Μια κηλίδα ακανόνιστου σχήματος εμφανίζεται το καταμεσήμερο πάνω στον δίσκο ενός ασθενικού Ήλιου. Το ρομπότ Perseverance  στον Άρη είχε την ευκαιρία να καταγράψει μια έκλειψη που δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να δούμε στη Γη.

Στα 2 Απριλίου, ο πυρηνοκίνητος εξερευνητής της NASA εξερευνητής έστρεψε την κάμερα πλοήγησης στον ουρανό την ώρα που ο Φόβος, ένα από τα δύο μικρά φεγγάρια του Άρη, περνούσε ακριβώς μπροστά από τον Ήλιο.

Ο Φόβος, ένας διαστημικός βράχος με διάμετρο 22 χιλιόμετρα και ακανόνιστο σχήμα που θυμίζει πατάτα, είναι υπερβολικά μικρός για προκαλέσει ολική έκλειψη ακόμα και όταν η ευθυγράμμιση είναι τέλεια.

Επιπλέον, η αρειανή έκλειψη διήρκεσε μόλις 40 δευτερόλεπτα, πολύ λιγότερο από μια ολική έκλειψη Ηλίου στη Γη.

«Γνώριζα ότι θα ήταν καλό, δεν περίμενα όμως ότι θα ήταν τόσο συναρπαστικό» σχολίασε ενθουσιασμένη η Ρέιτσελ Χόουσον τhw εταιρείας Malin Space Science Systems, μέλος της ομάδας που χειρίζεται την κάμερα πλοήγησης του Perseverance, σε ανακοίνωση της NASA.

Εκλείψεις έχουν καταγραφεί και από προηγούμενες αποστολές στον Άρη. Η αρχή έγινε το 2004 από τα δίδυμα ρομπότ Spirit και Opportunity, τα οποία μετέδωσαν τις πρώτες εικόνες.Το πρώτο βίντεο τραβήχτηκε το 2019 από το Curiosioty, το ρομπότ που οποίο επιβεβαίωσε ότι ο Άρης ήταν κάποτε ένας θερμός και υγρός πλανήτης.

Ο Φόβος και ο Δείμος, ο δεύτερος και ακόμα μικρότερος δορυφόρος του Άρη, εκτιμάται ότι είναι αστεροειδείς που αιχμαλωτίστηκαν από το βαρυτικό πεδίο του πλανήτη.

Οι εικόνες των εκλείψεων θα βοηθήσουν τους πλανητολόγους να κατανοήσουν καλύτερα την τροχιά του Φόβου, ο οποίος ακολουθεί φθίνουσα πορεία και εκτιμάται ότι θα συντριβεί στον Άρη σε μερικές δεκάδες εκατομμύρια χρόνια.

Οι έρευνες αυτού του είδους εξηγούν επίσης πώς η βαρυτική έλξη του Φόβου δημιουργεί παλιρροϊκά φαινόμενα στο υπέδαφος του Άρη και δημιουργεί μικρές παραμορφώσεις στον φλοιό και τον μανδύα, επισημαίνει η ανακοίνωση της NASA.

Το βίντεο που τράβηξε το Perseverance ζουμάρει στον ηλιακό δίσκο περισσότερο από ό,τι σε προηγούμενες εικόνες και προσφέρει επίσης μεγαλύτερο ρυθμό ανανέωσης εικόνας.

Ο φακός της κάμερας πλοήγησης προστατεύεται με ηλιακό φίλτρο που λειτουργεί σαν γυαλιά ηλίου και μειώνει τη φωτεινότητα της εικόνας.

Ως αποτέλεσμα μπορεί κανείς να διακρίνει ακόμα και ηλιακές κηλίδες.

Η αμερικανική Διοίκηση Διαστήματος φαίνεται να επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό ότι ένας μετεωρίτης που προήλθε εκτός του ηλιακού μας συστήματος είχε εισέλθει στην ατμόσφαιρα της Γης, αλλά ορισμένοι επιστήμονες και η NASA δεν είναι ακόμα πεπεισμένοι.

Το αντικείμενο, ένας μικρός μετεωρίτης με διάμετρο μόλις 0,45 μέτρα, έπεσε στην ατμόσφαιρα της Γης στις 8 Ιανουαρίου 2014, αφού ταξίδεψε στο διάστημα με ταχύτητα άνω των 210.000 χλμ/ώρα – αριθμός που υπερβαίνει κατά πολύ τη μέση ταχύτητα των μετεωριτών που κινούνται σε τροχιά εντός του ηλιακού συστήματος, σύμφωνα με δύο ερευνητές του Χάρβαρντ.

Οι συγγραφείς της μελέτης του 2019, υποστήριζουν ότι η υπερβολική ταχύτητα του μετεωρίτη υποδεικνύει διαστρική προέλευση και ότι το αντικείμενο προήλθε πιθανώς από το εσωτερικό ενός πλανητικού συστήματος ή ενός άστρου στον πυκνό δίσκο του Γαλαξία μας.

Ωστόσο, το έγγραφο δεν έγινε δεκτό για δημοσίευση. Οι υπεύθυνοι παρατήρησαν την έλλειψη επαρκών λεπτομερειών για την επαλήθευση του ισχυρισμού σχετικά με τον μετεωρίτη. «Πιστεύαμε ότι αυτό ήταν μια χαμένη υπόθεση», είπε ένας από τους ερευνητές, ο Αμίρ Σιράζ, ένας προπτυχιακός φοιτητής του Χάρβαρντ που σπουδάζει αστροφυσική. Χωρίς πιο εμπεριστατωμένα δεδομένα, παραδέχτηκε, ήταν δύσκολο «να καταλάβουμε αν το αντικείμενο ήταν πραγματικά διαστρικό ή όχι».

Όπως αποδείχθηκε, η αλήθεια ήταν εκεί έξω. Τον περασμένο μήνα, η Διαστημική Διοίκηση των ΗΠΑ δημοσίευσε ένα υπόμνημα προς τους επιστήμονες της NASA που ανέφερε ότι τα δεδομένα από τους αισθητήρες των δορυφόρων προειδοποίησης πυραύλων «ήταν αρκετά ακριβή για να υποδείξουν μια διαστρική τροχιά» για τον μετεωρίτη. Η δημοσίευση αυτή ήταν το αποκορύφωμα μιας τριετούς προσπάθειας του κ. Σιράζ και ενός γνωστού αστρονόμου του Χάρβαρντ, του Αβί Λεμπ.

Πολλοί επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της NASA, λένε ότι ο στρατός δεν έχει ακόμη δημοσιεύσει αρκετά στοιχεία για να επιβεβαιώσει τη διαστρική προέλευση του μετεωρίτη. Αλλά δεν ήταν οι μόνες πληροφορίες για μετεωρίτες που κυκλοφόρησαν. Ο στρατός παρέδωσε επίσης στη NASA δεκαετίες μυστικών στρατιωτικών δεδομένων σχετικά με τη φωτεινότητα εκατοντάδων άλλων αντικειμένων.

«Είναι ένας ασυνήθιστος βαθμός ορατότητας ενός συνόλου δεδομένων που προέρχονται από αυτόν τον κόσμο», δήλωσε ο Ματ Ντάνιελς, βοηθός διευθυντής για την ασφάλεια του διαστήματος στο Γραφείο Επιστήμης και Τεχνολογικής Πολιτικής του Λευκού Οίκου, ο οποίος εργάστηκε για την δημοσιοποίηση των δεδομένων. «Βρισκόμαστε σε μια περίοδο ενθουσιασμού και αναγέννησης στα διαστημικά προγράμματα γενικά, και εν μέσω αυτής, νομίζω ότι σκεπτόμενοι ηγέτες σε πολλά μέρη είπαν: “Ξέρετε, τώρα είναι η καλή στιγμή να το κάνετε αυτό”».

Τα τελευταία χρόνια, υπήρχαν και άλλα παρόμοια περάσματα, όπως του Oumuamua – ενός διάσημου πλέον, σε σχήμα πούρου αντικειμένου, που κινείται επίσης πολύ γρήγορα για να έχει προέλθει από το ηλιακό μας σύστημα. Σε αντίθεση με τον μετεωρίτη του 2014, το Oumuamua εντοπίστηκε μακριά από τη Γη και ήδη απομακρύνεται με ταχύτητα από το ηλιακό σύστημα, σύμφωνα με τη NASA.

Ο Δρ Λεμπ, είχε προσελκύσει την προσοχή, υποστηρίζοντας ότι το Oumuamua ήταν τεχνολογικό κατασκεύασμα, ενώ άλλοι αστρονόμοι εξακολουθούν να συζητούν για το τι είδους αντικείμενο ήταν.

Το 2019, ο Μπορίσοφ, ένας αστεροειδής στο μέγεθος του Πύργου του Άιφελ, έγινε ο δεύτερος επιβεβαιωμένος διαστρικός επισκέπτης. Ένα κομμάτι του έσπασε το 2020 αφού πέρασε από τον ήλιο.

Ενώ τα δεδομένα από διαβαθμισμένους στρατιωτικούς δορυφόρους μπορεί να μην έχουν βοηθήσει τη μελέτη αυτών των διαστρικών επισκεπτών, θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους ακαδημαϊκούς ερευνητές να μελετήσουν αντικείμενα πιο κοντά στη Γη. Θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν τη NASA στον ομοσπονδιακό ρόλο που της έχει ανατεθεί ως υπερασπιστής του πλανήτη Γη από δολοφονικούς αστεροειδείς. Και αυτός είναι ο στόχος μιας νέας συμφωνίας με τη Διαστημική Δύναμη των ΗΠΑ (U.S. Space Command) που στοχεύει να συνδράμει το Γραφείο Συντονισμού Πλανητικής Άμυνας της NASA να κατανοήσει καλύτερα τι συμβαίνει όταν οι διαστημικοί βράχοι φτάνουν στην ατμόσφαιρα.

Ο Δρ Ντάνιελς στον Λευκό Οίκο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια των ερευνητών του Χάρβαρντ να εξασφαλίσουν μια δημόσια δήλωση από τη Διοίκηση Διαστήματος. Αφού μια επιστημονική δημοσίευση απορρίφθηκε από το «The Astrophysical Journal Letters», ο Δρ. Λεμπ είπε ότι επικοινώνησε με έναν συνάδελφό του στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος που τελικά τον έφερε σε επαφή με τον Δρ Ντάνιελς. Στη συνέχεια, ο αξιωματούχος του Λευκού Οίκου είπε για τον μετεωρίτη το 2020, με τη Διοίκηση Διαστήματος να ξεκινά τις κυβερνητικές προσπάθειες για τη δημοσιοποίηση δεδομένων του στρατιωτικού δορυφόρου σχετικά με τον υποτιθέμενο διαστρικό μετεωρίτη. «Ήξερα ότι αυτό θα ήταν μια πρόκληση, και γι’ αυτό ήταν μια συνεχής συζήτηση για αρκετό καιρό», είπε ο Δρ. Ντάνιελς.

Η κοινή χρήση απόρρητων δεδομένων από στρατιωτικούς δορυφόρους με αστρονόμους έχει οδηγήσει σε σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις στο παρελθόν.

Μια ομάδα δορυφόρων που αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1960 από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να ανιχνεύσει κρυφές εκρήξεις πυρηνικών όπλων στη Γη έγινε κατά λάθος το βασικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε για να γίνει η πρώτη ανίχνευση εξωγήινων εκρήξεων ακτίνων γάμμα. Οι εκρήξεις εμφανίστηκαν στους δορυφόρους, με την κωδική ονομασία Vela, ως μεμονωμένες εκρήξεις ενέργειας, προκαλώντας σύγχυση στους αναλυτές του Εθνικού Εργαστηρίου του Λος Άλαμος.

Ωστόσο, ενώ τα επιχειρήματα σχετικά με τις εκρήξεις γάμμα επιλύθηκαν σε μεγάλο βαθμό αργότερα, η υπόθεση του κ. Σιράζ και του Δρ. Λεμπ σχετικά με τον διαστρικό μετεωρίτη εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο αμφισβήτησης.

Ενώ πολλοί – συμπεριλαμβανομένων των δύο αστρονόμων του Χάρβαρντ – ερμήνευσαν τη δήλωση της Διαστημικής Διοίκησης ως επιβεβαίωση ότι ο μετεωρίτης είναι διαστρικός, ορισμένοι αστρονόμοι πιστεύουν ότι χρειάζονται περισσότερα δεδομένα για να υποστηριχθεί ο ισχυρισμός.

«Τα στοιχεία δεν επαρκούν. Τα επιστημονικά αποτελέσματα δημοσιεύονται, δεν είναι μυστικά», είπε η Μαρία Χαζντούκοβα, ερευνήτρια στο Αστρονομικό Ινστιτούτο της Σλοβακικής Ακαδημίας Επιστημών που μελετά μετεωρίτες και εξέτασε το συμβάν. «Δεν λέω ότι δεν το πιστεύω, αλλά αν δεν έχω στοιχεία δεν μπορώ να το επιβεβαιώσω», πρόσθεσε.

Σε ανακοίνωσή της η NASA ανέφερε ότι «η σύντομη διάρκεια των δεδομένων, καθιστά δύσκολο τον οριστικό προσδιορισμό εάν η προέλευση του αντικειμένου ήταν πράγματι διαστρική».

Οι ερευνητές του Χάρβαρντ είχαν διαφορετική άποψη. «Πέντε δευτερόλεπτα είναι αρκετός χρόνος. Δεν έχει σημασία η διάρκεια, αλλά η ποιότητα των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν. Μέσα σε πέντε δευτερόλεπτα μπορείς να κάνεις πολλά, όσον αφορά τα όργανα και τις μετρήσεις», ανέφερε ο Δρ. Λεμπ, ο οποίος μαζί με τον κ. Σιράζ σχεδιάζει να υποβάλει ξανά τη μελέτη στο «The Astrophysical Journal Letters». Και τα δεδομένα για τον μετεωρίτη του 2014 που προέρχονται τώρα από τη στρατιωτική υπηρεσία μπορεί να βοηθήσουν στην επιχειρηματολογία τους.

Πηγή: kathimerini.gr , NEW YORK TIMES

Τρεις μακρινοί γαλαξίες συγκρούονται σε μια νέα εκπληκτική εικόνα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble της NASA.

Αυτή η κοσμική συντριβή είναι γνωστή ως τριπλή συγχώνευση γαλαξιών, όταν δηλαδή τρεις γαλαξίες πλησιάζουν αργά και διαλύουν ο ένας τον άλλον με τις ανταγωνιστικές βαρυτικές τους δυνάμεις. Συγχωνεύσεις όπως αυτές είναι συχνές σε όλο το σύμπαν και όλοι οι μεγάλοι γαλαξίες – συμπεριλαμβανομένου του δικού μας, οφείλουν το μέγεθός τους σε βίαιες συγχωνεύσεις όπως αυτή.

Όσο χαοτικές και αν φαίνονται, τέτοιες συγχωνεύσεις αφορούν περισσότερο τη δημιουργία παρά την καταστροφή. Καθώς τα αέρια από τους τρεις γειτονικούς γαλαξίες συγκρούονται και συμπυκνώνονται, στο κέντρο του νέου ενοποιημένου γαλαξία συγκεντρώνεται μια τεράστια θάλασσα υλικού από την οποία θα προκύψουν νέα αστέρια.

Τα υπάρχοντα αστέρια εν τω μεταξύ, θα επιβιώσουν από τη σύγκρουση ως επί το πλείστον αλώβητα. Ενώ η βαρυτική διελκυστίνδα μεταξύ των τριών γαλαξιών θα διαστρεβλώσει τις τροχιές πολλών υπαρχόντων άστρων, υπάρχει τόσος πολύς χώρος μεταξύ τους που σχετικά λίγα από αυτά είναι πιθανό να συγκρουστούν, αναφέρει το Live Science.

Σμήνος γαλαξιών

Το σμήνος γαλαξιών που ονομάζεται IC 2431 και βρίσκεται σε απόσταση περίπου 681 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Καρκίνου, σύμφωνα με τη NASA. Οι αστρονόμοι εντόπισαν τη συγχώνευση χάρη σε ένα επιστημονικό πρόγραμμα πολιτών με την ονομασία Galaxy Zoo το οποίο κάλεσε περισσότερους από 100.000 εθελοντές να ταξινομήσουν εικόνες 900.000 γαλαξιών που είχε καταγράψει το τηλεσκόπιο Hubble και δεν είχαν ποτέ εξεταστεί διεξοδικά.

Το πρόγραμμα αυτό κατάφερε μέσα σε 175 ημέρες αυτό που θα χρειαζόταν χρόνια για να πετύχουν οι αστρονόμοι, σύμφωνα με τη NASA, και η πρωτοβουλία έχει ήδη οδηγήσει σε μια σειρά από παράξενες και συναρπαστικές ανακαλύψεις, όπως αυτή.

Η μελέτη των γαλαξιακών συγχωνεύσεων μπορεί να βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν καλύτερα το παρελθόν και το μέλλον του γαλαξία μας. Ο γαλαξίας μας πιστεύεται ότι έχει καταβροχθίσει περισσότερους από μια ντουζίνα γαλαξίες τα τελευταία 12 δισεκατομμύρια χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της συγχώνευσης που ονομάστηκε «Λουκάνικο της Γαίας», όπως είχε αναφέρει προηγουμένως το Live Science.

Εν τω μεταξύ, ο γαλαξίας μας φαίνεται να βρίσκεται σε τροχιά συνένωσης με τον κοντινό γαλαξία της Ανδρομέδας σε περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα. Η συγχώνευση θα αλλάξει εντελώς τον νυχτερινό ουρανό πάνω από τη Γη, αλλά πιθανότατα θα αφήσει το ηλιακό σύστημα αλώβητο, σύμφωνα με τη NASA.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA έφτασε στον τελικό του προορισμό, 1 εκατομμύριο μίλια μακριά από τη Γη. Οι ελεγκτές πτήσης στη Βαλτιμόρη είναι ενθουσιασμένοι αφού το τηλεσκόπιο έφτασε ασφαλές στον προορισμό του. Η απόστασή του από τη Γη είναι τέσσερις φορές η απόσταση της Σελήνης από τον πλανήτη μας. «Είμαστε ένα βήμα πιο κοντά στην αποκάλυψη των μυστηρίων του σύμπαντος. Ανυπομονώ να δω τις πρώτες νέες εικόνες του Webb αυτό το καλοκαίρι!» δήλωσε ο διευθυντής της NASA, Μπιλ Νέλσον.

Το τηλεσκόπιο, αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εκτοξεύθηκε την ημέρα των Χριστουγέννων από τη Γαλλική Γουιάνα σε μια προσπάθεια των επιστημόνων να ερευνήσουν τη γέννηση του σύμπαντος. Λόγω του τεράστιου μεγέθους του, το Webb έπρεπε να εκτοξευθεί διπλωμένο μέσα στον ευρωπαϊκό πύραυλο Ariane 5. Οι καθρέφτες του τηλεσκοπίου πρέπει ακόμη να ευθυγραμμιστούν και οι ανιχνευτές υπερύθρων να είναι επαρκώς ψυχροί προτού αρχίσουν οι επιστημονικές παρατηρήσεις τον Ιούνιο.

Η απόστασή του από τη Γη είναι τέσσερις φορές η απόσταση της Σελήνης από τον πλανήτη μας.

Η «μηχανή του χρόνου»

Το τηλεσκόπιο έχει χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες «μηχανή του χρόνου», καθώς θα επιτρέψει στους αστρονόμους να κοιτάξουν πίσω στον χρόνο, όταν σχηματίστηκαν τα πρώτα αστέρια και οι γαλαξίες, πριν από 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια. Το χρονικό διάστημα που θα μελετήσουν είναι μόλις 100 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Εκρηξη, όταν δημιουργήθηκε το σύμπαν. Το Webb θα αναζητήσει επίσης σημάδια εξωγήινης ζωής.

Στις 8 Ιανουαρίου, οι μηχανικοί της NASA ολοκλήρωσαν το ξεδίπλωμα του τηλεσκοπίου, το οποίο περιλαμβάνει έναν τεράστιο επιχρυσωμένο καθρέφτη 6,5 μέτρων και μία ασπίδα ηλιοπροστασίας μεγέθους ενός γηπέδου τένις. Η διαδικασία απαιτούσε μια σειρά από εξαιρετικά λεπτούς και περίπλοκους ελιγμούς που δεν έχουν πραγματοποιηθεί από κανένα άλλο διαστημόπλοιο στην ιστορία της αστρονομίας. Το τηλεσκόπιο Webb έχει σχεδιαστεί για να αντικαταστήσει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο παραμένει σε λειτουργία μετά την εκτόξευσή του το 1990. Σε αντίθεση με το Hubble, το Webb δεν θα μελετήσει την ορατή πτυχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος αλλά μόνο την υπέρυθρη ακτινοβολία.

Το διαστημόπλοιο της αμερικανικής υπηρεσίας Διαστήματος θα συντριβεί στην επιφάνεια του μικρού αστεροειδούς Δίμορφος, προκειμένου η επιστημονική ομάδα να διαπιστώσει εάν η ταχύτητα και η πορεία του μπορούν να επηρεασθούν. Εάν ένα κομμάτι διαστημικού βράχου, πλάτους μερικών εκατοντάδων μέτρων, συγκρουσθεί με τον πλανήτη μας, η καταστροφή θα μπορούσε να επηρεάσει μια ολόκληρη ήπειρο, σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Πύραυλος Falcon 9 εκτοξεύθηκε χθες από την αεροπορική βάση Βάντερμπεργκ της Καλιφόρνιας, μεταφέροντας το διαστημόπλοιο DART στην αποστολή «αυτοκτονίας» του. Πρόκειται για την πρώτη αποστολή με στόχο τη μεταβολή της τροχιάς αστεροειδούς για την προστασία της Γης, παρότι ο συγκεκριμένος αστεροειδής δεν απειλεί τον πλανήτη μας.

«Το διαστημόπλοιο DART θα επηρεάσει ελάχιστα την τροχιά του Διμόρφου. Ακόμη και μια ελάχιστη μεταβολή είναι αρκετή για την τροποποίηση της τροχιάς αστεροειδούς, εφόσον αυτός έχει εντοπιστεί εγκαίρως», λέει η Κέλι Φαστ, του γραφείου πλανητικής άμυνας της NASA. «Η αποστολή βρίσκεται στο αρχικό της στάδιο. Πρέπει πρώτα να φθάσουμε στον Δίμορφο», λέει η Φαστ.

Οι αστεροειδείς είναι τα απομεινάρια της δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος. Υπάρχουν απειροελάχιστες πιθανότητες κάποιος από τους αστεροειδείς αυτούς να βρεθεί σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη. Παρότι κάτι τέτοιο θεωρείται ουσιαστικά απίθανο, η NASA επιθυμεί να είναι προετοιμασμένη για το ενδεχόμενο αυτό.

Η αποστολή DART, κόστους 325 εκατ. δολαρίων, έχει βάλει στο στόχαστρο ζεύγος αστεροειδών οι οποίοι περιστρέφονται ο ένας γύρω από τον άλλον, γνωστοί ως δίδυμοι αστεροειδείς. Το μεγαλύτερο από τα δύο αστρικά αντικείμενα, ονομαζόμενο Δίδυμος, έχει πλάτος 780 μέτρων, ενώ ο μικρότερος «σύντροφός» του, ο Δίμορφος, έχει διάμετρο περίπου 160 μέτρων.

Εάν συγκρουστούν με τη Γη αστρικά σώματα στο μέγεθος του Διμόρφου είναι ικανά να προκαλέσουν καταστροφές ανάλογες με αυτές ισχυρού πυρηνικού όπλου, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Αστεροειδείς διαμέτρου 300 μέτρων και άνω μπορούν να καταστρέψουν ολοσχερώς ολόκληρες ηπείρους, ενώ όσοι έχουν διάμετρο ενός χιλιομέτρου είναι ικανοί να καταστρέψουν όλο τον πλανήτη μας. Αφού ξεφύγει από τη βαρυτική έλξη της Γης, το διαστημόπλοιο DART θα ακολουθήσει ανεξάρτητη τροχιά γύρω από τον Ηλιο, προτού «αναχαιτίσει» τους δίδυμους αστεροειδείς, καθώς αυτοί θα πλησιάσουν τη Γη σε απόσταση 11 εκατ. χλμ., τον Σεπτέμβριο του 2022. Το DART θα συντριβεί στην επιφάνεια της μικροσελήνης Δίμορφος με ταχύτητα 6,6 χλμ. το δευτερόλεπτο.

ΦΩΤΟ: O πύραυλος Falcon 9 εκτοξεύθηκε χθες από την αεροπορική βάση Βάντερμπεργκ στην Καλιφόρνια, μεταφέροντας το διαστημόπλοιο DART στην αποστολή «αυτοκτονίας» του. Πρόκειται για την πρώτη αποστολή με στόχο τη μεταβολή της τροχιάς αστεροειδούς για την προστασία της Γης, παρότι ο συγκεκριμένος αστεροειδής δεν απειλεί τον πλανήτη μας (φωτ. Bill Ingalls / NASA via A.P.).

Πηγή: kathimerini.gr

Γράφουν ιστορία η Spacex του Έλον Μάσκ και η ΝΑSA μετά την απόλυτα επιτυχημένη εκτόξευση το Σάββατο 30/5/2020 στις 22:22, από το Κέιπ Κανάβεραλ, που παρακολουθείτε απευθείας από το ert.gr, μέσω της τηλεόρασης της NASA.

Η διαστημική κάψουλα Dragon Crew με τους δύο Αμερικανούς αστροναύτες, έφτασε στις 17:16 στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο ύψος των συνόρων Κίνας και Ιαπωνίας.

Η αποστολή αυτή, στην οποία συμμετέχουν οι αστροναύτες της NASA Νταγκ Χάρλεϊ και Μπομπ Μπένκεν είναι ιστορική, καθώς είναι η πρώτη επανδρωμένη διαστημική πτήση που εκτοξεύεται από αμερικανικό έδαφος, από το 2011.

Aξίζει να σημειωθεί ότι η SpaceX, είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία στην οποία εμπιστεύθηκε η Nasa μία τόσο πολύτιμη αποστολή.

Αναλυτικά

Μέσα σε εκκωφαντικό θόρυβο που έφθασε χιλιόμετρα μακριά στις ακτές της Φλόριντα, ένας πύραυλος Falcon 9 της εταιρείας SpaceX του Ελον Μασκ απογειώθηκε στις 15.22 τοπική ώρα (22.22 ώρα Ελλάδος) και τα πρώτα λεπτά της πτήσης εκτυλίχθηκαν χωρίς προβλήματα, σύμφωνα με την απευθείας αναμετάδοση της αποστολής της NASA.

Ο πρώτος όροφος του πυραύλου αποκολλήθηκε όπως ήταν προγραμματισμένο έπειτα από πτήση δύο λεπτών, καθώς ο πύραυλος πετούσε με ταχύτητα 4000χλμ/ώρα, ενώ ο δεύτερος όροφος εξακολουθούσε να προωθεί την κάψουλα Crew Dragon προς τον προορισμό της, τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Με επιτυχία στέφθηκε και η αποκόλληση της κάψουλας, που αναμένεται να φτάσει το απόγευμα της Κυριακής στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

To CNN αναφέρει ότι οι δημοσιογράφοι που κάλυπταν το γεγονός εργάστηκαν κάτω από αυστηρές πολιτικές και οδηγίες κοινωνικής απόστασης σχετικά με τη χρήση μάσκας.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς παρακολούθησαν την εκτόξευση αναφέρει το CBS, ενώ «η εκτόξευση ξεκίνησε σε μια νέα εποχή στα εμπορικά διαστημικά ταξίδια και επαναφέροντας τις Ηνωμένες Πολιτείες στην επιχείρηση εκτόξευσης αστροναυτών σε τροχιά από το έδαφος των ΗΠΑ για πρώτη φορά σε σχεδόν μια δεκαετία».

Όπως τονίζει η New York Times: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες άνοιξαν μια νέα εποχή διαστημικών ταξιδιών στον άνθρωπο το Σάββατο, καθώς μια ιδιωτική εταιρεία ξεκίνησε για πρώτη φορά τους αστροναύτες σε τροχιά, σχεδόν μια δεκαετία μετά την αποχώρηση της κυβέρνησης από το πρόγραμμα διαστημικών λεωφορείων»..

Πηγή: ΕΡΤ με στοιχεία από ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters
Φωτογραφίες: NASA TV

Το σκάφος Voyager 2 (Ταξιδευτής) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) έχει γίνει πλέον το δεύτερο ανθρώπινο κατασκεύασμα που ταξιδεύει στην αχανή περιοχή του γαλαξία ανάμεσα στα άστρα, στο μεσοαστρικό διάστημα, όπως επιβεβαίωσαν οι επιστήμονες. Είχε προηγηθεί το Voyager 1, που είχε «δραπετεύσει» από την ηλιακή επικράτεια στις 25 Αυγούστου 2012.

Η έξοδος του Voyager 2 στο διαστρικό ή μεσοαστρικό χώρο εκτιμάται ότι είχε συμβεί στις 5 Νοεμβρίου 2018. Τώρα οι επιστήμονες -μεταξύ των οποίων και ο Σταμάτης Κριμιζής και ο συνεργάτης του στην Ακαδημία Αθηνών Κωνσταντίνος Διαλυνάς- όχι μόνο επιβεβαίωσαν το ιστορικό γεγονός, αλλά και έδωσαν στη δημοσιότητα τα πρώτα στοιχεία που έστειλε το σκάφος, καθώς διήλθε την ηλιόπαυση, το εξωτερικό όριο όπου σταματούν τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού «ανέμου», ο οποίος «φυσάει» με πολύ μεγάλη ταχύτητα έως εκεί πού φθάνουν τα σύνορα της λεγόμενης ηλιόσφαιρας (η βαρυτική επίδραση του Ήλιου εκτείνεται αρκετά πέρα από την ηλιόπαυση, έως τουλάχιστον το Νέφος Όορτ).

Τα δύο δίδυμα σκάφη είχαν εκτοξευθεί το 1977 σε διάστημα λίγων εβδομάδων το ένα από το άλλο, ακολουθώντας διαφορετικές τροχιές, γι' αυτό αν και το «Βόγιατζερ 2» είχε ελαφρώς προηγηθεί, βγήκε με καθυστέρηση από το ηλιακό μας σύστημα. Μια βλάβη στον ανιχνευτή πλάσματος του «Βόγιατζερ 1» το 1980 είχε ως συνέπεια να μην καταστεί δυνατό να συλλεχθούν άμεσα ακριβή δεδομένα κατά τη μετάβαση στο μεσοαστρικό διάστημα. Κάτι ευτυχώς που δεν συνέβη στην περίπτωση του «Βόγιατζερ 2», από το οποίο πλέον υπάρχουν τα πρώτα στοιχεία στα χέρια των επιστημόνων για τη διάσχιση της ηλιόπαυσης.

Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ομοιότητες αλλά και διαφορές με όσα στοιχεία είχε στείλει το «Βόγιατζερ 1», μερικές από τις οποίες ίσως οφείλονται στη μεταβαλλόμενη δραστηριότητα του Ήλιου, ενώ άλλες πιθανώς σχετίζονται με τις διαφορετικές τροχιές των δύο σκαφών. Μεταξύ άλλων, τα νέα στοιχεία δείχνουν μια πιο λεπτή και ομαλή συνοριακή περιοχή της ηλιόσφαιρας, με ένα ισχυρότερο μεσοαστρικό μαγνητικό πεδίο πέραν από αυτήν. 

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, την Ελλάδα, την Ελβετία και την Αργεντινή, έκαναν πέντε σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστρονομίας "Nature Astronomy". Επικεφαλής της μίας από τις πέντε μελέτες του Voyager 2 είναι ο ακαδημαϊκός καθηγητής Σταμάτης Κριμιζής, επικεφαλής του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας και Τεχνολογίας της Ακαδημίας Αθηνών και εδώ και πολλά χρόνια συνεργάτης του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ, ενώ συμμετέχει και ο Κωνσταντίνος Διαλυνάς, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο ίδιο Γραφείο.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν μια χαρακτηριστική αύξηση στην πυκνότητα του πλάσματος, κάτι που επιβεβαιώνει ότι το «Βόγιατζερ 2» βγήκε από το καυτό και χαμηλότερης πυκνότητας πλάσμα του ηλιακού ανέμου και εισήλθε στο ψυχρό και μεγαλύτερης πυκνότητας πλάσμα του μεσοαστρικού/γαλαξιακού χώρου.

Τα δύο είδη πλάσματος -το ηλιακό και το μεσοαστρικό- έχουν διαφορετικές συνθέσεις, πυκνότητες, θερμοκρασίες και μαγνητικά πεδία διαφορετικής προέλευσης, συνεπώς δεν αλληλεπιδρούν ελεύθερα, αλλά διαχωρίζονται από ένα σύνορο. Όπως έγινε αντιληπτό, δεν ισχύει η επικρατούσα έως τώρα θεωρία ότι υπάρχει μια σταδιακή μετάβαση από την ηλιακή επικράτεια στο μεσοαστρικό διάστημα, καθώς φαίνεται ότι υπάρχει ένα διακριτό σύνορο στην άκρη της ηλιόσφαιρας, τη σχήματος φυσαλίδας περιοχή όπου φθάνει ο ηλιακός άνεμος των σωματιδίων.

Σύμφωνα με μια από τις πέντε μελέτες, η μετάβαση μέσω της ηλιόπαυσης έγινε σε λιγότερο από μια μέρα, ενώ μια άλλη μελέτη βρήκε ένα ενδιάμεσο στρώμα ανάμεσα στην ηλιόπαυση και στο μεσοαστρικό διάστημα, δηλαδή στο σύνορο όπου ο ηλιακός άνεμος συναντά τον μεσοαστρικό άνεμο (τα σωματίδια κοσμικής ακτινοβολίας γαλαξιακής προέλευσης), κάτι που δεν είχε ανιχνεύσει το «Βόγιατζερ 1».

Σε κάθε περίπτωση, παραμένουν ακόμη αναπάντητα ερωτήματα σχετικά τις ιδιότητες του μεσοαστρικού διαστήματος, που ελπίζεται να απαντηθούν όσο το «Βόγιατζερ 2» ταξιδεύει πιο μακριά. 

Η είσοδος του σκάφους Voyager 2 στο μεσοαστρικό χώρο συνέβη σε απόσταση 119,7 αστρονομικών μονάδων από τον πλανήτη μας, δηλαδή σχεδόν 120 φορές την απόσταση Γης-Ήλιου, πιο κοντά από ό,τι είχε συμβεί με το «Voyager 1» (σε απόσταση 122,6 αστρονομικών μονάδων), το οποίο πλέον έχει φθάσει σε απόσταση περίπου 146 αστρονομικών μονάδων.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα δύο «Βόγιατζερ» θα ζήσουν περισσότερο και από τη Γη, ταξιδεύοντας στον γαλαξία μας για τουλάχιστον πέντε δισεκατομμύρια χρόνια. Βέβαια πολύ νωρίτερα, ίσως μετά από μια δεκαετία, θα πάψουν να στέλνουν στοιχεία. Προς το παρόν, είναι αβέβαιο πότε θα υπάρξει μια νέα διαστημική αποστολή που θα ακολουθήσει τα χνάρια των «Ταξιδευτών» στο αχανές μεσοαστρικό διάστημα.

Σύνδεσμοι για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις:

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0928-3

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0929-2

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0918-5

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0920-y

   https://www.nature.com/articles/s41550-019-0927-4 (με ελληνική συμμετοχή)




ΑΠΕ

Πριν από ακριβώς 50 χρόνια οι Αμερικανοί Νιλ Άρμστρονγκ και Μπαζ Όλντριν πάτησαν στη Σελήνη, ένα επίτευγμα που παρακολούθησαν από τις τηλεοράσεις τους σχεδόν μισό δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Το ιστορικό γεγονός γιορτάζεται σήμερα στις ΗΠΑ και σε όλον τον κόσμο, σε μια περίοδο που η NASA προσπαθεί να εντείνει τις προετοιμασίες της για να επιστρέψει και πάλι στον δορυφόρο της Γης.

Η ακριβής στιγμή της προσσελήνωσης της σεληνιακής ακάτου Eagle ήταν η 20.17 ή 20.18 ώρα Γκρίνουιτς -όπως αναφέρεται σε έγγραφα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας- της 20ής Ιουλίου 1969.

Εδώ και πολλές εβδομάδες η NASA προετοιμάζεται πυρετωδώς για την επέτειο, την οποία θα τιμήσει με εκατοντάδες εκθέσεις και εκδηλώσεις, ιδίως στα διαστημικά κέντρα της Φλόριντας (Κένεντι) και του Χιούστον (Τζόνσον).

Η επέτειος αυτή αναζωπύρωσε και τη συζήτηση για τα τρέχοντα σχέδια της υπηρεσίας να επιστρέψει στη Σελήνη, δηλαδή το πρόγραμμα "Άρτεμις". Πολλοί ειδικοί, ακόμη και στελέχη της NASA, θεωρούν ότι είναι μη ρεαλιστικό να το υλοποιήσουν μέχρι την καταληκτική ημερομηνία που τους έχει θέσει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, το 2024.

Στη συζήτηση αυτή δεν έμειναν αμέτοχοι τα δύο εν ζωή μέλη του πληρώματος του Apollo 11, ο Μπαζ Όλντρι και ο Μάικλ Κόλινς -ο οποίος δεν πάτησε στη Σελήνη, καθώς είχε παραμείνει σε τροχιά γύρω της. Σε πολλές πρόσφατες δημόσιες εμφανίσεις τους μάλιστα επέκριναν τη NASA, ρίχνοντας νερό στον μύλο του Τραμπ ο οποίος πνέει μένεα με τη διαστημική υπηρεσία.

Ο "Μπαζ" μίλησε την Παρασκευή στο κανάλι Fox News. "Δεν αναπτύξαμε πυραύλους και ακάτους υψηλής απόδοσης, τους οποίους χρειαζόμαστε", τόνισε ο 89χρονος αστροναύτης, τον οποίο κανείς δεν τολμά να αντικρούσει.

Την προηγουμένη, στο Οβάλ Γραφείο, ο διευθυντής της NASA Τζιμ Μπριντενστάιν δέχτηκε ευθέως και δημοσίως επίθεση. Ο Μάικλ Κόλινς πρότεινε να ματαιωθεί το σεληνιακό πρόγραμμα για να προετοιμαστεί στη θέση του μια αποστολή για τον Άρη, ενώ ο Μπαζ Όλντριν συνέχισε να δίνει τεχνικές συμβουλές.

"Ακούτε τον Μπαζ και τους άλλους; Σύμφωνοι;" είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, απευθυνόμενος στον Μπριντενστάιν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε άλλωστε πρόσφατα ότι ο πραγματικός στόχος είναι να υψωθεί η αμερικανική σημαία στον Άρη (η NASA σκοπεύει να πραγματοποιήσει μια αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη τη δεκαετία του 2030).

"Η κυβέρνησή μου έχει δεσμευτεί να αποκαταστήσει την κυριαρχία και την ηγεσία της χώρας μας στο διάστημα για τους επόμενους αιώνες", ανέφερε σήμερα σε μια ανάρτησή του.

Αργότερα σήμερα, ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα εκφωνήσει ομιλία από το διαστημικό κέντρο Κένεντι, απ' όπου είχε γίνει η εκτόξευση της αποστολής Apollo 11. Η τελευταία ομιλία του Πενς με θέμα το διάστημα -ο Λευκός Οίκος έχει αναθέσει στον αντιπρόεδρο αυτήν την αρμοδιότητα- προκάλεσε σοκ στη NASA: τον Μάρτιο, ανακοίνωσε αιφνιδίως ότι το πρόγραμμα επιστροφής των αστροναυτών στη Σελήνη επιταχύνεται και αντί για το 2028, όπως σχεδιαζόταν, θα πρέπει να γίνει μέχρι το 2024.

Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλοί Αμερικανοί πρόεδροι έχουν ανακοινώσει παρόμοια σχέδια, που όμως δεν κατέληξαν πουθενά. Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, στην επέτειο των 20 ετών από την προσσελήνωση, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος δήλωνε ότι επρόκειτο να δημιουργηθεί μια σεληνιακή βάση και να εκτοξευτεί μια επανδρωμένη αποστολή για τον Άρη. Και τον Ιανουάριο του 2004 ο συνονόματος γιος του όριζε ως στόχο του "να επιστρέψουμε στη Σελήνη μέχρι το 2020".

Όμως το χάσμα μεταξύ των προθέσεων και της οικονομικής πραγματικότητας καταδίκασε αυτά τα σχέδια. Το μέλλον του προγράμματος Άρτεμις θα εξαρτηθεί επομένως από τη βούληση του Κογκρέσου να αυξήσει σημαντικά τον προϋπολογισμό της NASA, πολύ πάνω από τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κάτι που δεν φαίνεται πρόθυμο να κάνει μέχρι τώρα. Πολλά θα εξαρτηθούν επίσης από τις προεδρικές εκλογές του 2020. Στην περίπτωση που ηττηθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, κάποιος άλλος πρόεδρος θα πρέπει να αποφασίσει προς τα πού θα στραφούν οι ΗΠΑ, στο ηλιακό μας σύστημα.



ΑΠΕ

Το ρόβερ Curiosity της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA) τράβηξε μια φωτογραφία στον 'Αρη, όπου φαίνεται μια μυστηριώδης λάμψη σε ένα μακρινό λόφο. Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία, μπροστά από ένα βραχώδες τοπίο, μια μακριά και ακανόνιστη λευκή λάμψη φαίνεται να περνάει από πάνω.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι κάμερες του ρόβερ έχουν τραβήξει φωτογραφίες με ανωμαλίες, οι οποίες δεν είναι εύκολο να εξηγηθούν, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση μια φωτογραφία του 2014. Η ανωμαλία αυτή τη φορά ήταν μάλλον αστραπιαία, καθώς οι φωτογραφίες που τραβήχτηκαν ένα λεπτό πριν και ένα λεπτό μετά την επίμαχη φωτογραφία, δεν δείχνουν καμία λάμψη.

Οι συνωμοσιολόγοι και οι μονίμως καχύποπτοι για μια ακόμη φορά πιστεύουν ότι πρόκειται για εξωγήινους, αλλά η NASA θεωρεί σαφώς πιθανότερο ότι η λάμψη προέρχεται από κάποια ηλιακή αντανάκλαση στους βράχους ή από την κοσμική ακτινοβολία ή από μια αναλαμπή στον ίδιο το φακό της κάμερας.

Το Curiosity έφθασε στον γειτονικό πλανήτη το 2012 και διαθέτει 17 κάμερες. Όλα αυτά τα χρόνια περιδιαβαίνει αργά τον Άρη και έχει στείλει στη Γη ένα μεγάλο όγκο δεδομένων και φωτογραφιών.

«Σε χιλιάδες εικόνες που έχουμε πάρει από το Curiosity, βλέπουμε σχεδόν κάθε εβδομάδα μερικές με φωτεινά σημεία. Οι πιο πιθανές εξηγήσεις είναι ότι προκαλούνται από κοσμικές ακτίνες ή από το φως του Ήλιου που αντανακλάται από τις επιφάνειες των βράχων», δήλωσε ο Τζάστιν Μάκι, μέλος της επιστημονικής ομάδας του ρόβερ, σύμφωνα με τις βρετανικές «Ιντιπέντεντ» και «Ντέιλι Μέιλ».




ΑΠΕ