Για το τι έφταιξε, αλλά και για το τι πρέπει να γίνει στον απόηχο της τραγωδίας στην Αν. Αττική αναφέρθηκε ο καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και διαχείρισης του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευθύμιος Λέκκας, μιλώντας στην ΕΡΤ.

«Φαινόμενα σαν το Μάτι αλλά και τις πλημμύρες στη Μάνδρα, μπορεί να βλέπουμε ακόμα και 10 φορές κάθε χρόνο στην Ελλάδα, είναι νομοτέλεια να πολλαπλασιαστούν το επόμενο διάστημα», είπε χαρακτηριστικά.

Αναφερόμενος επιγραμματικά στο πόρισμα το οποίο έχουν διαβάσει, όπως είπε, 250.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, ο κ. Λέκκας  υπενθύμισε τις πολεοδομικές στρεβλώσεις  τονίζοντας ότι άλλες 100 περιοχές της χώρας είναι στο «κόκκινο»:

Τα Μέγαρα και η πίσω πλευρά του ‘Ορους Πατέρα, ο Ωρωπός, ο Κάλαμος, οι’ Αγιοι Απόστολοι, η Βόρεια Πελοπόννησος,  περιοχές «χωρίς δυνατότητα διαφυγής», όπως το Μάτι.

«Η πολεοδομική διάταξη, η καταπάτηση και η αυθαιρεσία συνέβαλλαν στην τραγική κατάληξη.

Επιπλέον ο κόσμος δεν είχε έγκαιρη ενημέρωση», επισήμανε, υπενθυμίζοντας παράλληλα ότι η αλληλεπίδραση των ισχυρότερων της τελευταίας οκταετίας δυτικών ανέμων με την μορφολογία της περιοχής ( οικισμοί και πευκοδάσος) συνέβαλαν στην εξάπλωση της πυρκαγιάς ως την ακτή μέσα σε 1 1/2 ώρα.

«Φαινόμενα όπως στο Μάτι, θα πολλαπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια εξαιτίας και τις κλιματικής αλλαγής» ανέφερε, εκτιμώντας ότι τα επόμενα χρόνια οι πυρκαγιές και τα πλημμυρικά φαινόμενα θα αυξηθούν κατά 30% και οι κατολισθήσεις κατά 60%.

«Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένα μάθημα αυτοπροστασίας σε όλο το φάσμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης», τόνισε ο καθηγητής ενώ αναφερόμενος και στην ετοιμότητα, έφερε παράδειγμα την Ιαπωνία, όπου όπως είπε,  το θέμα της προληπτικής εκκένωσης απασχολεί κάθε έξι μήνες τον πληθυσμό που καλείται σε άσκηση.

«Πράγματι αναμένεται ένας μεγάλος σεισμός», απάντησε σχετικά με δημοσιεύματα για σχέδιο έκτακτης ανάγκης στην Κωνσταντινούπολη, σημειώνοντας ότι δεν πρόκειται για κάτι νέο από το ρήγμα της Ανατολίας. «Μέχρι το 2023 θα πρέπει να εκτονωθεί ένας σεισμός της τάξης άνω των 7 Ρίχτερ, πρέπει να σπάσει αυτό το κομμάτι του ρήγματος γιατί χρόνο με το χρόνο θα μεγαλώνει».

ΠΗΓΗ:ΕΡΤ

Εκπληκτικός ο ελληνικός απολογισμός της ελληνικής κολύμβησης στην 4η ημέρα του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Κατέκτησε δύο χρυσά μετάλλια με πρωταγωνιστές τους Γιάννη Κωστάκη και Αριστείδη Μακροδημήτρη στα 150μ. μικτή ατομική και 200μ. ελεύθερο αντίστοιχα. Πλέον η Ελλάδα έφτασε τα έξι μετάλλια στη διοργάνωση του Δουβλίνου, εκ των οποίων τέσσερα χρυσά.

Στη μεγαλύτερη διάκριση της καριέρας του σε επίπεδο ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων έφτασε ο Γιάννης Κωστάκης στο Δουβλίνο, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο στα 150μ. μικτής ατομικής SM3 με επίδοση 3:36.61. Αυτό ήταν το πέμπτο μετάλλιο για τον Κωστάκη σε Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, αλλά το πρώτο χρυσό. Στο παλμαρέ του έως σήμερα, είχε ένα ασημένιο το 2014 στα 50μ. ελεύθερο και τρία χάλκινα, όλα από τη διοργάνωση της Ολλανδίας.

Μετά το χρυσό μετάλλιο στα 50μ. ύπτιο, ο Αριστείδης Μακροδημήτρης στέφθηκε πρωταθλητής Ευρώπης και στα 200μ. ελεύθερο της κατηγορίας S2. O κάτοχος τριών μεταλλίων σε Παραολυμπιακούς Αγώνες, είχε επίδοση στον τελικό 4:53.06 που ήταν αρκετή για τον φέρει στην κορυφή του αγωνίσματος. 

Την 4η θέση στα 100μ. ύπτιο S12 κατέλαβε ο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης. Ο κάτοχος 10 μεταλλίων σε Παραολυμπιακούς Αγώνες, ήταν 4ος στον τελικό με 1:01.54, επίδοση που είναι κοντά στο πανελλήνιο ρεκόρ που κατέχειο ίδιος από το Πεκίνο (01:01.21). Ο Ταϊγανίδης ήταν 2ος στην πρώτη προκριματική σειρά το πρωί, με 1:08.35.

Την 5η θέση στα 150μ. μικτής ατομικής SM4 κατέλαβε η Μαρία Γκουργολίτσα, σημειώνοντας μάλιστα και νέο πανελλήνιο ρεκόρ. Η επίδοση της Γκουργολίτσα ήταν 4:48.69, ενώ το προηγούμενο ρεκόρ κατείχε η Βασιλική Σαμαρά από τις 29/6/2002 στην Αθήνα με 7:06.79.

Πέμπτος στα 400μ. ελεύθερο S13 ήταν ο Γεράσιμος Λιγνός με επίδοση 4:39.07 ενώ η Μαρία Τσάκωνα κατέλαβε την 8η θέση στα 100μ. ύπτιο S6 με χρόνο 1:43.06. Στον πρωϊνό προκριματικό ήταν 5η στην 2η σειρά με 1:48.72

Τη δυνατότητα να επισκεφθούν 27 φάρους στην ελληνική επικράτεια θα έχουν οι πολίτες την Κυριακή 19 Αυγούστου, με την ευκαιρία του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας φάρων.
Παράλληλα θα ενημερωθούν για τη σημασία των φάρων και των υπόλοιπων ναυτιλιακών βοηθημάτων στη ναυσιπλοΐα καθώς και για την προσφορά των φαροφυλάκων.

Οι φάροι που μπορεί να επισκεφθεί το κοινό από τις 10.00 το πρωί έως τις 8.00 το βράδυ την Κυριακή 19 Αυγούστου είναι οι εξής:

Αγ. Νικόλαος – Κέα
Ακρωτήρι – Θήρα
Αρκίτσα – Φθιώτιδα
Μουδάρι – Κύθηρα
Βρυσάκι – Λαύριο
Γερογόμπος – Κεφαλονιά
Γουρούνι – Σκόπελος
Δρέπανο – Πάτρα
Δρέπανο – Χανιά
Κασσάνδρα – Χαλκιδική
Κατάκολο – Ηλεία
Κερί – Ζάκυνθος
Κρανάη – Γύθειο
Μεγάλο Έμβολο – Θεσσαλονίκη
Μελαγκάβι – Λουτράκι
Πλάκα – Λήμνος
Κόρακας – Πάρος
Κοκκινόπουλο – Ψαρά
Αλεξανδρούπολη – Αλεξανδρούπολη
Ταίναρο – Λακωνία
Κόπραινα – Άρτα
Κακή Κεφαλή – Χαλκίδα
Μονεμβασιά – Λακωνία
Λάκκα – Παξοί
Βασιλήνα – Εύβοια
Πάππας – Ικαρία
Σπαθί – Σέριφος

Καϊράτ Αλμάτι (Καζακστάν)-Σίγκμα Όλομουτς (Τσεχία)              1-2 (0-2)

Προγκρές Νίντερκορν (Λουξεμβούργο)-Ούφα (Ρωσία)                 2-2 (1-2)

ΑΕΚ Λάρνακας (Κύπρος)-Στουρμ Γκρατς (Αυστρία)                   5-0 (2-0)

Ελσίνκι (Φινλανδία)-Ολίμπια Λιουμπλιάνα (Σλοβενία)              1-4 (0-3)

Κραϊόβα (Ρουμανία)-Λειψία (Γερμανία)                            1-1 (1-3)

Κοπεγχάγη (Δανία)-ΤΣΣΚΑ Σόφιας (Βουλγαρία)                      2-1 (2-1)

Κλουζ (Ρουμανία)-Αλασκέρτ (Αρμενία)                             5-0 (2-0)

Μίντιλαντ (Δανία)-Δε Νιού Σέιντς (Ουαλία)                       3-1 (2-0)

Κουκέσι (Αλβανία)-Τορπέντο Κουτάισι (Γεωργία)                   2-0 (2-5)

Μόλντε (Νορβηγία)-Χιμπέρνιαν (Σκωτία)                           3-0 (0-0)

Σούντουβα (Λιθουανία)-Σπάρτακς Γιούρμαλα (Λετονία)              0-0 (1-0)

Ζαλγκίρις Βίλνιους (Λιθουανία)-Σεβίλη (Ισπανία)                 0-5 (0-1)

Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης (Ρωσία)-Ντιναμό Μινσκ (Λευκορωσία)        8-1 παράταση κ.α 4-0 (0-4)

ΑΠΟΕΛ (Κύπρος)-Χάποελ Μπερ Σεβά (Ισραήλ)                        3-1 (2-2)

Λουκέρνη (Ελβετία)-Ολυμπιακός (ΕΛΛΑΔΑ)                          1-3 (0-4)

Μακάμπι Τελ Αβίβ (Ισραήλ)-Πιούνικ (Αρμενία)                     2-1 (0-0)

Ντιναμό Μπρεστ (Λευκορωσία)-Απόλλων Λεμεσού (Κύπρος)            1-0 (0-4)

Λίντσερ (Αυστρία)-Μπεσίκτας (Τουρκία)                           2-1 (0-1)

Αταλάντα (Ιταλία)-Χάποελ Χάιφα (Ισραήλ)                         2-0 (4-1)

Βασιλεία (Ελβετία)-Φίτεσε (Ολλανδία)                            1-0 (1-0)

Μπρόντμπι (Δανία)-Σπαρτάκ Σουμπότιτσα (Σερβία)                  2-1 (2-0)

Ντουντελάνζ (Λουξεμβούργο)-Λέγκια Βαρσοβίας (Πολωνία)           2-2 (2-1)

Ζρίνσκι (Βοσνία/Ερζεγοβίνη)-Λουντογκόρετς (Βουλγαρία)           1-1 (0-1)

Λεχ Πόζναν (Πολωνία)-Γκενκ (Βέλγιο)                             1-2 (0-2)

Μάριμπορ (Σλοβενία)-Ρέιντζερς (Σκωτία)                          0-0 (1-3)

FC Στεάουα Βουκουρεστίου (Ρουμανία)-Χάιντουκ Σπλιτ (Κροατία)    2-1 (0-0)

Φέγενορντ (Ολλανδία)-Τρέντσιν (Σλοβακία)                        1-1 (0-4)

Γάνδη (Βέλγιο)-Γιαγκελόνια Μπιάλιστοκ (Πολωνία)                 3-1 (1-0)

Παρτιζάν Βελιγραδίου (Σερβία)-Νόρντζελαντ (Δανία)               3-2 (2-1)

Ραπίντ Βιένης (Αυστρία)-Σλόβαν Μπρατισλάβα (Σλοβακία)           4-0 (1-2)

Μπορντό (Γαλλία)-Μαριούπολ (Ουκρανία)                           2-1 (3-1)

Μπέρνλι (Αγγλία)-Μπασακσεχίρ (Τουρκία)                          1-0 (0-0)

Ριέκα (Κροατία)-Σάρπσμποργκ (Νορβηγία)                          0-1 (1-1)

Ρόζενμποργκ (Νορβηγία)-Κορκ Σίτι (Ιρλανδία)                     3-0 (2-0)

Βαλούρ Ρέικιαβικ (Ισλανδία)-Σερίφ Τιράσπολ (Μολδαβία)           2-1 (0-1)

Μπράγκα (Πορτογαλία)-Ζόρια Λουχάνσκ (Ουκρανία)                  2-2 (1-1)

Συναγερμός σήμανε το βράδυ στο αεροδρόμιο των Χανίων, όταν υπήρξε αναφορά για μη προγραμματισμένη προσέγγιση επιβατικού αεροσκάφους, λόγω πληροφορίας για πιθανή ύπαρξη βόμβας.

Το αεροσκάφος που εκτελούσε δρομολόγιο από την Αίγυπτο στη Γερμανία μεταφέροντας 281 επιβάτες, προσγειώθηκε με ασφάλεια στο αεροδρόμιο Χανίων και οδηγήθηκε σε χώρο μεταξύ του κεντρικού αεροσταθμού και της Αμερικανικής Βάσης Σούδας.

Δόθηκε οδηγία για αποβίβαση των επιβατών, ώστε το αεροσκάφος να ελεγχτεί, ενώ στο σημείο εκτός από τις αρχές ασφαλείας του αεροδρομίου βρέθηκαν και αστυνομικές δυνάμεις.

Η έρευνα γίνεται με την βοήθεια και του ειδικά εκπαιδευμένου σκύλου ανίχνευσης εκρηκτικών της αστυνομίας.

Όλη η διαδικασία εξελίσσεται όπως προβλέπεται από το πρωτόκολλο ασφαλείας, ενώ εκτός από τους χώρους του αεροσκάφους γίνεται έλεγχος σε όλες τις αποσκευές και στους επιβαίνοντες σε αυτό.








(φωτογραφία αρχείου)
ΑΠΕ

Ήταν κοντά 3 τα ξημερώματα της Πέμπτης 17 Αυγούστου 1944, όταν οι Γερμανοί με τους Έλληνες συνεργάτες τους – κουκουλοφόρους, ξεκίνησαν μια επιχείρηση που οδήγησε σε λουτρό αίματος με ομαδικές εκτελέσεις, εμπρησμούς και λεηλασίες σπιτιών.

Στις μέρες μας ήρθε να προστεθεί ένα στοιχείο που κάνει τραγικά επίκαιρο να θυμάται κανείς τις θηριωδίες των ναζί στη συγκεκριμένη περιοχή, καθώς εκεί που πάτησαν οι μπότες του Γ΄ Ράιχ, ακολούθησαν μερικές δεκαετίες μετά, τα στιλέτα του χρυσαυγίτη Ρουπακιά, που στην περιοχή της Νίκαιας ξεδίπλωσε τη δράση του, με τραγικό αποτέλεσμα τη δολοφονία του Π. Φύσσα στη γειτονική περιοχή του Κερατσινίου.

Παρουσιάζουμε συνέντευξη με μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) παραρτήματος Νίκαιας, που είχαν ζήσει τα συγκεκριμένα γεγονότα.

Οι αντιστασιακοί είναι οι: Δημήτρης Μαυράκης, Μαρίτσα Παπαδημητρίου – Κοκκινάρη, Δέσποινα Κρομμυδάκη.

 Οι συνεντεύξεις τους προέρχονται από το εξαντλημένο πια βιβλίο «Εργατικές Ιστορίες – συνεντεύξεις με πρωταγωνιστές του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα από το 1920 έως το 1967». Εκδόσεις BUX 1998, ISBN 960-7939-00-X, συγγραφέας Νάσος Μπράτσος.

Δ.Κ.: «Τότε η Κοκκινιά απαρτίζονταν, όπως και σήμερα, από προσφυγιά που είχε καυτά ζωτικά προβλήματα. Ο λαός που είχε έρθει από τη Μικρά Ασία, από τον Πόντο και από άλλες περιοχές, ήταν ρακένδυτος, χωρίς στέγη, χωρίς το νοικοκυριό του. Τα είχαν αφήσει εκεί πέρα, που τους είχαν κυνηγήσει οι Τούρκοι και τους ξεκληρίσανε. Φοβούμενοι μήπως χάσουν και τη ζωή τους, προτιμήσανε να εγκαταλείψουν τα υπάρχοντά τους και να έρθουν στην Ελλάδα και να ξαναρχίσουν πάλι από την αρχή. Ο κόσμος αυτός είχε συσπειρωθεί γύρω από τα εργατικά σωματεία και αγωνιζότανε για να μπορέσει να επιβιώσει εδώ. Τα προβλήματά τους ήταν η εργασία, η στέγη, φως, νερό κλπ και συσπειρώθηκαν γύρω από το εργατικό ΕΑΜ.

Τότε όλοι οι ξένοι (Γερμανοί, Ιταλοί, Άγγλοι) είχανε τα βλέμματά τους στραμμένα στην Ελλάδα και όταν συστάθηκαν ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ με αιμοδότη το ΚΚΕ, στα διάφορα καλέσματα που έκανε το εργατικό ΕΑΜ, ο λαός της Κοκκινιάς και ιδιαίτερα η προσφυγιά, ήταν πρώτη και ενωμένη.

Οι φασίστες ονομάζανε την Κοκκινιά “Μικρή Μόσχα” και είχαν βάλει στόχο να μας ξεκληρίσουνε. Καλούσαν να παρουσιαστούμε με ψηλά τα χέρια στην πλατεία του Αγίου Νικολάου και από εκεί άλλους θα τους κρατούσανε, άλλους θα τους πηγαίνανε στη Γερμανία, άλλους στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου για εκτέλεση, κλπ».

Δ.Μ: «Οι Γερμανοί μαζί με τους ταγματασφαλίτες, άρχισαν από το Μάρτη μέχρι τον Αύγουστο που έγινε το μπλόκο, να μπαίνουν κρυφά με πολιτικά στην περιοχή. Γίνονταν όμως αντιληπτοί, τους κυνηγούσανε και έφευγαν.

Υπήρχαν πληροφορίες πριν το μπλόκο για κάποιες κινήσεις των Γερμανών και πάντα ο ΕΛΑΣ έπαιρνε τα μέτρα του. Και περιφρούρηση το βράδυ έβγαινε και φρουραρχείο είχε. Συλλαμβάναμε διάφορους γερμανοτσολιάδες με πολιτικά, τους παίρναμε τα ρούχα και φεύγανε γυμνοί.

Οι μάχες στην περιοχή της Νίκαιας, άρχισαν στις 7 του Μάρτη. Δόθηκε σκληρή μάχη από τον ΕΛΑΣ και έτσι δεν κατάφεραν να μπουν στην Κοκκινιά. Ξαναδοκίμασαν πάλι, αλλά δεν κατάφεραν τίποτα. Τότε ετοίμασαν άλλο σχέδιο και στις 15 Αυγούστου, δεν επιχείρησαν να μπουν κατευθείαν στην Κοκκινιά, αλλά να μπαίνουν σιγά – σιγά, από την Αγιά Σοφιά, τα Μανιάτικα, να κυκλώνουν δηλαδή την Κοκκινιά.

Γίνονταν μάχες με τον ΕΛΑΣ αλλά 17 Αυγούστου μπήκαν μέσα και κύκλωσαν την Κοκκινιά από βραδύς. Με τις ντουντούκες που είχαν καλούσαν όλους τους άνδρες, από 15 χρονών έως 60, να παρουσιαστούν όλοι στην πλατεία της Οσίας Ξένης.  Tα συνθήματα τα φωνάζανε οι προδότες που ήξεραν ελληνικά».

Δ.Κ.: «Οι προδότες της εποχής εκείνης που ματοκύλισαν την Κοκκινιά, δείχνοντας στους Γερμανούς τους προοδευτικούς ανθρώπους, ήταν οι παρακάτω: ο Μπατράνης, ο Βακαλόπουλος, ο Σγούρος, ο Πλυντζανόπουλος, κλπ. Οι χαφιέδες αυτοί είχαν παράδοση συνεργασίας και με τη δικτατορία του Μεταξά».

Δ.Μ.: «Όταν γέμισε η πλατεία της Οσίας Ξένης, από τους συγκεντρωμένους, τους γονάτισαν όλους. Βάλανε τότε τις κουκούλες οι χαφιέδες και περνάγανε δίπλα από τον κόσμο και έδειχναν. Όποιον έδειχναν τον έπαιρναν για εκτέλεση στη μάντρα. Όπου υπήρχε παράνομος που κρυβόταν, οι Γερμανοί έβαζαν φωτιά στη συνοικία. Το μεγαλύτερο ολοκαύτωμα έγινε στην περιοχή Αρμένικα. Τα σπίτια τα λαμπάδιασαν και εκτέλεσαν πολλούς στη μάντρα που σήμερα είναι το γήπεδο.

Τη μέρα του μπλόκου έγινε μάχη με την Κουμπάτη τη Διαμάντω. Σκοτωθήκανε πολλοί κι έμεινε μόνη της. Την φέρανε σέρνοντας από τα μαλλιά στη μάντρα για την εκτέλεση.

Όσοι δεν εκτελέστηκαν τους πήγαν στο Χαϊδάρι κι από εκεί στη Γερμανία. Οι Γερμανοί εκτέλεσαν κι ένα προδότη, τον Μπαστράνη, μέχρι κι αυτοί τον σιχάθηκαν. Έψαξαν τα σπίτια κι όποιον έβρισκαν κρυμμένο, τον εκτελούσαν επιτόπου στο δρόμο. Γι αυτούς τους εκτελεσμένους, κάνουμε κάθε χρόνο στις 17 Αυγούστου μια ειδική εκδήλωση, που τη λέμε «τα Στεφανώματα». Δηλαδή στον τόπο των εκτελέσεων, καταθέτουμε στεφάνι και λέμε και δύο λόγια. Υπήρχε και κόσμος που κατάφερε να φύγει από την περιοχή και βγήκε στην παρανομία».

Δ.Κ.: «Οι εκτελεσμένοι ήταν γύρω στα 200 άτομα, αλλά δεν είναι οι μόνοι νεκροί της περιοχής, αφού τόσο στον αγώνα εναντίον των Ιταλών, όσο και ενάντια στους Γερμανούς, αλλά και αργότερα στους Άγγλους, είχαμε νεκρούς. Την ημέρα του μπλόκου, που θα μείνει στη μνήμη όλων μας, είναι το αιματοκύλισμα, αλλά πιο πολύ εντύπωση μου έκανε το σπάσιμο της επάνω μάντρας των Αρμένικων. Είχανε στοιβάσει όλα τα άτομα το ένα πάνω στο άλλο και βγήκε το χωνί και είπε να έρθουν οι οικογένειες να πάρουν τους νεκρούς τους για να τους θάψουνε.

Όμως δεν υπήρχανε τότε τα κατάλληλα μέσα, εμένα προσωπικά μου έκανε εντύπωση του Μπογδάνου η περίπτωση, που ήρθε στη μάντρα στα Αρμένικα και πήρε το παιδί του σαν σφαγμένο πρόβατο, το έβαλε στον ώμο του και το κατέβασε σπίτι του, βάφοντας όλο τον δρόμο με αίμα.

Επειδή έζησα όλα αυτά τα γεγονότα, θα φωνάζω με όλη μου τη δύναμη που έχει απομείνει, ποτέ πια πόλεμος, ποτέ πια φασισμός, εδραίωση της ειρήνης σε όλες τις χώρες».

Δ.Μ.: «Παρά τα θύματα που είχε ο Κοκκινιώτικος λαός, συνέχισε τον αγώνα με διαμαρτυρίες, με συγκεντρώσεις και ξαναβρήκε το ηθικό του, μέσα σε ένα τέτοιο κακό.

Ο αντίκτυπος του μπλόκου ήταν να δυναμώσει το αντιστασιακό κίνημα. Τα χτυπήματα σε βάρος των κατακτητών τα συνεχίσαμε και φυσικά ξέραμε ποιοι προδότες τους είχαν βοηθήσει, έτσι ώστε κάναμε αυτό που έπρεπε, τα χτυπήματα πήραν το δρόμο που έπρεπε να πάρουν.

Για το σήμερα, για τις ομάδες των νοσταλγών του φασισμού που εμφανίζονται αμελητέες, έχω να πω ότι το μικρό γίνεται μεγάλο. Ξεκινάει κάτι με 5-6 άτομα, γίνονται 10-20 και ανεβαίνει. Το κακό πρέπει να το χτυπάς στη ρίζα του.

Βλέπω ότι ορισμένοι μεγαλοκαρχαρίες και κυβερνήσεις, υποστηρίζουν έμμεσα τους νεοναζί. Εάν θέλουνε μπορούσαν να τους είχαν εξαφανίσει μόλις είχαν εμφανιστεί, όμως τους άφησαν και μεγαλώνουν και τους βοηθάνε.

Μέχρι και στα γραφεία μας έστειλαν απειλητικές επιστολές και αγκυλωτούς σταυρούς. Εμείς αυτή την κατάσταση την πολεμήσαμε και θα συνεχίσουμε. Τον αγώνα που αρχίσαμε, θα τον συνεχίσουμε, δεν θα αφήσουμε να πάνε χαμένα τα όνειρα αυτών που έπεσαν».

Δ.Κ.: «Να επιμείνουμε στα τότε αιτήματα, που ήταν για ψωμί, για παιδεία, για ελευθερία, για ανεξαρτησία, για ειρήνη. Οράματα που ακόμα και σήμερα μένουν ανεκπλήρωτα και συνεχίζουμε όλοι εμείς τον αγώνα και θα τον συνεχίζουμε μέχρι να πεθάνουμε.

Μετά από τον αγώνα του Κοκκινιώτικου λαού και ειδικά των κομμουνιστών, θα το τονίσω αυτό, γι αυτά όλα τα ιδανικά που έκαναν τον αγώνα, τους στείλανε φυλακή και εξορίες. Αυτή ήταν η αμοιβή των αντιστασιακών και σήμερα παραμένει το πρόβλημα καυτό και ανεκπλήρωτο».

Στοιχεία της ομάδας γυναικείων σπουδών του Α.Π.Θ.

Από τα τρία εκατομμύρια οργανωμένων μελών της εθνικής αντίστασης, οι 1.740.000 ήταν γυναίκες, ενώ γυναίκες και κορίτσια ήταν τα περισσότερα μέλη της ΕΠΟΝ και του παιδικού της τμήματος. Οι γυναίκες της αντίστασης ίδρυσαν 679 λαϊκά ιατρεία, 169 λαϊκά νοσοκομεία και 1.253 λαϊκά φαρμακεία σε όλη τη χώρα.

Το ert.gr στις εκδηλώσεις του 2016 είχε πραγματοποιήσει φωτορεπορτάζ στους χώρους της θυσίας, το οποίο μπορείτε να δείτε στην ανάρτηση:

Το ert.gr στο Μπλόκο της Κοκκινιάς (φωτορεπορτάζ)

Κείμενο – επιμέλεια: Νάσος Μπράτσος

πηγή ΕΡΤ

 

Φωτογραφία: ©Στέφανος Σάμιος

Η σφαγή του Κομμένου ήταν μια από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων στην ιστορία της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.
Η θηριωδία διαπράχθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, στις 16 Αυγούστου 1943, στο χωριό Κομμένο που βρίσκεται στον νομό Άρτας και είναι χτισμένο κοντά στις όχθες του ποταμού Άραχθου.



Η μηχανοκίνητη μονάδα ναζιστικών στρατευμάτων από τη Φιλιππιάδα, με την εντολή της Διοίκησης Ιωαννίνων, εισέβαλε στο χωριό Κομμένο της Άρτας τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943, με το πρόσχημα των αντιποίνων για την ύπαρξη ανταρτών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ στην περιοχή.

Το χωριό κοιμόταν ήσυχο μετά από γαμήλια γιορτή πού είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα. Στο χωριό υπήρχαν και ορισμένοι φιλοξενούμενοι από την Πρέβεζα. Την εποχή εκείνη πρακτικά το Κομμένο ανήκε στο Νομό Πρέβεζας με θαλάσσια επικοινωνία. 

Τα ναζιστικά στρατεύματα προέβησαν σε μια άνευ προηγουμένου σφαγή του άμαχου πληθυσμού. Έστησαν πολυβόλα στις εισόδους του χωριού, εισέβαλαν στα σπίτια και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και στο τέλος έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν. Λίγοι ξέφυγαν με βάρκες στον Αμβρακικό Κόλπο. Στο τέλος της σφαγής οι ναζί στρατιώτες κάθισαν στην πλατεία του χωριού όπου έφαγαν και ήπιαν μπύρες αφήνοντας εκεί άδειες κονσέρβες, δίπλα σε 7 πτώματα. Συνολικά οι νεκροί της σφαγής ήταν 317 άτομα..



Η σφαγή του Κομμένου Άρτας είναι ισοδύναμη με αυτή των Καλαβρύτων και του Διστόμου. Ο αείμνηστος Στέφανος Παππάς, μετέπειτα γυμνασιάρχης, από το Κομμένο, νεαρός τότε επέζησε της σφαγής και έγραψε βιβλίο με πλήρη περιγραφή των γεγονότων. Ένα απόσπασμα από το βιβλίο του είναι το εξής:
 «Οι πρώτοι προστρέξαντες μετά την ανθρωποσφαγή Γρηγόρης Κολιοκώτσης και Ευστάθιος Κολιοκώτσης, ευρήκαν τις δύο ξαδέρφες των Αθηνά και Θεοδοσία νεκρές από σφαίρες πιστολιού και φανερότατα τα ίχνη του βιασμού. Αλλα παραδείγματα μακαβρίου εγκληματικότητας είναι τα δύο μωρά του μακαρίτη Ευστάθιου Κολιοκώτση ηλικίας 7 μηνών, που ευρέθηκαν νεκρά από ασφυξία, γιατί οι κακούργοι εγέμισαν τα στόματά των με βαμβάκι βρεγμένο με βενζίνη και κατόπιν το άναψαν για να απολαύσουν ένα σαδιστικό πυροτέχνημα. Ευρέθη επίσης ο δεύτερος παππάς του χωριού Ζώης Παππάς σκοτωμένος με μαχαίρι και με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς. Ως επισφράγισμα της θηριωδίας των ανωτέρω αναφέρω ένα πρωτάκουστο κακούργημα. Η ετοιμογέννητη Παναγιώτα σύζυγος του Λεωνίδα Τσιμπούκη βρέθηκε νεκρή με την κοιλιά ξεσχισμένη και το έμβρυο νεκρό δίπλα της, όπως βεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Θεόδωρος Σταμάτης…».

Μια φράση  είχε μείνει στο μυαλό των αντρών μετά από χρόνια: «Θα μπούμε στο χωριό και δεν θ΄ αφήσουμε τίποτε όρθιο» .
Χρησιμοποιώντας το πέτρινο καμπαναριό της εκκλησιάς (χτίσμα του 1855) για παρατηρητήριο, χωρίστηκαν σε εκτελεστικά αποσπάσματα, παίρνοντας και τις τελικές οδηγίες της επέμβασης.
Xαράματα πια στις 16ης Αυγούστου, στο πρώτο θολό φως της ημέρας και στον ουρανό άρχισαν να διασταυρώνονται φωτοβολίδες διαφόρων χρωμάτων και ταυτόχρονα ακούστηκαν εκρήξεις όλμων που είχαν τοποθετηθεί σε τρία επίκαιρα σημεία του χωριού.
Αμέσως αρχίσανε οι πυροβολισμοί και η διασταύρωση των πυρών, ενώ τα πυροβόλα και τα οπλοπολυβόλα δε σταμάτησαν ούτε στιγμή, δίνοντας την εντύπωση κάποιας σκληρής μάχης. Καθώς εισέβαλαν στα σπίτια, ολόκληρες οικογένειες αιφνιδιάστηκαν στον ύπνο και μη μπορώντας να αντιδράσουν, έπεφταν νεκρές από τις σφαίρες των όπλων και τα βλήματα των χειροβομβίδων.
Γέροι άνθρωποι, ανάπηροι, ακόμη και τυφλοί, σκοτωθήκανε επιτόπου. 

Κορίτσια με την απειλή των όπλων σύρθηκαν στον έσχατο εξευτελισμό της προσωπικότητάς τους και βιάστηκαν κατ’ εξακολούθηση από τους νεαρούς οπαδούς της χιτλερικής ιδεολογίας, οι οποίοι, αφού ικανοποίησαν τα κτηνώδη ένστικτά τους, έκοβαν τους μαστούς και τις έσφαζαν σα ζώα.
Τα ανθρωπόμορφα κτήνη εφάρμοζαν μια σατανική τακτική εξοντώσεως των μικρών παιδιών. Αφού έβρεχαν βαμβάκι με βενζίνη, το τοποθετούσαν στα στόματα των βρεφών που κοιμόντουσαν ακόμη στην κούνια τους και αφού το άναβαν, απολάμβαναν σαδιστικά γελώντας με το «πυροτέχνημα» τους.
Μια γυναίκα έγκυος, αφού της ανοίξανε την κοιλιά, βγάλανε από εκεί το έμβρυο που σε λίγες μέρες θα έφερνε στον κόσμο και το εναποθέσανε στα χέρια της. Έτσι βρέθηκε η γυναίκα. Νεκρή με ανοιγμένα σπλάχνα και το αγέννητο παραμορφωμένο νεκρό, στα χέρια της.
Άλλα από τα παιδιά τα εκτελούσαν στον κρόταφο με μια σφαίρα περιστρόφου, ενώ άλλα τα κάρφωναν με τις ξιφολόγχες τους παρ’ όλη την αθωότητα και τα κλάματα τους.

Στο σπίτι του Θόδωρου Μάλλιου γινόταν ο γάμος τη κόρης του Αλεξάνδρας με το Θεοχάρη Καρίνο από τον Παχυκάλαμο, χωριό κοντά στο Κομμένο. Χάθηκαν όλοι. Τους έκαψαν και τους σκότωσαν. Τριάντα με τριάντα πέντε άτομα. Από τα 12 μέλη της οικογένειας του οικοδεσπότη Θόδωρου Μάλλιου σώθηκαν εκείνο το πρωινό μόνο δύο, ο Αλέξανδρος και η Μαρία, που είχαν φύγει μόλις πριν λίγα λεπτά για να φροντίσουν στο χωράφι τα ζώα.

Οι Ναζί δε σεβάστηκαν και δε λογάριασαν τίποτε και κανέναν. Σκότωσαν και τη νύφη την Αλεξάνδρα και το γαμπρό το Θεοχάρη.
Όσοι πρόλαβαν και πετάχτηκαν έξω απ’ τα σπίτια τους, έτρεχαν να σωθούν στα χωράφια ή να κρυφτούν χωμένοι στα βαθιά χαντάκια. Μόνη σωτηρία απέμεινε για πολλούς το ποτάμι. Πλήθος κόσμου έτρεχε κατά εκεί. Άλλοι ρίχνονταν στα νερά του για να περάσουν απέναντι και να σωθούν. Άλλοι κρέμονταν απ’ τις βάρκες και τρέμοντας πάλευαν να γλιτώσουν απ’ τον εφιάλτη. Κι εκεί πνίγηκαν σχεδόν όλοι όσοι μπήκαν στη βάρκα του Σπύρου Βλαχοπάνου, σχεδόν είκοσι άτομα. Κι ο θρήνος κι οι κραυγές του πνιγμού έσμιγαν με τη βουή της φωτιάς και των όπλων που αφάνιζαν το Κομμένο.
Από αυτό που συμπεραίνεται, από τα λεγόμενα επιζώντων αυτοπτών μαρτύρων για ορισμένα περιστατικά, είναι ότι οι φονιάδες μεθούσαν με ναρκωτικές ουσίες για να είναι γρήγοροι στις αποφάσεις τους και όσο πιο αποτελεσματικοί στα πρωτόγονα ένστικτά τους.
Ούτε και την εκκλησιά της Παναγιάς δε σεβάστηκαν, αφού αφόδευσαν στην πύλη του ιερού βήματος, πέταξαν στο πάτωμα του ναού τις εικόνες του τέμπλου και τα ιερά σκεύη.
Εκείνο το πρωινό της 16ης Αυγούστου, ο παπα-Λάμπρος πήγαινε στην εκκλησία έχοντας μαζί του το ευαγγέλιο, το θυμιατό και τα άμφια που χρησιμοποίησε την προηγούμενη μέρα για να τελέσει έναν γάμο. Ο παπα-Λάμπρος πιάστηκε από τους Γερμανούς και αφού τον βασάνισαν άγρια, τον σύρανε αιμόφυρτο στον προπυλώνα της εκκλησίας και τον εκτέλεσαν με μια σφαίρα στο μέτωπο. Αυτός ήταν και ο πρώτος της σφαγής του Κομμένου μαζί με το Ευαγγέλιο που βρέθηκε διάτρητο από σφαίρα σε μια γωνία, με ποτισμένες τις σελίδες του από το αίμα αυτού του τίμιου κληρικού.

Ο άλλος ιερέας του χωριού, που εφημέρευε στο ναό των Αγίων Ταξιαρχών στον Λουτρότοπο και που είχε έρθει στους συγγενείς του για το πανηγύρι, βρέθηκε κατακρεουργημένος και αιμόφυρτος και με βγαλμένα τα μάτια.
Με μια ειδική σκόνη που έριχναν στο πάτωμα και με μια πιστολιά έκαψαν τα περισσότερα σπίτια του χωριού, αφού πρώτα έπαιρναν ότι πολύτιμο υπήρχε μέσα.Το θέαμα στο Κομμένο μετά την σφαγή ήταν φρικιαστικό. Παντού πτώματα απανθρακωμένα, ενώ η ατμόσφαιρα είχε τη μυρωδιά από καμένες σάρκες. Η σήψη είχε ήδη αρχίσει και πολλά εντόσθια είχαν χυθεί στο έδαφος. Πολλά ανθρώπινα μέλη ήταν διασκορπισμένα από δω και από εκεί, ενώ τα σκυλιά οδηγημένα από το αίμα είχαν αρχίσει να τρώνε κομμάτια κρέας από διάφορα σώματα.
Γύρω στο απόγευμα της 16ης Αυγούστου ο Δημήτρης Αποστόλου, ένας νεαρός Κομμενιώτης, γύρναγε στο χωριό του και στο σπίτι του. Τα Γερμανικά στρατεύματα είχαν φύγει, μετά από 7 ώρες που κράτησε η επιδρομή. Στα απανθρακωμένα απομεινάρια των σπιτιών, δοκάρια καίγονταν ακόμη. Τα πτώματα είχαν αρχίσει να φουσκώνουν από τη θερμότητα. Η κοιλιά μιας γυναίκας είχε σχισθεί και ένα κοτόπουλο είχε αρχίσει να σέρνει τα εντόσθια της κατά μήκος του δρόμου. Λίγο μετά που είδε αυτό, ο Αποστόλου λιποθύμησε.
Ένα δεκάχρονο αγόρι τότε, ο Αλέξανδρος Μάλιος, που έχασε όλη την οικογένεια του, θυμάται «Σα φτάσαμε κοντά στο σπίτι, ακόμα κάπνιζε. Απ’ έξω δεν μπορούσαμε να περάσουμε απ’ τους σκοτωμένους. Δεν είχες που να πατήσεις. Δρασκελίσαμε πάνω απ’ τα πτώματα κι αντίκρισα τον πατέρα μου μ’ ένα μικρό παιδί μέσα στα αίματα. Οι άλλοι μέσα ήταν όλοι καμένοι. Έσκυψα, τον αγκάλιασα και λιποθύμησα. Τα είχαμε χαμένα και ζούσαμε σ’ ένα εφιαλτικό όνειρο, έτσι που δεν είχαμε τη δύναμη να κλάψουμε».
Συνολικά 317 άνθρωποι ήταν τα θύματα του Κομμένου εκείνη τη μέρα σ’ αυτή τη σφαγή. Ίσως της πιο φριχτής που διαπράχθηκε στην Ελλάδα την περίοδο της Κατοχής.

Εξαιτίας του μεγάλου αριθμού των πτωμάτων, οι δυστυχισμένοι Κομμενιώτες τα έθαβαν επιφανειακά με λίγο χώμα, σαν άλλες Αντιγόνες του Σοφοκλή, κάνοντας σπονδή με τα δάκρυα τους, στις αυλές και στους κήπους των σπιτιών.
Στην πλατεία του χωριού, τον Αύγουστο του 1946 οι κάτοικοι χτίσανε ένα καλλιμάρμαρο μνημείο που αναγράφονται τα ονόματα των 317 πατέρων και τέκνων και αδελφών.
Οι κάτοικοι, απομεινάρια ορφάνιας, λείψανα πένθους, γυμνοί από καθετί που συγκρατούσε άλλοτε τη Ζωή τους, πλούσιοι μόνο σε αναμνήσεις και σεβασμό, έκοψαν απ’ το ψωμί τους για να ανταποκριθούν στο χρέος της καρδιάς και στήσανε το μνημείο των ηρώων με δικά τους έξοδα. Χρέος που έπρεπε να το νομίσει δικό τους ολόκληρος ο λαός της Ελλάδας. Χρέος που έπρεπε προπάντων να βαρύνει το κράτος. 

 Οι στρατιώτες σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Έμπαιναν στα σπίτια των αιφνιδιασμένων χωρικών και ξεκλήριζαν ολόκληρες οικογένειες. Χαρακτηριστικό είναι οτι 20 οικογένειες ξεκληρίστηκαν μέχρις ενός. Επί ώρες οι Γερμανοί σκότωναν, βίαζαν, έκαιγαν και κατέστρεφαν οτι υπήρχε στο διάβα τους. Όταν αποχώρησαν είχαν αφήσει πίσω τους 317 νεκρούς μεταξύ των οποίων 97 νήπια και παιδιά μέχρι 15 χρονών και 119 γυναίκες. H σφαγή έγινε ξημερώματα μια μέρα μετά το πανηγύρι του χωριού για τη γιορτή της Παναγίας.

Συνελήφθη στην Περαχώρα Λουτρακίου, ο 81χρονος που στραγγάλισε για ασήμαντη αφορμή 85χρονο γείτονα του.

Η αστυνομία ειδοποιήθηκε από περίοικους, ενώ μαρτυρίες αναφέρουν ότι το προηγήθηκε διαπληκτισμός μεταξύ των δύο ηλικιωμένων για προσωπικές διαφορές.

Σε βάρος του 81χρονου σχηματίστηκε δικογραφία και παραπέμφτηκε στον Εισαγγελέα.

ΠΗΓΗ:ΕΡΤ1