Γράφει ο
Δρ. Σωτήριος Μπίσδας
Ακτινολόγος – Νευροακτινολόγος,
Καθηγητής, Διευθυντής Τμήματος Νευροακτινολογίας και Πρότυπης Νευροαπεικόνισης, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Η διάσειση, γνωστή και ως ήπια κρανιοεγκεφαλική κάκωση, αποτελεί μία από τις πιο υποτιμημένες αλλά και ύπουλες μορφές τραυματισμού του εγκεφάλου. Συχνά παραγνωρίζεται, καθώς μπορεί να μην συνοδεύεται από απώλεια συνείδησης ή να μην εμφανίζει ευρήματα στις απεικονιστικές εξετάσεις. Ωστόσο, οι συνέπειές της, βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής του ατόμου, διαρκώντας από εβδομάδες έως και χρόνια.
Τι είναι η διάσειση;
Η διάσειση είναι αποτέλεσμα μιας ξαφνικής πρόσκρουσης ή βίαιης δόνησης του εγκεφάλου μέσα στο κρανίο, η οποία προκαλεί προσωρινή δυσλειτουργία των νευρικών κυκλωμάτων. Μπορεί να συμβεί ύστερα από πτώση, τροχαίο ατύχημα, αθλητική δραστηριότητα ή οποιοδήποτε χτύπημα στο κεφάλι.
Παρότι χαρακτηρίζεται ως «ήπια» μορφή κρανιοεγκεφαλικής κάκωσης, ο όρος συχνά δημιουργεί εφησυχασμό. Στην πραγματικότητα, οι συνέπειες μπορεί να είναι σημαντικές και μακροχρόνιες, επηρεάζοντας πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής.
Ποια είναι τα συμπτώματα της διάσεισης;
Τα συμπτώματα της διάσεισης μπορεί να εκδηλωθούν άμεσα, αλλά συχνά εμφανίζονται ακόμη και εβδομάδες ή μήνες μετά την κάκωση. Τα πιο συνηθισμένα είναι:
Brain Fog «Εγκεφαλική Ομίχλη»: Επίμονο αίσθημα σύγχυσης και δυσκολία στην καθαρή σκέψη. Οι ασθενείς περιγράφουν ότι δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν ή να επεξεργαστούν σωστά τις πληροφορίες.
Zoning Out – Αίσθημα αποκοπής από το περιβάλλον: Στιγμιαία «απουσία», όπου κάποιος μοιάζει να χάνεται για λίγα δευτερόλεπτα, χωρίς σαφή αντίληψη του χώρου και του χρόνου. Συχνά αναφέρεται ως αίσθηση ότι «είναι αλλού».
Διαταραχές μνήμης: Δυσκολία ανάκλησης πρόσφατων γεγονότων, λησμονιά σε καθημερινές υποχρεώσεις ή επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις.
Κόπωση: Επίμονη και ανεξήγητη εξάντληση, ακόμη και χωρίς σωματική δραστηριότητα. Συχνά παρατηρείται και διανοητική κόπωση.
Αδυναμία συγκέντρωσης: Εύκολη διάσπαση προσοχής, δυσκολία στην ολοκλήρωση εργασιών και δυσανεξία σε έντονα ερεθίσματα (π.χ. φώτα, θόρυβοι).
Διαταραχές διάθεσης και προσωπικότητας: Άτομα που ήταν ήρεμα μπορεί να παρουσιάσουν ευερεθιστότητα, καταθλιπτική διάθεση ή αυξημένο άγχος. Αυτές οι αλλαγές συχνά επηρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις και την εργασιακή απόδοση.
Ποιους αφορά;
Η διάσειση μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φυσικής κατάστασης. Ωστόσο, ορισμένες ομάδες βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο:
Αθλητές, ιδιαίτερα σε αθλήματα επαφής (π.χ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, καράτε).
Οδηγοί ή επιβάτες τροχαίων ατυχημάτων.
Ηλικιωμένοι, λόγω συχνότερων πτώσεων.
Παιδιά και έφηβοι, καθώς ο εγκέφαλός τους βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης.
Άτομα που έχουν ήδη υποστεί διάσειση στο παρελθόν, καθώς αυξάνεται ο κίνδυνος συσσωρευτικής βλάβης.
Η συχνότητα επαναλαμβανόμενων κακώσεων σε μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο μετα-διασεισικών συμπτωμάτων (post-concussion syndrome), που απαιτεί μακροχρόνια αντιμετώπιση.
Πώς γίνεται η διάγνωση της διάσεισης;
Η διάγνωση της διάσεισης είναι κυρίως κλινική, δηλαδή βασίζεται στο ιστορικό και στα συμπτώματα του ασθενούς.
Ο ιατρός θα αξιολογήσει:
Τη σοβαρότητα και διάρκεια των συμπτωμάτων
Τυχόν απώλεια συνείδησης ή αμνησία
Τη συχνότητα εμφάνισης φαινομένων όπως brain fog ή αδυναμία συγκέντρωσης
Επιπλέον, η αξονική ή μαγνητική τομογραφία μπορεί να αποκλείσει σοβαρότερες εγκεφαλικές βλάβες. Ειδικότερα, προηγμένες τεχνικές μαγνητικής τομογραφίας που εξετάζουν για πιθανές μετα-τραυματικές δυσλειτουργίες του εγκεφάλου σε κατάσταση ηρεμίας όπως και μέθοδοι ανίχνευσης μικροτραυματισμών στις νευρικές ίνες είναι ευαίσθητες για την διάγνωση στη διάσειση ακόμα και όταν η συμβατική αξονική ή μαγνητική τομογραφία είναι αρνητική σε ευρήματα. Σε πιο επίμονες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται νευροψυχολογικές δοκιμασίες ή τεστ μνήμης και γνωστικής λειτουργίας, για να εκτιμηθεί με ακρίβεια το εύρος της διαταραχής.
Μετά τη διάγνωση της διάσεισης
Η πλήρης ανάρρωση απαιτεί ξεκούραση, αποφυγή σωματικής και πνευματικής καταπόνησης, και σταδιακή επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες. Εάν τα συμπτώματα παραμένουν, μπορεί να χρειαστεί:
Φυσικοθεραπεία για προβλήματα ισορροπίας ή κεφαλαλγίες
Νευροψυχολογική υποστήριξη
Ψυχολογική συμβουλευτική, ειδικά σε περιπτώσεις συναισθηματικών μεταπτώσεων
Φαρμακευτική αγωγή, εφόσον συνυπάρχει άγχος, αϋπνία ή κατάθλιψη
Η διάσειση δεν είναι ποτέ «ένα απλό χτύπημα στο κεφάλι». Οι επιπτώσεις της μπορεί να είναι δυσανάλογες σε σχέση με τον αρχικό τραυματισμό και να επηρεάσουν σοβαρά την ποιότητα ζωής. Ενημέρωση, έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και σωστή αποκατάσταση αποτελούν το κλειδί για την αποφυγή μακροχρόνιων συνεπειών.
Εάν υποπτεύεστε ότι εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχετε υποστεί διάσειση, ακόμη και πριν από εβδομάδες ή μήνες μην αγνοείτε τα σημάδια. Μια έγκαιρη διάγνωση και ένα εξατομικευμένο πλάνο αποκατάστασης μπορούν να κάνουν τη διαφορά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο καθηγητής Σωτήριος Μπίσδας συγκαταλέγεται, σύμφωνα με την πρόσφατη κατάταξη της Elsevier “Updated science-wide author databases” (2025), στο 2% των πιο πολυαναφερόμενων (most-cited) και επιδραστικών κλινικών ερευνητών παγκοσμίως. Η διάκριση αυτή αναγνωρίζει τη συμβολή του πολυετούς έργου του στον χώρο της Ιατρικής Απεικόνισης, της Προηγμένης Νευροαπεικόνισης και της Ογκολογίας, αναδεικνύοντας τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η σύγκλιση προηγμένων τεχνικών απεικόνισης στη διαμόρφωση της εξατομικευμένης θεραπείας.
