Οθάνατος του αντιφρονούντα Αλεξέι Ναβάλνι, σε ηλικία 47 ετών, και υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, έχει προκαλέσει διεθνές σοκ, ενώ έφερε ξανά στο επίκεντρο τις διώξεις στη Ρωσία όσων τολμούν να αντιταχθούν, από οποιαδήποτε θέση στον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Μετά την ανακοίνωση ότι πέθανε στη φυλακή υψίστης ασφαλείας στην αρκτική Ρωσία, όπου κρατούνταν, διαδηλώσει ξέσπασαν σε πολλές χώρες του κόσμου, ενώ πληθαίνουν διαρκώς οι επικρίσεις από κυβερνήσεις και πολιτικές προσωπικότητες. Βασικό αίτημα να γίνει ανοιχτή και ενδελεχής έρευνα για τα αίτια του θανάτου του.
Διαδηλώσεις παντού
Κινητοποιήσεις, στις οποίες συμμετείχαν πολλές εκατοντάδες άνθρωποι, καταγράφηκαν στην Ευρώπη, τις ΗΠΑ, αλλά και στη Μέση Ανατολή, όπου υπάρχουν ρωσικές κοινότητες.
Στη Βαρσοβία οι διαδηλωτές, κυρίως νέοι, φώναζαν συνθήματα όπως «Πούτιν, δολοφόνε» και «Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, δεν θα συγχωρήσουμε ποτέ».
Οι εκατοντάδες συγκεντρωμένοι μπροστά στη ρωσική πρεσβεία στο Βερολίνο, φώναζαν: «Πούτιν δολοφόνε! Ο Πούτιν στη Χάγη», όπου έχει την έδρα του το Διεθνές Δικαστήριο.
Ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο | AP Photo/Kin Cheung
Στην Ουάσιγκτον, στη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε έξω από τη ρωσική πρεσβεία είχαν επίσης συγκεντρωθεί εκατοντάδες άνθρωποι. Μια διαδηλώτρια, η 29χρονη Πολίνα, μίλησε στο Reuters για «τραγική ημέρα» και χαρακτήρισε τον Αλεξέι Ναβάλνι «σύμβολο ελευθερίας, γενναιότητας και αντίστασης».
Στη Ρωσία, άνθρωποι έκαναν ουρές χθες το βράδυ για να αφήσουν ένα λουλούδι σε πολλές πόλεις στα μνημεία για τους πολιτικούς αντιφρονούντες, παρά την προειδοποίηση των ρωσικών αρχών να μην γίνουν διαδηλώσεις και σύμφωνα με κανάλια στο ρωσικό Telegram, που ειδικεύονται στην παρακολούθηση της καταστολής πράξεων διαμαρτυρίας, έχουν γίνει συλλήψεις.
Σόφια, Βουλγαρία | AP Photo/Valentina Petrova
Στο Βελιγράδι, εκατοντάδες Ρώσοι και άλλοι άναψαν κεριά και κατέθεσαν λουλούδια έξω από τη ρωσική πρεσβεία. Η Σερβία φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες Ρώσους, από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία πριν από δύο χρόνια.
Στη Γεωργία, όπου επίσης ζουν πολλοί Ρώσοι λόγω των στενών δεσμών των δύο χωρών, και στην πρωτεύουσά της Τιφλίδα, διαδηλωτές κρατούσαν πανό που έγραφαν «Ο Πούτιν είναι ο δολοφόνος» και «Δεν θα συγχωρέσουμε». Συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε και στην πόλη Μπατούμι.
Πορεία πραγματοποιήθηκε και στην πρωτεύουσα της Αρμενίας Ερεβάν, όπου επίσης έχουν καταφύγει Ρώσοι μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Μόντρεαλ, Καναδάς | Graham Hughes/The Canadian Press via AP
Στο Ισραήλ, επίσης, εκατοντάδες συγκεντρώθηκαν έξω από τη ρωσική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ, φωνάζοντας «Ρωσία χωρίς Πούτιν!». και «Η Ρωσία θα ελευθερωθεί!»
Πλήθη διαδηλωτών συγκεντρώθηκαν επίσης στο Βερολίνο και το Παρίσι, καθώς και στις πρωτεύουσες της Λετονίας, της Βουλγαρίας και της Εσθονίας, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Και οι Ρώσοι αντιφρονούντες
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν και το καθεστώς που έχει επιβάλει στη Ρωσία βρέθηκαν στο στόχαστρο και πολλών Ρώσων, είτε αντιφρονούντων είτε άλλων, που έχουν διωχθεί για άλλους λόγους.
«Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε ανεξάρτητα από την επίσημη αιτία, η ευθύνη για τον πρόωρο θάνατο είναι προσωπικά ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος πρώτα έδωσε το πράσινο φως στη δηλητηρίαση του Αλεξέι και μετά τον έβαλε στη φυλακή», δήλωσε ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, εξόριστος Ρώσος μεγιστάνας, που κάνει αντιπολίτευση στον Ρώσο πρόεδρο από το εξωτερικό.
«Εάν επιβεβαιωθεί, ο θάνατος του Αλεξέι είναι φόνος. Οργανώθηκε από τον Πούτιν», δήλωσε ο πολιτικός της αντιπολίτευσης Ντμίτρι Γκούντκοφ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ακόμα κι αν ο Αλεξέι πέθανε από “φυσικά” αίτια, αυτά προκλήθηκαν από τη δηλητηρίασή του και τα περαιτέρω βασανιστήρια στη φυλακή».
Λονδίνο, Βρετανία | AP Photo/Kin Cheung
Επίσης, ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι, επικριτής του Κρεμλίνου, Γκάρι Κασπάροφ, είπε ότι «ο Πούτιν προσπάθησε και απέτυχε να δολοφονήσει τον Ναβάλνι γρήγορα και κρυφά με δηλητήριο, και τώρα τον δολοφόνησε αργά και σε δημόσια θέα στη φυλακή». Και πρόσθεσε: «Τον σκότωσαν επειδή αποκάλυψε τον Πούτιν και τη μαφία του ως απατεώνες και κλέφτες που είναι».
Ο Πιοτρ Βερζίλοφ, εξέχον μέλος της ρωσικής ομάδας διαμαρτυρίας Pussy Riot, έγραψε στο Χ ότι «ο Ναβάλνι δολοφονήθηκε στη φυλακή. Σίγουρα θα εκδικηθούμε και θα καταστρέψουμε αυτό το καθεστώς».
Οι δυτικές αντιδράσεις
Οι χώρες της Δύσης συνεχίζουν να ζητούν από τη Ρωσία να λογοδοτήσει για τον του Αλεξέι Ναβάλνι.
Η βρετανική κυβέρνηση κάλεσε Ρώσους διπλωμάτες το βράδυ της Παρασκευής για να καταστήσει σαφές ότι οι ρωσικές αρχές θεωρούνται «πλήρως υπεύθυνες» για τον θάνατο του Ναβάλνι. Το Λονδίνο ζητά «ολοκληρωμένη και διαφανή έρευνα» για τον θάνατο του αντιφρονούντα δημοσιογράφου, ακτιβιστή και πολιτικού, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες ζήτησε «αξιόπιστη έρευνα».
«Σοκαρισμένος», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, που κατηγόρησε τον Ρώσο ομόλογό του ότι «ευθύνεται για τον θάνατο» του Ναβάλνι, τον οποίο χαρακτήρισε «ισχυρή φωνή υπέρ της αλήθειας». Το «ρωσικό καθεστώς» κατηγόρησαν και οι Βρυξέλλες.
«Θεωρούμε τον Βλαντίμιρ Πούτιν και το ρωσικό καθεστώς υπεύθυνους», είπε το πρωί του Σαββάτου ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονι Αλμπανέζι.
Ο θάνατος του Ναβάλνι δείχνει «την αδυναμία του Κρεμλίνου και τον φόβο του για όλους τους αντιπάλους», σύμφωνα με τον Εμανουέλ Μακρόν, ενώ ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι είναι «προφανές» πως ο Ναβάλνι «δολοφονήθηκε όπως χιλιάδες άλλοι (…) εξαιτίας ενός και μόνο ανθρώπου, του Πούτιν».
Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τις κατηγορίες αυτές «εντελώς απαράδεκτες», ενώ ο Ρώσος πρόεδρος μέχρι στιγμής έχει αποφύγει να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο.
Τον γύρο του Κιέβου κάνουν οι φήμες ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι θ’ αποπέμψει τον αρχηγό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγό Βάλερι Ζαλούζνι (στη φωτογραφία αρχείου από Ukrainian Presidential Press Service/via Reuters, επάνω, ο Ζαλούζνι, αριστερά, με τον Ζελένσκι).
Ο Ζελένσκι και ο Ζαλούζνι βρίσκονταν σε αντιπαράθεση εδώ και αρκετό καιρό. Πιθανή αφορμή για την απόλυση του στρατηγού θα είναι οι απώλειες μέσα και γύρω από την Αβντιίβκα, ουκρανικό στρατιωτικό προπύργιο, ακριβώς βόρεια του Ντονέτσκ. Ο Ζελένσκι χρειάζεται πιστούς ανθρώπους γύρω του καθώς η κατάστασή του γίνεται πιο επισφαλής
Οι φήμες θέλουν τον Κιρίλο Μπουντάνοφ, επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, ν’ αντικαθιστά τον Ζαλούζνι. Οι αναφορές επί του πεδίου δείχνουν ότι οι Ρώσοι έχουν προχωρήσει στο νότιο τμήμα της πόλης, εξουδετερώνοντας πολλά χαρακώματα και οχυρώσεις, ενώ η ρωσική επιχείρηση αποκτά ορμή και δύναμη καθώς νέα στρατεύματα ρίχνονται στη μάχη.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ρωσία θα πετύχει. Ενώ ο ουκρανικός στρατός μπορεί να είναι σε θέση να καθυστερήσει τους Ρώσους, δεν έχει καμία δυνατότητα να τους σταματήσει, γράφει σε ανάλυσή του ο Stephen Bryen, πρώην αναπληρωτής υφυπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, ειδικός στη στρατηγική και την τεχνολογία ασφαλείας.
Εάν η Ουκρανία επιχειρήσει να μεταφέρει επιπλέον δυνάμεις για να ενισχύσει τις προσπάθειές της, θα εκτεθεί στις ρωσικές απειλές σ’ άλλα σημεία της γραμμής επαφής.
Μια πρόφαση
Η Αβντιίβκα, ανεξάρτητα από τη σημασία της, αποτελεί απλώς μια πρόφαση για τον Ζελένσκι. Χρειάζεται πιστούς ανθρώπους γύρω του καθώς η κατάστασή του γίνεται πιο επισφαλής.
Οι ευρωπαίοι και αμερικανοί σύμμαχοί του, που εξακολουθούν να λένε πως επιθυμούν να του δώσουν ό,τι θέλει σε όπλα και οικονομική βοήθεια, αντιλαμβάνονται ότι η Ουκρανία δεν μπορεί ν’ αντέξει στη ρωσική στρατιωτική πίεση.
Γι’ αυτό η Ευρώπη βρίσκεται τώρα σε πανικό και η Ουάσιγκτον αναζητά μια νέα πολιτική.
Η Ευρώπη πιστεύει ότι εάν η Ρωσία κερδίσει στην Ουκρανία, όπως φαίνεται τώρα πιθανό, τότε απειλείται και η ίδια, ενώ οι Ευρωπαίοι δεν είναι προετοιμασμένοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Οι επικεφαλής του ΝΑΤΟ και οι πολιτικοί στη Γερμανία, τη Σουηδία, την Ολλανδία, την Εσθονία, την Πολωνία και αλλού φωνάζουν για την ενίσχυση της άμυνάς του.
Η σχεδόν πεντάμηνη άσκησή του, που ξεκινά στα τέλη Ιανουαρίου, αποτελεί μια προσπάθεια ν’ αποδείξει στη Ρωσία ότι θ’ αντισταθεί και θα πολεμήσει. Αλλά μπορεί επίσης να δείξει στους Ρώσους τι ακριβώς πρέπει να κάνουν εάν υπάρξει σύγκρουση.
Χωρίς επιλογές
Η άσκηση, με τη συμμετοχή 90.000 στρατιωτών, όπως λέγεται, έχει λάβει το μεγαλόπνοο όνομα, Steadfast Defender (Ακλόνητος Υπερασπιστής). Υποτίθεται ότι ενισχύει την εντύπωση της αξιοπιστίας του ΝΑΤΟ.
Οι Ρώσοι, στο μεταξύ, ακύρωσαν τη μεγάλη στρατιωτική τους άσκηση, που ονομάζεται Zapad (Δύση), ένα άγραφο μήνυμα για την Ευρώπη. Ανακοίνωσαν ότι πρέπει να επικεντρωθούν στην εκπαίδευση των νέων στρατιωτών, ναυτών και πιλότων της.
Η Ευρώπη δεν έχει επιλογές, καθώς η ασφάλειά της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης, ίσως πολύ πριν, οι Ευρωπαίοι έχουν επικεντρωθεί στις κοινωνικές δαπάνες και επένδυσαν ελάχιστα σε αμυντικά προγράμματα.
Ακόμη χειρότερα, πολλοί από αυτούς πήραν το στρατηγικό εφεδρικό πολεμικό υλικό τους και το έστειλαν στην Ουκρανία, αφήνοντάς άδεια τα ράφια και τις αποθήκες τους.
Στη Γερμανία, η οποία έπρεπε ν’ ανασυγκροτήσει τις ένοπλες δυνάμεις της με το σύνθημα Zeitenwende (Σημείο Καμπής), η κυβέρνηση έβαλε χέρι στο ταμείο των 108 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να προσφέρει χρήματα και όπλα στην Ουκρανία.
Μεγάλη αβεβαιότητα
Ενώ η Ρωσία φαίνεται να έχει δώσει εντολή στις αμυντικές κατασκευαστικές εταιρείες της να κάνουν πρόσθετες βάρδιες για την παραγωγή όπλων, ελάχιστα έχουν γίνει στην Ευρώπη ή τις Ηνωμένες Πολιτείες για την περαιτέρω ανάπτυξή της.
Αντίθετα, υπάρχουν ελλείψεις εργατικού δυναμικού, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και αργές παραγγελίες προμηθειών.
Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ έχουν διαθέσει τις περισσότερες από τις κρίσιμες πολεμικές προμήθειές τους, οι οποίες εστάλησαν στην Ουκρανία, προκαλώντας μεγάλη αβεβαιότητα για το κατά πόσον θα μπορούσαν να σώσουν την Ευρώπη, ακόμα κι αν ήθελαν να το κάνουν.
Παραμερίζοντας την αξιοπιστία ή την απουσία οποιασδήποτε επικείμενης ρωσικής απειλής για την Ευρώπη, οι ΗΠΑ αλλάζουν την πολιτική τους και αναγνωρίζουν ότι δεν μπορούν να κερδίσουν έναν συμβατικό πόλεμο κατά της Ρωσίας. (Που σημαίνει επίσης ότι δεν μπορούν να κερδίσουν έναν συμβατικό πόλεμο εναντίον της Κίνας, ίσως ούτε καν του Ιράν ή των μικροσκοπικών Χούθι).
Ολα αυτά γίνονται ξεκάθαρα ορατά στο Ιράκ όπου οι αμερικανικές βάσεις και εγκαταστάσεις βομβαρδίζονται τακτικά από ιρανικές πολιτοφυλακές, μετά από εντολές της Τεχεράνης.
Στόχος τους είναι τα αμερικανικά στρατεύματα να εγκαταλείψουν το Ιράκ και τη Συρία και, επιτυγχάνοντάς το, να δείξουν ότι οι ΗΠΑ είναι αναξιόπιστες και ακατάλληλες για να εξαρτάται κάποιος από αυτές.
Ο ρόλος του Μπουντάνοφ
Η νέα πολιτική της Ουκρανίας αναδύεται τους τελευταίους μήνες. Εάν έχει κατανοηθεί σωστά, σχεδιάστηκε για ν’ αντιμετωπίσει τη νέα πραγματικότητα ότι θα χάσει τον πόλεμο και πως η κυβέρνησή της μπορεί να χρειαστεί να εγκαταλείψει το Κίεβο.
Η ανάθεση στον Μπουντάνοφ του πραγματικού ελέγχου και της μετεγκατάστασης της πρωτεύουσας, πιθανώς στο Λβιβ, αποτελεί το θεμέλιο της νέας πολιτικής.
Επιχειρησιακά, θα πραγματοποιούνται ειδικές επιχειρήσεις, δολοφονίες, βομβαρδισμοί και οποιοδήποτε άλλο μέσο, συμπεριλαμβανομένου της ανατίναξης πυρηνικού αντιδραστήρα, για να τιμωρηθούν οι Ρώσοι και να βγουν εκτός ελέγχου.
Ο Ζελένσκι ετοιμάζει ήδη το σκηνικό λέγοντας ότι η Ρωσία θ’ ανατινάξει έναν πυρηνικό αντιδραστήρα. Οι Ρώσοι αναμφίβολα γνωρίζουν καλά ότι ο στόχος θα είναι ένας αντιδραστήρας στη δυτική Ρωσία και πως θα είναι ουκρανοί σαμποτέρ αυτοί που θ’ αναλάβουν την αποστολή.
Τρεις επιταγές για την Ουάσιγκτον
Για την Ουάσιγκτον υπάρχουν τρεις επιταγές. Η πρώτη είναι να μπορέσει να κρατήσει ζωντανό τον πόλεμο, απαιτώντας χρηματοδότηση από το Κογκρέσο.
Αυτό είναι δύσκολο να υλοποιηθεί, διότι εάν η Ουκρανία καταρρέει, τα μέλη του Σώματος δεν θα ποντάρουν σε μια χαμένη υπόθεση.
Στην πραγματικότητα, πιθανόν η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν περιμένει ότι το Κογκρέσο θα πετάξει περισσότερα δισεκατομμύρια, ειδικά εάν είναι βέβαιο ότι θα πάνε χαμένα.
Αυτό που θέλει να κάνει είναι να το κατηγορήσει μαζί και τους Ρεπουμπλικάνους για την απώλεια της Ουκρανίας.
Η δεύτερη επιτακτική ανάγκη είναι να διατηρηθεί η λειτουργία μιας φιλοδυτικής ουκρανικής κυβέρνησης, ακόμη κι αν χρειαστεί να εγκαταλείψει το Κίεβο. Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να επιβιώσει πολιτικά: εάν γίνει ένα πραξικόπημα, όλα τα στοιχήματα ακυρώνονται.
Η Ρωσία έξω από την Ευρώπη
Επομένως, η Ουάσιγκτον πρέπει ν’ αποτρέψει μια πολιτική κατάρρευση. Αυτή είναι μια δύσκολη υπόθεση, επειδή οι Ουκρανοί είναι ευλόγως δυστυχισμένοι, στην πραγματικότητα άθλιοι, καθώς νέοι και ηλικιωμένοι άνδρες αναγκάζονται να πολεμήσουν για έναν χαμένο πόλεμο και πολλοί απ’ αυτούς δεν επιστρέφουν στο σπίτι.
Η τρίτη επιταγή είναι να κρατηθεί η Ρωσία έξω από την Ευρώπη, δηλαδή ν’ αποτραπούν οι ευρωπαϊκές χώρες από το να συνάψουν δικές τους συμφωνίες με τη Μόσχα. Οπως πάει η Ουκρανία, πάνε η Ευρώπη και το ΝΑΤΟ.
Εάν οι Ρώσοι καταφέρουν να βάλουν μια φιλορωσική κυβέρνηση στο Κίεβο, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να βρουν μια πρακτική λύση για να ζήσουν με τη Μόσχα. Ο βασικός παράγοντας είναι η Γερμανία και η σημερινή γερμανική κυβέρνηση δεν θα συνομιλήσει με τη Ρωσία, τουλάχιστον όχι τώρα.
Αλλά αυτό μπορεί ν’ αλλάξει στο εγγύς μέλλον. Εάν πέσει η Ουκρανία, η Γερμανία θα χρειαστεί ν’ ακολουθήσει άλλη πολιτική.
Ο ευκολότερος τρόπος για την κυβέρνησή της ν’ αλλάξει κατεύθυνση είναι να κατηγορήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες για κάτι, όπως την καταστροφή του αγωγού Nord Stream. Αυτό θα άνοιγε την πόρτα για συνομιλίες με τον Πούτιν.
Οργή έχει προκαλέσει στη Ρωσία η κίνηση ελεγκτή τρένου να πετάξει στα χιόνια γάτα που βρήκε μέσα στα βαγόνια, με αποτέλεσμα το τετράποδο να πεθάνει από το κρύο.
Ο Twix, όπως ήταν το όνομα της γάτας, ταξίδευε με τους ιδιοκτήτες του, όταν για άγνωστο λόγο κατάφερε να βγει από το κλουβί, με αποτέλεσμα η γυναίκα ελεγκτής να τον θεωρήσει αδέσποτο.
Η στιγμή που η ελεγκτής πέταξε στο χιόνι τη γάτα, με τις θερμοκρασίες στην περιοχη να είναι -30 βαθμούς Κελσίου
Το περιστατικό συνέβη στο δρομολόγιο προς την Αγία Πετρούπολη στις 11 Ιανουαρίου, όταν το τρένο σταμάτησε στην πόλη Κίροφ.
Όταν οι ιδιοκτήτες της γάτας διαπίστωσαν την εξαφάνισή της, οργάνωσαν μέσω Telegram επιχείρηση εντοπισμού της, με τον άψυχο Twix να εντοπίζεται εννέα ημέρες αργότερα, στις 20 Ιανουαρίου.
Μετά την τραγική κατάληξη για τη γάτα, περισσότεροι από 300.000 Ρώσοι έχουν υπογράψει αίτηση με την οποία ζητούν την απόλυση της ελεγκτή, ενώ άλλοι 100.000 ζητούν την άσκηση δίωξης σε βάρος της.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε σήμερα (3/1) ότι 248 Ρώσοι αιχμάλωτοι πολέμου επέστρεψαν στη Ρωσία από την Ουκρανία ως αποτέλεσμα «πολύπλοκων» διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Ρωσία και Ουκρανία αντάλλαξαν εκατοντάδες αιχμαλώτους πολέμου
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι περισσότεροι από 200 Ουκρανοί αιχμάλωτοι πολέμου επέστρεψαν από τη Ρωσία.
«Οι δικοί μας είναι στην πατρίδα»
«Οι δικοί μας είναι στην πατρίδα», έγραψε σε ανάρτησή του στην εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram μαζί μ’ ένα σύντομο βίντεο που δείχνει μερικούς από τους απελευθερωθέντες αιχμαλώτους πολέμου.
Οι δύο χώρες έχουν ήδη ανταλλάξει αιχμαλώτους πολέμου σε διάφορες χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια του συνεχιζόμενου επί 22 μήνες πολέμου.
Ο λέξι Τιλνένκο ήλπιζε πως φέτος θα ήταν η χρονιά που η Ουκρανία θα εκδίωκε τη Ρωσία από κομμάτια κατεχόμενης γης. Καθώς το 2023 πλησιάζει στο τέλος του, η γενέτειρά του, η νότια πόλη Χερσώνα, εξακολουθεί να σφυροκοπάται και η πρώτη γραμμή δεν έχει σχεδόν καθόλου μετακινηθεί.
Ο Τιλνένκο, που έφυγε από τη Χερσώνα πέρυσι και ζει στο Κίεβο όπου βοηθάει εσωτερικά εκτοπισμένους ανθρώπους (IDPs), πιστεύει πως η Ρωσία προσπαθεί να ανασυγκροτήσει τις πολύ μεγαλύτερες σε αριθμό ένοπλες δυνάμεις της και να εντείνει την πολεμική προσπάθειά της.
«Η ελπίδα είναι πως η Δύση μπορεί με κάποιο τρόπο να κινητοποιηθεί, με κάποιο τρόπο να βάλει μπρος την αμυντική βιομηχανία της ώστε να ανανεώσει τον εξοπλισμό και να παραγάγει ό,τι χρειάζεται προκειμένου να υπερασπιστούμε τους απλούς πολίτες μας», είπε ο 36χρονος.
Είκοσι έναν και πλέον μήνες στο καμίνι της μεγαλύτερης σύγκρουσης στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι μάχες μαίνονται χωρίς ορατό τέλος και καμία πλευρά δεν έχει επιτύχει ένα αποφασιστικό πλήγμα στο πεδίο της μάχης.
Οι Ουκρανοί στρατιώτες, ζώντας σε παγωμένα χαρακώματα, παραδέχονται πως είναι εξαντλημένοι, δεν έχουν τις δυνάμεις να περάσουν έναν δεύτερο χειμώνα σε πλήρους κλίμακας πόλεμο, απέναντι σε μια πλούσια σε πόρους, εξοπλισμένη με πυρηνικά υπερδύναμη που έχει τον τριπλάσιο και πλέον πληθυσμό σε σχέση με την Ουκρανία.
Οι Ουκρανοί γνωρίζουν πως πρέπει να εξασφαλίσουν δυτική στρατιωτική βοήθεια ώστε να συνεχίσουν -- και πως θα είναι πιο δύσκολο, με τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα να αποσπά την προσοχή της διεθνούς κοινότητας.
Τα ρωσικά στρατεύματα, που κατέχουν περίπου το 17,5% της Ουκρανίας, είναι και πάλι σε επίθεση στα ανατολικά αφού άντεξαν σε μεγάλο βαθμό μια ουκρανική αντεπίθεση που δεν μπόρεσε να διασπάσει εκτεταμένες αμυντικές γραμμές στα νότια και ανατολικά.
Η σκοτεινή προοπτική έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αισιοδοξία που επικρατούσε στο Κίεβο πριν από έναν χρόνο, όταν οι Ουκρανοί διέψευσαν τις προβλέψεις και απέκρουσαν τα ρωσικά στρατεύματα γύρω από την πρωτεύουσά τους προτού ανακαταλάβουν έδαφος στο βορειοανατολικά και νότια, περιλαμβανομένης της πόλης της Χερσώνας.
Γιατί έχει σημασία
Ο απολογισμός εξακολουθεί να αυξάνεται σε έναν πόλεμο κατά τον οποίο έχουν ήδη σκοτωθεί η τραυματισθεί εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, έχουν καταστραφεί ουκρανικές πόλεις και χωριά, εκατομμύρια έχουν αναγκασθεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι έχουν τεθεί υπό κατοχή.
Οι επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους είναι μέρος της καθημερινότητας. Στη βορειοανατολική πόλη Χάρκοβο, κατασκευάζονται σχολεία κάτω από το έδαφος ώστε τα παιδιά να μην σκοτώνονται σε αεροπορικές επιδρομές.
Ο Τιλνένκο ηγείται της Crimea SOS, μιας οργάνωσης που βοηθά πέντε εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένους. Λέει πως δεν σχεδιάζει να επιστρέψει στη Χερσώνα λόγω της διαρκούς απειλής από το πυροβολικό και κατευθυνόμενες βόμβες από αέρος.
Αισθάνεται πως η δυτική στρατιωτική βοήθεια θα έπρεπε να έχει έρθει πιο γρήγορα, σε μεγαλύτερους όγκους και με λιγότερο αποσπασματικό τρόπο. Η αεροπορική ισχύς που είναι ζωτικής σημασίας για την αντεπίθεση, λέει, λείπει ιδιαίτερα φέτος και τα μαχητικά F-16, που έχει υποσχεθεί η Δύση στην Ουκρανία, δεν έχουν ακόμη παραδοθεί.
Η χορήγηση κρίσιμης σημασίας στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας από τη Δύση δεν έρχεται πλέον απρόσκοπτα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει καταστήσει τη νίκη της Ουκρανίας στόχο της εξωτερικής πολιτικής ενόψει της προσπάθειας για επανεκλογή του τον Νοέμβριο του 2024, όμως η τύχη του πακέτου βοήθειας ύψους 60 δισ. δολαρίων που πρότεινε ο Μπάιντεν είναι αβέβαιη λόγω της εναντίωσης ορισμένων Ρεπουμπλικανών.
Μια ξεχωριστή πρόταση για τετραετή στρατιωτική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση ύψους 20 δισ. ευρώ έχει προσκρούσει επίσης στην αντίδραση ορισμένων μελών της Ένωσης.
Η έλλειψη σημαντικής προόδου στο πεδίο της μάχης φέτος θα πλήξει επίσης πολιτικά τον Μπάιντεν στις εκλογές προαναγγέλλοντας ενδεχομένως την επάνοδο του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που ζήτησε από το Κογκρέσο φέτος το καλοκαίρι να παρακρατήσει τη βοήθεια στην Ουκρανία.
Τι σημαίνει για το 2024
Μερικοί Ουκρανοί, περιλαμβανομένου του Τιλνένκο, πιστεύουν πως ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε χαλάρωση στις μάχες προκειμένου να οικοδομήσει περαιτέρω άμυνες και να ετοιμάσει τον ρωσικό στρατό για μια νέα επίθεση.
Ο Πούτιν μπορεί να αισθάνεται πως μπορεί να κλιμακώσει την πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας μόλις, όπως αναμένεται, εξασφαλίσει μια νέα εξαετή θητεία στο Κρεμλίνο στις εκλογές που θα διεξαχθούν τον ερχόμενο Μάρτιο.
Η Ουκρανία επρόκειτο επίσης να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές τον Μάρτιο, αλλά αυτό πλέον δεν θα συμβεί λόγω του στρατιωτικού νόμου.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έθεσε τέλος στις εκτιμήσεις ότι μπορεί να βρεθεί μια εναλλακτική τον περασμένο μήνα, λέγοντας πως τώρα «δεν είναι η ώρα» για εκλογές.
Η πίεση του πολέμου είναι πιθανόν να βαρύνει στην κοινωνία και το πολιτικό τοπίο το ερχόμενο έτος. Οι υπό εξέλιξη μεταρρυθμίσεις ώστε να καταστεί πιο αποτελεσματική η στρατολόγηση και επιστράτευση καταδεικνύουν τα ευαίσθητα αλλά σημαντικά θέματα μέσα από τα οποία η κυβέρνηση θα πρέπει να χαράξει τον δρόμο της.
Ο Τιλμένκο λέει πως η κούραση από τον πόλεμο είναι ένα γεγονός.
«Όλοι είναι κουρασμένοι. Οι στρατιώτες είναι κουρασμένοι, τα θύματα είναι κουρασμένα, οι εσωτερικά εκτοπισμένοι είναι κουρασμένοι. Αλλά δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής. Δεν μπορούμε απλώς να τα παρατήσουμε και να πούμε, "οκ, καλά". Αν μη τι άλλο, τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν πεθάνει. Ελπίζουμε ότι θα γίνει πιο εύκολο. Και θα δούμε πώς θα πάει».
Η Μόσχα κατηγόρησε τον ουκρανικό στρατό για μια επίθεση που στοίχισε τη ζωή σε 18 ανθρώπους, μεταξύ των οποίων δύο παιδιά, και προκάλεσε τον τραυματισμό άλλων 111 στο Μπέλγκοροντ, ρωσική πόλη κοντά στα ρωσοουκρανικά σύνορα, την επομένη των μαζικών ρωσικών πληγμάτων που στοίχισαν τη ζωή σε 39 ανθρώπους στην Ουκρανία.
«Στο Μπέλγκοροντ, ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται σε 18 άτομα, 11 κάτοικοι τραυματίσθηκαν», αναφέρεται σε ανακοίνωση που αναρτήθηκε στο Telegram
Εφόδους σε πολλά γκέι μπαρ της Μόσχας έκανε το βράδυ της Παρασκευής, η αστυνομία σύμφωνα με ρωσικά Μέσα στοχεύοντας άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Οι έφοδοι σε γκέι μπαρ της Μόσχας έγιναν μόλις μία ημέρα μετά, από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστήριο της Ρωσίας, να απαγορεύσει τις δραστηριότητές του ΛΟΑΤΚΙ κινήματος στη χώρα. Οι θαμώνες των γκέι μπαρ, τέθηκαν για λίγο υπό κράτηση ενώ η αστυνομία φωτογράφησε τα διαβατήριά τους κατά τη διάρκεια των επιδρομών, σύμφωνα με το κανάλι του Telegram.
Ένας θαμώνας, δήλωσε πως φοβόταν ότι θα του επιβληθεί ποινή φυλάκισης, ενώ κατά τη διάρκεια των ελέγχων η απάντηση των αρχών σύμφωνα με τον θαμώνα, ήταν πως έψαχναν για ναρκωτικά.
«Στη μέση του πάρτι, η μουσική σταμάτησε και η αστυνομία άρχισε να μπαίνει στα μπαρ», δήλωσε ένας αυτόπτης μάρτυρας, προσθέτοντας ότι στο πάρτι στο κέντρο της Μόσχας υπήρχαν και ξένοι υπήκοοι. Ένα άλλο κανάλι του Telegram, ανέφερε ότι το βράδυ της Παρασκευής έγιναν επιδρομές σε τρία κλαμπ στη Μόσχα.
Το 2013 ψηφίστηκε νόμος που απαγορεύει την «προπαγάνδα μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων» που απευθύνεται σε ανηλίκους
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εμφανίστηκαν φωτογραφίες και ένα βίντεο που φέρεται να δείχνουν ένα αστυνομικό βαν και αστυνομικούς έξω από ένα από τα κλαμπ.
Οι ομοφοβικοί νόμοι της Ρωσίας
Το σύνταγμα της Ρωσίας, τροποποιήθηκε το 2020 για να καταστεί σαφές ότι ο γάμος σημαίνει ένωση μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας και οι ενώσεις ομοφύλων δεν αναγνωρίζονται στη χώρα.
Τα τελευταία χρόνια η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα της χώρας δέχεται όλο και μεγαλύτερη πίεση από τις αρχές, λέει ο Steve Rosenberg του BBC στη Μόσχα. Το 2013 ψηφίστηκε νόμος που απαγορεύει την «προπαγάνδα μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων» που απευθύνεται σε ανηλίκους.
Πέρυσι, οι περιορισμοί αυτοί επεκτάθηκαν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες στη Ρωσία. Οι αναφορές στα ΛΟΑΤΚΙ άτομα έχουν διαγραφεί από βιβλία, ταινίες, διαφημίσεις και τηλεοπτικές εκπομπές.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ένα ρωσικό τηλεοπτικό κανάλι αποχρωμάτισε ένα ουράνιο τόξο σε ένα νοτιοκορεατικό ποπ βίντεο, για να μην κατηγορηθεί για παραβίαση του νόμου περί «ομοφυλοφιλικής προπαγάνδας».
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας έκρινε ότι οι ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστές θα πρέπει χαρακτηριστούν τρομοκράτες, μια κίνηση η οποία σύμφωνα με εκπροσώπους ομοφυλόφιλων και διεμφυλικών ατόμων κινδυνεύει να οδηγήσει σε συλλήψεις και διώξεις.
Δημοσιογράφος του Reuters που βρισκόταν στο δικαστήριο άκουσε το Σώμα να ανακοινώνει ότι ενέκρινε αίτημα του υπουργείου Δικαιοσύνης να αναγνωρίσει ως εξτρεμιστικό αυτό που χαρακτήρισε “διεθνές κοινωνικό κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+ “ και να απαγορεύσει τις δραστηριότητές του.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται στην προσπάθεια να αυξηθούν οι περιορισμοί στη Ρωσία της έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισμού και της έμφυλης ταυτότητας, περιλαμβανομένων νόμων που απαγορεύουν την προώθηση “μη παραδοσιακών” σεξουαλικών σχέσεων και την απαγόρευση νομικών ή ιατρικών αλλαγών φύλου.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος αναμένεται να ανακοινώσει σύντομα ότι θα διεκδικήσει μια νέα εξαετή θητεία τον Μάρτιο, έχει επιδιώξει επί μακρόν να προωθήσει μια εικόνα της Ρωσίας ως θεματοφύλακα των παραδοσιακών ηθικών αξιών σε αντίθεση με την παρηκμασμένη Δύση.
Παρέμβαση του ΟΗΕ, αποδοκιμάζει την απόφαση
Ο ‘Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ αποδοκίμασε την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, καλώντας τη Μόσχα να καταργήσει τους νόμους που επιβάλλουν διακρίσεις σε βάρος της εν λόγω κοινότητας.
«Καλώ τις ρωσικές αρχές να καταργήσουν άμεσα τους νόμους που θέτουν ακατάλληλους περιορισμούς στο έργο των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή που εισάγουν διακρίσεις εις βάρος των ατόμων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας», ανέφερε ο Τουρκ σε δηλώσεις του.
Η απόφαση του δικαστηρίου εναντίον «του διεθνούς κοινωνικού κινήματος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας» όπως την αποκαλεί, είναι μέρος μιας σειράς αυξανόμενων περιορισμών ως προς τις εκφράσεις του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου στη χώρα.
Η Ραβίνα Σαμντασάνι, η εκπρόσωπος Τύπου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε ότι η κατάσταση με την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ στη Ρωσία «βαίνει απ’ το κακό στο χειρότερο», με τα μέλη της να φοβούνται ότι μπορεί να συλληφθούν και να καταδικαστούν.
«Αυτό σημαίνει για την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ ότι θα υπάρξει περαιτέρω καταστολή των θεμελιωδών δικαιωμάτων της», δήλωσε η Σαμντασάνι στο Reuters αναφερόμενη στην απόφαση που έλαβε το δικαστήριο νωρίτερα σήμερα.
Η ίδια πρόσθεσε ότι η έλλειψη σαφήνειας γύρω από τον ορισμό που έδωσε το δικαστήριο για το κίνημα ΛΟΑΤΚΙ+, παρέχει το δικαίωμα στον νόμο να προβαίνει σε καταχρήσεις.
«Αφήνει πολλά περιθώρια αβεβαιότητας για τους ανθρώπους σχετικά με το τι μπορεί να τους οδηγήσει στη φυλακή και τι είναι επιτρεπτό», είπε.
Μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις, η ομάδα των πέντε χωρών με αναδυόμενες οικονομίες γνωστή ως BRICS, η οποία θεωρεί εαυτόν αντίβαρο στη Δύση, προσκάλεσε έξι ακόμη χώρες να ενταχθούν -οι περισσότερες από τη Μέση Ανατολή– κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής της στο Γιοχάνεσμπουργκ αυτή την εβδομάδα.
Το μπλοκ, το οποίο αρχικά ήταν ένα ακρωνύμιο που επινοήθηκε από τον επικεφαλής οικονομολόγο της Goldman Sachs Τζιμ Ο’Νιλ, το 2001, ιδρύθηκε ως άτυπη λέσχη τεσσάρων χωρών το 2009. Στο αρχικό σχήμα συμμετείχαν οι Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα και το 2010 προστέθηκε η Νότια Αφρική.
Την περασμένη Πέμπτη (24/8) αποφασίστηκε η πρώτη διεύρυνση του μπλοκ εδώ και 13 χρόνια.
Πριν τη σύνοδο κορυφής του Γιοχάνεσμπουργκ, περισσότερες από 20 χώρες είχαν υποβάλει επίσημα αίτημα για να ενταχθούν στη BRICS -η συμμαχία θέλει να βασίζεται στη συναίνεση και χρειάζεται όλα τα μέλη να συμφωνούν στις αποφάσεις- και περισσότερες από 20 άλλες είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον, γεγονός που δείχνει πώς το μπλοκ μπορεί να έχει απήχηση σε πολλούς ως εναλλακτική λύση.
Διακηρυγμένος στόχος των BRICS είναι να ενισχυθεί η φωνή του Παγκόσμιου Νότου. Τόσο τα σημερινά πέντε μέλη, όσο και δεκάδες άλλες αναπτυσσόμενες χώρες που εκπροσωπήθηκαν στη σύνοδο κορυφής απηύθυναν επανειλημμένα έκκληση για μια δικαιότερη παγκόσμια τάξη και τη μεταρρύθμιση διεθνών θεσμών όπως τα Ηνωμένα Έθνη, το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Αν και υπήρχε δυναμική για την επέκταση της BRICS εδώ και μήνες, που προωθήθηκε κυρίως από την Κίνα και τη Ρωσία, οι πέντε ηγέτες είχαν κλειδωθεί σε συζητήσεις κεκλεισμένων των θυρών για δύο ημέρες, την Τρίτη (22/8) και την Τετάρτη (23/8), προτού καταλήξουν σε συμφωνία για την επέκταση την τελευταία ημέρα της συνόδου.
Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία ήταν μεταξύ των έξι χωρών που προσκλήθηκαν, σε μια κίνηση που αποτιμάται ως σημάδι ενίσχυσης του συνασπισμού Κίνας-Ρωσίας, καθώς οι εντάσεις με τη Δύση αυξάνονται συνεχώς. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Αργεντινή, η Αίγυπτος και η Αιθιοπία πρόκειται επίσης να εισέλθουν στην BRICS από την 1η Ιανουαρίου 2024.
Παράλληλα, η διεύρυνση αντανακλά την έλλειψη προόδου στην εμβάθυνση της υφιστάμενης συμμαχίας BRICS, η οποία, παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ, έχει αποκλίνοντα συμφέροντα – από την άνοδο της Κίνας ως παγκόσμιας υπερδύναμης, μέχρι την πολιτική της «μη προσήλωσης» της Ινδίας σε στρατιωτικές υποθέσεις και την ιδιότητα της Βραζιλίας ως εξαγωγέα γεωργικών προϊόντων. Ορισμένα από τα νέα μέλη, ιδίως η Σαουδική Αραβία και το Ιράν, έχουν ιστορικό προβληματικών σχέσεων, που δεν αφήνουν πολλές προοπτικές για συνεκτική δράση πέρα από την ενίσχυση της εκπροσώπησης της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής στο μπλοκ.
Η διεύρυνση θεωρείται νίκη για τον ηγέτη της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος υποστήριξε σθεναρά την ταχεία προσθήκη νέων μελών. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι φέρεται να ανησυχεί για την προσθήκη κρατών που βρίσκονται κοντά στο Πεκίνο – Ινδία και Κίνα έχουν συνοριακές διαφορές και τείνουν να θεωρούν η μία την άλλη δυνητικούς αντιπάλους.
Ο Σι Τζινπίνγκ, που ταξίδεψε στην Αφρική για πρώτη φορά μετά από πέντε χρόνια, δεσμεύτηκε για μεγαλύτερη συνεργασία με τη Νότια Αφρική για την ενίσχυση της φωνής των φτωχών εθνών και επαίνεσε τις αναπτυσσόμενες χώρες που «αποτίναξαν το ζυγό της αποικιοκρατίας».
EPA/GIANLUIGI GUERCIA / POOL
Ο Μοχαμάντ Τζαμσίντι, πολιτικός αναπληρωτής του προέδρου του Ιράν Εμπραχίμ Ραΐσι, χαρακτήρισε την ένταξη στις BRICS «στρατηγική νίκη για την εξωτερική πολιτική του Ιράν».
Ο Ραΐσι συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπας Φαϊζάλ μπιν Φαρχάν, ο οποίος δήλωσε ότι το πλούσιο σε πετρέλαιο βασίλειο θα μπορούσε να είναι ηγέτης του μπλοκ, δεδομένων των πόρων, του πλούτου και της πρόσβασής του στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο.
Η «ακτινογραφία» των νέων μελών
Ιράν
Το Ιράν, το οποίο κατέχει τη δεύτερη θέση σε αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο και το ένα τέταρτο των αποθεμάτων πετρελαίου στη Μέση Ανατολή, επιδίωξε να γίνει μέλος των BRICS για να ενισχύσει τους οικονομικούς και πολιτικούς δεσμούς του με μη δυτικές δυνάμεις.
Τα τελευταία χρόνια, το Ιράν έχει σφυρηλατήσει μια βαθύτερη εταιρική σχέση ασφάλειας και στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία και έχει ενισχύσει τους οικονομικούς δεσμούς του με την Κίνα. Η πρόσκληση να γίνει μέλος των BRICS θεωρήθηκε από πολλούς ως ανταμοιβή.
Η προσθήκη του Ιράν θα αυξήσει σχεδόν αναμφίβολα τις γεωπολιτικές εντάσεις με τη Δύση, γεγονός που θα μπορούσε να κάνει άλλα σημερινά μέλη του μπλοκ, όπως η Ινδία, να αισθανθούν άβολα.
Η οικονομία του Ιράν, που κατατάσσεται στην 22η θέση της παγκόσμιας κατάταξης το 2022, μαστίζεται από τον πληθωρισμό, την αργή ανάπτυξη και τις οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Αλλά οι ελιγμοί του θεοκρατικού καθεστώτος και η πώληση πετρελαίου στην Κίνα σε ανταγωνιστική τιμή, διασώζει για την ώρα τη χώρα. Έχει επίσης διαφοροποιήσει την οικονομία της από το πετρέλαιο και έχει αυξήσει το εμπόριο με τα μέλη των BRICS.
Σαουδική Αραβία
Η ένταξη της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, των δύο μεγαλύτερων δυνάμεων του Περσικού Κόλπου και δύο από τους μεγαλύτερους προμηθευτές ενέργειας στον κόσμο, είναι πιθανό να προσδώσει στο μπλοκ πρόσθετο βάρος στην προσπάθειά του να αμφισβητήσει την παγκόσμια τάξη πραγμάτων που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ.
Και οι δύο χώρες είναι μακροχρόνιοι σύμμαχοι των ΗΠΑ, στις οποίες βασίζονται για την προστασία τους σε μια ασταθή περιοχή. Ταυτόχρονα, όμως, και οι δύο ακολουθούν τον δικό τους δρόμο όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, ιδίως σε ζητήματα όπως η παραγωγή πετρελαίου, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι σχέσεις τους με το Ιράν και τη Συρία – χώρες που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προτιμούσαν να κρατήσουν απομονωμένες.
Μιλώντας στη σύνοδο κορυφής των BRICS την Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, πρίγκιπας Φαϊσάλ Μπίν Φάρχαν Αλ-Σαούντ, δήλωσε ότι η χώρα του και τα μέλη των BRICS μοιράζονται την ισχυρή πεποίθηση ότι «σέβονται την ανεξαρτησία και την κυριαρχία των κρατών και δεν παρεμβαίνουν στις υποθέσεις του».
Η Σαουδική Αραβία βλέπει την ένταξή της στο μπλοκ ως ένα ακόμη βήμα στις προσπάθειές της να εξισορροπήσει τις παραδοσιακές συνεργασίες της με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη με τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της στην Ανατολή, την Κίνα και την Ινδία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανέφερε ότι η χώρα του δεν έχει ακόμη αποφασίσει αν θα ενταχθεί στις BRICS. Είπε ότι εκτίμησε την πρόσκληση, αλλά περίμενε περισσότερες λεπτομέρειες από την ομάδα σχετικά με τη φύση της ιδιότητας του μέλους.
«Με βάση αυτό και μετά από τις εσωτερικές μας διαβουλεύσεις, θα λάβουμε την κατάλληλη απόφαση», δήλωσε στα τοπικά μέσα ενημέρωσης την Πέμπτη (24/8).
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Τα Εμιράτα, όπως και η Σαουδική Αραβία, επιδίωξαν τα τελευταία χρόνια να αποκτήσουν μεγαλύτερο ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή, ακόμη και όταν αυτό σήμαινε απόκλιση από τα αμερικανικά συμφέροντα.
Παρά το γεγονός ότι υπολογίζει στις αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας, ο κυβερνήτης των Εμιράτων, ο σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Ζαΐντ Αλ Ναχιάν, έχει συμφιλιωθεί τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Κίνα. Επισκέφθηκε τη Ρωσία δύο φορές τον περασμένο χρόνο για να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και συμφώνησε να εκπαιδεύσει την αεροπορία των Εμιράτων με την κινεζική αυτόν τον μήνα.
Οικονομικά, τα ΗΑΕ έχουν ωφεληθεί από τις μη δυτικές σχέσεις. Ρωσικό πετρέλαιο και χρυσός βρήκαν «στέγη» στο Ντουμπάι, μετά τις δυτικές κυρώσεις που έπληξαν τη Ρωσία λόγω της εισβολής πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία. Παράλληλα, το εμπόριο των Εμιράτων με την Ινδία και την Κίνα έχει ανθίσει.
Η χώρα διατηρεί τη μεγαλύτερη αμυντική συνεργασία σε επίπεδο προμήθειας εξοπλισμού με τις ΗΠΑ και οι αναλυτές λένε ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει σύντομα την ομπρέλα της αμερικανικής ασφαλείας. Ωστόσο, η απογοήτευση μεταξύ αξιωματούχων για ελλειπή στήριξη από πλευράς Ουάσινγκτον στον Περσικό Κόλπο από τις απειλές της Τεχεράνης, έπαιξε ρόλο στις αποφάσεις των Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας να καταλήξουν σε χωριστές συμφωνίες με το Ιράν, την μακροχρόνια περιφερειακή νέμεσή τους, καθιστώντας για πρώτη φορά εδώ και χρόνια δυνατό και οι τρεις χώρες να ανήκουν στο ίδιο μπλοκ.
Αργεντινή
Η Αργεντινή έχει την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στη Λατινική Αμερική, μετά τη Βραζιλία και το Μεξικό. Στους υποστηρικτές της στη BRICS περιλαμβάνονται η Ινδία, η Βραζιλία – ο μεγαλύτερος εμπορικός της εταίρος, και η Κίνα, με την οποία διατηρεί ολοένα και στενότερους οικονομικούς δεσμούς.
Ο πρόεδρος της Αργεντινής Αλμπέρτο Φερνάντες δήλωσε ότι η είσοδος στο μπλοκ αντιπροσωπεύει μια οικονομική ευκαιρία για τη χώρα του, η οποία έχει βυθιστεί σε μία από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών, με τον ετήσιο πληθωρισμό να ξεπερνά το 100%.
Ο Γκάμπριελ Μερίνο, εμπειρογνώμονας διεθνών σχέσεων με έδρα το Μπουένος Άιρες, δήλωσε ότι η ένταξη στις BRICS θα ενισχύσει και θα ανοίξει νέες σημαντικές αγορές για την Αργεντινή. Θα προσφέρει επίσης νέες δυνατότητες χρηματοδότησης μόλις η χώρα γίνει δεκτή στη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS.
Αίγυπτος
Η Αίγυπτος είναι ένας από τους κορυφαίους αποδέκτες αμερικανικής βοήθειας, αλλά διατηρεί εδώ και καιρό μια ισχυρή σχέση με τη Ρωσία, με ολοένα και αυξανόμενους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα.
Το ενδιαφέρον της να «απεξαρτηθεί» από την Ουάσινγκτον ενισχύθηκε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, καθώς η Αίγυπτος έμαθε πόσο ενοχλητική μπορεί να είναι η εξάρτηση από το δολάριο. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πυροδότησε μια συναλλαγματική κρίση και στη συνέχεια έβαλε την αιγυπτιακή οικονομία σε κατρακύλα.
Οι επενδυτές απέσυραν πανικόβλητοι δισεκατομμύρια δολάρια από την Αίγυπτο και οι κρίσιμες εισαγωγές σιταριού και καυσίμων, που αγοράστηκαν με δολάρια, εκτοξεύτηκαν σε τιμές. Ορισμένες εισαγωγές έγιναν σπάνιες και οι τιμές αυξήθηκαν.
Η έλλειψη δολαρίων δυσκόλεψε επίσης τη χώρα να αποπληρώσει τα χρέη της και την ανάγκασε να υποτιμήσει απότομα το νόμισμά της. Εντός των BRICS, η Αίγυπτος μπορούσε να συναλλάσσεται σε τοπικό νόμισμα. Ελπίζει επίσης να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις από τις χώρες μέλη.
Αιθιοπία
Πριν από λίγο καιρό, η Αιθιοπία ήταν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, με επικεφαλής τον Άμπιι Αχμέτ, έναν δυναμικό νεαρό πρωθυπουργό με Νόμπελ Ειρήνης. Δύο χρόνια εμφυλίου πολέμου στo Τιγκράι οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έκοψαν τα εμπορικά προνόμια και ανέστειλαν την επισιτιστική βοήθεια προς την Αιθιοπία.
Για τον Άμπιι Αχμέτ, η BRICS προσφέρει μια ευκαιρία να απομακρυνθεί περισσότερο από την αμερικανική τροχιά. Είναι ήδη στενά συνδεδεμένος με τα Εμιράτα, τα οποία του παρείχαν κρίσιμη στρατιωτική υποστήριξη κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Τιγκράι.
Και οικονομικά, ο Άμπιι Αχμέτ χρειάζεται ξένη βοήθεια για να ενισχύσει το εξασθενημένο νόμισμα της Αιθιοπίας και να αναζητήσει νέες επενδύσεις: Αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών του, Ahmed Shide, εκτίμησε ότι θα κοστίσει 20 δισεκατομμύρια δολάρια μόνο για την ανοικοδόμηση από τον πόλεμο στο Τιγκράι.
*Με πληροφορίες από Associated Press, New York Times, Politico
Ο ηγέτης της Wagner ήταν ανάμεσα στους δέκα νεκρούς και πλέον όλοι έχουν ταυτοποιηθεί μέσω ανάλυσης DNA, σύμφωνα με τις ρωσικές αρχές.
Την είδηση μεταδίδουν διεθνή ΜΜΕ.
Υπενθυμίζεται ότι το αεροπλάνο που μετέφερε τον Πριγκόζιν συνετρίβη νοτιοδυτικά της Μόσχας στις 25 Αυγούστου, χωρίς κανένα επιζώντα.
Το Κρεμλίνο αρνείται τις κατηγορίες ότι ευθύνεται για την αεροπορική συντριβή.
Τις προηγούμενες ημέρες, υπήρχαν πληροφορίες ότι ο ηγέτης και ιδρυτής της Wagner είχε ταυτοποιηθεί από το κομμένο δάχτυλο που είχε έπειτα από τραυματισμό στο αριστερό του χέρι ενώ εξέτιε την ποινή του σε σωφρονιστικό ίδρυμα, σύμφωνα με την Daily Mail.
Ένας ανώτερος διοικητής της Wagner ήταν αυτός που αναγνώρισε το πτώμα από τον τραυματισμό, καθώς και τον δεύτερο στην ιεραρχία της μισθοφορικής οργάνωσης Ντμίτρι Ούτκιν από τα τατουάζ του.
H πρώτη αντίδραση Πούτιν μετά τον θάνατο του Πριγκόζιν
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στις οικογένειες των νεκρών της αεροπορικής συντριβής που σημειώθηκε την Τετάρτη και χαρακτήρισε τον πρώην συνεργάτη του ως «επιτυχημένο επιχειρηματία».
Ωστόσο, o Ρώσος πρόεδρος τόνισε σε τηλεοπτική συνέντευξή του ότι ο Πριγκόζιν «είχε κάνει λάθη».
Ο Ρώσος ηγέτης αναγνώρισε, πάντως, τη «σημαντική συμβολή» των νεκρών της αεροπορικής συντριβής στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ τόνισε ότι θα γίνει έρευνα για τη συντριβή του αεροπλάνου.
Ο Ρώσος πρόεδρος υποστήριξε ότι ενημερώθηκε για την αεροπορική συντριβή την Πέμπτη το πρωί. Ο ίδιος είχε μάθει, όπως είπε, ότι ο ηγέτης και ιδρυτής της μισθοφορικής οργάνωσης Βάγκνερ βρισκόταν στη βόρεια Αφρική.