Επανεκλέχθηκε πρόεδρος της Τουρκίας ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων στο πρακτορείο Anadolu να πλησιάζει στο 100% και την τελική διαφορά με τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να διαμορφώνεται περίπου στις πέντε μονάδες.
Νικητή των εκλογών δίνει τον Ερντογάν και το αντιπολιτευόμενο πρακτορείο ΑΝΚΑ, αν και μέχρι να ξεπεράσει η ενσωμάτωσή του το 80% των ψήφων παρουσίαζε ως νικητή των εκλογών τον Κιλιτσντάρογλου.
Με την ενσωμάτωση να έχει φτάσει στο 98,42%, ο Ερντογάν λαμβάνει 52,24% και ο Κιλιτσντάρογλου στο 47,76%.
Η συμμετοχή είναι και πάλι ιδιαίτερα υψηλή αφού έχει ξεπεράσει το 85%.
Δείτε τα αποτελέσματα στο 98,42%
Θυμίζουμε ότι στον πρώτο γύρο η συμμετοχή έφτασε στο 88,84%, ενώ ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε λάβει 49,52% και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου είχε συγκεντρώσει το 44,88%.
«Είμαστε ερωτευμένοι με την Κωνσταντινούπολη» είπε αρχικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πανηγυρική ομιλία του μετά τη νέα νίκη του. «Σήμερα είναι διαφορετικά εδώ. Ολόκληρη η Κωνσταντινούπολη είναι διαφορετική.
Από καρδιάς σας χαιρετίζω και σας συγχαίρω. Ζήσαμε μία γιορτή δημοκρατίας. Πήγατε στις κάλπες και με γνώμονα το μέλλον των παιδιών σας εκφράσατε τη βούλησή σας. Ευχαριστώ όλους σας», πρόσθεσε.
Μάλιστα, στη συνέχεια είπε χαρακτηριστικά «Αντίο Κεμάλ», αναφερόμενος στον Κιλιτσντάρογλου.
Τι είχε ζητήσει ο Κιλιτσντάρογλου
Να περιμένουν τα τελικά αποτελέσματα στις εκλογές στην Τουρκία ζήτησε το στρατόπεδο του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ωστόσο ακόμα και το αντιπολιτευόμενο πρακτορείο ΑΝΚΑ δείχνει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να προηγείται.
«Κανείς δεν πρέπει να θολώσει τα νερά με ομιλίες στο μπαλκόνι», δήλωσε ο Φαΐκ Οζτράκ εκ μέρους του Κιλιτσντάρογλου.
«Στέλνουμε μια σαφή προειδοποίηση: Κανείς δεν πρέπει να προσπαθήσει να το μετατρέψει σε «τετελεσμένο γεγονός» μέχρι να οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα», σημείωσε.
«Το λέω με έμφαση: θα προστατεύσουμε τη βούληση του έθνους μέχρι το τέλος και θα κερδίσουμε».
«Σεβαστείτε το αποτέλεσμα»
Μετά την ανακοίνωση του στρατοπέδου του Κιλιτσντάρογλου σε δηλώσεις προχώρησε ο εκπρόσωπος του κόμματος του Ερντογάν, Ομέρ Τσελίκ.
«Σεβαστείτε το αποτέλεσμα του λαού. Σήμερα είναι η μέρα που θα θυμόμαστε για πάντα», είπε.
«Είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία βιώνει έναν δεύτερο γύρο εκλογών και τον έφερε με επιτυχία. Τα αποτελέσματα που ανακοινώθηκαν τώρα δείχνουν ότι το υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στον πρόεδρό μας συνεχίζεται έντονα», σημείωσε.
Πανηγυρίζουν οι ψηφοφόροι του Ερντογάν
Στους δρόμους έχουν βγει οι ψηφοφόροι του Ερντογάν και πανηγυρίζουν με σημαίες, καπνογόνα και συνθήματα.
Τούρκοι στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες βγήκαν, επίσης, στους δρόμους για να πανηγυρίσουν τη νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Πώς ψήφισαν οι Τούρκοι του εξωτερικού
Όπως μπορείτε να δείτε, ο Ερντογάν επικράτησε και στις εκλογές των Τούρκων που διαμένουν στο εξωτερικό.
Ο Τούρκος πρόεδρος λαμβάνει 52,28% στο 97,84%, ενώ ο Κεμάλ Κλιτσντάρογλου συγκεντρώνει 47,72%.
Στην Ελλάδα ο Κιλιτσντάρογλου επικρατεί με 67,2% έναντι 32,80%.
Σοκ προκαλεί η είδηση ότι τουρκικά αλιευτικά έφτασαν ως τα Κύθηρα, περνώντας μάλιστα κοντά στην ακτή με σκοπό να ψαρέψουν, όπως κατήγγειλε στο Open ο Γιώργος Κοντολέων, πρόεδρος Αλιευτικού Συλλόγου Κυθήρων.
Ο ψαράς παρείχε στο Open και φωτογραφίες – ντοκουμέντο που τραβήχτηκαν πριν από περίπου 10 μέρες.
«Τα τουρκικά αλιεύτηκα περνάνε πολύ κοντά στη στεριά. Εάν εμείς περνούσαμε τόσο κοντά στην Τουρκία σίγουρα θα μας είχαν βυθίσει… Και δεν θα πηγαίναμε και εκεί», λέει ο ψαράς.
Μαλιστα, σε ερώτηση για το εάν έχει δει ο ίδιος το Λιμενικό να προσπαθεί να τους παρεμποδίσει να ψαρέψουν εντός των ελληνικών υδάτων, ο κ. Κοντολέων απαντά: «Δεν έχω παρατηρήσει κάτι τέτοιο».
Οι κάλπες θα κλείσουν στις 5 το απόγευμα και λίγες ώρες αργότερα θα αρχίσουν να γίνονται γνωστά τα πρώτα αποτελέσματα.
Φαβορί σε αυτόν τον άνευ προηγουμένου δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών θεωρείταο ο Εντογάν ο οποίος αντιμετωπίζει αντιμετωπίζει τον σοσιαλδημοκράτη Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.
Και οι δύο υποψήφιοι άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη και ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στην Άγκυρα.
Σε δηλώσεις του μετά την έξοδό του από το εκλογικό τμήμα, ο Ερντογάν εξέφρασε ικανοποίηση για το υψηλό ποσοστό συμμετοχής και τόνισε ότι «η Τουρκία έδωσε έναν δημοκρατικό αγώνα με τον πιο όμορφο τρόπο».
Ο Κιλιτσντάρογλου απηύθυνε έκκληση σε όλους να πάνε να ψηφίσουν «για να απαλλαγούμε από το τυραννικό καθεστώς και για να εγκαθιδρύσουμε την πραγματική δημοκρατία”, όπως είπε.
Το 49,5% των ψήφων που εξασφάλισε ο Ερντογάν στον πρώτο γύρο της 14ης Μαΐου πιστοποίησε αν μη τι άλλο την ευρεία υποστήριξη της οποίας χαίρει -παρά τον ουρανομήκη πληθωρισμό και την κρίση του κόστους ζωής ευρύτερα, παρά τις ανεπάρκειες στην αντιμετώπιση της φοβερής καταστροφής που προκάλεσε ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου- από πλευράς της συντηρητικής πλειοψηφίας.
Ο Κιλιτσντάρογλου, δεν μπόρεσε να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά την οικονομική κρίση που μαστίζει τα νοικοκυριά και τη νεολαία.
Ο πρόεδρος του CHP -του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, που ίδρυσε ο Μουσταφά Κεμάλ, ο ιδρυτής πατέρας της Δημοκρατίας της Τουρκίας- υποσχόταν «την επιστροφή της άνοιξης», την επάνοδο σε κοινοβουλευτικό σύστημα, την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, της κεντρικής τράπεζας, του Τύπου.
«Φτάνει πια η καταπίεση του καθεστώτος και η πολιτική του», έλεγε χθες στην Άγκυρα ο Ουγούρ Μπαρλάς, 39χρονος εκπαιδευτικός, που θα ψηφίσει τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, διότι θέλει «αλλαγή».
Μολαταύτα ο Κιλιτσντάρογλου, που δεν ξεπέρασε το 45% των ψήφων στον πρώτο γύρο, είναι το αουτσάιντερ: παρά την υποστήριξη που συνεχίζει να του προσφέρει το φιλοκουρδικό HDP, αψηφώντας την όψιμη συμμαχία του με μικροσκοπικό ακροδεξιό, εθνικιστικό και ξενοφοβικό κόμμα, φέρεται κατά τις δημοσκοπήσεις να παραμένει πέντε μονάδες πίσω από τον αρχηγό του κράτους ο οποίος είδε άλλωστε να ανανεώνεται η πλειοψηφία της κυβερνητικής συμμαχίας του στο τουρκικό κοινοβούλιο την 14η Μαΐου.
Μείζον διακύβευμα του δεύτερου γύρου είναι οι 8,3 εκατ. ψήφοι των πολιτών οι οποίοι δεν εκφράστηκαν στον πρώτο γύρο - μολονότι η συμμετοχή έφθασε το 87%.
Μεγάλη ανησυχία επικρατεί στην Τουρκία σε ότι αφορά στην οικονομία της χώρας.
Ο κόσμος εν’ αναμονή της δεύτερης κάλπης, εκφράζει σοβαρούς πλέον φόβους, αφού πολίτες που πήγαν στα ATM για να βγάλουν λεφτά βρέθηκαν προ εκπλήξεως.
Όπως μετέδωσε σήμερα Παρασκευή από την Κωνσταντινούπολη ο ανταποκριτής του ΣΚΑΪ, Μανώλης Κωστίδης η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας σε μια εβδομάδα πούλησε 6 δισ. δολάρια, την ώρα που φωνάζει η αντιπολίτευση ότι «έρχονται τα capital controls».
Είναι χαρακτηριστικά όσα αναφέρει το «Show Tv» στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων:
«Πολλές τράπεζες σταμάτησαν τις πιστώσεις. Μπήκαν περιορισμοί στις αναλήψεις από τις πιστωτικές κάρτες όπως και σε αγορές χρυσού. Έπαθαν σοκ όσοι πήγαν τα ATM για να κάνουν αναλήψεις»
Στο ρεπορτάζ φιλοξενούνται δηλώσεις από τρεις πολίτες που διαπίστωσαν τους περιορισμούς και ανέφεραν στο κανάλι:
«-Ναι έτσι είναι, ήρθε μήνυμα στο κινητό πριν από δυο μήνες. Δεν θα μπορούμε να κάνουμε αναλήψεις χρημάτων από τις πιστωτικές κάρτες.
-Οι άνθρωποι ας πάρουν τα μέτρα τους
-Προφανώς συμβαίνει από την μεγάλη υποτίμηση της λίρας».
Σύμφωνα με τον Μανώλη Κωστίδη το πρόβλημα αναμένεται να υπάρξει σε ότι αφορά το συνάλλαγμα, αφού σε ότι αφορά την τουρκική λίρα, δεν θα είναι πρόβλημα για την κυβέρνηση να… κόψει καινούργιο χρήμα για να διοχετεύσει στην οικονομία.
Τα συναλλαγματικά και χρυσά αποθέματα της Τουρκίας μειώθηκαν κατά 17 δισ. δολάρια
Να σημειωθεί ότι η Τουρκία βρίσκεται σε οικονομική περιδίνηση, ενόψει και του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών, με την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας να επιβάλει περιορισμούς στις αναλήψεις μετρητών από πιστωτικές κάρτες, όπως και σε αναλήψεις προκαταβολής μισθού.
Αυτό το είδος capital controls έρχεται λίγες ημέρες μετά την κίνηση της Κεντρικής Τράπεζας να πουλήσει 9 δισ. δολάρια μέσα σε μία εβδομάδα.
Τα αποθέματα της Τουρκίας σε συνάλλαγμα και χρυσό υποχώρησαν κατά 17 δισ. δολάρια κατά τις έξι εβδομάδες πριν τις εκλογές της περασμένης Κυριακής, αναφέρουν οι Financial Times,.
Ειδικότερα, το συνάλλαγμα στα ταμεία της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας υποχώρησε κατά 9,5 δισ. δολάρια από το τέλος Μαρτίου έως τις 12 Μαΐου, ενώ τα αποθέματα χρυσού μειώθηκαν κατά 7,9 δισ. δολάρια, σε μια πτώση της τάξης του 15%.
Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προσπαθεί να υπερασπιστεί τη λίρα ενόψει των επαναληπτικών προεδρικών εκλογών, με νέους κανονισμούς που στοχεύουν να αποδυναμώσουν τη ζήτηση για το δολάριο.
Την Τετάρτη σημειώνεται η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μείωσε τα ημερήσια όρια για αγορά συναλλάγματος από τις εγχώριες τράπεζες στη διατραπεζική αγορά, σύμφωνα με το Bloomberg, στο πλαίσιο της προσπάθειας να αποκλιμακωθεί η πίεση στο τουρκικό νόμισμα.
Οι οικονομολόγοι του Bloomberg εκτιμούν ότι η τουρκική κυβέρνηση έχει δαπανήσει περισσότερα από 177 δισ. δολ. για τη στήριξη της λίρας από τον Δεκέμβριο του 2021.
Σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου η τουρκική λίρα
Η τουρκική λίρα αποδυναμώνεται εξάλλου την Πέμπτη σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου των ΗΠΑ, συγκεκριμένα στις 19,8050 λίρες ανά δολάριο, λίγες ημέρες μετά την έκπληξη της νέας πρωτιάς του Ταγίπ Ερντογάν σε μια εκλογική αναμέτρηση.
Η λίρα έχει χάσει άνω του 1% από τις εκλογές της 14ης Μαΐου μέχρι σήμερα, έχοντας χάσει 44% της αξίας της το 2021 και άλλο 30% το 2022, κυρίως λόγω των ανορθόδοξων οικονομικών πολιτικών του προέδρου της Τουρκίας, τις οποίες μάλιστα έχει έμμεσα επιβάλει και στην κεντρική τράπεζα της χώρας (χαμηλά επιτόκια σε περιβάλλον υψηλότατου πληθωρισμού).
Ο Ταγίπ Ερντογάν θα αντιμετωπίσει τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών, στις 28 Μαΐου.
Ρεκόρ συμμετοχής στις βουλευτικές και προεδρικές κάλπες της γείτονος. Διαφορά σχεδόν 5% ανάμεσα στους δύο «μονομάχους», που υπόσχονται νίκη στον δεύτερο γύρο
Σε θέσεις μάχης Ταγίπ Ερντογάν και Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου για τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία, αφού όλα θα κριθούν στις 28 Μαΐου αν και η κάλυψη της διαφοράς μεταξύ τους μοιάζει δύσκολη.
Με καταμετρημένο το 99% των ψηφοδελτίων ο απερχόμενος πρόεδρος προηγείται με 49,4% των ψήφων έναντι του 44,96% του αντιπάλου του, αλλά δεν κατάφερε -ακόμα τουλάχιστον- να παρατείνει την 20ετή του θητεία στην εξουσία.
Επικράτηση με ποσοστό κοντά στο 50% και στις βουλευτικές κάλπες για το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που τα πήγε καλύτερα από το αναμενόμενο, όπως επίσης και ο σύμμαχος του στον κυβερνητικό συνασπισμό, το ακροδεξιό MHP.
Όμως, οι πρώτες, έντονες, αντιδράσεις της αντιπολίτευσης αμφισβητούν το προβάδισμα του «σουλτάνου» αφήνοντας αιχμές για χειραγώγηση. Η αντιπολίτευση καταλόγισε στο κόμμα Ερντογάν ότι καθυστέρησε να εμφανίσει τα πλήρη αποτελέσματα υποβάλλοντας ενστάσεις, ενώ οι αρχές δημοσίευαν αποτελέσματα με μια σειρά που ενίσχυε τεχνητά τον απολογισμό του Ερντογάν.
Ο επίσης εθνικιστής υποψήφιος, Σινάν Ογκάν, συγκέντρωσε το 5,3% των ψήφων. Αναλυτές σημειώνει ότι μπορεί να επηρεάσει τη δεύτερη κάλπη, ανάλογα με την πλευρά που υποστηρίζει.
Η επόμενη ψηφοφορία θα κρίνει ποιος θα ηγείται της Τουρκίας και αν αυτή θα επιστρέψει σε έναν πιο κοσμικό, δημοκρατικό δρόμο ή θα συνεχίσει στο αυταρχικό μονοπάτι του Ερντογάν, όπως επίσης ποιος θα διαχειριστεί τη μεγάλη οικονομική κρίση και τις σχέσεις με Ρωσία, Μέση Ανατολή και Δύση.
Υπόσχονται νίκη στον δεύτερο γύρο
Και οι δύο «μονομάχοι» υπόσχονται νίκη στον δεύτερο γύρο, μιας και κανείς από τους δύο δεν κατάφερε να συγκεντρώσει το 50% που απαιτείται για να αποφευχθεί η επανάληψη της αναμέτρησης.
Ο υποψήφιος του εξακομματικού συνασπισμού της αντιπολίτευσης «Εθνική Συμμαχία» και ηγέτης του ιστορικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP φαίνεται να διαψεύδει τις όποιες προσδοκίες. Μιλώντας τις πρώτες πρωινές ώρες έχοντας πλάι του αρκετά άλλα στελέχη της συμμαχίας τόνισε πως ο Ερντογάν δεν μπόρεσε να επικρατήσει, όπως επιδίωκε στην αναμέτρηση χθες. Και κατηγόρησε το κόμμα του Ερντογάν ότι επενέβη στην καταμέτρηση των ψήφων και στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ενώ κάλεσε τους υποστηρικτές του στη χώρα αυτή των 84 εκατομμυρίων ανθρώπων να είναι υπομονετικοί.
Ο Ερντογάν υπογράμμισε πως βρίσκεται «καθαρά μπροστά» δηλώνοντας, αυτή τη φορά, πως θα «σεβαστεί» το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου αλλά απέρριψε τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης. «Νίκησε η χώρα μας, το έθνος μας», είπε μπροστά σε χιλιάδες υποστηρικτές του και χαρακτήρισε υποδειγματική την εκλογική διαδικασία, «παράδειγμα» για τον κόσμο, κατ’ αυτόν: «Η Τουρκία έδειξε πως είναι ανάμεσα στις ηγετικές δημοκρατίες του κόσμου» υποστήριξε.
Βαθιά πόλωση σε μια χώρα σε πολιτικό σταυροδρόμι
Σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα αλλά και η αυξημένη συμμετοχή, που εκτιμάται ότι έσπασε ρεκόρ, αντανακλούν τη βαθιά πόλωση σε μια χώρα σε πολιτικό σταυροδρόμι. Οι δημοσκοπήσεις, που πριν τις εκλογές έδειχναν μια κούρσα στήθος με στήθος ή ελαφρύ προβάδισμα Κιλιτσντάρογλου, διαψεύστηκαν.
Η επιλογή του επόμενου προέδρου ενός κράτους 85 εκατομμυρίων κατοίκων, που ήδη παλεύει με τον αυξανόμενο πληθωρισμό, είναι μια από τις πιο κρίσιμες αποφάσεις στη σύγχρονη ιστορία του εδώ και εκατό χρόνια, ενώ αντηχεί πολύ πέρα από τα σύνορά της.
Μια νίκη του Ερντογάν, ενός από τους πιο σημαντικούς συμμάχους του Βλαντιμίρ Πούτιν, πιθανότατα θα ενθουσιάσει το Κρεμλίνο αλλά θα ενοχλήσει την κυβέρνηση Μπάιντεν, καθώς και πολλούς Ευρωπαίους και ηγέτες της Μέσης Ανατολής που είχαν προβληματικές σχέσεις με τον Ερντογάν.
Ο μακροβιότερος ηγέτης της Τουρκίας έχει μετατρέψει το μέλος του ΝΑΤΟ σε παγκόσμιο παίκτη, αλλά η ασταθής οικονομική πολιτική του έχει πυροδοτήσει την τεράστια κρίση κόστους ζωής, που προκάλεσε οργή στους πολίτες. Η αντίδραση της κυβέρνησής του στους καταστροφικούς σεισμούς, που στοίχισε τις ζωές 50.000 ανθρώπων, ενίσχυσε την απογοήτευση των ψηφοφόρων.
Από την πλευρά του ο Κιλιτσντάρογλου έχει δεσμευτεί να αναβιώσει τη δημοκρατία μετά από χρόνια κρατικής καταστολής, να ενισχύσει τους θεσμούς που έχασαν την αυτονομία υπό τον Ερντογάν και να ξαναχτίσει τους εύθραυστους δεσμούς με τη Δύση.
Οι επικριτές του 69χρονου -με δώδεκα εκλογικές νίκες στο ενεργητικό του- φοβούνται ότι θα κυβερνήσει ακόμη πιο αυταρχικά, εάν κερδίσει άλλη μια θητεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι και ακτιβιστές θα μπορούσαν να απελευθερωθούν εάν επικρατήσει η αντιπολίτευση.
Πτώση καταγράφουν οι τουρκικές μετοχές, σε χαμηλό δύο μηνών η λίρα
Απώλειες κατέγραφαν οι τουρκικές μετοχές σήμερα καθώς η χώρα οδεύει προς ένα δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών.
Το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης κατέγραφε απώλειες 2,9% ύστερα από βουτιά κατά 6,38% στην προσυνεδριακή διαπραγμάτευση που οδήγησε σε αναστολή των συναλλαγών.
Σφυροκόπημα δέχονταν οι τουρκικές τραπεζικές μετοχές στις αρχές της σημερινής διαπραγμάτευσης, με τον βασικό τραπεζικό δείκτη να καταγράφει πτώση άνω του 9%.
Η τουρκική λίρα κινείτο κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο μηνών, τα τουρκικά ομόλογα σε δολάρια κατέγραψαν νωρίτερα απώλειες και τα τουρκικά ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) σημείωσαν άλμα.
Η λίρα διαμορφώθηκε στο επίπεδο των 19,65 έναντι του δολαρίου στις 11.33 ώρα Ελλάδας, έχοντας νωρίτερα υποχωρήσει έως τις 19,70, το χαμηλότερο επίπεδο από το ρεκόρ των 19,80 που κατέγραψε τον Μάρτιο φέτος ύστερα από τους φονικούς σεισμούς.
Πόλεμος δηλώσεων έχει ξεσπάσει στην Τουρκία σχετικά με τα αποτελέσματα των εκλογών, καθώς υπάρχει μεγάλη αμφισβήτηση από την αντιπολίτευση.
Ο δήμαρχος Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου κάνει λόγο για χειραγώγηση στην μετάδοση προκαταρκτικών αποτελεσμάτων τονίζοντας ότι κανείς δεν πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα αρχικά αποτελέσματα που μεταδίδει το Anadolu. «Δεν πιστεύουμε το Anadolu», είπε χαρακτηριστικά.
«Καλούμε τους θεσμούς να δίνουν αξιόπιστα στοιχεία από εδώ και στο εξής. Τα επικείμενα αποτελέσματα θα δείξουν σημαντική πτώση της κυβέρνησης, Ο Κιλιτσντάρογλου θα είναι ο 13ος πρόεδρος μας», συμπλήρωσε.
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Άγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, δήλωσε «πιστεύουμε σε νίκη από τον πρώτο γύρο, Προβλέπουμε ότι ο Κιλιτσντάρογλου θα ξεπεράσει το 50% σε λίγες ώρες».
Tην ίδια ώρα ο εκπρόσωπος του AKP, Ομέρ Τσελίκ απάντησε στην αντιπολίτευση μετά μάλιστα τις δηλώσεις Ιμάμογλου και το tweet του Κιλιτσντάρογλου.
«Όλοι οι υπάλληλοι και οι πολίτες παρακολουθούν τη διαδικασία, που συνεχίζεται με διαφανή τρόπο. Πριν καν οριστικοποιηθούν τα αποτελέσματα, ο εκπρόσωπος της αντίπαλης συμμαχίας και ο δήμαρχος, βγήκαν στην τηλεόραση και είπαν ότι το Anadolu αλλοίωσε τα δεδομένα. Δεν έχει σημασία αν αρέσουν τα αποτελέσματα σε ένα πολιτικό κόμμα ή όχι. Τι είναι αυτή η φασαρία;».
Τέσσερις πηγές από το στρατόπεδο της αντιπολίτευσης δήλωσαν στο Reuters ότι ο Κιλιτσντάρογλου προηγείται οριακά του Ερντογάν.
Το τηλεοπτικό δίκτυο TRT Haber μετέδωσε περίπου στις 20:35 ότι με 54,56% των ψήφων καταμετρημένο, ο Ερντογάν προηγείται με 51,87% έναντι 42,28% του Κιλιτσντάρογλου.
Το τηλεοπτικό δίκτυο, που είναι φιλικά προσκείμενο στο CHP, το Halk TV μετέδωσε αποτελέσματα δίνοντας ένα ελαφρύ προβάδισμα στον Κιλιτσντάρογλου, 47,71% έναντι 46,5% στον Ερντογάν.
Σημειώνεται ότι τα πρώτα αποτελέσματα που μεταδίδονται, αναμενόταν να δίνουν προβάδισμα στον Ερντογάν, καθώς πολλές από τις πρώτες καταμετρήσεις των ψήφων προέρχονται συνήθως από αγροτικές περιοχές, που αποτελούν εκλογική βάση του Τούρκου προέδρου.
Η μεγάλη στιγμή έφτασε για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, καθώς ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των βουλευτικών και προεδρικών εκλογών στην Τουρκία.
Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει προβάδισμα.
Περισσότεροι από 64 εκατομμύρια ψηφοφόροι προσήλθαν στις κάλπες, σε κάθε γωνιά της Τουρκίας, για τις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές. Μεταξύ αυτών και 5,2 εκατομμύρια νέοι που ψήφισαν για πρώτη φορά. Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 8 το πρωί και έκλεισαν στις 5 το απόγευμα.
ΛΕΠΤΟ ΠΡΟΣ ΛΕΠΤΟ ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ – ΡΕΠΟΡΤΑΖ/ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΑΡΟΛΙΝΑ ΜΙΣΕΛ
Το διακύβευμα των βουλευτικών εκλογών
Στις εκλογές θα αναδειχθούν με αναλογικό σύστημα τα 600 μέλη του τουρκικού κοινοβουλίου, ο ρόλος του οποίου υποβαθμίστηκε μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2017 και τη θέσπιση προεδρικού συστήματος.
Η συμμαχία του AKP του Ερντογάν και των συμμάχων του, του Κινήματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP), έχει την πλειοψηφία.
Η αντιπολίτευση φιλοδοξεί όχι μόνο να ανατρέψει την ισορροπία ισχύος αλλά να εξασφαλίσει πλειοψηφία δύο τρίτων, ώστε να μπορεί να προχωρήσει σε νέα αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η συγκατοίκηση είναι πιθανή, αλλά δυσκολέψει τη διακυβέρνηση.
Πρόεδρος ως το 2028;
Ο πρόεδρος θεωρητικά δεν μπορεί να αναδειχθεί παρά για δυο πενταετείς θητείες.
Όμως ο Ερντογάν διεκδικεί τρίτη διότι δεν λαμβάνεται υπόψη η νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2014, που έγινε όταν ακόμα το σύστημα ήταν κοινοβουλευτικό, έπειτα από τα 12 χρόνια που παρέμεινε στο αξίωμα του πρωθυπουργού της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν, αν εκλεγεί, θα παραμείνει πρόεδρος ως το 2028.
Ο Κιλιτσντάρογλου, που θέλει να αλλάξει ξανά το σύστημα από προεδρικό σε κοινοβουλευτικό και να θεσπιστεί μια μόνο επταετής θητεία στην προεδρία, έχει υπονοήσει πως θα παραμείνει αρχηγός του κράτους μόνο για μια θητεία.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι εκλογές στην Τουρκία, χωρίς μέχρι στιγμής, να έχουν καταγραφεί σοβαρά προβλήματα και εντάσεις.
Ωστόσο, τα παρατράγουδα δεν έλειψαν. Στην περιοχή Σανλιούρφα στην Νοτιαοανατολική Τουρκία, ένας άνδρας θέλησε να δώσει τη δική του ψήφο… «διαμαρτυρίας» για όλες τις γυναίκες, ψηφίζοντας «δαγκωτό» Ερντογάν στις εκλογές.
Σε βίντεο που ανέβηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται ο άνδρας να σφραγίζει δεκάδες ψηφοδέλτια και να βάζει την ειδική σφραγίδα μόνο στον Ερντογάν.
Μόλις τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής αντελήφθησαν τι συνέβη προσπάθησαν να τον απομακρύνουν, ενώ ο ίδιος δε δίστασε να τους επιτεθεί, χτυπώντας τους.
Ξύλο «έπεσε» και στην πόλη Νίσιβις στην επαρχία Σιρνάκ, όταν μέλη κόμματος προσπάθησαν να ανοίξουν την κάλπη. Η εφορευτική επιτροπή προσπάθησε να τον αποτρέψει με αποτέλεσμα να σημειωθεί ένταση.
Ειδικότερα, ο Λατόφ Οζέλ περιφερειάρχης και μέλος AKP εμφανίστηκε στο εκλογικό κέντρο με τους μπράβους του και άρχισε να παρενοχλεί την εφορευτική επιτροπή, εμποδίζοντας το απόρρητο της διαδικασίας. Σχετικό βίντεο διέρρευσε στα social media.
Στο βίντεο μάλιστα διακρίνεται ένας άνδρας να κρατά σφιχτά την κάλπη με τα δυο του χέρια, όταν ο Οζέλ τον πλησιάζει και του δίνει μια μπουνιά.
Ερντογάν ή Κιλιτσντάρογλου; Τι δήλωσαν αφού ψήφισαν σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα, καθώς οι Τούρκοι προσέρχονται στις κάλπες για την κρισιμότερη εκλογική αναμέτρηση εδώ και δεκαετίες
Μια διχασμένη Τουρκία καθορίζει τη μοίρα της στις πιο κομβικές εκλογές στη σύγχρονη ιστορία της, για να αποφασίσει εάν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα παραμείνει πρόεδρος μετά από 20 χρόνια στην εξουσία. Οι κάλπες θα αναδείξουν με αναλογικό σύστημα και τα 600 μέλη του τουρκικού κοινοβουλίου, ο ρόλος του οποίου υποβαθμίστηκε μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2017 και τη θέσπιση προεδρικού συστήματος.
Ο απερχόμενος πρόεδρος ψήφισε το πρωί σε εκλογικό τμήμα του Ουσκουντάρ της Κωνσταντινούπολης, όπου είχε συγκεντρωθεί πλήθος υποστηρικτών του, που τον επευφημούσε, όπως και τη σύζυγό του, Εμινέ. Ο ίδιος ευχήθηκε «ένα επικερδές μέλλον» για την χώρα τονίζοντας ότι «είναι σημαντικό όλοι οι ψηφοφόροι να ψηφίσουν απρόσκοπτα μέχρι στις 17.00 για να δείξουν την δύναμη της τουρκικής δημοκρατίας».
«Η δημοκρατία έλειψε σε όλους μας», δήλωσε ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης και ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP), Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, που ψήφισε νωρίτερα στην Άγκυρα. «Μας έλειψε να είμαστε μαζί, να αγκαλιαζόμαστε. Θα δείτε, η άνοιξη θα επιστρέψει σε αυτή τη χώρα, αν το θέλει ο Θεός, και θα διαρκέσει για πάντα» υποστήριξε.
Η κυβερνώσα συμμαχία του ισλαμοσυντηρητικού AKP και του ακροδεξιού συμμάχου του MHP έχει την πλειοψηφία, αλλά η Εθνική Συμμαχία, που σχηματίστηκε από έξι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις, φιλοδοξεί όχι μόνο να ανατρέψει την ισορροπία ισχύος αλλά να εξασφαλίσει πλειοψηφία δύο τρίτων, ώστε να μπορεί να προχωρήσει σε νέα αναθεώρηση του Συντάγματος.
Οι πολίτες της γείτονος προσέρχονται στην ψηφοφορία μετά από μια εκστρατεία σε κλίμα ακραίας πόλωσης με βία, απειλές και προβοκάτσιες με αποτέλεσμα να εκφράζονται ανησυχίες πως μπορεί σήμερα να ξεσπάσουν βίαια επεισόδια.
Η απόφαση του εκλογικού συμβουλίουαλλάζει τα δεδομένα, αφού έκρινε πως η απόσυρση του Μουχαρέμ Ιντζέ από την κούρσα δεν μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή στον πρώτο γύρο και ως εκ τούτου μπορεί να χρειαστεί δεύτερος, που θα θα διεξαχθεί στις 28 Μαΐου, εάν κανείς από τους δύο πρώτους υποψήφιους δεν συγκεντρώσει ποσοστό υψηλότερο του 50%.
Αν και κανείς δεν γνωρίζει τι θα κάνουν οι ψηφοφόροι του, όλα έδειχναν ότι θα ενισχυόταν σημαντικά ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, χωρίς να αποκλείεται νίκη του ακόμη και από τον πρώτο γύρο. Ωστόσο, τα ανοιχτά ζητήματα να είναι τόσα, που δεν επιτρέπουν καμία ασφαλή πρόβλεψη.
Ο Ερντογάν υστερεί οριακά στις δημοσκοπήσεις και γι' αυτό κατέφυγε σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια, προκειμένου να κερδίσει την επανεκλογή του. Ισχυριζόμενος ότι η Τουρκία έχει χτυπήσει πετρέλαιο μοίρασε δώρα, μοίρασε δώρα, ήτοι αυξήσεις στους μισθούς του Δημοσίου κατά 45% και δωρεάν φυσικό αέριο, αλλά και κινδυνολογία, καθώς σε προεκλογική του συγκέντρωση το περασμένο Σαββατοκύριακο έδειξε ένα δήθεν deepfake βίντεο, που δείχνει μια ομάδα Κούρδων μαχητών να εκφράζουν την υποστήριξή τους στον αντίπαλό του.
Οι τέσσερις υποψήφιοι στα ψηφοδέλτια / AP Photo/Emrah Gurel
Στην τελευταία του ομιλία επέλεξε να κατηγορήσει την αντιπολίτευση ότι συνεργάζεται με τον Αμερικανό πρόεδρο για να τον ανατρέψουν, αναπαράγοντας αυτό που λέει εδώ και καιρό, ότι οι αντίπαλοί του δέχονται εντολές από τη και ότι θα υποταχθεί στις επιθυμίες της εάν εκλεγεί.
Συγκεκριμένα, υπενθύμισε μια δήλωση του Τζο Μπάιντεν από την δική του εκστρατεία για την αμερικανική προεδρία, που είχε δημοσιευτεί στους New York Times τον Ιανουάριο του 2020, όταν είχε πει ότι η Ουάσινγκτον πρέπει να ενθαρρύνει τους αντιπάλους του Ερντογάν να τον νικήσουν μέσω εκλογών, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρέπει να εκδιωχθεί από την εξουσία με πραξικόπημα. «Ο Μπάιντεν έδωσε εντολή να ανατραπεί ο Ερντογάν, το γνωρίζω αυτό. Ο λαός μου όλος το γνωρίζει», ανέφερε ο Τούρκος ηγέτης. «Σε μια τέτοια περίπτωση, τότε οι εκλογές θα δώσουν μια απάντηση και στον Μπάιντεν», πρόσθεσε.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τόνισε ότι η Τουρκία είναι ένας μακροχρόνιος σύμμαχος των ΗΠΑ, σημειώνοντας πως παρακολουθούν στενά τις εκλογές αλλά δεν παίρνουν θέση σε αυτές. «Το μοναδικό μας ενδιαφέρον είναι η δημοκρατική διαδικασία, η οποία θα πρέπει να είναι και ελεύθερη και δίκαιη. Εμπιστευόμαστε τις τουρκικές αρχές ότι θα διεξαγάγουν τις εκλογές τηρώντας τη μακρά, περήφανη δημοκρατική παράδοση και τους νόμους της», ανέφερε.
Η σύνθεση του αυριανού τουρκικού κοινοβουλίου έχει επίσης κρίσιμη σημασία. Οι δημοσκοπήσεις προοιωνίζονται και σε αυτή την αναμέτρηση σκληρή μάχη ανάμεσα στο AKP και το MHP από τη μια και, και την Εθνική Συμμαχία από την άλλη. Οι σημερινές βουλευτικές και προεδρικές εκλογές κρίνουν όχι μόνο ποιος θα κυβερνήσει την Τουρκία, κράτος μέλος του NATO, αλλά και το πώς θα την κυβερνήσει, την εξέλιξη της οικονομίας, εν μέσω κρίσης που αύξησε κατακόρυφα το κόστος ζωής, καθώς και την εξωτερική πολιτική της, που σημαδεύτηκε από αρκετές μάλλον απρόβλεπτες στροφές.
Tι υποσχέθηκαν οι δύο αντίπαλοι
Η προεκλογική εκστρατεία Ερντογάν επικεντρώθηκε στη διαφήμιση της διακυβέρνησής του στους τομείς της αμυντικής βιομηχανίας και σε έργα υποδομής, με τον ίδιο να υποστηρίζει ότι η αντιπολίτευση θα ανατρέψει αυτά τα έργα προόδου.
Για πολλούς οι υποσχέσεις του για ταχεία ανοικοδόμηση, που αναδιαμόρφωνε σημαντικό μέρος του νότου της χώρας που καταστράφηκε από τους σεισμούς, αποτελούν τον πυρήνα των προσπαθειών για την απομάκρυνση της προσοχής από τους τις συνέπειές τους και τις 50.000 ανθρώπινες απώλειες μόλις πριν από τρεις μήνες, ενώ παραμένουν τα μεγάλα ερωτήματα για τις αιτίες και οι σφοδρές αντιδράσεις για τη διαχείριση της κρίσης από την κυβέρνησή του.
«Στόχος μας είναι να ανυψώσουμε τη ζώνη του σεισμού», είπε ο Ερντογάν έναν μήνα μετά τους σεισμούς, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση θα κατασκευάσει 319.000 σπίτια μέσα στον πρώτο χρόνο και 650.000 συνολικά. Οπότε για αρκετούς από τους επιζώντες δεν σημαίνουν λίγα αυτές οι δεσμεύσεις.
Η αντιπολίτευση της Τουρκίας έκανε εκστρατεία με την υπόσχεση ότι «η άνοιξη θα ξανάρθει», δεσμευόμενη να αναθεωρήσει τις πολιτικές του «σουλτάνου», που αναμόρφωσαν τη χώρα είκοσι χρόνια τώρα, ώστε να επιστρέψει η κοινοβουλευτική δημοκρατία. Ειδικά τα τελευταία χρόνια της θητείας του σημαδεύτηκαν ξεκάθαρα από ολοένα μεγαλύτερη αυταρχική στάση κατά των αντιπάλων του και όχι μόνο.
Ο Κιλιτσντάρογλου, υποψήφιος του συνασπισμού κομμάτων που κινούνται στο φάσμα από την εθνικιστική δεξιά ως τη φιλελεύθερη κεντροαριστερά περνώντας από το πολιτικό ισλάμ, υπόσχεται επίσης την επαναφορά της Τουρκίας σε πιο ορθόδοξη οικονομική πολιτική, αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και κατάργηση του προεδρικού συστήματος.
Η ψήφος των Κούρδων, που αντιπροσωπεύουν το 15-20% του εκλογικού σώματος, θα κρίνει πολλά. Το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP) δεν εντάχθηκε στον συνασπισμό, μολονότι εναντιώνεται σθεναρά στον Ερντογάν, ειδικά μετά τη φυλάκιση ηγετών του και τον διωγμό του τα τελευταία χρόνια, αλλά τάχθηκε αποφασιστικά υπέρ του Κιλιτσντάρογλου.
Το HDP συμμετέχει στις βουλευτικές εκλογές υπό τα λάβαρα του μικρού Κόμματος Πράσινης Αριστεράς, καθώς εκκρεμεί στη δικαιοσύνη δίωξη που ίσως οδηγήσει στην απαγόρευσή του, για δεσμούς με την «τρομοκρατία» –με το ένοπλο κουρδικό αυτονομιστικό κίνημα PKK–, που διαψεύδει κατηγορηματικά.
Ο Σινάν Ογάν, πρώην βουλευτής της άκρας δεξιάς, είναι επίσης υποψήφιος, όμως οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δεν του πιστώνουν παρά το 5% των προθέσεων ψήφου.
Η εκλογική διαδικασία σε αριθμούς
Στους εκλογικούς καταλόγους είναι εγγεγραμμένοι περίπου 64 εκατομμύρια ψηφοφόροι (επί συνόλου 85 εκατ. κατοίκων). Από αυτούς, 3,4 εκατ. έχουν ήδη ψηφίσει στο εξωτερικό. Άλλοι 5,2 εκατομμύρια είναι νέοι, που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά.
Εκατοντάδες παρατηρητές βρίσκονται στα 50.000 εκλογικά κέντρα που άνοιξαν στις 08:00 και θα κλείσουν στις 17:00. Το Συμβούλιο της Ευρώπης αναμενόταν να αναπτύξει 350 παρατηρητές, πέραν των εκλογικών αντιπροσώπων που έχουν οριστεί από τα κόμματα, συμπεριλαμβανομένων 300.000 από την αντιπολίτευση.
Πρόεδρος ως το 2028; Ο πρόεδρος θεωρητικά δεν μπορεί να αναδειχθεί παρά για δυο πενταετείς θητείες.
Όμως ο Ερντογάν διεκδικεί τρίτη διότι δεν λαμβάνεται υπόψη η νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2014, που έγινε όταν ακόμα το σύστημα ήταν κοινοβουλευτικό, έπειτα από τα 12 χρόνια που παρέμεινε στο αξίωμα του πρωθυπουργού
Ο Κιλιτσντάρογλου, που θέλει να αλλάξει ξανά το σύστημα από προεδρικό σε κοινοβουλευτικό και να θεσπιστεί μια μόνο επταετής θητεία στην προεδρία, έχει υπονοήσει πως θα παραμείνει αρχηγός του κράτους μόνο για μια θητεία.
Βάσει της τουρκικής νομοθεσίας, απαγορεύεται αυστηρά η μετάδοση των αποτελεσμάτων πριν από τις 21:00. Αργά το βράδυ πάντως αναμένεται να έχει ξεκαθαρίσει το εάν θα χρειαστεί να διεξαχθεί δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλυση της τουρκικής υπηρεσίας παρακολούθησης ραδιοτηλεοπτικών εκπομπών διαπίστωσε ότι ο πρόεδρος είχε περισσότερες από 32 ώρες κάλυψης σε ένα κρατικό κανάλι, ενώ ο αντίπαλός του μόλις 32 λεπτά.
Στις εκλογές του 2018, το ποσοστό συμμετοχής ξεπέρασε το 86%.
ανταπόκριση από την Κωνσταντινούπολη: Aριάνα Φερεντίνου
Μια νέα διάσταση αποκτά η πόλωση κατά την προεκλογική εκστρατεία στην Τουρκία. Την πόλωση με βάση τη σεξουαλική ταυτότητα. Ύστερα την στοχοποίηση του Κιλιτσντάρογλου από τον πρόεδρο Ερντογάν μετά την δημόσια παραδοχή του υποψηφίου της αντιπολίτευσης ότι είναι “Αλεβίτης’ -άρα ¨αιρετικός» στα μάτια των ορθόδοξων Σουνιτών που υπερασπίζεται ο πρόεδρος Ερντογάν-, ο Τούρκος πρόεδρος βάζει τώρα στο στόχαστρο και την κοινότητα των LGBT και κατηγορεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι υποστηρίζουν την κοινότητα, άρα είναι κατά των παραδοσιακών αρχών της μουσουλμανικής οικογένειας.
Μιλώντας χθες στην σεισμόπληκτη επαρχία του Γκαζιαντέπ, ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε στο τέλος της ομιλίας του ότι «το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το Εργατικό Κόμμα της Τουρκίας (TİP) και το Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP) είναι υποστηρικτές των LGBT και είναι εναντίον της ιερή δομής της οικογένειας. Τόνισε δε ότι «η 14η Μαΐου θα είναι η ημέρα για να δοθεί ένα μάθημα σε όσους υποστηρίζουν την LGBT και τη βία κατά των γυναικών».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο τούρκος πρόεδρος βάζει στο στόχαστρο την τουρκική κοινότητα των LGBT και συχνά σε πολωτικές ομιλίες μίσους χαρακτήρισε τα μέλη της «διεστραμμένους» θέλοντας να τους αντιπαραβάλλει με τους δικούς του υποστηρικτές ως υπόδειγμα καλών Μουσουλμάνων που στηρίζουν την παραδοσιακή οικογένεια. Ωστόσο, η χθεσινή αναφορά στο Γκαζιαντέπ φαίνεται να δείχνει ότι ο τούρκος πρόεδρος ενώπιον μιας αμφίβολης νίκης του στις 14 Μαΐου, θα εντείνει την πολωτική του ρητορική σε ακραίο βαθμό.
