H Europa Nostra, η μεγάλη πανευρωπαϊκή μη κυβερνητική οργάνωση για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, έδωσε στη δημοσιότητα στις 19/09/25 την τεχνική της έκθεση για το θέμα του τελεφερίκ της Μονεμβασιάς, η οποία βασίζεται σε εκτενή μελέτη, δημόσια διαβούλευση και επιτόπια επίσκεψη κλιμακίου ειδικών.

Με την έκθεση αυτή, δίνεται νέα τροπή στην υπόθεση του αγώνα των κατοίκων ενάντια στο υπ. Πολιτισμού καθώς η οργάνωση προτείνει μεταξύ άλλων «αναστολή της κατασκευής του τελεφερίκ» και πραγματοποίηση διαφανούς και χωρίς αποκλεισμούς διαβούλευσης με τις τοπικές κοινότητες, την κοινωνία των πολιτών κ.α. δικαιώνοντας τους πολίτες που εναντιώνονται στα σχέδια του Υπ.Πολιτισμού.

Η έκθεση έχει μεγάλη σημασία καθώς σήμερα εκδικάζεται στο ΣτΕ η υπόθεση. Υπενθυμίζουμε ότι οι κάτοικοι αντιτίθενται καιρό στην κατασκευή και έχουν μιλήσει στο tvxs «…για μια τεράστιας κλίμακας, φαραωνική παρέμβαση στην ιστορία 15 αιώνων του βράχου της Καστροπολιτείας και περιοχή Νατούρα».

Όπως είναι γνωστό, λόγω του σχεδιαζόμενου τελεφερίκ, η Μονεμβασιά αναγνωρίστηκε από την Europa Nostra, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ως ένα στα 7 πλέον απειλούμενα μνημεία της Ευρώπης για το 2025, κατόπιν πρότασης της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), όπως θυμίζει στο δελτίο τύπου του ο Σύλλογος Φίλων της Μονεμβασιας. Στο ΔΤ σταχυολογούνται τα βασικά σημεία της έκθεσης της Europa Nostra την οποία ολόκληρη μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ.

«Με τίτλο «7 Most Endangered 2025 – Castle of Monemvasia, Greece – Technical Report και εύγλωττο υπότιτλο “αισθητικά θα κυριαρχεί – ουσιαστικά δεν θα εξυπηρετεί”, το αναλυτικό και εμπεριστατωμένο κείμενο 41 σελίδων της τεχνικής έκθεσης των εμπειρογνωμόνων ανατέμνει το έργο του τελεφερίκ σε όλες του τις βασικές πτυχές (απόφαση έγκρισης, τεχνική περιγραφή, προϋπολογισμός και χρηματοδότηση, χρονοδιάγραμμα, διαδικασία ανάθεσης, υλοποίηση, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σκοπός του έργου και κοινό-στόχος, διαδικασίες λειτουργίας και συντήρησης κ.α.)

Αναφέρουμε ενδεικτικά κάποιες από τις παρατηρήσεις:

• «Δεν υπάρχει τεκμηρίωση πώς ή γιατί επιλέχθηκε ο Βράχος της Μονεμβασιάς για αυτήν την παρέμβαση. Υπό το πρίσμα της πρόσφατης δήλωσης της Υπουργού Πολιτισμού, σύμφωνα με την οποία: ‘Αυτή την περίοδο, το Υπουργείο Πολιτισμού έχει θέσει την προσβασιμότητα ως μία από τις πολιτικές του προτεραιότητες. Υπάρχουν περισσότερες από 150 τοποθεσίες σε όλη την Ελλάδα όπου εκτελούνται έργα προσβασιμότητας (…). Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Άνω Πόλη της Μονεμβασιάς’, λογικό είναι να περιμένει κανείς ότι η επιλογή των τοποθεσιών βασίζεται σε επίσημα κριτήρια λ.χ. ανάλυση κόστους-οφέλους, θέση προτεραιοτήτων και σαφή αιτιολόγηση». (σελ. 10)
• Στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, το έργο εντάχθηκε στο Μέτρο 16735, το οποίο στοχεύει στην «Αξιοποίηση της τέχνης ως συνταγογραφούμενης θεραπείας για την προώθηση της κοινωνικής συνοχής και την ενεργοποίηση της «Ασημένιας Οικονομίας». Αν και μπορεί να πει κανείς ότι σε κάποιο βαθμό μέτρο και έργο συμβαδίζουν, το μέτρο δεν αντανακλά πλήρως το σκεπτικό που αναφέρεται στις αρχικές αποφάσεις έγκρισης της εγκατάστασης του τελεφερίκ – δηλαδή, τις προβλεπόμενες μικτές χρήσεις του: μεταφορά επιβατών, υποστήριξη της αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και της πυρόσβεσης και διευκόλυνση της μετακίνησης υλικών για εργασίες αποκατάστασης. (σελ.24)
• Το έργο φαίνεται επίσης ότι έρχεται σε αντίθεση με το πρόσφατα εγκεκριμένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου, στο οποίο η Μονεμβασιά περιλαμβάνεται μεταξύ των Προτάσεων Στρατηγικής Προτεραιότητας για υποψηφιότητα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η κλίμακα και ο πιθανός αντίκτυπος του έργου θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την επιλεξιμότητα του χώρου. (σελ. 18)

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα συνοδεύτηκε από επίσκεψη των εμπειρογνωμόνων στην Ελλάδα από 10 έως 13 Ιουλίου 2025, τόσο στην Αθήνα (διοργάνωση ανοιχτής συνάντησης στην έδρα της ΕΛΛΕΤ) αλλά και στη Μονεμβασιά (δημόσια ανοιχτή συνάντηση και επιτόπια επίσκεψη στο χώρο του έργου). Όπως σημειώνεται στην τεχνική έκθεση, τα επανειλημμένα αιτήματα για συνάντηση με εκπροσώπους του Υπουργείου Πολιτισμού και της Δημοτικής Αρχής δεν έγιναν δεκτά.

Η τεχνική έκθεση των εμπειρογνώμων καταλήγει σε σειρά συστάσεων, μεταξύ αυτών οι ακόλουθες:

• Αναστολή της κατασκευής του τελεφερίκ μέχρι να επιλυθούν όλα τα εκκρεμή νομικά και διαδικαστικά ζητήματα και να πραγματοποιηθεί μια ολοκληρωμένη εξέταση εναλλακτικών λύσεων.
• Έναρξη διαφανούς και χωρίς αποκλεισμούς διαβούλευσης με τις τοπικές κοινότητες, την κοινωνία των πολιτών, τους εμπειρογνώμονες και τους σχετικούς εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.
• Διεξαγωγή αρχαιολογικής έρευνας στις περιοχές που επηρεάζονται από οποιαδήποτε παρέμβαση, πριν από τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων.
• Διεξαγωγή πλήρους ανάλυσης εναλλακτικών λύσεων, συμπεριλαμβανομένων τεχνικών λύσεων με χαμηλότερο αντίκτυπο, ειδικά σχεδιασμένων για άτομα με αναπηρίες.
• Διατήρηση της αρχικής διαδρομής πρόσβασης προς την Άνω Πόλη ως κύριου δρομολογίου και μελέτη μιας λύσης με λιγότερο αντίκτυπο για άτομα με μειωμένη κινητικότητα.
• Ιεράρχηση παρεμβάσεων για τη βελτίωση της προσβασιμότητας μέσω της αρχικής διαδρομής, όπως κιγκλιδώματα, πλευρικές ράμπες, βελτίωση ολισθηρότητας.

Ο Σύλλογος Φίλων Μονεμβάσιας διακατέχεται από ηθική ικανοποίηση διότι οι θέσεις μας επικυρώνονται με την εμπειρογνωμοσύνη και την αξία της Europa Nostra, του κορυφαίου ευρωπαϊκού δικτύου της κοινωνίας των πολιτών για την πολιτιστική κληρονομιά.

Με τη δημοσιοποίηση της τεχνικής της έκθεσης, η Εuropa Νostra ολοκληρώνει την αποστολή της και την ευχαριστούμε θερμά για τη συμβολή της στην προστασία της Μονεμβασιάς. Εξίσου θερμά ευχαριστούμε την ΕΛΛΕΤ, πολύτιμο συμπαραστάτη μας σε αυτή τη διαδρομή, αλλά και το μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και της διεθνούς κοινότητας που μοιράζεται την αγωνία μας για τη διαφύλαξη από ανιστόρητες παρεμβάσεις αυτού του μοναδικού τόπου που αποτελεί η Μονεμβασιά.

Η κοινωνία των πολιτών ακούγοντας το SOS της Μονεμβασιάς έκανε το καθήκον της, προσδοκούμε τώρα να ανταποκριθούν οι ελληνικές αρχές.

Στη μετατροπή της οικίας  του  Γιάννη Ρίτσου, στην Καστροπολιτεία της Μονεμβασίας, σε Δημοτικό Μουσείο, προχωρούν το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, η Περιφέρεια Πελοποννήσου και ο Δήμος Μονεμβασίας μέσω Προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης. Το έργο  που χρηματοδοτείται από το ΥΠΠΟΑ, υλοποιείται, υπό την εποπτεία των αρμόδιων υπηρεσιών του, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας και την Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η συνεργασία για τη δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου αφιερωμένου στον Γιάννη Ρίτσο, μια από τις εμβληματικότερες προσωπικότητες της νεότερης ελληνικής ποίησης, αναδείχθηκε κατά την αυτοψία που διενήργησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, στο σπίτι του ποιητή και στα μνημεία της Καστροπολιτείας.  Σκοπός του έργου «Μετατροπή της οικίας Γιάννη Ρίτσου στο Κάστρο Μονεμβασίας σε Δημοτικό Μουσείο» είναι η δημιουργία ενός εκθεσιακού χώρου για να παρουσιάζεται η προσωπικότητα του ποιητή και η σχέση του με το γενέθλιο τόπο του, τη Μονεμβασιά. Στη μόνιμη έκθεση θα παρουσιάζεται η ζωή και το έργο του ποιητή, μέσα από επιλεγμένα εμβληματικά, για κάθε ενότητα,  ποιήματα, αποτελώντας  σταθμό στην  ελληνική και διεθνή λογοτεχνική κληρονομιά. Η σύνδεση με το ιστορικό παρελθόν, η ενδυνάμωση της συλλογικής μνήμης και η ευαισθητοποίηση των κατοίκων του Δήμου Μονεμβασίας σε θέματα ανάδειξης της Ιστορίας του τόπου τους και του πολιτισμού τους, είναι βασικοί στόχοι της πρότασης σχεδιασμού της έκθεσης, συνεισφέροντας μακροπρόθεσμα στη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής.

Στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνονται οι αναγκαίες μουσειολογικές και μουσειογραφικές μελέτες και οι εν γένει εργασίες διαμόρφωσης και μετατροπής της οικίας  σε Μουσείο Γιάννη Ρίτσου. Η διαφορετική ματιά  του ποιητή στη Μονεμβασιά  που θα προσφέρει η έκθεση, θα συμβάλλει στην προβολή και ανάδειξη του ιστορικά εμβληματικού αυτού τόπου. Με σύγχρονο ψηφιακό, διαδραστικό και ψυχαγωγικό τρόπο θα εμπλουτίζει την πολιτιστική ταυτότητα του Δήμου, αποτελώντας πόλο προσέλκυσης επισκεπτών.

Η οικία της οικογένειας του Γιάννη Ρίτσου βρίσκεται στην είσοδο του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Κάτω Πόλης Μονεμβασίας. Η πρόσβαση σε αυτήν γίνεται από το κεντρικό καλντερίμι της Κάτω Πόλης, μέσω δρομικής καμάρας. Ο αρχικός πυρήνας της μπορεί να αναχθεί στους μεταβυζαντινούς χρόνους. Ολόκληρη η περιοχή της Παλαιάς Μονεμβασίας, γέφυρα και βράχος, είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος, και η χερσόνησος της Μονεμβασίας ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ως ιστορικός τόπος με κήρυξη, επίσης, ως μνημείων των οικισμών και των τειχών επί της χερσονήσου.

Στη διάσωση και περισυλλογή 36 μεταναστών διαφόρων εθνικοτήτων, που εντοπίστηκαν σήμερα το πρωί σε ημιβυθισμένο ιστιοφόρο σκάφος σε διεθνή ύδατα νοτιοδυτικά της Νεάπολης Βοιών, προχώρησε το Λιμενικό Σώμα.

Στο σημείο κατέφθασε περιπολικό σκάφος του λιμενικού, το οποίο τους περισυνέλεξε. Ανάμεσά τους, σύμφωνα με το Λιμενικό, βρέθηκαν 11 ανήλικοι (6 αγόρια και 5 κορίτσια) 11 γυναίκες και 14 άνδρες.

Όλοι οι διασωθέντες μεταφέρθηκαν με ασφάλεια σε Κέντρο Υποδοχής του δήμου Μονεμβασιάς.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες ο δράστης είναι αγρότης και γνωστός επιχειρηματίας στην περιοχή και διατηρεί μικρή μονάδα τουριστικών δωματίων.

Σοκαρισμένη είναι η κοινότητα της Μονεμβασιάς με την τραγωδία που σημειώθηκε το βράδυ του Σαββάτου, όταν ένας άνδρας παρέσυρε για αρκετά μέτρα και σκότωσε δύο ηλικιωμένους άνδρες που επέβαιναν σε μία μηχανή.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες ο δράστης είναι αγρότης και γνωστός επιχειρηματίας στην περιοχή και διατηρεί μικρή μονάδα τουριστικών δωματίων.

Τα θύματα του είναι και τα δύο 77 χρονών.

Ο ένας εκ των δύο μάλιστα αγαπούσε το τραγούδι και το 2017 είχε συμμετάσχει στην εκπομπή της Αννίτας Πάνια, τραγουδώντας με μεγάλη επιτυχία το τραγούδι «Τραγουδώ».

Μιλώντας ο γιος ενός εκ των θυμάτων λέει:

«Έγινε το μοιραίο, ξαφνικά, χωρίς να φταίνε δύο άνθρωποι, έφυγαν από αυτόν τον κόσμο εντελώς βασανιστικά άδικα. Τους χτύπησε από πίσω, ένας παλαβός, αχαρακτήριστος. Τι να σας πω; Το θέμα είναι ότι το κακό έγινε, αυτό είναι το άσχημο. Δεν ξέρω τι ακριβώς μπορεί να είχε συμβεί μεταξύ τους. Ο άνθρωπος μπορεί να είχε μεθύσει. Δεν ήμουν μαζί τους να ξέρω λεπτομέρειες, εγώ είδα τον πατέρα μου στον δρόμο. Εγώ δουλεύω διανομέας στην περιοχή σε σουβλάκια και το είδα το περιστατικό μπροστά μου. Πριν από πέντε λεπτά ήταν μπροστά μου ο πατέρας μου και μετά τον είδα αιμόφυρτο στο έδαφος. Ήταν ο οδηγός της μηχανής. Αφού τον πάτησε τον παρέσυρε σχεδόν 300μετρα και μετά παρέσυρε και τον άλλον τύπο», είπε μεταξύ άλλων.

Στο μεταξύ, το δεύτερο θύμα από το σοκαριστικό τροχαίο είναι 77χρονος τραγουδιστής, ο οποίος είχε εντυπωσιάσει με τις ερμηνείες  του σε τραγούδια εποχής του Στέλιου Καζαντζίδη.

Πώς έγινε το τροχαίο

Υπενθυμίζεται πως όλα συνέβησαν στις 10.00 το βράδυ του Σαββάτου, όταν ένα Ι.Χ. φορτηγό αυτοκίνητο σκόρπισε το θάνατο, όταν με οδηγό έναν 52χρονο, κινούμενο στο δρόμο Τάραψας – Μονεμβασιάς, στο 67,3 χλμ., συγκρούστηκε με μοτοσυκλέτα στην οποία επέβαιναν δύο άτομα.

Η μοτοσυκλέτα με τους δύο επιβαίνοντες, κινούνταν στην ίδια κατεύθυνση.

Από τη σφοδρή σύγκρουση ο συνεπιβάτης, 77χρονος, τραυματίστηκε θανάσιμα ενώ ο οδηγός επίσης 77χρονος, τραυματίστηκε σοβαρά.

Ο τραυματισμένος μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Μολάων, δεν τα κατάφερε όμως και κατέληξε.

Εμβόλισε και περιπολικό στην προσπάθειά του να διαφύγει

Ο οδηγός του φορτηγού οχήματος, που έχει συλληφθεί, στην προσπάθεια του να διαφύγει εμβόλισε περιπολικό αυτοκίνητο της αστυνομίας.

Την προανάκριση που είναι σε εξέλιξη έχει αναλάβει το Α.Τ. Μολάων σε συνεργασία με το Τμήμα Τροχαίας Σπάρτης.

Μιλώντας στον ΣΚΑΪ το πρωί της Κυριακής, ο αντιδήμαρχος της περιοχής, δήλωσε απ’όσο γνωρίζει ο άνδρας ήταν σε κατάσταση αμόκ, ενώ σύμφωνα με το spartanews.gr, οι πρώτες πληροφορίες δεν δείχνουν υπήρχε κάποια διένεξη μεταξύ των 2 αναβατών της μοτοσικλέτας και του οδηγού του αυτοκινήτου.

Μια διεθνής διοργάνωση φιλοξενίας καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο σε έναν μαγικό τόπο! 

Είσοδος Ελεύθερη

O Mεσογειακός οργανισμός Between theSeas, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της Ακτίνας Σταθάκη, διοργανώνει σε συνεργασία με τον πολιτιστικό χώρο Κυμοθόη, για δεύτερη συνεχή χρονιά, πρόγραμμα φιλοξενίας καλλιτεχνών στο Κάστρο Μονεμβασίας τον Σεπτέμβριο του 2019. Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος των δράσεων του οργανισμού Between the Seas για την προώθηση των ανταλλαγών και των συνεργασιών μεταξύ ανερχόμενων καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο των οποίων η δουλειά επικεντρώνεται στο χώρο της Μεσογείου.  

Στόχος του προγράμματος, μοναδικού στην περιοχή ως προς τον διεθνή του χαρακτήρα, είναι να δημιουργηθεί στο Κάστρο της Μονεμβάσιαςένας Μεσογειακός πόλος διαλόγου και ανταλλαγών που θα αναδείξει την πολιτιστική ταυτότητα του τόπου και θα ενισχύσει τη σχέση της τοπικής κοινωνίας με τη σύγχρονη Μεσογειακή καλλιτεχνική δημιουργία.

Από την 1η μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου ο RomanSkadra από το χώρο του τσίρκο, ο Dave Boydμαζί με τον Δημήτρη Παπαγεωργίου από τον χώρο της μουσικής και οι Aina de Cos, JaumeMiro, Jenny Vila από το χώρο του θεάτρου θα βρεθούν και θα δημιουργήσουν στο μαγικό τοπίο του κάστρου της Μονεμβασιάς!

Πρόγραμμα:

Σεπτέμβριος 1-8: Roman Skadra (τσίρκο)

Σε συνεργασία με το φεστιβάλ Presente Futuro του Παλέρμο, το Between the Seas θα φιλοξενήσει τον Σλοβάκο περφόρμερ και καλλιτέχνη τσίρκο ΡομάνΣκάντρα ο οποίος θα δουλέψει πάνω σε μία καινούρια σόλο περφόρμανς. Στα πλαίσια της φιλοξενίας, ο Ρομάν θα παραδώσει διήμερο δωρεάν σεμινάριο ζογκλέρ, ακροβατικών και περφόρμανς για νέους και ενήλικες.

Σεπτέμβριος 8-15: Dave Boyd-ΔημητρηςΠαπαγεωργίου (μουσική)

Ο Ιρλανδός Dave Boyd, μουσικός και συνθέτης με έδρα την Πορτογαλία και ο Έλληνας βιολονίστας και συνθέτης Δημήτρης Παπαγεωργίου με έδρα την Αγγλία, συναντιούνται στη Μονεμβάσια για να δημιουργήσουν μια μουσική περφόρμανς/εγκατάσταση που θα συνδυάζει ηχογραφημένα ηχοτοπία του κάστρου με ζωντανή μουσική. Παρουσίαση ανοιχτή στο κοινό: Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου ώρα 9μ.μ.

Σεπτέμβριος 15-22: Aina de Cos, JaumeMiro, Jenny Vila (θέατρο)

Οι τρείς καλλιτέχνες από τη Μαγιόρκα της Ισπανίας ερευνούν τον μύθο της Αντιγόνης ιδωμένο υπό το πρίσμα των πολιτικών καταλοίπων σύγχρονων δικτατοριών ανά τον κόσμο. Έχοντας ήδη κάνει έρευνα και συνεργασίες στην Ισπανία, την Αργεντινή και την Αυστραλία, η ομάδα έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Παρουσίαση ανοιχτή στο κοινό: Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου ώρα 9μ.μ.

Μετά τη Μονεμβάσια, οι καλλιτέχνες, Aina de Cos, Jaume Miro, Jenny Vila, θα φιλοξενηθούν από το Between the Seas και στην Αθήνα για περεταίρω έρευνα.

Όλες οι δράσεις είναι δωρεάν για το κοινό.

www.betweentheseas.org

Info:

Πληροφορίες: www.betweentheseas.org

Είσοδος: Ελεύθερη