Σε μια κατάσταση συνεχούς ομηρίας και υποτυπώδους τιμωρίας βρίσκεται -παρά το γεγονός ότι έχει αποφυλακιστεί από το 2019- ο Κώστας Γουρνάς, ο οποίος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη, καταδικάστηκε και εξέτισε την ποινή του για τη δράση του στην οργάνωση «Επαναστατικός Αγώνας». Εδώ και σχεδόν έξι χρόνια ζει και εργάζεται προσπαθώντας -όπως όλοι οι πρώην κρατούμενοι- να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα της -πλέον- ελεύθερης ζωής του. Ωστόσο, κρατικοί αλλά και ιδιωτικοί μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται ως μέσα επιβολής πίεσης και δημιουργίας εξαιρέσεων δεν σταματούν να θέτουν εμπόδια.

Η περίπτωση της Anytime

Σε μια άνευ προηγουμένου κίνηση πέρασε η εταιρεία Anytime, στην οποία ο Κ. Γουρνάς ασφάλιζε το μεταφορικό του μέσο, καθώς αιφνιδιαστικά, τον περασμένο Αύγουστο, έλαβε μία επιστολή από την εταιρεία στην οποία του γνωστοποιούσαν ότι δεν πρόκειται να του ανανεώσουν το ασφαλιστήριο. Ζητώντας τις απαραίτητες εξηγήσεις, του δόθηκε η απάντηση ότι «στα πλαίσια τακτικού ελέγχου και εκτίμησης των κινδύνων που διενεργεί ανά διαστήματα η εταιρεία, δεν προχώρησε στην ανανέωση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου». Στην ίδια επιστολή η Anytime τόνιζε ότι αυτό είναι νόμιμο δικαίωμά της.

Ωστόσο, τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα αφού κανείς δεν διευκρινίζει πότε διενεργήθηκαν οι εν λόγω έλεγχοι και ποιοι είναι οι κίνδυνοι που εκτίμησε η εταιρεία ότι υπάρχουν, από τη στιγμή μάλιστα που ούτε καταγεγραμμένο τροχαίο περιστατικό υπάρχει, ούτε παραβάσεις του ΚΟΚ, ούτε τίθεται θέμα παλαιότητας του οχήματος και φυσικά ούτε πρόκειται για υπερήλικα οδηγό.

Η αναιτιολόγητη αυτή απόφαση δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με το αν η λεγόμενη «εκτίμηση κινδύνου» αποτελεί εργαλείο κοινωνικού αποκλεισμού. Με ένα τέτοιο σενάριο ανοίγει ο δρόμος για μια επικίνδυνη κανονικότητα όπου οι ανεπιθύμητοι -εν προκειμένω οι ανεπιθύμητοι στο κράτος- μπορούν να εξαιρούνται αυθαίρετα, σήμερα από τη δυνατότητα να ασφαλίζουν το όχημά τους, αύριο ποιος ξέρει από τι άλλο.

Η Εθνική Τράπεζα και η Αρχή

Οι «τυχαίες εξαιρέσεις» όμως δεν σταματούν εδώ, αφού σε ένα σχεδόν ιονεσκικό πλαίσιο, εδώ και περίπου ενάμιση χρόνο η Εθνική Τράπεζα, καταχρηστικά, σταμάτησε να του επιτρέπει τη χρήση χρεωστικής κάρτας. Ο ίδιος, απευθυνόμενος στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, η οποία είναι υπεύθυνη για τη λίστα των ατόμων που ακόμα και μετά την αποφυλάκισή τους έχουν περιορισμένες τραπεζικές δραστηριότητες προκειμένου να ελέγχονται (π.χ. σε περιπτώσεις δεν επιτρέπεται να έχουν και δεύτερο λογαριασμό), αλλά και στην ίδια την τράπεζα, δεν έλαβε καμία ουσιαστική απάντηση, αφού ο ένας φορέας πετάει το μπαλάκι στον άλλον. Η τράπεζα παραπέμπει στην Αρχή και η Αρχή στην τράπεζα.

Σημειώνεται ότι μετά την αποφυλάκισή του, ο Κ. Γουρνάς άνοιξε λογαριασμό στην Εθνική έπειτα από σχετικά αιτήματα στην εν λόγω Αρχή, η οποία του επέτρεψε και τη χρήση κάρτας. Επί τέσσερα χρόνια δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα. Ωστόσο, όταν το 2024 η τράπεζα ανανέωσε τη χρεωστική του κάρτα η οποία είχε λήξει, η τελευταία πρακτικά δεν λειτούργησε ποτέ, αφού καταργήθηκε χωρίς προειδοποίηση και χωρίς καμία εξήγηση. Από τότε, έχει ζητήσει να του επιτραπεί να ανοίξει λογαριασμό σε άλλη τράπεζα, ωστόσο, παρά το γεγονός ότι το αίτημά του έγινε δεκτό από την Αρχή, καμία (!) τράπεζα δεν τον δέχεται ως πελάτη.

Παραβλέποντας ότι έτσι κι αλλιώς η λίστα εμπλεκομένων ή εν δυνάμει εμπλεκομένων σε εγκληματικές δραστηριότητες πρέπει και θα πρέπει να εξετάζεται και να αναθεωρείται αν δεν έχουν προκύψει υπόνοιες για τέλεση αδικημάτων, η παραμονή στη συγκεκριμένη λίστα ενός υπόπτου επειδή τέλεσε ένα συναφές, αλλά όχι αυτούσιο έγκλημα (σ.σ. ο Κ. Γουρνάς έχει αμετάκλητη δικαστική απαλλαγή από την κατηγορία της χρηματοδότησης τρομοκρατικών οργανώσεων) πριν από δεκαπέντε χρόνια, και από τότε οι συναλλαγές του δεν εμπεριέχουν κάτι «ύποπτο», θα έπρεπε να αποτελεί λόγο επανεξέτασης.

Ωστόσο, αυτό που αξίζει να επισημανθεί είναι ότι εδώ έχουμε να κάνουμε και με έναν περιορισμό ο οποίος μόνο λογικός δεν είναι. Ο έλεγχος των οικονομικών συναλλαγών ενός υπόπτου που είναι στη λίστα δεν μπορεί να επιτευχθεί όταν εκείνος «κινείται» με μετρητά. Ο τραπεζικός λογαριασμός και η χρήση κάρτας, αντί να είναι πρόβλημα, διευκολύνουν το έργο της Αρχής αφού υπάρχει ψηφιακό αποτύπωμα των συναλλαγών.

Ο Κώστας Γουρνάς στην «Εφ.Συν.»: 
«Στις περιπτώσεις των αποφυλακισθέντων πολιτικών αντιπάλων του κράτους συντελείται μια ιδιότυπη συνέχιση της ποινής»

Εκκινούν από τη θέσμιση ενός εκδικητικού πλαισίου εκ μέρους του κράτους, που δίνει τη δυνατότητα σε ιδιωτικές εταιρείες να επιβάλλουν καθεστώς εξαίρεσης για πολιτικούς λόγους

Υπάρχει για τους πολιτικούς αντιπάλους του καθεστώτος μια ειδική συνθήκη ισόβιας τιμωρίας που μπορεί να εκδηλωθεί με κάθε ευφάνταστο -πλην των συμβατικών- τρόπο εκδίκησης. Για τους πολιτικούς κρατούμενους καταρτίζονται διαρκώς νέα, αυστηρότερα νομοθετικά και σωφρονιστικά πλαίσια που πρακτικά επιμηκύνουν τις ποινές που επιβάλλει η δικαστική εξουσία. Δικαιώματα που κατακτήθηκαν με τους αγώνες των κρατουμένων, όπως η άδεια και η υφ’ όρον απόλυση, τείνουν να καταργηθούν για εκείνους που εναντιώθηκαν στο πολιτικό και οικονομικό καθεστώς εκμετάλλευσης στη χώρα μας. Εκείνο που χαρακτηρίστηκε ως καθεστώς εξαίρεσης για τους πολιτικούς κρατούμενους τις προηγούμενες δύο δεκαετίες έχει πια θεσμοθετηθεί, διαστέλλοντας διαρκώς τα όριά του ως προς το χείριστο. Κι αυτό το τελευταίο είναι ό,τι ακριβώς συμβαίνει ως γενικότερη πολιτική διαχείριση στο ευρύτερο πλαίσιο της καθυπόταξης της κοινωνίας τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κανονικοποίηση και μονιμοποίηση των καθεστώτων εξαίρεσης, που στον ελλαδικό χώρο υπήρξε η περίοδος των μνημονίων, είναι μία σαφής πολιτική επιλογή για την παγίωση νέων συσχετισμών εις βάρος των κοινωνικά αδύνατων.

Στις περιπτώσεις των αποφυλακισθέντων πολιτικών αντιπάλων του κράτους συντελείται μια ιδιότυπη συνέχιση της ποινής. Πλήρης ή μερική αδυναμία πρόσβασης σε μια σειρά από βασικά λειτουργικά πεδία, όπως η εργασία, η δυνατότητα τραπεζικών συναλλαγών, αλλά και εσχάτως η κατοχή οχημάτων. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ασφαλιστικής εταιρείας που αρνείται να ανανεώσει συμβόλαιο κάλυψης σε όχημα πρώην πολιτικού κρατούμενου. Αρνηση αναιτιολόγητη, που συνεπάγεται -αν παγιωθεί- τη μη δυνατότητα μετακίνησης με ίδια μέσα, αφού δεν μπορεί να υπάρξει ανασφάλιστο όχημα. Ιλαροτραγωδία, όμως πραγματικότητα η άρνηση ασφαλιστικής κάλυψης για πολιτικούς λόγους. Ολες αυτές οι αυθαίρετες αποφάσεις δεν απαιτούν κάποια συνωμοσιολογική προσέγγιση. Εκκινούν από τη θέσμιση ενός εκδικητικού πλαισίου εκ μέρους του κράτους, που δίνει τη δυνατότητα σε ιδιωτικές εταιρείες να επιβάλλουν καθεστώς εξαίρεσης για πολιτικούς λόγους.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ