Πέντε δημοσιογράφοι του Al Jazeera σκοτώθηκαν από ισραηλινή επιδρομή στην πόλη της Γάζας την Κυριακή – ανάμεσά τους ο 28χρονος ανταποκριτής Άνας αλ-Σαρίφ, ο οποίος έκανε συνεχώς ανταποκρίσεις για τον πόλεμο από την έναρξή του.

Οι άλλοι τέσσερις δημοσιογράφοι του Al Jazeera που σκοτώθηκαν ήταν ο ανταποκριτής Μοχάμεντ Κρέικεχ και οι εικονολήπτες Ιμπραήμ Ζαχέρ, Μοχάμεντ Νουφάλ και Μοαμέν Αλίβα.

Δύο ακόμα σκοτώθηκαν όπως ανέφερε το τηλεοπτικό δίκτυο. Νοσοκομειακές αρχές κατονόμασαν τον Μοχάμεντ αλ-Χαλντί, έναν τοπικό ανεξάρτητο δημοσιογράφο, ως έναν από αυτούς.

Η στοχευμένη επίθεση – όπως αναφέρει το BBC – σε μια σκηνή που χρησιμοποιούνταν από δημοσιογράφους έχει προκαλέσει έντονη διεθνή καταδίκη, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ, του Κατάρ όπου εδρεύει το Al Jazeera, και ομάδων για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης.

Το Ισραήλ λέει ότι ο Σαρίφ ήταν «επικεφαλής ενός τρομοκρατικού πυρήνα της Χαμάς», αλλά έχει προσκομίσει ελάχιστα στοιχεία που να συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Ο Σαρίφ το είχε αρνηθεί, και το Al Jazeera και ομάδες για τα δικαιώματα των μέσων ενημέρωσης έχουν απορρίψει τον ισχυρισμό.

(AP Photo/Nasser Nasser)

Το BBC αναφέρει ότι ο Σαρίφ εργαζόταν για μια ομάδα μέσων ενημέρωσης της Χαμάς στη Γάζα πριν από την τρέχουσα σύγκρουση.

Σε ορισμένες από τις αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν από τον θάνατό του, ο δημοσιογράφος ακούγεται να επικρίνει τη Χαμάς.

Η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων, Τζόντι Γκίνσμπεργκ, δήλωσε στο BBC ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη δολοφονία του Σαρίφ.

«Το διεθνές δίκαιο είναι πολύ σαφές σε αυτό το σημείο ότι τα μόνα άτομα που αποτελούν νόμιμους στόχους κατά τη διάρκεια ενός πολέμου είναι οι ενεργοί μαχητές. Το να έχεις εργαστεί ως σύμβουλος μέσων ενημέρωσης για τη Χαμάς, ή ακόμη και για τη Χαμάς αυτή τη στιγμή, δεν σε καθιστά ενεργό μαχητή», είπε.

«Και τίποτα από όσα έχουν προσκομίσει μέχρι στιγμής οι ισραηλινές δυνάμεις από άποψη αποδεικτικών στοιχείων δεν μας δίνει καμία διαβεβαίωση ότι ήταν καν ενεργό μέλος της Χαμάς».

Η «μόνη φωνή» που απέμεινε στην πόλη της Γάζας

Ο Άνας αλ-Σαρίφ έγινε ένας από τους πιο εξέχοντες δημοσιογράφους του Al Jazeera στη Γάζα κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Γεννημένος στην πυκνοκατοικημένη περιοχή Τζαμπάλια στα βόρεια της Λωρίδας, εργάστηκε για το Al Jazeera για περίπου δύο χρόνια, ανέφερε ο ραδιοτηλεοπτικός φορέας.

«Εργάστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου μέσα στη Γάζα, αναφέροντας καθημερινά την κατάσταση των ανθρώπων και τις επιθέσεις που διαπράττονται στη Γάζα», δήλωσε στο BBC ο Σαλάχ Νεγκμ, διευθυντής ειδήσεων στο Al Jazeera English.

Παντρεμένος με μια τετράχρονη κόρη, τη Σαμ, και έναν γιο ενός έτους, τον Σαλάχ, χωρίστηκε από αυτούς για μεγάλα χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια του πολέμου, ενώ συνέχισε να κάνει ρεπορτάζ από το βόρειο τμήμα της περιοχής, αφού αρνήθηκε να ακολουθήσει τις ισραηλινές εντολές εκκένωσης.

Μια κοινή ανάρτηση στο Instagram στον επίσημο λογαριασμό του μαζί με της συζύγου του τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους έδειχνε μια φωτογραφία του Σαρίφ να χαμογελάει με τα δύο παιδιά του. Η λεζάντα ανέφερε ότι ήταν η πρώτη φορά που συναντούσε τον Σαλάχ, μετά από 15 μήνες πολέμου.

Ο Σαρίφ εμφανιζόταν συχνά σε ζωντανές μεταδόσεις, κάνοντας εκτενείς αναφορές για την κατάσταση στη Γάζα.

Αναφέρθηκε στη στοχοποίηση των συναδέλφων του, συμπεριλαμβανομένων των  ανταποκριτών του Al Jazeera Ισμαήλ αλ-Γκουλ και του εικονολήπτη Ράμι αλ-Ρίφι, οι οποίοι σκοτώθηκαν το 2024 σε αεροπορική επιδρομή στην πόλη της Γάζας.

Ο πατέρας του είχε ήδη σκοτωθεί τον Δεκέμβριο του 2023, όταν το οικογενειακό σπίτι έγινε στόχος ισραηλινής επιδρομής. Ώρες πριν σκοτωθεί ο ίδιος, είχε δημοσιεύσει για έναν έντονο ισραηλινό βομβαρδισμό της πόλης της Γάζας.

Ο Μοχάμεντ Μοουάντ, διευθυντής σύνταξης του Al Jazeera, τον περιέγραψε ως τη «μόνη φωνή που έχει απομείνει στην πόλη της Γάζας» – την οποία το Ισραήλ σχεδιάζει τώρα να καταλάβει στρατιωτικά.

Ο Ραέντ Φακίχ, διευθυντής εισροών στο αραβόφωνο κανάλι του Al Jazeera, δήλωσε στο BBC ότι ο Σαρίφ ήταν «θαρραλέος, αφοσιωμένος και ειλικρινής – αυτό τον έκανε επιτυχημένο ως δημοσιογράφο με εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από όλο τον κόσμο».

Ο Φακίχ, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τα γραφεία και τους ανταποκριτές του καναλιού, πρόσθεσε: «Η αφοσίωσή του τον οδήγησε σε περιοχές όπου κανένας άλλος δημοσιογράφος δεν τόλμησε να πάει, ειδικά σε εκείνες που έγιναν μάρτυρες των χειρότερων σφαγών. Η ακεραιότητά του τον κράτησε πιστό στο μήνυμά του ως δημοσιογράφος».

(Al Jazeera via AP)

Ο Φακίχ είπε ότι μίλησε με τον Σαρίφ πολλές φορές στο τηλέφωνο καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου.

«Στις τελευταίες μας συνομιλίες, μου μίλησε για τον λιμό και την πείνα που υπέμεινε, για το πόσο δύσκολο είναι να επιβιώσει με τόσο λίγο φαγητό», είπε.

«Ένιωθε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να ενισχύσει τη φωνή των κατοίκων της Γάζας. Ζούσε τις ίδιες δυσκολίες που ζουν τώρα, υποφέροντας από λιμό, θρηνώντας αγαπημένα πρόσωπα.

«Ο πατέρας του σκοτώθηκε σε ισραηλινό βομβαρδισμό. Με αυτόν τον τρόπο, ήταν σαν όλους τους κατοίκους της Γάζας: κουβαλούσε την απώλεια, τον πόνο και την ανθεκτικότητα. Και ακόμη και μπροστά στον θάνατο, επέμενε, γιατί αυτή είναι μια ιστορία που πρέπει να ειπωθεί.»

Ο Μοχάμεντ Κρέικεχ, το δεύτερο θύμα, ήταν 33 ετών, πατέρας δύο παιδιών από την πόλη της Γάζας, ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Associated Press. Όπως και ο Σαρίφ, χωρίστηκε από την οικογένειά του για μήνες κατά τη διάρκεια του πολέμου, καθώς έκανε ρεπορτάζ από τις πρώτες γραμμές στη βόρεια Γάζα, πρόσθεσε το AP.

Η τελευταία ζωντανή μετάδοση του Κρέικεχ ήταν την Κυριακή το βράδυ, λίγα λεπτά πριν γίνει στόχος, ανέφερε το Al Jazeera Arabic.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι ο Σαρίφ ηγήθηκε «τρομοκρατικού πυρήνα», με ελάχιστα στοιχεία.

Ο ισραηλινός στρατός κατηγόρησε τον Σαρίφ ότι παρίστανε τον δημοσιογράφο, λέγοντας ότι «είχε υπηρετήσει ως επικεφαλής τρομοκρατικού πυρήνα στη Χαμάς» και ήταν υπεύθυνος για την εκτόξευση επιθέσεων με ρουκέτες εναντίον Ισραηλινών – αλλά έχει προσκομίσει ελάχιστα στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτούς τους ισχυρισμούς.

Σε ανακοίνωσή του, ο Ισραηλινός Στρατός δήλωνε ότι είχε έγγραφα που «αποδεικνύουν κατηγορηματικά» τη «στρατιωτική του σχέση» με τη Χαμάς, συμπεριλαμβανομένων «καταλόγων προσωπικού, καταλόγων εκπαιδευτικών μαθημάτων τρομοκρατών, τηλεφωνικών καταλόγων και εγγράφων μισθοδοσίας».

Έχει δημοσιεύσει ορισμένα στιγμιότυπα οθόνης που προφανώς απαριθμούν μέλη της Χαμάς από τη βόρεια Λωρίδα της Γάζας, σημειώνοντας τραυματισμούς μελών της Χαμάς και ένα τμήμα αυτού που λέγεται ότι είναι τηλεφωνικός κατάλογος για το τάγμα Ανατολικής Τζαμπάλια της ένοπλης ομάδας.

Το Ισραήλ είχε προηγουμένως κατηγορήσει τον Σαρίφ ότι ήταν μέλος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς – κάτι που ο ίδιος και ο εργοδότης του αρνήθηκαν κατηγορηματικά.

Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (RSF), δήλωσαν ότι οι ισχυρισμοί εναντίον του ήταν «αβάσιμοι» και ζήτησαν από τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει.

«Χωρίς ισχυρή δράση από τη διεθνή κοινότητα για να σταματήσει τον ισραηλινό στρατό… είναι πιθανό να δούμε περισσότερες τέτοιες εξωδικαστικές δολοφονίες επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης», δήλωσε η RSF.

Σχεδόν 200 δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο που ξεκίνησε το Ισραήλ σε απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, σύμφωνα με την RSF.

Ο Φακίχ από το Al Jazeera κατηγόρησε τον ισραηλινό στρατό ότι κατασκευάζει ιστορίες για δημοσιογράφους πριν τους σκοτώσει, για να «κρύψει αυτό που διαπράττει στη Γάζα». Το Ισραήλ έχει αρνηθεί στο παρελθόν ότι στοχοποίησε δημοσιογράφους.

Το περιέγραψε αυτό ως «μακροχρόνιο μοτίβο» και αναφέρθηκε στη δολοφονία από τον ισραηλινό στρατό της βετεράνου Παλαιστινιοαμερικανίδας δημοσιογράφου Shireen Abu Aqla, η οποία πυροβολήθηκε στο κεφάλι κατά τη διάρκεια μιας ισραηλινής στρατιωτικής επιδρομής στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη το 2022.

Ο ισραηλινός στρατός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένας από τους στρατιώτες του πιθανότατα τη σκότωσε, αλλά χαρακτήρισε τον θάνατό της ακούσιο. Το Al Jazeera δήλωσε ότι τα στοιχεία του έδειξαν ότι ήταν μια «σκόπιμη δολοφονία».

«Να ένα κρίσιμο γεγονός: αν το Ισραήλ είχε θεωρηθεί υπεύθυνο για τη δολοφονία της Shireen, δεν θα τολμούσε να σκοτώσει 200 δημοσιογράφους στη Γάζα», δήλωσε ο Φακίχ.

Ο Σαρίφ γνώριζε ότι κινδύνευε να γίνει στόχος του Ισραήλ, αφού ο αραβόφωνος εκπρόσωπός του δημοσίευσε ένα βίντεο του τον Ιούλιο και τον κατηγόρησε ότι ήταν μέλος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς.

Σε μια ανάρτηση που δημοσιεύτηκε στον λογαριασμό του X, η οποία είχε γραφτεί για την περίπτωση θανάτου του, ο Σαρίφ είπε ότι «κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια και όλη του τη δύναμη για να αποτελέσει στήριγμα και φωνή για τον λαό μου… Μην ξεχνάτε τη Γάζα».

Πηγή: BBC