ΜΑΓΔΑ ΜΠΑΚΟΥΣΗ

Στον Γαλατά της Τροιζηνίας, τα αδέσποτα ζώα επιβιώνουν χάρη σε λίγους ανθρώπους που δεν έμαθαν να κοιτούν αλλού. Εκεί όπου ο νόμος προβλέπει καταφύγια, προσωπικό και φροντίδα, υπάρχει μια παλιά κουζίνα που λειτουργεί ως προσωρινός χώρος φιλοξενίας -χωρίς ρεύμα, χωρίς υποδομές, χωρίς όσα οφείλει να εξασφαλίζει ένας δήμος.

Τα αδέσποτα ζώα στην Ελλάδα παραμένουν στο περιθώριο, αφημένα στην τύχη τους. Όσα καταφέρνουν να σωθούν, το οφείλουν αποκλειστικά στην αφοσίωση των εθελοντών. Παρότι η νομοθεσία, όπως ο Ν. 4830/2021, θα μπορούσε να δώσει λύσεις, συχνά παραμένει ανενεργή στην πράξη. Οι δήμοι λαμβάνουν κονδύλια για στειρώσεις, εμβολιασμούς και δημιουργία ή συντήρηση καταφυγίων, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που τα χρήματα χάνονται χωρίς ίχνος διαφάνειας.

Πριν από λίγο χρονικό διάστημα επισκεφθήκαμε τον Δήμο Τροιζηνίας - Μεθάνων. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλει για να αντιμετωπίσει τον μεγάλο αριθμό αδέσποτων, η εικόνα στους δρόμους -ιδίως στον Γαλατά- αποκαλύπτει πως οι ενέργειες αυτές δεν επαρκούν. Τα ζώα εξακολουθούν να υποφέρουν και να ζουν σε συνθήκες που κάθε άλλο παρά αξιοπρεπείς μπορούν να χαρακτηριστούν.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με την υπ' αριθμόν 69/2025 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίθηκε το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Διαχείρισης Αδέσποτων Ζώων, ο Δήμος προϋπολογίζει για το 2025 το ποσό των 18.161,72 ευρώ για τις δράσεις του. Ωστόσο, η ίδια η απόφαση τεκμηριώνει την ανεπάρκεια των εγκαταστάσεων. Συγκεκριμένα, το έγγραφο αναφέρει ρητά (ενότητα Α.4: Χώρος Βραχείας Παραμονής) ότι «δεν λειτουργεί ειδικά οργανωμένος χώρος φιλοξενίας ζώων», παρά μόνο ένας «άτυπος χώρος» που προορίζεται για τη «σύντομη φιλοξενία έκτακτων περιστατικών». Αυτή η παραδοχή επιβεβαιώνει πως η προβλεπόμενη από τον νόμο ευζωία είναι ανύπαρκτη.

Τι προβλέπει ο νόμος... που έχει μείνει στα χαρτιά

Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν. 4830/2021 (ΦΕΚ Α’ 169/18-09-2021), κάθε Δήμος υποχρεούται να διαθέτει ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και πρόληψης δημιουργίας νέων.

Το πρόγραμμα αυτό πρέπει, κατ’ ελάχιστον, να περιλαμβάνει:

• περισυλλογή,
• ηλεκτρονική σήμανση και καταγραφή στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ),
• παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης,
• στείρωση,
• φιλοξενία και υιοθεσία,
• καθώς και μέριμνα για τα ζώα που επανεντάσσονται στο φυσικό τους περιβάλλον.

Οι δήμοι οφείλουν να εξασφαλίζουν τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους και να συνεργάζονται με εγγεγραμμένα φιλοζωικά σωματεία ή οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (άρθρα 3 και 9 του ίδιου νόμου).

Όπως ορίζει το άρθρο 28 του Ν. 4830/2021, καταφύγια ζώων συντροφιάς μπορούν να ιδρύουν και να λειτουργούν οι δήμοι, οι σύνδεσμοι δήμων, διαδημοτικές συνεργασίες ή εγγεγραμμένες φιλοζωικές οργανώσεις, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν καταχωρηθεί στο ΥποΜητρώο Καταφυγίων Ζώων Συντροφιάς του ΕΜΖΣ.

Τα καταφύγια πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες υγειονομικές και λειτουργικές προδιαγραφές -να διαθέτουν επαρκή χώρο, πρόσβαση σε νερό και ρεύμα, ιατρικό εξοπλισμό και μόνιμο προσωπικό για τη φροντίδα των ζώων.

Από όλα τα παραπάνω, ελάχιστα φαίνεται να εφαρμόζονται στην πράξη.Ο χώρος που έχει παραχωρηθεί από τον Δήμο Τροιζηνίας - Μεθάνων για τη φιλοξενία αδέσποτων ζώων δεν πληροί καμία από τις βασικές προϋποθέσεις που ορίζει ο Ν.4830/2021:

• δεν πρόκειται για καταφύγιο εγκεκριμένο ή καταχωρημένο στο Υπομητρώο Καταφυγίων,
• δεν υπάρχει σταθερό προσωπικό ή επαρκής φροντίδα,
• ενώ οι εθελοντές καλούνται μόνοι τους να κρατούν τον χώρο καθαρό και ασφαλή.

Η απόσταση ανάμεσα στη νομοθεσία και την πραγματικότητα είναι τεράστια. Στον Γαλατά δεν υπάρχει η ευζωία του νόμου, αλλά μόνο η επιβίωση.

Στον Γαλατά, όμως, τι συμβαίνει;

Ο χώρος που έχει παραχωρηθεί από τον δήμο για τη φιλοξενία των αδέσποτων ζώων είναι προσωρινός και ανεπαρκής. Πρόκειται για μια παλιά κουζίνα που χρησιμοποιείται ως καταφύγιο, χωρίς τις κατάλληλες υποδομές. Εκεί φιλοξενούνται πάντα λίγα ζώα, καθώς ο χώρος δεν επιτρέπει τη φιλοξενία περισσότερων.

Στο διπλανό κτίριο στεγάζονται επίσης ζώα, κατ’ ανάγκη, ώστε να υπάρχει μια ελεγχόμενη κατάσταση. Ο δήμος δεν είχε ποτέ δικό του χώρο και η φροντίδα των ζώων στηρίζεται αποκλειστικά στις προσπάθειες των εθελοντών, οι οποίοι βρίσκονται συνεχώς εκεί.

Στους χώρους αυτούς επικρατούν ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες: σπασμένα ξύλα και γυαλιά, τρύπες σε μεσοτοιχίες, πόρτες χωρίς κλειδαριές που ασφαλίζονται με αυτοσχέδια λουκέτα, παλιοί πυροσβεστήρες, σπασμένα έπιπλα και πλακάκια, ρημαγμένες εγκαταστάσεις. Οι εξωτερικοί χώροι είναι περιφραγμένοι με συρματοπλέγματα, χωρίς πρόβλεψη για κανονικές πόρτες, γεγονός που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο το τάισμα και την περιποίηση των ζώων από τους εθελοντές. Στους εξωτερικούς αυτούς χώρους υπάρχουν επίσης σπασμένα γυαλιά, κάδοι, βυτία και αυτοσχέδιες πόρτες από παλιοσίδερα.

Και στις φωτογραφίες αποτυπώνεται η πραγματικότητα ενός χώρου που θα έπρεπε να αποτελεί καταφύγιο, αλλά θυμίζει εγκατάλειψη: παλιά αντικείμενα, σκουριασμένα δοχεία, χώρος χωρίς ρεύμα και στοιχειώδη μέσα ασφάλειας.

Κι όμως, μέσα σε αυτές τις συνθήκες, οι εθελοντές δίνουν καθημερινά τη μάχη. Είναι οι μόνοι που φροντίζουν όχι μόνο για τη βασική καθαριότητα και την ασφάλεια των ζώων, αλλά και για το μέλλον τους -αναζητώντας με επιμονή ανθρώπους που θα τα αγαπήσουν και θα τους προσφέρουν ένα κατάλληλο και παντοτινό σπίτι.

Χωρίς εκείνους, το «προσωρινό» καταφύγιο του Γαλατά δεν θα υπήρχε καν.

Πηγή: ethnos.gr