Με 467 ψήφους υπέρ, 136 κατά και 15 αποχές η ευρωβουλή αποφάσισε να «κόψει» τον προϋπολογισμό της Frontex εξαιτίας της έκθεσης-κόλαφος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) ενώ καταδίκασε απερίφραστα τον ευρωπαϊκό οργανισμό φύλαξης των συνόρων για τις πρακτικές pushbacks που ακολούθησε στο Αιγαίο.

Το αποτέλεσμα, αν και αναμενόμενο μετά τη δημοσίευση της εν λόγω έκθεσης, αποδεικνύει πως οι Ευρωπαίοι πλέον αντιλαμβάνονται ολωσδιόλου διαφορετικά τις πολιτικές που εφαρμόζει η κυβέρνηση του Μητσοτάκη στο Αιγαίο εναντίον των προσφύγων και των μεταναστών.

Τα πολιτικά μηνύματα της ψηφοφορίας της Ευρωβουλής

Από τούδε και εξής οι ελάχιστοι σύμμαχοι του Μητσοτάκη στην Ευρώπη λιγοστεύουν, ενόσω το παράδειγμα της Frontex επιδρά αρνητικά σε όσους κρατούν ακόμη φιλική στάση στη  συγκεκριμένη πολιτική. Διότι στη παρούσα συγκυρία, το πολιτικό κόστος της άρνησης των επαναπροωθήσεων μοιραία έχει πολλαπλασιαστεί, αφού ο ευρωπαϊκός Τύπος ιεραρχεί το θέμα πολύ ψηλά στην ατζέντα.

Επίσης, αναμένεται με ενδιαφέρον η γραμμή που θα κρατήσει η ελληνική κυβέρνηση την επαύριον της ψηφοφορίας στην Ευρωβουλή, απέναντι στους δημοσιογράφους, οι οποίοι εδώ και τέσσερα χρόνια ασχολούνται συστηματικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Άραγε θα συνεχίσει η κυβέρνηση να τους στοχοποιεί και να τους διαψεύδει σαν να μην άλλαξε τίποτε;

Ακολούθως, είναι απορίας άξιον το τι αποφάσεις θα πάρει η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο σε σχέση με την ελληνική κυβέρνηση. Εξάλλου οι παραβιάσεις του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρούνται συστηματικές και ενδεχομένως να επιβληθούν κυρώσεις. Επ’ αυτού, να σημειωθεί πως τη Τρίτη το Euractiv σε δημοσίευμα του ενημέρωσε πως «Η Επιτροπή παγώνει κονδύλια προς την Πολωνία λόγω κράτους Δικαίου».

Κατά συνέπεια, το μήνυμα είναι καθαρό: εάν συνεχιστεί η πολιτική Μητσοτάκη στο προσφυγικό, στον Τύπο και στη Δικαιοσύνη, τα ευρωπαϊκά κονδύλια που θα «δημιουργούσαν την Ελλάδα 2.0» θα βρεθούν σε ομηρία.

O υπουργός των pushback δεν κρατήθηκε τελικά, και έγραψε στο προσφιλές του twitter για τη διαμαρτυρία ενάντια στις επαναπροωθήσεις κατά τη διάρκεια συναυλίας της Μαρίας Φαραντούρη στη Χίο, απ' όπου αναγκάστηκε να φύγει τρέχοντας πριν ανάψουν τα φώτα. Μόνο που η φράση περί «δικαιώματος διαρτυρίας χωρίς καμία επίπτωση» πρόδωσε τι πιστεύει για όσους αντιδρούν στην πολιτική του

O υπουργός των pushbacks, ανεπιθύμητος στη Χίο (την εκλογική του περιφέρεια) απ'όταν έστειλε τα ΜΑΤ για να καταστείλει τις αντιδράσεις των κατοίκων ενάντια στην κατασκευή υπερδομής-φυλακής για πρόσφυγες και μετανάστες, έκανε το Σάββατο 13/8 το λάθος να πάει σε συναυλία της Φαραντούρη στο νησί, όπου εισέπραξε αποδοκιμασίες, σηκώθηκαν αυθόρμητα αυτοσχέδια πλακάτ ενάντια στις επαναπροωθήσεις και αναγκάστηκε να φύγει τρέχοντας πριν ανάψουν καν τα φώτα στο τέλος της συναυλίας.

Μετά τα σχετικά δημοσιεύματα σε τοπικά και πανελλήνιας εμβέλειας ΜΜΕ καθώς και στα κοινωνικά δίκτυα, ο υπουργός επιχειρεί με απαξιωτικό tweet να υποβαθμίσει το γεγονός. Ετσι, αφού μας πληροφορεί ότι «πέρασε πολύ ωραία στη συναυλία προχθές», ισχυρίζεται ότι «έφυγα κανονικά στο τέλος». Ωστόσο, οι αυτόπτες μάρτυρες είναι πολύ συγκεκριμένοι όσον αφορά τον βιαστικό τρόπο με τον οποίο αποχώρησε με την συνοδεία του ενώ ακόμα το κοινό χειροκροτούσε τη Μαρία Φαραντούρη και τα φώτα - που σηματοδοτούν το τέλος της συναυλίας - δεν είχαν ανάψει.

Η προσπάθεια απαξίωσης από τον υπουργό συνεχίζεται με την επιβεβαίωση των γεγονότων (πώς να το διαψεύσει, αφού υπάρχουν φωτογραφίες), ωστόσο κατά τον Ν. Μηταράκη ήταν «μια παρέα» που έγραψε «ένα σύνθημα σε χαρτί» στην αρχή της συναυλίας - φυσικά δεν τολμά να αναφέρει ότι το «ένα σύνθημα» αφορά τις εγκληματικές επαναπροωθήσεις.

Και προσθέτει, προδιδόμενος, ο Ν. Μηταράκης: «Αυτό σημαίνει φιλελεύθερο δημοκρατικό κράτος, δικαίωμα διαρτυρίας χωρίς καμία επίπτωση» (!). Ο υπουργός δηλαδή, την ίδια ώρα που αναφέρεται στο «φιλελεύθερο δημοκρατικό κράτος», θέλει να εμφανιστεί ως μεγαλόθυμος αφού δεν υπήρξε «καμιά επίπτωση»...  Στο τέλος, φυσικά, ισχυρίζεται και ότι «κανείς δεν τους έδωσε σημασία», πράγμα που φυσικά δεν είναι σε θέση να γνωρίζει, ενώ το συμβάν έγινε πλήρως αντιληπτό από όλους στον χώρο του θεάτρου του Καστρομηνά.

Εννοείται, τέλος, πως ο Ν. Μηταράκης, με επόμενο tweet εξαπολύει τη συνηθισμένη, ακροδεξιάς υφής επίθεση στην αριστερά, και την «πολιτική ανοικτών συνόρων».  Αποφαίνεται πως «Οι Χιώτες, οι Έλληνες, απαιτούν την φύλαξη των συνόρων μας, όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο» και εκφράζοντας ευσεβείς πόθους δηλώνει πως «θα συνεχίσουμε με την ίδια αποφασιστικότητα, θα κρίνουν οι πολίτες στις εκλογές του 2023». Μάλλον ο υπουργός δεν μιλά συχνά με κατοίκους της Χίου, ώστε να του πουν τι πιστεύουν για όσα έχει πράξει στο νησί...

Πηγή: left.gr

O υπουργός Μεταβάστευσης, έκανε το λάθος να πάει σε συναυλία της Φαραντούρη στο νησί. Εκεί βρήκε την αντίδραση του κόσμου.

Ο υπουργός των pushbacks επιδιώκει με θράσος να επιβάλλει την παρουσία του καθώς γνωρίζει ότι είναι ανεπιθύμητος από την πλειοψηφία των Χιωτών

Με το σύνθημα Stop Pushbacks και ζητώντας να μπει τέλος στις βάρβαρες επαναπροωθήσεις, δέχθηκε έντονες αποδοκιμασίες.

Ο Νότης Μηταράκης, παρά τις καταγγελίες των επαναπροωθήσεων και την ώρα που πρόσφυγες κινδυνεύουν, νομίζει ότι είναι… αγαπητός.

Από όταν έστειλε στα ΜΑΤ το 2020 να επιβάλλει την κατασκευή δομής-φυλακής για πρόσφυγες και μετανάστες, παραμένει ανεπιθύμητος στο νησί.

Φωτογραφία από δημοσίευμα του Αστραπάρη

Πηγή: www.rosa.gr

Στο πόρισμα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας για την Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF), το οποίο έφερε την παραίτηση του επικεφαλής της Frontex, Φαμπρίς Λετζέρι και το οποίο αποκαλύπτουν σήμερα το Spiegel και η Le Monde, καταγράφεται η απόπειρα συγκάλυψης και τα ψέματα γύρω από τις τρομακτικές υποθέσεις επαναπροωθήσεων από τις ελληνικές αρχές, με την συμμετοχή και συνεργασία της ίδιας της Frontex.

Ανάμεσα σε άλλα, η έρευνα καταγράφει ότι η υπηρεσία προστασίας των ευρωπαϊκών συνόρων πλήρωσε με ευρωπαϊκά χρήματα για την επαναπροώθηση προσφύγων και μεταναστών στο Αιγαίο.

«Στην έκθεσή τους οι ερευνητές παρουσιάζουν λεπτομερή στοιχεία για τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει διαπράξει η Ελλάδα και δείχνουν ότι η Frontex γνώριζε από την αρχή» λέει το Spiegel και συνεχίζει «αντί να αποτρέψει τις επαναπροωθήσεις, ο Φαμπρίς Λετζέρι και οι συνεργάτες του τις κάλυψαν. Είπα ψέματα στο Ευρωκοινοβούλιο και απέκρυψαν το γεγονός ότι η υπηρεσία στήριζε και συμμετείχε σε κάποιες επαναπροωθήσεις χρηματοδοτώντας τες με ευρωπαϊκά κεφάλαια».

Οι επαναπροωθήσεις αυτές, άλλωστε, έφεραν, τον περασμένο Απρίλιο, την παραίτηση του Λετζέρι έπειτα από σειρά εκρηκτικών συνεδριάσεων, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το πόρισμα της OLAF παρέμεινε κρυφό από τις ευρωπαϊκές αρχές και οι ευρωβουλευτές είχαν περιορισμένη πρόσβαση.

Στην έκθεση γίνεται εκτενής αναφορά στη συμπεριφορά της Frontex σε ένα περιστατικό που συνέβη στις 5 Αυγούστου 2020, όταν η ελληνική ακτοφυλακή επαναπροώθησε σκάφος που μετέφερε περίπου 30 μετανάστες και πρόσφυγες στα τουρκικά ύδατα αντί να τους διασώσει και να ους αποβιβάσει στην Ελλάδα.

Σε αυτό το περιστατικό αναφέρεται ότι η ευρωπαϊκή υπηρεσία γνώρισε τι θα συμβεί, καθώς την επαναπροώθηση μετέδωσε αεροσκάφος της στα αρχηγεία της στη Βαρσοβία. Σύμφωνα με το πόρισμα οι επικεφαλής της Frontex εμπόδισαν το να διεξαχθεί έρευνα για το περιστατικό.

Παράλληλα, οι ερευνητές αποδεικνύουν πώς η υπηρεσία χρησιμοποίησε χρήματα των Ευρωπαίων φορολογούμενων για να χρηματοδοτήσει επαναπροωθήσεις τουλάχιστον σε έξι περιπτώσει, δίνοντας ως παράδειγμα το περιστατικό της 5ης Αυγούστου, στο οποίο εμπλέκεται το σκάφος του ελληνικού λιμενικού με αριθμό CPB 137.

Υπενθυμίζεται ότι το αποκαλυπτικό πόρισμα της OLAF έρχεται έπειτα από μπαράζ σημαντικών ρεπορτάζ από μεγάλα διεθνή μέσα, αλλά και ελληνικά όπως η «Εφημερίδα των Συντακτών» που έχουν καταγράφει και αναδείξει πολλαπλά περιστατικά επαναπροωθήσεων και βίας κατά προσφύγων και μεταναστών από τις ελληνικές αρχές.

Οι δημοσιογράφοι του Spiegel Steffen Lüdke και Γιώργος Χρηστίδης παρουσιάζουν συνοπτικά το πόρισμα με νήμα αναρτήσεών τους στο Twitter

Αμήχανη η απάντηση της Ε.Ε.

Για τις τρομακτικές αποκαλύψεις ρωτήθηκε η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ανίττα Χίππερ, η οποία περιορίστηκε στο να πει με αμηχανία ότι η Κομισιόν έχει στενή συνεργασία με τις ελληνικές αρχές για επαναπροωθήσεις και να προσθέσει ότι υπάρχει ένα μέρος που αφορά την εθνική διοίκηση και τις δικαστικές αρχές που έχουν την άμεση ευθύνη να διασφαλίσουν την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Επιπροσθέτως, η Ανίττα Χίππερ προσέθεσε ότι ο Frontex εκπληρώνει ένα σημαντικό καθήκον για την υποστήριξη των κρατών μελών στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και αυτό πρέπει να γίνεται με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Αρνήθηκε η Μπέρμποκ να έχει επαφή με στελέχη του Λιμενικού στον Πειραιά

Οι αποκαλύψεις έρχονται σε μια ημέρα κατά την οποία τη χώρα μας επισκέπτεται η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ και θα έχει ενδιαφέρον εάν θα μιλήσει ή θα της τεθεί το ζήτημα.

Προς το παρόν, όπως αναφέρει η ανταποκρίτρια της «Καθημερινής», Ξένια Κουναλάκη, η Γερμανίδα πολιτικός αρνήθηκε να συναντήσει, να φωτογραφηθεί και να έχει την οποιαδήποτε επαφή με στελέχη του Λιμενικού στον Πειραιά.

Πηγή: thepressproject.gr

Αξιωματικοί του Λιμενικού επιβεβαιώνουν την πρακτική που εφαρμόζει το Λιμενικό όταν επαναπροωθεί μικρές ομάδες προσφύγων, τους οποίους ρίχνει κατευθείαν στη θάλασσα, για να κολυμπήσουν στην Τουρκία.

Πολύμηνη δημοσιογραφική έρευνα των μέσων ενημέρωσης Guardian (Bρετανία), Lighthouse Reports (Ολλανδία),  Mediapart  (Γαλλία) και Spiegel (Γερμανία) αποκαλύπτει δολοφονικές ενέργειες του Ελληνικού Λιμενικού, που, στο πλαίσιο παράνομων και βίαιων επαναπροωθήσεων, δε διστάζει να ρίχνει πρόσφυγες στη θάλασσα, είτε γνωρίζουν κολύμπι είτε όχι, χωρίς να χρησιμοποιεί τις γνωστές φουσκωτές σχεδίες τύπου liferaft.

Η έρευνα που δημοσιοποιήθηκε σήμερα, επικαλείται μεταξύ άλλων, δύο αξιωματικούς του Λιμενικού, που μιλούν ανώνυμα, οι οποίοι επιβεβαιώνουν την πρακτική που εφαρμόζει το Λιμενικό όταν επαναπροωθεί μικρές ομάδες προσφύγων, τους οποίους ρίχνει κατευθείαν στη θάλασσα, για να κολυμπήσουν στην Τουρκία, προκειμένου να αποφύγει, για λόγους οικονομίας, να χρησιμοποιήσει τις σχεδίες που κοστίζουν ακριβά, καθώς τυχόν διαγωνισμός για νέα προμήθεια από liferaft θα προκαλούσε ερωτήματα και θα έστρεφε το φως στις παράνομες επαναπροωθήσεις, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Δημήτρη Αγγελίδη για την «Εφημερίδα των Συντακτών».

Οι δημοσιογράφοι πήραν μαρτυρίες από θύματα και αυτόπτες μάρτυρες, όπως και συνεντεύξεις από αξιωματούχους του Ελληνικού και του Τουρκικού Λιμενικού, είδαν απόρρητα έγγραφα, υλικό από δορυφόρους και υλικό από επικοινωνίες σε εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης και κατάφεραν να ανασυστήσουν τις εγκληματικές ενέργειες του Λιμενικού στο πλαίσιο επιχείρησης επαναπροώθησης από τη Σάμο, στα μέσα Σεπτεμβρίου.

Σύμφωνα με την έρευνα, δύο πρόσφυγες, ο Σίντι Κέιτα, 36 ετών, από την Ακτή του Ελεφαντοστού και ο Ντιτνιέρ Μάρσαλ Κουαμού Νάνα, ετών 33, από το Καμερούν, βρήκαν τραγικό θάνατο από πνιγμό στις 16 Σεπτεμβρίου, όταν μέλη του Λιμενικού τους μετέφεραν κρυφά από τη Σάμο στα ανοιχτά του Αιγαίου και τους πέταξαν στη θάλασσα, ενώ δεν ήξεραν κολύμπι. Ένας τρίτος, ο Ιμπραήμ, στο παρελθόν μέλος του Λιμενικού του Καμερούν, κατάφερε να βγει ζωντανός στα τουρκικά παράλια στο Αϊδίνι, έζησε και διηγήθηκε το έγκλημα των ελληνικών αρχών στους δημοσιογράφους.

Οι τρεις πρόσφυγες είχαν επιβιβαστεί τα ξημερώματα στις 15 Σεπτεμβρίου σε βάρκα με συνολικά 36 πρόσφυγες, που έφτασε στη βορειοανατολική ακτή της Σάμου, στο ακρωτήρι Πράσσο, γύρω τις 7 το πρωί. Η οργάνωση Human Rights Legal Project πήρε μήνυμα που ενημέρωνε για την άφιξη της βάρκας, και φωτογραφίες σκάφους του Λιμενικού που βρισκόταν στην περιοχή. Στις 10:25 ενημέρωσε με ηλεκτρονικό μήνυμα την τοπική αστυνομία, την Ύπατη Αρμοστία, στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει την έδρα του στο νησί και το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Σάμου, ζητώντας να τους παρασχεθεί βοήθεια για να καταγραφεί το αίτημά τους για άσυλο. Δεν υπήρξε απάντηση.

 
Λίγο μετά την άφιξη στη στεριά, μάρτυρες λένε ότι άκουσαν θόρυβο από πυροβολισμούς. Η ομάδα των προσφύγων χωρίστηκε και κρύφτηκε στη δασώδη περιοχή. Οκτώ έφυγαν προς το νησί, οι υπόλοιποι 28 συνελήφθησαν. Το ίδιο απόγευμα, τους επιβίβασαν σε σκάφος του Λιμενικού, που τους οδήγησε στα ανοιχτά του πελάγους, τους ανέβασε σε δύο φουσκωτές σχεδίες τύπου liferaft και τους εγκατέλειψε ακυβέρνητους στη θάλασσα.

Ανάμεσά τους γυναίκες με μικρά παιδιά και μωρά, τα οποία οι λιμενικοί τα πετούσαν στα liferaft «σα να πετούσαν σκουπίδι», σύμφωνα με τις μαρτυρίες. Τουλάχιστον τρεις χτυπήθηκαν σκληρά, με γροθιές στο πρόσωπο και στο στομάχι, ενώ τουλάχιστον μία γυναίκα υποβλήθηκε σε σωματικό έλεγχο μέσα από τα ρούχα από αξιωματικούς που έψαχναν για λεφτά. Μιας ετοιμόγεννης έσπασαν τα νερά μέσα στο liferaft και γέννησε λίγο μετά τη διάσωσή τους από το τουρκικό λιμενικό.

Από τους υπόλοιπους οκτώ, οι τέσσερις κατέφυγαν στο ΚΥΤ. Οι άλλοι τέσσερις συνελήφθησαν. Μία από αυτές, την έπιασαν έξω από μοναστήρι της περιοχής, της έδωσαν ένα μπουκάλι νερό και την έριξαν στη θάλασσα, όπου τη διέσωσαν στις 17 Σεπτεμβρίου οι Τούρκοι λιμενικοί. Άλλοι τρεις, ο Κέιτα, ο Κουαμού και ο Ιμπραήμ, κοιμήθηκαν το βράδυ στο δάσος και συνελήφθησαν την επομένη, καθώς προχωρούσαν στο δρόμο, από άντρες που τους είπαν ότι είναι αστυνομικοί. Τους πήραν κινητά και λεφτά και τους οδήγησαν σε λιμάνι, τους έβαλαν σε ταχύπλοοο Rafnar και μεσοπέλαγα τους πέταξαν στη θάλασσα, αφού τους χτύπησαν βίαια.

Ο Ιμπραήμ κατάφερε κολυμπώντας και με τη βοήθεια των κυμάτων που τον έσπρωχναν προς τα τουρκικά παράλια, να βγει ζωντανός. Οι άλλοι δύο δεν ήξεραν κολύμπι. Το πτώμα του Κέιτα ξεβράστηκε στην ακτή λίγο αργότερα και δυο μέρες μετά ξεβράστηκε και το πτώμα του Κουαμού. Η σορός του Κουαμού μεταφέρθηκε με έξοδα της οικογένειάς του στην πατρίδα του το Καμερούν και θάφτηκε εκεί. Ο Κέιτα είναι θαμμένος σε ανώνυμο τάφο στη Σμύρνη, καθώς η οικογένειά του δεν είχε τα λεφτά για να μεταφερθεί στην Ακτή του Ελεφαντοστού.

Ο δικηγόρος Δημήτρης Χούλης από το Human Rights Legal Project έχει καταθέσει μήνυση για κακουργηματικές πράξεις, εκπροσωπώντας πρόσφυγες από την ομάδα των 36 προσφύγων.

Η ΕΛ.ΑΣ. απάντησε στα ερωτήματα των δημοσιογράφων ότι, στο πλαίσιο αυστηρού πειθαρχικού ελέγχου, η αστυνομία διερευνά κάθε πληροφορία που αφορά καταγγελία κακομεταχείρισης στα σύνορα, περιλαμβανομένων των καταγγελιών για επαναπροώθηση, ώστε να επιβληθούν οι προβλεπόμενες ποινές και να αποφευχθούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον.

Το Λιμενικό δεν έδωσε καμία απάντηση.

Guardian: ‘It’s an atrocity against humankind’: Greek pushback blamed for double drowning

Lighthouse Reports: Aegean pushbacks lead to drowning

Mediapart: Révélations sur la mort de migrants repoussés en mer par des gardes-côtes grecs

Spiegel: EU border guards are said to have thrown refugees into the sea 

Πηγή: www.rosa.gr

Και ενώ αρχικά το λιμενικό, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, ανέφερε πως δεν εντόπισε το πλοίο, τελικά το περιστατικό επιβεβαίωνει και το υπουργείο Ναυτιλίας, το οποίο ανέφερε πως το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης του Αρχηγείου του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής, ενημερώθηκε ότι πλοίο που απέπλευσε από την Τουρκία πλέει ακυβέρνητο στο νοτιοανατολικό άκρο της Κρήτης. Το πλοίο ενώ βρισκόταν ανοιχτά της Ιεράπετρας, κάλεσε μέσω 112 ζητώντας βοήθεια. Στο σημείο έσπευσε σκάφος του Λιμενικού, όπου προσέδεσε το πλοίο, παραμένοντας στη θαλάσσια περιοχή. Πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου ισχυρίζονται ότι το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα και πως έχει υποβληθεί αίτημα από την Αθήνα στην Άγκυρα για να το παραλάβει, καθώς φέρεται να ξεκίνησε από την Τουρκία. 

Συνεχίζοντας την καταγγελία της, η οργάνωση αναφέρει ότι «στις φωτογραφίες μπορεί κανείς να δει άνδρες των Ειδικών Δυνάμεων να έχουν επιβιβαστεί στο φορτηγό πλοίο και να έχουν πάρει τον έλεγχο της γέφυρας. Πρόκειται βαριά οπλισμένους άνδρες. Το σκάφος έχει μια σταθερή πορεία προς την Τουρκία, και αν δεν αλλάξει κάτι, θα πρόκειται για το μεγαλύτερο pushback που έχει πραγματοποιήσει ποτέ η ελληνική ακτοφυλακή. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει, αυτή η τρέλα δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Καλούμε επίσης τους πολιτικούς της ΕΕ και τα κράτη μέλη να επικοινωνήσουν με την ελληνική κυβέρνηση για να προσπαθήσουν να βάλουν ένα τέλος σε αυτό. H ώρα για δράση είναι τώρα».  

Το χρονικό

Σύμφωνα με δημοσίευμα του «Aegean Boat Report», ήδη από το πρωί της Πέμπτης είχε δεχθεί σήμα κινδύνου, ότι το πλοίο που μεταφέρει περισσότερους από 400 πρόσφυγες από το Αφγανιστάν παρασύρθηκε λόγω κακοκαιρίας νότια της Ιεράπετρας, κοντά στο νησάκι Χρυσή. Το πλοίο είχε κατεύθυνση την Ιταλία. Οι επιβαίνοντες έκαναν έκκληση για βοήθεια μέσω του 112 και ειδοποίησαν το Λιμενικό Σώμα.

Το «Aegean Boat Report» έδωσε και φωτογραφίες με σκάφος του Λιμενικού Σώματος να πλέει κοντά στο πλοίο, άνδρες των ειδικών δυνάμεων να βρίσκονται πάνω στο πλοίο με τους πρόσφυγες, το οποίο στη συνέχεια, αργά το βράδυ, άρχισε να ρυμουλκείται. Η οργάνωση κατήγγειλε νωρίτερα ότι ενώ υπήρχαν αναφορές για το περιστατικό στα τοπικά ΜΜΕ της Κρήτης από νωρίς την Πέμπτη, οι αρχές δεν επιβεβαίωναν το περιστατικό, αυξάνοντας την ανησυχία για τον ενδεχόμενο να είναι σε εξέλιξη ακόμη μία περίπτωση επαναπροώθησης ανθρώπων προς την Τουρκία. Σήμερα το μεσημέρι από το Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος επιβεβαιώθηκε η ύπαρξη του περιστατικού που αναφέρεται ως επιχείρηση έρευνας και διάσωσης αλλοδαπών, ενώ δημοσίευσε και βίντεο με το πλοίο που ρυμουλκείται.

Τις αποκαλύψεις για τις πρακτικές ιδιαίτερα της Κροατίας και τη Ελλάδας έκανε το γερμανικό SPIEGEL μετά από μεγάλη έρευνα στις εν λόγω χώρες όπου συγκέντρωσε σε συνεργασία με άλλους φορείς όγκο οπτικοακουστικού υλικού. Τα δημοσιεύματα αυτά έρχονται στο φως την ίδια στιγμή που η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις 12 χώρες της ΕΕ που καλούν με επιστολή τους –όπως αποκάλυψε το POLITICO- τις Βρυξέλλες να αυστηροποιήσουν τα συνοριακά μέτρα κατά προσφύγων και μεταναστών ενόψει  της συζήτησης για τη μεταρρύθμιση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν, ο οποίος διέπει τον κοινό ταξιδιωτικό χώρο της Γηραιάς Ηπείρου. Στην επιστολή των 12 κρατών μελών επί της ουσίας ζητείται η νομιμοποίηση των βίαιων επαναπροωθήσεων και η χρηματοδότηση «φυσικών εμποδίων» με ευρωπαϊκά κονδύλια. 

Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του SPIEGEL, τους τελευταίους μήνες το Αιγαίο έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης ενώ ηχογραφημένα οπτικά ντοκουμέντα που τραβήχτηκαν από πρόσφυγες και την τουρκική ακτοφυλακή δείχνουν πώς κλιμακώνεται η βία. Άνδρες που φορούν κουκούλες μαχαιρώνουν τις βάρκες των προσφύγων με άγκιστρα ρίχνοντας προειδοποιητικά πυρά. Η ακτοφυλακή ρυμουλκεί πρόσφυγες με πορτοκαλί σωσίβια προς την Τουρκία και τους αφήνει στη θάλασσα, σύμφωνα με μαρτυρίες προσφύγων. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα επικίνδυνη και παράνομη μορφή pushback.

Η έρευνα που έκανε το SPIEGEL, σε συνεργασία με άλλους φορείς και ΜΜΕ, διήρκεσε έναν χρόνο και –όπως αναφέρει- δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία ότι οι απωθήσεις γίνονται από πλοία της ελληνικής ακτοφυλακής, ακόμη και αν η κυβέρνηση ισχυρίζεται το αντίθετο.

Ενδεικτικό παράδειγμα θυμάτων προσφύγων είναι η περίπτωση του Κονγκολέζου Junior Amba και της εγκύου συζύγου του που έμειναν σε μια πορτοκαλί σωσίβια λέμβο όλο το βράδυ, στα νερά του Αιγαίου ενώ τους είχα απωθήσει μασκοφόροι του ελληνικού λιμενικού, όπως ανέφερε το γερμανικό μέσο.

Ήταν 21/4 όταν ο ίδιος με τη σύζυγό του είχαν φτάσει στη Σάμο, περνώντας από τις τουρκικές ακτές με μια φουσκωτή λέμβο. Όταν έφτασαν, στην αρχή, κρύφτηκαν από την αστυνομία στους λόφους, αλλά οι δυνάμεις ασφαλείας τους εντόπισαν και τους έστειλαν πίσω στη θάλασσα μαζί με άλλους 26 αιτούντες άσυλο. Όπως αναφέρει ο Άμπα, φοβόταν για τη ζωή του μέσα στη φουσκωτή σχεδία που δεν διέθετε μηχανή, προσθέτοντας ότι οι Έλληνες λιμανικοί δεν τους είχαν δώσει ούτε σωσίβια. Τον ίδιο και τη γυναίκα τους διέσωσαν λίγες ώρες αργότερα Τούρκοι συνοριοφύλακες.

Έπρεπε να ξαναπροσπαθήσουν ο ίδιος και η σύζυγός του για να καταφέρουν να φτάσουν στη Σάμο και να εγγραφούν σε στρατόπεδο προσφύγων. Ωστόσο ο ίδιος είναι αποφασισμένος να μηνύσει τους άνδρες που όπως καταγγέλλει βασάνισαν τον ίδιο και τη σύζυγό με τη βοήθεια Έλληνα δικηγόρου.

Οι Κροάτες μασκοφόροι που ποζάρουν στο Facebook

Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ, οι δημοσιογράφοι μεταμφιέστηκαν σε ψαράδες για να πλησιάσουν, πέταξαν drones πάνω από την παραμεθόρια περιοχή, εξέτασαν δορυφορικές εικόνες και ανέλυσαν εκατοντάδες βίντεο που τους στάλθηκαν.

Στην Κροατία, ειδικές μονάδες της αστυνομίας και βετεράνοι του πολέμου εναντίον της Σερβίας τη δεκαετία του 1990, οι οποίες είναι εκπαιδευμένες για να αντιμετωπίζουν χούλιγκαν και εμπόρους ναρκωτικών, έχουν επιστρατευθεί για να αναγκάζουν τους αιτούντες άσυλο να φύγουν από τα σύνορα. Οι μονάδες αυτές δουλεύουν στο «σκοτάδι», ωστόσο πληρώνονται από τις χρηματοδοτήσεις της ΕΕ. Έτσι, λόγω του απορρήτου που περιβάλλει αυτές τις μονάδες, δεν υπήρξε σχεδόν καμία δημόσια συζήτηση για τις δραστηριότητές τους, ούτε παρουσιάστηκε καμία πολιτική αιτιολόγηση.

Οι δημοσιογράφοι του SPIEGEL μίλησαν με περισσότερες από δώδεκα πηγές σε διάφορες υπηρεσίες ασφαλείας σε Κροατία και Ελλάδα ενώ ακολούθησαν τα ψηφιακά ίχνη που άφησαν ειδικά οι Κροάτες, οι οποίοι πόζαραν με τα κράνη και τα γκλομπ τους στο Instagram και το Facebook.

Οι κυβερνήσεις Κροατίας και Ελλάδας, στην πρώτη τους αντίδραση, ισχυρίζονται ότι όλα αυτά είναι αποκύημα της φαντασίας των δημοσιογράφων και ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη κρατικής εμπλοκής. Όμως φαίνεται ότι αποδείξεις είναι ισχυρές και αυτό επισημαίνει πλέον και η Κομισιόν. 

Ο μηχανισμός Γιόχανσον

Οι συστηματικές επαναπροωθήσεις δεν θέτουν μόνο σε κίνδυνο τη Σύμβασης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες, θέτουν επίσης υπό αμφισβήτηση το κοινοτικό δίκαιο. Για το λόγο αυτό, η Γιόχανσον πιέζει εδώ και μήνες για έναν ανεξάρτητο μηχανισμό παρακολούθησης, κατά τον οποίο, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών θα παρακολουθούν τους αξιωματούχους των κρατών μελών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Ένας τέτοιος μηχανισμός παρακολούθησης υπάρχει ήδη στην Κροατία. Η ομάδα της Γιόχανσον διαπραγματεύτηκε για αρκετούς μήνες πριν εφαρμοστεί ο μηχανισμός αυτός, αλλά όπως φαίνεται δεν είναι στην πραγματικότητα ανεξάρτητος. Για να συμμετέχουν οι κροατικές οργανώσεις -που είναι υπεύθυνες για την παρακολούθηση- πρέπει συνήθως να ενημερώνουν προηγουμένως τις αρχές ενώ δύο από τους πέντε εξουσιοδοτημένους οργανισμούς χρηματοδοτούνται από την κροατική κυβέρνηση.

Η Κομισιόν, πάντως, που έχει επισημάνει την κατηγορηματική αντίθεσή της στις επαναπροωθήσεις, δήλωσε ότι η Κροατία είναι υπεύθυνη για την επιλογή των οργανισμών που επιτηρούν, των οποίων το έργο είναι εξαιρετικά σημαντικό για να πετύχει το εγχείρημα. Ωστόσο, η Κομισιόν ανησυχεί ιδιαίτερα για τις συνεχώς αυξανόμενες αναφορές για επαναπροωθήσεις ζητώντας να διερευνηθούν όλοι οι ισχυρισμοί.

Εξοργισμένη η Γιόχανσον με Μηταράκη

Μπροστά στα νέα ντοκουμέντα που παρουσίασε το γερμανικό Μέσο, η Ίλβα Γιόχανσον χαρακτήρισε την έρευνα «συγκλονιστική» εκφράζοντας έντονες ανησυχίες ενώ απαίτησε να διερευνηθούν οι καταγγελίες. Υπενθύμισε ότι ναι μεν τα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να προστατεύουν τα σύνορά τους, αλλά ότι είναι υποχρεωμένα να τηρούν το κοινοτικό δίκαιο. Όπως είπε χαρακτηριστικά, απαντώντας σε ερώτηση κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε από τις Βρυξέλλες με αφορμή το φόρουμ υψηλού επιπέδου για το Αφγανιστάν, «φαίνεται ότι υπάρχει κάποιου είδους ενορχήστρωση βίας στα εξωτερικά μας σύνορα και φαίνεται να υπάρχουν πειστικές αποδείξεις κακής χρήσης των πόρων της ΕΕ».

Η είχε επαφές με Έλληνες και Κροάτες αξιωματούχους για να συζητήσει απευθείας μαζί τους για τα ντοκουμέντα και τις καταγγελίες ενώ έχει επισημάνει ότι είναι πολύ σημαντικό το θέμα της συνεργασίας με την Ελλάδα για τη συγκρότηση ενός ανεξάρτητου μηχανισμού παρακολούθησης στα σύνορα, ένα ζήτημα στο οποίο η ελληνική κυβέρνηση είχε δεσμευθεί, όπως είπε.

Ωστόσο, μετά τη συνάντηση που είχε με τους δύο αξιωματούχους της Ελλάδας και της Κροατίας, η κ. Γιόχανσον εμφανίστηκε εξοργισμένη με τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης. Προσερχόμενη στο Συμβούλιο Εσωτερικών Υποθέσεων, στο Λουξεμβούργο, δήλωσε πως σε συζήτησή της με τον Νότη Μηταράκη έκανε σαφές πως δεν θα δεχτεί να μην προχωρήσει η Ελλάδα σε έρευνα για το ζήτημα, αποδοκιμάζοντας την χώρα μας, σε αντίθεση με την Κροατία, της οποίας, όπως είπε η στάση ήταν θετική.

Πάντως, όπως σημειώνει το SPIEGEL, γενικά οι εκκλήσεις της Γιόχανσον έως σήμερα έχουν αγνοηθεί σε μεγάλο βαθμό, τόσο από την Ελλάδα όσο και από την Κροατία, ενώ την ίδια στάση τηρούν Ρουμανία, Ιταλία και Αυστρία οι οποίες επίσης χρησιμοποιούν την τακτική των επαναπροωθήσεων. Η Λιθουανία, πιέζει να νομιμοποιήσει την πρακτική των pushbacks ενώ η Πολωνία προτίμησε να αφήσει τους αιτούντες άσυλο που έχουν εγκλωβιστεί στη συνοριακή περιοχή της Λευκορωσίας να πεινάσουν παρά να τους επιτρέψει να εισέλθουν.

Μη συνεργάσιμη η Αθήνα - Κίνδυνος για κυρώσεις

Σχετικά με την Ελλάδα, η Κομισιόν βλέπει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τη διεξαγωγή σοβαρής έρευνας πόσο μάλλον για τον μηχανισμό παρακολούθησης που προτείνει η Γιόχανσον. Όπως αναφέρει το SPIEGEL, για τον αρμόδιο υπουργό Νότη Μηταράκη δεν υπάρχει λόγος για έναν τέτοιο μηχανισμό ενώ όσον αφορά για την προστασία των συνόρων, λέει, δεν υπάρχει ανάγκη για συμβουλές από ΜΚΟ.

Σημειώνεται ότι η Κομισιόν, παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα αποφεύγει παρά τις απειλές και τις προειδοποιήσεις να σταματήσει να χρηματοδοτεί χώρες όπως η Ελλάδα και η Κροατία για την προστασία των συνόρων. Τα τελευταία χρόνια, οι Βρυξέλλες έχουν στείλει περισσότερα από 422 εκατ. ευρώ στην Αθήνα και περισσότερα από 110 εκατ. ευρώ στη Κροατία για το σκοπό αυτό. Η γερμανική κυβέρνηση παρείχε κάμερες υπέρυθρης ακτινοβολίας και οχήματα παντός εδάφους στην Κροατία. Ο υπουργός Εσωτερικών Χορστ Ζέεχοφερ σημείωσε ότι «δεν έχει απολύτως τίποτα κρίσιμο να πει» για το έργο που έχει κάνει η Κροατία.

Σύμφωνα με έγγραφα, που επικαλείται το SPIEGEL, η ΕΕ πληρώνει για τη διαμονή των αξιωματικών που συμμετέχουν στην επιχείρηση Koridor που κρατάει μακριά τους πρόσφυγες στην Κροατία. Οι Βρυξέλλες καλύπτουν επίσης τις υπερωρίες για τους συνοριακούς υπαλλήλους μαζί με τα μεροκάματα τους. Ακόμα και τα καπιτονέ μπουφάν της κροατικής αστυνομίας έχουν αγοραστεί με χρήματα της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες πλήρωσαν 380.000 ευρώ μόνο γι΄αυτά τα μπουφάν.

Μετά και τις νέες αποκαλύψεις, η Κομισιόν δήλωσε ότι αγνοεί εάν οι επαναπροωθήσεις έγιναν με τη χρήση εξοπλισμού που πλήρωσε η ΕΕ, ενώ στην περίπτωση που αυτό έχει γίνει, τότε ενδέχεται να ανασταλούν οι πληρωμές προς τα κράτη, αλλά και να επιβληθούν κυρώσεις.

Αν συμβεί αυτό, θα μπορούσε να επηρεαστεί και η Ελλάδα, όπως αναφέρει το SPIEGEL καθώς πολλές από τις πορτοκαλί σωσίβιες σχεδίες που χρησιμοποίησαν οι ελληνικές ειδικές δυνάμεις για να ωθήσουν τους πρόσφυγες πίσω στη θάλασσα, πληρώθηκαν από την ΕΕ μετά από διαγωνισμό που κέρδισε η ελληνική εταιρεία Lalizas το 2016. Το σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα είναι εδώ και καιρό στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών για τη διαχείριση και την αντιμετώπιση των προσφύγων.