Σφοδρή κριτική στην κυβέρνηση Μητσοτάκη για το τεράστιο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ από άρθρο γνώμης στη βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Χαρακτηρίζει «βαθιά εμπλεκόμενο» το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας το οποίο και αναφέρει ως τη «δυναστική παλιά μηχανή της ελληνικής δεξιάς».

Δεν αποφεύγει να σημειώσει ότι και ο ίδιος ο πρωθυπουργός έλαβε γεωργικές επιδοτήσεις από το 2014 έως το 2021.

«Ένα ακόμη οικονομικό πλήγμα για το οποίο οι Έλληνες φορολογούμενοι θα πληρώσουν και πάλι τον λογαριασμό», προσθέτει και σημειώνει την αντίφαση:

Από τη μία ο Πρωθυπουργός μιλά για τεχνοκρατική αναμόρφωση και από την άλλη μια κρίση «αποκαλύπτει κάθε αντίφαση σε αυτές τις διαβεβαιώσεις».

Ακολουθεί όλο το άρθρο:

«Το μεγάλο σκάνδαλο της ελληνικής γεωργίας – που επινοήθηκε από την πολιτική ελίτ και χρηματοδοτήθηκε από απλούς ανθρώπους»

Κάτι παράξενο συμβαίνει στην Ελλάδα: τα ζώα εμφανίζονται από το πουθενά. Μεταξύ 2016 και 2022, ο πληθυσμός των προβάτων στο νησί της Κρήτης υπερδιπλασιάστηκε. Ή τουλάχιστον έτσι ισχυρίζονται τα ελληνικά κρατικά αρχεία, τα οποία, σε παρόμοια περίοδο, αποκαλύπτουν άλλες περίεργες τάσεις σε όλη τη χώρα. Οι πλαγιές του Ολύμπου λέγεται ότι είναι τυλιγμένες με φυτείες μπανάνας, τα στρατιωτικά αεροδρόμια υψηλής ασφαλείας έχουν μετατραπεί σε ελαιόδεντρα και τα βοσκοτόπια για κατσίκες και αρνιά εκτείνονται τώρα από τη στεριά και φτάνουν στα κρυστάλλινα βάθη των γύρω θαλασσών.

Όλοι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι τόσο γελοίοι όσο και επικερδείς και παραπέμπουν σε ένα ντροπιαστικό σκάνδαλο που ταρακουνάει την ελληνική πολιτική: την αποκάλυψη ότι για χρόνια, τεράστια ποσά κονδυλίων της ΕΕ τσεπώνονταν από άτομα που τα διεκδικούσαν ως επιδοτήσεις για γεωργικές εργασίες που δεν υπήρχαν.

Το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ, περισσότερο από ό,τι διατίθεται για την εκπαίδευση και την πρόνοια και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μαζί, πηγαίνει στην επιδότηση της γεωργίας των κρατών μελών. Όσο περισσότερα ζώα υπάρχουν, τόσο περισσότερη γη τους διατίθεται για βόσκηση – και τόσο περισσότερα χρήματα διανέμονται. Στην Ελλάδα, οι γεωργικές επιδοτήσεις διανέμονται από τις Βρυξέλλες ύψους 2 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, που ισοδυναμεί με περίπου το ένα τέταρτο του εξαιρετικά διογκωμένου ετήσιου στρατιωτικού προϋπολογισμού της χώρας.

Εκ πρώτης όψεως, αυτό το αναδυόμενο σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ – που πήρε το όνομά του από το ακρωνύμιο της ελληνικής κρατικής υπηρεσίας που επέβλεπε την κατανομή των ευρωπαϊκών γεωργικών επιδοτήσεων – θα μπορούσε να θεωρηθεί ως πράξη εκδίκησης. Μια δεκαετία μετά από μια οικονομική κρίση στην οποία οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες επέβαλαν ταπεινωτικά μέτρα λιτότητας στην ελληνική εργατική τάξη, έχουν αρχίσει οι πονηροί Κρητικοί αγρότες να δημιουργούν εκατομμύρια φανταστικά πρόβατα και να αποσπούν χρήματα από τις Βρυξέλλες;

Είναι μια δελεαστική ερμηνεία, αλλά δεν είναι η ιστορία εδώ. Στην πραγματικότητα, ο ΟΠΕΚΕΠΕ μοιάζει με απάτη που διεξήχθη κατ’ εντολή της ίδιας πολιτικής ελίτ που έριξε την Ελλάδα σε τόσο καταστροφικά οικονομικά νερά εξαρχής. Μια ευρωπαϊκή έρευνα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, η οποία ξεκίνησε το 2020 και διεξήχθη από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) με έδρα το Λουξεμβούργο, καταγγέλλει μια υπεξαίρεση μετρητών που ενδέχεται να είχε «οργανωθεί με συστηματικό τρόπο» σε ολόκληρη την πολιτεία.

Ξεκινώντας πιθανώς ήδη από το 1998, αλλά φαινομενικά ενισχύοντας την εικόνα του με την εκλογή του δεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας το 2019, ο γεωργικός ισολογισμός της Ελλάδας διαστρεβλώθηκε. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελεγκτές παραγκωνίστηκαν καθώς οικόπεδα νέας γεωργικής γης καταχωρήθηκαν σε ένα άτομο τη μία χρονιά και στη συνέχεια μεταβιβάστηκαν -στα χαρτιά- σε ένα άλλο την επόμενη. Η Κρήτη στατιστικά τροποποιήθηκε ώστε να κατέχει τα μισά πρόβατα της Ελλάδας, ακόμη και όταν έγινε δύσκολο να εξηγηθεί πώς παρήγαγαν λιγότερο από το ένα δέκατο του πρόβειου γάλακτος της χώρας. Οι πληθυσμοί των μελισσών υπερδιπλασιάστηκαν σε νησιά που μαστίζονταν από πυρκαγιές ή είχαν ξεραθεί από ξηρασία. Δύο Έλληνες πρώην υπουργοί φέρονται να έχουν περάσει χρόνια «βοηθώντας και υποκινώντας την υπεξαίρεση» γεωργικών κονδυλίων της ΕΕ.

Τόσες χιλιάδες δόλιες ή υπερβολικές αξιώσεις εγείρουν τώρα αναπόφευκτα ερωτήματα. Πού πήγαν τα χρήματα; Ποιος ωφελήθηκε; Μια έρευνα συνεχίζεται υπό Λάουρα Κοβέσι, επικεφαλής της EPPO, η οποία έγινε αγαπητή στις Βρυξέλλες όταν ήταν γενική εισαγγελέας της εθνικής διεύθυνσης καταπολέμησης της διαφθοράς της Ρουμανίας, σημαδεύοντας την πολιτική τάξη της χώρας της, φυλακίζοντας εκατοντάδες Ρουμάνους στην πιο σαρωτική εκστρατεία κατά της διαφθοράς στην πρόσφατη ευρωπαϊκή μνήμη.

Είναι ήδη προφανές ότι το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας – η δυναστική παλιά μηχανή της ελληνικής δεξιάς – είναι βαθιά εμπλεκόμενο. Δεκατρείς από τους βουλευτές του έχουν εμπλακεί στις απάτες του ΟΠΕΚΕΠΕ (όπως και ένας βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και ένας βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ). Ένας υπουργός και τέσσερις βουλευτές έχουν αναγκαστεί να παραιτηθούν. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός και ηγέτης της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι «δεν έχει τίποτα να κρύψει» και δεσμεύτηκε να φτάσει στην ουσία του σκανδάλου, αν και τώρα διστάζει στην ιδέα μιας πλήρους κοινοβουλευτικής έρευνας. Προσωπικά έλαβε γεωργικές επιδοτήσεις της ΕΕ από το 2014 έως το 2021. (Ένας κυβερνητικός εκπρόσωπος υπερασπίστηκε τις ενέργειες του Μητσοτάκη, λέγοντας ότι δεν είχε καμία υποχρέωση να παραιτηθεί από το ιστορικό του δικαίωμα στη χρηματοδότηση και ότι «ό,τι ισχύει για κάθε γαιοκτήμονα ισχύει και για αυτόν»). «Ποιον κοροϊδεύετε, κύριε Μητσοτάκη;» ρώτησε ο Νίκος Ανδρουλάκης, πρόεδρος της αντιπολίτευσης του ΠΑΣΟΚ, στο ελληνικό κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα. «Ο κ. Μητσοτάκης είτε είναι συνένοχος», δήλωσε ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανακοίνωση του κόμματός του, «είτε εκβιάζεται από τους υπουργούς του».

Το σκάνδαλο έχει επίσης τραβήξει την προσοχή αποκαλύπτοντας πώς λειτουργεί η εξουσία στην Ελλάδα. Τρεις επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ που αμφισβήτησαν οικονομικές παρατυπίες φέρεται να απολύθηκαν, ο ένας αφού προσπάθησε να μπλοκάρει περίπου 3.500 ύποπτες αιτήσεις επιδότησης, και ο άλλος αφού μπλοκάρισε 9.000 πληρωμές. Οι τηλεφωνικές παρακολουθήσεις που διεξήχθησαν από τις ευρωπαϊκές αρχές κατέγραψαν αξιωματούχους που φοβόντουσαν ότι θα εγερθούν ανησυχίες, αλλά επέμεναν να εγκριθούν οι δόλιες πληρωμές ούτως ή άλλως. Καθώς οι Ευρωπαίοι επιθεωρητές έφταναν στην Κρήτη, οι αγρότες φέρεται να προειδοποιήθηκαν εκ των προτέρων και διατάχθηκαν να μετακινήσουν τα κοπάδια για να διατηρήσουν τα προσχήματα. Το ξέβγαλμα του νησιού με χρήματα από τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις φαίνεται να έχει ευχαριστήσει ένα σημαντικό μέρος των ψηφοφόρων του. Αυτό ήταν το νόημα, υποστήριξαν οι αντίπαλοι του Μητσοτάκη. Πράγματι, σε μια από τις πιο σεισμικές ανακατατάξεις του ελληνικού πολιτικού τοπίου τελευταία, η Κρήτη – ένα πρώην αριστερό προπύργιο – στράφηκε στη Νέα Δημοκρατία το 2023. (Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης δήλωσε: «Η σύνδεση μεταξύ των υπό έρευνα απατεώνων και οποιασδήποτε αλλαγής στο εκλογικό αποτέλεσμα είναι μη ρεαλιστική, προϊόν επιστημονικής φαντασίας.»)

Ας ονομάσουμε αυτό το σκάνδαλο αυτό που είναι: ένα ακόμη οικονομικό πλήγμα για το οποίο οι Έλληνες φορολογούμενοι θα πληρώσουν και πάλι τον λογαριασμό. Το πρόστιμο που έχουν ήδη επιβληθεί από τις Βρυξέλλες, περίπου 415 εκατομμύρια ευρώ, θα επιβαρύνει αυτό που έχει γίνει ο πιο υπερφορτωμένος αλλά και τρίτος χειρότερα αμειβόμενος πληθυσμός της ΕΕ. Για να το αντιμετωπίσουν, το ισοδύναμο όλων των 10 εκατομμυρίων Ελλήνων θα πρέπει να εργαστεί οκτώ ώρες ο καθένας με τον κατώτατο μισθό της χώρας. Περισσότερα πρόστιμα αναμένονται τους επόμενους μήνες καθώς η έρευνα του Kövesi διευρύνεται.

Εδώ και έξι χρόνια, ο Μητσοτάκης διαβεβαιώνει τους Έλληνες ψηφοφόρους ότι καθαρίζει δεκαετίες κληρονομημένης σήψης από το ελληνικό κράτος. Μιλάει για τεχνοκρατική αναμόρφωση, για μια «νέα Ελλάδα», μια χώρα που μεταφέρεται αεροπορικώς από τα βάθη της οικονομικής καταστροφής και του διοικητικού χάους. Αλλά η μία κρίση μετά την άλλη αποκαλύπτει κάθε αντίφαση σε αυτές τις διαβεβαιώσεις. Το 2022, ο ανιψιός του αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη θέση του γενικού γραμματέα εν μέσω της αποκάλυψης μιας γελοίας επιχείρησης κατασκοπείας – μόνο και μόνο για να αρχίσουν οι συζητήσεις για την επιστροφή του στο γραφείο του θείου του δύο χρόνια αργότερα. Το 2023, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών του Μητσοτάκη παραιτήθηκε μετά από ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα στο οποίο σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, αφού αγνοήθηκαν οι προειδοποιήσεις ασφαλείας για το σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας – μόνο και μόνο για να επιστρέψει στην πρώην βουλευτική του έδρα μόλις άρχισε να υποχωρεί η οργή της μαζικής οργής. Τέτοια σκάνδαλα αντιμετωπίζονται ως άβολες συγκρούσεις δημοσίων σχέσεων, στις οποίες το πρόβλημα δεν είναι μια πολιτική τάξη που μπαινοβγαίνει ατιμώρητα στο αξίωμα, αλλά οι Έλληνες που απαιτούν συνέπειες από όσους κάνουν διαλέξεις για λογοδοσία.

Η Ελλάδα είναι ήδη ένα μέρος όπου η αφήγηση της λαμπρής νέας ευημερίας – ενός αναδυόμενου τεχνολογικού κόμβου που ακμάζει με ξένες επενδύσεις – έχει αποδειχθεί απατηλή για τους περισσότερους. Αλλά όλο και περισσότερο απειλεί να εκφυλιστεί σε κάτι άλλο: ένα μέρος όπου οι άνθρωποι μαθαίνουν ότι η διαφθορά που συνεχίζει να καταστρέφει τα οικονομικά τους και η εμπιστοσύνη τους είναι απλώς ένα ακόμη αποκύημα της φαντασίας.

Ο Alexander Clapp που το υπογράφει στην The Guardian είναι δημοσιογράφος με έδρα την Αθήνα

Πηγή: The Guardian 

Σε μια αποκάλυψη προχώρησε η Βρετανική εφημερίδα The Guardian  προσθέτοντας πως σύμφωνα με τους ειδικούς, η χρήση βαρέων πυρομαχικών στην επίθεση της Δευτέρας που σκότωσε δεκάδες Παλαιστίνιους μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου.

Ο ισραηλινός στρατός χρησιμοποίησε μια βόμβα 500 λιβρών (230 κιλών) – ένα ισχυρό και αδιάκριτο όπλο που δημιουργεί ένα τεράστιο κύμα έκρηξης και σκορπίζει θραύσματα σε μια ευρεία περιοχή – για να χτυπήσει ένα πολυσύχναστο παραθαλάσσιο καφέ στη Γάζα τη Δευτέρα,  σημειώνει η εφημερίδα.

Ειδικοί στο διεθνές δίκαιο δήλωσαν ότι η χρήση ενός τέτοιου πυρομαχικού, εναντίον απροστάτευτων πολιτών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, γυναικών και ηλικιωμένων, ήταν σχεδόν σίγουρα παράνομη και μπορεί να συνιστά έγκλημα πολέμου.

Θραύσματα της βόμβας από τα ερείπια του καφέ al-Baqa που φωτογραφήθηκαν από την Guardian έχουν αναγνωριστεί από ειδικούς πυρομαχικών ως μέρη μιας βόμβας γενικής χρήσης MK-82 230 κιλών, ενός αμερικανικού βασικού στοιχείου πολλών βομβαρδιστικών εκστρατειών τις τελευταίες δεκαετίες.

Ο μεγάλος κρατήρας που δημιουργήθηκε από την έκρηξη ήταν επιπλέον απόδειξη της χρήσης μιας μεγάλης και ισχυρής βόμβας όπως η MK-82, δήλωσαν δύο ειδικοί σε πυρομαχικά.

Ένας εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) δήλωσε ότι η επίθεση στο καφέ ήταν υπό εξέταση και ότι «πριν από την επίθεση, ελήφθησαν μέτρα για τον μετριασμό του κινδύνου βλάβης των αμάχων χρησιμοποιώντας εναέρια επιτήρηση».

Ιατρικό προσωπικό και άλλοι αξιωματούχοι δήλωσαν πως από 24 έως και 36 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στην επίθεση στο καφέ και δεκάδες άλλοι τραυματίστηκαν. Οι νεκροί περιλάμβαναν έναν γνωστό σκηνοθέτη και έναν καλλιτέχνη, μια 35χρονη νοικοκυρά και ένα τετράχρονο παιδί. Μεταξύ των τραυματιών ήταν ένα 14χρονο αγόρι και ένα 12χρονο κορίτσι.

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο που βασίζεται στις συμβάσεις της Γενεύης, απαγορεύεται σε μια στρατιωτική δύναμη να εξαπολύει επιθέσεις που προκαλούν «τυχαία απώλεια ζωής αμάχων» που είναι «υπερβολική ή δυσανάλογη» σε σχέση με το στρατιωτικό πλεονέκτημα που πρόκειται να αποκτηθεί.

Αυτό που θεωρείται αποδεκτό είναι ανοιχτό σε ερμηνείες, αλλά οι ειδικοί δήλωσαν ότι μόνο ένας στόχος του οποίου η εξάλειψη θα μπορούσε να έχει πολύ σημαντικό αντίκτυπο στην πορεία μιας σύγκρουσης θα μπορούσε να δικαιολογήσει τον θάνατο δεκάδων αμάχων.

Το καφέ είχε δύο ορόφους – ένα ανοιχτό πάνω και έναν κάτω όροφο με μεγάλα παράθυρα προς την παραλία και τη θάλασσα – και προσβάσεις που ήταν καθαρά ορατές από ψηλά.

Ο Τζέρι Σίμπσον, της Human Rights Watch, δήλωσε: «Ο ισραηλινός στρατός δεν έχει πει ακριβώς ποιον στόχευε, αλλά είπε ότι χρησιμοποίησε εναέρια επιτήρηση για να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες μεταξύ των αμάχων, πράγμα που σημαίνει ότι γνώριζε ότι το καφέ ήταν γεμάτο πελάτες εκείνη την ώρα».

«Ο στρατός θα γνώριζε επίσης ότι η χρήση μιας μεγάλης κατευθυνόμενης βόμβας από αέρος θα σκότωνε και θα ακρωτηρίαζε πολλούς από τους αμάχους εκεί. Η χρήση ενός τόσο μεγάλου όπλου σε ένα προφανώς γεμάτο καφέ ενέχει τον κίνδυνο να πρόκειται για μια παράνομη, δυσανάλογη ή αδιάκριτη επίθεση και θα πρέπει να διερευνηθεί ως έγκλημα πολέμου».

Ο Δρ. Άντριου Φορντ, επίκουρος καθηγητής δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο της Πόλης του Δουβλίνου, δήλωσε ότι η επίθεση ήταν σοκαριστική.

«Όταν βλέπεις μια κατάσταση όπου χρησιμοποιούνται βαριά πυρομαχικά, ιδιαίτερα [σε] έναν γεμάτο αστικό χώρο, ακόμη και με την καλύτερη στόχευση στον κόσμο… αυτό θα δημιουργήσει αναγκαστικά ένα αδιάκριτο αποτέλεσμα που δεν είναι σύμφωνο με… τις συμβάσεις της Γενεύης», είπε.

Το οικογενειακό καφέ al-Baqa ιδρύθηκε πριν από σχεδόν 40 χρόνια και ήταν γνωστό ως χώρος αναψυχής για νέους και οικογένειες στην πόλη της Γάζας. Σέρβιρε μια μικρή ποικιλία από αναψυκτικά, τσάι και μπισκότα.

Αν και η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού των 2,3 εκατομμυρίων της Γάζας υποφέρει έντονα από τον αυξανόμενο υποσιτισμό και τη συνεχιζόμενη απειλή λιμού, κάποιοι έχουν αποταμιεύσεις ή μισθούς που τους επιτρέπουν να επισκέπτονται τα λίγα εναπομείναντα καφέ.

Η περιοχή του λιμανιού όπου βρισκόταν το καφέ al-Baqa δεν καλύπτονταν από καμία από τις εντολές εκκένωσης που εξέδωσε ο IDF για να προειδοποιήσει για επικείμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Ο Μαρκ Σακ, αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, δήλωσε: «Είναι σχεδόν αδύνατο να καταλάβουμε πώς μπορεί να δικαιολογηθεί αυτή η χρήση αυτού του είδους πυρομαχικών. Αν μιλάμε για 20, 30, 40 ή περισσότερα θύματα αμάχων, συνήθως αυτός θα έπρεπε να είναι ένας στόχος πολύ μεγάλης σημασίας… Για τις δυνάμεις του συνασπισμού στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, ο αποδεκτός αριθμός για έναν στόχο πολύ υψηλού επιπέδου ήταν λιγότεροι από 30 νεκροί αμάχων, και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις».

Ο Τρέβορ Μπολ, ερευνητής όπλων και πρώην τεχνικός εξουδετέρωσης εκρηκτικών πυρομαχικών του αμερικανικού στρατού, αναγνώρισε ένα τμήμα ουράς Jdam και μια θερμική μπαταρία, τα οποία, όπως είπε, υποδηλώνουν ότι έπεσε είτε μια βόμβα MPR500 είτε μια MK-82.

Ένας άλλος εμπειρογνώμονας με εκτεταμένη εμπειρία σε πρόσφατες συγκρούσεις αναγνώρισε τη βόμβα με παρόμοιο τρόπο. Ένας τρίτος είπε ότι δεν μπορούσε να κάνει μια αξιόπιστη αξιολόγηση από τις φωτογραφίες που τους παρουσιάστηκαν.

Το Ισραήλ διαθέτει ένα ευρύ φάσμα πυρομαχικών και έχει χρησιμοποιήσει συχνά πολύ μικρότερα όπλα για ακριβείς επιθέσεις εναντίον ατόμων στη Γάζα, τον Λίβανο και στην πρόσφατη αεροπορική του επίθεση στο Ιράν.

Σε μια μακροσκελή δήλωση, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF) δήλωσαν νωρίτερα φέτος ότι ακόμη και τα πιο εξελιγμένα μέτρα που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της βλάβης στους αμάχους ήταν σπάνια τέλεια και ότι η επιλογή των πυρομαχικών ήταν «επαγγελματικό ζήτημα που εξαρτάται από τη φύση του στόχου της επίθεσης».

Η δήλωση ανέφερε: «Ενώ ορισμένοι στόχοι είναι κατάλληλοι για μικρότερα ωφέλιμα φορτία, άλλοι μπορεί να απαιτούν βαρύτερα πυρομαχικά για την επιτυχία της αποστολής – για παράδειγμα, όταν πρόκειται να καταστρέψουν κατασκευές που έχουν κατασκευαστεί με ορισμένα σκληρά υλικά, μεγάλες κατασκευές ή υπόγειες σήραγγες».

Την Τρίτη, ένας εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης δήλωσε ότι οι IDF «ποτέ, μα ποτέ δεν στοχεύουν αμάχους».

Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα κατηγορήσει τη Χαμάς ότι χρησιμοποιεί αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες, μια κατηγορία που η μαχητική ισλαμιστική ομάδα αρνείται.

Πηγή: The Guardian 

Η βρετανική εφημερίδα The Guardian ανακοίνωσε ότι δεν θα δημοσιεύει πλέον περιεχόμενο από τους επίσημους λογαριασμούς της στο X του Ίλον Μασκ, επικαλούμενη «το συχνά ενοχλητικό περιεχόμενο που προωθείται ή βρίσκεται στην πλατφόρμα».

«Πιστεύουμε ότι τα οφέλη της παρουσίας [μας] στο X υπερσκελίζονται πλέον από τα αρνητικά και ότι οι πόροι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν καλύτερα για την προώθηση της δημοσιογραφίας μας αλλού», αναφέρει η εφημερίδα, η οποία έχει σχεδόν 11 εκατομμύρια followers στο X.

Συνεχίζοντας στην ανακοίνωση, η εφημερίδα προσθέτει: «Αυτό είναι κάτι που εξετάζαμε εδώ και καιρό, δεδομένου του συχνά ενοχλητικού περιεχομένου που προωθείται ή βρίσκεται στην πλατφόρμα, συμπεριλαμβανομένων ακροδεξιών θεωριών συνωμοσίας και ρατσισμού. Το μόνο που έκανε η προεκλογική εκστρατεία για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ ήταν να υπογραμμίσει αυτό που θεωρούμε πως ισχύει εδώ και καιρό: ότι το X είναι μια τοξική πλατφόρμα μέσων ενημέρωσης και ότι ο ιδιοκτήτης του, ο Ίλον Μασκ, έχει καταφέρει να χρησιμοποιήσει την επιρροή του για να διαμορφώσει τον πολιτικό διάλογο.»

Επιπλέον, τονίζει η εφημερίδα, «οι χρήστες του X θα εξακολουθήσουν να μπορούν να μοιράζονται τα άρθρα μας, και η φύση της ζωντανής ειδησεογραφίας σημαίνει ότι θα εξακολουθούμε να ενσωματώνουμε περιστασιακά περιεχόμενο από το X μέσα στις σελίδες των άρθρων μας.

Περαιτέρω, «οι δημοσιογράφοι μας θα μπορούν επίσης να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τον ιστότοπο για σκοπούς συλλογής ειδήσεων, όπως ακριβώς χρησιμοποιούν και άλλα κοινωνικά δίκτυα στα οποία δεν συμμετέχουμε επίσημα. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο για τους ειδησεογραφικούς οργανισμούς, και να μας βοηθήσουν να προσεγγίσουμε νέα ακροατήρια, αλλά, σε αυτό το σημείο, το Χ παίζει πλέον μειωμένο ρόλο στην προώθηση της δουλειάς μας. Η δημοσιογραφία μας είναι διαθέσιμη και ανοιχτή σε όλους στον ιστότοπό μας, και θα προτιμούσαμε οι άνθρωποι να έρχονται στο theguardian.com και να υποστηρίζουν το έργο μας εκεί.»

Κλείνοντας την ανακοίνωσή της, προσθέτει πως «ευτυχώς, μπορούμε να το κάνουμε αυτό, καθότι το επιχειρηματικό μας μοντέλο δεν βασίζεται σε viral περιεχόμενο προσαρμοσμένο στις ιδιοτροπίες των αλγορίθμων των γιγάντων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – αντίθετα, χρηματοδοτούμαστε απευθείας από τους αναγνώστες μας.»

Χιλιάδες εγκαταλείπουν το Χ για το Bluesky

προσθέτει 700.000 νέα μέλη καθώς οι χρήστες εγκαταλείπουν το X μετά τις αμερικανικές εκλογές

Ταυτόχρονα, η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Bluesky έχει γίνει «καταφύγιο» από τον ακροδεξιό ακτιβισμό στο X, υπογραμμίζει η Guardian σε άρθρο της, αφότου ο Ίλον Μασκ συμμάχησε με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Η Bluesky απέκτησε περισσότερους από 700.000 νέους χρήστες την εβδομάδα μετά τις αμερικανικές εκλογές, καθώς οι χρήστες προσπαθούν να ξεφύγουν από την παραπληροφόρηση και τις προσβλητικές αναρτήσεις στο X, τονίζει το άρθρο.

Η εισροή χρηστών, κυρίως από τη Βόρεια Αμερική και το Ηνωμένο Βασίλειο, βοήθησε την Bluesky να φτάσει τα 14,5 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, από 9 εκατομμύρια τον Σεπτέμβριο, δήλωσε η εταιρεία.

Ο ερευνητής κοινωνικών μέσων ενημέρωσης Άξελ Μπρανς δήλωσε ότι η πλατφόρμα προσφέρει μια εναλλακτική λύση στο X (πρώην Twitter), συμπεριλαμβανομένου ενός πιο αποτελεσματικού συστήματος για τον αποκλεισμό ή την αναστολή προβληματικών λογαριασμών και την αστυνόμευση της επιβλαβούς συμπεριφοράς.

«Έχει γίνει ένα καταφύγιο για τους ανθρώπους που θέλουν να έχουν το είδος της εμπειρίας των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης που παρείχε το Twitter, αλλά χωρίς όλο τον ακροδεξιό ακτιβισμό, την παραπληροφόρηση, τη ρητορική μίσους, τα bots και όλα τα υπόλοιπα», όπως είπε.

Η Bluesky ξεκίνησε εντός του Twitter, αλλά έγινε ανεξάρτητη εταιρεία το 2022 και τώρα ανήκει κατά κύριο λόγο στον διευθύνοντα σύμβουλο Τζέι Γκρέιμπερ.

Η πλατφόρμα έχει προηγουμένως επωφεληθεί από τη δυσαρέσκεια με το X και τον δισεκατομμυριούχο ιδιοκτήτη του, Ίλον Μασκ, ο οποίος συνδέεται στενά με την επιτυχημένη προεκλογική εκστρατεία του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Το Twitter έχασε εκατομμύρια χρήστες μετά την μετονομασία του σε X, και η χρήση στις ΗΠΑ έπεσε κατά περισσότερο από το ένα πέμπτο στους επόμενους επτά μήνες.

Το Bluesky εξακολουθεί να είναι δεύτερο μετά το Threads στην κατηγορία κοινωνικής δικτύωσης στο App Store της Apple στις ΗΠΑ, το οποίο ανέφερε ότι έφτασε τα 275 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες τον Νοέμβριο, από 200 εκατομμύρια τον Αύγουστο.

Η ανεξάρτητη πλατφόρμα πρόσθεσε πρόσφατα χαρακτηριστικά, όπως η άμεση ανταλλαγή μηνυμάτων και η συμβατότητα με βίντεο, ώστε να μοιάζει περισσότερο με το X, και να διακρίνεται από τον ανταγωνιστή της – που ανήκει στη Meta.

Στην πλέον πρόσφατη έρευνά της, η βρετανική ομάδα έρευνας θεμάτων καταναλωτών Which?, η οποία έχει προ καιρού διαπιστώσει ότι ορισμένα αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως ρολόγια και ηχεία, είναι «γεμάτα με ανιχνευτές», αναφέρει ότι ίσως δεν γνωρίζατε πως και τα air fryers (φριτέζες αέρος) σας κατασκοπεύουν, όπως γράφει η βρετανική εφημερίδα The Guardian.

Κι όμως, η φριτέζα σας σας κατασκοπεύει, όπως επισημαίνει η ομάδα ερευνών, διότι οι φριτέζες αέρα που συλλέγουν τα προσωπικά σας δεδομένα και τα ηχεία ήχου «γεμάτα με trackers» είναι μεταξύ των έξυπνων συσκευών που επιδίδονται σε «υπερβολική» παρακολούθηση όσων τα χρησιμοποιούν.

Η ομάδα δοκίμασε τρεις φριτέζες αέρα, που είναι ολοένα και πιο δημοφιλείς στις βρετανικές κουζίνες, καθεμία από τις οποίες ζητούσε άδεια για την καταγραφή ήχου στο τηλέφωνο του χρήστη μέσω μιας συνδεδεμένης εφαρμογής.

Οι έξυπνες φριτέζες αέρα επιτρέπουν στους μάγειρες να προγραμματίσουν το γεύμα τους να αρχίσει να μαγειρεύεται πριν φτάσουν στο σπίτι. Δεν διαθέτουν όλες οι φριτέζες αέρα τέτοια λειτουργία, αλλά όσες διαθέτουν χρησιμοποιούν συχνά μια εφαρμογή εγκατεστημένη σε smartphone.

Xiaomi και Aigostar

Η Which? διαπίστωσε ότι η εφαρμογή που παρέχεται από την εταιρεία Xiaomi συνδέεται με ανιχνευτές για το Facebook και ένα δίκτυο διαφημίσεων TikTok.

Η φριτέζα της Xiaomi και μια άλλη της Aigostar έστελναν τα προσωπικά δεδομένα των ανθρώπων σε διακομιστές στην Κίνα, παρόλο που αυτό επισημαινόταν στην ειδοποίηση απορρήτου, διαπίστωσε ο οργανισμός ελέγχου καταναλωτών.

Οι δοκιμές του εξέτασαν επίσης έξυπνα ρολόγια που, όπως είπε, απαιτούσαν «επικίνδυνες» τηλεφωνικές άδειες – με άλλα λόγια έδιναν επεμβατική πρόσβαση στο τηλέφωνο του καταναλωτή μέσω εντοπισμού θέσης, ηχογράφησης και πρόσβασης σε αποθηκευμένα αρχεία.

Η Which? βρήκε ψηφιακά ηχεία που ήταν προεγκατεστημένα με ανιχνευτές για το Facebook, τη Google και μια εταιρεία ψηφιακού μάρκετινγκ που ονομάζεται Urbanairship.

Το Γραφείο του Επιτρόπου Πληροφοριών (ICO) δήλωσε ότι οι τελευταίες δοκιμές καταναλωτών «δείχνουν ότι πολλά προϊόντα όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στις δικές μας προσδοκίες μας για την προστασία των δεδομένων αλλά ούτε καν στις προσδοκίες των καταναλωτών».

Η ICO, η ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου για την προστασία των δεδομένων και τη νομοθεσία περί δικαιωμάτων πληροφόρησης, καταρτίζει νέες οδηγίες για τους κατασκευαστές έξυπνων προϊόντων που θα δημοσιευθούν την άνοιξη του 2025.

Η Αρχή σκοπεύει να συντάξει σαφείς προσδοκίες για το τι πρέπει να κάνουν για να συμμορφωθούν με τους νόμους περί προστασίας δεδομένων και να προστατεύσουν τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν έξυπνα προϊόντα.

Ο Χάρυ Ρόουζ, εκδότης του περιοδικού της Which?, υποστήριξε ότι οι κατασκευαστές έξυπνης τεχνολογίας συλλέγουν δεδομένα με ελάχιστη ή καθόλου διαφάνεια και ζήτησε ο κώδικας του ICO να «υποστηρίζεται από αποτελεσματική επιβολή, μεταξύ άλλων και κατά εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό».

Απάντηση Xiaomi

Σε απάντησή της στο Which?, η Xiaomi δήλωσε ότι ο σεβασμός της ιδιωτικής ζωής των χρηστών συγκαταλέγεται στις βασικές της αξίες, και ότι τηρεί τους βρετανικούς νόμους περί προστασίας δεδομένων.

«Δεν πουλάμε προσωπικές πληροφορίες σε τρίτους», ανέφερε η εταιρία. «Η άδεια καταγραφής ήχου στην εφαρμογή Xiaomi Home δεν ισχύει για την έξυπνη φριτέζα Xiaomi, η οποία δεν λειτουργεί απευθείας μέσω φωνητικών εντολών και συνομιλίας βίντεο», αντίθετα με τα όσα διαπίστωσε η οργάνωση.

Ένας αυξανόμενος αριθμός συσκευών στα σπίτια συνδέεται στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των κουδουνιών με κάμερα και των έξυπνων τηλεοράσεων.

Την περίοδο των προσφορών Black Friday το 2023, η ICO ενθάρρυνε τους καταναλωτές να ελέγξουν αν τα έξυπνα προϊόντα που σκόπευαν να αγοράσουν διέθεταν φυσικό διακόπτη για να αποτρέψουν τη συλλογή φωνητικών δεδομένων. Ενθάρρυνε επίσης τους ανθρώπους να «είναι επιλεκτικοί ως προς το ποιος λαμβάνει τα δεδομένα σας» και να συνειδητοποιήσουν ότι κάποια από τα δεδομένα που τα προϊόντα θέλουν να «μοιράζονται» κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης δεν είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του προϊόντος.

Οι τεράστιες διαρροές του αερίου του θερμοκηπίου θα καταστήσουν ανέφικτους τους κλιματικούς στόχους, λένε οι ειδικοί, αλλά η αναχαίτισή τους θα μειώσει γρήγορα την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Όπως αποκαλύπτει σήμερα ο Guardian, υπήρξαν περισσότερες από 1.000 τεράστιες διαρροές μεθανίου, ενός ισχυρού αερίου του θερμοκηπίου, από χωματερές απορριμμάτων από το 2019.

Η ανάλυση των παγκόσμιων δορυφορικών δεδομένων από όλο τον κόσμο δείχνει ότι τα πολυπληθή έθνη της Νότιας Ασίας είναι ένα hotspot για αυτά τα γεγονότα υπερ-εκπομπών, καθώς και η Αργεντινή και η Ισπανία, ανεπτυγμένες χώρες όπου η σωστή διαχείριση των απορριμμάτων θα πρέπει να αποτρέπει τις διαρροές.

Οι χώροι υγειονομικής ταφής εκπέμπουν μεθάνιο όταν οργανικά απόβλητα όπως υπολείμματα τροφίμων, ξύλα, κάρτες, χαρτί και απόβλητα κήπου αποσυντίθενται απουσία οξυγόνου. Το μεθάνιο, που ονομάζεται επίσης φυσικό αέριο, παγιδεύει 86 φορές περισσότερη θερμότητα στην ατμόσφαιρα από το διοξείδιο του άνθρακα για 20 χρόνια, καθιστώντας το κρίσιμο στόχο για τη δράση για το κλίμα. Οι επιστήμονες έχουν επισημάνει ότι οι εκπομπές από μη διαχειριζόμενες χωματερές θα μπορούσαν να διπλασιαστούν έως το 2050 καθώς αυξάνονται οι αστικοί πληθυσμοί, μειώνοντας την πιθανότητα αποφυγής της κλιματικής καταστροφής.

Συνολικά 1.256 συμβάντα υπερεκπομπών μεθανίου σημειώθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου 2019 και Ιουνίου 2023, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα. Το Πακιστάν, η Ινδία και το Μπαγκλαντές είναι οι πρώτες χώρες στη λίστα των κρατών με τις περισσότερες διαρροές και ακολουθούν η Αργεντινή, το Ουζμπεκιστάν και η Ισπανία.

Οι εκπομπές υγειονομικής ταφής μπορούν να μειωθούν δημιουργώντας αρχικά λιγότερα οργανικά απόβλητα, εκτρέποντάς τα μακριά από τους χώρους υγειονομικής ταφής ή τουλάχιστον δεσμεύοντας μέρος του μεθανίου που απελευθερώνεται από τους χώρους υγειονομικής ταφής. Η δράση για τον περιορισμό των διαρροών μεθανίου επιβραδύνει την παγκόσμια θέρμανση πιο γρήγορα από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο μέτρο και είναι συχνά χαμηλού κόστους, με ορισμένα μέτρα να αποδίδουν ακόμη και από μόνα τους όταν το δεσμευμένο αέριο πωλείται ως καύσιμο.

Οι εκπομπές μεθανίου έχουν επιταχυνθεί από το 2007 και προκαλούν το ένα τρίτο της παγκόσμιας θερμότητας που προκαλεί την κλιματική κρίση σήμερα. Η επιτάχυνση έχει ανησυχήσει τους επιστήμονες, οι οποίοι φοβούνται ότι είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη διατήρηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 1,5 C και θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφικά σημεία ανατροπής του κλίματος. Η ταχεία άνοδος φαίνεται να οφείλεται στην παγκόσμια υπερθέρμανση που οδηγεί σε περισσότερη παραγωγή μεθανίου στους υγροτόπους – ένας πιθανός φαύλος κύκλος που καθιστά ακόμη πιο επείγουσες τις περικοπές των εκπομπών μεθανίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο.

Τα απόβλητα αποσύνθεσης ευθύνονται για περίπου το 20% των εκπομπών μεθανίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο. Οι εργασίες ορυκτών καυσίμων προκαλούν το 40% των εκπομπών και ο Guardian αποκάλυψε ότι υπήρξαν περισσότερα από 1.000 γεγονότα υπερ-εκπομπών από τοποθεσίες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα μόνο το 2022, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν εύκολα να διορθωθούν. Τα βοοειδή και οι ορυζώνες προκαλούν το υπόλοιπο 40% των εκπομπών.

Ο καθηγητής Euan Nisbet, ειδικός στο μεθάνιο στο Royal Holloway University του Λονδίνου, επισήμανε: «Οι μεγάλες χωματερές παράγουν μεγάλη ποσότητα μεθανίου, αλλά δεν κοστίζει πολύ η μπουλντόζα του εδάφους πάνω από μια βρωμισμένη, φλεγόμενη χωματερή. Δεν είναι επιστήμη πυραύλων».

Τα μικρόβια στο έδαφος μετατρέπουν το μεθάνιο σε CO2. «Τότε χάνεται το 97% των επιπτώσεων του θερμοκηπίου», είπε ο Nisbet.

Ο Carlos Silva Filho, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Στερεών Αποβλήτων, δήλωσε ότι η παγκόσμια δέσμευση μεθανίου που ανέλαβαν 150 χώρες να μειώσουν το 30% των εκπομπών μεθανίου έως το 2030 δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την αντιμετώπιση των εκπομπών από τη βιομηχανία αποβλήτων. «Η διακοπή του μεθανίου είναι η μόνη λύση για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου θερμοκρασίας κατά 1,5 C», είπε. «Αν εστιάσουμε πραγματικά στη μείωση των εκπομπών μεθανίου από τον τομέα των απορριμμάτων, θα αλλάξει το παιχνίδι». Περίπου το 40% των απορριμμάτων στον κόσμο εξακολουθούν να πηγαίνουν σε μη διαχειριζόμενες χωματερές.

Ο Antoine Halff, συνιδρυτής της εταιρείας Kayrros, η οποία παρείχε τη δορυφορική ανάλυση εικόνων στον Guardian, δήλωσε: «Τα απόβλητα είναι μια μεγάλη πηγή [μεθανίου] και σε χώρες όπως η Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές δεν είναι μόνο μια τεράστια πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά είναι επίσης μια χαμένη ευκαιρία να αξιοποιήσουμε έναν πόρο καυσίμου που θα μπορούσε να βοηθήσει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας».

Ο δορυφόρος που χρησιμοποιεί η Kayrros περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη 14 φορές την ημέρα και παρέχει παγκόσμια κάλυψη, δίνοντας τη θέση μιας διαρροής σε απόσταση περίπου έξι μιλίων. Δορυφόροι υψηλότερης ανάλυσης που περιφέρονται λιγότερο συχνά σε τροχιά μπορούν να εντοπίσουν τις υπεύθυνες εγκαταστάσεις απορριμμάτων.

Την εικόνα πλήρους καταστροφής του αστικού ιστού στο μεγαλύτερο κομμάτι της Λωρίδας της Γάζας καταγράφει με μια λεπτομερή έρευνα και ένα διαδραστικό γράφημα, η βρετανική εφημερίδα Guardian. Ο εντυπωσιακός τρόπος παρουσίασης του θέματος κατά τα φαινόμενα επελέγη γιατί πραγματικά μαγνητίζει το ενδιαφέρον στα στοιχεία και τα ντοκουμέντα που παρουσιάζονται καθώς ο αναγνώστης διαβάζει.

Καθώς ο αναγνώστης σκρολάρει βλέπει λεπτομέρειες για τρεις γειτονιές, με δορυφορικές εικόνες, φωτογραφίες, βίντεο και κείμενα.

Η δημοσιογραφική ομάδα που έκανε την έρευνα χρησιμοποίησε δορυφορικές εικόνες και στοιχεία από «ανοιχτές πηγές» και κατάφερε να διαπιστώσει ότι από την ισραηλινή επίθεση έχουν υποστεί περισσότερα από 250 οικιστικά κτήρια, 17 σχολεία και πανεπιστήμια, 16 τεμένη, τρία νοσοκομεία, τρία νεκροταφεία και 150 θερμοκήπια.

Δείτε το γράφημα εδώ

Σε μία αποκάλυψη που σοκάρει και εξηγεί το ενδεχόμενο φιάσκο στο οποίο κινδυνεύει να οδηγηθεί η COP28 στο Ντουμπάι προχώρησε ο Guardian, σε μία τραγική συνέχεια των ανθρώπων που συμμετέχουν στη Διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, όπου εκτός από λομπίστες πετρελαϊκών φαίνεται πως είναι και αρνητές του κλίματος.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του κορυφαίου βρετανικού Μέσου, εμπορικές ομάδες, think tanks και πρακτορεία δημοσίων σχέσεων που έχουν ιστορικό ως προς την άρνηση της Κλιματικής Αλλαγής έχουν πρόσβαση στις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι οι διοργανωτές του ΟΗΕ έδωσαν πρόσβαση σε ομάδες που έχουν παρεμποδίσει κανονισμούς για τα ορυκτά καύσιμα και μάλιστα για να έχουν θέση στο “τραπέζι” των διεθνών διαπραγματεύσεων για σημαντικά ζητήματα.

Ο Gaurdian αναφέρει πως από τους επίσημους καταλόγους αντιπροσώπων του ΟΗΕ, διαπιστώθηκε ότι στην COP28 βρίσκονται τουλάχιστον 166 ομάδες αρνητών του κλίματος αλλά και επαγγελματιών δημοσίων σχέσεων ορυκτών καυσίμων, τονίζοντας ότι ο αριθμός μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος.

Σε προηγούμενα δημοσιεύματα, είχε γίνει λόγος για χρονιά-ρεκόρ ως προς τους λομπίστες ορυκτών καυσίμων που συμμετέχουν στη Διάσκεψη του ΟΗΕ, με τον αριθμό να ξεπερνά τους 2.400, τέσσερις φορές μεγαλύτερος από τον περσινό.

“Θρίλερ” οι συζητήσεις για τα ορυκτά, στον “αέρα” η συμφωνία

Όλα αυτά στη στιγμή που η COP28 φτάνει στο τέλος της. χωρίς να έχει υπάρξει συμφωνία για τα ορυκτά καύσιμα μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Να σημειωθεί πως η Διάσκεψη είναι προγραμματισμένο να ολοκληρωθεί στις 11 το πρωί της Τρίτης, ωστόσο κάτι τέτοιο φαίνεται ανέφικτο, αφού οι επικεφαλής των αντιπροσωπειών 194 χωρών που έχουν υπογράψει τη συμφωνία του Παρισιού βρίσκονται σε αδιέξοδο.

Στο προσχέδιο απουσίαζε η φράση “σταδιακή κατάργηση των ορυκτών” που είναι και το επίδικο για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και τη μετάβαση στην επόμενη μέρα.

Ο πρόεδρος της COP28 πρότεινε έναν ενδιάμεσο δρόμο για τη μείωση της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα παγκοσμίως, προς μεγάλη απογοήτευση χωρών και ΜΚΟ, που ανέμεναν μια σαφή έκκληση για “‘έξοδο” από το πετρέλαιο, το αέριο και τον άνθρακα που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Αντιθέτως το νέο κείμενο καλεί κυρίως στη “μείωση τόσο της κατανάλωσης όσο και της παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα με σωστό, μεθοδικό και δίκαιο τρόπο ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των μηδενικών καθαρών εκπομπών [ουδετερότητα άνθρακα] πριν από, ή περίπου το 2050, συμβαδίζοντας με την επιστήμη”.

Όμως στο προσχέδιο δεν αναφέρεται πλέον η λέξη “έξοδος” από την ενέργεια που παράγεται από τα ορυκτά καύσιμα, γεγονός που προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις από εκπροσώπους χωρών που αρνούνται να το υπογηράψουν.

“Οι φωνές μας δεν ακούστηκαν” και το σχέδιο είναι “εντελώς ανεπαρκές” για το θέμα της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, κατήγγειλε ο υπουργός της Σαμόας Σέντρικ Σούστερ, που προεδρεύει της συμμαχίας των μικρών νησιωτικών κρατών (Aosis).

Ο επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, Wopke Hoekstra, εξέφρασε επίσης την απογοήτευσή του για το προτεινόμενο κείμενο, το οποίο υπολείπεται της έκκλησης για σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. “Υπάρχουν μερικά καλά σημεία στο κείμενο, αλλά συνολικά είναι σαφώς ανεπαρκές. Δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση του προβλήματος που είμαστε εδώ για να αντιμετωπίσουμε”, δήλωσε στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι η τεκμηρίωση περιέχει στοιχεία που “απλώς δεν μπορούν να αποδεχθούν”.

Το Sellafield, η πιο επικίνδυνη πυρηνική εγκατάσταση της Ευρώπης που περιέχει σημαντικά περισσότερα ραδιενεργά υλικά από το Τσερνόμπιλ, έχει μια επιδεινούμενη διαρροή εδώ και τρία χρόνια, από ένα τεράστιο σιλό ραδιενεργών αποβλήτων που θα μπορούσε να αποτελέσει δημόσιο κίνδυνο, αποκαλύπτει ο Guardian.

Οι ανησυχίες για την ασφάλεια στο ετοιμόρροπο κτίριο, καθώς και οι ρωγμές σε μια δεξαμενή τοξικής λάσπης, γνωστή ως Β30, έχουν προκαλέσει διπλωματικές εντάσεις με χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και η Ιρλανδία, οι οποίες φοβούνται ότι το Sellafield δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα.

Η διαρροή ραδιενεργού υγρού από έναν από τους «υψηλότερους πυρηνικούς κινδύνους στο Ηνωμένο Βασίλειο» – ένα ετοιμόρροπο κτίριο στο τεράστιο εργοτάξιο της Κάμπρια, γνωστό ως Magnox swarf storage Silo (MSSS) – είναι πιθανό να συνεχιστεί μέχρι το 2050. Αυτό θα μπορούσε να έχει «δυνητικά σημαντικές συνέπειες» εάν επιταχυνθεί, με κίνδυνο να μολυνθούν τα υπόγεια ύδατα, σύμφωνα με επίσημο έγγραφο.

Ρωγμές έχουν επίσης δημιουργηθεί στο σκυρόδεμα και την άσφαλτο που καλύπτουν την τεράστια λίμνη που περιέχει πυρηνική λάσπη δεκαετιών, μέρος ενός καταλόγου προβλημάτων ασφαλείας στο χώρο.

Οι ανησυχίες αυτές αναδείχθηκαν στο πλαίσιο μιας ετήσιας έρευνας του Guardian σχετικά με προβλήματα που εκτείνονται από την παραβίαση του κυβερνοχώρου, τη ραδιενεργό μόλυνση και την τοξική εργασιακή κουλτούρα στην τεράστια πυρηνική χωματερή.

Το Sellafield, ένας εκτεταμένος χώρος έξι τετραγωνικών χιλιομέτρων στην ακτή της Κάμπρια, όπου απασχολούνται 11.000 εργαζόμενοι, αποθηκεύει και επεξεργάζεται πυρηνικά απόβλητα από οπλικά προγράμματα και παραγωγή πυρηνικής ενέργειας και είναι η μεγαλύτερη τέτοια εγκατάσταση στην Ευρώπη.

Ένα έγγραφο που στάλθηκε στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου του Sellafield τον Νοέμβριο του 2022 και το οποίο είδε ο Guardian εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για την υποβάθμιση της ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή, προειδοποιώντας για τον «σωρευτικό κίνδυνο» από παραλείψεις που κυμαίνονται από την πυρηνική ασφάλεια έως τον αμίαντο και τα πρότυπα πυρασφάλειας.

Ένας επιστήμονας που συμμετέχει σε επιτροπή εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει τη βρετανική κυβέρνηση σχετικά με τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στην υγεία δήλωσε στον Guardian ότι οι κίνδυνοι που εγκυμονούν η διαρροή και άλλες διαρροές χημικών ουσιών στο Sellafield έχουν «σπρωχτεί σταθερά κάτω από το χαλί».

Μια πυρκαγιά το 1957 στο Windscale, όπως ήταν παλαιότερα γνωστή η τοποθεσία, ήταν το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι σήμερα. Μια έκθεση της ΕΕ το 2001 προειδοποίησε ότι ένα ατύχημα στο Sellafield θα μπορούσε να είναι χειρότερο από το Τσερνόμπιλ, τον τόπο της καταστροφής του 1986 στην Ουκρανία, που εξέθεσε πέντε εκατομμύρια Ευρωπαίους σε ραδιενέργεια.

Η έκθεση αναφέρει ότι τα γεγονότα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ατμοσφαιρική απελευθέρωση ραδιενεργών αποβλήτων στο εργοστάσιο περιλαμβάνουν εκρήξεις και αεροπορικές συντριβές.

Τεταμένες οι διπλωματικές σχέσεις της Βρετανίας με ΗΠΑ, Νορβηγία και Ιρλανδία λόγω του Sellafield

Είναι τέτοια η ανησυχία για τα πρότυπα ασφαλείας του, που αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει για την υποδομή του σε διπλωματικά τηλεγραφήματα, γνώση των οποίων επικαλείται ο Guardian. Μεταξύ των ανησυχιών τους είναι οι διαρροές από ρωγμές στο σκυρόδεμα στις τοξικές λίμνες και η έλλειψη διαφάνειας από τις βρετανικές αρχές σχετικά με τα ζητήματα του εργοστασίου. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ έχουν μια σχέση δεκαετιών στον τομέα της πυρηνικής τεχνολογίας.

Οι ανησυχίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του Sellafield έχουν επίσης οδηγήσει σε εντάσεις με την ιρλανδική και τη νορβηγική κυβέρνηση.

Οι Νορβηγοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι ένα ατύχημα στο χώρο θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα νέφος ραδιενεργών σωματιδίων που θα μεταφερόταν από τους επικρατούντες νοτιοδυτικούς ανέμους στη Βόρεια Θάλασσα, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες για την παραγωγή τροφίμων και την άγρια ζωή της Νορβηγίας. Ανώτερος Νορβηγός διπλωμάτης δήλωσε στον Guardian ότι πιστεύει ότι το Όσλο θα πρέπει να προσφερθεί να βοηθήσει στη χρηματοδότηση του εργοταξίου, ώστε να μπορεί να λειτουργήσει με μεγαλύτερη ασφάλεια, αντί να «λειτουργεί κάτι τόσο επικίνδυνο με τόσο μικρό προϋπολογισμό και χωρίς διαφάνεια»

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, ένα ραδιενεργό νέφος από το Sellafield θα μπορούσε να φτάσει στις νορβηγικές ακτές σε λιγότερο από 12 ώρες.

Η ιρλανδική κυβέρνηση προσπάθησε να αναλάβει δράση κατά της Sellafield παραπέμποντας την σε δικαστήριο του ΟΗΕ το 2006, λόγω ανησυχιών σχετικά με τις επιπτώσεις του εργοστασίου στο περιβάλλον.

Οι επιστήμονες προσπαθούν να εκτιμήσουν τον κίνδυνο για το κοινό από τη διαρροή από το MSSS μέσω «συνεχιζόμενων εκτιμήσεων ραδιολογικής δόσης», χρησιμοποιώντας στατιστικά μοντέλα.

Μια έκθεση του Ιουνίου από το Γραφείο Πυρηνικής Ρύθμισης (ONR) ανέφερε ότι ενώ ο σημερινός κίνδυνος από τη διαρροή θεωρείται από το Sellafield «όσο το δυνατόν χαμηλότερος», οι επιστήμονες ανησυχούν όλο και περισσότερο ότι η πλήρης κλίμακα της διαρροής και ο ρυθμός με τον οποίο μπορεί να μολύνει τα υπόγεια ύδατα δεν είναι σαφείς. Το Sellafield υποστηρίζει ότι «η διαρροή δεν ενέχει κανένα πρόσθετο κίνδυνο» για το προσωπικό και το κοινό.

Το 2019, το Sellafield ανέφερε διαρροή από τη μονάδα αποθήκευσης στο Γραφείο Πυρηνικής Ρύθμισης (ONR). Η διαρροή επιδεινώθηκε σημαντικά τα επόμενα δύο χρόνια και ένα έγγραφο που δεν είχε αναφερθεί προηγουμένως αποκαλύπτει ότι 2,3-2,5 κυβικά μέτρα ραδιενεργού «υγρού» διαρρέουν από την εγκατάσταση κάθε μέρα. Το υγρό αυτό είναι μια σούπα από ραδιενεργά ρινίσματα κράματος μαγνησίου διαλυμένα σε νερό, από απόβλητα περιβλήματος που περιβάλλουν τα αναλωμένα πυρηνικά καύσιμα Magnox.

Οι επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση σε ακτινοβολία ποικίλλουν ανάλογα με τη δόση, αλλά μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία και εμετό, καθώς και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καταρράκτη, καρκίνο σε όσους αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Οι υψηλές δόσεις μπορεί να είναι θανατηφόρες.

Προειδοποιήσεις για «σωρευτικό κίνδυνο» – Ισχυρισμοί για συγκάλυψη

«Είναι δύσκολο να ξέρουμε αν η διαφάνεια παραμερίζεται επειδή κανείς δεν είναι αρκετά γενναίος για να πει “απλά δεν ξέρουμε πόσο επικίνδυνο είναι αυτό – εκτός από σίγουρα επικίνδυνο”. Αυτό είναι απίστευτα σοβαρό στο πλαίσιο ενός τόπου γεμάτου φρίκη και την κληρονομιά πειραμάτων που κανείς δεν τεκμηρίωσε σωστά» δήλωσε στον Guardian επιστήμονας που συμμετέχει στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει τη βρετανική κυβέρνηση.

«Δεν μπορούν να χειριστούν τη φωτιά ή τον αμίαντο στο εργοτάξιο, πόσο μάλλον την αποσύνθεση των υλικών πυρηνικού περιορισμού», δήλωσε ένας ανώτερος υπάλληλος του Sellafield στον Guardian.

Υπάρχουν επίσης σοβαρές ανησυχίες για το Β30, μια λίμνη που περιέχει πυρηνική λάσπη και περιγράφεται ως ένα από τα πιο επικίνδυνα βιομηχανικά κτίρια στην Ευρώπη.

Περιγράφεται από τους εργαζόμενους στο Sellafield ως «Dirty 30», περιέχει ραδιενεργή λάσπη από διαβρωμένες ράβδους πυρηνικών καυσίμων που χρησιμοποιούνται σε παλιούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας, και το σκυρόδεμα και το ασφαλτικό του δέρμα είναι ραβδωτό από ρωγμές. Οι ρωγμές αυτές έχουν επιδεινωθεί τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με πηγές.

Πηγές που είναι εξοικειωμένες με τις εκθέσεις κινδύνου λένε ότι δείχνουν ότι περισσότερα από 100 προβλήματα ασφάλειας στην περιοχή αποτελούν θέμα σοβαρής ρυθμιστικής ανησυχίας. Άλλες ανησυχίες περιλαμβάνουν προβλήματα πυρασφάλειας, όπως η έλλειψη λειτουργικών συναγερμών εντός των λιμνών αποθήκευσης Magnox πρώτης γενιάς, μία εκ των οποίων είναι η Β30, καθημερινές διακοπές εργασιών λόγω έλλειψης προσωπικού με κατάλληλα προσόντα, εκπαιδευμένου στην πυρηνική ασφάλεια, και αυξανόμενους αριθμούς περιστατικών μόλυνσης και ακτινοπροστασίας.

Το έγγραφο του Νοεμβρίου του 2022, το οποίο είδε ο Guardian και το οποίο συντάχθηκε από τον τότε επικεφαλής πυρηνικό αξιωματούχο, Πολ Ρόμπσον, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με την επίβλεψη της πυρηνικής ασφάλειας στο εργοτάξιο, αποκάλυπτε έναν «σωρευτικό κίνδυνο» που προκαλούν οι αδυναμίες σε διάφορους τομείς, από την πυρηνική ασφάλεια έως τη διαχείριση των κινδύνων από πυρκαγιά και αμίαντο. Το έγγραφο εστάλη στον Γιούαν Χάτον, ο οποίος εκείνη την εποχή ήταν προσωρινός διευθυντής της εγκατάστασης και πρόσφατα έγινε διευθύνων σύμβουλος του Sellafield.

Σύμφωνα με το ίδιο εσωτερικό σημείωμα, οι εργαζόμενοι που είναι επιφορτισμένοι με την εποπτεία της ασφάλειας στο Sellafield «παρατήρησαν στοιχεία … που υποδηλώνουν διάβρωση των φραγμών πυρηνικής ασφάλειας (συμβατικών και περιβαλλοντικών)».

Αυτό, σύμφωνα με το έγγραφο, «μειώνει την αποτελεσματικότητα της προστασίας του εργατικού δυναμικού, του κοινού και του περιβάλλοντος από σημαντικά συμβάντα».

Το έγγραφο επιβεβαιώνει μαρτυρίες από εσωτερικούς, αξιωματούχους και διπλωμάτες που υποδηλώνουν σημαντικές ελλείψεις στην ασφάλεια του εργοταξίου. Υποδηλώνει ότι τα προβλήματα αυτά έχουν επιδεινωθεί την τελευταία δεκαετία, αυξάνοντας δραματικά τον κίνδυνο ενός μεγάλου περιστατικού σε έναν από τους πιο τοξικούς πυρηνικούς χώρους στον κόσμο. Αναφέρει ότι υπάρχουν “σημαντικές αδυναμίες” στις δυνατότητες ασφάλειας της εταιρείας.

Η ευαισθησία του χώρου για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του Ηνωμένου Βασιλείου και οι συνεχιζόμενες προσπάθειες κατασκευής και συντήρησης πυρηνικών υποδομών έχουν οδηγήσει σε ισχυρισμούς για συγκάλυψη των προβλημάτων ασφαλείας του Sellafield. Οι ισχυρισμοί για συγκάλυψη σχετίζονταν επίσης με την πυρκαγιά του 1957 στην τοποθεσία, η οποία θεωρήθηκε τότε ως μία από τις χειρότερες πυρηνικές καταστροφές στην ευρωπαϊκή ιστορία.

Τώρα, η πυρασφάλεια στο Sellafield αποτελεί αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ των εσωτερικών και της ρυθμιστικής αρχής.

«Είμαστε υπερήφανοι για το ιστορικό ασφάλειας στο Sellafield και προσπαθούμε πάντα να βελτιωνόμαστε. Η φύση του εργοταξίου μας σημαίνει ότι μέχρι να ολοκληρώσουμε την αποστολή μας, οι εγκαταστάσεις μας με τον υψηλότερο κίνδυνο θα αποτελούν πάντα κίνδυνο. Μετράμε συνεχώς και υποβάλλουμε εκθέσεις σχετικά με την πυρηνική, ραδιολογική και συμβατική ασφάλεια. Οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να θέτουν ζητήματα και να αμφισβητούν όταν τα πράγματα δεν είναι σωστά» δήλωσε εκπρόσωπος του Sellafield.

Ήταν ένα στέγαστρο που συμβόλιζε την ολυμπιακή δόξα: ένας γιγάντιος θόλος από λευκό χάλυβα που έπεφτε πάνω από ένα στάδιο που θα αποτελούσε όχι μόνο το επίκεντρο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα, αλλά και το έμβλημα του θεαματικού στυλ με το οποίο θα διεξαγόταν η διοργάνωση.

Για τους Έλληνες, γράφει ο Guardian, οι οποίοι ήλπιζαν ότι θα αναπολούσαν τους «ονειρεμένους αγώνες»  με υπερηφάνεια, το αρχιτεκτονικό ορόσημο του Σταντιάγο Καλατράβα τα έλεγε όλα. Μια κατασκευή που τόσο αψήφησε τους σκεπτικιστές που αμφισβητούσαν την ικανότητά τους να φιλοξενήσουν το μεγαλύτερο σόου της Γης όσο και εξέφραζε μια νεογέννητη αίσθηση αυτοπεποίθησης.

Αυτή την εβδομάδα, σχεδόν 20 χρόνια αργότερα, το μεσογειακό έθνος ήρθε αντιμέτωπο με μια πολύ διαφορετική αφήγηση, καθώς η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το στάδιο των 70.000 θέσεων θα κλείσει «επ' αόριστον» λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια του χαλύβδινου στεγάστρου του Καλατράβα. Το δίτοξο στέγαστρο - προάγγελος των μεταγενέστερων έργων του Ισπανού αρχιτέκτονα - δεν είχε καταφέρει να «ανταποκριθεί στα νομικά επιτρεπόμενα επίπεδα στατικής επάρκειας», σύμφωνα με τον φορέα δημόσιας περιουσίας που είχε αναλάβει την επιθεώρηση του χώρου.

Ένα κοντινό ποδηλατοδρόμιο, καλυμμένο με παρόμοια κατασκευή, θα έπρεπε επίσης να κλείσει επειδή και αυτό είχε παρουσιάσει σημάδια αστάθειας. «Θα ήταν επιφανειακό και ακόμη και ανόητο να δώσουμε οποιοδήποτε χρονοδιάγραμμα ... ή να πούμε πότε θα ανοίξει είτε το ποδηλατοδρόμιο είτε το στάδιο», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Αθλητισμού, Γιάννης Βρούτσης, στους δημοσιογράφους την Τρίτη. Η τύχη των εγκαταστάσεων, πρόσθεσε, θα εξαρτηθεί από μια δεύτερη επιθεώρηση από μια επαγγελματική ένωση μηχανικών που συμβουλεύει την κυβέρνηση για τα δημόσια έργα.

Αλλά μέχρι την Τετάρτη, καθώς το κόστος του κλεισίματος του σταδίου γινόταν εμφανές, με την προοπτική να ακυρωθούν δεκάδες εκδηλώσεις - συμπεριλαμβανομένης μιας sold-out συναυλίας των Coldplay το επόμενο έτος - οι αξιωματούχοι άρχισαν να ψιθυρίζουν το αδιανόητο: ίσως ήταν καιρός να αποσυναρμολογηθεί η περίφημη οροφή συνολικά. Σκουριά είχε βρεθεί όχι μόνο κατά μήκος των χαλύβδινων καλωδίων και των τόξων της, αλλά ακόμη και στους κοχλίες που τη συγκρατούσαν. «Τίποτα δεν αποκλείεται σε αυτό το σημείο», δήλωσε μια καλά πληροφορημένη πηγή την οποία επικαλείται το βρετανικό μέσο. «Ίσως θα πρέπει να κατέβει».

Ο Καλατράβα έχει υπερασπιστεί στο παρελθόν τον εαυτό του έναντι επικρίσεων για έργα που ενώ ήταν περίπλοκα και εντυπωσιακά, στη συνέχεια αποδείχθηκαν προβληματικά - σε μια περίπτωση μια οροφή που είχε διαρροή σε ένα οινοποιείο στη βόρεια Ισπανία. Αλλά στην Αθήνα αυτή την εβδομάδα ήταν η ανεπαρκής συντήρηση που κατηγορήθηκε για την κατάντια του ολυμπιακού σταδίου και, πράγματι, για την ερημική κατάσταση σχεδόν κάθε άλλης εγκατάστασης που κατασκευάστηκε για τους αγώνες.

«Είναι γνωστό ότι το [ολυμπιακό συγκρότημα του ΟΑΚΑ] δεν είχε συντηρηθεί επί δύο δεκαετίες», έγραψε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε διαδικτυακή ανάρτηση. «Ποιος δεν νιώθει απογοήτευση όταν βλέπει τις εικόνες τόσο σημαντικών εγκαταστάσεων που έχουν αφεθεί στην τύχη τους για τόσα χρόνια;», ανέφερε ο πρωθυπουργός.

Περικοπές

Η έλλειψη συντήρησης πίσω από τις εγκαταστάσεις που τώρα στέκονται άδειες, βεβηλωμένες και εγκαταλελειμμένες, έχει αποδοθεί, ως επί το πλείστον, στις δημοσιονομικές περικοπές που αναγκάστηκαν να κάνουν οι διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις κατ' εντολή των διεθνών δανειστών, αφού η καταχρεωμένη χώρα απέφυγε οριακά τη χρεοκοπία -και την εκδίωξη από την ευρωζώνη- στα τέλη του 2009.

«Δεν υπήρχαν τα χρήματα για τη συντήρηση του ΟΑΚΑ», θυμάται ο Σταύρος Κοντονής, ο οποίος διορίστηκε υπουργός Αθλητισμού όταν το αριστερό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την εξουσία με μια πλατφόρμα κατά της λιτότητας το 2015. «Ο χώρος είχε αφεθεί στο έλεος του Θεού από το 2004 έως το 2014».

Ακόμη και οι προσπάθειες των υπαλλήλων του υπουργείου να βρουν το φάκελο του Ολυμπιακού Σταδίου είχαν πέσει σε πέτρινο έδαφος, υποστήριξε ο Κοντονής, μετά την ανάληψη της θέσης του. «Δεν μπορούσαμε καν να βρούμε τον φάκελο του έργου... Αναγκαστήκαμε να τον ζητήσουμε από το γραφείο του Καλατράβα στην Ισπανία».

Δεν είναι όλοι οι μηχανικοί πεπεισμένοι ότι τα στέγαστρα κινδυνεύουν με επικείμενη κατάρρευση. Κάποιοι που εργάστηκαν πάνω στο σχέδιο το 2003 πιστεύουν ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι που αναγκάστηκαν να αντιμετωπίσουν μια σειρά από καταστροφές φέτος, από ένα θανατηφόρο σιδηροδρομικό δυστύχημα μέχρι πυρκαγιές και πλημμύρες, μπορεί να ενήργησαν βιαστικά από φόβο μήπως βρεθούν σε δύσκολη θέση.

Ο ανταποκριτής του Guardian για την Ευρώπη, Jon Henley και ο συντάκτης φωτογραφιών, Guy Lane αναδεικνύουν τα γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία της Ευρώπης κατά τον τελευταίο μισό αιώνα μέσα από 24 φωτογραφίες, τις οποίες φιλοξενεί ο Guardian στο πρωτοσέλιδο της Τετάρτης μέσα από ένα μεγάλο φωτογραφικό αφιέρωμα.

Η συγκλονιστική φωτογραφία του πολυβραβευμένου φωτορεπόρτερ Κωνσταντίνου Τσακαλίδη που δείχνει την «κραυγή» και την απελπισμένη έκφραση της ηλικιωμένης γυναίκας την ώρα που οι φωτιές μαίνονταν στην Βόρεια Εύβοια τον Αύγουστο του 2021 επί κυβέρνησης Μητσοτάκη επιλέχθηκε ως κεντρική για το μεγάλο φωτογραφικό αφιέρωμα. Δυστυχώς την ώρα που η κυβέρνηση Μητσοτάκη επαίρεται για το «επιτελικό της κράτος« η χώρα μας εμφανίζεται για ακόμη μια φορά στα διεθνή μέσα με θέμα την ανείπωτη θλίψη και τις τραγικές στιγμές που βιώνουν κάτοικοι κατά τη διάρκεια φυσικών καταστροφών, ενώ το επιτελικό κράτος Μητσοτάκη αδυνατεί να προστατεύσει τόσο την ίδια την ανθρώπινη ζωή όσο και το ίδιο το φυσικό περιβάλλον, αλλά και τις περιουσίες των ανθρώπων.

Στον πρόλογο του αφιερώματος ο Guardian γράφει μεταξύ άλλων:

«Πριν από πενήντα χρόνια, η Ευρώπη χωρίστηκε σε δύο εχθρικά μπλοκ, εγκλωβισμένα σε έναν ψυχρό πόλεμο μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Στο νότο, εκατομμύρια πολίτες εξακολουθούσαν να ζουν υπό δικτατορίες. Η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν μόλις ενταχθεί σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση – ανεβάζοντας τα μέλη της σε εννέα.

Στις πέντε δεκαετίες από τότε, τα αυταρχικά καθεστώτα έπεσαν και οι δημοκρατίες αναγεννήθηκαν. Τα τείχη κατέρρευσαν, οι ομοσπονδίες διαλύθηκαν και ακολούθησαν αιματηροί πόλεμοι. Υπήρξαν πολλές κρίσεις: πολιτικές, οικονομικές, ανθρώπινες.

Η Ευρώπη έχει βιώσει τρομοκρατικές θηριωδίες, ειρηνικές –και λιγότερο ειρηνικές– επαναστάσεις, φυσικές καταστροφές, πανδημία. Η ΕΕ αυξήθηκε σε 28 μέλη και στη συνέχεια έχασε ένα από αυτά. Πρωτοφανής αριθμός ανθρώπων έχουν διακινδυνεύσει τη ζωή τους για να το φτάσουν.

Μια πλήρης ιστορία της Ευρώπης αυτά τα χρόνια θα μπορούσε να γεμίσει πολλά βιβλία – ένα έργο, ίσως, για άλλη μια μέρα. Προς το παρόν, ο συντάκτης εικόνων του Guardian, Guy Lane, έχει επιλέξει εικόνες που καλύπτουν τον τελευταίο μισό αιώνα που, μαζί, δίνουν τουλάχιστον μια εντύπωση αυτής της συνεχώς μεταβαλλόμενης ηπείρου».

1973 – Η εξέγερση φοιτητών στο Πολυτεχνείο Αθηνών

Μέσα όμως στο φωτογραφικό αφιέρωμα του Guardian υπάρχει και δεύτερο συγκλονιστικό κλικ από την Ελλάδα. Αυτό δεν είναι άλλο από την ιστορική εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο Αθηνών το 1973.

«Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου 1973, ένα τανκ έσπασε τις πύλες του Πολυτεχνείου Αθηνών, καθώς μονάδες της αστυνομίας και του στρατού κατέστειλαν βάναυσα την φοιτητική εξέγερση που θα προμήνυε το τέλος της στρατιωτικής χούντας στην Ελλάδα.

Το πόσοι ακριβώς έχασαν τη ζωή τους αμφισβητείται. Παρόλο που κανείς δεν έχασε τη ζωή του στην πανεπιστημιούπολη, οι αναφορές για τον αριθμό των πολιτών – συμπεριλαμβανομένων των μαθητών λυκείου – που σκοτώθηκαν κατά την επακόλουθη καταστολή έξω από αυτήν κυμαίνονται από 24 έως σχεδόν τριπλάσιους. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, που αποτέλεσε κομβική στιγμή στην ιστορία της Ελλάδας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μια καθοριστική πράξη αντίστασης κατά του αυταρχισμού που έστρεψε το ρεύμα της κοινής γνώμης εναντίον των συνταγματαρχών, οδήγησε τελικά στην πτώση του καθεστώτος τον επόμενο χρόνο» γράφει ο Guardian.

Δείτε ΕΔΩ όλο το αφιέρωμα του Guardian.