Εχουν περάσει τέσσερα ολόκληρα χρόνια από τότε που ο περιβαλλοντικός σύλλογος «Η Πεντέλη μας» κατήγγειλε αρχικά τις παράνομες δραστηριότητες μηχανοκίνητου αθλητισμού στο Πεντελικό. Εκτοτε, καθώς αυτές οι δραστηριότητες συνεχίζονταν απρόσκοπτα, οι καταγγελίες του συλλόγου συνεχίστηκαν προς όλους τους αρμόδιους φορείς, αλλά αποδείχτηκαν φωνή βοώντος εν τη ερήμω, με αποτέλεσμα όχι μόνο να συνεχίζονται οι παρανομίες και το κατ’ εξακολούθηση περιβαλλοντικό έγκλημα στο βουνό έως και σήμερα, αλλά και να έχουν βρει διά της πλαγίας οδού παραθυράκι για τη νομιμοποίησή τους από τον ίδιο τον Δήμο Πεντέλης.

Οι δραστηριότητες μηχανοκίνητου αθλητισμού στις πλαγιές του βουνού, που ασκούνται με μηχανές Εnduro είτε σε αυτοσχέδιες πίστες είτε σε εκτός δασικών δρόμων διαδρομές, με το πέρασμα των χρόνων εντείνονται ανενόχλητα. Οι πίστες, που λειτουργούν χωρίς την προβλεπόμενη άδεια, έχουν διαμορφωθεί με χωματουργικά μηχανήματα και συντηρούνται από τους ενδιαφερόμενους. Οι εντός δασικών εκτάσεων διαδρομές χαράσσονται κάθετες στις υψομετρικές καμπύλες και διέρχονται μέσα από τα ρέματα της περιοχής. Οι εκτός δρόμου διαδρομές διανοίγονται έπειτα από αφαίρεση της φυτοκάλυψης, κλάδεμα και ενίοτε κόψιμο δέντρων. Μεμονωμένοι αυτοσχέδιοι βατήρες για άλματα εντοπίζονται διάσπαρτοι σε διάφορες περιοχές, εκτός των πιστών.

Καταστροφικό

Η διάνοιξη διαδρομών επιφέρει τη σταδιακή αφαίρεση του κονιορτοποιημένου από τις διελεύσεις των τροχοφόρων εδάφους από τα βρόχινα νερά, τη σταδιακή διεύρυνση των διαδρομών και εντέλει την αποκάλυψη του μητρικού πετρώματος. Η διέλευση των τροχοφόρων μέσα από τα ρέματα όχι μόνο καταστρέφει τη λιγοστή υδρόφιλη βλάστηση αλλά καταστρέφει επίσης και περιοχές φωλεασμού της λιγοστής πανίδας που έχει απομείνει στο βουνό.

Με τις θορυβώδεις και κονιορτώδεις διελεύσεις τους οι αναβάτες των δίτροχων διαταράσσουν την ηρεμία των περιπατητών αλλά και της πανίδας του βουνού. Σε συχνές αντιπαραθέσεις με τους περιπατητές ισχυρίζονται ότι η εν λόγω δραστηριότητά τους είναι καθ’ όλα νόμιμη και προβάλλουν ως απόδειξη γι’ αυτό την ένταξή τους στην εθελοντική ομάδα πυρόσβεσης του Δήμου Πεντέλης.

Πράγματι, η «νομιμοποίηση» αυτής της κατάφωρα παράνομης δραστηριότητας έγινε διά χειρός του Δήμου Πεντέλης ο οποίος το 2024 προχώρησε στη σύσταση μιας ειδικής μονάδας επίβλεψης και ελέγχου του βουνού, της Ομάδας Πυροπροστασίας Enduro Πεντέλης. Μάλιστα, όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο Τύπου του δήμου στις 18/6/2024, «χθες το απόγευμα, σε μία σεμνή τελετή ανάμεσα στα μέλη με τα οποία πρωταρχικά συστήθηκε η ομάδα, τη Δήμαρχο Πεντέλης Νατάσσα Κοσμόπουλου και την υπεύθυνη του ΚΕντρου ΕΠΙΧειρήσεων του Δήμου Πεντέλης Κέλλυ Διακομανώλη, η ομάδα βρέθηκε για πρώτη φορά στην, εδώ και χρόνια, πίστα Motocross στο νταμάρι του Μαλτέζου, ανακηρύσσοντας τη λειτουργία της ως επίσημο μέλος της Πολιτικής Προστασίας Πεντέλης».

Η δε δήμαρχος Πεντέλης, σε ανάρτησή της στο Facebook, πρόβαλε ως επιχείρημα υπέρ της εν λόγω πρωτοβουλίας της την καλή γνώση της περιοχής και την ευελιξία των αναβατών να κινούνται σε εκτός δρόμου δύσβατα σημεία. Με λίγα λόγια, ο Δήμος Πεντέλης ενέταξε στο δυναμικό του δήμου τους συμμετέχοντες σε παράνομους αγώνες, στην ουσία βάζοντας τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα και επιπρόσθετα αναφέρεται στην «εδώ και χρόνια πίστα Motocross στο νταμάρι του Μαλτέζου», η οποία όμως λειτουργεί χωρίς άδεια εδώ και χρόνια, συνεπώς είναι παράνομη. Ετσι, ο δήμος, αντί για θεματοφύλακας της νομιμότητας στο Πεντελικό, ουσιαστικά συγκαλύπτει τις παρανομίες στο βουνό βαφτίζοντάς τες νόμιμες.

Κι αυτά συμβαίνουν όταν οι προαναφερόμενες παράνομες δραστηριότητες έχουν καταγγελθεί επανειλημμένα από τον περιβαλλοντικό σύλλογο Πεντέλης στο Δασαρχείο Πεντέλης, στη Διεύθυνση Δασών Ανατολικής Αττικής, στον Σύνδεσμο Δήμων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) και στον Δήμο Πεντέλης, αλλά καμιά αποτρεπτική ενέργεια δεν εκδηλώθηκε μέχρι σήμερα, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται απρόσκοπτα η εν λόγω αντιπεριβαλλοντική δραστηριότητα («Κροκοδείλια δάκρυα από τους “αρμοδίους” για την Πεντέλη», «Εφ.Συν.», 5/7/2021).

Δικαιολογίες

«Ως μόνιμη δικαιολογία της απραξίας του, το Δασαρχείο προβάλλει την αδυναμία του να εντοπίσει και να συλλάβει τους παραβάτες, οφειλόμενη εν μέρει στην διαπιστωμένη υποστελέχωση της Υπηρεσίας. Η δικαιολογία αυτή όμως αποδείχθηκε προσχηματική διότι, ενώ με το Α.Π. 107/1-7-2024 έγγραφό μας υποδείξαμε ότι οι παραβάτες είναι καταγεγραμμένοι στην εθελοντική ομάδα πυρόσβεσης του Δήμου Πεντέλης, από την οποία μπορούν να ληφθούν τα στοιχεία τους, η δυνατότητα αυτή δεν αξιοποιήθηκε», καταγγέλλουν ο Περιβαλλοντικός Σύλλογος «Η Πεντέλη μας», ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος και Ρεματιάς Πεντέλης - Χαλανδρίου, ο Σύλλογος Πολιτών Υπέρ των Ρεμάτων - Ροή και η Φυσιολατρική Κίνηση Βριλησσός. Συνεπώς, το Δασαρχείο Πεντέλης γνωρίζει τους παρανομούντες, αλλά αντί να πράξει τα δέοντα, προτιμά να καταθέτει μηνύσεις κατ’ αγνώστων!

Ομως αυτή η απαράδεκτη απραξία των αρμοδίων ουσιαστικά ισοδυναμεί με τη μη εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας. Σύμφωνα με τον νόμο 3937/2011 για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, δεν επιτρέπεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις και η, μέσω της κίνησης μηχανοκίνητων οχημάτων, αυτόβουλη δημιουργία νέων ή η επέκταση υφιστάμενων δρόμων σε δασικά, χορτολιβαδικά και παράκτια οικοσυστήματα.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον νόμο 4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, «τα έργα και οι δραστηριότητες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, των οποίων η κατασκευή ή λειτουργία δύναται να έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον, κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες (Α και Β) ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Για την πραγματοποίηση νέων έργων ή δραστηριοτήτων κατηγορίας Α απαιτείται διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης με τη διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και έκδοση Απόφασης Εγκρισης Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ)». Σύμφωνα δε με την Υπουργική Απόφαση ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/17185/1069, οι εγκαταστάσεις μηχανοκίνητου αθλητισμού (αυτοκινητοδρόμια, πίστες αγώνων μοτοσικλετών, go kart κ.ά.) κατατάσσονται, οι μεν με μήκος μικρότερο των 3,5 χλμ. στην κατηγορία Α2, οι δε με μήκος μεγαλύτερο των 3,5 χλμ. στην κατηγορία Α1.

Οπως λοιπόν διαφαίνεται ξεκάθαρα, η λειτουργία μη αδειοδοτημένης πίστας στο Πεντελικό είναι παράνομη, το ίδιο και η κίνηση τροχοφόρων εκτός δασικών δρόμων σε προστατευόμενες και οικολογικά ευαίσθητες περιοχές.

Διερεύνηση

Αυτή τη στιγμή η καταγγελία των τεσσάρων περιβαλλοντικών συλλόγων βρίσκεται προς διερεύνηση και πάλι στα χέρια του Δασαρχείου Πεντέλης και της Διεύθυνσης Δασών Ανατολικής Αττικής. Σε αυτήν επισημαίνουν ότι οι καταγγελλόμενες δραστηριότητες είναι βλαπτικές για τη χλωρίδα και την πανίδα του πολύπαθου και ευαίσθητου Πεντελικού και αντιστρατεύονται την πρόβλεψη του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας για τη λειτουργία του ως υπερτοπικής σημασίας περιαστικού δάσους ήπιας αναψυχής.

Κι ακόμα, ότι οι εν λόγω δραστηριότητες υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον και την οικολογική αξία του δασικού οικοσυστήματος του βουνού, ενώ οι αρμόδιες τοπικές υποκείμενες υπηρεσίες του ΥΕΠΕΝ (Δασαρχείο, Διεύθυνση Δασών) αδιαφορούν και ολιγωρούν για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους που άπτονται της προστασίας του Πεντελικού.

Κι αυτά συμβαίνουν όταν το πολύπαθο Πεντελικό έχει συστηματικά πληγεί αφενός από την αλόγιστη λατόμευση δεκαετιών του περασμένου αιώνα, αλλά και τις επανειλημμένες πυρκαγιές που αφάνισαν τη βλάστηση από τα 4/5 περίπου της έκτασής του. Επίσης, με οικιστικές πιέσεις στην περίμετρο του ορεινού όγκου, λειτουργία Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, παράνομη απόρριψη μπάζων, λαθροεξόρυξη και λαθροθηρία, με πρόσχημα την εκπαίδευση κυνηγόσκυλων, που συνιστούν μόνιμες απειλές.

Πηγή: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ