Σε δραματικούς τόνους κινήθηκε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που απηύθυνε μήνυμα προς τον λαό της χώρας του μετά την πρόταση των ΗΠΑ να αποδεχθεί το ειρηνευτικό σχέδιο των 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ.

«Αυτή τη στιγμή είναι από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία μας. Αυτή τη στιγμή, η Ουκρανία μπορεί να βρεθεί μπροστά σε μια πολύ σκληρή επιλογή: είτε την απώλεια της αξιοπρέπειας, είτε τον κίνδυνο απώλειας ενός βασικού εταίρου», σημείωσε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι θα υπερασπιστεί το εθνικό συμφέρον της χώρας.

Το προσχέδιο της αμερικανικής πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία καθορίζει όρους για εκεχειρία μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και παρέχει εγγυήσεις ασφαλείας που βασίζονται στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με κείμενο που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα δημοσιογράφος του Axios.

Η προτεινόμενη από την Ουάσινγκτον συμφωνία, η οποία θα ισχύει για 10 χρόνια από την υπογραφή της, αναφέρει ότι «μια σημαντική, σκόπιμη και διαρκής ένοπλη επίθεση» από τη Ρωσία πέρα από τη γραμμή ανακωχής θα θεωρείται επίθεση που απειλεί την διατλαντική ειρήνη.

Τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ θα δεσμευτούν να ενεργήσουν σε συνεννόηση με τις ΗΠΑ για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε παραβίασης, υπογραμμίζει το κείμενο του σχεδίου.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να έχει τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς για το ειρηνευτικό σχέδιο, τόνισε ο δημοσιόγραφος του Axios.

Επικοινωνία Ζελένσκι με Μερτς, Μακρόν και Στάρμερ

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του συντονίζονται στενά για να διασφαλίσουν ότι οι θέσεις αρχών του Κιέβου θα ληφθούν υπόψη σε ένα ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

«Εργαζόμαστε πάνω στο έγγραφο που ετοίμασε η αμερικανική πλευρά. Αυτό πρέπει να είναι ένα σχέδιο που να διασφαλίζει μια πραγματική και αξιοπρεπή ειρήνη», έγραψε ο Ζελένσκι με ανάρτηση στο X.

Οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας είχαν επικοινωνία σήμερα με τον Ουκρανό πρόεδρο, μετά την αποκάλυψη αμερικανικών προτάσεων για τον τερματισμό του πολέμου, οι οποίες προβλέπουν μεγάλες παραχωρήσεις στη Ρωσία.

Οι τέσσερις ηγέτες δήλωσαν ότι επιθυμούν να «διατηρήσουν μακροπρόθεσμα τα ζωτικής σημασίας ευρωπαϊκά και ουκρανικά συμφέροντα», σύμφωνα με ανακοίνωση της γερμανικής καγκελαρίας. Οι Φρίντριχ Μερτς, Εμανουέλ Μακρόν και Κιρ Στάρμερ χαιρέτισαν τις «αμερικανικές προσπάθειες», διαβεβαιώνοντας παράλληλα τον Ζελένσκι για «την πλήρη και ακλόνητη υποστήριξή τους στην πορεία προς μια διαρκή και δίκαιη ειρήνη».

Στην ανακοίνωση του Ελιζέ για την τηλεφωνική επικοινωνία υπογραμμίζεται πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν ότι μια λύση για την Ουκρανία «θα πρέπει να περιλαμβάνει πλήρως την Ουκρανία, να διαφυλάσσει την κυριαρχία της και να εγγυάται τη μελλοντική της ασφάλεια». Όλες οι αποφάσεις που αφορούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ πρέπει να συμφωνηθούν από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ αντίστοιχα, συνεχίζει η ανακοίνωση της γαλλικής προεδρίας.

Από την πλευρά του, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι η Ουκρανία πρέπει να έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για τις δικές υποθέσεις όταν ρωτήθηκε για τις προσπάθειες των ΗΠΑ να τερματίσουν τον πόλεμο την Ουκρανία. «Όλα τα ζητήματα που σχετίζονται με την Ουκρανία πρέπει στο τέλος να αποφασίζονται από την Ουκρανία», τόνισε ο Στάρμερ σε βρετανικά τηλεοπτικά κανάλια στη Νότια Αφρική.

Ο Τσέχος πρόεδρος Πετρ Πάβελ τόνισε πως αν ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία πρόκειται να είναι δίκαιο, δεν πρέπει να τιμωρεί το Κίεβο και πρέπει να εγγυάται την κυριαρχία του. «Για να είναι δίκαιο το ειρηνευτικό σχέδιο, δεν πρέπει να τιμωρεί το θύμα ή να παραβλέπει τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν», ανέφερε ο Πάβελ με ανάρτηση στο X.

Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Κάγια Κάλας τόνισε πως η ΕΕ και η Ουκρανία θέλουν ειρήνη αλλά δεν θα ενδώσουν στην επιθετικότητα της Ρωσίας. Η ίδια εκτίμησε πως η Ρωσία θέλει να αποτρέψει αμερικανικές κυρώσεις με το ειρηνευτικό σχέδιο που έχουν ετοιμάσει οι ΗΠΑ.

Η Ουάσινγκτον παρουσίασε στο Κίεβο ένα σχέδιο 28 σημείων που θα απαιτούσε από το Κίεβο να εγκαταλείψει περαιτέρω έδαφος, να μειώσει το μέγεθος του στρατεύματός του και να εγκαταλείψει για πάντα την ελπίδα να ενταχθεί στη δυτική συμμαχία του NATO.

Πηγές στο Reuters τόνισαν ότι το Κίεβο αντιμετωπίζει αυξημένη πίεση από την Ουάσινγκτον να συμφωνήσει στο σχέδιο, με την πίεση να ασκείται και με απειλές για διακοπή της παροχής πληροφοριών και όπλων. Μία από τις πηγές, μιλώντας υπό τον όρο να μην κατονομαστούν, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θέλουν η Ουκρανία να υπογράψει ένα πλαίσιο της συμφωνίας μέχρι την επόμενη Πέμπτη.

Αναλυτικά το σχέδιο προβλέπει τα εξής:

1. Επιβεβαιώνεται η κυριαρχία της Ουκρανίας.
2. Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης· όλες οι εκκρεμότητες των τελευταίων 30 ετών θεωρούνται λυμένες.
3. Η Ρωσία δεσμεύεται να μην εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ να μην επεκταθεί περαιτέρω.
4. Θα υπάρξει διάλογος Ρωσίας–ΝΑΤΟ, με μεσολάβηση ΗΠΑ, για ασφάλεια, αποκλιμάκωση και οικονομική συνεργασία.
5. Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας.
6. Ο ουκρανικός στρατός περιορίζεται σε 600.000 προσωπικό.
7. Η Ουκρανία ενσωματώνει στο Σύνταγμά της ότι δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ ενσωματώνει ότι δεν θα δεχθεί την Ουκρανία στο μέλλον.
8. Το ΝΑΤΟ δεν θα σταθμεύει στρατεύματα στην Ουκρανία.
9. Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύουν στην Πολωνία.
10. Εγγυήσεις ΗΠΑ: -Οι ΗΠΑ λαμβάνουν αντάλλαγμα για την παροχή εγγύησης. -Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία → χάνει την εγγύηση. -Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία → επανέρχονται όλες οι κυρώσεις, ακυρώνεται η αναγνώριση των νέων συνόρων και ενεργοποιείται «αποφασιστική στρατιωτική απάντηση». -Αν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο σε Μόσχα ή Αγ. Πετρούπολη χωρίς αιτία → η εγγύηση ακυρώνεται.
11. Η Ουκρανία μπορεί να γίνει μέλος της ΕΕ και λαμβάνει προσωρινή προτιμησιακή πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά.
12. Σχέδιο ανοικοδόμησης της Ουκρανίας a. Δημιουργία Ταμείου Ανάπτυξης Ουκρανίας (τεχνολογία, data centres, AI κ.λπ.). b. Κοινή ανοικοδόμηση και λειτουργία του ουκρανικού δικτύου φυσικού αερίου. c. Αποκατάσταση και ανασυγκρότηση πόλεων και οικισμών. d. Ανάπτυξη υποδομών. e. Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων. f. Ειδικό πακέτο χρηματοδότησης από την Παγκόσμια Τράπεζα.
13. Ρωσία – οικονομική επανένταξη a. Σταδιακή άρση κυρώσεων. b. Μακροπρόθεσμη συμφωνία ΗΠΑ–Ρωσίας για ενέργεια, πόρους, υποδομές, AI, data centres και έργα εξόρυξης σπάνιων μετάλλων στην Αρκτική. c. Επανένταξη της Ρωσίας στο G8.
14. Παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία 100 δισ. δολάρια κατευθύνονται στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών. Η Ευρώπη προσθέτει άλλα 100 δισ. δολάρια. Τα υπόλοιπα παγωμένα κεφάλαια αποδεσμεύονται. Το υπόλοιπο ποσό πηγαίνει σε αμερικανορωσικό επενδυτικό σχήμα για κοινά έργα — στόχος η δημιουργία αλληλεξάρτησης ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος νέας σύγκρουσης.
15. Δημιουργία αμερικανορωσικής ομάδας εργασίας για την ασφάλεια και την εφαρμογή της συμφωνίας.
16. Η Ρωσία κατοχυρώνει νομικά την πολιτική μη επίθεσης σε Ευρώπη και Ουκρανία.
17. ΗΠΑ και Ρωσία παρατείνουν συμφωνίες πυρηνικού ελέγχου (π.χ. START I).
18. Η Ουκρανία παραμένει μη πυρηνικό κράτος.
19. Ζαπορίζια: Ο πυρηνικός σταθμός λειτουργεί υπό IAEA· η ηλεκτρική ενέργεια μοιράζεται 50%-50% Ρωσία–Ουκρανία.
20. Εκπαιδευτικά & κοινωνικά μέτρα Προγράμματα κατά ρατσισμού και μισαλλοδοξίας σε διοίκηση και σχολεία. Η Ουκρανία υιοθετεί κανονισμούς ΕΕ για θρησκευτική ανοχή και προστασία γλωσσικών μειονοτήτων. Τερματισμός διακρίσεων σε ΜΜΕ και εκπαίδευση για Ρώσους/Ουκρανούς. Απόρριψη και απαγόρευση ναζιστικής ιδεολογίας.
21. Εδαφικές ρυθμίσεις α. Κριμαία, Λουχάνσκ και Ντονέτσκ αναγνωρίζονται ως de facto ρωσικά, ακόμη και από τις ΗΠΑ. β. Χερσώνα και Ζαπορίζια παγώνουν στη γραμμή επαφής (de facto αναγνώριση). γ. Η Ρωσία εγκαταλείπει άλλα συμφωνημένα τμήματα που ελέγχει εκτός των πέντε περιοχών. δ. Η Ουκρανία αποσύρεται από το τμήμα του Ντονέτσκ που ελέγχει. Η ζώνη αυτή γίνεται ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή, διεθνώς αναγνωρισμένη ως ρωσική. Η Ρωσία δεν θα εισέλθει στη ζώνη.
22. Κανένα μέρος δεν μπορεί να αλλάξει τα νέα εδαφικά όρια με τη βία· οι εγγυήσεις ασφαλείας ακυρώνονται σε περίπτωση παραβίασης.
23. Η Ρωσία δεν θα εμποδίζει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον Δνείπερο· θα υπάρξουν συμφωνίες για ελεύθερη μεταφορά σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα.
24. Ανθρωπιστική επιτροπή α. Ανταλλαγή αιχμαλώτων και σορών «όλοι για όλους». β. Επιστροφή όλων των πολιτών που κρατούνται, συμπεριλαμβανομένων παιδιών. γ. Πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης. δ. Μέτρα για ανακούφιση θυμάτων πολέμου.
25. Η Ουκρανία διεξάγει εκλογές σε 100 ημέρες.
26. Πλήρης αμνηστία για όλες τις πλευρές· καμία μελλοντική απαίτηση ή δίωξη.
27. Η συμφωνία είναι νομικά δεσμευτική· θα εποπτεύεται από το Peace Council υπό τον Ντόναλντ Τραμπ· παραβιάσεις επιφέρουν κυρώσεις.
28. Η κατάπαυση πυρός ισχύει μόλις και οι δύο πλευρές αποσυρθούν σε συμφωνημένα σημεία.