Μια ζοφερή πρόβλεψη για τη λειψυδρία έρχεται από το Πανεπιστήμιο Πουσάν της Νότιας Κορέας, η μελέτη του οποίου προβλέπει πως έως το 2040 περιοχές της Μεσογείου, της Αφρικής και της Βόρειας Αμερικής κινδυνεύουν να βρεθούν αντιμέτωπες με ακραίες ελλείψεις νερού, σε ένα σενάριο που οι επιστήμονες αποκαλούν «ξηρασία ώρα μηδέν».

Η έρευνα και τα συμπεράσματα

Οι ερευνητές Βέτσια Ραβιναντρασάνα και Κρίστιαν Φράντζκε, δημοσιεύοντας στον ιστότοπο επιστημονικών μελετών Nature Communications, βασίστηκαν σε 100 προσομοιώσεις κλιματικών μοντέλων.

Στόχος τους ήταν να εντοπίσουν πότε μια περιοχή φτάνει για πρώτη φορά σε σχεδόν βεβαιότητα (99%) ότι οι δεξαμενές νερού θα στεγνώσουν.

Ο όρος «ώρα μηδέν» {τουλάχιστον όσον αφορά στην ξηρασία] γεννήθηκε το 2018 στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, όταν η πόλη ετοίμασε σχέδιο για περιορισμένη κατανομή νερού λόγω επικείμενης εξάντλησης των ταμιευτήρων.

Εκείνη τη χρονιά η χώρα «σώθηκε» από απρόσμενες βροχοπτώσεις – αλλά οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι κάτι παρόμοιο δεν μπορεί να θεωρείται πλέον δεδομένο.

Ποιες περιοχές κινδυνεύουν

Με υψηλά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι προσομοιώσεις δείχνουν ότι ένα 35% των ευάλωτων περιοχών θα βιώσουν ξηρασία «ώρας μηδέν» μέσα στα επόμενα 15 χρόνια.

Στη λίστα των πιο εκτεθειμένων βρίσκονται:

• Ισπανία
• Ελλάδα
• Τουρκία
• Αλγερία
• Μαρόκο

Επικίνδυνα σενάρια εμφανίζονται επίσης για Καλιφόρνια και Τέξας, καθώς και για τμήματα της Νότιας Αφρικής.

Ακόμη και με χαμηλότερες εκπομπές, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα αποφύγουν τη λειψυδρία.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, 750 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως – εκ των οποίων 470 εκατ. σε αστικές περιοχές – μπορεί να πληγούν από ακραίες ελλείψεις νερού έως το 2100.

Δεξαμενές σε κίνδυνο

Ένα από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα αφορά τους ταμιευτήρες νερού.

Ο Φράντζκε υπογραμμίζει ότι το 14% των μεγάλων δεξαμενών της Μεσογείου κινδυνεύουν να στερέψουν κατά την πρώτη «ξηρασία ώρας μηδέν».

Αυτό σημαίνει σοβαρές επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή, στην ύδρευση και συνολικά στα μέσα διαβίωσης.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η κρίση δεν οφείλεται μόνο στη χαμηλή βροχόπτωση, αλλά και σε υπεραντλήσεις, αυξημένη εξάτμιση λόγω υψηλών θερμοκρασιών, και μειωμένα επίπεδα ποταμών.

Όλο και μικρότερα «διαλείμματα»

Η Ρίκε Μπέκερ του Imperial College London, σχολιάζοντας τη μελέτη, σημειώνει πως οι περίοδοι ανάκαμψης ανάμεσα στις ξηρασίες συρρικνώνονται συνεχώς.

Αυτό σημαίνει λιγότερος χρόνος για να ξαναγεμίσουν οι ταμιευτήρες, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο τη διαχείριση.

Η παγκόσμια εικόνα

Η τάση δεν περιορίζεται στη Μεσόγειο.

Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός, στην έκθεση Κατάσταση των Παγκόσμιων Υδατικών Πόρων 2024, επισημαίνει ότι ο υδρολογικός κύκλος έχει γίνει πιο ασταθής: ακραίες ξηρασίες συνυπάρχουν με καταστροφικές πλημμύρες σε Αμερική, Αφρική και Ευρώπη.

Η απώλεια παγετώνων, που τροφοδοτούσαν νερά ποταμών για χιλιετίες, εντείνει την κρίση.

Ποια μέτρα προτείνονται

Οι ειδικοί καλούν σε:

• Συλλογή και αξιοποίηση βρόχινου νερού
• Επαναχρησιμοποίηση υδάτινων πόρων
• Επέκταση υποδομών αποθήκευσης
• Αποτελεσματικότερη και πιο δίκαιη χρήση του νερού

Χωρίς τέτοιες παρεμβάσεις, οι περιοχές γύρω από τη Μεσόγειο κινδυνεύουν να δουν μέσα σε μία γενιά την «ώρα μηδέν» του νερού να μετατρέπεται από σενάριο σε πραγματικότητα.