Πηγή: in.gr

του Επαμεινώνδα Πανά,

σ. Καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Ενδέχεται η ιστορία να μην επαναλαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο, όμως το να λησμονούμε τα τραυματικά γεγονότα του παρελθόντος δεν συνιστά πράξη σωφροσύνης. Η συλλογική μνήμη στη χώρα μας θα πρέπει να έχει συγκρατήσει το πώς κατασπαταλήθηκαν τα διάφορα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα «πιράγχας» της Μεταπολίτευσης.

Έχει σημασία να αναφερθούμε περιεκτικά στην κατασπατάληση των Ευρωπαϊκών Κονδυλίων γιατί υπάρχει η πιθανότητα να επαναληφθεί και πάλι η κατασπατάληση του νέου πακέτου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας του 2021.

Ελπίζουμε ότι η κατασπατάληση των Ευρωπαϊκών Πόρων θα έχει αφήσει κάτι στην ελληνική συλλογική μνήμη,  άλλως θα δικαιωθεί ο Aldus Huxley που σημειώνει ότι «το μεγαλύτερο δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι οι άνθρωποι δεν αντλούν κανένα δίδαγμα από την ιστορία» (Θαυμαστός, καινούργιος κόσμος).

Κατά τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης (1974-2021) παρατηρούσαμε να επαναλαμβάνονται συνεχώς τα ίδια λάθη και ακούγαμε τις ψεύτικες υποσχέσεις του πολιτικού συστήματος. Οι διαδικασίες ενός στρεβλού πολιτικού συστήματος είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια κοινωνία των συντεχνιών και του βολέματος.  Οι περισσότεροι Έλληνες έμαθαν να ζουν μια εξαίρετη ζωή αλλά με ξένα, δανεικά, χρήματα.

Και σήμερα οι Έλληνες αν θέλουν να εφαρμόζεται αυτή η λογική, τότε όλοι εμείς θα θυμόμαστε το παρόν ως την εποχή της αρχής της κατάρρευσης της Ελλάδας.

Για ιστορικούς λόγους – αφού και η ιστορία στο τέλος δεν θα χαριστεί σε κανέναν – οφείλουμε να θυμόμαστε τη ροή των διαφόρων προγραμμάτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση:

• Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ), 1982-1988 2.576.000.000 ευρώ
• Πακέτο Ντελόρ, 1989-1993 7.193.241.000 ευρώ
• Πακέτο Σαντέρ, 1994 – 1999  13.980.000.000 ευρώ
• Γ΄Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 2000 – 2006  22.707.000.000 ευρώ
• Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Ανάπτυξης, 2007 – 2013  24.300.000.000 ευρώ
• Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης  2014 – 2020  70.756.241.000 ευρώ

Θεωρούμε ότι η Πολιτεία οφείλει να κάνει έναν απολογισμό με κάθε λεπτομέρεια και να πληροφορήσει τον ελληνικό λαό πόσα από αυτά τα χρήματα επενδύθηκαν σε αναπτυξιακά έργα. Γιατί, είναι γνωστό ότι η χώρα παρά την επιχορήγηση τόσων  δις ευρώ δεν κατάφερε να αναπτύξει ένα παραγωγικό υπόδειγμα, αλλά μόνο ένα καταναλωτικό υπόδειγμα, του οποίου οι δομές αναπαράγουν τις αιτίες της διαφθοράς.

Πού πήγαν λοιπόν όλα αυτά τα χρήματα;  Στην Ελβετία;  Οι Έλληνες γνωρίζουν τόσο καλά την Ελβετία που μπορούν να αναδειχθούν οι πρωταθλητές του «Ελβετικού τραπεζικού τουρισμού». Δεν νομίζω όμως να ενέπνευσαν οι Έλληνες τον Ναζίμ Χικμέτ που στο ποίημά του «Περνώντας από την Ελβετία» γράφει:

Το ξέρεις τριαντάφυλλό μου την Ελβετία τη λένε μουγγό

Χρηματοκιβώτιο, το χρηματοκιβώτιο των περιουσιών που

φυγαδεύονται από αλλού, από κάπου

….

Γιατί τα έγραψα τούτα όλα για την Ελβετία;

Ίσως γιατί ζήλεψα τον μικρό κήπο στη μέση της ματωμένης ερήμου.

Τα λουλούδια αυτού του μικρού κήπου δεν ποτίστηκαν άραγε;

Με το αίμα μας που κυλάει στη μέση της ερήμου;

Και μέσα στην ήσυχη και χιονισμένη ελβετική νύχτα

δεν λάμπουν τα άστρα

πλυμμένα με τα δάκρυά μας.

Πού οφείλεται λοιπόν η κακοδιαχείριση των ευρωπαϊκών πόρων στη χώρα μας; Η διαχείριση αυτών των πόρων χωρίς διαφάνεια, χωρίς συνεχείς ελέγχους και χωρίς συγκεκριμένο οικονομικό προσανατολισμό οδηγεί σε  προχειρότητα, σε πελατειακό αλισβερίσι, ενώ μεγιστοποιεί τη διαφθορά και την εξάρτηση.

Βέβαια, μας πληροφορεί ο πρώην Γενικός Γραμματέας του ΕΣΠΑ, Ε. Ευσταθόπουλος ότι:

«… Ο σχεδιασμός της υλοποίησης των προγραμμάτων ακολουθούσε την «λογική του ποτιστηρίου». Σύμφωνα με τη λογική του ποτιστηρίου όλοι θα έπρεπε να πάρουν κάτι ώστε να μην είναι δυσαρεστημένοι απέναντι στην εκάστοτε κυβέρνηση.

Δηλαδή, ο Γενικός Γραμματέας μας αποκαλύπτει μια συντεχνιακή νοοτροπία που έβλαπτε τη χώρα αφού ουσιαστικά η λογική του ποτιστηρίου αναδεικνύει την λογική «των λαμογίων», μια κρυφή αιτία της αύξησης του δημοσίου χρέους.

Εξάλλου, όλοι μας θυμόμαστε την πονηρή δήλωση – χωρίς τύψεις, από του Βήματος της Βουλής (2010) του τότε Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Θ. Πάγκαλου: «Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας “Πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής».

Επειδή, μιλάμε για την περίπτωση του «Όλοι μαζί τα φάγαμε» θα πρέπει να θυμηθούμε ότι:

• Το σκάνδαλο της Siemens, σύμφωνα με το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής, επέφερε ζημιά στο Ελληνικό Δημόσιο τουλάχιστον 2 δις ευρώ με μεγάλο πρωταγωνιστή τον κ. Τσουκάτο.  Αποτέλεσμα; Οι υπεύθυνοι κρίθηκαν ως αθώοι και τελικά την ζημιά την πλήρωσαν οι Έλληνες.
• Το άλλο μεγάλο σκάνδαλο αφορά στις μίζες των εξοπλιστικών με άλλον μεγάλο παίκτη τον τότε Υπουργό Τσοχατζόπουλο, ο οποίος πέρασε και την πόρτα των φυλακών του Κορυδαλλού.
• Να μην αναφερθούμε στα μεγάλα έργα, ή ακόμη και στο σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου, όπου χάθηκαν 140 δις ευρώ από τις οικονομίες των νοικοκυριών για να περάσουν στις τσέπες των επιτηδείων του πολιτικού συστήματος.

Ο κατάλογος είναι μακρύς. Θρίαμβος της διαφθοράς και της διαπλοκής. Η λογοδοσία είναι γενικά αδύναμη και απούσα.

Η διαφθορά είναι μια αντικοινωνική συμπεριφορά και μάλιστα η πολιτική διαφθορά που σχετίζεται με την πολιτική εξουσία επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο εξειδικεύονται οι προτεραιότητες και λαμβάνονται οι σχετικές αποφάσεις.

Ως εκ τούτου αυξημένα επίπεδα διαφθοράς υπονομεύουν την κοινωνική εμπιστοσύνη. Έτσι, χώρες που εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής εμπιστοσύνης μπορούν να ελέγξουν τη διαφθορά.

Επίσης, η διαφθορά ενδέχεται να επιδεινώνει την ευθραυστότητα των κρατών, οπότε κράτη με υψηλό επίπεδο διαφθοράς ενδέχεται να επιδεινώνουν το επίπεδο ευθραυστότητας των κρατών.

Η αιτιολογία της κρίσης του χρέους είναι περίπλοκη. Η ανίχνευση της δημιουργίας του χρέους έχει ως αφετηρία τη μεταπολίτευση. Η Μεταπολίτευση οδήγησε τη χώρα μας στο σημερινό αδιέξοδο του χρέους. Το χρέος που δημιουργήθηκε λόγω της κατασπατάλησης όλων αυτών των χρημάτων δείχνει ότι η πολιτική διαφθορά ήταν η κινητήριος δύναμη της Μεταπολίτευσης και η γεννήτρια όλων των σημερινών μας προβλημάτων. Στην πράξη το πολιτικό αλισβερίσι «έκλεβε» σημαντικούς πόρους από τα νοσοκομεία μας, από τα Κέντρα Υγείας, από τα Σχολεία μας, από τα Πανεπιστήμιά μας, από την Εθνική μας Άμυνα.

Η διαφθορά των κυβερνήσεων έχει επηρεάσει την εμπιστοσύνη των Ελλήνων προς τους θεσμούς και συνάμα έχει αλλάξει τον τρόπο που οι Έλληνες πολίτες αντιμετωπίζουν με καχυποψία τις κυβερνήσεις, τα ΜΜΕ και την οικονομική ελίτ.

Ασφαλώς όλοι έχουμε πολλά να μάθουμε από την Πανδημία. Όμως δεν πρέπει να επιτρέψουμε στη διαφθορά, στις συντεχνίες, στην κομματοκρατία, να υποθηκεύσουν και άλλο το μέλλον της χώρας.

Η φιλοσοφία του νέου πακέτου της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ελλάδα 2.0 Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» δομείται πάνω στην έννοια της Ανθεκτικότητας.

Σύμφωνα με τα στατιστικά δεδομένα της ΕΛΣΤΑΤ για το 2021, το 45,6% των ελληνικών νοικοκυριών προσφεύγει για την επιβίωσή του σε πιστωτικές κάρτες και σε δάνεια από συγγενείς και φίλους. Επίσης, σε κίνδυνο φτώχειας βρίσκονται 697.590 νοικοκυριά, σε σύνολο 4.115.678  νοικοκυριών των οποίων τα μέλη  φτάνουν σε 1.861.963 άτομα, στο σύνολο των 10.514.769.

Ποιες λοιπόν είναι οι επιπτώσεις της διαφθοράς στην Ανθεκτικότητα των φτωχών νοικοκυριών;

Η διαφθορά δεν επιδεινώνει μόνο την ανθεκτικότητα των φτωχών ελληνικών νοικοκυριών, αλλά και την ίδια την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Αυτό είναι λυπηρό συμπέρασμα, αλλά δεν απέχει από την πραγματικότητα: Παρατεταμένη θα είναι η περίοδος της φτώχειας και του χρέους στη χώρα μας.

Συνεπώς, αν θέλουμε το νέο πακέτο χρημάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα – Ελλάδα 2.0 –  να πιάσει τόπο σε κάποιο βαθμό θα πρέπει να μην κυριαρχήσει πάλι η απληστία, η συντεχνία, η διαφθορά και ο νόμος Αρσένη.

Ο Γεράσιμος Αρσένης (1931 – 2016), γνωστός και ως «Τσάρος» της ελληνικής οικονομίας επί Ανδρέα Παπανδρέου, σε μια από τις ομιλίες του (8/11/2013) ως Προέδρου του ΙΝΕΡΠΟΣΤ στο συνέδριο του Levy Economics Institute, είχε περιγράψει με λιτή αφήγηση γιατί δεν επιτυγχάνουν στη χώρα μας οι όποιες αναπτυξιακές προσπάθειες.

Από αυτή την ενδιαφέρουσα ομιλία του Γ. Αρσένη σημειώνουμε την θαρραλέα του επισήμανση:

«Οι αναπτυξιακές προσπάθειες στη χώρα μας προσκρούουν στην επικυριαρχία ενός κυκλώματος εξουσίας και επιρροής από άτομα του πολιτικού συστήματος, των τραπεζών, των επιχειρήσεων και των ΜΜΕ.

Το κύκλωμα αυτό ανασυγκροτείται και αλλάζει σύνθεση ανάλογα με τις συνθήκες, αλλά, διαχρονικά, διατηρεί το βασικό του χαρακτηριστικό, ότι παρεμβαίνει ενεργά στη διαμόρφωση της δημόσιας πολιτικής – και σε τραπεζικές λειτουργίες – με στόχο την άντληση ιδιωτικών ωφελειών.

Στην πραγματικότητα, πρόκειται περί μηχανισμού υπεξαίρεσης κοινωνικών πόρων μέσα από τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος».

Πιθανόν και σήμερα να αγνοούνται αυτές οι αποκαλύψεις ενώ την ίδια στιγμή καλλιεργείται από τα συστημικά κυρίαρχα ΜΜΕ του «κυκλώματος» η νέα μεγάλη ιδέα της πράσινης ανάπτυξης και των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Η ανθεκτικότητα  συνδέεται με την έννοια των μεταρρυθμίσεων, με τη διατήρηση του κοινωνικού ιστού, αλλά και με την εκμηδένιση της πολιτικής διαφθοράς.

Έστω και με ελάχιστες ατέλειες του νέου πακέτου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας – Ελλάδα 2.0 – το στοίχημα της μη οικονομικής και γεωπολιτικής κατάρρευσης της Ελλάδας παίζεται πολύ πιο δύσκολα από ότι στο παρελθόν. Ωστόσο, ακόμα και με μηδενική διαφθορά και με σωστή κατά το δυνατόν αξιοποίηση του συγκεκριμένου πακέτου, οι κρίσεις φτώχειας, χρέους, ανεργίας, φυγής των νέων, θα εξακολουθούν να υφίστανται.

Δεκάδες δημοσιεύματα των ελληνικών ΜΜΕ προσπαθούν να την εμφανίσουν από «τρελή», υποκρίτρια μέχρι και «υπερκατάσκοπο» των 5 ηπείρων.

Μέσα σε αυτήν την εκστρατεία σπίλωσης ξεχωρίζει ένα δημοσίευμα του Πρώτου Θέματος, το οποίο αναπαράγει μια ανάρτηση σχετικά με τα σκυλιά της Ίνγκεμποργκ Μπέουχελ.

Για την ακρίβεια το Πρώτο Θέμα επέλεξε να παρουσιάσει σαν είδηση, την ανάρτηση του  δημοσιογράφου και εκδότη Δημήτρη Τριανταφυλλίδη, ο οποίος όπως λέει είναι γείτονας της Μπέουχελ και την καταγγέλλει γιατί... «Έχει δυο σκυλιά που τα βγάζουν βόλτα Πακιστανοί υπηρέτες της».

Για γέλια και για κλάματα δηλαδή....

«Είδα το περιστατικό με την Ολλανδή δημοσιογράφο, μόνιμο κάτοικο Ελλάδας εδώ και πολλά χρόνια και τον Μητσοτάκη.

Χρόνια γειτόνισσα μου, με δυο σκυλιά που τα βγάζουν βόλτα Πακιστανοί υπηρέτες της. Πλακώθηκα μαζί της άπειρες φορές από το 2010 στην ηρωική πλατεία Αυδή.

Συνεπώς λέω: Θού, Κύριε, φυλακήν τώ στόματί μου καί θύραν περιοχής περί τά χείλη μου!

Και πάω να φτιάξω τσάι!», αναφέρει ο Τριανταφυλλίδης αναλυτικά στην ανάρτησή του.

* Η φωτό από την ανάρτηση του Δ.Τριανταφυλλίδη

Πηγή: koutipandoras.gr

Το WFP ανακοίνωσε σήμερα ότι ο αριθμός των ανθρώπων που βρίσκονται στα όρια του λιμού σε 43 χώρες έφτασε τα 45 εκατομμύρια από 42 πέρυσι, σημειώνοντας ότι το Αφγανιστάν έχει συμβάλει στην αύξηση αυτή.

Βασική αιτία για το πρόβλημα υποσιτισμού στο Αφγανιστάν, είναι η σοβαρή ξηρασία, αλλά όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν πια χρήματα για να αγοράσουν τρόφιμα. Η οικονομία της χώρας καταρρέει σταδιακά ήδη πολύ πριν καταλάβουν την εξουσία οι Ταλιμπάν, με την προηγούμενη κυβέρνηση να δυσκολεύεται σοβαρά να πληρώσει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.

Από τις 15 Αυγούστου και την κυριαρχία των Ταλιμπάν στη χώρα, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί καθώς η ρευστότητα είναι ελάχιστη έως μηδαμινή, καθώς οι ΗΠΑ και οι άλλες δυτικές χώρες σταμάτησαν να δίνουν οικονομική βοήθεια συνεπώς, η κυβέρνηση του Αφγανιστάν έμεινε ουσιαστικά χωρίς πόρους. Επίσης, οι Ταλιμπάν δεν έχουν πρόσβαση στα αποθέματα χρήματος του Αφγανιστάν που βρίσκονται σε τράπεζες του εξωτερικού. Όλα αυτά καθιστούν αδύνατη την πληρωμή μισθοδοσίας για εκατομμύρια πολίτες.

Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, εκατοντάδες μονάδες υγείας και πρόνοιας σε όλη τη χώρα, ελλείψει χρημάτων και άλλων πόρων έχουν αναγκαστικά κλείσει, με αποτέλεσμα οικογένειες με παιδιά να μην έχουν τρόπο να εξασφαλίσουν τρόφιμα ή φροντίδα όταν υποσιτίζονται.

Υπενθυμίζεται ότι η πρωτοβουλία που στηρίζεται από 14 ακόμη ευρωβουλευτές και πάνω από 400 πολίτες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, σκοπεύει να υποστηρίξει τον Μοχαμάντ Χανάντ Αμντί, έναν 28χρονο Σομαλό, που έχει καταδικαστεί σε 142 χρόνια φυλακή ως τάχα «διακινητής» ενώ έσωσε 33 ανθρώπους από τη θάλασσα, όταν η υπόθεσή του εκδικαστεί στο εφετείο.

Θα το ξανάκανε; Ο Μοχαμάντ Χανάντ Αμντί, ένας 28χρονος Σομαλός, που έχει καταδικαστεί σε 142 χρόνια φυλακή, απαντά ακέραια και με αξιοπρέπεια: «Φυσικά, θα το έκανα πάλι από την αρχή. Πρώτα για να σώσω τη ζωή των ανθρώπων πάνω στη λέμβο. Κατόπιν, γιατί είναι ο μοναδικός τρόπος να χτίσω ένα καλύτερο μέλλον για μένα και την οικογένειά μου», διαβεβαιώνει. Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον του περιορίζεται στους τέσσερις τοίχους του κελιού του στη Χίο, ένα ελληνικό νησί λίγα χιλιόμετρα από την Τουρκία.

Καθώς αυτό το μεγάλο νησί του Αιγαίου είναι το μοναδικό με φυλακή, είναι το μέρος όπου ο νέος αυτός άνθρωπος μεταφέρθηκε μετά την καταδίκη του σε πρώτο βαθμό από το δικαστήριο της Λέσβου στις 13 Μαΐου. Το σφάλμα του; Ότι έπιασε το τιμόνι της λέμβου επί της οποίας αυτός και 33 άλλοι επιχείρησαν να προσεγγίσουν ένα ελληνικό νησί - δηλαδή ευρωπαϊκό έδαφος - από τις τουρκικές ακτές.

«Οι δικαστές βασίστηκαν σε έναν ελληνικό νόμο του 2014, το άρθρο 30 του νόμου 4251/2014 ειδικότερα», εξηγεί ο Αλέξανδρος Γεωργούλης, ένας εκ των δυο συνηγόρων του Σομαλού. Συνεχίζει: «Κάθε πρόσωπο που κρατά το τιμόνι αντιμετωπίζεται ως διακινητής και τιμωρείται με 15 χρόνια φυλάκισης ανά πρόσωπο που μεταφέρει και ισόβια κάθειρξη για κάθε άτομο που πέθανε κατά το ταξίδι». Ύστερα από ακρόαση 45 λεπτών περίπου και μια διαβούλευση μιάμισης ώρας, η ετυμηγορία ανακοινώθηκε: 142 χρόνια φυλακή για τον Μοχαμάντ Χανάντ Αμντί.

Μέσα στη φυλακή της Χίου, ο νέος άνδρας με το παχουλό πρόσωπο δε καταλαβαίνει το αδυσώπητο σύστημα του οποίου είναι θύμα. «Κατά τη διάρκεια της δίκης, οι δικαστές μου έκαναν ερωτήσεις, με πίεσαν. Ήταν βέβαιοι ότι ήμουν ο καπετάνιος της βάρκας. Αλλά ποτέ δεν είχα βάρκα, και ποτέ δεν είχα δει θάλασσα πριν από αυτό το ταξίδι», αφηγείται. Τα μάτια του γεμίζουν δάκρυα, που σκουπίζει με μια κίνηση του χεριού του.

«Ο διακινητής πήδηξε στη θάλασσα»

Γεννημένος το 1993, ο Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, έχασε τον πατέρα του όταν ήταν δυο ετών. Ακολουθώντας την παράδοση, η οικογένεια ήθελε η μητέρα του να παντρευτεί τον αδερφό του συζύγου της. Εκείνη αρνήθηκε και έφυγε από τη Σομαλία για την Υεμένη. Τα παιδιά της - ο Μοχαμάντ και οι δυο αδερφές του - παραδόθηκαν σε ένα ορφανοτροφείο. Όταν ο Μοχαμάντ ενηλικιώθηκε, έγινε ο σοφέρ του θείου του, αρχηγού της οργάνωσής του και «προσκείμενου στην κυβέρνηση», σύμφωνα με τον νέο άντρα. Όλα θα πήγαιναν κατ’ ευχή, αν δεν έπεφτε θύμα «της μάχης των τρομοκρατών κατά της κυβέρνησης».

Σύμφωνα με τον Μοχαμάντ, ο θείος του ήταν συχνά στόχος της Αλ Σαμπάμπ, ισλαμιστική τρομοκρατική οργάνωση που δρα στην Σομαλία. Μια μέρα, που ο νέος ήταν στο τιμόνι, το αυτοκίνητο δέχθηκε επίθεση με πυροβολισμούς. «Τραυματίστηκα σοβαρά», αφηγείται. Για να το αποδείξει, σηκώνει το παντελόνι του αποκαλύπτοντας μια μεγάλη ουλή. «Αυτά είναι τα σημάδια από τις σφαίρες που δέχθηκα».

Κατόπιν, ο Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί ερωτεύτηκε μια νεαρή κοπέλα. Ο θείος του όμως αρνήθηκε το γάμο, γιατί τον είχε τάξει σε μια άλλη κοπέλα. Αποδέχθηκε αυτό το γάμο, που οδήγησε σε ένα παιδί. Μερικούς μήνες αργότερα, ο Μοχαμάντ αποφάσισε να πάρει τη πρώτη κοπέλα ως δεύτερη σύζυγό του. Όταν το έμαθε ο θείος του, τον έστειλε εσώκλειστο σε ένα αναμορφωτήριο. Όταν βγήκε από εκεί, αποκηρυγμένος από τους δικούς του, επανασυνδέθηκε με τη δεύτερη σύζυγό του, με την οποία έχει τρία παιδιά και ζούσαν από διάφορες μικροδουλειές. Όμως η ζωή είχε αρχίσει να γίνεται ανυπόφορη για εκείνον στη χώρα του.

«Αποφάσισα τότε να φύγω με κατεύθυνση την Ελλάδα. Αρχικά πήγα με αεροπλάνο στη Τουρκία. Στη Σμύρνη βρήκα ένα διακινητή», εξιστορεί μέσα από τη φυλακή. Τον πλήρωσε 450 ευρώ για το ταξίδι. «Ήμασταν 34. Σε κάποια στιγμή, ο διακινητής πηδά στο νερό. Εγώ έπιασα το πηδάλιο αν και δεν είχα ιδέα πως να κυβερνήσω το σκάφος. Καλέσαμε σε βοήθεια την τουρκική ακτοφυλακή. Όμως ήταν η ελληνική ακτοφυλακή που μας συνέλαβε». Το νερό είχε αρχίσει ήδη να εισβάλει στο σκάφος. Δυο από τους μετανάστες έπεσαν στη θάλασσα χωρίς οι άλλοι να το καταλάβουν. Πρόκειται για στοιχεία που χρεώθηκαν σε βάρος του.

Αποθαρρύνοντας τους μετανάστες

Ωστόσο, ο δικηγόρος του, ο Αλέξανδρος Γεωργούλης, διαβεβαιώνει: «Έχω μιλήσει με πολλούς από τους άλλους επιβάτες. Όλοι εξιστορούν το ίδιο και εξηγούν ότι ο Μοχαμάντ τους έσωσε». Όμως κανείς τους δεν εισακούστηκε ως μάρτυρας κατά τη δίκη. Μια μέθοδος της ελληνικής κυβέρνησης να αποθαρρύνει τους μετανάστες που φτάνουν στο ευρωπαϊκό έδαφος μέσω των νησιών;

Η περίπτωση του Μοχαμάντ είναι ακραία, αλλά δεν είναι μεμονωμένη. Στην φυλακή της Χίου, δυο Αφγανοί μετανάστες εκτίουν ποινές 50 ετών επειδή έπιασαν το πηδάλιο της βάρκας κατά το πέρασμα από την Τουρκία στην Ελλάδα. «Η απολογία τους ενώπιον του δικαστή κράτησε λιγότερο από δυο λεπτά πριν βγει η απόφαση», λέει η Λωραίν Λίτι, που εργάζεται για την οργάνωση Legal Center Lesbos, που παρέχει νομική υποστήριξη στους μετανάστες. Υπογραμμίζει ότι οι «διακινητές» αντιπροσωπεύουν τη δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία φυλακισμένων στις ελληνικές φυλακές.

Όμως και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανησυχεί: «Αν και τα κράτη έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για την αποφυγή και καταπολέμηση της διακίνησης μεταναστών, η Ύπατη Αρμοστεία ανησυχεί για την επιβολή πολύ αυστηρών κυρώσεων στους αιτούντες άσυλο, που διώκονται ως φερόμενοι εμπλεκόμενοι στη διακίνηση». Είναι διπλά θύματα. Όπως ο Μοχαμάντ Χανάντ Αμπντί, που αναμένει την έφεση, υποστηριζόμενος από μια ομάδα ευρωβουλευτών, οι οποίοι ζητούν μια δίκαιη δίκη. Πριν οδηγηθεί πίσω στο κελί του, ο Σομαλός εξηγεί απλώς: «Εγκατέλειψα τη χώρα μου για να είμαι ασφαλής. Αυτό είναι το έγκλημά μου».