ΜΟΝΙΚΑ ΑΡΤΙΝΟΥ

Ένας άνδρας συνελήφθη στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών, ένας άλλος όταν άφησε τα παιδιά του στο σχολείο στην Ελβετία. Παρόμοιες σκηνές στην Ισπανία και την Ολλανδία. Μια εκτεταμένη αστυνομική επιχείρηση τον Μάιο, οδήγησε σε οκτώ συλλήψεις και επιδρομές σε επτά χώρες, στην πιο μεγάλη από τις γνωστές υποθέσεις διαφθοράς του ΝΑΤΟ από την ίδρυσή του.

Πρόσφατα, η κυβέρνηση Τραμπ απέσυρε τις κατηγορίες εναντίον τεσσάρων από αυτούς – μεταξύ των οποίων και ένας Τούρκος μεγιστάνας του τομέα της άμυνας – παρά τις ισχυρές αποδείξεις για τη συμμετοχή τους. Οι περισσότεροι αφέθησαν ελεύθεροι.

Στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκεται η Υπηρεσία Υποστήριξης και Προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA), ο οργανισμός που εδρεύει στο Λουξεμβούργο και είναι υπεύθυνος για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού για τις 32 χώρες-μέλη της Συμμαχίας.

Οι τέσσερις μεγάλες υποθέσεις

Οι έρευνες αποκάλυψαν ένα  οργανωμένο σύστημα που επέτρεπε σε εταιρείες να εξασφαλίζουν συμβόλαια εκατομμυρίων μέσω δωροδοκιών και διαρροής εμπιστευτικών πληροφοριών.

Οι δημοσιογραφικές έρευνες από γαλλικά, βελγικά και ολλανδικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι La Lettre, Follow the Money, Le Soir και Knack, εστιάζουν σε τέσσερις κύριες υποθέσεις:

1. Η Ιταλο-Αμερικανική Σύνδεση: Μια έρευνα της NSPA και του FBI το 2024 αποκάλυψε ότι κατά την περίοδο 2019-2020, μια ιταλική εταιρεία κατέβαλε πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ στον Σκοτ Γουίλασον, πρώην Αμερικανό στρατιωτικό που είχε μετατραπεί σε σύμβουλο. Η πληρωμή αφορούσε την εξασφάλιση μιας τεράστιας σύμβασης για την παράδοση TNT στον στρατό των ΗΠΑ.  Ο Γουίλασον φέρεται να δωροδόκησε με τουλάχιστον 115.000 ευρώ τον Ισμαήλ Τερλεμέζ, έναν Τούρκο στέλεχος της NSPA, προκειμένου να χειραγωγήσει τον διαγωνισμό εις βάρος ενός Πολωνού ανταγωνιστή. Λίγο καιρό μετά, ο Τερλεμέζ αποχώρησε από την NSPA και ίδρυσε την Arca, μια τουρκική εταιρεία όπλων που γνώρισε αλματώδη ανάπτυξη.
2. Η Βελγική Υπόθεση: Ο Γκι Μοεράερτ, πρώην Βέλγος στρατιωτικός και πρώην πράκτορας της NSPA που επίσης εργαζόταν ως σύμβουλος, κατηγορείται ότι έλαβε μαζί με συνεργούς του 1,9 εκατομμύρια ευρώ. Το αντάλλαγμα ήταν η παράδοση εμπιστευτικών εγγράφων σε εταιρείες, επιτρέποντάς τους να παραποιήσουν τις προσφορές τους σε διαγωνισμούς.
3. Η Ελληνική Εμπλοκή: Σε μια τρίτη υπόθεση, δύο Έλληνες διευθυντές μιας ρουμανικής εταιρείας φέρεται να κατέβαλαν δωροδοκίες ύψους 130.000 ευρώ σε ένα στέλεχος της NSPA. Στόχος ήταν να εξασφαλίσουν μια γιγαντιαία σύμβαση για την προμήθεια ναυτιλιακού καυσίμου.
4. Η Ολλανδική Υπόθεση: Ένας ανώτερος Ολλανδός αξιωματούχος του Υπουργείου Άμυνας ερευνάται με την κατηγορία ότι δέχθηκε «μπαχτσίς» στο πλαίσιο αγορών πυρομαχικών μέσω της υπηρεσίας.

Ο Ματιέ Φορού, επικεφαλής του τμήματος ΕΕ-ΝΑΤΟ στο γαλλικό μέσο La Lettre, περιέγραψε την κατάσταση ως ένα «τεράστιο σύστημα, που εκτείνεται σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη, με διακλαδώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία, την Ιταλία…».

Η αποκάλυψη αυτής της εκτεταμένης διαφθοράς έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς οι αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη αυξάνονται ραγδαία .Η NSPA, διαχειρίστηκε στρατιωτικές προμήθειες ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2023 και 7 δισεκατομμυρίων το 2024, ενώ οι προβλέψεις για το 2025 αγγίζουν τα 10 δισεκατομμύρια ευρώ.

Αυτά τα ποσά αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, ειδικά υπό την πίεση των ΗΠΑ και του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απαιτεί από τα κράτη-μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ.

Οι υποψίες για διαφθορά εντός της NSPA δεν είναι καινούργιες, καθώς σχετικές αναφορές υπήρχαν ήδη από το 2017, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια ουσιαστική συνέχεια. Το σύστημα φέρεται να λειτουργούσε μέσω συμβούλων, συχνά πρώην στελεχών της NSPA, οι οποίοι αξιοποιούσαν τις εσωτερικές τους γνώσεις και τις επαφές τους για να βοηθήσουν μικρότερες βιομηχανίες να κερδίσουν διαγωνισμούς.

Η κατάσταση κλιμακώθηκε τον Μάιο του 2025, όταν η ίδια η επικεφαλής της υπηρεσίας, Στέισι Κάμινγκς, τέθηκε υπό εσωτερική έρευνα.

Η δικαστική έρευνα κορυφώθηκε μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου 2025, με μια συντονισμένη επιχείρηση σε επτά ευρωπαϊκές χώρες που οδήγησε στη σύλληψη και προφυλάκιση περίπου δέκα υπόπτων, συμπεριλαμβανομένων πέντε νυν ή πρώην στελεχών της NSPA.

Κατόπιν αιτήματος των ΗΠΑ, ο Σκοτ Γουίλασον και ο Ισμαήλ Τερλεμέζ συνελήφθησαν στην Ελβετία και το Βέλγιο αντίστοιχα, εν αναμονή της έκδοσής τους στις ΗΠΑ. Ωστόσο, σε μια αιφνιδιαστική τροπή, στις 9 Ιουλίου, η Αμερικανίδα αναπληρώτρια εισαγγελέας των ΗΠΑ, Γκέιλ Σλέιτερ, πρώην συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ, αποφάσισε να αποσύρει τις κατηγορίες εναντίον τους, με αποτέλεσμα την άμεση απελευθέρωσή τους.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δεν παρείχε καμία εξήγηση για αυτή την απόφαση. Το ΝΑΤΟ από την πλευρά του, δήλωσε ότι «δεν ανέχεται καμία απάτη ή διαφθορά».

Πηγή: tvxs.gr