Του Αρη Χατζηστεφάνου

Προσπαθούσα για ώρα να καταλάβω τι μου θύμιζε η φιέστα που οργάνωσε ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, για τη νέα πρόσοψη του «Πενταγώνου». Ιδιαίτερα εκείνη η σκηνή με τους φαντάρους που περπατάνε σημειωτόν με υπόκρουση (μεταξύ πολλών άλλων) τα τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου.

Η προφανής ομοιότητα ήταν με κάποια ταινία με ζόμπι όπως το The Last of Us και ακόμη καλύτερα τη Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών του Τζορτζ Ρομέρο. Δεν ήταν όμως αυτό.

Η σκηνή είχε ταυτόχρονα κάτι βουκολικό και εθνικιστικό με αναφορές σε άλλα καθεστώτα. Και ύστερα το θυμήθηκα. Ήταν η σκηνή από την ταινία Happy Day του Παντελή Βούλγαρη. Σε ένα ελληνικό στρατόπεδο πολιτικών κρατουμένων οι «αθρωποφύλακες» του καθεστώτος, χορεύουν τη «θητεία» ένα τραγούδι σε στίχους και μουσική του Διονύση Σαββόπουλο που ερμηνεύει ο Μιχάλης Μενιδιάτης.

Τι τραγικό λάθος των διοργανωτών και των χορογράφων να μην επιλέξουν αυτό το τραγούδι. Θα μας το μετέφερε εξαιρετικά η Διακλαδική Μπάντα των Ενόπλων Δυνάμεων, με τους σπουδαστές από τις στρατιωτικές σχολές Ευελπίδων, Ναυτικών Δοκίμων, Ικάρων και Ναυτικών Αξιωματικών. Και πόσο ταιριαστοί θα ήταν οι στίχοι για τον Δένδια αλλά και τον Σαββόπουλο. Αν ζούσε θα ήταν σίγουρα στην πρώτη γραμμή των επισήμων.

Βλέπω σκυφτούς ανθρώπους με πληγωμένο εγωισμό

Κι όμως είμαι ο τελευταίος γιατί δεν έχω ούτε κι αυτό.

Μερικές φορές η τέχνη έχει μια μοναδική και τραγική ικανότητα να αναπλάθεται προς το καλύτερο και το χειρότερο. Η χούντα έκανε φιέστες ελληνορθόδοξου εθνικισμού, τις οποίες σατίριζε στις ταινίες του ο Βούλγαρης, με τη μουσική του Σαββόπουλου. Μέχρι που η μουσική του Σαββόπουλου άρχισε να συνοδεύει τις φιέστες του σύγχρονου ελληνορθόδοξου εθνικισμού της Νέας Δημοκρατίας.

Το soundtrack αυτών των ημερών ανήκει σίγουρα στο Σαββόπουλο. Ευτυχώς όμως η πραγματική τέχνη δεν κάνει πάντα το χατίρι των καθεστώτων. Μερικές φορές μάλιστα ξεφεύγει και από τα χέρια των δημιουργών της. Ειδικά αυτών που την προδίδουν περνώντας στην απέναντι πλευρά της ιστορίας.

Σε μια άλλη έκφανση του μιλιταριστικού ελληνορθόδοξου πολιτισμού της δεξιάς – σε μια σχολική παρέλαση – μια μαθήτρια έκανε πράξη έναν άλλο στίχο του Σαββόπουλου:

Είμαι δεκαεξάρα, σας γαμώ τα λύκεια.