Την ώρα που οι συζητήσεις για εκεχειρία στον πόλεμο στην Ουκρανία “έχουν παγώσει”, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε χθες, Κυριακή, την επιτυχημένη δοκιμή του πυραύλου Burevestnik.
Με βίντεο που δημοσίευσε ο Πούτιν, τόνισε την ισχύ του όπλου, που διέσχισε απόσταση 14.000 χιλιομέτρων και βρισκόταν στον αέρα για περίπου 15 ώρες. Όπως είπε, οι δοκιμές του Burevestnik ολοκληρώθηκαν και θα ξεκινήσουν εργασίες για το τελικό στάδιο πριν από την ανάπτυξη των πυραύλων.
Ο πύραυλος αυτός, που πετά σε χαμηλό ύψος και ανακοινώθηκε για πρώτη φορά το 2018, παρουσιάζεται, όπως αναφέρει το BBC, ως όπλο με ενδεχομένως απεριόριστη εμβέλεια και ικανότητα να παρακάμπτει τα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας.
Δυτικοί ειδικοί έχουν στο παρελθόν αμφισβητήσει τη στρατηγική αξία του πυραύλου και τους ρωσικούς ισχυρισμούς περί επιτυχών δοκιμών.
Ο Πούτιν είχε δηλώσει ότι μια “τελική επιτυχημένη δοκιμή” του όπλου πραγματοποιήθηκε το 2023, αλλά ο ισχυρισμός αυτός δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα. Από τουλάχιστον 13 γνωστές δοκιμές, μόνο δύο είχαν μερική επιτυχία από το 2016, σύμφωνα με μια οργάνωση ελέγχου εξοπλισμών.
Ο “αόρατος” πύραυλος
Ο 9M730 Burevestnik, που το όνομά του, όπως γράφει ο Independent, σημαίνει ως “θαλασσοπούλι της καταιγίδας” (storm petrel), είναι ένας πύραυλος κρουζ, που πετά σε χαμηλό ύψος και έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να μεταφέρει πυρηνική κεφαλή, αλλά και να κινείται με πυρηνική πρόωση. Το ΝΑΤΟ τον αποκαλεί SSC-X-9 Skyfall.
Ο Πούτιν, που αποκάλυψε για πρώτη φορά το πρόγραμμα τον Μάρτιο του 2018, έχει δηλώσει ότι διαθέτει απεριόριστη εμβέλεια και μπορεί να παρακάμπτει τα αμερικανικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας. Ωστόσο, ορισμένοι δυτικοί ειδικοί έχουν αμφισβητήσει τη στρατηγική του αξία, λέγοντας ότι δεν προσφέρει δυνατότητες που η Μόσχα δεν έχει ήδη, και ότι μπορεί να εκλύει ραδιενέργεια κατά την πτήση του.
Ο Πούτιν δήλωσε την Κυριακή ότι το όπλο είναι μοναδικό. Ο Βαλέρι Γερασίμοφ ενημέρωσε τον Πούτιν ότι στη δοκιμή της 21ης Οκτωβρίου ο πύραυλος διένυσε 14.000 χιλιόμετρα (8.700 μίλια) και παρέμεινε στον αέρα περίπου 15 ώρες. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο πύραυλος κινήθηκε με πυρηνική ενέργεια, ήταν ικανός να παρακάμψει κάθε σύστημα αεράμυνας και έχει απεριόριστη εμβέλεια
Η πυρηνική πρόωση του πυραύλου έχει σχεδιαστεί ώστε να του επιτρέπει να πετά πολύ πιο μακριά και για περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με τους συμβατικούς κινητήρες, οι οποίοι περιορίζονται από την ποσότητα καυσίμου που μπορούν να μεταφέρουν. Αυτό του δίνει τη δυνατότητα να παραμένει σε πτήση για εκτεταμένο χρονικό διάστημα πριν πλήξει τον στόχο.
Η οργάνωση Nuclear Threat Initiative (NTI), μια μη κερδοσκοπική αμερικανική πρωτοβουλία για την ασφάλεια, ανέφερε ότι ο πύραυλος θα μπορούσε να παραμείνει στον αέρα για ημέρες: “Σε επιχειρησιακή χρήση, ο Burevestnik θα έφερε μία ή περισσότερες πυρηνικές κεφαλές, θα έκανε τον γύρο του πλανήτη σε χαμηλό ύψος, θα απέφευγε τα συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας και το ανάγλυφο του εδάφους και θα έριχνε τις κεφαλές του σε απρόβλεπτα σημεία”, ανέφερε η έκθεση του 2019.
Ορισμένοι δυτικοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η υποηχητική ταχύτητα του Burevestnik τον καθιστά ανιχνεύσιμο και ότι όσο περισσότερο μένει στον αέρα, τόσο πιο ευάλωτος γίνεται. Αντιδρώντας σε αυτές τις εκτιμήσεις, ο Ρώσος στρατιωτικός αναλυτής Αλεξέι Λεονκόφ έγραψε το 2019 ότι ο ρόλος των Burevestnik θα ήταν να εξουδετερώσουν τα “υπολείμματα” των εχθρικών διοικητικών κέντρων, στρατιωτικών βάσεων, εργοστασίων και σταθμών παραγωγής ενέργειας, αφού η Ρωσία θα είχε ήδη εκτοξεύσει τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους της. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, υποστήριξε, τα αντιαεροπορικά συστήματα του αντιπάλου δεν θα μπορούσαν πλέον να τους αναχαιτίσουν. Ο Λεονκόφ πρόσθεσε ότι οι Burevestnik θα “γυρνούσαν τις χώρες-επιτιθέμενους στη Λίθινη Εποχή”, ολοκληρώνοντας την καταστροφή της στρατιωτικής και πολιτικής τους υποδομής.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών (IISS), επικαλούμενο ρωσικό στρατιωτικό περιοδικό το 2021, ανέφερε ότι ο Burevestnik έχει θεωρητική εμβέλεια έως και 20.000 χιλιόμετρα (12.400 μίλια), κάτι που θα του επέτρεπε να εκτοξεύεται από οποιοδήποτε σημείο της Ρωσίας και να πλήττει στόχους στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το ίδιο ρωσικό περιοδικό ανέφερε ότι το ύψος πτήσης του πυραύλου είναι μόλις 50 έως 100 μέτρα (164–328 πόδια), πολύ χαμηλότερο από αυτό ενός συμβατικού πυραύλου κρουζ, καθιστώντας δύσκολη την ανίχνευσή του από τα ραντάρ αεράμυνας.
Μια έκθεση του 2020 από το Εθνικό Κέντρο Πληροφοριών Αεροδιαστήματος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ ανέφερε ότι, εάν η Ρωσία κατάφερνε να ενεργοποιήσει τον Burevestnik, θα αποκτούσε ένα “μοναδικό όπλο με δυνατότητα διαηπειρωτικής εμβέλειας”.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο πύραυλος εκτοξεύεται αρχικά με έναν μικρό κινητήρα στερεών καυσίμων, ο οποίος διοχετεύει αέρα σε έναν θάλαμο που περιέχει έναν μικροσκοπικό πυρηνικό αντιδραστήρα. Ο υπέρθερμος –και ενδεχομένως ραδιενεργός– αέρας εκτοξεύεται προς τα πίσω, παρέχοντας ώθηση.
Σύμφωνα με δυτικούς αναλυτές, ο Burevestnik έχει πολύ κακό ιστορικό δοκιμών με πολλές αποτυχίες. Το 2019, τουλάχιστον πέντε Ρώσοι πυρηνικοί επιστήμονες σκοτώθηκαν από έκρηξη και διαρροή ραδιενέργειας κατά τη διάρκεια πειράματος στη Λευκή Θάλασσα, το οποίο οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών υποψιάζονται ότι σχετιζόταν με δοκιμή του Burevestnik. Ο Πούτιν απένειμε ανώτατα κρατικά παράσημα στις χήρες των θυμάτων, λέγοντας ότι το όπλο που ανέπτυσσαν ήταν “χωρίς αντίπαλο στον κόσμο”, αν και δεν το κατονόμασε.
Το 2024, δύο Αμερικανοί ερευνητές δήλωσαν ότι εντόπισαν την πιθανή τοποθεσία ανάπτυξης του πυραύλου, κοντά σε μια αποθήκη πυρηνικών κεφαλών γνωστή ως Vologda-20 ή Chebsara, σε απόσταση 475 χιλιομέτρων (295 μιλίων) βόρεια της Μόσχας.
Τραμπ: “Ανάρμοστη” η δοκιμή του Burevestnik
Ο Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε “ανάρμοστη” την ανακοίνωση του Βλαντίμιρ Πούτιν αγια την επιτυχημένη τελική δοκιμή του Burevestnik.
“Είναι ανάρμοστο για τον Πούτιν να το λέει αυτό. Θα έπρεπε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αυτός ο πόλεμος, που υποτίθεται ότι θα διαρκούσε μια εβδομάδα, σύντομα θα εισέλθει στον τέταρτο χρόνο του. Αυτό θα έπρεπε να κάνει αντί να δοκιμάζει πυραύλους” είπε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος.
