
Διαδικτυακή παρακολούθηση από τους εργοδότες: Η τάση που εξαπλώνεται και τι ισχύει στην Ελλάδα
Κυριακή, 14/09/2025 - 17:03ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΟΥ
Μία τάση, που ξεκίνησε την εποχή της πανδημίας και έχει να κάνει με προγράμματα τα οποία χρησιμοποιούν οι εργοδότες για να παρακολουθούν την διαδικτυακή δραστηριότητα των εργαζομένων τους, φαίνεται ότι εξαπλώνεται μέρα με τη μέρα.
«Η παρακολούθηση της χρήσης που κάνει ένας εργαζόμενος στο διαδίκτυο θα δείξει αν το άτομο αυτό επισκέπτεται ιστότοπους που σχετίζονται με την εργασία ή αν χρησιμοποιεί το χρόνο και τη συσκευή που ανήκει στην εταιρεία για ψυχαγωγία, ψώνια ή ραντεβού»… αναφέρει ηλεκτρονική σελίδα πώλησης προγραμμάτων παρακολούθησης, που έχει στόχο να πουλήσει το προϊόν της στους εργοδότες.
Κάποιοι εργαζόμενοι μιλούν για «ενοχλητική και κατάφωρη παρενόχληση», ενώ κάποιοι άλλοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα να παρακολουθούνται.
Οι εταιρείες από την άλλη πλευρά, ήτοι οι εργοδότες υποστηρίζουν μεταξύ άλλων ότι τα εργαλεία παρακολούθησης εργαζομένων δεν είναι μόνο για την παρακολούθηση τους -μπορούν επίσης να αυξήσουν την ηλεκτρονική ασφάλεια μιας εταιρείας και να μειώσουν τον κίνδυνο παραβίασης δεδομένων.
Τι μπορεί να κάνει ένας εργαζόμενος, αν δεν συμφωνεί;
Ένας στους τρεις εργοδότες χρησιμοποιεί προγράμματα παρακολούθησης
Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι ένας στους τρεις εργοδότες στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιεί τεχνολογία «bossware» για την παρακολούθηση της δραστηριότητας των εργαζομένων στο διαδίκτυο.
Οι ιδιωτικές εταιρείες είναι πιο πιθανό να εφαρμόσουν συστήματα παρακολούθησης στον χώρο εργασίας και ένας στους επτά εργοδότες καταγράφει ή ελέγχει τη δραστηριότητα στις οθόνες, σύμφωνα με έρευνα σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο που εκτιμά την έκταση της παρακολούθησης γραφείων.
Τα ευρήματα, τα οποία κοινοποιήθηκαν στην εφημερίδα Guardian από το Chartered Management Institute (CMI), βασίζονται σε απαντήσεις εκατοντάδων διευθυντών στο Ηνωμένο Βασίλειο και υποδηλώνουν ότι έχει σημειωθεί πρόσφατη αύξηση στην ηλεκτρονική επιτήρηση της εργασίας.
Η τάση αυτή προκαλεί ανησυχία
Το 2023, λιγότερο από το ένα πέμπτο των ανθρώπων πίστευαν ότι παρακολουθούνταν από έναν εργοδότη, σύμφωνα με το Γραφείο του Επιτρόπου Πληροφοριών (ICO).
Πολλά συστήματα παρακολούθησης στοχεύουν στην πρόληψη απειλών από εσωτερικούς παράγοντες και στην προστασία ευαίσθητων πληροφοριών, καθώς και στην ανίχνευση μειώσεων στην παραγωγικότητα. Ωστόσο, η τάση αυτή φαίνεται να προκαλεί ανησυχία.
Ηλεκτρονικά προγράμματα βλέπουν τα πάντα σε έναν υπολογιστή εργασίας σε πραγματικό χρόνο
Μια μεγάλη μειοψηφία διευθυντών αντιτίθεται στην πρακτική, λέγοντας ότι υπονομεύει την εμπιστοσύνη με το προσωπικό και παραβιάζει την προσωπική τους ιδιωτικότητα, λέει το CMI.
Ένας διευθυντής, σε μια ασφαλιστική εταιρεία, η οποία αναπτύσσει συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την παρακολούθηση της δραστηριότητας του προσωπικού μέσω οθονών για την παρακολούθηση της απόδοσής τους, δήλωσε ότι ήταν «ανησυχητικό».
Οι πληροφορίες που προκύπτουν από την παρακολούθηση
Ένας πάροχος παρακολούθησης εργαζομένων προσφέρει την αναφορά για τον «χρόνο αδράνειας» των εργαζομένων, την «παρακολούθηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων» και τη χρήση μη εγκεκριμένης τεχνητής νοημοσύνης ή μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και «πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τη συμπεριφορά των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων στιγμιότυπων οθόνης, εγγραφών οθόνης, πληκτρολογήσεων και χρήσης εφαρμογών».
Απαντώντας στα ευρήματα, το ICO δήλωσε ότι οι διευθυντές «πρέπει να ενημερώνουν τους υπαλλήλους τους για τη φύση, την έκταση και τους λόγους της παρακολούθησης» και δήλωσε ότι η υπερβολική παρακολούθηση «μπορεί να υπονομεύσει την ιδιωτικότητα των ανθρώπων, ειδικά εάν εργάζονται από το σπίτι». Προειδοποίησε ότι θα «λάβει μέτρα εάν χρειαστεί».
Πέρυσι, το ICO εμπόδισε την εταιρεία εξωτερικής ανάθεσης Serco να χρησιμοποιεί τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου και σάρωση δακτυλικών αποτυπωμάτων για την παρακολούθηση της παρουσίας του προσωπικού σε μια αλυσίδα κέντρων αναψυχής.
Οι περισσότεροι τύποι λογισμικού παρακολούθησης εργαζομένων κυκλοφορούν στην αγορά
Η παρακολούθηση συχνά ισοδυναμεί με ελέγχους ότι δεν γίνεται πρόσβαση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, ανέφερε η CMI. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι «υπάρχει μακροπρόθεσμος αντίκτυπος εάν αισθάνεστε ότι αυτό είναι κάτι σαν τον ‘Μεγάλο Αδελφό’ και σας παρακολουθούν».
«Εάν χρησιμοποιείται, είναι εξαιρετικά σημαντικό οι εργοδότες να είναι ανοιχτοί, διαφορετικά αυτό θα προκαλέσει σημαντικά προβλήματα όσον αφορά το απόρρητο και την προστασία των δεδομένων», δήλωσε η Πέτρα Γουίλτον, διευθύντρια πολιτικής και εξωτερικών υποθέσεων του CMI.
Επιπλέον μέσα
Άλλα πρόσφατα παραδείγματα τεχνολογίας επιτήρησης στην πράξη περιλαμβάνουν τα σχέδια της HSBC (βρετανική πολυεθνική εταιρεία τραπεζικών και χρηματοοικονομικών υπηρεσιών) για την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού καμερών ασφαλείας – 1.754 σύμφωνα με μια εκτίμηση – και βιομετρικών συσκευών ανάγνωσης που χρησιμοποιούν αποτυπώματα χεριών ως έναν τρόπο πρόσβασης σε περιοχές στα νέα κεντρικά γραφεία της στο Λονδίνο.
Η λογιστική εταιρεία PwC εισήγαγε πρόσφατα ένα σύστημα «φαναριού» που χρησιμοποιεί δεδομένα από σαρώσεις κωδικών πρόσβασης και συνδέσεις wifi για να ελέγχει εάν το προσωπικό τηρεί την εντολή να παρευρίσκεται στο γραφείο τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα. Ένας εκπρόσωπος της PwC δήλωσε ότι αυτό «έγινε αποδεκτό από τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων μας».
Πάνω από τους μισούς διευθυντές υποστηρίζουν την παρακολούθηση
Ένας πρώην ανώτερος υπάλληλος σε μια υπηρεσία δημόσιων συγκοινωνιών, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, χαρακτήρισε την παρακολούθηση που αντιμετώπισε, συμπεριλαμβανομένου του ηλεκτρονικού ημερολογίου του, «ενοχλητική και κατάφωρη παρενόχληση».
«Ξεκίνησε με την παρακολούθηση και κατέληξε με την αποχώρησή μου επειδή ήμουν τόσο εξοργισμένος», είπε.
Ένας στους έξι διευθυντές δήλωσε επίσης στους ερευνητές του CMI ότι θα εξέταζαν το ενδεχόμενο να αναζητήσουν νέα δουλειά εάν η εταιρεία τους άρχιζε να παρακολουθεί τις διαδικτυακές δραστηριότητες των εργαζομένων στις συσκευές εργασίας.
Το 35% των εταιρειών που παρακολουθούσαν τους εργαζόμενους κοιτούσαν τα email τους. Συνολικά, η παρακολούθηση των χρόνων σύνδεσης και αποσύνδεσης και της πρόσβασης στο σύστημα ήταν η πιο δημοφιλής μορφή παρακολούθησης.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 53% των διευθυντών υποστήριξε την παρακολούθηση των διαδικτυακών δραστηριοτήτων των εργαζομένων σε συσκευές που ανήκουν στον εργοδότη, αλλά το 42% αντιτάχθηκε σε αυτήν, κυρίως επειδή υπονομεύει την εμπιστοσύνη, αλλά και επειδή πιστεύουν ότι δεν βελτιώνει την απόδοση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά λάθος ή να οδηγήσει σε άδικες κρίσεις ή πειθαρχικά μέτρα.
Νόμιμη στις περισσότερες χώρες η παρακολούθηση
Στις περισσότερες χώρες, η παρακολούθηση των συσκευών εργασίας είναι νόμιμη -εφόσον οι εργαζόμενοι δίνουν τη συγκατάθεσή τους.
Για παράδειγμα, με βάση τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων της ΕΕ, εφόσον παρέχετε ειδοποίηση και η εταιρεία έχει εξηγήσεις τους λόγους για τους οποίους το κάνει, τότε πολύ συχνά αυτό μπορεί να είναι αρκετό.
Κάποιες άλλες εταιρείες το εντάσσουν στις συμβάσεις που υπογράφουν με τους εργαζόμενους, χωρίς εκείνοι (οι εργαζόμενοι) να δίνουν σημασία.
Τι ισχύει στην Ελλάδα
«Ο εργοδότης δικαιούται να προβεί σε έλεγχο των αποθηκευμένων δεδομένων που βρίσκονται στον υπολογιστή του εργαζομένου, στην περίπτωση που η εν λόγω πρόσβαση (επεξεργασία) είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση του έννομου συμφέροντος που επιδιώκει ως υπεύθυνος επεξεργασίας και υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει προφανώς των δικαιωμάτων και συμφερόντων του εργαζομένου, χωρίς να θίγονται οι θεμελιώδεις ελευθερίες αυτού », αναφέρει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων στη χώρα μας.
«Η ικανοποίηση του έννομου συμφέροντος που επιδιώκει ο εργοδότης μπορεί να συνίσταται, μεταξύ άλλων, και στην από μέρους του άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος, από το οποίο απορρέουν οι παρεπόμενες υποχρεώσεις πίστης και παροχής πληροφοριών προς αυτόν, καθώς και ο έλεγχος διαρροής τεχνογνωσίας, εμπιστευτικών πληροφοριών ή εμπορικών και/ή επιχειρηματικών απορρήτων» συνεχίζει.
«Ειδικότερα, τέτοιο έννομο συμφέρον μπορεί να συνιστά η από τον εργοδότη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της επιχείρησης με την εγκαθίδρυση μηχανισμών ελέγχου των εργαζομένων, καθώς και η ανάγκη του να προστατέψει την επιχείρηση και την περιουσία της από σημαντικές απειλές, όπως το να εμποδίσει τη διαβίβαση εμπιστευτικών πληροφοριών σε έναν ανταγωνιστή ή να εξασφαλίσει την επιβεβαίωση ή απόδειξη εγκληματικών δράσεων του εργαζομένου» προσθέτει.
Οι εργαζόμενοι πρέπει να ενημερώνονται από τον εργοδότη
Ωστόσο, συμπληρώνει ότι: «Θα πρέπει όμως οι εργαζόμενοι να ενημερώνονται από τον εργοδότη-υπεύθυνο επεξεργασίας εκ των προτέρων, με τρόπο πρόσφορο και σαφή, για την εισαγωγή και χρήση μεθόδων ελέγχου και παρακολούθησης κατά το στάδιο της συλλογής των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τους, για την επιτήρηση των εργασιών τους, τον σκοπό επεξεργασίας των δεδομένων τους και άλλες πληροφορίες αναγκαίες για τη διασφάλιση θεμιτής και νόμιμης επεξεργασίας».
«Επιπλέον δε, όταν ο εργοδότης επιτηρεί τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες του εργαζομένου, πέραν της τήρησης όλων των αρχών για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προκειμένου αυτή να είναι νόμιμη και δικαιολογημένη, θα πρέπει όχι μόνο να ενημερώνει εκ των προτέρων σχετικά τον εργαζόμενο, αλλά να θέτει υπόψη του εύληπτη, σαφή και ακριβή δήλωση της Πολιτικής και των Διαδικασιών επιτήρησης» καταλήγει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων στη χώρα μας.
Πηγή: in.gr