Χιλιάδες εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι διέσχισαν την Γάζα για να επιστρέψουν στα ερείπια των εγκαταλελειμμένων σπιτιών τους την Παρασκευή, μετά την έναρξη ισχύος της εκεχειρίας και την έναρξη της αποχώρησης των ισραηλινών στρατευμάτων βάσει της πρώτης φάσης μιας συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου.

Μια τεράστια φάλαγγα ανθρώπων κατευθύνθηκε πεζή βόρεια κατά μήκος του παραλιακού δρόμου με θέα τις αμμώδεις παραλίες προς την πόλη της Γάζας, τη μεγαλύτερη αστική περιοχή του θύλακα, η οποία είχε δεχθεί επίθεση πριν από λίγες μέρες σε μια από τις μεγαλύτερες ισραηλινές επιθέσεις στον πόλεμο.

«Δόξα τω Θεώ που το σπίτι μου στέκει ακόμα όρθιο», είπε στο Reuters ο Ισμαήλ Ζάιντα, 40 ετών, στην περιοχή Σεΐχ Ραντβάν της πόλης της Γάζας. «Αλλά το μέρος έχει καταστραφεί, τα σπίτια των γειτόνων μου έχουν καταστραφεί, ολόκληρες συνοικίες έχουν καταστραφεί».

Στο νότο, οι άνθρωποι περπατούσαν μέσα στο σκονισμένο σεληνιακό τοπίο που κάποτε ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γάζας, η Χαν Γιουνίς, την οποία οι ισραηλινές δυνάμεις ισοπέδωσαν φέτος. Οι περισσότεροι περπατούσαν σιωπηλοί.

Ένας μεσήλικας άνδρας, ο Άχμεντ αλ-Μπριμ, έσπρωχνε ένα ποδήλατο με δέσμες από ξύλα δεμένα μπροστά και πίσω: η οικογένειά του θα χρειαζόταν τα καυσόξυλα για να μαγειρέψει. Ήταν όλα όσα είχαν καταφέρει να ανακτήσουν από τα ερείπια του σπιτιού τους.

«Πήγαμε στην περιοχή μας. Ισοπεδώθηκε. Δεν ξέρουμε πού θα πάμε μετά από αυτό», είπε. «Δεν μπορέσαμε να βρούμε έπιπλα, ούτε ρούχα, ούτε τίποτα, ούτε καν χειμωνιάτικα ρούχα. Δεν έχει μείνει τίποτα».

Οι παλαιστινιακές υγειονομικές αρχές δήλωσαν ότι ιατρικές ομάδες κατάφεραν να ανακτήσουν 100 πτώματα από περιοχές σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας μετά την υποχώρηση του στρατού.

Ακόμα και καθώς οι κάτοικοι της Γάζας επέστρεφαν στα σπίτια τους, εγείρονταν ερωτήματα σχετικά με το εάν η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων-κρατουμένων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, το μεγαλύτερο βήμα μέχρι στιγμής προς τον τερματισμό δύο ετών πολέμου, θα οδηγούσε σε μια διαρκή ειρήνη βάσει του σχεδίου 20 σημείων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ εξέφρασε την πεποίθηση ότι η εκεχειρία θα τηρηθεί, λέγοντας: «Όλοι έχουν κουραστεί από τις μάχες». Είπε ότι πιστεύει πως υπάρχει «συναίνεση» για τα επόμενα βήματα, αλλά παραδέχτηκε ότι ορισμένες λεπτομέρειες θα πρέπει ακόμη να διευθετηθούν.

ΑΡ

Νετανιάχου: Η Χαμάς πρέπει να αφοπλιστεί με τον «εύκολο ή τον δύσκολο τρόπο»

Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ενεργοποιήθηκε το μεσημέρι της Παρασκευής τοπική ώρα.

Η πρώτη φάση του σχεδίου του Τραμπ για τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς δίνει στα ισραηλινά στρατεύματα διορία 24 ωρών για να αποσυρθούν από τις θέσεις τους σε αστικές περιοχές, αν και θα εξακολουθούν να ελέγχουν περισσότερο από το ήμισυ της Γάζας.

Η ισραηλινή αστυνομία δήλωσε ότι προετοιμαζόταν για την επίσκεψη του Τραμπ τη Δευτέρα, η οποία, σύμφωνα με αξιωματούχους, θα περιελάμβανε ομιλία στην Κνεσέτ, το κοινοβούλιο του Ισραήλ, την πρώτη που θα εκφωνήσει πρόεδρος των ΗΠΑ από την εποχή του Τζορτζ Μπους του νεότερου το 2008.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι θα μεταβεί στη Μέση Ανατολή τις επόμενες ημέρες και σχεδιάζει να απευθυνθεί στο κοινοβούλιο του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ. Είπε ότι θα ταξιδέψει επίσης στην Αίγυπτο και ότι αναμένεται να είναι παρόντες και άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες. Το Axios ανέφερε νωρίτερα ότι ο Τραμπ σχεδιάζει να συγκαλέσει μια διεθνή σύνοδο κορυφής για τη Γάζα ενώ βρίσκεται στην Αίγυπτο.

Η επόμενη φάση του σχεδίου Τραμπ προβλέπει τη δημιουργία ενός διεθνούς φορέα – του «Συμβουλίου Ειρήνης» – που θα διαδραματίσει ρόλο στη μεταπολεμική διοίκηση της Γάζας. Το σχέδιο προβλέπει την ηγεσία του από τον Τραμπ και περιλαμβάνει τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.

Ωστόσο, σε μια πιθανή αμφισβήτηση αυτού του στοιχείου του σχεδίου, η Χαμάς εξέδωσε ανακοίνωση αργά την Παρασκευή απορρίπτοντας αυτό που χαρακτήρισε οποιαδήποτε «ξένη κηδεμονία», προσθέτοντας ότι η διακυβέρνηση της Γάζας είναι καθαρά εσωτερικό παλαιστινιακό ζήτημα.

Σε τηλεοπτικό διάγγελμα, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις παραμένουν στη Γάζα για να διασφαλίσουν τον αφοπλισμό της Χαμάς: «Αν αυτό επιτευχθεί με τον εύκολο τρόπο, τότε αυτό θα είναι καλό, και αν όχι, τότε θα επιτευχθεί με τον δύσκολο τρόπο».

Καθώς η μέρα περνούσε και γινόταν σαφές ότι τα στρατεύματα δεν μπλόκαραν πλέον τους δρόμους που οδηγούσαν στις πόλεις, μια αρχική σταγόνα μετατράπηκε σε ένα κύμα Παλαιστινίων που επέστρεφαν από αυτοσχέδιους καταυλισμούς με σκηνές στα σπίτια που είχαν αφήσει πίσω.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ επικύρωσε την εκεχειρία με τη Χαμάς τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής. Μόλις τα ισραηλινά στρατεύματα αποσυρθούν, η Χαμάς έχει 72 ώρες για να απελευθερώσει τους 20 ζωντανούς Ισραηλινούς ομήρους που εξακολουθεί να κρατά.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι οι όμηροι πρόκειται να «επιστρέψουν» τη Δευτέρα.

Το Ισραήλ θα απελευθερώσει 250 Παλαιστίνιους που εκτίουν μακροχρόνιες ποινές στις φυλακές του και 1.700 κρατούμενους που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Εκατοντάδες φορτηγά αναμένεται να εισρέουν καθημερινά στη Γάζα μεταφέροντας τρόφιμα και ιατρική βοήθεια.

Ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, ταξίαρχος Έφι Ντεφρίν, κάλεσε τους κατοίκους της Γάζας να αποφεύγουν την είσοδο σε περιοχές που βρίσκονται υπό ισραηλινό στρατιωτικό έλεγχο:

«Τηρήστε τη συμφωνία και διασφαλίστε την ασφάλειά σας», δήλωσε την Παρασκευή.

Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι χάρηκαν εξίσου μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, για τον τερματισμό δύο ετών πολέμου στον οποίο έχουν σκοτωθεί πάνω από 67.000 Παλαιστίνιοι και για την επιστροφή των τελευταίων ομήρων που είχε συλλάβει η Χαμάς στην θανατηφόρα επίθεση που την προκάλεσε.

Ο εξόριστος ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, Χαλίλ αλ-Χάγια, δήλωσε ότι έλαβε εγγυήσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους μεσολαβητές ότι ο πόλεμος είχε τελειώσει.

Κατά τη διάρκεια της επίθεσης υπό την ηγεσία της Χαμάς σε ισραηλινές κοινότητες και ενός μουσικού φεστιβάλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, οι μαχητές σκότωσαν 1.200 ανθρώπους και συνέλαβαν 251 ομήρους.

Είκοσι όμηροι πιστεύεται ότι εξακολουθούν να είναι ζωντανοί στη Γάζα, ενώ 26 θεωρούνται νεκροί και η τύχη δύο αγνοείται. Η Χαμάς έχει δηλώσει ότι η ανάκτηση των σορών των νεκρών μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο από την απελευθέρωση όσων είναι ζωντανοί.

Εμπόδια

Η συμφωνία, εάν εφαρμοστεί πλήρως, θα φέρει τις δύο πλευρές πιο κοντά από οποιαδήποτε προηγούμενη προσπάθεια για τον τερματισμό του πολέμου .

Πολλά θα μπορούσαν ακόμη να πάνε στραβά . Περαιτέρω βήματα στο σχέδιο των 20 σημείων του Τραμπ δεν έχουν ακόμη συμφωνηθεί. Αυτά περιλαμβάνουν τον τρόπο με τον οποίο θα κυβερνηθεί η κατεστραμμένη Λωρίδα της Γάζας όταν τελειώσουν οι μάχες και την τελική μοίρα της Χαμάς, η οποία έχει απορρίψει τα αιτήματα του Ισραήλ να αφοπλιστεί.

Το υπουργείο Εσωτερικών, που διοικείται από τη Χαμάς, δήλωσε ότι θα αναπτύξει δυνάμεις ασφαλείας σε περιοχές από όπου αποσύρθηκε ο ισραηλινός στρατός. Δεν ήταν σαφές εάν ένοπλοι μαχητές θα επέστρεφαν στους δρόμους σε σημαντικούς αριθμούς, μια κίνηση που το Ισραήλ θα εκλάβει ως πρόκληση.