Πλατεία Αγίου Ιωάννη και Πυθέου 93 - Νέος Κόσμος, Αθήνα Τ.Κ. 11744,
απέναντι από τον σταθμό μετρό ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ
τηλ. : 210 9769294
Θεατρική Περίοδος 2024-2025
«ΒΡΙΚΟΛΑΚΕΣ»
του Χένρικ Ίψεν
Απόδοση-σκηνοθεσία: Αναστασία Παπαστάθη
Το αριστούργημα του Χένρικ Ίψεν «Βρικόλακες» ανεβαίνει στο Θέατρο RADAR από τις 8 Νοεμβρίου 2024 σε απόδοση-σκηνοθεσία Αναστασίας Παπαστάθη.
Το έργο γραμμένο το 1881 ήταν μια κραυγή ενάντια στην υποκρισία και την διαφθορά της κοινωνίας. Συνάντησε πολλές αντιδράσεις από το πρώτο ανέβασμα του στο θέατρο, για την τολμηρότητά του και τον τρόπο με το οποίο έθιγε τον καθωσπρεπισμό και τις μικροαστικές αντιλήψεις της κοινωνίας και της εκκλησίας. Κατάφερε όμως να επιβληθεί και να θεωρείται σήμερα από τα πιο σημαντικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας.
Λίγα λόγια για το έργο
Η Ελένα Άλβινγκ διοργανώνει μια μεγάλη γιορτή για να τιμήσει τον άσωτο άντρα της που έχει πεθάνει, ώστε να συντηρήσει την καλή εικόνα του λοχαγού Άλβινκ απέναντι στον γιο της Όσβαλτ και απέναντι στην κοινωνία. Πιστεύει ότι έτσι θα σκεπάσει τα μυστικά της οικογένειας και θα κλείσει τους λογαριασμούς με το σκοτεινό παρελθόν.
‘Όμως οι εξελίξεις και τα γεγονότα την υπερβαίνουν. Πολύ γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπη με τον εαυτό της και τις επιλογές της.
Όσο κι αν προσπάθησε να προστατεύσει τον γιο της Όσβαλντ και να τον κρατήσει μακριά από την καταστροφική επιρροή του πατέρα στάθηκε αδύνατο.
Ακόμα και όταν επαναστάτησε για πρώτη φορά καιχτύπησε την πόρτα του πάστορα Μάντερς για να ζητήσει βοήθεια, εκείνος την έστειλε πίσω στο καθήκον, στο σπίτι του νόμιμου συζύγου της.
Τα πρόσωπα του έργου διεκδικούν απεγνωσμένα το φως και την χαρά της ζωής, έχοντας να παλέψουν με τις σκουριασμένες ιδέες, με τις παλιές αντιλήψεις, με τα βιώματά τους, με την κληρονομιά των γονιών τους... Με όλα αυτά που ο Ίψεν ονομάζει βρικόλακες που είναι βαθιά ριζωμένα μέσα μας, ζωντανεύουν και μας εξουσιάζουν.
Η Αναστασία Παπαστάθη (απόδοση- σκηνοθεσία) σημειώνει για το έργο:
Ο Ίψεν στο έργο του «Βρικόλακες» μέσα από την μικρογραφία της οικογένειας Άλβινγκ και του κοινωνικού πλαισίου που την περιβάλει, πραγματεύεται θέματα που αγγίζουν διαχρονικά ηθικά, κοινωνικά και ψυχολογικά ζητήματα.
Καταδικάζει την υποκρισία της κοινωνίας που κρύβει την αλήθεια πίσω από μια βιτρίνα ηθικής για να διατηρήσει το «καλό όνομα» την άψογη δημόσια εικόνα.
Αναδεικνύει το θέμα της κληρονομικότητας και πως τα λάθη και οι αμαρτίες των γονέων επηρεάζουν τις επόμενες γενιές. Ασκεί έντονη κριτική στον συντηρητισμό της εκκλησίας. Η Ελένα Άλβινγκ, η κεντρική ηρωΐδα, προσπαθεί να ξεφύγει από την καταπίεση ενός κοινωνικού συστήματος που επιβάλλει τη θέση της γυναίκας να είναι υποτακτική και εξαρτημένη από τον άντρα της. Σε ένα σημείο του έργου αναφωνεί: «Δεν αντέχω πια τις δεσμεύσεις, την υποκρισία, τα ψέματα... Θέλω να νοιώσω ελεύθερη!»
Ο Ίψεν στο έργο του «Βρικόλακες» μίλησε με τόλμη για τα δικαιώματα των γυναικών, την ισότητα των φύλων, την πάλη της γυναικείας χειραφέτησης και την απαίτηση για αυτοδιάθεση. Είναι συναρπαστικό να διαπιστώνει κανείς πόσο άμεσο και τολμηρό εξακολουθεί να είναι το έργο στην εποχή μας και πως τα θεμελιώδη ανθρώπινα και κοινωνικά ζητήματα που θίγει επανεμφανίζονται στις μέρες μας με νέες μορφές.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Απόδοση- Σκηνοθεσία: Αναστασία Παπαστάθη
Σκηνικά- Κοστούμια: Κυριακή Πανούτσου
Μουσική: Πάνος Φορτούνας
Φωτισμοί: Αναστασία Παπαστάθη
Βοηθός σκηνοθέτη: Φρόσω Ανδριώτη
Φωτογραφίες: Τζούλια Χατζηκωστάκη
Επικοινωνία: Αντώνης Κοκολάκης
ΕΡΜΗΝΕΥΟΥΝ
Νίκος Αναστασόπουλος: Ένγκστραντ
Μαριλένα Λιακοπούλου: Ρεγγίνα
Αναστασία Παπαστάθη: Κυρία Άλβινγκ
Θοδωρής Σκούρτας: Πάστορας Μάντερς
Νεκτάριος Φαρμάκης: Όσβαλντ Άλβινγκ
ΕΝΑΡΞΗ: Παρασκευή 8 Νοεμβρίου στις 21:00
ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:
Κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00
& Κυριακή στις 19:00
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 120' (με διάλειμμα 10΄)
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
18€: Κανονικό
15€: Μειωμένο (Φοιτητές, ΑΜΕΑ , Άνεργοι, Άνω των 65)
12€ Oμαδικά εισιτήρια 10 ατόμων και άνω
14 € γενική είσοδος για αγορά εισιτηρίου έως τις 31/10/2024
E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Σε νομοθετική ρύθμιση σχεδιάζει να προχωρήσει το υπουργείο Οικονομικών για τα φιλοδωρήματα μετά από αντιδράσεις σε απόφαση του Αρείου Πάγου για την φορολόγηση των πουρμπουάρ σαν μέρος του μισθού.
Το φιλοδώρημα με POS μπορεί πλέον να θεωρηθεί προβληματικό, καθώς σύμφωνα με απόφαση του Αρείου Πάγου, το ποσό που αφήνουν πελάτες στον εργαζόμενο εστίασης θεωρείται μισθός, ενώ το πρόβλημα προέκυψε από τη διασύνδεση με τις ταμειακές μηχανές, καθώς το φιλοδώρημα, μπαίνει ως μια εκκρεμής συναλλαγή στο POS η οποία το αποδίδει στον εργαζόμενο ως μισθό.
Μία απο τις αντιδράσεις ήταν ότι η φορολόγηση του φιλοδωρήματος ανοίγει την πόρτα για να θεωρηθεί μέρος του μισθού, και επιπλέον ίσως να αμφισβητηθεί σε δεύτερο χρόνο ο κατοχυρωμένος μισθός, και να συμψηφίζεται με τα φιλοδωρήματα όπως γίνεται στις ΗΠΑ στην εστίαση, είχε τονίσει σε ρεπορτάζ ο Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού Τουρισμού Αττικής και μέλος του σωματείου εργαζομένων στην efood.
Η απόφαση του Αρείου Πάγου ερμηνεύει την νομοθεσία της χώρας και κατά συνέπεια το φιλοδώρημα θεωρείται ακαθάριστο εισόδημα του φορολογούμενου και υπόκειται και αυτό σε κρατήσεις.
Παράλληλα όμως, προβλήθηκε και η εγκύκλιος του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, για συγκεκριμένη λειτουργία των POS, στην οποία παρέχονται τεχνικές οδηγίες για τον χειρισμό των φιλοδωρημάτων που εισπράττονται μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας.
Στους ελέγχους που θα διενεργούνται, η ΑΑΔΕ θα εξετάζει αν το ποσό που δόθηκε ως φιλοδώρημα αποδόθηκε ολόκληρο στους εργαζόμενους, αν παρακρατήθηκε μέρος αυτού και εάν δηλώθηκε στα έσοδα της επιχείρησης.
Νέα ρύθμιση
Σύμφωνα όμως με την νέα ρύθμιση, θα θεσπιστεί ανώτατο όριο, κάτω από το οποίο δεν θα υπόκεινται σε κρατήσεις τα τιπς, ενώ θα προβλέπονται και πρόστιμα σε όσους εργοδότες επιχειρήσουν να «ωφεληθούν» μειώνοντας τον μισθό και αυξάνοντας τις πρόσθετες αμοιβές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα ποσά που λαμβάνουν ως φιλοδώρημα οι μισθωτοί εργαζόμενοι σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος θα απαλλάσσονται από φόρο εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές έως τις 3.600 ευρώ συνολικά τον χρόνο ή έως τα 300 ευρώ τον μήνα. Η σχετική διάταξη θα προβλέπει επίσης ότι το απαλλασσόμενο από κρατήσεις ποσό από τα φιλοδωρήματα, δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 30% του ονομαστικού μισθού.
Προκειμένου μάλιστα να αποφευχθούν τυχόν αθέμιτες πρακτικές, αν διαπιστωθεί μείωση μισθού του εργαζόμενου με παράλληλη αύξηση των πρόσθετων αποδοχών του, ο εργοδότης θα πληρώνει εισφορά ίση με το 22% της μείωσης των τακτικών αποδοχών.
«Το φιλοδώρημα αποδίδεται απο τον πελάτη προς τον εργαζόμενο σαν μέρος της ευχαρίστησης του πελάτη στις υπηρεσίες που του έχει παράσχει ο εργαζόμενος. Δεν έχει κανένα δικαίωμα η επιχείρηση να κάνει παρακράτηση στα φιλοδωρήματα, αν γίνει έστω και κατά λάθος θα πρέπει να εγγραφεί ως πρόσθετο έσοδο της επιχείρησης αλλιώς είναι παράβαση» ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών Επαγγελματιών, κ. Γιώργος Κουράσης.
Η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και το γεγονός ότι πολλοί καταναλωτές πληρώνουν πλέον με κάρτα σε εστιατόρια, μπαρ και καφετέριες ενσωματώνοντας και το φιλοδώρημα, έφερε στο προσκήνιο το ζήτημα της φορολόγησης των πρόσθετων αυτών αποδοχών, το οποίο προβλέπεται μεν από την υφιστάμενη νομοθεσία, παρέμενε ωστόσο ανενεργό. Σε κάθε περίπτωση πάντως οι εργαζόμενοι φαίνεται ότι προτιμούν τα μετρητά στο χέρι και όχι το ηλεκτρονικό φιλοδώρημα.
Το ποσό από φιλοδωρήματα που υπερβαίνει τα 3.600 ευρώ το χρόνο θα εξακολουθήσει να υπόκεινται κανονικά σε κρατήσεις σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία και θα λαμβάνεται υπόψιν για τον υπολογισμό δώρων επιδομάτων και αποζημίωση απόλυσης.
Με ατόφια blues ενέργεια oι FUZZRIDER & THE THRILLER κατεβαίνουν τα σκαλιά του συναυλιακού υπογείου των Εξαρχείων, το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, για να σπείρουν παθιασμένο rock n'roll που θα μας ξεσηκώσει!!!
Οι THE THRILLER δημιουργήθηκαν στις αρχές του 2007. Το όνομα προέρχεται από το ιδρυτικό μέλος Κώστα Παντελιο από την αγάπη του για τις horror ταινίες και τα rockabilly soundtrack των b movies.
Με πολλά live στο ενεργητικό τους σε Ελλάδα και εξωτερικό καθώς και πολλά support σε μεγάλες μπάντες του χώρου όπως Meteors, Black Raven, Hillbilly Moon Explosion, Frantic Flintstones κ.α. το 2012 κυκλοφορούν το πρώτο lp The Thriller Ready To Go.
Το 2016 ακολουθεί το συγκλάκι 45rpm the Thriller Cadillac και το 2024 ηχογραφείται το the Thriller seven ways to die.
Τα μουσικά ακούσματα της μπάντας προέρχονται από το ροκαμπίλι την country το psychobilli καθώς μπλέκουν στοιχεία από garage, punk, surf και new wave.
Tα μέλη της μπάντας είναι. Kostas pantelios κιθάρα φωνή Christos gikakis κόντρα μπάσο και φωνητικά και Michael galanis ντραμς.
***********************************
Oι FUZZRIDER δημιουργήθηκαν το 2021 στην Αίγινα απο τους Jim Lord (Lord 13, Madleaf), Νίκο Γιαννούλη (One Man Drop, Nochnoy Dozor), Μπράιαν Βελέντζας (Captain Brian).
Η Αίγινα έγινε η βάση της μπάντας γιατί και τα τρία μέλη έχουν σχέση με το νησί.
Η συνδρομή όλων των φίλων από εκεί βοήθησε στο να βρει η μπάντα το χειμώνα στέγη για να προβάρει και να δημιουργεί, και να φτιάξει αργότερα το δικό της studio γνωστό ως rancho del sol.
Η μπάντα ηχογράφησε το ομώνυμο album, το οποίο κινείται σε rock'n'roll και blues επιρροές, στο Urbans Studio τον Ιανουάριο του 2023 κι έχοντας παίξει αρκετά lives το 2022 στο νησί της Αίγινας το παρουσίασαν στο ιστορικό An club στης 12/05/2023 στην Αθήνα. Έκτοτε ακολούθησαν και άλλες live εμφανίσεις στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.
Αυτή την περίοδο η μπάντα δουλεύει πυρετωδώς το δεύτερο άλμπουμ και είναι στην τελική ευθεία ώστε να προχωρήσει σε ηχογραφήσεις και παραγωγή.
Η αργία της 28ης Οκτωβρίου που πλησιάζει, φέρνει αλλαγές στο πώς θα λειτουργήσουν οι τράπεζες.
Η 28η Οκτωβρίου ανήκει στις αργίες κατά τις οποίες οι τράπεζες δεν λειτουργούν. Φέτος η 28η Οκτωβρίου πέφτει Δευτέρα, κάτι που σημαίνει πως είναι τριήμερο για τους εργαζόμενους και φυσικά για το τραπεζικό σύστημα. Έτσι οι τράπεζες θα ανοίξουν ρολά στις 29 Οκτωβρίου, ημέρα Τρίτη. Οι τραπεζικές συναλλαγές λοιπόν, τόσο για το κοινό όσο και για τις επιχειρήσεις, θα συνεχιστούν κανονικά από την Τρίτη 29 Οκτωβρίου.
Το τριήμερο κλείσιμο ενδέχεται να δημιουργήσει προσωρινές καθυστερήσεις στις συναλλαγές, ωστόσο η εξυπηρέτηση μέσω ATM και ηλεκτρονικών τραπεζικών υπηρεσιών θα παραμείνει απρόσκοπτη κατά τη διάρκεια της αργίας.
Όσο αφορά τις συντάξεις Νοεμβρίου, οι καταβολές θα διαφοροποιηθούν εξαιτίας της αργίας. Για αυτό, οι συντάξεις των ασφαλιστικών ταμείων ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, και ΕΤΑΑ θα πιστωθούν στους λογαριασμούς των δικαιούχων την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, το απόγευμα. Από την άλλη, οι συντάξεις του ΙΚΑ, του Δημοσίου, των τραπεζών, του ΟΤΕ, του ΝΑΤ, της ΔΕΗ, του ΕΤΑΤ, του ΕΤΑΠ–ΜΜΕ, θα κατατεθούν την Τρίτη 29 Οκτωβρίου, επίσης το απόγευμα.
Ποιες αργίες μένουν για το 2024 που δεν λειτουργούν οι τράπεζες
Οι αργίες που ακολουθούν και δεν λειτουργούν οι τράπεζες, είναι:
28 Οκτωβρίου, Δευτέρα, Εθνική Γιορτή
25 Δεκεμβρίου, Τετάρτη, Χριστούγεννα
26 Δεκεμβρίου, Πέμπτη, Επόμενη Χριστουγέννων
Τι ισχύει με μισθούς και εργαζόμενους
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν δικαιούνται:
αν αμείβονται με ημερομίσθιο, το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιό τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογισθεί στο νόμιμο ωρομίσθιό τους για όσες ώρες απασχοληθούν
στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό:
α) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν την 28η Οκτωβρίου, οφείλεται το 1/25 του συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμιμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχοληθούν
β) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές από το νόμο αργίες, οφείλεται μόνον προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου ημερομισθίου τους για όσες ώρες απασχοληθούν.
Επιπλέον οι εργαζόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:
Δεν είναι νόμιμος ο συμψηφισμός ημέρας οφειλόμενης ανάπαυσης (ρεπό), με ημέρα υποχρεωτικής αργίας.
Το ημερομίσθιο της 28ης Οκτωβρίου το δικαιούνται και οι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, χωρίς να προσμετρηθεί όμως η μέρα αυτή στις εργάσιμες μέρες της άδειάς τους.
Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι (πχ από ΣΣΕ, Κανονισμό Εργασίας, επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο) ως προς τις προσαυξήσεις της αμοιβής για την εργασία σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας ή Κυριακής, αυτοί υπερισχύουν.
Η FMRecordsμε την νέα της κυκλοφορία θα μας παρασύρει σε άλλες εποχές και μέρη. Σε άλλες μελωδίες και ρυθμούς πιο swing του πολύ αγαπημένου jazz ζευγαριού!
Οι MrandMrsSmoothμε το νέο τους albumMoving μας προσκαλούν σε ένα μουσικό ταξίδι γεμάτο χρώματα και συναισθήματα. Πρόκειται για έναν δίσκο που αντικατοπτρίζει μια χρονιά γεμάτη αλλαγές και ανακαλύψεις, όπου το συγκρότημα ήταν σε συνεχή κίνηση, τόσο δημιουργικά όσο και προσωπικά.
Η μουσική του Moving είναι ένα μείγμα από swing, bossa nova και blues. Οι μελωδίες είναι ευχάριστες και εθιστικές, ενώ οι ρυθμοί μας κάνουν να θέλουμε να χορέψουμε.
Τα τραγούδια του δίσκου αγγίζουν μια ευρεία γκάμα θεμάτων, από την καθημερινότητα και την αγάπη μέχρι τη διαφορετικότητα και τις μικρές στιγμές της ζωής, όπως ένα πρωινό ξύπνημα ή ένας πονόδοντος. Οι στίχοι είναι έξυπνοι και ευρηματικοί, συχνά με μια δόση χιούμορ που μας φτιάχνει τη διάθεση.
Οι μουσικές επιρροές του συγκροτήματος είναι εμφανείς σε όλο τον δίσκο. Old school swing, groovy ρυθμοί, blues και bossa nova συγχωνεύονται αρμονικά, δημιουργώντας ένα μοναδικό μουσικό ύφος που ξεχωρίζει.
Συναισθηματικά, ο δίσκος μας πηγαίνει από τη χαρά και τον ενθουσιασμό μέχρι τη μελαγχολία, αντικατοπτρίζοντας την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης εμπειρίας. Οι Mr & Mrs Smooth καταφέρνουν να μας συνδέσουν με τα τραγούδια τους, δημιουργώντας μια προσωπική σχέση με κάθε ακροατή.
Σε αυτόν τον δίσκο συνοδοιπόροι των Mr & Mrs Smooth έιναι: Ο Σπύρος Ρασσιάς στην ενορχήστρωση και επιμέλεια παραγωγής, ο Γιάννης Μαυρίδης στο recording-mixing-mastering και μια ομάδα εξαιρετικών μουσικών της τζαζ σκηνής της Θεσσαλονίκης.
Ο Moving είναι ένας δίσκος που μας προσκαλεί να ταξιδέψουμε μαζί με τους Mr & Mrs Smooth σε έναν κόσμο γεμάτο μουσική, χρώματα και συναισθήματα. Είναι ένας δίσκος που σίγουρα θα αγαπήσετε και θα σας μείνει αξέχαστος.
Το νέο album Movingκυκλοφορεί από την FM Records και το ακούτε εδώ:
Η ιστορία των Σκουριών επαναλαμβάνεται στο βόρειο Αιγαίο. Μια κυβέρνηση η οποία συνεπικουρούμενη από την δημοτική αρχή Χίουπροχωρά στο σχεδιασμό για τις εξορύξειςαντιμονίου στο βόρειο μέρος του νησιού.
Μια διαβούλευση για τα μάτια του κόσμου που απαξιώνει το ηχηρό «όχι» της τοπικής κοινωνίας. Μελέτες που δεν έχουν κατατεθεί, των οποίων τη χρηματοδότηση έχουν αναλάβει ενδιαφερόμενες εταιρείες εξόρυξης. Ένας διαγωνισμός φωτογραφικός. Μια δυσοίωνη εικόνα από το μέλλον εξαιτίας της οικολογικής καταστροφής που θα επιφέρει η «επένδυση» σε μια περιοχή μεγάλο μέρος της οποίας έχει χαρακτηριστεί Natura.
«Ξεσκίζουν τις σάρκες της χώρας. Η Ελλάδα μετατρέπεται σε Μπουρούντι» λέει στο tvxs ο Χιώτης συγγραφέας και μέλος της Πρωτοβουλίας Ενάντια στις Εξορύξεις στη Βόρεια Χίο, Γιάννης Μακριδάκης, ο οποίος προσθέτει πως «Με νόμο που βγήκε τη δεκαετία του ΄80, η Χίος είναι ο μόνος τόπος που έχει κηρυχθεί ολόκληρη, δημόσιος μεταλλευτικός χώρος, χάρη στη σπουδαία γεωλογία της, που τη μελετούν σε όλο τον κόσμο. Έχουμε κάνει αίτημα στον καθηγητή τον κ. Ζούρο, να ονομαστεί γεωπάρκο της UNESCO για να προστατευτεί. Εδώ όμως δεν μας αφήνουν. Θα μπορούσε να έχει αειφόρο τουρισμό και ανάπτυξη και αντ’ αυτού την ξεσκίζουν και την κατατρώγουν».
ΒΟΡΕΙΑ ΧΙΟΣ – ΚΕΡΑΜΟΣ
Τι είναι το αντιμόνιο
Πρόκειται για ένα μετάλλευμα που εδώ και χρόνια έχει χαρακτηριστεί κρίσιμης σημασίας για όλη την Ευρώπη, αλλά και για τις ΗΠΑ, αφού, το πολυχρηστικό αυτό μέταλλο με εφαρμογές κυρίως στις νέες τεχνολογίες και στην πολεμική βιομηχανία παράγεται σε ποσοστό που ξεπερνά το 80% σε Κίνα και Ρωσία. Η προοπτική εφαρμογής του σε μπαταρίες νέας γενιάς (υγρού μετάλλου) αναμένεται να εκτοξεύσει επιπλέον την τιμή του που εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα είναι στα ύψη. Το tvxs είχε αναδείξει πως ο νέος αυτός χρυσός σχετίζεται και με την υπόθεση της ΛΑΡΚΟ.
Η μεταλλευτική ιστορία του Κεράμου στη Χίο ξεκινά στα τέλη του 19ου αιώνα και διήρκεσε μέχρι και το 1908 με τις εργασίες να πραγματοποιούνται από εργάτες που έσκαβαν με τα χέρια. Ξεκίνησε ξανά το 1919, αλλά υπολειτουργούσε και μετά τον πόλεμο, τα μεταλλεία Κεράμου πέρασαν στον όμιλο Μποδοσάκη. Έκλεισαν όμως το 1954, όταν απορρίφθηκε η ένταξη της επιχείρησης στο Σχέδιο Μάρσαλ. Στην περιοχή υπάρχει επιτύμβια πλάκα με τα ονόματα όσων εργατών πέθαναν κυρίως από καρκίνο και πνευμονοκοκκίαση, μνημείο που κρατά ζωντανή την ιστορική μνήμη και την πληροφορία για την επικινδυνότητα του υλικού.
Σήμερα, η περιοχή είναι καταπράσινη και δέχεται επισκέπτες χάρη στα ιαματικά νερά και το δημοτικό υδροθεραπευτήριο. Στον χάρτη Natura βλέπουμε πως η Βόρεια Χίος προστατεύεται βάσει της Οδηγίας για τους Οικοτόπους και τα προστατευόμενα είδη όπως τα 45 είδη πτηνών.
«Μας αντιμετώπισαν όπως οι αποικιοκράτες τους ιθαγενείς»
Πριν λίγες μέρες, πραγματοποιήθηκε το δημοτικό συμβούλιο, με θέμα το πράσινο φως στην «επένδυση». Αν και η απόφαση έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα, οι κάτοικοι φρόντισαν να δώσουν ενεργά το παρόν, πλαισιωμένοι από επιστήμονες που εξηγούσαν τους λόγους για τους οποίους η εξόρυξη θα σημάνει τεράστια οικολογική καταστροφή για το νησί. Ο Γιάννης Μακριδάκης ήταν εκεί. Πριν αφηγηθεί τι έγινε στο δημοτικό συμβούλιο, μας εξηγεί πως ξεκίνησε η ιστορία.
«Τον περασμένο Ιούλιο στις 11 του μήνα, ήρθε στο νησί η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, με δύο – τρεις υπηρεσιακούς παράγοντες και τον γενικό διευθυντή του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, να μας ανακοινώσουν ότι θα κάνουν έναν διαγωνισμό για έρευνα και εξόρυξη του αντιμονίου στον Κέραμο στη Βόρεια Χίο.
Πολλοί πολίτες που αγωνιούμε παρευρεθήκαμε να ακούσουμε τι έχουν να πουν. Ακούσαμε υποσχέσεις ότι θα έρθουν όσες φορές χρειαστεί για να μας λύσουν τις απορίες κι ότι μόνο αν είναι σύμφωνη η τοπική κοινωνία θα γίνει η επένδυση. Μετά έφυγαν, κι έβγαλαν στον αέρα τον διαγωνισμό για τη σύμβαση.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες μας είπαν γενικολογίες. Οι πολιτικοί παράγοντες μας είπαν ότι θέλουν τη συναίνεση μας για να συνεχίσουν αλλά ουσιαστικά έστρωσαν τον δρόμο στον πρόεδρο συνδέσμου. Με τον τρόπο που οι αποικιοκράτες πάνε στους ιθαγενείς, μας είπαν πόσο καλά είναι τα μεταλλεία, πόσο περιβαλλοντικά φροντισμένα θα γίνουν όλα και δεν υπάρχει κίνδυνος. Ο κόσμος αντέδρασε, παρόλα αυτά η προπαγάνδα των καθεστωτικών ΜΜΕ πρόβαλε την παρουσία μας εκεί ως ενδιαφέρον.
Εμείς έπειτα ενδιαφερθήκαμε να δούμε τι είναι το αντιμόνιο, πως είναι ένα σύγχρονο ορυχείο απέναντι στην περιοχή της Σμύρνης.
Φτιάξαμε Επιτροπή Αγώνα, ενημερώσαμε τους κατοίκους και σήμερα έχουμε σε όλα τα χωριά λαϊκές συνελεύσεις. Έχουμε αποφάσεις συλλόγων και ΚΙΝΣΕΠ που αντιτίθενται στην εξόρυξη και ζητούν διακοπή των διαδικασιών. Υπάρχει συντονιστική επιτροπή στην πόλη της Χίου. Τα ψηφίσματα τα ανεβάζουμε και στη διαβούλευση.
Παρά το γεγονός ότι η τοπική κοινωνία είναι στην συντριπτική πλειοψηφία της στα κάγκελα, ο δήμαρχος και ο τοπικός αντιδήμαρχος είναι υπέρ του σχεδίου της κυβέρνησης»
Η ακούραστη έρευνα των κατοίκων του νησιού, απέδωσε καρπούς. Έχουν στα χέρια τους αποδείξεις για τα όσα υποστηρίζουν και επιστημονική τεκμηρίωση. Αυτά παρουσιάστηκαν και στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο. Ο Γ. Μακριδάκης λέει στο tvxs:
«Στο δημοτικό συμβούλιο υπήρξε μεγάλη διαμαρτυρία και διαβάστηκαν όλα τα ψηφίσματα από όλα τα χωριά. Μίλησαν τρεις πολίτες και τρεις προσκεκλημένοι επιστήμονες και επισήμαναν τους κινδύνους. Όταν ήρθε η ώρα να τοποθετηθούν οι δημοτικοί σύμβουλοι, ο δήμαρχος διέκοπτε ειρωνικά τους πάντες. Στο τέλος για λόγους που δεν κατάλαβα διέκοψαν την ψηφοφορία, μάλλον δεν έβγαιναν τα κουκιά.
Όλοι αιτούμασταν να εισηγηθεί ο δήμος διακοπή της διαδικασίας. Ο μόνος που δεν ήθελε ήταν ο δήμαρχος και δύο δημοτικοί σύμβουλοι της πλειοψηφίας. Οι υπόλοιποι της πλειοψηφίας δεν εκφράστηκαν. Μπορεί η απόφαση αυτή να είναι γνωμοδοτική, αφού ότι θέλει θα κάνει το υπουργείο, αλλά για μας είχε σημασία να μην υπερψηφιστεί γιατί μέχρι τις 15 Οκτωβρίου διαρκεί η δήθεν διαβούλευση για την υπογραφή της σύμβασης έρευνας και εξόρυξης. Μετά τις 15 Οκτώβρη θα πάνε στα επόμενα στάδια.
Βγάλανε διαγωνισμό για να κατατεθούν προσφορές από εταιρείες. Το περίεργο είναι, ότι γράφουν πως όποια εταιρεία πάρει τη δουλειά είναι υποχρεωτικό να συνεργαστεί με την Ροκφέλερ που έχει αναλάβει τους Μολάους Λακωνίας».
Οι κάτοικοι, μεταξύ άλλων, καλούν για άμεση εκδήλωση εναντίωσης στα σχέδια διάθεσης εκμετάλλευσης του μεταλλείου Κεράμου για εξόρυξη αντιμονίου.
Συλλογή υπογραφών ενάντια στις εξορύξεις αντιμονίου:
«Τα επιχειρήματα ότι θα φέρει ανάπτυξη στην περιοχή η επένδυση είναι ψευδή. Αυτός είναι ο μόνος βέβαιος δρόμος προς την εξαθλίωση. Η ομιλία μου στο δημοτικό συμβούλιο, ήταν πάνω στο δίκτυο ανθρώπινης ανάπτυξης. Οι επιστήμονες εξήγησαν ότι όλες οι χώρες που είναι στον πάτο έχουν ορυκτό πλούτο που τον έχουν εξορύξει πολυεθνικές. Τώρα αρχίζει να γίνεται γνωστό διεθνώς. Το επιχείρημα επίσης ότι θα φέρει δουλειά σε ντόπιους δεν ισχύει. Η διαφορές με τις Σκουριές είναι ότι εκεί υπήρχαν άνθρωποι με μεροκάματα. Εδώ στη Χίο, αν βγάλουν ανακοίνωση για εργάτες δεν θα πάει κανένας. Δεν υπάρχει ψυχή να δουλέψει στα χωριά και στην πόλη είναι μια κοινωνία ευκατάστατη.
Πριν δύο χρόνια, ήρθε μια εταιρεία από την Ξάνθη να κάνει σύμβαση να κλαδέψει δάση. Έφερε εργαζόμενους από Έβρο γιατί δεν βρήκε άνθρωπο. Θα πρέπει λοιπόν να φέρουν εργάτες να χτίσουν χωριά και όλα αυτά για το αντιμόνιο, που είναι στις 25.000 ο τόνος και σύμφωνα με αυτά που μας είπαν τον Ιούλιο για να είναι συμφέρουσα η επένδυση θα πρέπει να παράγει 10.000 τόνους μέταλλο το χρόνο. 250 εκ. είναι ψίχουλα για μια πολυεθνική. Όμως να σας πω και το άλλο, ολόκληρη η Τουρκία παράγει 6.000 τόνους το χρόνο, η Κίνα 40.000 τόνους.
Το παγκόσμιο απόθεμα μπορεί να υπάρχει για 24 ακόμα χρόνια άρα το 2050 δεν θα υπάρχει ίχνος αντιμονίου. Και μας λένε ότι τα 5 χωριά της Βόρειας Χίου με τα ιαματικά λουτρά, το παρθένο δάσος με τον εναλλακτικό τουρισμό θα σηκώσουν το βάρος του παγκόσμιου αντιμονίου! Στο δημοτικό συμβούλιο κάποιος είπε εύστοχα πως αφού είναι τόσο πολύτιμο το αντιμόνιο ας το κρατήσουμε να το βγάλουμε το 2050 να το έχουμε μόνο εμείς.
Για να παράξεις 10.000 τόνους μέταλλο σύμφωνα με τους υπολογισμούς, πρέπει να κάνεις εξόρυξη 60.000 κυβικών μέτρων νερού. Δεν μας λένε ούτε που θα τα αποθηκεύουν, ούτε που θα βρεθεί το νερό για την επεξεργασία. Εντωμεταξύ θα πρέπει να κάνουν τούνελ 3.5 χιλιάδων μέτρων κάθε χρόνο σε μια περιοχή NATURA.
Αν υπογραφεί η σύμβαση, θα μπει η περιοχή στον μεταλλευτικό νόμο που είναι χουντικός και τα δίνει όλα στην εξορυκτική εταιρία. Θα έχει δικαίωμα για απαλλοτριώσεις στο έδαφος. Οι κάτοικοι θα πρέπει να δέχονται τα πάντα. Αλλάζει το τοπίο. Θα γίνει μεταλλευτική περιοχή και θα πρέπει να οργανωθούμε για να προσβάλλουμε τις περιβαλλοντικές μελέτες, που είναι “Γιάννης κερνάει Γιάννης πίνει”. Οι ίδιες εταιρείες κάνουν τις μελέτες» λέει ο Γιάννης Μακριδάκης ο οποίος υπογραμμίζει και την ευθύνη της ΕΕ:
«Όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής που μετατρέπει την Ελλάδα σε αφρικανική χώρα και πουλάει τον ορυκτό πλούτο της, και παρεμβαίνει στη φύση είτε με ανεμογεννήτριες, είτε με φωτοβολταϊκά είτε με εξορύξεις. Ξεσκίζουν τις σάρκες της χώρας, αυτό συμβαίνει αν δεις τη μεγάλη εικόνα».
Ένα έργο - φόρος τιμής για το φεμινιστικό κίνημα
από 31 Οκτωβρίουστο Θέατρο Αλκμήνη
Σκηνοθετεί η Francesca Minutoli
Πρωταγωνιστεί η Μαρία Μαλταμπέ
Το κλασικό διήγημα της γοτθικής λογοτεχνίας «Η κίτρινη ταπετσαρία» της Σάρλοτ Πέρκινς Γκίλμαν, γραμμένο το 1890, παρουσιάζεται σε σύγχρονη μεταφορά στο θέατρο Αλκμήνη από 31 Οκτωβρίου 2024 σε σκηνοθεσία της Francesca Minutoli. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο της παράστασης θα ερμηνεύσει η ηθοποιός Μαρία Μαλταμπέ.
“Η Κίτρινη Ταπετσαρία” - Το έργο
Πρόκειται για ένα έργο - φόρος τιμής για το φεμινιστικό κίνημα, στο οποίο μία γυναίκα σε επιλόχεια κατάθλιψη καταγράφει την αλληλεπίδρασή της με τα αφηρημένα σχέδια της κίτρινης ταπετσαρίας του δωματίου της. Η ταπετσαρία την καταλαμβάνει και την οδηγεί σταδιακά σε μία απελευθέρωση.
Το έργο αναδεικνύει τις κοινωνικές παραμέτρους της επιλόχειας κατάθλιψης που προκύπτουν από τις έμφυλες ανισότητες εντός και εκτός της συντροφικής σχέσης. Φωτίζει αόρατα και ανεπίλυτα τραύματα των γυναικών που σχετίζονται με την αναπαραγωγή και παραγνωρίζονται από την ιατρική διαδικασία και τη δημόσια συζήτηση.
Σε μία εποχή που τα δικαιώματα και τα σώματα των γυναικών παραμένουν ευάλωτα, η εύγλωττη περιγραφή της ταπετσαρίας αποκαλύπτει τις ολέθριες συνέπειες της πειθάρχησης των γυναικών σε κοινωνικούς κανόνες που διαμορφώνονται ερήμην τους.
Σκηνοθετικό σημείωμα Francesca Minutoli
“Σκέφτηκα ότι πρόκειται για μια καλή ιστορία που αξίζει να τη διηγηθούμε. Μια ιστορία που την ερωτεύεσαι. Ήθελα να αφηγηθώ ένα εξαντλητικό και οδυνηρό, πολλές φορές αφόρητο, ταξίδι, μια διαδρομή προς την αυτογνωσία. Και ήθελα πολύ αυτή η γυναίκα να είναι μόνη της στη σκηνή, μια πραγματική ηρωίδα. Και έτσι τη βλέπω, σε κάθε της στιγμή: όταν πέφτει και όταν επαναστατεί, όταν πλησιάζει επικίνδυνα τη σκοτεινή της πλευρά και όταν απελευθερώνεται.
Στην περίπτωσή μας πρόκειται για μια λευκή, νέα, όμορφη και ευκατάστατη γυναίκα. Αλλά δεν με ενδιαφέρει η ταυτότητά της. Με ενδιαφέρει η πολιτική πράξη, η οποία είναι οριζόντια και καθολική.
Μια ματιά «από τα μέσα» σε τρεις δεκαετίες αλβανικής μετανάστευσης
Τρεισήμισι σχεδόν δεκαετίες έχουν περάσει από τον Γενάρη του 1991, όταν ο ελληνικός κοινωνικός σχηματισμός άλλαξε ανεπάντεχα σελίδα, με τη μαζική έλευση χιλιάδων Αλβανών να σηματοδοτεί τη μετατροπή της Ελλάδας από χώρα εξαγωγής σε χώρα υποδοχής μεταναστών. Τάση που προϋπήρχε βέβαια τα προηγούμενα χρόνια, με άλλα -σαφώς μικρότερα- μεταναστευτικά ρεύματα (Πολωνοί πολιτικοί και οικονομικοί πρόσφυγες, Φιλιππινέζες οικιακές βοηθοί κ.λπ.), αλλά που το άνοιγμα των αλβανικών συνόρων της προσέδωσε πλέον τον χαρακτήρα δομικού φαινομένου.
Αντικείμενο απίστευτου ρατσισμού, που εν μέρει τουλάχιστον οφειλόταν στην ενόχληση των «εξευρωπαϊσμένων» ντόπιων μικροαστών από το γεγονός πως οι επήλυδες γείτονες θύμιζαν ενοχλητικά τους δικούς τους παππούδες, οι Αλβανοί εκείνοι μετανάστες, άντρες και γυναίκες, δούλεψαν σκληρά και ρίζωσαν στον τόπο, όπως ακριβώς συμβαίνει με τις κοινότητες που εκπατρίζονται αναζητώντας καλύτερη τύχη σε κάποιον πλουσιότερο (κι όχι πάντα ιδιαίτερα φιλόξενο) «παράδεισο».
Η βαλκάνια πολιτισμική εγγύτητά τους προς τους γηγενείς, που τη δεκαετία του 1990 «πρόσβαλλε» τον νεοπλουτισμό μιας μεγάλης μερίδας αυτών των τελευταίων, διευκόλυνε κι αυτή τούτη την ένταξη: οι κώδικες επικοινωνίας ήταν κοινοί, το ίδιο και οι αξίες.
«Να ξαναδούμε, μέσα από τα μάτια των μεταναστ(ρι)ών, την Ελλάδα των τελευταίων 30-και-κάτι χρόνων» | Δελτίο Τύπου της έκθεσης «Μια σακούλα γεμάτη τηλεκάρτες»
Ποιος θυμάται πλέον εκείνους τους ανεκδιήγητους «συλλόγους ληστευθέντων», εκπρόσωποι των οποίων καλούνταν κάθε τρεις και λίγο στα τηλεοπτικά παράθυρα της ύστερης δεκαετίας του 1990, αμέσως μετά το πρώτο κύμα νομιμοποίησης των ξένων εργατών με την παροχή «πράσινης κάρτας» από την κυβέρνηση Σημίτη; Και, κυρίως, ποιος θυμάται την επιχειρηματολογία που ξεδίπλωναν τότε, μέσα από τα φιλόξενα ιδιωτικά κανάλια, συκοφαντώντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σαν συλλογικό κοινωνικό κίνδυνο: «Εμείς δεν είμαστε ρατσιστές. Το πρόβλημά μας είναι ειδικά οι Αλβανοί, επειδή είναι ράτσα φύσει εγκληματική. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με τους υπόλοιπους, φιλήσυχους κι εργατικούς μετανάστες. Ποιον ενοχλούν λ.χ. οι Πακιστανοί; Αν χρειάζονται εργατικά χέρια, να φέρουμε Πακιστανούς, όχι Αλβανούς».
Η ισλαμοφοβία δεν είχε ακόμη αναπτυχθεί, οι δημοφιλείς δε θεωρίες περί «ισλαμικού τόξου» περιέγραφαν τότε μια καθαρά γεωπολιτική και ουδόλως πολιτισμική «απειλή». Σήμερα, οι ίδιοι πατριώτες μάλλον θα λένε τα ακριβώς αντίθετα.
Τρεις δεκαετίες μετά, η συλλογική εκείνη εμπειρία έχει πλέον εκατέρωθεν απωθηθεί στο αντίστοιχο συλλογικό υποσυνείδητο – περιμένοντας, όπως κατά κανόνα συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις, τους ιστορικούς και τους κοινωνικούς επιστήμονες που θα την ανασύρουν ξανά στην επιφάνεια, αποκαθιστώντας κι αναλύοντάς τη. Ενα πρώτο βήμα σ’ αυτή την κατεύθυνση έγινε ήδη, με τη συγκρότηση ενός αρχείου για την αλβανική μετανάστευση στην Ελλάδα από τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος που υποστηρίχθηκε από την «Πρωτοβουλία για τις Δημόσιες Ανθρωπιστικές Επιστήμες - Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος» του Πανεπιστημίου Κολούμπια.
Ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι «τα βιώματα των Αλβανών μεταναστών στην Ελλάδα συγκροτούν μια ιστορία που, σε μεγάλο βαθμό, δεν έχει ακόμα λεχθεί» και πως «οι εμπειρίες, η φωνή και η πολιτισμική παραγωγή της εν λόγω κοινότητας παραμένουν, από θεσμικής απόψεως, στο κοινωνικό περιθώριο παρά τον σημαντικό ρόλο της στην αναδιάταξη της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας», τα ΑΣΚΙ -διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του προγράμματος- αποφάσισαν «να σπάσουν τη σιωπή γύρω από το ζήτημα αυτό» μέσα από τη «διαμόρφωση ενός δυναμικού αρχείου επικεντρωμένου στα βιώματα των Αλβανών μεταναστών».
Τη συγκρότηση αυτού του αρχείου ανέλαβαν Αλβανοί φοιτητές που ανήκουν στη δεύτερη μεταναστευτική γενιά κι έχουν κάθε λόγο να επιθυμούν τη διάσωση της συγκεκριμένης συλλογικής εμπειρίας· διάσωση εξαιρετικά κρίσιμη, προκειμένου να αντιληφθούμε «τη σύγχρονη Ελλάδα ως σημείο συνάντησης διαφορετικών και υβριδικών ταυτοτήτων».
Ενα πρώτο δείγμα δημοσιοποίησης αυτής της δουλειάς αποτέλεσε η πετυχημένη έκθεση «Μια σακούλα γεμάτη τηλεκάρτες. Φτιάχνοντας το Αρχείο Αλβανικής Μετανάστευσης», με επιμελήτριες τις Ιλιρίντα Μουσαράι και Πάτι Βαρδάμη (Ταύρος, 18-28/9/2024), έκθεση που παρείχε και το έναυσμα για το σημερινό μας αφιέρωμα. Ενας συνδυασμός υλικών τεκμηρίων (από οικογενειακά φωτογραφικά άλμπουμ μέχρι κάθε λογής έγγραφα που αποτυπώνουν τις περιπέτειες ενός μετανάστη με την κρατική γραφειοκρατία των δύο εμπλεκόμενων χωρών) και προφορικών μαρτυριών, αποσπάσματα των οποίων ήταν διαθέσιμα τόσο στο ηχητικό πρωτότυπο όσο και σε μεταγραφή, έδιναν στον επισκέπτη μια πρώτη εικόνα μιας ιστορίας που καθόρισε μεν σε μεγάλο βαθμό τη διαμόρφωση της σημερινής, πολυπολιτισμικής ελληνικής κοινωνίας, παραμένει όμως ακόμη άγραφη.
Υλικά ίχνη μιας «αθέατης» συνιστώσας της ελληνικής κοινωνίας: οι άδειες παραμονής των γονιών... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... οι σχολικές επιδόσεις των παιδιών... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... αναμνηστικά της βάφτισης που διευκόλυνε την ενσωμάτωση... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... η σακούλα με τις τηλεκάρτες που χάρισε στην έκθεση το όνομά της. | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣΥλικά ίχνη μιας «αθέατης» συνιστώσας της ελληνικής κοινωνίας: οι άδειες παραμονής των γονιών... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... οι σχολικές επιδόσεις των παιδιών... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... αναμνηστικά της βάφτισης που διευκόλυνε την ενσωμάτωση... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... η σακούλα με τις τηλεκάρτες που χάρισε στην έκθεση το όνομά της. | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣΥλικά ίχνη μιας «αθέατης» συνιστώσας της ελληνικής κοινωνίας: οι άδειες παραμονής των γονιών... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... οι σχολικές επιδόσεις των παιδιών... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... αναμνηστικά της βάφτισης που διευκόλυνε την ενσωμάτωση... | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ... η σακούλα με τις τηλεκάρτες που χάρισε στην έκθεση το όνομά της. | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
0104
Η έκθεση βρήκε αρκετά μαζική ανταπόκριση από ένα νεανικό, ως επί το πλείστον, κοινό· κοινό για το οποίο, ακόμη και η σακούλα με τις εκατοντάδες τηλεκάρτες που μια μετανάστρια παρέδωσε στο Αρχείο (ως πολύσημη αποτύπωση του μοναδικού μέσου επικοινωνίας που διέθετε τότε η θεσμικά «αόρατη» μερίδα της εργατικής τάξης) συνιστά κατάλοιπο μιας αρκετά μακρινής εποχής.
Ο χαρακτηρισμός των Αλβανών μεταναστών εκείνης της εποχής ως μερίδας πρωτίστως της εγχώριας εργατικής τάξης δεν είναι καθόλου τυχαίος. Επιβεβαιώνεται, αντίθετα, από τις ίδιες τις μαρτυρίες που εκτέθηκαν στον Ταύρο· μαρτυρίες όπου, αντίθετα απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς με βάση μια αφηρημένη κοσμοπολίτικη προσέγγιση, εκείνο που κυριαρχεί είναι το ταξικό στοιχείο: το βίωμα μιας κοινωνικά επικαθορισμένης ανισότητας, ιεραρχίας κι εκμετάλλευσης, όπου η εθνική προέλευση και η ξένη υπηκοότητα λειτουργούν πάνω απ’ όλα ως μηχανισμός ταξιθέτησης στον κοινωνικό καταμερισμό εργασίας. Αξίζει, ως εκ τούτου, να δούμε από πιο κοντά πώς οι συγκεκριμένες φωνές περιγράφουν αυτή τη διαδικασία.
Πρώτη διαπίστωση: τα διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά (και η διαφορετική ένταση) του τραύματος, ανάλογα με την ηλικία του εκπατρισμού. Τα πιο πικρά βιώματα τα καταθέτουν όσοι μετανάστες ήρθαν στην Ελλάδα ως ενήλικοι κι απορροφήθηκαν από την αγορά εργασίας δίχως την παραμικρή θεσμική κάλυψη και προστασία.
«Οι δουλειές που αναγκάζεσαι να κάνεις [για] να πάρεις το μεροκάματό σου δεν είναι και οι ευκολότερες», θυμάται λ.χ. μια πενηντάχρονη (σήμερα) Βλάχα από το Φιέρ, που ήρθε στην Ελλάδα το 1991 σε ηλικία 18 ετών. «Οι Αλβανοί κάνουν τα πάντα. Αυτή είναι η κουβέντα. Πάρε τον Αλβανό, γιατί ο Αλβανός θα το κάνει. Ναι, ο Αλβανός θα το κάνει, ο Αλβανός δεν λέει όχι. Ξέρεις να βάφεις; Ξέρει να βάφει. Ξέρεις να καθαρίζεις; Ξέρει να καθαρίζει. Ξέρεις να σοβαντίσεις; Ξέρει να σοβαντίσει. Ναι, και δεν ήξεραν αλλά δεν έλεγαν δεν ξέρω. Κάνανε και ζημιές. Αλλά έπρεπε να πάρουν το μεροκάματό τους, έπρεπε να μάθουνε, έτσι; Και έτσι γινόταν. Δηλαδή οι δουλειές που έχουμε κάνει και οι ώρες που έχουμε δουλέψει ήταν τόσες πολλές και κάποιες φορές λες, αντέχει άνθρωπος; Ναι, αντέχει άνθρωπος».
Τρεις δεκαετίες αργότερα, η ίδια αφηγήτρια επισημαίνει ως αρνητικότερη συνέπεια του εργασιακού εκείνου καθεστώτος την απουσία κοινωνικής ασφάλισης: «Στα Τρίκαλα εγώ έχω δουλέψει όλη μου τη ζωή χωρίς ένσημα, δεν είχα. Αμα δεν έχεις χαρτιά, πώς θα έχεις ένσημα; Αυτό ήτανε πολύ μεγάλο πρόβλημα. Δεν μπορείς μια ζωή να είσαι χωρίς ασφάλεια, θα έρθει μια μέρα να συνταξιοδοτηθείς. Πώς θα ζήσεις χωρίς σύνταξη, αύριο μεθαύριο; […] Θα μου πεις, επιλογή σου να πας να δουλέψεις χωρίς ασφάλεια. Ναι, πάω δουλεύω χωρίς ασφάλεια γιατί δεν με παίρνουν [αλλιώς], θέλω να ζήσω, θα σκεφτώ την ασφάλειά μου όταν δεν έχω λεφτά να αγοράσω το γάλα για το παιδί μου;»
Τον θεσμικό αποκλεισμό συμπλήρωνε κι επισφράγιζε ο κοινωνικός: «Αλλά ναι, υπήρχε και πάρα πολύ ρατσισμός. Δε θυμάμαι να υπήρχανε κοπέλες στην ηλικία μου στη συνοικία μου να κάνουνε παρέα με μας. Αυτοί που μας πλησίαζαν ήταν μόνο οι παππούδες και οι γιαγιάδες. […] Ητανε πολύ δύσκολο να τους πλησιάσεις για να σε κάνουνε φίλο. Ναι μεν, να σε βοηθάνε, να σου δώσουνε τα πράγματα που δεν χρειάζονται. Οκέι, οκέι, θα σου φέρουνε και κάποιοι και ένα κιλό μακαρόνια μια φορά, όπως κάνανε στην αρχή κάποιοι απ’ αυτούς. Αλλά ο φίλος τους δεν ήσουν, έτσι;»
Η διαπλοκή εθνικού και κοινωνικού αποκλεισμού θα επιβεβαιωθεί πανηγυρικά από την επαφή της ίδιας πάντα γυναίκας, ως εργαζόμενης, με τον κόσμο του άλλου άκρου: «Μπαίνεις στα σπίτια των πλουσίων που κάνουν δεξιώσεις, όπως εγώ έχει τύχει και έχω δουλέψει σε πολλές δεξιώσεις. Κάθονται και μιλάνε μεταξύ τους στις συζητήσεις τους και εσύ τους σερβίρεις πάνω από το κεφάλι να κάθεσαι να ακούς αυτό το πράγμα, ότι “Ε, να τώρα στέλνει και η καθαρίστρια το παιδί της για πιάνο και για μπαλέτο. Δεν είναι πλέον μόδα […] Δεν μπορούν να γίνουν όλοι δικηγόροι, πρέπει και κάποιοι να γίνουν και κάτι άλλο τέλος πάντων”. Δηλαδή, όταν ακούς τις κυρίες του υποτιθέμενου υψηλού επιπέδου, κυρίες οι οποίες δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους και δεν ξέρουν, δεν έχουν πάρει ούτε ένα μεροκάματο… Απλά, επειδή τυχαίνει να ’χουνε κάποιους πλούσιους άνδρες και θεωρούν ότι είναι σε άλλο επίπεδο να κάνεις τέτοιες συζητήσεις. Ναι, υπάρχουνε ταξικές διαφορές μεταξύ εθνικοτήτων, πλουσίων και οπουδήποτε τέλος πάντων υπάρχουν, υπάρχει ρατσισμός».
Ακόμη οδυνηρότερη υπήρξε ωστόσο αυτή η μεταναστευτική εμπειρία, όταν η μετακίνηση από την Αλβανία στην Ελλάδα συνδεόταν με ένα αίσθημα προσωπικής κοινωνικής υποβάθμισης.
«Οι ώρες ήταν ατέλειωτες, δεν τελειώνανε, δεν είχα μάθει τέτοια δουλειά», θυμάται χαρακτηριστικά μια δασκάλα από το Μπεράτι που ήρθε ως οικονομική μετανάστρια στα 29 της χρόνια το 1998, ύστερα από έξι χρόνια υπηρεσίας στη γενέτειρά της, για να δουλέψει στην Ελλάδα ως οικιακή βοηθός. «Δεν ήξερα καλά τι πρέπει να κάνω. Μου έλειπε η εμπειρία. Θα έπρεπε να κάνω δουλειές που δεν είχα κάνει ποτέ στην Αλβανία. […] Ολο αυτό, αυτή η ζωή που ήταν εντελώς διαφορετική από αυτό που άφησα πίσω μού κόστιζε. Μου κόστιζε και μάλλον πλήγωσε την περηφάνια μου. Ειδικά όταν βρισκόμουν στην τουαλέτα να το καθαρίσω, εκεί ένιωθα πολύ άσχημα κι έλεγα πού είμαι, πού ήρθα, αυτό θα κάνω μια ζωή; Δεν μου έχει περάσει ακόμα και σήμερα αυτό».
Την υποκειμενική αίσθηση υποβάθμισης επιδείνωνε συχνά η υπεροπτική αντιμετώπιση των ντόπιων εργοδοτών: «Θυμάμαι πολύ καλά, όπως καθάριζα τα τζάμια, [η νοικοκυρά] έρχεται μαζί με την κόρη της και με κοιτούσαν λες και βλέπανε εξωγήινο. […] Δεν ήξερα τι μου λένε και άρχισαν να γελάνε μεταξύ τους τόσο πολύ που ένιωσα, εκεί ορκίστηκα ότι έπρεπε να μάθω την γλώσσα οπωσδήποτε. Και σωστά για να μην με κοροϊδεύουν. Πολύ γρήγορα αγόρασα ένα λεξικό, αλβανο-ελληνικό μάλλον. Το έχω ακόμα. Και άρχισα να προσέχω από την πρώτη εβδομάδα κάποιες λέξεις που μου έμεναν και [είχα] και ένα τετράδιο και τα έγραφα. Και από τον κουνιάδο μου που ήξερε καλά ελληνικά τον ρωτούσα για τα πάντα και έγραφα».
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η ανάκτηση της προσωπικής αυτοπεποίθησης θα έρθει το 2014, όταν η αφηγήτρια αρχίζει να κάνει μαθήματα αλβανικών σε μεταναστόπουλα δεύτερης γενιάς: «Τα συναισθήματα γύρισαν πίσω, στα πρώτα χρόνια που βγήκα νεαρή δασκάλα και ήμουν στις αίθουσες με τα παιδιά».
Με το πέρασμα του χρόνου, και τις αλλαγές της μεταναστευτικής νομοθεσίας, τα πράγματα είναι «σαφέστατα λίγο καλύτερα, γιατί τώρα πια έχουμε νόμιμα χαρτιά. Δεν φοβάμαι καθόλου στον δρόμο. Βέβαια αυτή η σκιά της αστυνομίας που σε ξεπερνάει όταν οδηγείς με το αυτοκίνητο και περνάει δίπλα σου, ναι, υπάρχει αυτός ο φόβος, δεν φεύγει. Απλά λες και έχεις, ψάχνεσαι, τι έκανα τώρα και μπορεί να… Αλλά όχι, δεν φοβάμαι ότι θα με σταματήσουν και θα είμαι παράνομη, δεν φοβάμαι να απαντήσω και σε ρατσιστές που θα συναντήσω».
Διαφορετικές είναι οι μνήμες της 34χρονης σήμερα μετανάστριας από ένα παραμεθόριο χωριό της Αλβανίας, που ήρθε στην Ελλάδα με τους γονείς της το 1999. Οι αναμνήσεις της πριν από τον εκπατρισμό ισοδυναμούν εδώ με τη νοσταλγία ενός χαμένου παραδείσου:
«Εγώ έζησα στην Αλβανία ώς τα εννιά [μου χρόνια] και ως παιδάκι δεν θυμάμαι να μου λείπουν υλικά αγαθά. Ημουν ευχαριστημένη με τη ζωή εκεί, με τους φίλους. Είχαμε τη γιαγιά, τον παππού, τα ξαδέλφια, ήμασταν όλοι μαζί, παίζαμε όλη μέρα στην φύση. Εχω μεγαλώσει σε χωριό, οπότε όλη μέρα παίζαμε με τα χώματα, στο ποτάμι. Μας έπαιρνε η γιαγιά και ο παππούς στο χωράφι, εμείς χαιρόμασταν. Ανεβαίναμε στο άλογο, στο γαϊδούρι. Πηγαίναμε στο δάσος όπου ο θείος μάζευε ξύλα και εμείς μαζεύαμε άγριες φράουλες και τρώγαμε. Εγώ ένιωθα ότι περνάω τέλεια. […] Το σχολείο θυμάμαι ότι δεν είχε, τι να πω, θερμαινόμενο πάτωμα, αλλά είχε μια πολύ ζεστή δασκάλα, οπότε αυτό εμένα μου έφτανε. […] Οταν ζούσαμε εκεί δεν μπορούσα να καταλάβω τις στερήσεις σε υλικό επίπεδο, γιατί δεν είχα σύγκριση, δεν μπορούσα να κάνω σύγκριση».
Η πρωτοβουλία για την οικογενειακή μετανάστευση ανήκε στη μητέρα της αφηγήτριας, που είχε ήδη δουλέψει τα προηγούμενα χρόνια ως εργάτρια στα χωράφια της Βόρειας Ελλάδας. Επιλογή που καθορίστηκε εν μέρει από ένα πλέγμα προηγούμενων αποκλεισμών και υλοποιήθηκε σε ρήξη με την πατριαρχική τοπική κοινωνία: «Στην Αλβανία οι γονείς μου ήταν αγρότες […]. Είχαν τελειώσει το γυμνάσιο εκεί πέρα, δεν σπούδασαν κάτι. Η μαμά μου, γιατί είχε ένα θείο ο οποίος το είχε σκάσει όταν τα σύνορα ήταν κλειστά, οπότε όλη η οικογένεια αμαύρωσε το όνομά της και δεν μπορούσανε να σπουδάσουνε. […] Πρώτα η μαμά μου έφυγε από την Αλβανία. Είχε ακούσει τα χειρότερα κι όταν ήταν να μας πάρει εμάς την έλεγαν πουτάνα και πού θέλει να μας πάει στην Ελλάδα και εκεί πέρα στις γυναίκες τούς φέρνονται άσχημα και εμείς θα ζήσουμε πολύ δύσκολα. Ωστόσο η μαμά μου μας έλεγε ότι θα τρώμε όλη μέρα μερέντα και ότι θα περάσουμε πολύ ωραία [δάκρυα]. […] Η μαμά μου έβλεπε ότι δεν έχουμε μέλλον, όπως λέει και τώρα, στην Αλβανία, επειδή ζούσαμε σε ακραία φτώχεια. Επειδή είχε έρθει στην Ελλάδα έστω για λίγο, είχε δει πώς ζούνε οι άνθρωποι, επέμενε πάρα πολύ στο να φύγουμε, ο μπαμπάς μου δεν ήθελε ποτέ να φύγουμε. Και έδωσε μια πολύ σοβαρή μάχη για να μας πάρει από κει».
Αποκαλυπτική για την υλική ανισότητα που υπαγόρευσε το μεταναστευτικό κύμα της εποχής είναι η περιγραφή των αποδεικτικών στοιχείων του ελληνικού «πλούτου» που η μετανάστρια μητέρα έφερνε κατά καιρούς στο χωριό: «Αντικείμενα που για εμάς ήταν φοβερά και τρομερά. Τύπου ένα μπουκάλι ούζο 12, το μπουκάλι της χλωρίνης, μπουκάλια από τα απορρυπαντικά, εμείς τα είχαμε βάλει σε περίοπτη θέση στο σαλόνι μας και όταν ήρθε μετά στην Ελλάδα έβλεπα ότι αυτά που για εμάς ήταν φοβερά αντικείμενα, ήτανε απλά στα σκουπίδια και ήτανε συσκευασίες, ενώ εμείς, εγώ θυμάμαι να τα σκουπίζω σαν κάτι ιερό στο σπίτι, να τα κοιτάμε και να λέμε».
Η κοινωνική ένταξη των Αλβανών μεταναστών, μέσα στις τρεις δεκαετίες που ακολούθησαν το άνοιγμα των συνόρων, υπήρξε μια διαδικασία ταυτόχρονα συλλογική και ατομική. Για τις συνθήκες που την επέβαλαν, αλλά και τις παράπλευρες πτυχές αυτής της διαδικασίας, χαρακτηριστική είναι η αφήγηση μιας 32χρονης (σήμερα) δικηγόρου, που ήρθε στην Ελλάδα το 1994 σε ηλικία δύο χρόνων, στο μεταίχμιο μετανάστευσης και δεύτερης γενιάς, και την προηγούμενη δεκαετία εργάστηκε ως φιλόλογος στον ιδιωτικό τομέα:
«Σαν παιδί αντιλαμβανόμουν υποσυνείδητα, από τα βιώματά μου, ότι δεν πρέπει να διαφέρεις. Για να μπορέσεις να ενταχθείς, πρέπει να είσαι όμοιος με τους άλλους και σίγουρα η γλώσσα, η επικοινωνία, είναι το πρώτο πράγμα. Οπότε, από κει που μιλούσα αλβανικά, γιατί η πρώτη μου γλώσσα ήταν η αλβανική, σταδιακά άρχισα να μαθαίνω τα ελληνικά χωρίς προφορά, να βελτιώνω την προφορά μου διαρκώς, και καταλάβαινα ότι το πρώτο πράγμα [ήταν πως] έπρεπε να μιλήσω, μετά έπρεπε να μιλήσω χωρίς προφορά, μετά έπρεπε να αποτινάξω οτιδήποτε που θα θύμιζε Αλβανία από πάνω μου. Και όλον αυτό τον μηχανισμό τον κατάλαβα υποσυνείδητα. Δηλαδή έβλεπες ότι όσο διαφέρεις σε κοιτάνε περίεργα, οπότε άρχισα να παρατηρώ ότι όταν μιλούσα ελληνικά γινόμουν αποδεκτή, όταν ντυνόμουν όπως οι άλλοι γινόμουν πιο αποδεκτή. Οπότε καταλάβαινα ότι πρέπει να γίνεις όμοιος για να είσαι οκέι και ασφαλής».
Το μάθημα αυτό είχε αποκτηθεί κάθε άλλο παρά ανώδυνα: «Με τη βοήθεια των νονών μου, των ανθρώπων που με βάφτισαν στη συνέχεια, καταφέραμε να μπω στο νηπιαγωγείο. Και εκεί εγώ δεν ήξερα να μιλάω ελληνικά. Οπότε ξαφνικά δε μιλούσα καθόλου, ήμουν σιωπηλή, δεν ήξερα κανέναν. […] Και θυμάμαι πάντα καθόμουν στη γωνία, κάτω σκυμμένη και θυμάμαι κάπως λίγο να με κλοτσάνε τα άλλα παιδιά ή να με κοιτάνε περίεργα, να προσπαθούν να καταλάβουν τι είμαι, τι κάνω, να με χτυπάνε να μιλήσω, να αντιδράσω, να… δεν ξέρω. Πιστεύω όχι με κακία, αλλά για να καταλάβουν κι αυτά τι ήμουνα εγώ. Γιατί δεν ήμουν σαν τους άλλους».
Η διαδρομή από τις εφημερίδες-τραπεζομάντιλο στο κέτερινγκ, καταγεγραμμένη σ’ ένα από τα οικογενειακά άλμπουμ που εκτέθηκαν στον Ταύρο | Τ.ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Από κει και πέρα, οι ρυθμοί της ένταξης ταυτίζονται σχεδόν με τα βιώματα μιας δύσκολης και σταδιακής κοινωνικής ανόδου που βίωνε και μια μερίδα παιδιών της ντόπιας εργατικής τάξης:
«Υπήρχε η αίσθηση ότι ακολουθούμε το ότι κάνουν οι άλλοι, αλλά όχι ακριβώς όπως το κάνουν οι άλλοι. Δηλαδή, προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε στην κοινωνία και σε αυτά που έχει θέσει η ελληνική κοινωνία, αλλά εκ των πραγμάτων δεν μπορούμε, αλλά το προσπαθούμε. Κι αυτό συνέβαινε σε πολλά πράγματα. […] Θυμάμαι, η συμμαθήτριά μου η Εύη κάθε χρόνο άλλαζε τσάντα. Εγώ δεν άλλαζα κάθε χρόνο, άλλαζα χρονιά παρά χρονιά. Εντάξει, εντέλει δεν με πήρε… θυμάμαι ότι ήθελα να αλλάζω σαν τα άλλα παιδιά τσάντα, τα ελληνόπουλα, γιατί υπήρχαν και παιδιά από την Αλβανία που δεν άλλαζαν καν τσάντα. Οπότε αντιλαμβανόμουν ότι ήμουνα σε μια μέση κατάσταση κι αυτό δε με στεναχωρούσε τόσο. […]
Οταν έβλεπα τις φωτογραφίες, παρατηρούσα την εξέλιξή μας από ένα πολύ βασικό πράγμα: από τα τραπεζομάντιλα. […] Υπήρχε πάντοτε η θέληση να είμαστε κανονικοί και να κάνουμε τα γλέντια όπως στην Αλβανία, στην κοινωνικοποίησή μας με το φαγητό μας, με το κρασάκι μας, με την μπίρα μας, αλλά μας έλειπαν βασικά αγαθά όπως το τραπεζομάντιλο. Οπότε είχαμε τις εφημερίδες να λειτουργούν σαν τραπεζομάντιλο. […] Σιγά σιγά αυτό εξελισσόταν. Οι εφημερίδες έγιναν τραπεζομάντιλο, το τραπεζομάντιλο σταδιακά άρχισε να γίνεται πιο καλό τραπεζομάντιλο, μετά όσο περνούσαν τα χρόνια εξελιχθήκαμε ακόμα περισσότερο, κάναμε γιορτές με catering, δηλαδή ανθρώπους που μας στήνανε πλέον τα τραπεζομάντιλα και τα τραπέζια […]. Και το φαγητό αντίστοιχα, από ελιές και τυρί και λίγο λουκάνικο ψητό, πήγαμε σε catering με φαγητά λίγο πιο εκλεπτυσμένα, από διάφορες κουζίνες».
Ένα από τα σπουδαιότερα έργα της παγκόσμιας δραματουργίας
Στο ΔΙΑΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ Μαίρης Βιδάλη
Από Δευτέρα 4 Νοεμβρίου και κάθε Δευτερότριτο στις 21:00
Η «Προδοσία» του βραβευμένου Νομπελίστα Χάρολντ Πίντερ, ένα από τα σημαντικότερα έργα του σπουδαίου βρετανού δραματουργού, έρχεται στο ΔΙΑΧΡΟΝΟ Θέατρο, σε σκηνοθεσία Βύρωνα Κολάση από την Δευτέρα 4 Νοεμβρίου, ώρα 21:00 και κάθε Δευτέρα και Τρίτη ίδια ώρα, έως και τις 7 Ιανουαρίου.
Τρείς ηθοποιοί, ο πολύπειρος Βύρων Κολάσης που υπογράφει και την σκηνοθεσία στον ρόλο του αινιγματικού συζύγου Ρόμπερτ, ο Κώστας Μπίγαλης στον ρόλο του παθιασμένου, αλλά ταυτόχρονα ανασφαλούς και ενοχικού εραστή Τζέρρυ, και η Έμμυ Δημητρακοπούλου στον σύνθετο και περίπλοκου ψυχισμού ρόλο της συζύγου Έμμα.
Ένα κατά τα φαινόμενα κλασικό Ιψενικό τρίγωνο, που όμως μέσα από μια αναπάντεχου βάθους και διαστάσεων προσέγγιση των τριών χαρακτήρων από τήν συναρπαστική πένα του βραβευμένου Βρετανού συγγραφέα, αποκαλύπτεται ανατρεπτικά πολύπλοκο επιβεβαιώνοντας την ανεξιχνίαστη σε όλο της το φάσμα ανθρώπινη φύση.
Περιληπτικό αφήγημα έργου:
Η ιστορία μέσα από εννιά σκηνές εξελίσσεται σε μια δεκαετία, που όμως ευρηματικά ξεκινάει από το τέλος της προς την αρχή, παρακολουθώντας με αντίστροφη χρονική σειρά όχι μόνο το θυελλώδες ξεκίνημα της παράνομης σχέσης της Έμμας και του Τζέρρυ, αλλά και όλη την διαδρομή της φθοράς των σχέσεων και των τριών χαρακτήρων.
Τα μυστικά, τα ψέματα, και οι ίντριγκες, πρωταγωνιστούν σε αυτό το υπερβατικό ερωτικό τρίγωνο που θα μπορούσαν να είχαν σχέση όλοι με όλους… όπως ο Πίντερ δεν διστάζει να υπονοήσει δίνοντας μια πλατύτερη έννοια στην λέξη «προδοσία» και ιντριγκάροντας τον θεατή να αναστοχαστεί το δικαίωμα τελικά του καθενός, εάν έτσι νοιώσει, να υπερβεί τα δεσμευτικά όρια μιας κοινωνικής σύμβασης, που οι τρεις αυτοί χαρακτήρες με δυσκολία μεν, αλλά παραδομένοι τελικά στο πάθος τους επέλεξαν να μην ακολουθήσουν… «Δεν μπορείς να κατηγορείς τον νόμο της βαρύτητας που ο κόσμος πέφτει στα δίκτυα του έρωτα» όπως έλεγε και ο Αϊνστάιν.
Σημείωμα σκηνοθέτη:
Όταν διάβασα για πρώτη φορά το κείμενο του έργου ήξερα ότι θα χρειαστεί χρόνος ώστε να κατανοήσω πλήρως τον ιδιαίτερα πολύπλοκο ψυχισμό των τριών χαρακτήρων.
Και ο υψηλός βαθμός δυσκολίας είχε να κάνει με την αφηγηματική «παραξενιά» της ιστορίας, δηλαδή την χρονική αντιστροφή των γεγονότων μιας δεκαετίας από το τέλος προς την αρχή…
Ένα ευφυές πισωγύρισμα στον χρόνο, που έπρεπε όμως να αποκωδικοποιήσω σκηνοθετικά με τέτοιο τρόπο, ώστε ο θεατής να έχει κατανοήσει τα πάντα στο τέλος…ότι κι αν σημαίνει…τέλος…βέβαια για τον απρόσμενα ανατρεπτικό τρόπο γραφής του αινιγματικού Πίντερ...
Μια επιπρόσθετη δυσκολία δε της παράστασης, ήταν για μένα να συνδυάσω την διπλή ιδιότητα του σκηνοθέτη και του ηθοποιού, έτσι ώστε να μην λειτουργήσει η μια εις βάρος της άλλης, πράγμα που ήξερα ότι δεν θα ήταν καθόλου εύκολο…
Μα όσο εξερευνούσα το έργο διαβάζοντας ξανά και ξανά το κείμενο, ένοιωσα την γοητευτική πρόκληση των αριστοτεχνικά κρυμμένων πίσω νοημάτων σε κάθε μια από τις αριστουργηματικές εννέα σκηνές και αποφάσισα με μια απερίσκεπτα ενθουσιώδη άγνοια κινδύνου να ενδώσω στην γοητεία της πρόκλησης του χαρισματικού Βρετανού συγγραφέα!
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Συγγραφέας : Χάρολντ Πίντερ
Μετάφραση: Μάριου Πλωρίτη
Σκηνοθεσία: Βύρων Κολάσης
Φωτισμοί: Γιώργος Δανεσής
Σκηνικά- Κοστούμια: Μπέττυ Λυρίτη
Μουσική επιμέλεια: Κώστας Μπίγαλης
Φωτογραφίες: Απόστολος Δελάλης
VideoArt: Evangelos Callow
Graphics: Μάνος Σαλούστρος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελένη Καταλιακού
ΔΙΑΝΟΜΗ
Βύρων Κολάσης (Ρόμπερτ)
Κώστας Μπίγαλης (Τζέρρυ)
Έμμυ Δημητρακοπούλου (Έμμα)
Πληροφορίες παράστασης:
«ΠΡΟΔΟΣΙΑ»
ΔΙΑΧΡΟΝΟ ΘΕΑΤΡΟ Μαίρης Βιδάλη
Πυθέου 52, Αθήνα 117 43 - 21 0723 3229
Πληροφορίες - e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Ο Χάρολντ Πίντερ (Harold Pinter), ήταν Άγγλος συγγραφέας θεατρικών έργων και θεατρικός σκηνοθέτης. Έγραψε έργα για θέατρο, ραδιόφωνο, τηλεόραση και ταινίες. Το πρώιμο έργο του συνδέεται με το θέατρο του παραλόγου. Το 2005 κέρδισε το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας καθώς και το Βραβείο Φραντς Κάφκα.
Ήταν γνωστός επίσης για τον πολιτικό του ακτιβισμό και την αντίθεσή του στην Αμερικανική εισβολή στο Αφγανιστάν και τον Πόλεμο στο Ιράκ. Πέθανε από καρκίνο του ήπατος.
Η «Προδοσία» γράφτηκε το 1978 αφού ο Πίντερ χώρισε με την πρώτη του γυναίκα, Βίβιεν Μέρτσαντ και εξιστορεί στην ουσία την εξωσυζυγική σχέση του με την τηλεπαρουσιάστρια του BBC Τζόαν Μπέικγουελ. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, στο Λονδίνο, το 1978, σε σκηνοθεσία του Πήτερ Χωλ. Το 1981 ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε σκηνοθεσία Κάρολου Κούν στο Θέατρο Τέχνης.
Μιλώντας στην εφημερίδα The Times το 1959 ο Πίντερ ανέφερε: «στα έργα μου με απασχολούν κατά κύριο λόγο οι άνθρωποι. Σε πολλά έργα συναδέλφων μου βλέπω το φάντασμα του συγγραφέα να πλανάται πάνω από τους θεατρικούς ήρωες, επιβάλλοντάς μου κάθε στιγμή τι πρέπει να σκεφτώ γι αυτούς. Εγώ θέλω, όσο το δυνατόν περισσότερο, να αφήσω τους θεατές να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα, θέλω μόνοι τους να αποφασίσουν για τους χαρακτήρες και τις καταστάσεις, να αποφασίσουν αυτοί αν αυτό που βλέπουν είναι αστείο ή θλιβερό».
Σε καθεστώς παθητικής κακοποίησης και άθλιων συνθηκών διαβιούν πάνω από 3.000 αγελάδες στο νησί της Κω, σύμφωνα με όσα καταγγέλλει στη «Ζούγκλα» η ιδρύτρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Συμμαχία για την Υπεράσπιση των Ζώων», Ελευθερία Βεκίλογλου.
Αρκετά ζώα εμφανίζονται να είναι σκελετωμένα, χωρίς νερό και τροφή, ακόμη και με σοβαρά τραύματα, αλλά δυστυχώς κανείς δεν φαίνεται να ενδιαφέρεται πραγματικά για την τύχη αυτών των ανυπεράσπιστων ζώων.
Σύμφωνα με την ίδια, παρά το γεγονός ότι από το 2006 υπάρχουν δεκάδες επώνυμες καταγγελίες, τόσο προς την Αστυνομία όσο και προς τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου (κάποιες από τις οποίες έχουν αποσταλεί στη «Ζούγκλα») που αποδεικνύουν με στοιχεία, φωτογραφίες και βίντεο συστηματική κακοποίηση των ζώων, υπάρχει μια ιδιότυπη κατάσταση στο νησί, καθώς έχουν καταλήξει όλες στο αρχείο…
Την κακοποίηση των ζώων, διαπιστώνουν συχνά ακόμη και ξένοι τουρίστες, οι οποίοι βλέποντας τις καταγγελίες τους να μην προχωρούν, κατακλύζουν τα κοινωνικά δίκτυα με βίντεο και φωτογραφίες.
Όπως καταγγέλλει η κ. Βεκίλογλου, αρκετοί εκτροφείς αγελάδων δεν έχουν ως αποκλειστικό τους επάγγελμα την κτηνοτροφία, αλλά το κάνουν αποκλειστικά για να εισπράξουν τα ποσά των επιδοτήσεων!
Γι ‘αυτό το λόγο ζητάει την άμεση παρέμβαση των αρχών, οι οποίες, όπως υπογραμμίζει, θα πρέπει να στείλουν στο νησί της Κω ανεξάρτητο κλιμάκιο για να πραγματοποιήσει ανεξάρτητο έλεγχο για την πραγματική κατάσταση που βιώνουν τα ζώα.
H ιδρύτρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Συμμαχία για την Υπεράσπιση των Ζώων», Ελευθερία Βεκίλογλου
Δείτε βίντεο από περιστατικά κακοποίησης αγελάδων που έχουν ανέβει στη σελίδα Cows of Kos και φωτογραφίες από καταγγελίες:
