Την ίδια στιγμή, επίσης δεκάδες χιλιάδες είναι οι Ουκρανοί πολίτες που επιχείρησαν να διαφύγουν από τη χώρα, προκειμένου να μην υποχρεωθούν να πολεμήσουν στο μέτωπο. Σημειώνεται ότι οι Ουκρανοί άνδρες ηλικίας από 18 έως 60 ετών απαγορεύεται να φύγουν από τη χώρα – πλην κάποιων εξαιρέσεων. Μοιραία, όσοι θέλουν να γλιτώσουν από τη στρατολόγηση, περνούν παράνομα τα σύνορα, μερικές φορές διακινδυνεύοντας τη ζωή τους.
Όπως ανακοίνωσε η ουκρανική συνοριοφυλακή, πάνω από 49.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί στην Ουκρανία επειδή επιχείρησαν να φύγουν από τη χώρα περνώντας παράνομα τα σύνορα, αφού επιβλήθηκε, το 2022, ο στρατιωτικός νόμος εξαιτίας της ρωσικής εισβολής.
«Από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, περίπου 45.000 Ουκρανοί πολίτες, άνδρες ηλικίας από 18 έως 60 ετών, συνελήφθησαν από την Εθνική Υπηρεσία Συνοριοφυλάκων» ενώ προσπαθούσαν να φύγουν κρυφά από τη χώρα, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπός της, Αντρίι Ντεμτσένκο. Εξάλλου, «περίπου 4.000» συνελήφθησαν επειδή επιχείρησαν να περάσουν τα σύνορα μέσω νόμιμων διαβάσεων αλλά έχοντας στην κατοχή τους πλαστά έγγραφα.
Το δίκτυο και το σύστημα
Οι περισσότεροι από τους Ουκρανούς που προσπαθούν να φύγουν περνούν από την Υπερκαρπαθία, μια ορεινή, δασώδη περιοχή στα σύνορα με τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, που εδώ και πολύ καιρό ήταν χώρος διακίνησης διαφόρων λαθραίων προϊόντων.
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, το Κίεβο προσπαθεί να καταπολεμήσει τα δίκτυα των παράνομων διακινητών. Τον Ιανουάριο η αστυνομία ανακοίνωσε ότι έκανε περίπου 600 έρευνες για να συλλάβει εκείνους που βοήθησαν «εκατοντάδες άνδρες» να περάσουν τα σύνορα.
Το σύστημα στρατολόγησης στην Ουκρανία, που σημαδεύτηκε από σκάνδαλα, επικρίνεται δριμύτατα και θεωρείται γενικά αναποτελεσματικό, διεφθαρμένο και άδικο. Εξαιτίας των σκανδάλων, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι καθαίρεσε το 2023 όλους τους τοπικούς αξιωματούχους που ήταν αρμόδιοι για τη στρατολόγηση.
Εν μέσω φόβων για κυβερνοεπιθέσεις ή σαμποτάζ σε υποβρύχια καλώδια επικοινωνιών, τουλάχιστον πέντε χώρες της Βόρειας Ευρώπης –Φινλανδία, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία και Φινλανδία- αναπτύσσουν συστήματα συναλλαγών με κάρτες που θα λειτουργούν ακόμα και χωρίς σύνδεση στο Διαδίκτυο.
«Η πιθανότητα μείζονων διακοπών έχει αυξηθεί καθώς η γεωπολιτική κατάσταση αλλάζει σε όλο τον κόσμο» δήλωσε ο Τουόμας Βαλιμάκι, μέλος του ΔΣ της Τράπεζας της Φινλανδίας, αναφερόμενος στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Τα συστήματα ηλεκτρονικών πληρωμών, προειδοποίησε, θα μπορούσαν να γίνουν στόχος επιθέσεων λόγω του κρίσιμου ρόλου τους στην οικονομία και την καθημερινή ζωή.
Σύμφωνα με δεδομένα της κεντρικής τράπεζας, μόνο το 10% των Φιλανδών χρησιμοποιεί τα μετρητά ως κύριο τρόπο πληρωμής, κάτι που σημαίνει ότι η χώρα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ηλεκτρονικές πληρωμές.
Offline
«Δεδομένου ότι οι πληρωμές με κάρτες απαιτούν διεθνείς συνδέσεις δεδομένων, η Φινλανδία πρέπει να είναι προετοιμασμένη για διακοπές. Στην ίδια κατάσταση βρίσκονται εξάλλου και άλλα κράτη» είπε, κατονομάζοντας τις τρεις υπόλοιπες τρεις χώρες. Ανάλογα σχέδια ίσως έχουν και άλλες κυβερνήσεις, πρόσθεσε ο Βαλιμάκι.
Όπως είπε, το σχέδιο δεν έχει οριστικοποιηθεί, πιθανώς όμως θα αφορά τερματικές συσκευές που θα κρυπτογραφούν και θα αποθηκεύουν τα δεδομένα των συναλλαγών μέχρι να αποκατασταθεί η σύνδεση στο Διαδίκτυο.
Στη Σουηδία, εκπρόσωπος της κεντρικής τράπεζας δήλωσε πως το ίδρυμα σχεδιάζει να λανσάρει ως την 1η Ιουλίου ένα σύστημα που θα επιτρέπει στους καταναλωτές να πληρώνουν offline με κάρτες για βασικά αγαθά για διάστημα έως επτά ημερών.
Πέρυσι, η μεγαλύτερη τράπεζα της Σκανδιναβίας, η Nordea, χτυπήθηκε από κυβερνοεπίθεση DoS που διήρκεσε μέρες και σε πολλές περιπτώσεις μπλόκαρε το web banking.
Σύμφωνα με τον Βαλιμάκι, ολόκληρη η Ευρώπη είναι ώρα να μειώσει την εξάρτησή της από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, τις οποίες διεκπεραιώνουν κυρίως οι αμερικανικές εταιρείες Visa και Mastercard.
«Μπορεί να έχουμε την εντύπωση ότι έχουμε επιλογές, όπως το να πληρώνουμε για παράδειγμα με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα με ή Apple Pay, όμως όλα αυτά λειτουργούν μέσω των υποδομών της Visa και της Mastercard» είπε.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχεδιάζει εδώ και καιρό μια ψηφιακή έκδοση του ευρώ, η οποία θα επέτρεπε άμεσες συναλλαγές. Σύμφωνα όμως με τον Βαλιμάκι, ακόμα και αν το ψηφιακό ευρώ εξασφαλίσει την πολιτική στήριξη των χωρών της ευρωζώνης θα χρειαζόταν χρόνια για να τεθεί σε κυκλοφορία.
Σε μια άλλη προσπάθεια προστασίας της οικονομικής ασφάλειας, η Φινλανδία ετοιμάζει εθνικό σύστημα που θα δίνει στους πολίτες πρόσβαση στις αποταμιεύσεις τους ακόμα και αν η τράπεζά τους τεθεί εκτός λειτουργίας.
Αποχωρούν από τη διαμεσολάβηση των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, οι ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Σύμφωνα με το αμερικανικό ΥΠΕΞ, οι ΗΠΑ θα περιορίσουν τον ρόλο τους στη διαμεσολάβηση.
Υπενθυμίζεται ότι ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς είχε δηλώσει ότι ο πόλεμος «δεν θα τελειώσει σύντομα».
Κάνοντας μια δραματική στροφή στον ρόλο που διαδραμάτιζαν μέχρι τώρα στο Ουκρανικό, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι δεν θα ενεργούν πλέον ως διαμεσολαβητές στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας.
Η Τάμι Μπρους, εκπρόσωπος του υπουργείου, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ αλλάζουν «τη μεθοδολογία του τρόπου με τον οποίο συμβάλλουμε» στις συνομιλίες και ότι δεν θα «πετούν πλέον σε όλο τον κόσμο με το καπέλο στο χέρι» για συναντήσεις.
«Θα συνεχίσουμε να βοηθάμε, αλλά δεν θα πετάμε πλέον σε όλο τον κόσμο ως διαμεσολαβητές σε συναντήσεις», δήλωσε η Μπρους στους δημοσιογράφους. «Τώρα εναπόκειται στις δύο πλευρές, έχει έρθει η ώρα που πρέπει να παρουσιάσουν και να αναπτύξουν συγκεκριμένες ιδέες για το πώς θα τερματιστεί αυτή η σύγκρουση. Αυτό θα εξαρτηθεί από αυτές» συμπλήρωσε.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς είχε προειδοποιήσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι απίθανο να τελειώσει σύντομα και είχε τονίσει ότι εναπόκειται τώρα στο Κίεβο και τη Μόσχα να καταλήξουν σε διευθέτηση.
Μιλώντας στο Fox News, ο Βανς είχε υποστηρίξει ότι ο Πρόεδρος Trump έφερε και τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά ότι οι ΗΠΑ δεν θα ηγούνται πλέον των προσπαθειών για τη διαμεσολάβηση στην ειρήνη.
«Δεν πάει πουθενά… δεν πρόκειται να τελειώσει σύντομα», είπε. «Θα πρέπει τώρα να καταλήξουν σε συμφωνία και να σταματήσουν αυτή τη βίαιη, κτηνώδη σύγκρουση».
Οι κινήσεις αυτές από πλευράς των ΗΠΑ έρχονται την ώρα που το Κρεμλίνο έχει εκφράσει ανοιχτά την προθυμία του για απευθείας συνομιλίες, αφού όμως απέρριψε μια πρόσφατη ειρηνευτική πρόταση των ΗΠΑ με την αιτιολογία ότι δεν παρέχει διεθνή αναγνώριση σε εδάφη που έχουν καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις.
Η Ουκρανία, από την πλευρά της, αρνείται σταθερά να αναγνωρίσει οποιαδήποτε ρωσική προσάρτηση, υποστηρίζοντας ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν πρέπει να ανταμειφθεί για την εισβολή στο κυρίαρχο έδαφός της.
Την εξέλιξη αυτή, φοβούνταν εδώ και μέρες οι Ευρωπαίοι, καθώς υπήρχαν ενδείξεις ότι η κυβέρνηση Τραμπ, δεν ενδιαφερόταν ουσιαστικά για την επίτευξη μιας συμφωνίας ειρήνης, αλλά νοιαζόταν περισσότερο να κλείσει την συμφωνία για τα ορυκτά της Ουκρανίας με το Κίεβο.
Η σορός της Ουκρανής δημοσιογράφου Βικτόρια Ροσίνα (Viktoriia Roshchyna) επαναπατρίστηκε τον Φεβρουάριο του 2025, τέσσερις μήνες μετά την ανακοίνωση του θανάτου της. Η δημοσιογράφος αιχμαλωτίστηκε ενώ ερευνούσε Ουκρανούς πολίτες που φυλακίζονταν παράνομα στην περιοχή της Ζαπορίζια, ενώ η ίδια κρατήθηκε σε απομόνωση για πάνω από ένα χρόνο στα κατεχόμενα εδάφη και σε ρωσική φυλακή. Το Forbidden Stories παρακολούθησε το ταξίδι της, αποκαλύπτοντας νέα στοιχεία για τους τελευταίους μήνες της αιχμαλωσίας της και τις συνθήκες του θανάτου της.
Οι αποκαλύψεις μας
Η σορός της Βικτόρια Ροσίνα επαναπατρίστηκε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2025. Έφερε τα σημάδια των βασανιστηρίων. Αρκετά όργανά της έλειπαν. Δύο από τις πηγές της στα κατεχόμενα εδάφη, καθώς και ο αρχισυντάκτης της, επιβεβαίωσαν στο Forbidden Stories ότι η δημοσιογράφος είχε πράγματι ταξιδέψει στη Ζαπορίζια για να ερευνήσει τα βασανιστήρια πολιτών σε άτυπα κέντρα κράτησης. Η Βικτόρια είχε αρχίσει να μαθαίνει τα ονόματα των υπευθύνων για αυτή τη φυλάκιση και τα βασανιστήρια, μεταξύ των οποίων και πράκτορες της FSB, της υπηρεσίας εσωτερικής ασφαλείας της Ρωσίας.
Φορτηγά ξεφορτώνουν πτώματα κατά εκατοντάδες. Συνολικά 757, αποσταλμένα σε διάφορα νεκροτομεία της Ουκρανίας για νεκροψία. Στο νεκροτομείο της Βίννιτσα, μιας πόλης στο κεντροδυτικό τμήμα της χώρας, οι ερευνητές εξετάζουν προσεκτικά δεκάδες σορούς την Τρίτη, 25 Φεβρουαρίου 2025. Η τελευταία είναι τυλιγμένη σε έναν λευκό σάκο. Στην επιφάνειά του, μια χειρόγραφη επιγραφή: «NM SPAS 757». Το ακρωνύμιο είναι κωδικός στα ρωσικά: «Άγνωστος άνδρας, εκτεταμένες αλλοιώσεις στις στεφανιαίες αρτηρίες, σορός αριθμός 757». Οι πράκτορες ανοίγουν το φερμουάρ και ανακαλύπτουν έναν ακόμη μαύρο σάκο.
Μέσα, το πτώμα μιας νεαρής γυναίκας σε φρικτή κατάσταση. Ωστόσο, οι ερευνητές κατάφεραν να διακρίνουν μια μικρή ετικέτα που ήταν κολλημένη στη δεξιά κνήμη, η οποία έγραφε: "Roshchyna, V.V.".
Μετά από μήνες αβεβαιότητας για την οικογένειά της - και κωλυσιεργία από τους Ρώσους - τα λείψανα της Βικτόρια Ροσίνα, μιας Ουκρανής δημοσιογράφου, επιστράφηκαν.
Τελικά, δεν ήταν τυχαίο ότι την έστειλαν πίσω ανάμεσα στα πτώματα των σκληροτράχηλων στρατιωτών που είχαν πέσει στο μέτωπο. Με την αποφασιστικότητά της να καταγράψει τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στα κατεχόμενα εδάφη, η Βικτόρια ήταν ένα λάφυρο πολέμου για τη Ρωσία.
Ο επαναπατρισμός της σορού της Βικτόρια σηματοδοτεί το τέλος μιας μακράς αναμονής και διαψεύδει τις ελπίδες των συγγενών της μοναδικής Ουκρανής δημοσιογράφου που έχει πεθάνει μέχρι σήμερα σε ρωσική φυλακή. Εξαφανίστηκε το καλοκαίρι του 2023, ερευνώντας Ουκρανούς πολίτες που φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν από τη Ρωσία στην περιοχή Ζαπορίζια της κατεχόμενης ζώνης. Έπειτα από περισσότερους από δώδεκα μήνες μεταγωγών μεταξύ τουλάχιστον δύο άτυπων κέντρων κράτησης και μιας ρωσικής φυλακής, ο θάνατός της ενόσω βρισκόταν σε αιχμαλωσία ανακοινώθηκε από το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας τον Οκτώβριο του 2024.
Σε επιστολή τους προς το Forbidden Stories, οι ουκρανικές εισαγγελικές αρχές επιβεβαίωσαν τον επαναπατρισμό της σορού της Βικτόρια Ροσίνα, επικαλούμενες 99,999% ταύτιση DNA με "συγγενείς" της δημοσιογράφου. Ο Γιούρι Μπελούσοφ, επικεφαλής της μονάδας εγκλημάτων πολέμου της ουκρανικής Γενικής Εισαγγελίας, αναφέρει ότι οι αρχικές ιατροδικαστικές αναλύσεις δείχνουν "πολυάριθμα σημάδια βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης στο σώμα της, συμπεριλαμβανομένων εκδορών και αιμορραγιών σε διάφορα σημεία, ένα σπασμένο πλευρό, τραύματα στον αυχένα και πιθανά ίχνη ηλεκτροσόκ στα πόδια".
Ο Μπελούσοφ προσθέτει ότι το πτώμα έφερε "σημάδια αυτοψίας που διενεργήθηκε πριν από την επιστροφή του στην Ουκρανία" και την απουσία ορισμένων οργάνων - μια αφαίρεση που πιθανώς έγινε για να συγκαλυφθεί η αιτία θανάτου. Αυτό θα μπορούσε να προσμετρηθεί ως πρόσθετο έγκλημα πολέμου.
Όταν επικοινώνησαν με τον πατέρα της Βικτόρια και τον δικηγόρο του, δήλωσαν ότι δεν αναγνώρισαν την αρχική έκθεση πραγματογνωμοσύνης και ανέμεναν νέα ιατροδικαστική ανάλυση.
Η ανακοίνωση του θανάτου του δημοσιογράφου σηματοδότησε την αφετηρία της έρευνας. Η ομάδα Forbidden Stories ξεκίνησε την έρευνα τον Οκτώβριο του 2024 και ταξίδεψε δύο φορές στην Ουκρανία. Για τρεις μήνες, 45 δημοσιογράφοι από 13 μέσα ενημέρωσης συνεργάστηκαν για να ανασυνθέσουν το ταξίδι της Ουκρανής δημοσιογράφου στην κατεχόμενη Ουκρανία και τη Ρωσία. Η κοινοπραξία με επικεφαλής το Forbidden Stories, αποστολή της οποίας είναι να συνεχίσει το έργο δημοσιογράφων που έχουν σκοτωθεί, φυλακιστεί ή απειληθεί, συνέχισε επίσης την έρευνα της Βικτόρια για τους "κρατούμενους-φάντασμα", τους 16.000 έως 20.000 Ουκρανούς πολίτες που έχουν παγιδευτεί σε ένα αδιαφανές σύστημα. Πρόκειται για τα άτυπα κέντρα κράτησης που διαχειρίζεται η Ρωσία.
"Η Βικτόρια ήταν η μόνη δημοσιογράφος που κάλυπτε τα κατεχόμενα εδάφη. Για εκείνη ήταν μια αποστολή", λέει η Σέβγκιλ Μουσαϊέβα, συντάκτριά της στην Ukrainska Pravda. "Ήταν η γέφυρα μεταξύ της Ουκρανίας και αυτών των εδαφών και μοιραζόταν κρίσιμες πληροφορίες για τη ζωή εκεί. Μετά την εξαφάνισή της, δεν υπήρχε πλέον κάλυψη για το τι συνέβαινε εκεί".
Η Βικτόρια ήθελε να πει στον κόσμο για την τύχη αυτών των πολιτών που αιχμαλωτίστηκαν στην κατεχόμενη ζώνη. Κατέληξε να γίνει μια από αυτούς.
Μια επικίνδυνη αποστολή
Η εξαφάνιση της Βικτόρια Ροσίνα μπορεί να ειπωθεί μόνο αποσπασματικά. Αποσπάσματα συναρμολογημένα από λόγια που ειπώθηκαν μέσα στους τοίχους μιας φυλακής, θολές αναμνήσεις ανώνυμων μαρτύρων και την αναζήτηση ενός απαρηγόρητου πατέρα.
Η ιστορία της ξεκινά στην καρδιά των βιομηχανικών πεδιάδων της νοτιοανατολικής Ουκρανίας. Πιο συγκεκριμένα, στην περιοχή Ζαπορίζια. Σχεδόν 27.183 τετραγωνικά χιλιόμετρα απλώνονται μεταξύ της λεκάνης της Αζοφικής Θάλασσας και του ποταμού Δνείπερου. Από το 2022, τα δύο τρίτα αυτής της περιοχής έχουν προσαρτηθεί παράνομα από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις. Παραμορφωμένη από τρία χρόνια πολέμου και μια σχεδόν ακίνητη γραμμή μετώπου, αυτή η κατεχόμενη ζώνη είναι πλέον μια μαύρη τρύπα. Ένα μέρος από το οποίο δεν διαφεύγει σχεδόν καμία πληροφορία.
Η Βίκα-όπως την αποκαλούσαν οι συνάδελφοι και η οικογένειά της- γεννήθηκε το 1996 στην ομώνυμη πρωτεύουσα της περιοχής Ζαπορίζια, σχεδόν πέντε χρόνια μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Σε ένα από τα πρώτα της ρεπορτάζ, πολύ πριν από τη ρωσική εισβολή, η Βίκα κάλυψε μια μεγάλη ποινική υπόθεση στην παραθαλάσσια πόλη Μπερντιάνσκ. "Φαινόταν να έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη συγγένεια με αυτά τα εδάφη, τα οποία σήμερα είναι υπό κατοχή", εκμυστηρεύεται η Σέβγκιλ Μουσαϊέβα, συντάκτριά της στην Ukrainska Pravda.
Μια προσκόλληση, ακόμη και μια στοργή που την οδηγεί να επιστρέψει μετά τη ρωσική προσάρτηση. Μεταξύ Φεβρουαρίου 2022 και Ιουλίου 2023, πήγε "τουλάχιστον τέσσερις φορές στις κατεχόμενες ζώνες", σύμφωνα με την Μουσαϊέβα. Τον Μάρτιο του 2022, κατά τη διάρκεια μιας από αυτές τις αποστολές, η Βικτόρια συνελήφθη από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και κρατήθηκε για μια εβδομάδα στο Μπερντιάνσκ.
Όταν αφέθηκε ελεύθερη, οι εκδότες, οι συνάδελφοι και η οικογένειά της την παρακάλεσαν να μην επιστρέψει. Εκείνη δεν τους άκουσε. Τον Ιούλιο του 2023, η 26χρονη Βίκα, προετοιμάζει ένα νέο ταξίδι στην περιοχή Ζαπορίζια, η οποία πλήττεται από τον πόλεμο εδώ και ενάμιση χρόνο. Το σχέδιό της είναι ξεκάθαρο. "Συζητήσαμε για τα μέρη όπου βασανίζονται Ουκρανοί και μου εξήγησε πώς οραματίζεται την έρευνα", θυμάται η Μουσαϊέβα. "Ήθελε να εντοπίσει αυτά τα μέρη και όλους τους ανθρώπους που εμπλέκονται".
Στην κατεχόμενη ζώνη
Δύο μάρτυρες που εντοπίστηκαν από την κοινοπραξία την συνάντησαν κατά τη διάρκεια της έρευνάς τους σε διάφορες πόλεις της περιοχής Ζαπορίζια. Ένας από αυτούς μάλιστα , την είδε δύο φορές το 2023. Θυμάται τη νευρικότητά της. "Ήταν κλειστή και δεν έλεγε πολλά. Δεν ξέρω τι φοβόταν. Ίσως να την κατέγραφαν κάμερες ή κάτι τέτοιο", θυμάται ο Μίκολα, το όνομα του οποίου έχει αλλάξει επειδή εξακολουθεί να ζει σε κατεχόμενο έδαφος.
Ο Μίκολα την οδήγησε με το αυτοκίνητό του στο Μπερντιάνσκ. Εκεί, η Βίκα πήγε σε ένα παραθαλάσσιο ξενοδοχείο, όπου πίστευε ότι συνεδρίαζαν πράκτορες της FSB (Ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας). Αργότερα, όταν θέλησε να επιστρέψει στην περιοχή, έστειλε μήνυμα στον Μίκολα ζητώντας τουάλλη μια χάρη: να την μεταφέρει στο Ενερχοντάρ, μια πόλη υπό τον έλεγχο των δυνάμεων κατοχής, πάνω από 200 χιλιόμετρα βόρεια της ακτής. Αυτή τη φορά, εκείνος αρνήθηκε, εξηγώντας ότι το ταξίδι θα ήταν πολύ επικίνδυνο χωρίς ρωσικό διαβατήριο.
Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Forbidden Stories, η 59χρονη Όλγα δίνει περισσότερες λεπτομέρειες για την έρευνα της Βίκα. Με καταγωγή από μια μικρή πόλη στις όχθες της Αζοφικής Θάλασσας, μας διαβεβαιώνει ότι η δημοσιογράφος είχε αρχίσει να καταρτίζει μια λίστα με Ρώσους αξιωματούχους. "Μου μίλησε για την αιχμαλωσία της και μου έκανε ένα σωρό ερωτήσεις. Συνειδητοποίησα ότι είχε πολλές πληροφορίες και τη δική της βάση δεδομένων για τους πράκτορες της FSB", αποκαλύπτει η γυναίκα που θέλησε να κατονομαστεί μόνο με το μικρό της όνομα.
Η Όλγα συνάντησε τη Βίκα για πρώτη φορά το 2019. Μετά την εισβολή και με κίνδυνο της ζωής της, άρχισε να της στέλνει φωτογραφίες από τα κατεχόμενα εδάφη. Τελικά συναντήθηκαν το καλοκαίρι του 2022, στο σταθμό λεωφορείων του Μπερντιάνσκ. Σχεδίαζαν να ξανασυναντηθούν τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, αλλά η Βίκα έπρεπε να φύγει βιαστικά από την κατεχόμενη ζώνη για λόγους ασφαλείας.
Παρά το χαμένο ραντεβού, διατήρησαν επαφή καθ' όλη τη διάρκεια του 2023. Εκείνο το καλοκαίρι, η Βίκα της έστειλε ένα μήνυμα ζητώντας της να τη βοηθήσει να βρει επαφές στα ελεγχόμενα από τη Ρωσία εδάφη.
Στα τέλη Ιουλίου, η Βίκα θέτει σε εφαρμογή το σχέδιό της. Από το Κίεβο, ταξιδεύει με μικρό λεωφορείο στην Πολωνία - όπου το τηλέφωνό της χτυπάει λίγο μετά τις 2 το μεσημέρι. Την επόμενη μέρα, στις 26 Ιουλίου, περνάει στη Ρωσία στο σημείο ελέγχου Ludonka, σύμφωνα με τα αρχεία του συνοριακού σταθμού που συμβουλεύτηκε το Forbidden Stories.
Από εκεί και πέρα, οι κινήσεις της γίνονται όλο και πιο δύσκολες να παρακολουθηθούν. Η δημοσιογράφος πιθανότατα διέσχισε τη Ρωσία προς τα νότια, κατευθυνόμενη προς τα κατεχόμενα εδάφη. Στα έγγραφα που κατέθεσε στα σύνορα, αναφέρει ως τελικό προορισμό της τη Μελιτόπολη. Αλλά η δημοσιογράφος πήγε πρώτα στο Ενερχοντάρ μέσω της Μαριούπολης, σύμφωνα με βίντεο που δημοσίευσαν τον Μάρτιο οι ουκρανικές εφημερίδες Slidstvo Info, Suspilne και Graty, σε συνεργασία με την RSF.
Στις αρχές Αυγούστου, η Βίκα έστειλε στον Μίκολα άλλο ένα μήνυμα, στο οποίο του έλεγε ότι θα επιστρέψει στο Μπερντιάνσκ δύο εβδομάδες αργότερα.
Ωστόσο, δεν επέστρεψε ποτέ.
Στις 12 Αυγούστου, οι ουκρανικές αρχές ανακοίνωσαν την εξαφάνιση της δημοσιογράφου. Τον επόμενο μήνα, η οικογένειά της υπέβαλε επίσημη αναφορά στην αστυνομία και στο γραφείο του διαμεσολαβητή. Οι ουκρανικές μυστικές υπηρεσίες άρχισαν να ερευνούν, αλλά η Βίκα είχε εξαφανιστεί.
Εξαφανίστηκε χωρίς ίχνος
Η Βίκα δεν εντοπίστηκε μέχρι τον Απρίλιο του 2024, οκτώ μήνες αργότερα. Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας που εστάλη στον πατέρα της, η δημοσιογράφος κρατήθηκε στη Ρωσία.
Οι πληροφορίες σχετικά με την τύχη της μετά το τελευταίο της μήνυμα, τον Αύγουστο του 2023, είναι αποσπασματικές και μάλιστα αντιφατικές. Οι πρώτες ενδείξεις δείχνουν την παρουσία της στο Ενερχοντάρ, μια μικρή στρατηγική πόλη γνωστή για τον πυρηνικό σταθμό της. "Η Βίκα είχε προγραμματίσει να γράψει για τα ρωσικά κέντρα βασανιστηρίων", λέει η Όλγα. Φαίνεται όμως ότι την σταμάτησαν γρήγορα.
Σύμφωνα με την επίσημη δήλωση ενός συγκρατούμενου της, με τον οποίο αργότερα φυλακίστηκε στο Ταγκανρόγκ, η Βίκα εντοπίστηκε από drone στο Ενερχοντάρ, αφού άφησε το σακίδιό της στο διαμέρισμα που είχε νοικιάσει. Είπε σε αυτόν τον σύντροφο της ατυχίας ότι κρατήθηκε για "αρκετές ημέρες" στο αστυνομικό τμήμα του Ενερχοντάρ, το οποίο φημολογείται ότι οργανώνει την "ταξινόμηση" των Ουκρανών πολιτών που είναι ύποπτοι για αντίσταση στη ρωσική κατοχή.
Το Forbidden Stories δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει τις λεπτομέρειες της σύλληψης της Βίκα. Επικοινωνήσαμε με τον συγκρατούμενό της, αλλά δεν θέλησε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας. Ο πρώην δήμαρχος του Ενερχοντάρ, Ντμίτρι Ορλόφ, ο οποίος σήμερα ζει στην εξορία, εξήγησε στην κοινοπραξία ότι είναι πιο πιθανό η δημοσιογράφος να εντοπίστηκε από "κάμερες παρακολούθησης βίντεο" που χειρίζονται οι Ρώσοι παρά από drone. Αλλά δεν είχε καμία οριστική απόδειξη.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο: Η Βικτόρια μεταφέρθηκε από το Ενερχοντάρ στη Μελιτόπολη, την πόλη που η Ρωσία διεκδικεί ως περιφερειακή πρωτεύουσά της από την προσάρτηση. Δύο μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων δείχνουν ότι η Βίκα στάλθηκε σε ένα από τα κέντρα κράτησης και βασανιστηρίων της Μελιτόπολης, γνωστότερα ως "γκαράζ".
Τα "γκαράζ" που βρίσκονται σε μια βιομηχανική ζώνη, κάτω από μια γέφυρα που συνδέει το ιστορικό κέντρο με το σύγχρονο τμήμα της πόλης, είναι διαβόητα για την απάνθρωπη μεταχείριση που επιφυλάσσουν στους παράνομα κρατούμενους. Ένας συγγενής ενός ομήρου εξηγεί ότι οι περισσότεροι ντόπιοι γνωρίζουν κάποιον που βασανίστηκε σε αυτά τα γκαράζ. "Μπορείς να ακούσεις τις κραυγές των ανδρών και των γυναικών", λέει.
Ο Γεβγκένι Μάρκεβιτς είναι ένας αιχμάλωτος πολέμου που συνάντησε τη Βικτόρια κατά τη διάρκεια της κράτησής της, αφού η δημοσιογράφος είχε περάσει από τα "γκαράζ". "Τη μαστίγωσαν και τη βασάνισαν, όπως όλους τους άλλους στη Μελιτόπολη", υποθέτει, εκτιμώντας ότι πιθανότατα υποβλήθηκε και σε καταναγκαστική εργασία κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας της.
Στην κατάθεσή της στις ουκρανικές αρχές, μια πρώην συγκρατούμενη της Βίκα επιβεβαίωσε ότι είχε δει σημάδια στα χέρια της δημοσιογράφου που φαινόταν να έχουν προκληθεί από μαχαιριές, καθώς και άλλα τραύματα.
Η Μελιτόπολη ήταν απλώς ένας ενδιάμεσος σταθμός για τη Βίκα που είχε παγιδευτεί στο ρωσικό σωφρονιστικό σύστημα. Στα τέλη Δεκεμβρίου, μεταφέρθηκε ανατολικότερα, στο Ταγκανρόγκ, μια ρωσική πόλη στην Αζοφική Θάλασσα που έχει γίνει συνώνυμο της χειρότερης βίας μετά τα σοβιετικά γκουλάγκ.
"Δεν φοβόταν το θάνατο"
Τον Μάιο του 2022, τρεις μήνες μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αυτό το πρώην κέντρο κράτησης ανηλίκων φιλοξενεί πλέον Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου. Σε αυτό το πράσινο φρούριο στεγάζεται το κέντρο προσωρινής κράτησης SIZO-2. Εδώ, οι σκληραγωγημένοι από τη μάχη στρατιώτες συχνά ξυλοκοπούνται κατά την άφιξή τους - ένα τελετουργικό γνωστό ως "καλωσόρισμα". Τέσσερις αιχμάλωτοι έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με πηγή των ουκρανικών μυστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, συνολικά 15 Ουκρανοί κρατούμενοι πιστεύεται ότι πέθαναν στο SIZO-2 από το 2022 έως το φθινόπωρο του 2024.
Η Βίκα έμεινε εκεί σχεδόν εννέα μήνες, από τα τέλη Δεκεμβρίου 2023 έως τις αρχές Σεπτεμβρίου 2024. "Μοιραζόταν ένα μικρό κελί με άλλες τρεις γυναίκες πολίτες", λέει ο Μάρκεβιτς, το κελί του οποίου βρισκόταν δύο πόρτες πιο κάτω. Ο άνδρας θυμάται τη φωνή της Βίκα. Την άκουγε κατά τη διάρκεια των καθημερινών ελέγχων. Συχνά φώναζε στους φρουρούς. "Τους αποκαλούσε δήμιους, δολοφόνους", θυμάται ο Μάρκεβιτς. Προσωπικά, τη θαύμαζα. Κανείς μας δεν ήταν σαν κι αυτήν. Δεν ξέρω κανέναν άλλον που επέλεξε να κάνει κάτι τέτοιο στον εαυτό του. Δεν φοβόταν το θάνατο".
Στο Ταγκανρόγκ, οι φύλακες έχουν το ελεύθερο να επιφέρουν κάθε είδους κακομεταχείριση, από την οποία η Βικτόρια ήταν απίθανο να ξέφυγε. Δέκα πρώην κρατούμενοι περιέγραψαν στο Forbidden Stories τα βασανιστήρια που υπέστησαν. Κατήγγειλαν ότι ξυλοκοπήθηκαν, υπέστησαν ηλεκτροσόκ, κρεμάστηκαν από τα πόδια για ώρες και υποβλήθηκαν σε σειρά βίαιων και εξευτελιστικών βασανιστηρίων.
Σύμφωνα με τον Μικαϊλο Τσάπλια, έναν αιχμάλωτο πολέμου που κρατούνταν στο Ταγκανρόγκ και απελευθερώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024, οι ανακριτές είχαν οδηγίες να φτάνουν τον πόνο που προκαλούσαν στους αιχμαλώτους στα άκρα, χωρίς να τους σκοτώνουν. Κατά τη γνώμη του, αυτό το όριο θα μπορούσε να είχε ξεπεραστεί στην περίπτωση της Βίκα. "Το παρατράβηξαν", συνεχίζει. "Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι ότι οι κρατούμενοι είναι ζωντανοί, αλλά σε άθλια κατάσταση. Το να κρατούν έναν κρατούμενο ζωντανό είναι ένας τρόπος για να μπορέσουν να τον ανταλλάξουν".
Το καλοκαίρι του 2024, η υγεία της δημοσιογράφου επιδεινώθηκε και σταμάτησε να τρώει, σύμφωνα με διάφορες πηγές. Η Βίκα εισήχθη τότε σε νοσοκομείο. "Ήταν σε τέτοια κατάσταση που δεν μπορούσε καν να σηκώσει το κεφάλι της από το μαξιλάρι", ανέφερε ένας από τους συγκρατούμενούς της σε δήλωσή του στις ουκρανικές αρχές.
Ένας άλλος πρώην κρατούμενος του Ταγκανρόγκ που γνώρισε τη Βίκα επιβεβαιώνει: "Δεν έδιναν δεκάρα μέχρι που ένιωθε πολύ πεσμένη, οπότε και την έβγαλαν έξω. Ήρθε ένας γιατρός, την εξέτασε και νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο. Κανείς δεν ξέρει πού. Επέστρεψε με μια "βελόνα πεταλούδα" στο χέρι της - της είχαν βάλει ορό και την ανάγκασαν να φάει".
Στα τέλη Αυγούστου 2024, μήνες μετά τη νοσηλεία της, ο Βολοντίμιρ Ροσίνα λαμβάνει ένα τηλεφώνημα από ρωσικό αριθμό. Στην άλλη άκρη της γραμμής, ακούει για πρώτη φορά μετά από έναν χρόνο τη φωνή της κόρης του, Βίκα.
Η Βικτόρια μιλούσε ρωσικά, όχι ουκρανικά. "Έτσι δεν ήταν μόνη της", εκτιμά ο Βολοντίμιρ σε μια μακροσκελή συνέντευξη που έδωσε στο Forbidden Stories στο Kryvyi Rih, μια μικρή πόλη στην ανατολική Ουκρανία, όπου εξακολουθεί να ζει, παρά τον συνεχή θόρυβο από τους ρωσικούς πυραύλους που εκτοξεύονται από την άλλη πλευρά του μετώπου. "Μου είχε υποσχεθεί ότι θα επέστρεφε τον Σεπτέμβριο και ότι έπρεπε να ετοιμαστούμε για να την ξανασυναντήσουμε", θυμάται ο πατέρας της.
Κατά τη διάρκεια της σύντομης συνομιλίας, οι γονείς της προέτρεψαν τη Βίκα να φροντίσει τον εαυτό της και να φάει. Εκείνη τους διαβεβαίωσε πως το κάνει και τους αποχαιρέτησε. Όταν ο πατέρας της προσπάθησε να καλέσει ξανά τον αριθμό, απάντησε ο τηλεφωνητής.
Σύμφωνα με την Ευγενία Καπαλκίνα, δικηγόρο της οικογένειας, το τηλεφώνημα ήταν αποτέλεσμα διαπραγματεύσεων "υψηλού επιπέδου" μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών. Για τους οικείους της Βίκα, το τηλεφώνημα φάνηκε να προμηνύει την επικείμενη απελευθέρωσή της. Η αρχισυντάκτριά της θυμάται μια συζήτηση με έναν ξένο δημοσιογράφο. Ο τελευταίος είχε ακούσει από τις μυστικές υπηρεσίες ότι η Βίκα θα απελευθερωνόταν σε μια ανταλλαγή κρατουμένων που είχε προγραμματιστεί για τα μέσα Σεπτεμβρίου. Αλλά δύο εβδομάδες αργότερα, όταν ένα λεωφορείο με Ουκρανούς αιχμαλώτους πολέμου έφτασε στο Κίεβο, η Βίκα δεν ήταν ανάμεσά τους.
Οι μέρες περνούν και ο Σεπτέμβριος φτάνει στο τέλος του. Η ελπίδα σιγά-σιγά ξεθωριάζει. Εξαφανίστηκε πάλι η Βίκα;
Τον Οκτώβριο, ο πατέρας της έλαβε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα από το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας. Σε λιτή και τυπική διατύπωση, η επιστολή γνωστοποιούσε τον θάνατο της κόρης του ενώ βρισκόταν σε ρωσική αιχμαλωσία. Ως ημερομηνία θανάτου αναφερόταν η 19η Σεπτεμβρίου 2024.
Από εδώ και στο εξής, τα μόνα στοιχεία για την αιτία και την ημερομηνία του θανάτου της θα μπορούσαν να προέρχονται από τη νεκροψία ή από πρώην τροφίμους.
Το σώμα της ήταν παγωμένο και μουμιοποιημένο. Οι μώλωπες στο λαιμό της συνάδουν με πιθανό κάταγμα του υοειδούς οστού, ένα σπάνιο τραύμα που συνήθως συνδέεται με στραγγαλισμό, σύμφωνα με πηγή προσκείμενη στην επίσημη έρευνα.
Μέχρι σήμερα, οι Ουκρανοί εμπειρογνώμονες δεν έχουν προσδιορίσει την ακριβή αιτία θανάτου. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η σορός της Βίκα επιστράφηκε με αρκετά μέλη να λείπουν — μεταξύ αυτών ο εγκέφαλος, ο λάρυγγας και οι οφθαλμικοί βολβοί — στοιχείο που ενισχύει τις υποψίες για πιθανή προσπάθεια συγκάλυψης των αιτίων του θανάτου της.
Στραγγαλίστηκε μέχρι θανάτου η Βίκα κατά τη μεταφορά της στην ελευθερία; Υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία; Μήπως κάτι πήγε στραβά κατά τη μεταφορά ή υπήρχαν παλιές πληγές;
Σύμφωνα με διάφορες πηγές, η Βικτόρια αποφυλακίστηκε στις 8 Σεπτεμβρίου, σχεδόν δύο εβδομάδες πριν από την επίσημη ημερομηνία του θανάτου της. Προς το παρόν, ωστόσο, ούτε η εισαγγελία ούτε το Forbidden Stories έχουν καταφέρει να προσδιορίσουν τι συνέβη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Κανένας από τους Ρώσους αξιωματούχους με τους οποίους επικοινώνησε η κοινοπραξία - το Κρεμλίνο, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) και η Ομοσπονδιακή Σωφρονιστική Υπηρεσία (FSIN), καθώς και αρκετοί υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Ταγκανρόγκ - δεν απάντησε στις ερωτήσεις μας.
Ο πρώην κρατούμενος του Ταγκανρόγκ που συνάντησε τη Βίκα θυμάται εκείνη την ημέρα. "Με τη βοήθεια ενός άλλου κρατούμενου, κατέβηκε κάτω ακριβώς την ώρα που έπρεπε να γίνει η ανταλλαγή", θυμάται. Τότε ένας φύλακας ήρθε να μας πει ότι η δημοσιογράφος δεν είχε προλάβει την ανταλλαγή και ξεσπάθωσε λέγοντας: "Για όλα φταίει αυτή".
Ο πατέρας της Βίκα αρνείται να αποδεχθεί τον θάνατό της. Η οικογένεια, μαζί με τον δικηγόρο της, αναμένουν τα αποτελέσματα δεύτερης ανάλυσης DNA, καθώς και επιπλέον ιατροδικαστικές γνωματεύσεις.
"Ακόμα δεν ξέρω τι της συνέβη και γιατί δεν συμμετείχε στην ανταλλαγή της 13ης Σεπτεμβρίου 2024", λέει. "Η οικογένεια με στηρίζει, προσευχόμαστε για τη Βίκα και είμαστε πεπεισμένοι ότι όλα θα πάνε καλά".
Η Ρωσία θα αρχίσει την εκστρατεία της εαρινής επιστράτευσης η οποία θα αφορά 160.000 νέους ηλικίας από 18 έως 30 ετών, σύμφωνα με διάταγμα που υπέγραψε σήμερα ο πρόεδρος ΒλαντίμιρΠούτιν, αριθμός μεγαλύτερος σε σχέση με τα δυο προηγούμενα χρόνια.
Ο στρατός δηλώνει ότι οι νέοι αυτοί νεοσύλλεκτοι δεν θα σταλούν στην Ουκρανία, χώρα στην οποία οι ρωσικές δυνάμεις επιτίθενται από τον Φεβρουάριο του 2022.
Η εκστρατεία αυτή διοργανώνεται δύο φορές τον χρόνο, την άνοιξη και το φθινόπωρο. Θα αρχίσει αύριο, Τρίτη, σύμφωνα με διάταγμα που υπέγραψε ο Ρώσοςπρόεδρος και δημοσιεύτηκε σήμερα
Σύμφωνα με το διάταγμα, "160.000" Ρώσοιπολίτες ηλικίας 18 έως 30 ετών θα κληθούν να υπηρετήσουν μεταξύ 1ης Απριλίου και 15ης Ιουλίου φέτος. Η εαρινή εκστρατεία αφορούσε 150.000 νέους το 2024 και 147.000 το 2023, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο Tass
"Η προσεχής εκστρατεία επιστράτευσης δεν έχει καμιά σχέση με την ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία", δήλωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας σε ανακοίνωση, χρησιμοποιώντας τον ευφημισμό που επιβλήθηκε για να περιγραφεί η επίθεση κατά της χώρας αυτής. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος του γενικού επιτελείου, ο αντιναύαρχος Βλαντίμιρ Τσιμλιάνσκι, δήλωσε ότι οι κληθέντες δεν θα σταλούν στις ουκρανικές περιφέρειες όπου μάχεται ο ρωσικός στρατός.
Ούτε θα συμμετάσχουν "στα καθήκοντα της ειδικής επιχείρησης" δήλωσε, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου. Το 2023 η Ρωσία υιοθέτησε νόμο που αυξάνει το όριο ηλικίας στρατολόγησης από 27 έως 30 ετών.
Η επίθεση στην Ουκρανία είχε οδηγήσει τις ρωσικές αρχές να διατάξουν επιστράτευση άνω των 300.000 ανθρώπων το φθινόπωρο του 2022. Πολλοί Ρώσοι είχαν εγκαταλείψει τότε τη χώρα, φοβούμενοι μην επιστρατευτούν.
Οι προτάσεις Τραμπ για εκεχειρία
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Αμερικανός πρόεδρος ΝτόναλντΤραμπ πρότεινε μια εκεχειρία, την οποία το Κίεβο δέχτηκε υπό την πίεση της Ουάσινγκτον. Αλλά ο ΒλαντίμιρΠούτιν έκλεισε την πόρτα σε μια άνευ όρων και άμεση εκεχειρία, και δέχτηκε μόνο ένα πολύ περιορισμένο μορατόριο το οποίο επίσης δεν έχει πραγματικό αντίκτυπο στις μάχες.
Η Ρωσία, η οποία έχει το πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης παρά τις πολλές σημαντικές ανθρώπινες απώλειες, κατηγορείται ότι θέλει να κερδίσει χρόνο για να επωφεληθεί από τη θέση της και να καταλάβει περισσότερα εδάφη.
Η Ρωσία και η Ουκρανία συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός στην Μαύρη Θάλασσα, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος, ώστε να «εξασφαλιστεί η ασφαλής ναυσιπλοΐα, να εξαλειφθεί η χρήση βίας και να αποτραπεί η χρήση εμπορικών πλοίων για στρατιωτικούς σκοπούς».
Επιπλέον, σύμφωνα με την κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι ΗΠΑ, οι δύο χώρες συμφώνησαν να «αναπτύξουν μέτρα για την εφαρμογή» της προηγούμενης συμφωνίας για να σταματήσουν οι επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές.
Η Ουκρανία και η Ρωσία θα «συνεχίσουν να εργάζονται για την επίτευξη μιας μόνιμης και διαρκούς ειρήνης», ανέφεραν οι δηλώσεις.
Στην ανακοίνωση που αφορά την Ουκρανία, ο Λευκός Οίκος ανέφερε επίσης ότι οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν ότι «παραμένουν δεσμευμένες να βοηθήσουν στην επίτευξη της ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου, της απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων και της επιστροφής των παιδιών Ουκρανών που έχουν μεταφερθεί δια της βίας».
Στο έγγραφο που αφορά τη Ρωσία σημειώνεται πως οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν «να αποκατασταθεί η πρόσβαση της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων, να μειωθούν τα ναυτιλιακά ασφάλιστρα και να ενισχυθεί η πρόσβαση σε λιμάνια και συστήματα πληρωμών για τέτοιες συναλλαγές».
Και οι δύο ανακοινώσεις κατέληξαν τονίζοντας ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέλαβαν την επιτακτική ανάγκη του Προέδρου Ντόναλντ Τζ. Τραμπ να σταματήσει η δολοφονία και από τις δύο πλευρές της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας, ως το απαραίτητο βήμα για την επίτευξη μιας διαρκούς ειρηνικής συμφωνίας».
«Για το σκοπό αυτό, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν να διευκολύνουν τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών για την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης, σύμφωνα με τις συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στο Ριάντ», ανέφεραν.
Στόχος των συνομιλιών στο Ριάντ, όπως είχε επιβεβαιωθεί επισήμως, ήταν η επίτευξη εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα, αν και η περιοχή δεν αποτελεί εσχάτως επίκεντρο έντονων στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Από το 2022, η Ουκρανία έχει καταφέρει σημαντικά πλήγματα στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας, αναγκάζοντας τη Μόσχα να αποσύρει πλοία από τη βάση της στη Σεβαστούπολη.
Παρά τις επιθέσεις σε ουκρανικά λιμάνια, οι εξαγωγές σιτηρών, μεταλλευμάτων και άλλων προϊόντων από την περιοχή της Οδησσού συνεχίζονται σχεδόν στα προπολεμικά επίπεδα. Ωστόσο, το λιμάνι του Μικολάιβ παραμένει ανενεργό.
Ουκρανία: Το υπουργείο Άμυνας επιβεβαιώνει τη συμφωνία αλλά προειδοποιεί τη Ρωσία
Η βασική συμφωνία με την Ρωσία επιβεβαιώθηκε από την Ουκρανία, μέσω ανακοίνωσης που δημοσίευσε το Υπουργείο Άμυνας στον λογαριασμό του στο Telegram. Ωστόσο, η ανακοίνωση αυτή περιλαμβάνει και κάποιες επιπλέον λεπτομέρειες που δεν αναφέρονται στο αρχικό κείμενο.
Η δήλωση, η οποία εκδόθηκε εξ ονόματος του υπουργού Άμυνας Ρουστέμ Ουμέροφ, αναφέρει ότι «η κίνηση ρωσικών στρατιωτικών πλοίων πέρα από την Ανατολική Μαύρη Θάλασσα θα θεωρηθεί παραβίαση του πνεύματος αυτής της συμφωνίας».
Προστίθεται ότι θα θεωρείται επίσης «παραβίαση των υποχρεώσεων για την εξασφάλιση της ελευθερίας ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα και απειλή για την εθνική ασφάλεια της Ουκρανίας».
«Σε αυτή την περίπτωση, η Ουκρανία θα έχει το πλήρες δικαίωμα να ασκήσει το δικαίωμα αυτοάμυνας», συμπληρώνει.
Μάλιστα, η δήλωση αυτή προχωρά περαιτέρω από την ανακοίνωση των ΗΠΑ σχετικά με τις επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές, λέγοντας ότι «όλες οι πλευρές συμφώνησαν να εφαρμόσουν την πλήρη απαγόρευση επιθέσεων στην ενεργειακή υποδομή της Ουκρανίας και της Ρωσίας».
Η δήλωση προσθέτει επίσης ότι «για την αποτελεσματική εφαρμογή των συμφωνιών, είναι σημαντικό να διεξαχθούν επιπλέον τεχνικές διαβουλεύσεις το συντομότερο δυνατό, προκειμένου να συμφωνηθούν όλες οι λεπτομέρειες και οι τεχνικές πτυχές της εφαρμογής, της παρακολούθησης και του ελέγχου των συμφωνιών».
Ρωσία: Προϋπόθεση η άρση των κυρώσεων για να εφαρμοστεί η συμφωνία
Το Κρεμλίνο δημοσίευσε δήλωση σχετικά με τις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία με τις ΗΠΑ, στην οποία αναφέρει ότι η συμφωνία για τη Μαύρη Θάλασσα συνοδεύεται από ορισμένες προϋποθέσεις.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ μόνο αφού αρθούν οι κυρώσεις από τις ρωσικές τράπεζες που εμπλέκονται στο διεθνές εμπόριο τροφίμων και λιπασμάτων και αποκατασταθεί πλήρως η σύνδεσή τους με το Swift – το δίκτυο που διευκολύνει την ασφαλή χρηματοοικονομική επικοινωνία μεταξύ τραπεζών.
Η Ρωσία ουσιαστικά απαιτεί την άρση των κυρώσεων από τις τράπεζές της, τους παραγωγούς και εξαγωγείς τροφίμων, καθώς και τις ασφαλιστικές εταιρείες που εμπλέκονται στις εξαγωγές τροφίμων, προτού τεθεί σε ισχύ η εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα.
Ζελένσκι: “Εάν η Ρωσία παραβιάσει τη συμφωνία θα ζητήσουμε όπλα και κυρώσεις από τις ΗΠΑ”
Αντιθέτως, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι η εκεχειρία που καλύπτει τη Μαύρη Θάλασσα και τις ενεργειακές υποδομές τίθεται σε ισχύ άμεσα από σήμερα Τρίτη (25/3) και ότι θα ζητήσει περισσότερα όπλα και κυρώσεις κατά της Ρωσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ, εάν η Μόσχα παραβιάσει τις συμφωνίες.
«Εάν οι Ρώσοι το παραβιάσουν αυτό, τότε έχω μια άμεση ερώτηση για τον πρόεδρο Τραμπ. Εάν παραβιάσουν, ζητάμε κυρώσεις, ζητάμε όπλα, κ.λπ.», δήλωσε ο Ζελένσκι σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Κίεβο.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών αρνήθηκε να ανανεώσει τη διαπίστευση του ανταποκριτή του κρατικού ρωσικού πακτορείου ειδήσεων Ria Novosti στην Αθήνα, Γκενάντι Μέλνικ, για το 2025, με αποτέλεσμα, το δημοσιογραφικό γραφείο του πρακτορείου να αναγκάζεται να κλείσει μετά από περισσότερα από 20 χρόνια λειτουργίας, όπως αναφέρει το RIA Novosti.
Σύμφωνα με το πρακτορείο, η διαπίστευση του ανταποκριτή παρατάθηκε με καθυστέρηση το 2024. Φέτος, οι ελληνικές αρχές αρνήθηκαν να παρατείνουν τη διαπίστευση. Αξιωματούχος της διεύθυνσης διεθνών δημοσίων σχέσεων του ελληνικού ΥΠΕΞ δήλωσε στο RIA Novosti ότι δεν θα υπάρξει «καμία θετική απάντηση» το 2025, αλλά ο ίδιος δεν μπορούσε να εξηγήσει τους λόγους ή να δώσει λεπτομέρειες για την εν λόγω απόφαση.
«Χωρίς διαπίστευση η περαιτέρω παραμονή του ανταποκριτή στην Ελλάδα είναι αδύνατη και, συνεπώς, το γραφείο αναγκάζεται να σταματήσει την εργασία του», αναφέρεται σε σχετική ανάρτηση του πρακτορείου στο Telegram.
Νωρίτερα έγινε γνωστό ότι το YouTube διέγραψε δύο γερμανικά κανάλια του Russia Today χωρίς τη δυνατότητα αποκατάστασης.
Σύμφωνα με την αρχισυντάκτρια του RT, Μαργαρίτα Σιμονιάν, το RT Γερμανίας βρισκόταν στην τέταρτη θέση όσον αφορά την επιρροή μεταξύ των γερμανόφωνων μέσων ενημέρωσης και για τον Ιούνιο του 2021 το κανάλι είχε 21 εκατομμύρια προβολές.
Να σημειωθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση έκλεισε τον Μάρτιο του 2022 και το ελληνικό γραφείο του ρωσικού πρακτορείου Sputnik, ενώ, το ελληνικό διαδίκτυο έχει μπλοκάρει σειρά ρωσώφονων φορέων και μέσων, ανάμεσά τους το Russia Today και σχετικά πρόσφατα και το RIA Novosti.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε σήμερα σε δημοσιογράφο ότι… προτρέχει σχετικά με ερώτησή του εάν η Ρωσία σκέφτεται να συνδέσει την εκεχειρία με την άρση των διεθνών κυρώσεων.
«Ο Ρούμπιο και ο Βαλτ λένε ότι θα μας στείλουν αναλυτικές λεπτομέρειες μέσω διαφόρων καναλιών για το πλαίσιο της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στη Τζέντα.
Πρώτα πρέπει να λάβουμε αυτές τις λεπτομέρειες» είπε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του Πούτιν.
Ενδεικτικές, πάντως, των θέσεων και προθέσεων της Μόσχας ίσως είναι οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος διεμήνυσε πως η Ουκρανία έχει χάσει την ευκαιρία να διατηρήσει τα σύνορα του 1991.
«Εάν η Ουκρανία είχε τηρήσει τις συμφωνίες του Μινσκ θα μπορούσε να κρατήσει τα σύνορα του 1991, αλλά χωρίς την Κριμαία και το Ντονμπάς» φέρεται να ανέφερε ο κορυφαίος Ρώσος διπλωμάτης.
Ανάμεσα σε άλλα τόνισε ότι η Ρωσία ξέρει πώς να μην συμβιβαστεί στην ουκρανική κρίση για να προσθέσει πως στρατιώτες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, υπό όποια σημαία, θα είναι μια απειλή για τη Ρωσία.
«Κανείς δεν μιλάει σε εμάς. Συνεχίζουν να λένε ότι δεν μιλάνε για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, όμως κάνουν τα πάντα κατά της Ρωσίας χωρίς τη Ρωσία» υπογράμμισε.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ωστόσο, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει νέα τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η πρόταση θα μπορούσε να είναι προσχέδιο ειρήνης
Τη δική του θέση εξέφρασε σήμερα και ο Ουκρανός πρόεδρος, ξεκαθαρίζοντας ότι η χώρα του δεν εμπιστεύεται τη Μόσχα.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι υποστήριξε ότι η αμερικανική πρόταση εκεχειρίας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως προσχέδιο μιας ευρύτερης ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Αντιμετωπίζω πολύ σοβαρά (την κατάπαυση του πυρός) και για μένα είναι σημαντικό να τερματιστεί ο πόλεμος», είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο, χαρακτηρίζοντας πολύ θετική την επανέναρξη της αμερικανικής βοήθειας και της ανταλλαγής πληροφοριών. «Είμαστε έτοιμοι για μια κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες όπως προτείνεται από την αμερικανική πλευρά».
Παράλληλα ο Ζελένσκι τόνισε πως το Κίεβο δεν «εμπιστεύεται» τη Ρωσία να εφαρμόσει μια εκεχειρία. «Έχω δηλώσει επανειλημμένα ότι κανείς από εμάς δεν εμπιστεύεται τους Ρώσους», είπε.
Τόνισε επίσης ότι αναμένει «ισχυρά» μέτρα από την Ουάσιγκτον αν η Μόσχα δεν αποδεχθεί την αμερικανική πρόταση. «Από ό,τι καταλαβαίνω, μπορούμε να υπολογίζουμε σε ισχυρά μέτρα», συμπεριλαμβανομένων «κυρώσεων» κατά της Ρωσίας και της «ενίσχυσης της Ουκρανίας» με όπλα είπε.
Ο Ουκρανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι η συνάντηση στη Τζέντα βοήθησε στην «αποκλιμάκωση» των εντάσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας έπειτα από τη σύγκρουση στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου ανάμεσα στον Ζελένσκι και τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ .
Το σχόλιο του Ρούμπιο
Νέες δηλώσεις έκανε και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαρκ Ρούμπιο, σημειώνοντας ότι αναμένει μια θετική ανταπόκριση από τη Ρωσία.
Εάν η απάντηση είναι αρνητική «αυτό θα μας πει πολλά για τις πραγματικές προθέσεις του Κρεμλίνου» πρόσθεσε.
Η κυβέρνηση της Λιθουανίας εγκατέλειψε διεθνή σύμβαση που απαγορεύει τα όπλα διασποράς, επικαλούμενη ανησυχίες για την ασφάλεια που συνδέονται με τη Ρωσία.
Η εν λόγω απόφαση πυροδότησε κύμα επικρίσεων από πλευράς οργανώσεων υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η βαλτική χώρα 2,8 εκατ. κατοίκων, για δεκαετίες σοβιετική δημοκρατία -υπό σοβιετική κατοχή, κατά την τρέχουσα άποψη στο Βίλνιους- εξέφρασε επίσης την πρόθεσή της να αποσυρθεί από άλλη διεθνή σύμβαση, που απαγορεύει τη χρήση ναρκών κατά προσωπικού.
Το Βίλνιους υποτηρίζει ότι με αυτόν τον τρόπο θα ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας, τρία χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς φοβάται πως θα μπορούσε να είναι επόμενος στόχος της Μόσχας.
Την απόφαση της λιθουανικής κυβέρνησης επέκριναν έντονα ΜΚΟ.
Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε "καταστροφική" την κίνηση αυτή, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW) τη χαρακτήρισε "εξαιρετικά ανησυχητική". Και οι δυο οργανώσεις προειδοποίησαν πως μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ζωές αμάχων.
Το λιθουανικό κοινοβούλιο έδωσε πράσινο φως για την εγκατάλειψη της Σύμβασης για τα Πυρομαχικά Διασποράς τον Ιούλιο, όμως το Βίλνιους χρειάστηκε να περιμένει έξι μήνες από την υποβολή των απαιτούμενων εγγράφων στον ΟΗΕ προκειμένου η απόφαση να ισχύσει.
Η Λιθουανία έγινε έτσι η πρώτη χώρα η οποία εγκατέλειψε τη σύμβαση αυτή, που υιοθετήθηκε το 2008, και το πρώτο κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποχωρεί από πολυμερή συμφωνία για τον έλεγχο των εξοπλισμών.
Ούτε η Ρωσία, ούτε η Ουκρανία είναι συμβαλλόμενα μέρη στη σύμβαση. Και οι δυο πλευρές χρησιμοποιούν πυρομαχικά διασποράς.
"Η Ρωσία χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα μέσα στον συμβατικό πόλεμο και αυτό δείχνει πως πρέπει να δράσουμε για να αποκτήσουν αποτελεσματική αποτροπή και άμυνα", είπε αυτή την εβδομάδα στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Καρόλις Αλέξα, υφυπουργός Άμυνας της Λιθουανίας.
"Το ότι αποσυρόμαστε από τη σύμβαση μας δίνει τη δυνατότητα να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα της άμυνάς μας εναντίον στόχων (εκτεινόμενων σε) μεγάλη επιφάνεια", πρόσθεσε.
Η σύμβαση έχει 112 κράτη μέλη και άλλα 12 μέρη την έχουν υπογράψει. Απαγορεύει τη χρήση, τη μεταβίβαση, την παραγωγή και την αποθήκευση πυρομαχικών διασποράς.
Τα πυρομαχικά διασποράς συμπεριλαμβάνουν βόμβες ή πυραύλους που εξαπολύονται από αέρος και οβίδες που βάλλονται από το πυροβολικό. Ο φορέας (βόμβα, ρουκέτα, οβίδα...) ανοίγει στον αέρα και διασπείρει τα υποπυρομαχικά σε μεγάλη έκταση.
"Η αποτροπή και η άμυνα έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα όταν είναι διαθέσιμα και υπάρχει γνώση για τη χρήση" των πυρομαχικών αυτών, επέμεινε ο κ. Αλέξα.
Πολλές χώρες έχουν εγκαταλείψει τα οπλικά συστήματα του είδους επειδή εγείρουν διαρκή απειλή: πολλά υποπυρομαχικά δεν εκρήγνυνται και καταλήγουν να μετατρέπονται σε νάρκες ξηράς που μπορεί να σκοτώσουν ή να ακρωτηριάσουν χρόνια αργότερα.
Η μη κυβερνητική οργάνωση HI (Handicap International), ιδρυτικό μέλος συμμαχίας κατά των πυρομαχικών διασποράς, κάλεσε το Βίλνιους να επανεξετάσει την απόφασή του.
Η απόφαση αυτή "ανοίγει τον δρόμο σε επικίνδυνη τάση, καθώς μπορεί να ενθαρρύνει άλλες χώρες να αναιρέσουν δεσμεύσεις τους δυνάμει συμβάσεων για τον αφοπλισμό (...) ιδιαίτερα σε περίοδο αυξημένης ανησυχίας όσον αφορά την ασφάλεια", ανέφερε η Άλμα Τασλιτζάν σε ανακοίνωσή της.
"Η σύμβαση του Όσλο έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για την προστασία των αμάχων έναντι αυτών των όπλων (που σκοτώνει) χωρίς διάκριση", πρόσθεσε η ίδια.
Ο κ. Αλέξα από την πλευρά του είπε πως το Βίλνιους θα "λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα" για να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες της χρήσης όπλων διασποράς, προβλέποντας την εκκαθάριση υποπυρομαχικών που δεν έχουν εκραγεί έπειτα από κάθε δυνητική χρήση από τον στρατό.
"Τα πυρομαχικά διασποράς έχουν τεράστια καταστροφική ισχύ και θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους εσωτερικούς κανόνες για τη χρήση τους", διαβεβαίωσε.
Ρωσία: 95.000 νεκροί Ρώσοι στρατιώτες στην Ουκρανία
Το ρωσικό ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης Mediazona ανακοίνωσε ότι ταυτοποίησε, σε συνεργασία με το BBC, 95.000 νεκρούς Ρώσους στρατιώτες μέσω δεδομένων από ανοιχτές πηγές, δημοσιοποιώντας έναν απολογισμό που δεν σχολιάστηκε ούτε διαψεύστηκε σήμερα από το Κρεμλίνο.
Νέο λεπτομερές γράφημα με πληροφορίες, που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες, Δευτέρα, με αφορμή την τρίτη επέτειο από την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία, ταυτοποιεί δεκάδες χιλιάδες Ρώσους στρατιώτες, αναφέροντας τα ονόματά τους, την ημερομηνία γέννησής τους, την ημερομηνία θανάτου τους, την μονάδα τους και τον τόπο καταγωγής τους.
Τα στοιχεία ταυτοποίησής τους, τα οποία συχνά συνοδεύονται από φωτογραφία, συγκεντρώθηκαν σε ιστότοπο (https://200.zona.media/) για να σχηματίσουν μια αναπαραγωγή του πίνακα "Η αποθέωση του πολέμου", έργο του Ρώσου ζωγράφου Βασίλι Βερεστσάγκιν, στον οποίο εικονίζεται πυραμίδα από ανθρώπινα κρανία. Ο πίνακας αυτός εκτίθεται στην πινακοθήκη Τρετιάκοφ της Μόσχας.
Ο ιστότοπος επιτρέπει την ταξινόμηση των νεκρών βάσει τόπου καταγωγής, στρατιωτικού βαθμού και μονάδας ή ακόμη την αναζήτηση συγκεκριμένου προσώπου.
Το Mediazona, το οποίο ίδρυσε ο Πιοτρ Βερζίλοφ, Ρώσος αντιπολιτευόμενος που πολέμησε στην ουκρανική πλευρά και είναι συνιδρυτής του ρωσικού συγκροτήματος κατά του Πούτιν Pussy Riot, υπογράμμισε ότι ο απολογισμός αυτός δεν είναι διεξοδικός, εκτιμώντας ότι περίπου 165.000 Ρώσοι στρατιωτικοί μπορεί να σκοτώθηκαν σε τρία χρόνια.
Το Mediazona εργάζεται πάνω στο σχέδιο αυτό μαζί με τη ρωσική υπηρεσία του BBC και δημοσιεύει σε τακτικά διαστήματα επικαιροποιημένο απολογισμό καθώς ταυτοποιούνται οι νεκροί.
Σε ερώτηση του AFP σε συνηθισμένη τηλεφωνική ενημέρωση των δημοσιογράφων, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δεν σχολίασε το ερευνητικό αυτό έργο και τον ανθρώπινο απολογισμό που προκύπτει από αυτό, λέγοντας ότι δεν είναι ενήμερος. Ωστόσο ούτε το διέψευσε.
"Δεν γνωρίζω τι είναι η έκδοση αυτή, και αν αυτό που δημοσίευσε είναι αλήθεια ή όχι", δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
"Κάθε πληροφορία για τις απώλειες που υπάρχουν κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης (σ.σ.: όπως χαρακτηρίζει η Ρωσία τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία) μπορεί να παρέχεται μόνον από το υπουργείο Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Πρόκειται για αποκλειστικό προνόμιο του υπουργείου", πρόσθεσε.
Το υπουργείο Άμυνας έχει να δημοσιεύσει απολογισμό από το φθινόπωρο του 2022, όταν είχε παραδεχθεί τον θάνατο τουλάχιστον 6.000 στρατιωτών.
Στα τέλη του 2024, ο τότε υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, ο Λόιντ Όστιν, είχε αναφέρει ότι περίπου 700.000 Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί.
Στην ουκρανική πλευρά, ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε ανακοινώσει στα μέσα Φεβρουαρίου ότι περίπου 46.000 στρατιώτες έχουν σκοτωθεί και 380.000 άλλοι τραυματιστεί.
Ο Ουκρανός πολεμικός ανταποκριτής Γιούρι Μπουτούσοφ, ανεξάρτητος δημοσιογράφος, είχε παράλληλα δηλώσει τον Δεκέμβριο 2024 ότι οι πηγές του στους κόλπους του στρατού είχαν καταμετρήσει 70.000 νεκρούς και 35.000 αγνοούμενους.
