπορεί να διαμορφώσει μια παράλληλη αμυντική αρχιτεκτονική, η οποία ίσως δυσκολέψει αντί να ενισχύσει τη συνοχή με τη Συμμαχία.

Το κείμενο κλείνει με μια ψυχρή διαπίστωση: σε έναν κόσμο όπου αυταρχικά καθεστώτα παρεμβαίνουν ενεργά σε κοινωνίες και αγορές και όπου παραδοσιακοί σύμμαχοι στρέφουν το ενδιαφέρον τους αλλού, η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε διπλωματικές ισορροπίες. Η αμυντική της στάση πρέπει να αποκτήσει σκληρό επιχειρησιακό βάρος.

Η διορία τέθηκε και η πραγματική ερώτηση είναι αν η Ευρώπη θα τηρήσει το χρονοδιάγραμμα ή αν θα βρεθεί απροετοίμαστη στην πιο επικίνδυνη γεωπολιτική στιγμή των τελευταίων δεκαετιών.