ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΕΥΓΕΝΙΑ ΚΟΤΡΩΤΣΙΟΥ (in.gr)

Μετά από την σύγκρουση μεταξύ φοιτητών που προσπάθησαν να οργανώσουν μια καλλιτεχνική παράσταση για την υποστήριξη του παλαιστινιακού αγώνα και διοικητικών υπαλλήλων που δήλωσαν ότι η εκδήλωση θα παραβίαζε τις πολιτικές του ιδρύματος κατά της παρενόχλησης, το Μουσείο Αμερικανικής Τέχνης Γουίτνεϊ δήλωσε τη Δευτέρα ότι αναστέλλει το Independent Study Program (Πρόγραμμα Ανεξάρτητων Μελετών).

Το πρόγραμμα, το οποίο δεν θα δέχεται φοιτητές το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, έχει φιλοξενήσει τα τελευταία 50 χρόνια μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της σύγχρονης τέχνης, συμπεριλαμβανομένων καλλιτεχνών όπως η Άντρια Φρέιζερ, ο Φελίξ Γκονσάλες-Τόρες και η Τζένι Χόλτσερ. Το Γουίτνεϊ δήλωσε ότι αναμένεται να επαναφέρει το πρόγραμμα για το ακαδημαϊκό έτος 2026-27, σύμφωνα με τους New York Times.

Σε δήλωσή του σχετικά με την αναστολή, ο διευθυντής του μουσείου της Νέας Υόρκης, Σκοτ Ρόθκοπφ, αναφέρθηκε σε ένα «κενό στην ηγεσία» και στο πώς «οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν υπογραμμίσει την ανάγκη να εξεταστεί περαιτέρω η φύση της σχέσης μεταξύ του προγράμματος και του μουσείου».

Τη Δευτέρα, ο διευθυντής του Μουσείου έστειλε στο Πρόγραμμα Ανεξάρτητων Μελετών του μουσείου ένα e-mail στο οποίο ανέφερε ότι θα «διακόψει» το ακαδημαϊκό έτος 2025-26 του προγράμματος, σύμφωνα με το ARTnews.

«Σήμερα, το πρόγραμμα είναι χωρίς διευθυντή», έγραψε ο Ρόθκοπφ στο εν λόγω email, το οποίο περιήλθε στην κατοχή του ARTnews. «Αυτό το κενό ηγεσίας έχει επιβαρύνει τόσο το στρατηγικό όραμα όσο και τις καθημερινές λειτουργίες του προγράμματος. Σεβόμαστε την τεράστια δέσμευση που αναλαμβάνουν οι συμμετέχοντες όταν εντάσσονται στο ISP».

Ο Ρόθκοπφ έγραψε επίσης ότι «αυτή η περίοδος θεσμικού προβληματισμού είναι σύμφωνη με το πνεύμα και τις αξίες της μάθησης, της έρευνας και της κριτικής πρακτικής που είναι θεμελιώδεις για το ISP και το Γουίτνεϊ στο σύνολό του».

«No Aesthetic Outside My Freedom»

Φοιτητές, απόφοιτοι και ορισμένοι διοικητικοί υπάλληλοι του προγράμματος σπουδών είχαν επικρίνει την απόφαση του μουσείου τον Μάιο να ακυρώσει μια φοιτητική παράσταση για τη δεινή θέση των Παλαιστινίων με τίτλο «No Aesthetic Outside My Freedom: Mourning, Militancy and Performance». Αξιωματούχοι του μουσείου δήλωσαν ότι μια προηγούμενη εκδοχή της εκδήλωσης, που είχε πραγματοποιηθεί πέρυσι στη Νέα Υόρκη από το Poetry Project, περιλάμβανε έναν καλλιτέχνη που έλεγε στους θεατές να αποχωρήσουν αν υποστήριζαν το Ισραήλ, κάτι που θα παραβίαζε τις πολιτικές του Γουίτνεϊ κατά της παρενόχλησης.

«Δεν υπάρχει καμία περίπτωση που θα θεωρούσαμε αποδεκτό να ξεχωρίσουμε μέλη της κοινότητάς μας με βάση το σύστημα πεποιθήσεών τους και να τους ζητήσουμε να αποχωρήσουν από μια έκθεση ή παράσταση», ανέφερε σε δήλωσή της η Άσλεϊ Ρις, διευθύντρια επικοινωνίας του μουσείου. Πρόσθεσε ότι το μουσείο πιστεύει επίσης ότι ένας μονόλογος «αξιοποίησε συγκεκριμένες πράξεις βίας» της Χαμάς, επισημαίνοντας την περιγραφή μιας παλαιστινιακής μπουλντόζας που διαλύει έναν φράχτη.

«Το Γουίτνεϊ θα συνεχίσει να υποστηρίζει δύσκολες και προκλητικές συζητήσεις για σημαντικά γεγονότα και κοινωνικά ζητήματα», δήλωσε.

«Σταματήστε το artwashing»

Δεκάδες ακτιβιστές, μεταξύ των οποίων και αρκετοί απόφοιτοι του προγράμματος, κατέλαβαν το λόμπι του μουσείου ένα βράδυ Παρασκευής τον περασμένο μήνα για να διαμαρτυρηθούν για την ακύρωση. Εμφανίστηκαν σε κύκλο με πλακάτ που έγραφαν «σταματήστε το artwashing, ελευθερώστε την Παλαιστίνη» και «σταματήστε να αστυνομεύετε τους καλλιτέχνες».

Επιπλέον, περισσότεροι από 320 απόφοιτοι του προγράμματος υπέγραψαν μια ανοιχτή επιστολή στην οποία αναφέρουν ότι οι φοιτητές «λογοκρίθηκαν όταν παρουσίαζαν έργα σε ένδειξη αλληλεγγύης στον αγώνα για την ελευθερία της Παλαιστίνης». Ο Εθνικός Συνασπισμός κατά της Λογοκρισίας καταδίκασε επίσης το μουσείο, λέγοντας ότι «εδραιώνει την αντίληψη ότι οι καλλιτέχνες που θέλουν να ασχοληθούν με αμφισβητούμενα πολιτικά θέματα μπορούν να το κάνουν μόνο με μη προκλητικούς τρόπους».

Η αναπληρώτρια διευθύντρια του Independent Study Program, Σάρα Ναδάλ- Μέλσιο, δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι λυπάται για την απόφαση του μουσείου να ακυρώσει την παράσταση. Οι σπουδαστές, είπε, «υποβλήθηκαν σε ένα πρωτοφανές επίπεδο ελέγχου από την ανώτερη διοίκηση του Μουσείου Γουίτνεϊ».

Η Ναδάλ- Μέλσιο δεν ήταν άμεσα προσβάσιμη για σχόλια τη Δευτέρα. Το μουσείο ανέφερε ότι η θέση της «δεν θα διατηρηθεί» τον επόμενο χρόνο κατά τη διάρκεια της αναστολής του προγράμματος.

Το πρόγραμμα σπουδών, το οποίο ξεκίνησε το 1968 και έχει επίσης προωθήσει τη σταδιοδρομία σημαντικών διευθυντών μουσείων, όπως η Λίζα Φίλιπς και η  Μάντελεν Γκρίνστεϊν, αγωνίζεται να ευδοκιμήσει μετά τη συνταξιοδότηση του ιδρυτή του, Ρον Κλαρκ, το 2023. Ο καλλιτέχνης Γκρεγκ Μπόρντοβιτς προσλήφθηκε για να τον αντικαταστήσει, αλλά εγκατέλειψε τη θέση φέτος.

Ο Ρόθκοπφ, διευθυντής του Γουίτνεϊ, ανέφερε στη δήλωσή του ότι ελπίζει ότι η αναστολή θα δώσει χρόνο για να αξιολογήσει τη δομή και το όραμα του προγράμματος.

«Δεσμευόμαστε σε αυτή τη διαδικασία», είπε ο Ρόθκοπφ, «και στη συμμετοχή των φωνών πολλών ενδιαφερομένων, από τους οποίους μερικούς έχουμε ήδη ακούσει τις τελευταίες εβδομάδες».

*Πηγές: New York Times, Art News