Η ψηφιακή κάρτα εργασίας, δεν δείχνει πάντα αυτό που στην πραγματικότητα γίνεται στους χώρους δουλειάς και σε πολλές περιπτώσεις επιτρέπει να κρύβεται η ανασφάλιστη υποδηλωμένη εργασία.
Οι εργοδότες χρησιμοποιούν διάφορα τρικ όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι που βρίσκονται αντιμέτωποι με 7ήμερη απασχόληση χωρίς ρεπό και μη τήρηση του 11ωρου ανάπαυσης.
Ο Γιώργος Χότζογλου, πρόεδρος πανελλήνιας ομοσπονδίας εργαζομένων επισιτισμού τουρισμού μίλησε στην «Κοινωνία Ώρα MEGA», αφού δήλωσε ότι συμφωνεί με την ψηφιακή κάρτα εργασίας, σημείωσε ότι «αυτό το όπλο αν το χρησιμοποιήσεις λάθος μπορεί να αυτοτραυματιστείς».
Όπως τόνισε: «Έχουμε και κάποιες καταγγελίες στην ομοσπονδία μας. Το παράδοξο είναι ότι ενώ είχαμε διαβεβαιώσεις στην διαβούλευση που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2024 ότι η ψηφιακή κάρτα θα παρακολουθείται online από το ΕΡΓΑΝΗ 2, και δεν θα επιτρέπεται η 7ήμερη εργασία, θα σε μπλοκάρει το σύστημα, έχουμε στοιχεία και «χτυπήματα» από συναδέλφους μας ότι δουλεύουν 7ημερο.
Επιπλέον έχουμε το 12ωρο-13ωρο και μάλιστα σε σπαστό ωράριο, και εκεί ωστόσο καταγράφονται οι υπερωρίες και καταβάλλονται, όμως υπάρχει η κατάργηση της υποχρεωτικής 11ωρης ανάπαυσης ανάμεσα στις 2 βάρδιες. Τα πρώτα στοιχεία είναι για τον τουρισμό και στα νησιά. Θα δούμε τι θα γίνει και στα αστικά κέντρα. Το υπ. Εργασίας επικαλείται τοπικές κλασικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας όπου προβλέπουν μέσα μία διευθέτηση του ωραρίου. Όμως, ποια είναι η διαφορά: καμία συλλογική σύμβαση εργασίας δεν είναι υπεράνω του νόμου», συνέχισε ο κ. Χοτζόγλου.
Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Καταγγελίες
– Εργασία 12 ώρες/ ημέρα
-Δεν εφαρμόζεται η υποχρεωτική 11ωρη ανάπαυση ανάμεσα στην λήξη της μίας βάρδιας και στην έναρξη της επόμενης
– 7 ημέρες εργασία /εβδομάδα και δεν δίνεται κανένα ρεπό
Εργαζόμενοι δουλεύουν σε 2 ή 3 πόστα, λόγω έλλειψης προσωπικού
– 85.000 κενές θέσεις σε εστίαση /τουρισμό
– κυρίως σε ειδικότητες, όπως: σεφ, καμαριέρες, υπάλληλοι spa και υποδοχής
Οπότε:
Ρεσεψιονίστ σε ξενοδοχείο υποχρεώνεται να κάνει και την καμαριέρα.
Η φετινή τουριστική σεζόν άνοιξε με δύο εργατικά δυστυχήματα, ωστόσο κανείς δε μιλά για τις συνθήκες στις οποίες χτίζεται το λεγόμενο «ελληνικό τουριστικό θαύμα» ούτε για το που καταλήγουν τα δισεκατομμύρια του καταγραφόμενου τζίρου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδας, τα έσοδα από τον Τουρισμό το 2024 έφτασαν τα 21,6 δισ. ευρώ ποσό αυξημένο κατά 4,8% σε σύγκριση με το 2023.
«Αν νομίζετε ότι τα χρήματα αυτά καταλήγουν στους εργαζόμενους ή στον λαό, γελιέστε. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο» λέει στο tvxs ο κ. Γιώργος Στεφανάκης, πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού – Τουρισμού και Ξενοδοχείων Αττικής.
Μέσα από τα λεγόμενά του, δεν περιγράφονται μόνο οι άθλιες συνθήκες εργασίας των εργαζόμενων αλλά και μια χώρα η οποία μεταλλάσσεται βίαια και χωρίς σχέδιο σε υποδοχέα όλο και περισσότερων τουριστών, με τους μεγάλους ομίλους να καταπίνουν στην κυριολεξία κάθε μικρή και μεσαία επιχείρηση.
Πού πάνε τόσα δισ. ευρώ;
Ο αριθμός των τουριστών που επισκέφθηκαν τη χώρα μας το 2024 πλησίασε τα 40,7 εκατομμύρια, αυξημένος κατά 12,8% σε σύγκριση με το 2023. Η Περιφέρεια Αττικής συγκέντρωσε τον μεγαλύτερο όγκο επισκέψεων, ενώ η Περιφέρεια Νότιου Αιγαίου σημείωσε τη μεγαλύτερη συμμετοχή στις συνολικές εισπράξεις και διανυκτερεύσεις το 2024. Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 18,8 δισ. ευρώ το 2024, έναντι πλεονάσματος 18,2 δισ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας άνοδο κατά 3,4%.
Η αλματώδης αυτή πορεία συνεχίζεται και το 2025 και ο Γ. Στεφανάκης λέει στο tvxs πως ο πραγματικός τζίρος είναι μεγαλύτερος από αυτόν που παρουσιάζουν γιατί «…Το ποσοστό που δίνουν αφορά όλες τις τουριστικές επιχειρήσεις (ξενοδοχεία μικρά και μεγάλα, πράκτορες tour operators και υπάρχουν εταιρείες που έχουν και τα δύο και εστιατόρια μόνο εποχικά). Δεν περιλαμβάνουν μεταφορές και επιχειρήσεις που δουλεύουν όλο το χρόνο αλλά επωφελούνται από τον τουρισμό κλπ. Πού πάνε τα λεφτά;
«Τα χρήματα αυτά καταλήγουν στους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους τους οποίους η κυβέρνηση ευεργετεί με τη νομοθεσία, στους εργολάβους και κάποια ποσά στο κράτος και όχι στους εργαζόμενους οι οποίοι αναστενάζουν και εργάζονται σε όλο και χειρότερες συνθήκες» λέει στο tvxs ο κ. Γιώργος Στεφανάκης.
Η κυβέρνηση αιμοδοτεί τους μεγάλους ομίλους επίσης με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πηγή φωτο Unsplash
Σύγχρονοι σκλάβοι: Ίδιοι μισθοί από το 2012
Ενώ λοιπόν τα στοιχεία φανερώνουν τα ρεκόρ κερδοφορίας, οι εργαζόμενοι της «βαριάς βιομηχανίας» δουλεύουν με όρους σύγχρονης σκλαβιάς. Στην αυγή της σεζόν έχουμε δύο θύματα: «τον ξενοδοχουπάλληλο που έχασε τη ζωή του όταν εγκλωβίστηκε σε πρέσα πλυντηρίου σε ξενοδοχείο στη Ρόδο και την καμαριέρα που τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από κρεβάτι που κρεμόταν στον τοίχο, δύο εργατικά δυστυχήματα μέσα σε 48 ώρες!» όπως επισημαίνει ο κ. Στεφανάκης περιγράφοντας το συνολικό τοπίο.
Κουτσουρεμένοι μισθοί, στα επίπεδα του 2011, παρά τον τριπλασιασμό των τουριστικών αφίξεων, διαλυμένες ΣΣΕ, εντατικοποιημένη δουλειά με 10ωρα και 13ωρα καθ’ όλη τη διάρκεια της σεζόν, χωρίς ρεπό, συχνά χωρίς καν φιλοξενία σε καταλύματα και χωρίς δικαιώματα. Αυτή είναι η κατάσταση που βιώνουν οι εργαζόμενοι στον Τουρισμό.
«Πολλοί στοιβαζόμαστε σαν σαρδέλες σε ένα δωμάτιο για να βγει η σεζόν, άλλοι κοιμόμαστε στα αυτοκίνητά μας. Γι’αυτό δεν βρίσκουν εργαζόμενους τελευταία» λέει στο tvxs εργαζόμενος στον τουρισμό ενώ ο κ. Στεφανάκης εξηγεί πως φτάσαμε ως εδώ:
«Δεν μεταφράζεται σε βελτίωση μισθών και όρων εργασίας αυτός ο τζίρος των πάνω από 20 δις. Γίνεται το αντίθετο. Μια χαρακτηριστική περίοδος για να καταλάβετε τι συμβαίνει είναι είναι από το 2012 έως σήμερα. Το 2012 οι τουριστικές αφίξεις ήταν σε αριθμό περίπου 14 εκ. επισκέπτες. Ο τζίρος ήταν κοντά στα 10 δις από τα 20+ που είναι τώρα. Δεν υπήρχαν όλες αυτές οι νομικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν τις διάφορες μορφές ελαστικής απασχόλησης που υπάρχουν τώρα.
Στις δύο συμβάσεις αορίστου ο εργοδότης ήταν υποχρεωμένος να σε κάνει μόνιμο.
Ο μισθός τότε ήταν κατά 10 ευρώ μικρότερος από τώρα. Μετά μειώθηκε κατά 15% στη συλλογική σύμβαση η οποία επέτρεψε να μπορούν οι εργοδότες να απασχολούν εργαζόμενους 9 ώρες την ημέρα και κατέληξε να υπάρχουν πολλές μορφές απασχόλησης. Το αποτέλεσμα όπως ξέρουμε είναι ότι δεν προκύπτει κανένα δικαίωμα αποζημιώσεων ή άλλο δικαίωμα για τους εργαζόμενους. Γιατί με τα μνημόνια άλλαξε ο νόμος και συνεχίζουν οι εργοδότες να μας εκμεταλλεύονται».
Πηγή φωτο Pexels
Οι εργολάβοι και η εντατικοποίηση που έχει χτυπήσει κόκκινο
«Οι εργοδότες έχουν δικαίωμα να ανανεώνουν συμβάσεις από χρόνο σε χρόνο ή να κάνουν συμβάσεις μέσω εργολαβικής εταιρείας απασχολήσης με τους ίδιους όρους» λέει ο πρόεδρος του Συνδικάτου Τουρισμού – Επισιτισμού και Ξενοδόχων Αττικής ο οποίος ισχυρίζεται ότι η εργολαβική απασχόληση αυξάνεται με φρενήρεις ρυθμούς.
«Από την καθαριότητα μέχρι τους μάγειρες, οι υπάλληλοι πλέον είναι οι περισσότεροι εργολαβικοί. Αποτέλεσμα αυτού είναι να μην έχει άμεση ευθύνη ο έμμεσος εργοδότης, ο μεγαλοξενοδόχος, για τους εργαζόμενους.
Δεν ασχολείται ούτε με δώρα ούτε με τίποτα. Λέει θέλω τώρα 10 εργαζόμενους αύριο 40 μεθαύριο πάλι 10. Αν είχε αυτός τους υπαλλήλους θα έπρεπε να πληρώνει σταθερά τους εργαζόμενούς του.
Γι’αυτό σας είπα ότι το νομοθετικό πλαίσιο βοηθά στην αύξηση κερδών του εργοδότη με διάφορους τρόπους.
Έχουν δυνατότητα να απασχολούν εργαζόμενους 7 μέρες τη βδομάδα. Προκύπτει από τον νόμο Γεωργιάδη – Χατζηδάκη και από υπογραφή συλλογικών συμβάσεων. Δεν προσλαμβάνουν αναγκαίο αριθμό, εντατικοποιούν την εργασία και με λιγότερο προσωπικό αυξάνεται το κέρδος».
Φέρνουν εργαζόμενους από την Ινδία γιατί αυξάνονται οι δομές χωρίς σχέδιο
Η περιβόητη συμφωνία της κυβέρνησης με την Ινδία προκειμένου να αιμοδοτηθεί η χώρα μας με προσωπικό κατά την τουριστική περίοδο έχει κι αυτή τις πολλαπλές σκιές της.
Ο κ. Στεφανάκης εξηγεί τους λόγους που η Ελλάδα ζήτησε ενίσχυση προσωπικού.
«Καταρχήν αυξάνουν συνεχώς τα ξενοδοχεία, χτίζουν ξενοδοχεία, αυξάνουν τις κλίνες των ήδη υπαρχόντων, αγοράζουν μικρές μονάδες μεγάλοι επιχειρηματίες και τις επεκτείνουν, χωρίς να υπάρχουν δομές και προσωπικό. Όλα αυτά και εις βάρος των μεσαίων επιχειρηματιών τους οποίους είτε εξαγοράζουν είτε ωθούν σε λουκέτο.
Η έλλειψη προσωπικού προκύπτει και επειδή αυξάνεται ο όγκος δουλειάς λοιπόν, αυξάνονται οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο πέφτουν κεφάλαια και σε εστιατόρια συνεχώς και αντικειμενικά η χώρα δεν το σηκώνει αυτό όλο.
Λόγω μεγάλου ανταγωνισμού πολλοί επιχειρηματικοί όμιλοι, δεν δίνουν παραπάνω χρήματα για να δώσουν κίνητρα να πάει το προσωπικό να δουλέψει. Αρνούνται συνεχώς να δώσουν αυξήσεις. Φέρνουν απ’έξω εργαζομένους τους οποίους επίσης εκμεταλλεύονται καταπατώντας κάθε δικαίωμα σε πολλές περιπτώσεις».
Ρωτάω τον κ. Στεφανάκη ποιες είναι οι πιο επιβαρυμένες επαγγελματικές κατηγορίες στον κλάδο του.
«Πιο επιβαρυμένοι είναι εκείνοι που κάνουν πολύ χειρονακτικές εργασίες. Η καμαριέρα, ο μάγειρας λαντζιέρης. Στην ουσία όλοι δηλαδή. Υπάρχουν οι επαγγελματικές ασθένειες, οι άνθρωποι έχουν μυοσκελετικά, κρίσεις πανικού, καρδιακά επεισόδια, καρκίνους…. Δεν αναγνωρίζονται ως επαγγελματικές από τον ΕΦΚΑ και το υπ. Εργασίας όμως αυτές οι ασθένειες.
Οι καμαριέρες και μάγειρες δεν παίρνουν καν βαρέα κι ανθυγιεινά. Αυτό σημαίνει ότι είναι στην εργασία μέχρι τα 67, χωρίς να έχουν εφάπαξ στην 20ετία! Το ταμείο ανεργίας για εμάς είναι 3 μήνες, έχουμε εισόδημα δηλαδή έως Γενάρη. Μετά μας λένε για ανάπτυξη και κουραφέξαλα».
Υποχρεωτική, αλλά με αρκετή ελαστικότητα, θα είναι η χρήση της ψηφιακής κάρτας εργασίας από την 1η Μαρτίου 2025 και στις επιχειρήσεις που ανήκουν, κατά κύρια δραστηριότητα βάσει ΚΑΔ, στις υπηρεσίες διαμονής στον κλάδο τουρισμού καθώς και στις επιχειρήσεις που ανήκουν στον κλάδο της εστίασης.
Σύμφωνα με τη διευκρινιστική εγκύκλιο (3496) που εκδόθηκε χθες από τον γενικό Γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων, Νίκο Μηλαπίδη, στην παρούσα φάση και μέχρι την ολοκλήρωση της πλήρους εφαρμογής του συστήματος της ψηφιακής κάρτας στο σύνολο των επιχειρήσεων-εργοδοτών της χώρας, η ψηφιακή μέτρηση του χρόνου εργασίας δεν περιλαμβάνει τους τηλεργαζόμενους, παρά μόνο όσους έχουν φυσική παρουσία στον χώρο εργασίας.
Συνεπώς, η σήμανση της ψηφιακής κάρτας απεικονίζει την πρώτη είσοδο και την τελευταία έξοδο από τις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Αλλά για τη μέτρηση του συνολικού χρόνου ημερήσιας απασχόλησης των εργαζομένων συνυπολογίζονται επίσης το προδηλωθέν ωράριο στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ και το προγραμματισμένο ωράριο. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι με το άρθρο 22 του ν.5053/2023 εισάγεται η δυνατότητα για τις επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας, εφόσον το επιθυμούν, να μην καταχωρίζουν εκ των προτέρων τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους.
Ορισμένες από τις επισημάνσεις της εγκυκλίου:
● Η ευθύνη για την ορθή εφαρμογή του συστήματος της ψηφιακής κάρτας εργασίας, για την ορθή χρήση της από τον εργαζόμενο καθώς και για την τήρηση του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου βαρύνει τον εργοδότη.
● Γενικά, η σήμανση της ψηφιακής κάρτας εργασίας θα πρέπει να είναι σύμφωνη με την πραγματική έναρξη ή την πραγματική λήξη της απασχόλησης στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις.
Συνεπώς, αν βρεθεί εργαζόμενος να εργάζεται στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης πριν από την έναρξη του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου εργασίας του και δεν έχει σημάνει την κάρτα του ή βρεθεί να εργάζεται, αφού έχει σημάνει την κάρτα του κατά τη λήξη του ψηφιακά δηλωθέντος ωραρίου του, επιβάλλονται κυρώσεις.
● Σε κάθε περίπτωση ο αριθμός των χτυπημάτων της ψηφιακής κάρτας εργασίας των εργαζομένων σε επίπεδο ημέρας θα πρέπει να είναι ζυγός αριθμός, και συγκεκριμένα:
α) Μηδέν χτύπημα, όταν ο εργαζόμενος είναι σε τηλεργασία ή δεν έχει καθόλου φυσική παρουσία στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης κατά μία συγκεκριμένη ημέρα για λόγους που δικαιολογούνται από τη φύση της εργασίας του ή την κατάσταση (π.χ. απεργία, μη προσέλευση στην εργασία κ.ά.).
β) 2 χτυπήματα όταν εργάζεται με συνεχές ωράριο στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης, στην οποία περίπτωση θα πρέπει να σημάνει την κάρτα του κατά την πρώτη είσοδο στην επιχείρηση και κατά την τελευταία έξοδο από αυτήν. Δεν λαμβάνονται υπόψη τυχόν ενδιάμεσα χτυπήματα.
γ) 4 χτυπήματα εάν ο εργαζόμενος έχει σπαστό ωράριο στις κτιριακές εγκαταστάσεις της επιχείρησης, στην οποία περίπτωση θα πρέπει να σημάνει την κάρτα του κατά την πρώτη είσοδο και κατά την τελευταία έξοδο, τόσο του πρώτου όσο και του δεύτερου τμήματος του ωραρίου του. Ευνόητο είναι ότι σε καμία περίπτωση δεν λαμβάνονται υπόψη τυχόν ενδιάμεσα χτυπήματα.
● Για όσες επιχειρήσεις είναι ενταγμένες στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας και έχουν προβεί σε ενεργοποίηση της κάρτας, δίνεται η δυνατότητα για ευέλικτη προσέλευση μέχρι 120 λεπτά κατόπιν ρητής συμφωνίας του εργοδότη με τον εργαζόμενο (να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο μέσο).
● Στις παιδικές κατασκηνώσεις για τους ομαδάρχες/κοινοτάρχες θα πρέπει να υφίστανται σημάνσεις κάρτας κατά τις ώρες που εργάζονται με βάση τη σύμβασή τους
Για «υπέρογκη φορολογία» και «εξοντωτικά πρόστιμα» κάνει λόγο ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ) αναφορικά με το μέτρα για το Airbnb, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση υποκύπτει «για ακόμα μια φορά στην πίεση των ξενοδόχων».
Ο ΠΑΣΥΔΑ προειδοποιώντας για «δυναμικές» όπως τις χαρακτηρίζει ο ίδιος αντιδράσεις σημειώνει ότι θα προχωρήσει τον προσεχή Φεβρουάριο σε «κλείσιμο του ημερολογίου» των βραχυχρόνιων μισθώσεων και «εάν ψηφιστεί το νομοσχέδιο (σ.σ. του υπουργείου Τουρισμού) θα κλείσουμε και τον Αύγουστο του 2025». Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων δημιούργησαν το hashtag, airbnbstrikefeb2025, τονίζοντας ότι θα προχωρήσουν σε «απεργία».
Παράλληλα, κατηγορώντας την κυβέρνηση για «αντιλαϊκό πρόσωπο» προσθέτει ότι χρησιμοποιεί ως πρόσχημα τη στεγαστική κρίση και «νομοθετεί για 3η συνεχόμενη φορά μέσα σε ένα έτος».
«Είναι καιρός να οργανωθούμε και να δείξουμε στους κυβερνώντες ότι εμείς είμαστε περισσότεροι από τους ξενοδόχους, πληρώνουμε πολύ περισσότερους φόρους από αυτούς, τα εισοδήματά μας γυρνάνε στην ελληνική κοινωνία και δεν φεύγουν στο εξωτερικό όπως των αλυσίδων των ξενοδοχείων», τονίζεται στην ανακοίνωση του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΠΑΣΥΔΑ:
«Η κυβέρνηση, υποκύπτοντας για ακόμα μια φορά στην πίεση των ξενοδόχων, δείχνει το αντιλαϊκό της πρόσωπο και με δήθεν πρόσχημα την στεγαστική κρίση, νομοθετεί για 3η συνεχόμενη φορά μέσα σε ένα έτος, με υπέρογκη φορολογία, εξαντλητικά πρόστιμα και αμφιβόλου νομιμότητας προδιαγραφές στα ακίνητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, με σκοπό την εξαφάνιση ενός ολόκληρου κλάδου που συμβάλλει δυναμικά στην αλματώδη αύξηση του τουρισμού και στην οικονομική ευημερία στις περιοχές που αναπτύσσεται, φέρνοντας συνάμα συνεχώς αυξανόμενα έσοδα στα ταμεία του κράτους.
Η βραχυχρόνια μίσθωση βοήθησε ιδιοκτήτες ακινήτων να αξιοποιήσουν την ιδιοκτησία τους και να έχουν ένα καλό εισόδημα δίχως φθορές στην περιουσία τους. Έτσι αναπτύχθηκε η δραστηριότητα αυτή και έφτασε σήμερα να φέρνει στην Ελλάδα το 60% των επισκεπτών της.
Αυτό όμως δεν επηρέασε καθόλου τον ξενοδοχειακό κλάδο που λειτουργεί με 90-95% πληρότητα και συνάμα αύξηση των τιμών που σε πολλές περιπτώσεις φτάνει τα 200-250 ευρώ για ένα δωμάτιο. Είδαν όμως έναν γίγαντα να μεγαλώνει δίπλα τους και να παίρνει τα ηνία του τουρισμού στην χώρα μας στερώντας τους την ηγεμονία που είχαν για δεκαετίες. Πιέζουν λοιπόν με κάθε τρόπο την κυβέρνηση να καταπολεμήσει την βραχυχρόνια μίσθωση για να έχουν τον απόλυτο έλεγχο στο τουριστικό προϊόν της χώρας.
Και η κυβέρνηση τι κάνει; Πού είναι το φιλολαϊκό της πρόσωπο που διατυμπανίζει ότι έχει; Ότι δεν είναι κυβέρνηση των συμφερόντων αλλά του απλού λαού; Απλά καταρρέει κάτω από την πίεση του ισχυρότερου λόμπι στην Ελλάδα και βοηθάει τους ξενοδόχους να ξαναπάρουν τα ηνία και να δείξουν ότι αυτοί είναι οι ισχυροί του τουρισμού
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού εισάγει προδιαγραφές στα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης απλά και μόνο για να μπορέσει να έχει τον έλεγχό τους το υπουργείο Τουρισμού που ελέγχεται εξ’ ολοκλήρου από τους ξενοδόχους. Μα τα ακίνητα της βραχυχρόνιας δεν είναι ακίνητα αστικής μίσθωσης; Αν θα έπρεπε υποχρεωτικά να έχουν αυτές τις προδιαγραφές για τους επισκέπτες δεν θα έπρεπε να τις έχουν και για τους ενοικιαστές μακροχρόνιας μίσθωσης; Αυτοί είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας; Όταν ένα ακίνητο σε άθλια κατάσταση ενοικιάζεται σε κάποια οικογένεια μακροχρόνια είναι εντάξει αλλά δεν είναι για την βραχυχρόνια;
Είναι καιρός να οργανωθούμε και να δείξουμε στους κυβερνώντες ότι εμείς είμαστε περισσότεροι από τους ξενοδόχους, πληρώνουμε πολύ περισσότερους φόρους από αυτούς, τα εισοδήματά μας γυρνάνε στην ελληνική κοινωνία και δεν φεύγουν στο εξωτερικό όπως των αλυσίδων των ξενοδοχείων.
Ετοιμαζόμαστε λοιπόν σαν σύλλογος να αντιδράσουμε δυναμικά και με πολλούς τρόπους για να διασφαλίσουμε κι εμείς τα συμφέροντά μας και να καταλάβουν όλοι ότι αυτό το νομοσχέδιο δεν θα περάσει! Θα ξεκινήσουμε λοιπόν με μια μεγάλης κλίμακας καμπάνια ενημέρωσης σε όλα τα ΜΜΕ (Ελλάδας και εξωτερικού) και στα διαθέσιμα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης με μια πρώτη αντίδραση το κλείσιμο του ημερολογίου μας τον μήνα Φεβρουάριο του 2025 και εάν ψηφιστεί το νομοσχέδιο θα κλείσουμε και τον Αύγουστο του 2025. Αυτό θα δώσει ένα μήνυμα παγκοσμίως για την αντίδρασή μας στον ανελέητο πόλεμο που έχει κηρύξει η κυβέρνηση στην βραχυχρόνια μίσθωση. Και μάλιστα σε μια χώρα που ζει αποκλειστικά από τον τουρισμό».
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στον Επισιτισμό Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ) καλεί σε 24ωρη πανελλαδική απεργία στις 23 Οκτωβρίου, απαιτώντας την υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας και «αξιοπρεπή διαβίωση τους “νεκρούς” μήνες για τους εποχιακά εργαζόμενους μέσω του ταμείου ανεργίας».
«Η Διοίκηση της ΠΟΕΕΤ ενεργοποιεί την ομόφωνη απόφαση που έλαβε στην συνεδρίαση της Ολομέλειας στις 19/09/24 για κινητοποίηση μέσα στον Οκτώβριο αν χρειαζόταν» αναφέρει η ΠΟΕΕ.
Όπως σημειώνει, «δυστυχώς Κυβέρνηση και Ξενοδόχοι σε αγαστή συνεργασία προσπαθούν να μας καταδικάσουν να εργαζόμαστε σε ένα αρρύθμιστο εργασιακό περιβάλλον μιας κι οι εργοδότες αρνούνται να κάτσουν στο τραπέζι του διαλόγου επικαλούμενοι 4 λόγους που δεν έχουν καμία σχέση με την διαπραγμάτευση μεταξύ μας, αλλά με Κυβερνητικές επιλογές και μεταξύ άλλων στέλνουν μέσω της επιστολής τους μήνυμα στην Κυβέρνηση για την ενδεχόμενη συμμετοχή τους στην επιμήκυνση του εποχικού ταμείου ανεργίας».
«Από την άλλη η Κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Εργασίας πήρε πίσω τη δέσμευση του για λύση στο πρόβλημα της ρύθμισης του προβλήματος με το επίδομα ανεργίας» προσθέτει και συνεχίζει:
«Κυρίως λοιπόν γιαυτούς τους δύο λόγους αποφασίσαμε την πραγματοποίηση 24ωρης απεργίας στον κλάδο μας στις 23/10/2024 γιατί θέλουμε την υπογραφή σ.ε.ε. με αυξήσεις και 5ήμερο 40ωρο ώστε να υπάρξουν επιτέλους ανθρώπινες εργασιακές σχέσεις!
Ζητάμε την αξιοπρεπή διαβίωση τους «νεκρούς» μήνες για τους εποχιακά εργαζόμενους μέσω του ταμείου ανεργίας υιοθετώντας επιτέλους η Κυβέρνηση την μόνη ρεαλιστική πρόταση που έκανε η Ομοσπονδία μας στις τόσες συναντήσεις από το 2018 με τους εκάστοτε Υπουργούς Εργασίας.
Έχουμε μπροστά μας 20 μέρες για να δουλέψουμε την απεργία μας στις 23 Οκτωβρίου!
Κλιμακώνουμε την κινητοποίηση μας στην μεγάλη Πανελλαδική – Πανεργατική απεργία που αποφάσισε και ανακοίνωσε η Διοίκηση της ΓΣΕΕ για της 20 Νοεμβρίου 2024.
Από την μεριά μας εξαντλήσαμε κάθε περιθώριο καλόπιστου διαλόγου και άλλη μια φορά πιστέψαμε σε κούφια λόγια!
ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΚΛΑΒΑΤΕ ΣΑΝ ΑΔΥΝΑΜΙΑ
ΤΩΡΑ ΛΟΙΠΟΝ ΣΤΙΣ 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΘΑ ΠΑΡΕΤΕ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ»
Αποκαλυπτική είναι η έρευνα που διενεργήθηκε με πρωτοβουλία του Συνδικάτου Επισιτισμού – Τουρισμού Ηρακλείου για τα σοβαρότερα προβλήματα του κλάδου στην Κρήτη.
Εργαζόμενοι στον τουρισμό ή στην εστίαση βγάζουν τους μήνες της τουριστικής περιόδου σχεδόν χωρίς ρεπό
Ανύπαρκτα ή ελάχιστα ρεπό, ανασφάλιστη εργασία, ρατσισμός, έλλειψη επιβράβευσης, απουσία κατάρτισης, αλλά και υποθέσεις σεξουαλικής παρενόχλησης είναι η πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι στον τουρισμό και στην εστίαση.
Η έρευνα, που έγινε με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, αφορά ολόκληρο το νησί και το δείγμα ήταν 1.893 εργαζόμενοι στον κλάδο.
Σύμφωνα με την έρευνα, την οποία παρουσίασε και η ΕΡΤ, ως μείζον αναδεικνύεται το πρόβλημα της υπερεργασίας.
Ένα μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων (34,80%) απάντησε ότι στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, λαμβάνει μόλις ένα με δύο ρεπό το μήνα, ενώ και ένα 8,80% δήλωσε υπερβολική επιβάρυνση, δηλαδή λιγότερα ή και καθόλου ρεπό.
Ο φόρτος εργασίας των εργαζόμενων σε τουρισμό και εστίαση στην Κρήτη.
Η ανασφάλιστη εργασία «καλπάζει». Το 8,70% δηλώνει ότι αμείβεται λιγότερο από αυτό που του αναλογεί στις ώρες εργασίας του, ενώ το 65,2% δηλώνει ότι παρότι αποδίδει περισσότερο, αυτό δεν εκτιμάται και δεν υπάρχει προοπτική επιβράβευσης.
Τα εξοντωτικά ωράρια απομακρύνουν τους εργαζόμενους από τον κλάδο του τουρισμού και της εστίασης.
Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν επίσης ότι υπάρχει έλλειψη σεμιναρίων επιμόρφωσης και κατάρτισης αν και το δυναμικό των εργαζομένων είναι υψηλού επιπέδου, με την πλειοψηφία να μιλά μια ή περισσότερες ξένες γλώσσες.
Για τις συνθήκες εργασίας στον τουρισμό και την εστίαση στην Κρήτη.
Φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και ρατσισμού
Στην έρευνα αποτυπώνεται ότι τα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης και ρατσισμού όχι μόνο δεν λείπουν, αλλά έχουν πολλαπλασιαστεί το τελευταίο διάστημα.
Το 67,60% έχει γίνει μάρτυρας φαινομένων σεξουαλικής παρενόχλησης, ενώ το 61,40% έχει βρεθεί μπροστά περιστατικά ρατσισμού (διάκριση φύλου ή μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών).
Για τα εργατικά ατυχήματα
Το 44% έχει γίνει μάρτυρας εργατικού ατυχήματος στον χώρο εργασίας, γεγονός που τονίζει την ανάγκη για αυστηρότερη τήρηση των κανόνων ασφάλειας και καλύτερη εκπαίδευση.
Ο πρόεδρος του Συνδικάτου Επισιτισμού – Τουρισμού Ηρακλείου, Μιχάλης Ριζικιανάκης δήλωσε στην ΕΡΤ ότι: «αυτές οι συνθήκες απομακρύνουν εργαζόμενους από τον κλάδο» και αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα τόσο από τις επιχειρήσεις όσο και από το κράτος «σε πέντε χρόνια ο κρισιμότερος τουριστικός πυλώνας θα τελεί σε αδυναμία εύρεσης εργαζομένων».
Eίναι απορίας άξιο πόσες προειδοποιήσεις επιστημόνων, ειδικών, εκπροσώπων των κοινωνικών φορέων, κομμάτων κτλ χρειάζονται για να γίνει κατανοητό στις Αρχές της Κρήτης αλλά και στην κυβέρνηση το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε δρόμο χωρίς επιστροφή για την επερχόμενη ξηρασία και ερημοποίηση του νησιού. Ο υπερτουρισμός χτυπά όλο και πιο δυνατά την πόρτα της Κρήτης, με τα σημάδια να γίνονται κάθε χρόνο και πιο ορατά, ενώ την ίδια στιγμή μειώνονται δραματικά τα αποθέματα νερού σχεδόν σε όλη την έκταση του νησιού.
Βέβαια εδώ και χρόνια, από όταν ξεκίνησε το φαραωνικό έργο του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι, υπήρχαν αρκετοί που έλεγαν ότι οι υπερφιλόδοξες προβλέψεις για τον αριθμό των επισκεπτών (12 έως 15 εκατομμύρια τον χρόνο μόνο στην ανατολική Κρήτη) είναι απόλυτα αντίθετες με τη φέρουσα ικανότητα του νησιού. Ωστόσο, πάντα οι φωνές αυτές αντιμετωπίζονταν περίπου ως γραφικές από τις διαδοχικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ – Ν.Δ. – ΣΥΡΙΖΑ που προώθησαν το συγκεκριμένο έργο. Σήμερα μια μελέτη επιστημόνων από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης λέει αυτό ακριβώς. Οτι αποτελεί ασυγχώρητο παραλογισμό να σχεδιάζεις αυτό τον τεράστιο αριθμό αφίξεων επισκεπτών, όταν δεν έχεις τους επαρκείς φυσικούς πόρους για να τους εξυπηρετήσεις, στερώντας τους την ίδια στιγμή από τους μόνιμους κατοίκους αλλά και από τα οικοσυστήματα της Κρήτης.
«Κανείς δεν αναρωτήθηκε αν υπάρχουν οι διαθέσιμοι πόροι για να υποστηρίξουν τέτοιο τουριστικό ρεύμα και ταυτόχρονα να μην υπάρξει σημαντική υποβάθμιση ή κατάρρευση του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και της πολιτισμικής κληρονομιάς του νησιού» έλεγε πριν από λίγες μέρες («Καθημερινή», 26/7/2024) η Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωπληροφορικής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Η ομάδα της εκπόνησε μελέτη χαρτογραφώντας την ελληνική επικράτεια με μια νέα μέθοδο που συνδυάζει κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς δείκτες ώστε να διαμορφωθεί ένας Δείκτης Φέρουσας Ικανότητας Ανάπτυξης (Carrying Capacity Index – CCDI), ένα μέτρο δηλαδή για το μέγιστο επίπεδο της ανθρώπινης δραστηριότητας και του πληθυσμού που ένα περιβάλλον ή σύστημα μπορεί να αντέξει μακροπρόθεσμα χωρίς να υποβαθμιστεί.
Με τις ευλογίες Αρναουτάκη ξεκινά η ιδιωτικοποίηση των νερών της Κρήτης, την ώρα που ο υπερτουρισμός στεγνώνει το νησί
Στην ουσία η κ. Γκεμιτζή απαντά στο ερώτημα που κανένας αρμόδιος φορέας στην Κρήτη (περιφέρεια, δήμοι, ξενοδόχοι, επιμελητήρια, τουριστικοί πράκτορες κ.ά.) δεν τόλμησε ποτέ να απαντήσει: «Πόσους τουρίστες χωράει το νησί;». Ομοίως και οι διαχρονικά αρμόδιοι υπουργοί όλων των κυβερνήσεων που περνώντας από την Κρήτη τη χαρακτηρίζουν «ναυαρχίδα» της βαριάς μας βιομηχανίας, χωρίς όμως να μπορούν ή να θέλουν να καθορίσουν πόσους τουρίστες μπορεί να αντέξει η… ναυαρχίδα χωρίς να «βουλιάξει».
Δεν καταλαβαίνουν
Οπως λέει και η κ. Γκεμιτζή, οι πολίτες αλλά και οι πολιτικοί δείχνουν να μην κατανοούν το πρόβλημα όταν τίθενται τέτοια ερωτήματα, σε σχέση δηλαδή με το πόσους τουρίστες μπορεί να αντέξει ένας τόπος: «Η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει ότι το πρόβλημα έγκειται στην έλλειψη υποδομών και όχι στην έλλειψη πόρων. Επικρατεί δηλαδή η λανθασμένη αντίληψη ότι υπάρχουν ανεξάντλητοι πόροι, όπως νερό, τρόφιμα, ενέργεια κ.ά., οι οποίοι για να γίνουν διαθέσιμοι προς χρήση χρειάζονται απλώς περισσότερες υποδομές».
Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και η κοινή ανακοίνωση τριών διακεκριμένων ερευνητών από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης: «Οι ελάχιστες βροχοπτώσεις και το χιόνι του περασμένου χειμώνα σε συνδυασμό με τις κατά μέσο όρο πολύ υψηλές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του χρόνου, αλλά και του προηγούμενου δημιουργούν πλέον έντονες συνθήκες λειψυδρίας σε πολλά μέρη του νησιού μας» λένε σε κοινή δημόσια παρέμβασή τους οι επιστήμονες Χαράλαμπος Φασουλάς (γεωλόγος), Μιχάλης Δρετάκης (βιολόγος) και Πέτρος Λυμπεράκης (βιολόγος-ερπετολόγος).
«Με βάση τις προβλέψεις για αφίξεις-ρεκόρ αυτό το καλοκαίρι, που σε μηνιαία βάση θα διπλασιάσουν ή τριπλασιάσουν τον πληθυσμό του νησιού και με τα δεδομένα που η ίδια η τουριστική βιομηχανία μάς προσφέρει, ότι ο μέσος επισκέπτης ξοδεύει τριπλάσιο νερό απ’ τον μόνιμο κάτοικο, καταλαβαίνουμε όλοι ότι οι συνθήκες που θα δημιουργηθούν θα είναι εκρηκτικές» τονίζουν στην κοινή ανακοίνωσή τους, επισημαίνοντας πως «συμπεριφερόμαστε ωσάν να μην υπάρχουν επιπτώσεις από την υπερεκμετάλλευση των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων στα οικοσυστήματα και στον άνθρωπο».
Οι... φίλοι εργολάβοι
Ολα τα παραπάνω στα αυτιά ενός ανήσυχου πολίτη ακούγονται ως καμπανάκι κινδύνου. Στα αυτιά των επενδυτών και της κυβέρνησης πάντως ηχούν ως καμπάνες μοναδικής ευκαιρίας για μπίζνες. Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση όχι για να επιβάλει μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης, π.χ. στους ξενοδόχους και γενικότερα στην τουριστική αλυσίδα, αλλά ως αφορμή για εκπόνηση επιχειρηματικών σχεδίων για τους φίλους της εργολάβους.
Η ολλανδική εταιρεία HVA, στην οποία ανατέθηκε το master plan για τη διαχείριση των υδάτων στη Θεσσαλία και την αποκατάσταση των καταστροφών από την κακοκαιρία Daniel, με κυβερνητική απόφαση ανέλαβε πριν από λίγες μέρες και τη μελέτη για τη διαχείριση των νερών της Κρήτης.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης υπέγραψε με τους εκπροσώπους της HVA και της ΤΕΡΝΑ την ανάθεση της μελέτης για τα νερά της Κρήτης με ορίζοντα την... ιδιωτικοποίηση
Και παρόλο που το σχέδιο που παρουσίασε η εταιρεία για τη Θεσσαλία χαρακτηρίστηκε από τους επιστήμονες και τους τοπικούς φορείς ως «συρραφή παλιών ιδεών» που αποβλέπει στη δημιουργία ιδιωτικού φορέα διαχείρισης των υδάτων, φαίνεται πως το ίδιο μοντέλο, με τον ίδιο στόχο, ακολουθείται και για την Κρήτη. Από κοντά και η (πανταχού παρούσα) ΤΕΡΝΑ, η οποία ανέλαβε να χρηματοδοτήσει με δωρεά την εκπόνηση της μελέτης που θα κάνει η ολλανδική εταιρεία HVA. Η σχετική σύμβαση υπεγράφη στις 25/7 από τους εκπροσώπους των δύο εταιρειών και τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, ενώ ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης (ο ίδιος που δεν έχει απαντήσει ποτέ πόσους τουρίστες χωράει η Κρήτη) ομολόγησε πως το συγκεκριμένο σχέδιο το επεξεργάζεται από το 2016.
Τη θέση του CEO στην ολλανδική εταιρεία HVA κατέχει ο Μιλτιάδης Γκουζούρης, ο οποίος στο παρελθόν έχει διατελέσει σύμβουλος του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης επί κυβέρνησης Σαμαρά, Αθανάσιου Τσαυτάρη.
Ο καθηγητής Βιοκλίματος Ανδρέας Ματζαράκης εξηγεί τι είναι το Coolcationing και γιατί μπορεί να επηρεάσει τον τουρισμό
Η κλιματική κρίση έχει φέρει στην επικαιρότητα έναν νέο όρο, το λεγόμενο coolcationing από τη σύντμηση των αγγλικών λέξεων για το δροσερό και τις διακοπές.
Ο καθηγητής Βιοκλίματος Ανδρέας Ματζαράκης εξηγεί γιατί το φαινόμενο Coolcationing μπορεί να «πληγώσει» τον τουρισμό των μεσογειακών χωρών και της Ελλάδας καθώς οι βόρειες χώρες μπορεί τα επόμενα χρόνια να αποτελούν πιο ιδανικούς προορισμούς σε περιόδους παρατεταμένου καύσωνα και αφόρητης ζέστης.
Coolcationing: Tι σημαίνει και πώς επηρεάζει την Ελλάδα
Το Coolcationing είναι ένας νέος όρος που συνδυάζει τις λέξεις «cool» (δροσερός) και «vacationing» (διακοπές)και αναφέρεται στην τάση των ανθρώπων να επιλέγουν προορισμούς διακοπών με πιο ήπιες θερμοκρασίες, ειδικά κατά τη διάρκεια των ζεστών καλοκαιρινών μηνών.
Οι άνθρωποι που το ακολουθούν επιλέγουν ταξιδιωτικούς προορισμούς σε περιοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο, βόρειες χώρες ή μέρη με χαμηλότερες θερμοκρασίες και κλιματιζόμενες δραστηριότητες.
Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες στη Μεσόγειο προκαλούν ανησυχία ότι οι τουρίστες μπορεί να επιλέξουν πιο δροσερούς προορισμούς, όπως η Νορβηγία και η Αγγλία, σύμφωνα με τον Ανδρέα Ματζαράκη, καθηγητή Βιοκλίματος και Αστικής Κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ.
Μιλώντας στην ΕΡΤ για το φαινόμενο ο διακεκριμένος επιστήμονες εξήγησε ότι αυτό είναι κάτι που μας απασχολεί ήδη λόγω της κλιματικής αλλαγής.
«Είναι ένας καινούριος όρος, που βασίζεται σε κάποιους ορισμούς που είχαν γίνει πριν από 20 χρόνια, όταν (σ.σ. οι επιστήμονες) έλεγαν ότι η Μεσόγειος θα είναι πάρα πολύ ζεστή και ο κόσμος θα πάει στη Βαλτική θάλασσα, στη Βόρεια Θάλασσα και αυτές οι θάλασσες θα γίνουν “νέα Μεσόγειος”» δήλωσε ο κ. Ματζαράκης. Ωστόσο, όπως ο ίδιος επισημαίνει οι βόρειες χώρες, που φαντάζουν ως πιο ελκυστικές σε περιόδους παρατεταμένου καύσωνα, δεν μπορούν να απορροφήσουν μεγάλο μέρος του τουρισμού λόγω τις έλλειψης υποδομών.
Μιλώντας στην εκπομπή «Συνδέσεις» κτόνισε ότι καύσωνες δεν περιορίζονται πια μόνο στη Μεσόγειο. «Καύσωνες υπάρχουν και στη Φινλανδία. Οι Φινλανδοί, προσαρμοσμένοι σε χαμηλότερες θερμοκρασίες, αισθάνονται άβολα ακόμη και στους 19-20 βαθμούς Κελσίου», πρόσθεσε ο κ. Μαζαράκης σημειώνοντας ότι και εκεί παρατηρείται αύξηση της θνησιμότητας λόγω ζέστης. «Δεν είναι το όριο των 30 – 35 βαθμών που είναι σε εμάς, αλλά είναι μικρότερο» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η ζέστη επηρεάζει ήδη το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού
Σχολιάζοντας το ρεπορτάζ της Χαράς Γιαννοπούλου που ανέφερε ότι η κίνηση στα καφέ και τα εστιατόρια της πόλης έχει μειωθεί δραματικά λόγω της ζέστης επηρεάζοντας και τον τζίρο των επιχειρήσεων ο καθηγητή Βιοκλίματος και Αστικής Κλιματολογίας δήλωσε:
«Πρέπει να υπάρξει σωστή ενημέρωση και προειδοποιήσεις για τον τουρισμό και τους κατοίκους», είπε. Αναφέρθηκε επίσης σε πρακτικές λύσεις δροσισμού για τον κόσμο που βρίσκεται σε εξωτερικούς χώρους προτείνοντας τη χρήση ειδικών μαντηλιών που θα βρέχονται και θα τοποθετούνται στο σώμα για δροσιά.
Λέγοντας ότι «η ζέστη επηρεάζει ήδη το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού» ο κ. Ματζαράκης εκτίμησε ότι η κλιματική αλλαγή και η άνοδος της θερμοκρασίας δεν είναι αναστρέψιμη: «Δεν έχουμε μόνο τους καύσωνες και την αφόρητη ζέστη. Έχουμε και τα έντονα καιρικά φαινόμενα, όπως είναι οι βροχοπτώσεις η ξηρασία. Πρέπει να ξεκινήσουμε από τη διαχείριση του νερού», συμπλήρωσε ο κ. Ματζαράκης.
Η Ισπανία είναι η δεύτερη πιο επισκέψιμη χώρα μετά τη Γαλλία και οι κάτοικοί της τα τελευταία χρόνια βρίσκονται αντιμέτωποι με το φαινόμενο του υπερτουρισμού, αφού μόνο το 2023 η χώρα υποδέχθηκε 85 εκατομμύρια ξένους επισκέπτες, αύξηση 18,7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής.
Ο υπερτουρισμός από τη μία και οι αυξανόμενες τιμές των ενοικίων από την άλλη έβγαλαν -για ακόμη μια ημέρα- στους δρόμους τους κατοίκους της Βαρκελώνης, την οποία επισκέφθηκαν την προηγούμενη χρονιά 18 εκατομμύρια επισκέπτες.
Πιο συγκεκριμένα, χιλιάδες διαδηλωτές, περίπου 3.000 στον αριθμό, κατέκλυσαν τους δρόμους της Βαρκελώνης το Σάββατο (06/07) με πανό που έγραφαν “Φτάνει! Ας βάλουμε όρια στον τουρισμό“, “Μειώστε τον τουρισμό τώρα!”. Κρατώντας νεροπίστολα, φώναζαν συνθήματα όπως “Τουρίστες έξω από τη γειτονιά μας”,απαιτώντας ένα νέο οικονομικό μοντέλο που θα μειώσει τον αριθμό των τουριστών που επισκέπτονται την πόλη κάθε χρόνο.
“Δεν έχω τίποτα εναντίον του τουρισμού, αλλά εδώ στη Βαρκελώνη υποφέρουμε από τον υπερτουρισμό που έχει κάνει την πόλη μας αβίωτη“, δήλωσε ο 70χρονος κοινωνιολόγος, Τζόρντι Γκιούιου.
Και μπορεί κανείς να καταλάβει τι εννοεί, αν σκεφτεί ποιες είναι οι επιπτώσεις του υπερτουρισμού σε μία πόλη, με το φαινόμενο να εξαπλώνεται ραγδαία και να γίνεται όλο και πιο έντονο σε δημοφιλείς προορισμούς όπως η Βαρκελώνη, η Βενετία και το Άμστερνταμ.
Η αύξηση του κόστους στέγασης, η οποία ανήλθε στο 68% την τελευταία δεκαετία σύμφωνα με τις τοπικές αρχές, αποτελεί ένα από τα κύρια ζητήματα του κινήματος, μαζί με τις επιπτώσεις του τουρισμού στο τοπικό εμπόριο και τις συνθήκες εργασίας στην πόλη των 1,6 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η βορειοανατολική παραλιακή πόλη της Βαρκελώνης, που φιλοξενεί μερικά από τα πιο γνωστά αξιοθέατα διεθνώς, όπως για παράδειγμα η ρωμαιοκαθολική εκκλησία Sagrada Familia, υποδέχθηκε περισσότερους από 12 εκατομμύρια τουρίστες πέρυσι, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.
Τουρίστες κάνουν ηλιοθεραπεία στην παραλία της Βαρκελώνης (φωτογραφία αρχείου) JOAN MATEU, FILE/AP PHOTO
Για να καταπολεμήσει τις “αρνητικές επιπτώσεις του υπερτουρισμού”, το δημοτικό συμβούλιο, υπό τη διοίκηση του σοσιαλιστή Ζαούμ Κολμπόνι, ανακοίνωσε προ ημερών ότι οι άδειες για τουριστικά διαμερίσματα στη Βαρκελώνη – που πλέον ξεπερνούν τα 10.000 – θα λήξουν μέσα σε 4 χρόνια, δηλαδή έως το 2028, ώστε να επανατοποθετηθούν στην τοπική αγορά κατοικίας.
Η κίνηση αυτή αποτελεί μεγάλο πλήγμα για πλατφόρμες προσωρινής ενοικίασης καταλυμάτων (Airbnb, Booking), δικαιώνει όμως τους κατοίκους της Βαρκελώνης, οι οποίοι εμφανίζονται απεγνωσμένοι από τα τεράστια κύματα τουρισμού.
“Τα τοπικά καταστήματα κλείνουν για να δώσουν τη θέση τους σε μαγαζιά που δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες των κατοίκων των γειτονιών. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τα ενοίκια τους” δήλωσε η 35χρονη μουσικός Ίσα Μιράγιες, που ζει στην περιοχή Μπαρτσελονέτα.
Αντίστοιχες διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις πραγματοποιήσαν οι κάτοικοι σε τουριστικούς προορισμούς όπως η Μάλαγα, η Πάλμα ντε Μαγιόρκα και τα Κανάρια Νησιά.
Οι επιπτώσεις του υπερτουρισμού
Πώς επηρεάζει το φαινόμενο του υπερτουρισμού τους κατοίκους των πόλεων που γίνονται πόλος έλξης εκατομμυρίων τουριστών;
Η αυξημένη ζήτηση για τουριστικά καταλύματα συχνά οδηγεί σε αύξηση των τιμών των ενοικίων και των ακινήτων, καθιστώντας δύσκολο για τους ντόπιους να βρουν προσιτή στέγαση. Στη Βαρκελώνη μόνο το κόστος στέγασης αυξήθηκε κατά 68% την τελευταία δεκαετία.
Υποβάθμιση του περιβάλλοντος
Ο μεγάλος αριθμός τουριστών μπορεί να προκαλέσει φθορές σε φυσικά τοπία και ιστορικά μνημεία, καθώς και ρύπανση λόγω αυξημένης κυκλοφορίας και απορριμμάτων. Η Βενετία, για παράδειγμα, έχει δει τα κανάλια της να μολύνονται και τα ιστορικά της κτίρια να υφίστανται φθορές λόγω των κυμάτων από τα τουριστικά σκάφη.
Αλλαγή χαρακτήρα των γειτονιών
Οι τοπικές επιχειρήσεις αντικαθίστανται συχνά από καταστήματα που εξυπηρετούν κυρίως τους τουρίστες, με αποτέλεσμα την απώλεια της τοπικής κουλτούρας και την αποξένωση των κατοίκων. Στη Βαρκελώνη, οι κάτοικοι της περιοχής Μπαρτσελονέτα έχουν δει τα τοπικά καταστήματα να κλείνουν και να αντικαθίστανται από καταστήματα που εξυπηρετούν κυρίως τους τουρίστες.
Πίεση στις υποδομές
Η αυξημένη ζήτηση για δημόσιες υπηρεσίες και υποδομές, όπως τα μέσα μεταφοράς και οι υγειονομικές υπηρεσίες, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα συνωστισμού και να μειώσει την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Η κυκλοφοριακή συμφόρηση και η υπερφόρτωση των δημόσιων συγκοινωνιών είναι κοινά προβλήματα σε πόλεις με υψηλό τουρισμό.
Εργασιακές συνθήκες
Οι θέσεις εργασίας στον τουριστικό τομέα συχνά προσφέρουν χαμηλούς μισθούς και επισφαλείς συνθήκες εργασίας, συμβάλλοντας σε κοινωνικές ανισότητες και εκμετάλλευση των εργαζομένων. Στη Βαρκελώνη, αν και δημιουργήθηκαν 130.000 θέσεις εργασίας στον τουριστικό τομέα το 2023, πολλοί από αυτούς τους εργαζόμενους αντιμετωπίζουν επισφαλείς συνθήκες εργασίας.
Τον διωγμό που υφίστανται από τη Δημοτική Αστυνομία του Ηρακλείου ύστερα από διαμαρτυρίες καταστηματαρχών του κέντρου της πόλης καταγγέλλουν οι πλανόδιοι χειροτέχνες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Το θέμα επανέρχεται ουσιαστικά στην έναρξη κάθε τουριστικής σεζόν και έχει να κάνει με το μοίρασμα της πίτας στο κέντρο της πόλης. Οι χειροτέχνες είναι περίπου 10-15 άνθρωποι που στήνουν αυτοσχέδιους πάγκους πουλώντας τις δικές τους δημιουργίες, κυρίως κοσμήματα από δέρμα, μέταλλο ή άλλες φτηνές πρώτες ύλες στις οποίες βάζουν τη δική τους καλλιτεχνική δημιουργία.
Ωστόσο, πριν από λίγες μέρες έγιναν και πάλι οχλήσεις από τη Δημοτική Αστυνομία με τη δικαιολογία πως «υπάρχουν καταγγελίες» εναντίον τους. Σε ανακοίνωσή του ο «Εικαστικός Καλλιτεχνικός Σύλλογος ΦΑΙΔΡΑ», που έχουν συστήσει οι χειροτέχνες, δείχνει να ξέρει από πού έρχονται οι καταγγελίες αυτές: «[…] κάθε αρχή της τουριστικής σεζόν δεχόμαστε καταγγελίες και απειλές, με αποτέλεσμα πιέσεις και διωγμούς από τη Δημοτική Αστυνομία, και βιώνουμε καθημερινή αγωνία για το μεροκάματό μας. Ενα μεγάλο μέρος των εμπορικών καταστημάτων και της εστίασης, βγαίνοντας από μια νεκρή εμπορική περίοδο, επιστρατεύουν κάθε μέσο για να έχουν “το μεγάλο κομμάτι της πίτας”. Η αβάσταχτη φορολογία, τα υψηλά τέλη και η γενική ακρίβεια σε καθεστώς ανταγωνισμού οδηγούν τους καταστηματάρχες σε κανιβαλιστικές συμπεριφορές απέναντί μας», αναφέρουν μεταξύ άλλων.
«Θέλουμε να δουλέψουμε»
Η Κατερίνα Μιχαλάκη, πρόεδρος του συλλόγου, μιλώντας στην «Εφ.Συν.» τονίζει πως έχουν ήδη ζητήσει επείγουσα συνάντηση με τον δήμαρχο Ηρακλείου, Αλέξη Καλοκαιρινό, ενώ εντοπίζει το πρόβλημα στις νομιμοποιητικές διαδικασίες που τους ζητούν να ακολουθήσουν: «Μας ζητούν να βγάλουμε άδεια πλανόδιου, χωρίς ωστόσο να ξέρουμε αν θα μπορέσουμε να δουλέψουμε. Πέρα από τη χρονοβόρα διαδικασία, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η τουριστική σεζόν, για να μπορέσει κάποιος να δουλέψει θα πρέπει να ξέρει πού ακριβώς θα μπορεί να σταθεί για να βγάλει το μεροκάματό του. Και αυτό δεν έχει οριστεί ακόμα καθώς παρεμβαίνουν πολλοί φορείς, όχι μόνο η Δημοτική Αστυνομία αλλά και η Αρχαιολογία που ορίζει ελάχιστη απόσταση 50 μέτρων από μνημεία (π.χ. Λιοντάρια), ενώ φυσικά θα πρέπει να είναι και σε χώρο που δεν θα προκαλεί αντιδράσεις από ομοειδείς επιχειρήσεις», λέει η ίδια.
Η Κατερίνα Μιχαλάκη,πρόεδρος του Συλλόγου «Φαίδρα»
Οπως αναφέρουν οι χειροτέχνες, και πέρυσι τον Ιούνιο (πάλι αρχή της σεζόν) για έναν ολόκληρο μήνα οι πάγκοι έμειναν κλειστοί, ύστερα από απειλές για πρόστιμα και κατασχέσεις, ενώ η Δημοτική Αστυνομία έφτασε μέχρι και στην επιβολή προστίμων σε πλανόδιους μουσικούς και γενικότερο διωγμό των καλλιτεχνών από τον δημόσιο χώρο.
Μπροστά σε αυτή τη μάχη για τα κομμάτια της τουριστικής πίτας ο Δήμος Ηρακλείου καλείται να βρει άμεση λύση. Πηγές της δημοτικής αρχής ανέφεραν πως είναι δική τους πρόταση η εξεύρεση ενός χώρου όπου θα μπορούν να συγκεντρωθούν οι πλανόδιοι χειροτέχνες και ήδη γίνονται συζητήσεις για την εξεύρεση του καλύτερου σημείου της πόλης, ενώ η σύσταση υπαίθριας αγοράς καλλιτεχνών στο κέντρο του Ηρακλείου αποτελεί και αίτημα των χειροτεχνών. Εξετάζονται τα πάρκα Θεοτοκόπουλου και Γεωργιάδη, πιθανώς κάποια σημεία του πεζόδρομου της λεωφόρου Δικαιοσύνης κ.λπ. Ωστόσο, μέχρι σήμερα ο συνήθης χώρος των χειροτεχνών είναι η καρδιά της πόλης, η κρήνη Μοροζίνι (Λιοντάρια), και η βασιλική του Αγίου Μάρκου στην πλατεία Καλλεργών. Εκεί, όμως, είναι που εμφανίζονται και οι εντονότερες αντιδράσεις από τους καταστηματάρχες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, από την πλευρά του δήμου τίθεται ως απαραίτητη προϋπόθεση η νομιμοποίηση από την πλευρά των χειροτεχνών, με την έκδοση αδειών πλανοδίου, κάτι που προσώρας δημιουργεί κώλυμα στην όλη διαπραγμάτευση.
Μέχρι στιγμής οι πάγκοι παραμένουν και αυτόν τον Ιούνιο κλειστοί και οι χειροτέχνες χωρίς εισόδημα, κάτι που τους ωθεί σε νέα κινητοποίηση εφόσον το αμέσως επόμενο διάστημα δεν πραγματοποιηθεί το ραντεβού που έχουν ζητήσει από τον δήμαρχο και δεν βρεθεί έστω μια προσωρινή λύση ώστε να μη συνεχιστεί ο διωγμός που υφίστανται.
