ΙΩΑΝΝΑ ΚΟΥΜΠΑΡΕΛΗ

Νέα έρευνα δείχνει ότι τα μοτίβα θερμοκρασίας στην Ευρώπη μοιάζουν πλέον με εκείνα πριν από 6.000 χρόνια, με τους επιστήμονες να προειδοποιούν ότι το καλοκαίρι θα γίνεται όχι μόνο θερμότερο με τα χρόνια, αλλά και μακρύτερο σε διάρκεια.

Η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε σε μια σημαντική καταγραφή της κλιματικής ιστορίας: τη λάσπη

Ειδικότερα, τονίζουν ότι αν συνεχιστεί η υπερθέρμανση και κυρίως η ραγδαία άνοδος της θερμοκρασίας στην Αρκτική, το καλοκαίρι στη Γηραιά Ήπειρος μέχρι το 2100 μπορεί να επιμηκυνθεί έως και 42 επιπλέον ημέρες. Σε επίπεδο έτους, μπορεί να βιώνουμε θερμές συνθήκες επί οκτώ μήνες.

Η ήπειρός μας φαίνεται ότι αποκτά ολοένα και μεγαλύτερης διάρκειας θερμές περιόδους, ωστόσο δεν υπήρχαν έως τώρα σαφή στοιχεία σχετικά με το πώς και το γιατί ακριβώς συμβαίνει αυτό, όπως εξηγεί η δρ Σέλια Μάρτιν-Πουέρτας, επικεφαλής ερευνήτρια από το Τμήμα Γεωγραφίας του Royal Holloway.

Τα ευρήματα της νέας έρευνας, ωστόσο, έδειξαν ότι τα σημερινά μοτίβα θερμοκρασίας προσομοιάζουν με εκείνα πριν από 6.000 χρόνια και μπορεί να αποτελούν ένδειξη για ακόμα περισσότερες θερμές ημέρες στο μέλλον.

Έρευνα: Αναζητώντας στοιχεία στη λάσπη

Στο πλαίσιο της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nature Communications, η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε σε μια σημαντική καταγραφή της κλιματικής ιστορίας: τη λάσπη. Συγκεκριμένα, στα ιζήματα που βρίσκονται στον πυθμένα ευρωπαϊκών λιμνών αποτυπώνονται οι αλλαγές των εποχών τα τελευταία 10.000 χρόνια.

Όπως αναφέρει το Euronews, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη διαβάθμιση θερμοκρασίας ανά γεωγραφικό πλάτος, δηλαδή τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην Αρκτική και στον Ισημερινό. Αυτή η διαβάθμιση «καθοδηγεί» τον καιρό στην Ευρώπη, κατευθύνοντας τα ατμοσφαιρικά ρεύματα από τον Ατλαντικό προς την Ευρώπη.

Όσο όμως η Αρκτική θερμαίνεται, τόσο η διαφορά θερμοκρασίας με τον Ισημερινό μειώνεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα ατμοσφαιρικά ρεύματα να επιβραδύνονται, εντείνοντας και παρατείνοντας φαινόμενα όπως οι καύσωνες, ενώ η ίδια η καλοκαιρινή περίοδος διαρκεί περισσότερο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι για κάθε μείωση κατά 1°C στη θερμοκρασιακή διαβάθμιση ανά γεωγραφικό πλάτος, η καλοκαιρινή περίοδος επιμηκύνεται κατά περίπου έξι ημέρες. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε 42 επιπλέον ημέρες καλοκαιριού μέχρι το 2100, αν η υπερθέρμανση συνεχιστεί με τον σημερινό ρυθμό.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ενόψει της COP30, ο ΟΗΕ είχε προειδοποιήσει ότι η ανθρωπότητα έχει ουσιαστικά χάσει τον στόχο της Συμφωνίας του Παρισιού, σύμφωνα με τον οποίο η άνοδος της θερμοκρασίας μέχρι τα τέλη του αιώνα δεν πρέπει να ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς, ή το πολύ τους 2,0 βαθμούς, σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Ήδη έχει ήδη φτάσει τους 1,4 βαθμούς και αναμένεται να ξεπεράσει το κρίσιμο όριο εντός της επόμενης δεκαετίας.

Πάντως, όπως τονίζουν οι συγγραφείς της μελέτης, βάσει της τρέχουσας ανόδου θερμοκρασίας στην Αρκτική, η Ευρώπη θα μπορούσε να βιώνει ακόμα και οκτώ μήνες καλοκαίρι μέχρι το τέλος του αιώνα. Ακριβώς αυτό το στοιχείο αντανακλά τις συνθήκες της Ευρώπης πριν από περίπου 6.000 χρόνια, όταν η περίοδος της ζέστης διαρκούσε σχεδόν 200 ημέρες.

Γιατί συμβαίνει τώρα;

Αν και ανέκαθεν υπήρχε η διαβάθμιση που προαναφέρθηκε ανάμεσα στον Ισημερινό και στην Αρκτική, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επιταχύνουν την άνοδο της θερμοκρασίας στην Αρκτική, η οποία αυτή την περίοδο θερμαίνεται έως και τέσσερις φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι αυτό δεν αποτελεί αποκλειστικά σύγχρονο φαινόμενο, αλλά ένα επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό του κλιματικού συστήματος της Γης», δήλωσε η δρ Λόρα Μπόιαλ, συγγραφέας της μελέτης και πρώην διδακτορική ερευνήτρια στο Royal Holloway. «Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι η ταχύτητα, η αιτία που το προκαλεί και η ένταση της μεταβολής».

Οι ερευνητές σημειώνουν επίσης ότι την αλλαγή επηρεάζουν και επιπρόσθετοι παράγοντες, όπως οι θετικοί και αρνητικοί μηχανισμοί ανατροφοδότησης (όταν αλλαγές ενισχύουν ή μειώνουν άλλες αλλαγές) που προκαλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες.

Πώς έχει θερμανθεί η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια;

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρώπη υπερθερμαίνεται πιο γρήγορα από τις υπόλοιπες ηπείρους. Οι πόλεις πλήττονται ιδιαίτερα λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας, όπου η θερμότητα παγιδεύεται από τα κτίρια και απορροφάται από την άσφαλτο και το τσιμέντο.

Σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύτηκε φέτος το καλοκαίρι από τον οργανισμό Climate Resilience for All και εξέτασε δεδομένα θερμοκρασίας από 85 πόλεις παγκοσμίως, την περίοδο 2019-2023, η ζέστη δεν περιορίζεται πλέον μόνο στους θερινούς μήνες.

Ειδική αναφορά έγινε στην ελληνική πρωτεύουσα, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες διήρκεσαν από τα μέσα Μαΐου έως τις αρχές Οκτωβρίου, ενώ ακραία ζέστη καταγράφηκε επίσης στα Τίρανα (143 ημέρες), στη Λισαβόνα (136) και στη Μαδρίτη (119).

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι πέρυσι, η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή πρόσθεσε κατά μέσο όρο έναν επιπλέον μήνα ακραίας ζέστης σε περιοχές όπου συγκεντρώνεται το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού.

Πηγή: in.gr