Η ανεργία στην Τουρκία αυξήθηκε στο ποσοστό ρεκόρ του 28,8% τον Μάρτιο, το τέταρτο υψηλότερο από τότε που καταγράφονται από το 2014, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε την Τετάρτη (30/4) η Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία (TuskStat).
Ο ευρύς δείκτης ανεργίας, που ονομάζεται υποαξιοποίηση του εργατικού δυναμικού και περιλαμβάνει όσους έχουν χάσει την ελπίδα να βρουν εργασία, τους εποχιακούς εργαζόμενους και τους υποαπασχολούμενους, σημείωσε αύξηση 0,3 ποσοστιαίας μονάδας σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα.
Το επίπεδο αυτό, που αντιστοιχεί σε περισσότερα από 11,5 εκατομμύρια άτομα, είναι το υψηλότερο που έχει καταγραφεί ποτέ, εξαιρουμένων των ακραίων ποσοστών που καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας τον Μάιο του 2020 και στις αρχές του 2021, καθώς και τον Ιούνιο του 2024, όταν το ποσοστό υποαπασχόλησης υπερέβη το 29%.
Εν τω μεταξύ, το ποσοστό ανεργίας, το οποίο περιλαμβάνει άτομα που αναζητούν ενεργά εργασία και είναι διαθέσιμα να αρχίσουν να εργάζονται εντός δύο εβδομάδων, μειώθηκε κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες, στο 7,9%.
Ο αριθμός των ανέργων σύμφωνα με τον ορισμό αυτό μειώθηκε κατά 65.000, σε 2,8 εκατομμύρια.
Το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 6,5% για τους άνδρες και στο 10,6% για τις γυναίκες.
Στοιχεία για την απασχόληση
Όσον αφορά την απασχόληση, ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 391.000 σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, φθάνοντας τα 32,6 εκατομμύρια.
Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες, στο 49,2%. Η απασχόληση των ανδρών εκτιμήθηκε σε 66,9%, ενώ των γυναικών σε 31,9%.
Το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό αυξήθηκε στο 53,4%, με το εργατικό δυναμικό να αυξάνεται κατά 325.000 άτομα, φτάνοντας τα 35,4 εκατομμύρια άτομα. Η συμμετοχή ανήλθε στο 71,6% για τους άνδρες και στο 35,7% για τις γυναίκες.
Η ανεργία των νέων, που καλύπτει άτομα ηλικίας 15-24 ετών, αυξήθηκε ελαφρώς κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες, στο 15,1%. Σε αυτή την ομάδα, το ποσοστό ανεργίας εκτιμήθηκε σε 11% για τους άνδρες και 22,6% για τις γυναίκες.
Ο μέσος πραγματικός εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας των απασχολουμένων, προσαρμοσμένος για εποχικές και ημερολογιακές διακυμάνσεις, αυξήθηκε κατά 0,3 ώρες σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, σε 43,7 ώρες.
Κλιμακώνεται η ένταση στην Τουρκία μετά τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, με μαζικές διαδηλώσεις, περιορισμούς στο διαδίκτυο, οικονομικά μποϊκοτάζ και διεθνείς αντιδράσεις, ενώ η Meta ανακοίνωσε ότι δέχεται βαριά πρόστιμα επειδή αρνήθηκε να λογοκρίνει περιεχόμενο κατόπιν αιτημάτων της κυβέρνησης Ερντογάν
Στη σημερινή Τουρκία, οι εξελίξεις δεν καθορίζονται μόνο από τις πολιτικές αποφάσεις πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά διαμορφώνονται στους δρόμους, στα πανεπιστήμια, στα θέατρα και στις πλατείες. Εκεί όπου πολίτες υψώνουν τη φωνή τους διεκδικώντας το δικαίωμα στην έκφραση, τη διαφωνία και την ελπίδα. Η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, τον Μάρτιο, λειτούργησε ως καταλύτης μέσα σε ένα ήδη τεταμένο πολιτικό κλίμα, πυροδοτώντας αντιδράσεις που ξύπνησαν μνήμες από το κίνημα του πάρκου Γκεζί το 2013.
Κατηγορούμενος για υπόθεση διαφθοράς, ο Ιμάμογλου –προεδρικός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) και βασικός πολιτικός αντίπαλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν– θεωρείται από πολλούς ως το πρόσωπο που συμβολίζει την προοπτική πολιτικής αλλαγής στη χώρα. Η σύλληψή του ερμηνεύεται από την αντιπολίτευση και μεγάλο μέρος της κοινωνίας ως ξεκάθαρη πολιτική δίωξη.
Η αντίδραση υπήρξε άμεση. Μαζικές διαδηλώσεις, εκκλήσεις για οικονομικό μποϊκοτάζ, φοιτητικές απεργίες και, από την άλλη πλευρά, αυξανόμενη καταστολή και περιορισμοί στην ελευθερία του λόγου. Το ερώτημα που αναδύεται ξανά, δώδεκα χρόνια μετά το Γκεζί, είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ: «Προς τα πού βαδίζει η Τουρκία;»
Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 1.000 άτομα έχουν συλληφθεί σε σχέση με το κίνημα διαμαρτυρίας που γεννήθηκε μετά την κράτηση του Ιμάμογλου. Ο κρατικός μηχανισμός ενεργοποιήθηκε σε όλα τα επίπεδα. Το μήνυμα ήταν σαφές. Οποιαδήποτε μορφή αλληλεγγύης, οποιοδήποτε κάλεσμα για ειρηνική αντίσταση – ακόμη και ένα hashtag – μπορεί να θεωρηθεί απειλή κατά του κράτους.
Απαγορευτικό Ερντογάν σε ηθοποιό να παίξει στην Ελλάδα
Μέσα σε αυτό το τοπίο, γεννήθηκε και εδραιώθηκε το κίνημα του μποϊκοτάζ. Όχι με κραυγές ή βιαιότητες, αλλά με μια σιωπηλή, καθημερινή αντίσταση. Οι φοιτητές στα πανεπιστήμια σταμάτησαν ν' αγοράζουν καφέ από τις καντίνες, απέφυγαν τις επιχειρήσεις που συνδέονται με φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ, άφησαν τ' αμφιθέατρα άδεια αλλά τις αυλές γεμάτες συζητήσεις. Το μποϊκοτάζ έγινε το όχημα της πολιτικής ανυπακοής. Και αυτό τρόμαξε.
Η είδηση της σύλληψης του ηθοποιού προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις, κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου χρήστες εξέφρασαν την ανησυχία τους για την ελευθερία της έκφρασης και τη μεταχείριση δημόσιων προσώπων που συμμετέχουν σε πολιτικές δράσεις. Ο Uzumoglu τέθηκε υπό κατ’ οίκον περιορισμό και του επιβλήθηκε απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, με αποτέλεσμα να χάσει τον ρόλο που είχε στη θεατρική παραγωγή «Τα Σκυλιά» στην Αθήνα.
Το περιστατικό εντάσσεται σ' ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικών και κοινωνικών εντάσεων στην Τουρκία, καθώς η χώρα προετοιμάζεται για μια σειρά κρίσιμων εκλογών. Παρατηρητές της πολιτικής σκηνής αναφέρουν αυξημένη κινητικότητα τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αντιπολίτευση, σε μια περίοδο όπου η εσωτερική πολιτική κατάσταση χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και έντονη αντιπαράθεση.
«Σας ευχαριστώ όλους για την υποστήριξή σας. Αν είμαστε ενωμένοι, αν σταθούμε χέρι-χέρι χωρίς διακρίσεις, αν δεν διστάζουμε να πούμε τη γνώμη μας με ειρήνη, οι όμορφες μέρες γεμάτες ελπίδα είναι δικές μας. Πρέπει να αγωνιστούμε για τη φυλακισμένη μας νεολαία, το μέλλον μας, τους μελλοντικούς προέδρους μας, τους μηχανικούς μας, τους γιατρούς μας, τους καλλιτέχνες μας. Αυτή η χώρα είναι δική μας. Το μέλλον είναι δικό μας» έγραψε ο ίδιος μετά τη σύλληψή του.
Υψηλά πρόστιμα σε Facebook και Instagram
Η λογοκρισία δεν περιορίστηκε μόνο σε φυσικά πρόσωπα. Η τουρκική κυβέρνηση στράφηκε κατά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η πλατφόρμα X (πρώην Twitter) μπλόκαρε πάνω από 120 λογαριασμούς, υπό πίεση από την τουρκική ρυθμιστική αρχή. Μεταξύ αυτών, λογαριασμοί ηθοποιών όπως η Ρόζντα Ντεμιρέρ και ο Αλικάν Γιουτσεσόι. Κάποιοι είδαν τις καριέρες τους ν' ανατρέπονται από τη μια μέρα στην άλλη. H Aybuke Pusat και η Basak Gumulcinelioglu απολύθηκαν από παραγωγές της κρατικής TRT.
Η Meta, ιδιοκτήτρια του Facebook και του Instagram, παραδέχθηκε δημόσια πως αντιμετωπίζει βαριά πρόστιμα επειδή αρνήθηκε να συμμορφωθεί πλήρως με τις εντολές λογοκρισίας. Σε ανακοίνωσή της, εξέφρασε την ανησυχία της για την περιστολή της ελευθερίας του λόγου. Η παραδοχή αυτή, όμως, ήρθε εκ των υστέρων. Για πολλούς, η σιωπή των ψηφιακών κολοσσών τη στιγμή της καταστολής ήταν εκκωφαντική.
«Αντισταθήκαμε στα αιτήματα της τουρκικής κυβέρνησης να περιορίσουμε περιεχόμενο που σαφώς αφορά το δημόσιο συμφέρον, και ως αποτέλεσμα μας επιβλήθηκαν πρόστιμα» ανέφερε η Meta σε δήλωση της (σύμφωνα με το Associated Press). «Τα κρατικά αιτήματα περιορισμού της ελευθερίας λόγου στο διαδίκτυο, μαζί με απειλές για μπλοκάρισμα υπηρεσιών, είναι σοβαρά και προκαλούν φόβο στους πολίτες να εκφραστούν ελεύθερα» πρόσθεσε.
Ακύρωσαν οι Muse τη συναυλία τους
Παράλληλα, οι Muse και ο Τρέβορ Νόα ακύρωσαν προγραμματισμένες εμφανίσεις στην Κωνσταντινούπολη, δηλώνοντας πως δεν επιθυμούν να συνεργάζονται με διοργανωτές που τάσσονται κατά των ειρηνικών κινημάτων διαμαρτυρίας.
Μετά την κατακραυγή, οι Muse ανακοίνωσαν: «Αφού ακούσαμε το κοινό μας και σεβόμενοι τις ανησυχίες του, αποφασίσαμε ν' αναβάλουμε τη συναυλία μας στην Κωνσταντινούπολη για το 2026, ώστε να διασφαλίσουμε ότι η DBL Entertainment δεν θα εμπλέκεται».
Ο Robbie Williams, που έχει συναυλία τον Ιούνιο, δέχεται επίσης πιέσεις ν' αποσύρει την παρουσία του.
Ο ηγέτης του CHP, Οζγκιούρ Οζέλ, επιχειρεί να σταθεί στο πλευρό των καταπιεσμένων. Στήριξε ανοιχτά τους ηθοποιούς, επιτέθηκε στο Χ και στους διαχειριστές του για τη συνενοχή τους στις λογοκριτικές πρακτικές. Η φωνή του βρίσκει απήχηση. Όχι μόνο στους κύκλους της παραδοσιακής αντιπολίτευσης, αλλά και σε ένα νέο κοινό, τη νεολαία που βγαίνει στους δρόμους, που διεκδικεί με νέα μέσα, που δεν τρομάζει εύκολα.
Αλλά η κρατική απάντηση εντείνεται. Οι διαδηλώσεις έξω από το Δημαρχείο της Κωνσταντινούπολης διαλύθηκαν με μαζικές συλλήψεις. Οι κατηγορίες για «υποκίνηση μίσους» και «διασπορά διχασμού» πέφτουν βροχή. Το ερώτημα δεν είναι πλέον μόνο πολιτικό. Είναι βαθιά υπαρξιακό. Ποια Τουρκία θα αναδυθεί μέσα από αυτό το χάσμα; Μια χώρα κλειστή, τιμωρητική, φοβική; Ή μια κοινωνία που θα βρει το κουράγιο να δει κατάματα τον εαυτό της και να επαναπροσδιορίσει τις αξίες της;
Το πνεύμα των διαδηλώσεων δεν έχει σβήσει. Αντιθέτως, έχει περάσει πλέον σε μια πιο διακριτική αλλά εξίσου δυναμική μορφή. Το βλέπει κανείς στις εκφράσεις των φοιτητών, στην τέχνη που επιμένει ν' ανθίζει, στα βλέμματα που συναντιούνται στους δρόμους της Άγκυρας και της Σμύρνης.
Ο Cem, η Aybuke, η Ρόζντα, ο φοιτητής από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας που κρατά χειρόγραφο πανό, ο ηλικιωμένος που ψιθυρίζει «bravo» στον δρόμο – όλοι αυτοί είναι η φωνή μιας άλλης Τουρκίας. Μιας χώρας που δεν έχει ακόμη ηττηθεί. Που επιμένει να ονειρεύεται. Και όσο αυτή η φωνή επιμένει, το ερώτημα παραμένει ανοιχτό.
Τι περιγράφουν οι κρατούμενοι και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης
Η τουρκική κυβέρνηση απορρίπτει κάθε ισχυρισμό για βασανιστήρια, αλλά οι καταγγελίες από κρατούμενους και βουλευτές της αντιπολίτευσης περιγράφουν μια διαφορετική πραγματικότητα στη φυλακή της Σηλυβρίας, όπου κρατείται προφυλακισμένος ο έκπτωτος δήμαρχος, Εκρέμ Ιμάμογλου, και εκατοντάδες διαδηλωτές που συνελήφθησαν μετά τις διαμαρτυρίες στο δημαρχείο Κωνσταντινούπολης.
Οι φοιτητές που συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων υπέρ του φυλακισμένου δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, κατήγγειλαν δημόσια τη μεταχείρισή τους στις φυλακές. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιλμάζ Τουντς, ωστόσο, χαρακτήρισε τις καταγγελίες «ψευδείς».
«Οι ισχυρισμοί περί βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης είναι αβάσιμοι, όπως αβάσιμες είναι και οι συκοφαντίες στερούμενες ευσυνειδησίας και λογικής. Αυτές οι αβάσιμες κατηγορίες αποτελούν μέρος μιας σκοτεινής προπαγανδιστικής προσπάθειας που στοχεύει στη δυσφήμιση του κράτους μας, του δικαστικού μας συστήματος και των ποινικών μας θεσμών», δήλωσε ο Τουντς.
Ο δικηγόρος, στέλεχος του Δικηγορικού Συλλόγου Τουρκίας, Κεμάλ Αϊτάτς, αντέδρασε προτείνοντας στον υπουργό να επισκεφθούν μαζί τις φυλακές.
Καταγγελίες για βασανιστήρια και σεξουαλική παρενόχληση
Ο βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Σεζγκίν Τανρίκουλού, έφερε από την άλλημ στο φως σοκαριστικές καταγγελίες. Μια νεαρή γυναίκα που συνελήφθη σε διαδήλωση κατήγγειλε ότι «παρενοχλήθηκε σεξουαλικά και ξυλοκοπήθηκε από την αστυνομία κατά τη διάρκεια της κράτησής της».
Παράλληλα, η εφημερίδα Μπιργκιούν αναφέρει εκατοντάδες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εις βάρος κρατουμένων, με τις γυναίκες να βρίσκονται στο επίκεντρο της βίας. Ένας κρατούμενος δήλωσε: «Δεν μου έδωσαν το μαξιλάρι που έστειλε ο δικηγόρος μου. Μου είπαν ότι δεν υπήρχε νερό και να πιω από την τουαλέτα».
Ο βουλευτής του CHP, Μαχμούτ Τανάλ, κατήγγειλε επίσης πως στη φυλακή Μέτρις οι κρατούμενοι στερούνται φάρμακα, έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε επικοινωνία και ακόμη και το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση καταστρατηγείται.
«Μεταξύ αυτών των νεαρών κρατουμένων είναι και κάποιοι που προετοιμάζονται για πανεπιστημιακές εξετάσεις, κάποιοι που υποστηρίζουν οικονομικά τις οικογένειές τους, κάποιοι που φροντίζουν ασθενείς και κάποιοι που αγωνίζονται να επιβιώσουν μόνοι τους. Άτομα που φυλακίζονται αποκλειστικά και μόνο επειδή άσκησαν ειρηνικά και μη βίαια την ελευθερία της έκφρασής τους, αποτελεί παραβίαση των άρθρων 3 και 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», δήλωσε ο Τανάλ.
Ο ίδιος ισχυρίστηκε επίσης ότι τρεις νεαροί κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στην «πτέρυγα των δολοφόνων» στη Σηλυβρία, διερωτώμενος, αν η κυβέρνηση τούς καταδίκασε σιωπηρά σε θάνατο.
«Αυτό δεν είναι αμέλεια. Αυτό είναι ξεκάθαρη ανευθυνότητα – ίσως ακόμη και μια σκόπιμη πράξη. Αν συμβεί κάτι σε αυτούς τους νεαρούς κρατούμενους, θα είστε υπεύθυνοι. Οι φυλακές δεν μπορούν να είναι χώροι βαναυσότητας, εκφοβισμού και αναγκαστικής σιωπής μέχρι θανάτου», δήλωσε ο Τανάλ.
«Οι κρατούμενοι μένουν πεινασμένοι και διψασμένοι»
Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Τζουμχουριέτ ανέφερε ότι ο βουλευτής του CHP, Ουτκού Τσακίροζέρ, επισκέφθηκε κρατούμενους φοιτητές και διαπίστωσε ότι πολλοί από αυτούς είχαν στερηθεί ακόμα και τα βασικά είδη διατροφής και νερού.
Ο ανταποκριτής του BBC βρισκόταν στην Τουρκία για αρκετές ημέρες, προκειμένου να καλύψει τις διαμαρτυρίες που ξέσπασαν μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου.
Ο ανταποκριτής του BBC, Mark Lowen, απελάθηκε από την Τουρκία μετά τη σύλληψή του στην Κωνσταντινούπολη την Τετάρτη, σύμφωνα με ανακοίνωση του βρετανικού καναλιού.
Ο Lowen βρισκόταν στην Τουρκία για αρκετές ημέρες, προκειμένου να καλύψει τις διαρκείς διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά τη σύλληψη του —πρώην πλέον δημάρχου Κωνσταντινούπολης—, Εκρέμ Ιμάμογλου, την περασμένη εβδομάδα.
Ο Ιμάμογλου —ο οποίος βρίσκεται στη φυλακή με κατηγορίες για διαφθορά, τις οποίες αρνείται— θεωρείται ο κύριος πολιτικός αντίπαλος του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Ιμάμογλου έχει επιλεγεί από το κόμμα του ως υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές του 2028 στην Τουρκία.
«Τον κράτησαν για 17 ώρες»
Σε δήλωσή του την Πέμπτη, το BBC ανέφερε: «Το πρωί της 27ης Μαρτίου, οι τουρκικές αρχές απέλασαν τον ανταποκριτή του BBC, Mark Lowen, από την Κωνσταντινούπολη, αφού τον πήραν από το ξενοδοχείο του την προηγούμενη ημέρα και τον κράτησαν για 17 ώρες».
Το πρωί της Πέμπτης, ο ανταποκριτής του BBC ενημερώθηκε μέσω εγγράφου ότι απελάθηκε για «λόγους δημόσιας τάξης», σύμφωνα με τη δήλωση.
Ο ανταποκριτής του BBC, Mark Lowen στην Κωνσταντινούπολη
«Ένα εξαιρετικά ανησυχητικό περιστατικό»
«Η σύλληψη και η απέλαση από τη χώρα στην οποία ζούσα για πέντε χρόνια και για την οποία νιώθω τόση εκτίμηση, ήταν εξαιρετικά αγχωτική. Η ελευθερία του Τύπου και η αμερόληπτη δημοσιογραφία είναι θεμελιώδη στοιχεία κάθε δημοκρατίας», δήλωσε ο Mark Lowen.
Η Διευθύντρια Ειδήσεων του BBC, Deborah Turness, πρόσθεσε: «Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ανησυχητικό περιστατικό και θα προβούμε σε διαμαρτυρίες προς τις τουρκικές αρχές.
»Ο Mark είναι ένας πολύ έμπειρος ανταποκριτής με βαθιά γνώση της Τουρκίας και κανένας δημοσιογράφος δεν θα πρέπει να δέχεται τέτοιου είδους μεταχείριση απλώς επειδή κάνει τη δουλειά του. Θα συνεχίσουμε να καλύπτουμε τα γεγονότα στην Τουρκία με αμεροληψία και δικαιοσύνη».
Χιλιάδες άνθρωποι σε όλη την Τουρκία συμμετέχουν σε διαμαρτυρίες, οι οποίες μέχρι στιγμής έχουν οδηγήσει στη σύλληψη περισσότερων από 1.400 ατόμων.
A sixth straight night of protests in Turkey against the jailing of @ekrem_imamoglu is, for now, passing off peacefully. President Erdogan has denounced them as “evil” and “street terrorists”. This is becoming a fight for democracy in one of the world’s most important countries pic.twitter.com/WbOh6djgBu
Οι διαδηλωτές υποστηρίζουν ότι η σύλληψη του Ιμάμογλου έχει πολιτικά κίνητρα, ενώ το υπουργείο Δικαιοσύνης επιμένει στην ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος.
Το κίνημα διαμαρτυρίας απειλεί να ενισχυθεί στην Τουρκία μετά τη φυλάκιση του δημοφιλούς δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, βασικού πολιτικού αντιπάλου του Ταγίπ Ερντογάν. Παρά την απαγόρευση, νέες προσκλήσεις σε διαδηλώσεις υπάρχουν σήμερα σε ολόκληρη την χώρα, η οποία συγκλονίζεται από εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, πρωτοφανείς από το 2013 και την καταστολή του κινήματος του Πάρκου Γκεζί.
Περισσότεροι από 1.130 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί στην Τουρκία από την Τετάρτη, ημέρα σύλληψης του Εκρέμ Ιμάμογλου, ανακοίνωσαν οι αρχές που απαγόρευσαν «προσωρινά» οποιαδήποτε συγκέντρωση στις τρεις μεγάλες πόλεις της χώρας.
«1.133 ύποπτοι έχουν συλληφθεί για παράνομες δραστηριότητες ανάμεσα στις 19 και τις 23 Μαρτίου 2025», ανακοίνωσε στο Χ ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγιά. Διαδηλώσεις έχουν πραγματοποιηθεί σε 55 από τις 81 τουρκικές επαρχίες, δηλαδή στα δύο τρίτα της χώρας. Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, 123 αστυνομικοί έχουν τραυματισθεί, μαζί με αδιευκρίνιστο αριθμό διαδηλωτών.
Τουλάχιστον δέκα δημοσιογράφοι, ανάμεσά τους και ένας φωτογράφος του AFP, συνελήφθησαν τα ξημερώματα στα σπίτια τους στην Κωνσταντινούπολη και στην Σμύρνη, ανακοίνωσε η τουρκική ένωση υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων MLSA.
Σήμερα, πλήθη φοιτητών αψηφούν τις απαγορεύσεις και διαδηλώνουν στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα για να υποστηρίξουν τον Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος έλαβε χθες πανηγυρικά το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) ως προεδρικός υποψήφιος για τις προεδρικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το 2028.
Η τουρκική κυβέρνηση απειλεί τους διαδηλωτές
Επικαλούμενος το τουρκικό σύνταγμα, ο υπουργός Εσωτερικών ισχυρίζεται ότι οι διαδηλώσεις τις τελευταίες πέντε ημέρες έχουν «καταχραστεί» το δικαίωμα διαδήλωσης, κατηγορώντας τους διαδηλωτές για «απόπειρα διατάραξης της δημόσιας τάξης, υποκίνηση εκδηλώσεων στους δρόμους και επίθεση στην αστυνομία μας».
«Τέτοιες ενέργειες αποσκοπούν στη διατάραξη της ειρήνης και της ασφάλειας του λαού μας», προσθέτει.
«Σας προειδοποιούμε ξεκάθαρα από εδώ: Μην προσπαθήσει κανείς να χρησιμοποιήσει τη νεολαία και τον λαό μας ως ασπίδα για τις δικές του πολιτικές φιλοδοξίες».
AP
Από την πλευρά της η τουρκική αντιπολίτευση, ενισχυμένη από τις μεγάλες εκδηλώσεις διαμαρτυρίας, προσπαθεί να διατηρήσει το μομέντουμ καλώντας σε μποϊκοτάζ των τηλεοπτικών σταθμών και των επιχειρήσεων που «αγνοούν την κατάσταση».
Ο ηγέτης του CHP Οζγκιούρ Οζέλ απευθύνθηκε χθες το βράδυ στο συγκεντρωμένο πλήθος στην Κωνσταντινούπολη ζητώντας μποϊκοτάζ των μέσων ενημέρωσης και των επιχειρήσεων που υποστηρίζουν με την στάση τους την κυβέρνηση.
Η πλειονότητα των τουρκικών μέσων ενημέρωσης είναι φιλοκυβερνητικά και τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα έχουν προβάλει ελάχιστα πλάνα από τις διαδηλώσεις.
«Σημειώνουμε κάθε τηλεοπτικό κανάλι που αγνοεί την στιγμή», δήλωσε ο Οζέλ και κατηγόρησε τους διαφημιζόμενους στις τουρκικές τηλεοράσεις που «σερβίρουν (προϊόντα) στους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης ενώ παράλληλα υπηρετούν το παλάτι το Ερντογάν» και δεσμεύθηκε ότι σύντομα θα κατονομάσει τις επιχειρήσεις αυτές μαζί με τους ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης.
«Το θέμα δεν είναι να μην παρακολουθείτε τα κανάλια αυτά – οποιοσδήποτε αγοράζει τα προϊόντα τους είναι συνεργός», είπε.
Τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης και οι εφημερίδες στηρίζουν πλέον με θέρμη την κυβέρνηση Ερντογάν έπειτα από πολυετή κρατική νομική, οικονομική πίεση, εξαγορές εταιρειών και αυτολογοκρισία.
Τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα απέφυγαν την ευρεία κάλυψη των διαδηλώσεων στην χώρα. Αλλά τα ελάχιστα ανεξάρτητα και αντιπολιτευτικά κανάλια είχαν συνεχή μετάδοση.
Εξ άλλου, το Χ μπλόκαρε την περασμένη εβδομάδα την πρόσβαση σε εκατοντάδες λογαριασμούς έπειτα από αίτημα των τουρκικών αρχών, αλλά ανακοίνωσε ότι είναι αντίθετο με τις δικαστικές αποφάσεις.
Οι αστυνομικές δυνάμεις καταστολής χρησιμοποιούν σπρέι πιπεριού για να απομακρύνουν έναν διαδηλωτή κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας ενάντια στη σύλληψη του Δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου (AP Photo/Francisco Seco)
Με ανάρτηση στο Χ, η αρχή εποπτείας των ραδιοτηλεοπτικών μέσων RTUK απείλησε τους σταθμούς που μεταδίδουν σε ζωντανή σύνδεση με αφαίρεση των αδειών τους για «μεροληπτική» κάλυψη. Ορισμένα κανάλια διέκοψαν στην συνέχεια την κάλυψη της καταστολής των διαδηλώσεων από την αστυνομία.
Ο Οζγκιούλ Οζέλ κάλεσε τους υποστηρικτές της αντιπολίτευσης να χρησιμοποιήσουν την καταναλωτική τους ισχύ «για να γονατίσουν» ορισμένες επιχειρήσεις. «Αν έχουν αλυσίδα εστιατορίων, αλλά αρνούνται να δουν αυτό το πλήθος, δεν θα πουλάνε φαγητό εδώ. Είτε θα μας αναγνωρίσουν, είτε θα βυθιστούν».
Ιμάμογλου: “Ο φόβος τους έχει μεγαλώσει – Μείνετε μακριά από συγκρούσεις”
Νέο μήνυμα μέσα από τις φυλακές της Σηλυβρίας έστειλε το μεσημέρι της Δευτέρας (24/03) ο έκπτωτος δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου.
Αναφέρει, μεταξύ άλλων, πως η οικονομία της Τουρκίας είναι σε παρακμή, έχει πληγεί η φήμη της χώρας διεθνώς κι υπενθυμίζει ότι αναδείχθηκε προεδρικός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) από τον λαό. Παράλληλα, καλεί τους νέους να μείνουν μακριά από τις συγκρούσεις.
Αναλυτικά η ανάρτηση Ιμάμογλου:
«Παρ’ όλες τις δυστυχίες που βιώσαμε, τις ανυπόληπτες αποφάσεις της Δικαιοσύνης που μας έκαναν όλους να νιώσουμε ντροπή, την κατάσταση της οικονομίας μας και την καταστροφή της διεθνούς μας φήμης, έγινε μια δημοκρατική επανάσταση και στις 23 Μαρτίου, με τις ψήφους όλων των πολιτών μας και των συντρόφων μου από το CHP. Ο λαός εξέλεξε τον υποψήφιο Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας. Αυτή είναι μια θαυμάσια εξέλιξη. Η ελπίδα είναι τεράστια.
Έχει κάνει μια χούφτα κακούς ανθρώπους δυστυχισμένους. Ο φόβος τους έχει μεγαλώσει. Θα φοβούνται. Ας φοβούνται. Γιατί εμείς, μαζί με το έθνος μας, εκπροσωπούμε τη συμμαχία της Τουρκίας. Αντιπροσωπεύουμε τις ευγενείς αξίες της Τουρκικής Δημοκρατίας, τη δημοκρατία. Εκπροσωπούμε το μέλλον, τη δικαιοσύνη, το κράτος δικαίου, την ισότητα, την ενότητα και την αλληλεγγύη. Εκπροσωπούμε τις αξίες της παραδεισένιας πατρίδας, την ανάπτυξη, την καλή παιδεία, τη λογική, την επιστήμη, την τέχνη, τον αθλητισμό και την ποιότητα ζωής. Είμαστε η εγγύηση της μελλοντικής ευτυχισμένης ζωής και της ψυχικής ηρεμίας των οικογενειών, έστω και μιας χούφτας ανθρώπων που σήμερα φοβούνται πολύ.
Δουλεύω σκληρά, θα δουλέψω ακόμα πιο σκληρά, πραγματικά δεν έχει σημασία πού βρίσκομαι. Λαμπροί νέοι μου, νιώστε με στην καρέκλα δίπλα σας όταν εργάζεστε στο γραφείο σας. Βρίσκομαι στα εργαστήρια των εργατών, στα χωράφια των αγροτών, στα γόνατα των γιαγιάδων. Βρίσκομαι στον κύκλο παιχνιδιού των παιδιών. Θα πετύχουμε μαζί. Θα συνεχίσω να σας παρακολουθώ στο Saraçhane και σε όλες τις πλατείες στις 20.30 το βράδυ.
Αγαπητοί νέοι, μείνετε μακριά από τις συγκρούσεις. Να είστε καλοί με τις δυνάμεις ασφαλείας μας, τους αστυνομικούς μας, τους ανθρώπους μας, τους οποίους αγαπώ πολύ. Επιτρέψτε μου να σας δω όλους με χαμογελαστά πρόσωπα απόψε. Το έθνος είναι σπουδαίο».
Απόφαση να ασκήσει έφεση στην απόφαση του δικαστή με την οποία ο Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου κρίνεται προφυλακιστέος μόνο για την κατηγορία περί διαφθοράς και όχι και για την κατηγορία περί τρομοκρατίας, πήρε ο Εισαγγελέας.
Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου ο Ιμάμογλου κρίνεται προφυλακιστέος στο πλαίσιο της έρευνας για κατηγορίες που αφορούν σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, με σκοπό το οικονομικό όφελος, συμπεριλαμβανομένων των αδικημάτων της δωροδοκίας, υπεξαίρεσης, χειραγώγησης προσφορών, διακεκριμένης απάτης και παράνομης απόκτησης προσωπικών δεδομένων.
Ωστόσο ο δικαστής έκρινε ότι αφού προφυλακίζεται για την κατηγορία της διαφθοράς δεν χρειάζεται να κριθεί προφυλακιστέος και για την κατηγορία περί τρομοκρατίας.
Της έρευνας, που συνδέει, επί της ουσίας, τον Εκρέμ Ιμάμογλου με το ΡΚΚ.
Ο δικαστής, στην υπόθεση περί συνεργασίας με την τρομοκρατία σύμφωνα με τις πληροφορίες, που μετέδωσε από την αρχή το in και επιβεβαιώθηκαν και από τις επίσημες ανακοινώσεις, αποφάσισε ότι ο Ιμάμογλου αφήνεται ελεύθερος με περιοριστικούς όρους.
Το θέμα της επιτροπείας και η κατηγορία Ιμάμογλου για τρομοκρατία
Αυτό στην πράξη θα σημαίνει ότι ο Ιμάμογλου προφυλακίζεται, ωστόσο δεν επιβάλλεται επιτροπεία στον Μητροπολιτικό Δήμο της Κωνσταντινούπολης, όπως θα γινόταν εάν κρινόταν προφυλακιστέος και για αυτή την κατηγορία.
Το ερώτημα είναι αν η έφεση του Εισαγγελέα θα ανατρέψει την αρχική δικαστική απόφαση και θα ανοίξει τελικά το δρόμο για επιτροπεία στο Μητροπολιτικό Δήμο Κωνσταντινούπολης.
Έφεση και από το CHP
Τις διαδικασίες για έφεση κατά της προφυλάκισης Ιμάμογλου θα κινήσει το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), όπως ανακοίνωσε ο αρχηγός του κόμματος Οζγκούρ Οζέλ.
Σύμφωνα με τον Οζέλ δε το δημοτικό συμβούλιο της Κωνσταντινούπολης θα προχωρήσει και στην εκλογή υπηρεσιακού δημάρχου έως ότου εκδοθεί η απόφαση για τον Ιμάμογλου.
Υπέγραψε την «καταδίκη» του ο Ερντογάν;
Αξίζει να σημειωθεί ότι το στοίχημα για την αντιπολίτευση και πιο συγκεκριμένα για το CHP είναι να πετύχει σήμερα μία σημαντική προσέλευση στις κάλπες που θα δώσει μήνυμα υπέρ του Ιμάμογλου και κατά των πρακτικών της κυβέρνησης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Δεν είναι λίγοι δε οι αναλυτές στην Τουρκία που υποστηρίζουν ότι η απόφαση για προφυλάκιση του Ιμάμογλου είναι επί της ουσίας η «πολιτική αυτοκτονία» του Ερντογάν. Αφού όπως υποστηρίζουν είτε ο ίδιος ο Ιμάμογλου, είτε όποιος αυτός υποδείξει ανεξαρτήτως πορείας και δημοφιλίας θα μπορέσει να κερδίσει τον Ερντογάν. Και αυτό γιατί η προφυλάκιση επέτρεψε να δημιουργηθεί η εικόνα του «κατατρεγμένου» που λειτουργεί με συγκεκριμένο τρόπο στην ψυχολογία των τούρκων πολιτών, αλλάζοντας τα δεδομένα.
Ολοκληρώθηκε η διαδικασία κατάθεσης του Εκρέμ Ιμάμογλου για τις εις βάρος του κατηγορίες περί διαφθοράς, με τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης να τις απορρίπτει στο σύνολό τους.
Εντός της ημέρας ενδέχεται να οδηγηθεί στον εισαγγελέα και τον δικαστή, με τον τελευταίο είναι τυπικά ο αρμόδιος για την προφυλάκιση ή μη του Ιμάμογλου.
Το κλίμα στην Τουρκία παραμένει τεταμένο, καθώς συνεχίζονται ακόμη πιο μαζικά οι διαμαρτυρίες για τη σύλληψη και κράτηση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης.
Χιλιάδες διαδηλωτές πλημμύρισαν δρόμους και πλατείες σε Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα και Σμύρνη, αψηφώντας την απαγόρευση των τουρκικών αρχών. Ξέσπασαν βίαια επεισόδια, με την αστυνομία να χρησιμοποιεί αντλίες νερού και δακρυγόνα κατά των συγκεντρωμένων.
«Αυτές οι μέρες θα περάσουν, η ομορφιά της αλληλεγγύης και του αγώνα θα παραμείνει»
Κάλεσμα για νέες διαδηλώσεις το βράδυ απευθύνει το κεντροαριστερό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, το μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο κόμμα στο κοινοβούλιο, στο οποίο και ανήκει ο Ιμάμογλου. Το νέο ραντεβού, στο δημαρχείο Κωνσταντινούπολης, έχει προγραμματιστεί για τις 20:30 το βράδυ. Ήδη έχουν συγκεντρωθεί μέλη εργατικών συνδικάτων και φωνάζουν συνθήματα.
Τα επεισόδια, τα οποία έλαβαν χώρα χθες το βράδυ, μεταξύ φοιτητών και αστυνομίας σε Άγκυρα και Σμύρνη, καθώς και η ένταση που πήγε να δημιουργηθεί προσώρας στην Κωνσταντινούπολη, προκαλούν κάποια νευρικότητα όσον αφορά στο πώς θα εξελιχθούν οι μαζικές συγκεντρώσεις.
Σήμερα επιβλήθηκε νέα πενθήμερη απαγόρευση συγκεντρώσεων στην Άγκυρα και τη Σμύρνη, ενώ εξακολουθεί να ισχύει στην Κωνσταντινούπολη.
Προειδοποιεί ο Ερντογάν
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διεμήνυσε σήμερα ότι η Τουρκία δεν θα ανεχθεί καμία απειλή κατά της δημόσιας τάξης, με τον Τούρκο πρόεδρο να δεσμεύεται ότι θα είναι ανυποχώρητος ενάντια σε βανδαλισμούς και σε βία στους δρόμους, εν μέσω αυξανόμενων διαδηλώσεων κατά της σύλληψης του Ιμάμογλου.
«Δεν θα επιτρέψουμε διατάραξη της δημόσιας τάξης. Δεν θα ενδώσουμε σε βανδαλισμούς ή στην τρομοκρατία του δρόμου», είπε ο Ερντογάν σε ομιλία του.
Νέο μήνυμα Ιμάμογλου
Εν τω μεταξύ, μέσω νέας ανάρτησής του μέσα από τα κρατητήρια, ο Ιμάμογλου απηύθυνε προς τους υποστηρικτές του το εξής μήνυμα: «Σας εμπιστεύομαι. Αυτές οι μέρες θα περάσουν, η ομορφιά της αλληλεγγύης και του αγώνα θα παραμείνει. Είστε πολύ δυνατοί μαζί».
Συγκλονίζεται για δεύτερη ημέρα η Τουρκία μετά τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.
Πλήθος κόσμου έχει κατακλύσει την πλατεία μπροστά στο δημαρχείο, παρά την απαγόρευση των διαδηλώσεων και τον μεγάλο αριθμό των αστυνομικών που παρακολουθούν από κοντά. Στη συγκέντρωση κάλεσε ο λογαριασμός του Ιμάμογλου στο Χ, ο οποίος έχει ανεβάσει και live μετάδοση. Μεγάλες διαδηλώσεις γίνονται και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας υπέρ του μεγαλύτερου αντιπάλου του Ταγίπ Ερντογάν.
«Δεν μπορείτε και δεν πρέπει να μείνετε σιωπηλοί», έγραψε νωρίτερα στο Χ ο Ιμάμογλου σε ανάρτηση στην οποία φαίνεται ότι κατηγορεί τον Ταγίπ Ερντογάν για διαφθορά και καλεί τα μέλη του κυβερνώντος κόμματος και την τουρκική δικαιοσύνη να αντιταχθούν στην αδικία. Την ίδια στιγμή οι διαδηλωτές κινητοποιούνται για δεύτερη μέρα σήμερα για να καταγγείλουν «πραξικόπημα», μετά την σύλληψη του ηγέτη της τουρκικής αντιπολίτευσης για «διαφθορά» και «τρομοκρατία».
«Τα γεγονότα αυτά έχουν ξεπεράσει τα κόμματά μας και τα πολιτικά ιδεώδη μας. Η διαδικασία αφορά τώρα την χώρα μας, κυρίως τις οικογένειές σας. Ηρθε η μέρα για να μιλήσετε», έγραψε ο Εκρέμ Ιμάμογλου.
Διαδηλώσεις φοιτητών πολλών πανεπιστημίων της Κωνσταντινούπολης άρχισαν από το μεσημέρι σε πολλά σημεία της πόλης σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου και την ακύρωση του πανεπιστημιακού του πτυχίου, που θα του κλείσει τον δρόμο προς την προεδρία.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης επρόκειτο να ορισθεί την Κυριακή υποψήφιος του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) για τις προεδρικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το 2028. Συνελήφθη χθες τα ξημερώματα και πέρασε την νύκτα κρατούμενος μαζί με τα περισσότερα των 80 πρόσωπα που συνελήφθησαν μαζί του.
Η Πλατεία Ταξίμ και το γειτονικό Πάρκο Γκεζί, οι κεντρικοί χώροι όπου πραγματοποιούνται οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας στην Κωνσταντινούπολη, παραμένουν αποκλεισμένοι από τις δυνάμεις της αστυνομίας με οδοφράγματα, ενώ σχετική απαγόρευση πρόσβασης στα σημεία αυτά εξέδωσε και ο κυβερνήτης της πόλης.
Η πρόσβαση σε κοινωνικά δίκτυα όπως το Χ και το WhatsApp είναι και σήμερα μπλοκαρισμένη στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με την πλατφόρμα εποπτείας του Ιντερνετ Free Web Turkey. Και ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγιά ανακοίνωσε στο Χ την σύλληψη 37 χρηστών του Ιντερνετ για «προκλητικά μηνύματα» στα κοινωνικά δίκτυα.
(AP Photo/Khalil Hamra)(AP Photo/Khalil Hamra)
Ο Ερντογάν κατηγορεί την αντιπολίτευση για “θεατρινισμούς”
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα ότι το αντιπολιτευόμενο Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα προσπαθεί να καλύψει τα δικά του λάθη και να εξαπατήσει τους πολίτες με «θεατρινισμούς».
Αυτό ήταν το πρώτο σχόλιο του Ερντογάν για τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου.
«Δεν έχουμε ούτε χρόνο για να σπαταλήσουμε σε μάταιες συζητήσεις, ούτε σωρούς χρημάτων για να τα πετάμε απερίσκεπτα», είπε στην ομιλία του στην Άγκυρα.
Τα προβλήματα του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος «δεν είναι θέματα της χώρας, αλλά μιας χούφτας καιροσκόπων», συνέχισε. «Δεν έχουμε χρόνο να σπαταλήσουμε στους θεατρινισμούς της αντιπολίτευσης», πρόσθεσε.
Οι τουρκικές τραπεζικές μετοχές συνεχίζουν να πέφτουν
Ο τραπεζικός δείκτης στο τουρκικό χρηματιστήριο επέκτεινε σήμερα τις απώλειές του, υποχωρώντας πάνω από 4,5%, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι η κεντρική τράπεζα ίσως καθυστερήσει, ή ακόμα και να μην προχωρήσει σε μελλοντικές μειώσεις των επιτοκίων μετά τη χθεσινή απότομη βουτιά της λίρας.
Οι τουρκικές μετοχές ενισχύθηκαν κατά 1% μετά τη βουτιά που κατέγραψαν χθες ύστερα από τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, του βασικού πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, ενώ η λίρα ήταν αμετάβλητη.
Βουτιά που έφθασε το 12,7% κατέγραψε η τουρκική λίρα «αγγίζοντας» νέο ιστορικό χαμηλό στις 42 για ένα δολάριο , ενώ ισχυρές απώλειες σημειώνουν μετοχές και ομόλογα. Το sell off στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία τροφοδότησε η σύλληψη από τις αρχές του κύριου πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, Εκρέμ Ιμάμογλου.
Οι τράπεζες της χώρας παρενέβησαν στην αγορά, πουλώντας 8-9 δισ. δολάρια, ανέφερε στο Bloomberg αξιωματούχος της κεντρικής τράπεζας που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Παρέμβαση κεντρικής τράπεζας
Η τράπεζα «παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις αγορές συναλλάγματος και παρεμβαίνει κατά της μεταβλητότητας όταν το κρίνει απαραίτητο» πρόσθεσε.
Τραπεζίτες που μίλησαν στο Reuters υπολογίζουν ότι η τουρκική κεντρική τράπεζα πούλησε τουλάχιστον 5 δισ. δολάρια σε συνάλλαγμα μετά την κατάρρευση της λίρας, ενώ ορισμένοι λένε ότι μπορεί να έχει ήδη φτάσει τα 10 δισ. δολάρια για την ημέρα,
Η λίρα διαπραγματευόταν στα 38,90 ανά δολάριο στις 1016 GMT, από 36,67 που έκλεισε την Τρίτη, έχοντας ανακτήσει μέρος των απωλειών από το ιστορικό χαμηλό που σημείωσε νωρίτερα. Ωστόσο εξακολουθεί να καταγράφει τη μεγαλύτερη πτώση από τον Ιούλιο του 2023. Η υποχώρηση στο 42 καταγράφεται ως μία από τις μεγαλύτερες απόλυτες ενδοημερήσιες κινήσεις της λίρας.
Ο υπουργός Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ δήλωσε ότι κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο για να διασφαλίσουν την υγιή λειτουργία των αγορών, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Αναλυτές και επενδυτές ανησυχούν επίσης για τις επιπτώσεις στη νομισματική πολιτική, ανησυχώντας ότι η απότομη πτώση της λίρας θα μπορούσε να καθυστερήσει ή να σταματήσει τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων, δεδομένου ότι η κεντρική τράπεζα έχει εξασφαλίσει πραγματική ανατίμηση του νομίσματος εδώ και μήνες.
«Η λίρα της Τουρκίας είναι η πιο βαριά τοποθετημένη carry-trade στον χώρο των αναδυόμενων αγορών αυτή τη στιγμή κατά την άποψή μας και μια απότομη κίνηση θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε περαιτέρω εκροές. Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει να δούμε τις τοπικές τράπεζες να παρέχουν κάποια στήριξη σε συνάλλαγμα» εξηγεί ο Frantisek Taborsky, στρατηγικός αναλυτής σταθερού εισοδήματος της ING για την περιοχή EMEA FX &.
Στο «κόκκινο» μετοχές και ομόλογα
Τα διεθνή κρατικά ομόλογα της Τουρκίας δέχθηκαν πιέσεις, με τις μεγαλύτερες λήξεις να υφίστανται τις πιο έντονες πτώσεις. Η λήξη του 2045 υποχώρησε κατά 1,6 σεντς για να προσφερθεί στα 85,117 σεντς, το χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα Φεβρουαρίου.
Οι μετοχές κατέρρευσαν επίσης, αντανακλώντας τις ανησυχίες των επενδυτών για το κράτος δικαίου. Οι τουρκικές μετοχές των blue-chip υποχώρησαν κατά σχεδόν 6%, ορίζοντας τη χειρότερη ημερήσια επίδοσή τους από τα τέλη του 2023. Ο τραπεζικός υποδείκτης υποχώρησε κατά 9,67%. Οι μειώσεις ήταν οι χειρότερες στον κόσμο μεταξύ των αντίστοιχων κατηγοριών περιουσιακών στοιχείων. Το Borsa Istanbul ανακοίνωσε ότι οι συναλλαγές διακόπηκαν προσωρινά μετά την πτώση του κύριου δείκτη BIST 100 κατά 6,87% στις πρώτες συναλλαγές και την ενεργοποίηση του διακόπτη κυκλώματος σε όλη την αγορά.
H ύφεση της αγοράς μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από ό,τι πολλοί προβλέπουν
«Ένα κύμα πωλήσεων προκλήθηκε μετά την ακύρωση του διπλώματος του Ιμάμογλου και την κράτησή του. Υπήρξαν εισροές ξένων επενδυτών τις τελευταίες ημέρες … αλλά επί του παρόντος επικρατεί πολιτική αβεβαιότητα και οι ανησυχίες για την αποχώρηση των ξένων επενδυτών από τη χώρα έχουν αυξηθεί» εξηγεί ο Serhat Baskurt, διευθυντής αλγοριθμικών λειτουργιών στην ALB Yatırım. Αναμένει ότι η πτώση στο χρηματιστήριο θα συνεχιστεί τις επόμενες ημέρες.
To Borsa Istanbul ανακοίνωσε ότι ο κανόνας uptick για τις συναλλαγές ανοικτής πώλησης για τον δείκτη BIST 50 θα χρησιμοποιηθεί την Τετάρτη. Ο κανόνας απαιτεί οι ανοικτές πωλήσεις να πραγματοποιούνται σε υψηλότερη τιμή από την προηγούμενη συναλλαγή.
Η σοβαρότητα της τελευταίας πολιτικής κρίσης σημαίνει ότι η ύφεση της αγοράς μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από ό,τι πολλοί προβλέπουν, σύμφωνα με τον Bernd Berg, στρατηγικό αναλυτή της In Touch Capital με έδρα το Λονδίνο.
«Νομίζω ότι τα νέα από την Τουρκία είναι σοκαριστικά και θα θέσουν τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία υπό ισχυρή πίεση πωλήσεων για τους επόμενους μήνες, εκτός εάν ο πρόεδρος Ερντογάν αλλάξει πορεία», δήλωσε ο Berg. «Για μένα είναι ένα deja-vu, μου θυμίζει παρόμοιες περιόδους κατά την τελευταία δεκαετία, όταν οι αρνητικές εγχώριες ειδήσεις αποτελούσαν το έναυσμα για ένα διαρκές και μεγαλύτερης διάρκειας selloff».
Ουρές στα ανταλλακτήρια
Στη διάσημη οδό Ιστικλάλ, όπως αναφέρει το ΑΠΕ- ΜΠΕ, εκατοντάδες άνθρωποι στέκονται στην ουρά σε ανταλλακτήρια συναλλάγματος. Η σύλληψη του δημάρχου της πόλης έπληξε την ήδη ασταθή τουρκική λίρα, που κατέγραψε νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου και του ευρώ το πρωί.
Μπροστά σε ένα από τα ανταλλακτήρια συναλλάγματος, ο 63χρονος Χασάν Γιλντίζ κατήγγειλε ένα «πραξικόπημα» κατά του δημάρχου. «Στο παρελθόν ήταν στρατιώτες που πρωτοστατούσαν στα πραξικοπήματα, αλλά σήμερα οι πολιτικοί είναι αυτοί που στρέφουν τον έναν εναντίον του άλλου», είπε με ήρεμη φωνή, παρά το περιπολικό που ήταν σταθμευμένο δέκα μέτρα μακριά.
«Οι ξένοι επενδυτές δεν θα επενδύουν πλέον στην Τουρκία. Ποιος θα ήθελε να επενδύσει σε μια χώρα χωρίς δικαιοσύνη ή κράτος δικαίου;» τόνισε.
H σύλληψη Ιμάμογλου
Η κίνηση κατά του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, χαρακτηρίστηκε «απόπειρα πραξικοπήματος» από την αντιπολίτευση και φαίνεται να επισφραγίζει μια επιθετική πολύμηνη νομική καταστολή των αντιπολιτευόμενων σε όλη τη χώρα, η οποία έχει καταδικαστεί ως πολιτικοποιημένη προσπάθεια φίμωσης των διαφωνούντων.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, συνελήφθη το πρωί της Τετάρτης, στο πλαίσιο έρευνας «για φερόμενη διαφθορά και διασυνδέσεις με την τρομοκρατία», ανέφεραν δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης. Η επιχείρηση έρχεται λίγες ημέρες πριν από την προγραμματισμένη διεξαγωγή των προκριματικών εκλογών του κύριου αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), όπου ο 53χρονος Ιμάμογλου αναμένεται να επιλεγεί ως υποψήφιος πρόεδρός του.
Υπενθυμίζεται ότι την Τρίτη έγινε γνωστό ότι το Πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης ακύρωσε το πτυχίο του δημάρχου, ο οποίος ήταν έτοιμος να λάβει το χρίσμα του υποψηφίου για τις μελλοντικές προεδρικές εκλογές, απέναντι στον Ερντογάν, από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Το πανεπιστημιακό πτυχίο είναι αναγκαία προϋπόθεση για να εκλεγεί και να αναλάβει οποιοσδήποτε το αξίωμα του προέδρου της Τουρκίας.
Μεταξύ των πιο δημοφιλών πολιτικών της Τουρκίας, ο 54χρονος θεωρείται ως ο κορυφαίος υποψήφιος για την προεδρία. Κέρδισε τον εκλεκτό υποψήφιο του Ερντογάν στην περσινή κούρσα για τον δήμο της Κωνσταντινούπολης .
Η τουρκική δικαιοσύνη διέταξε να συλληφθούν ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και άλλα 105 πρόσωπα, ανάμεσά τους γνωστοί δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες, στο πλαίσιο έρευνας που διενεργούν για υπόθεση διαφθοράς, ανέφερε σήμερα στην ψηφιακή έκδοσή της η εφημερίδα Sabah. Εκτός από τον επικεφαλής του μητροπολιτικού δήμου της Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου, συνελήφθησαν επίσης οι δήμαρχοι δύο μεγάλων περιφερειακών δήμων της Κωνσταντινούπολης (Σισλί, Μεϊλικντουζού).
Τις πρώτες πρωινές ώρες, σύμβουλος του κ. Ιμάμογλου για θέματα μέσων ενημέρωσης, ο Μουράτ Ονγκούν έκανε γνωστό μέσω X ότι τέθηκε υπό κράτηση χωρίς να του εξηγηθούν οι λόγοι.
Μια μέρα νωρίτερα, πανεπιστήμιο ακύρωσε το δίπλωμα του Ιμάμογλου, αποκλείοντας ουσιαστικά τον κορυφαίο αντίπαλο του Ερντογάν από το να είναι υποψήφιος στην επόμενη προεδρική κούρσα. Η κατοχή πανεπιστημιακού πτυχίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να κατέβει κανείς στις εκλογές σύμφωνα με την τουρκική νομοθεσία. Ακυρώνοντας το δίπλωμα του Ιμάμογλου, το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης επικαλέστηκε υποτιθέμενες παρατυπίες κατά τη μεταφορά του το 1990 από ιδιωτικό πανεπιστήμιο στη βόρεια Κύπρο στη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων. Ο Ιμάμογλου δήλωσε ότι θα προσβάλει την απόφαση.
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου ανέφερε από την πλευρά του μέσω X ότι είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στο σπίτι του εκατοντάδες αστυνομικοί, τονίζοντας πως δεν θα κάνει πίσω παρά τις πιέσεις. «Αντιμετωπίζουμε μεγάλη τυραννία, αλλά θέλω να ξέρετε ότι δεν θα αποθαρρυνθώ», δήλωσε ο Ιμάμογλου νωρίτερα την Τετάρτη σε ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «σφετερίζεται τη βούληση» του λαού.
Δεκάδες αστυνομικοί βρίσκονταν γύρω από το σπίτι του δημάρχου, ηγετικής μορφής της αντιπολίτευσης, επιβεβαίωσαν πλάνα που μετέδωσε το CNN Türk. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, αστυνομικοί έκαναν έρευνα στην κατοικία του κ. Ιμάμογλου και ο ίδιος τέθηκε κατόπιν υπό κράτηση.
Οι αρχές της Κωνσταντινούπολης έκλεισαν δρόμους στην πόλη και απαγόρευσαν τις διαδηλώσεις για τέσσερις ημέρες, ενώ μετά δυσκολίας εξασφαλίζεται πρόσβαση σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης σήμερα το πρωί.
Το κόμμα του δημάρχου - το αντιπολιτευόμενο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα ή CHP - επρόκειτο να διοργανώσει προκριματικές εκλογές την Κυριακή, όπου ο Ιμάμογλου αναμενόταν να επιλεγεί ως υποψήφιος του στις μελλοντικές προεδρικές εκλογές. Οι επόμενες προεδρικές εκλογές στην Τουρκία είναι προγραμματισμένες για το 2028, αλλά είναι πιθανό να διεξαχθούν πρόωρες εκλογές.
Σε βάρος του αιρετού, «μαύρου προβάτου» της προεδρίας, αναμένεται να ασκηθούν βαριές κατηγορίες, πάντα κατά το CNN Türk: του προσάπτεται πως είναι επικεφαλής εγκληματικής οργάνωσης, ενέχεται σε δωροληψία, ότι έστησε μειοδοτικούς διαγωνισμούς και πως παρείχε υποστήριξη σε «τρομοκρατική» οργάνωση.
Ο Ιμάμογλου ασκεί επίσης έφεση σε καταδίκη του 2022 για προσβολή μελών του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου της Τουρκίας, υπόθεση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτική απαγόρευση.
Ο πρόεδρος του CHP, Ozgur Ozel, κατήγγειλε την κράτηση του Ιμάμογλου ως «πραξικόπημα». «Επί του παρόντος, υπάρχει μια εξουσία που εμποδίζει το έθνος να καθορίσει τον επόμενο πρόεδρο», δήλωσε. «Αντιμετωπίζουμε μια απόπειρα πραξικοπήματος κατά του επόμενου προέδρου μας».
Ο Ιμάμογλου εξελέγη δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας τον Μάρτιο του 2019, σε ένα ιστορικό πλήγμα για τον Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του προέδρου, το οποίο ήλεγχε την Κωνσταντινούπολη επί ένα τέταρτο του αιώνα. Το κόμμα πίεσε να ακυρωθούν τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στην πόλη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων, υποστηρίζοντας παρατυπίες.
Η αμφισβήτηση οδήγησε σε επανάληψη των εκλογών λίγους μήνες αργότερα, τις οποίες κέρδισε επίσης ο Ιμάμογλου. Ο δήμαρχος διατήρησε τη θέση του μετά τις τοπικές εκλογές του περασμένου έτους, κατά τις οποίες το κόμμα του σημείωσε σημαντικά κέρδη έναντι του κυβερνώντος κόμματος του Ερντογάν.
