Περίπου 5,7 εκατομμύρια άνθρωποι υφίστανται υποσιτισμό στην Αϊτή, χώρα που συνταράσσει η βία συμμοριών, κι ο αριθμός τους θα πλησιάσει τα 6 εκατομμύρια τους επόμενους μήνες, προειδοποιεί έκθεση που δημοσιοποιήθηκε από το IPC (ολοκληρωμένο πλαίσιο κατάταξης ως προς την επισιτιστική ασφάλεια) χθες Παρασκευή.

Ο μισός και πλέον πληθυσμός της χώρας της Καραϊβικής (5,7 εκατ., το 51%) είναι ήδη αντιμέτωπος με διατροφική ανασφάλεια. Από το σύνολο αυτό, σχεδόν 1,9 εκατ. (το 17% του πληθυσμού) κατατάσσεται στο επίπεδο IPC 4 (κατάσταση έκτακτης ανάγκης) και 3,8 εκατ. στο επίπεδο IPC 3 (κρίση), αναφέρει το σύστημα αναφοράς, που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ.

Οι αριθμοί αυτοί δεν διαφέρουν πολύ από εκείνους της προηγούμενης ανάλυσης, που είχαν δημοσιοποιηθεί τον Απρίλιο, ωστόσο αναδεικνύεται μια καλή είδηση: 8.400 άνθρωποι που κατατάσσονταν στο επίπεδο IPC 5 (το τελευταίο, καταστροφικό, ισοδυναμεί με λιμό) σε καταυλισμούς εκτοπισμένων δεν βρίσκονται πλέον σ’ αυτό, χάρη σε στοχευμένες ανθρωπιστικές επεμβάσεις.

Όμως αναμένεται «ελαφριά επιδείνωση της κατάστασης» τους επόμενους μήνες και προβλέπεται πως 5,91 εκατομμύρια άνθρωποι θα είναι αντιμέτωποι με διατροφική ανασφάλεια ως τον Ιούνιο του 2026, επισημαίνει το IPC.

Η Αϊτή, η φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, παραμένει βυθισμένη σε πολυδιάστατη κρίση και πολιτική αστάθεια επί δεκαετίες και σπαράσσεται από τη βία συμμοριών, στις οποίες αποδίδονται φόνοι, βιασμοί, λεηλασίες και απαγωγές για λύτρα.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη πιο θεαματικά από τις αρχές του 2024, όταν συμμορίες εξώθησαν τον de facto πρωθυπουργό την εποχή Αριέλ Ανρί να παραιτηθεί. Την Αϊτή, όπου έχουν να διεξαχθούν εκλογές από το 2016, κυβερνά από τα μέσα της περασμένης χρονιάς λεγόμενο προεδρικό συμβούλιο μετάβασης.

Περισσότεροι από 30 ακαδημαϊκοί του διεθνούς δικαίου, νομικοί και πρώην εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ κάλεσαν την UEFA να προχωρήσει στον άμεσο αποκλεισμό του Ισραήλ και των συλλόγων του από τις διοργανώσεις της, επικαλούμενοι τη συνεχιζόμενη βία στη Γάζα και έκθεση ερευνητών του ΟΗΕ που αποδίδει στο Ισραήλ πράξεις γενοκτονίας.

Η επιστολή τους, που εστάλη στον πρόεδρο της UEFA Αλεξάντερ Τσέφεριν στις 2 Οκτωβρίου, τονίζει ότι η αποτυχία της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας του Ισραήλ (IFA) να αμφισβητήσει αυτές τις παραβιάσεις την εμπλέκει σε αυτό το σύστημα καταπίεσης, καθιστώντας τη συμμετοχή της στις διοργανώσεις της UEFA αβάσιμη.

Παράλληλα, καταγράφεται η τεράστια ζημιά που έχει υποστεί το παλαιστινιακό ποδόσφαιρο: 421 ποδοσφαιριστές έχουν σκοτωθεί από τον Οκτώβριο του 2023, ενώ βομβαρδισμοί έχουν καταστρέψει τις περισσότερες αθλητικές υποδομές της Γάζας.

Μεταξύ των υπογραφόντων βρίσκεται η Αμερικανίδα ερευνήτρια Ελίζα φον Τζέντεν-Φόργκε, συνιδρύτρια του Ινστιτούτου Lemkin για την Πρόληψη Γενοκτονιών, καθώς και πρώην εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ. Στην επιστολή τους σημειώνουν: «Η UEFA δεν πρέπει να είναι συνένοχη στο αθλητικό ξέπλυμα τέτοιων κατάφωρων παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου».

Ο πρώην διευθυντής του γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, Κρεγκ Μόκιμπερ, συνέκρινε την κατάσταση με τη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ, υπενθυμίζοντας ότι τότε ο αθλητικός αποκλεισμός λειτούργησε ως μοχλός πίεσης. «Το να επιτρέπεται σε μια χώρα που διαπράττει γενοκτονία να συμμετέχει σε αθλήματα είναι μια πράξη συνενοχής», τόνισε.

Η FIFA και η UEFA έχουν στο παρελθόν επιδείξει αποφασιστικότητα, όπως με τον αποκλεισμό της Νότιας Αφρικής το 1961 και της Ρωσίας το 2022 μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η FIFA έχει αποφύγει να τοποθετηθεί επίσημα στο θέμα του Ισραήλ. Στη συνεδρίαση του συμβουλίου της στη Ζυρίχη, ο πρόεδρος Τζιάνι Ινφαντίνο περιορίστηκε απευθύνοντας έκκληση για «ειρήνη» στη Γάζα και λέγοντας ότι η FIFA «δεν μπορεί να επιλύσει γεωπολιτικά προβλήματα, δεν μπορεί να σταματήσει συγκρούσεις».

Η συζήτηση γύρω από τον αποκλεισμό του Ισραήλ από το παγκόσμιο ποδόσφαιρο εντείνεται, με ιστορικά και πρόσφατα παραδείγματα να ενισχύουν τα επιχειρήματα των υποστηρικτών του.

Η Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι και ο Νίγηρας, τρεις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής που κυβερνώνται από στρατιωτικές χούντες, ανακοίνωσαν τη Δευτέρα ότι αποσύρονται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, (ΔΠΔ) το οποίο χαρακτηρίζουν «όργανο νεοαποικιακής καταπίεσης στα χέρια του ιμπεριαλισμού».

Στην κοινή ανακοίνωσή τους, οι τρεις χώρες που συναποτελούν τη Συμμαχία των Κρατών του Σαχέλ (AES) αναφέρουν ότι η απόφαση έχει «άμεση ισχύ» και εντάσσεται στη βούλησή τους «να επιβεβαιώσουν πλήρως την εθνική κυριαρχία τους».

«Το ΔΠΔ αποδείχθηκε ανίκανο να αναλάβει και να δικάσει εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, εγκλήματα γενοκτονίας και επιβεβαιωμένες επιθέσεις» πρόσθεσαν. Δηλώνουν επίσης ότι θα υιοθετήσουν «ενδογενείς μηχανισμούς», δηλαδή θα ιδρύσουν ένα Ποινικό Δικαστήριο του Σάχελ, «για την ισχυροποίηση της ειρήνης και της δικαιοσύνης».

Η αποχώρηση μιας χώρας από το ΔΠΔ ισχύει έναν χρόνο αφού κατατεθεί επισήμως το αίτημα στη γραμματεία του ΟΗΕ.

Οι χώρες του AES έστρεψαν την πλάτη τους στη Δύση μετά την ανατροπή των κυβερνήσεών τους από στρατιωτικές χούντες, μεταξύ 2020-23 και προσέγγισαν άλλους εταίρους, όπως τη Ρωσία. Υπενθυμίζεται ότι το ΔΠΔ έχει εκδώσει ένταλμα σύλληψης σε βάρος του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για έγκλημα πολέμου στην Ουκρανία.

Το ΔΠΔ ιδρύθηκε το 2002 και αποστολή του είναι να διώκει τους δράστες των σοβαρότερων εγκλημάτων που διαπράττονται στον κόσμο, όταν μια χώρα δεν έχει την πρόθεση ή τη δυνατότητα να το κάνει μόνη της.

«Γιάφκα» με συσκευές «ικανές να προκαλέσουν διακοπή λειτουργίας στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας» εντοπίστηκε κοντά στο κτίριο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπως αποκαλύπτουν οι Times. 

Σύμφωνα με το δημοσίευμα «οι μυστικές υπηρεσίες εντόπισαν περισσότερες από 100.000 κάρτες SIM και 300 διακομιστές που θα μπορούσαν να θέσουν εκτός λειτουργίας δίκτυα κινητής τηλεφωνίας ή να χρησιμοποιηθούν για παρακολουθήσεις».

Το δίκτυο «ήταν ικανό να στέλνει ανώνυμα 30 εκατομμύρια SMS ανά λεπτό». Πάντως, δεν έχει διασαφηνιστεί εάν το εν λόγω δίκτυο είχε ως στόχο τη Διάσκεψη του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα όσα δήλωσαν ανώνυμες πηγές των μυστικών υπηρεσιών στις ΗΠΑ.

Πρόκειται για μία Διάσκεψη στην οποία συμμετέχουν 100 ηγέτες.  Η κλίμακα του εξοπλισμού που ανακαλύφθηκε υποδηλώνει ότι το δίκτυο θα μπορούσε να αποτελεί μέρος της επιχείρησης παρακολούθησης μιας χώρας, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Η αρχική ανάλυση των δεδομένων σε ορισμένες από τις κάρτες SIM έχει εντοπίσει συνδέσεις με τουλάχιστον μία χώρα , καθώς και συνδέσεις με εγκληματίες που είναι ήδη γνωστοί στις αμερικανικές αρχές, συμπεριλαμβανομένων μελών καρτέλ, σύμφωνα με όσα δήλωσαν αξιωματούχοι της Μυστικής Υπηρεσίας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα, σε τηλεφωνική συνέντευξη πριν από την ανακοίνωση της Τρίτης.

«Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για τον εντοπισμό των υπευθύνων και των προθέσεών τους, συμπεριλαμβανομένου του εάν ο στόχος τους ήταν να διαταράξουν τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και τις επικοινωνίες της κυβέρνησης και του προσωπικού έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης των παγκόσμιων ηγετών στη Νέα Υόρκη και τα περίχωρά της», δήλωσε ο Ματ ΜακΚουλ, επικεφαλής πράκτορας του γραφείου της Μυστικής Υπηρεσίας στη Νέα Υόρκη, σε βιντεοσκοπημένη δήλωση.

Οι ερευνητές εντόπισαν τις κάρτες SIM και τους servers τον Αύγουστο σε διάφορες τοποθεσίες σε ακτίνα περίπου 40 χιλιομέτρων από την έδρα των Ηνωμένων Εθνών. Η ανακάλυψη αυτή ακολούθησε μια έρευνα που διήρκεσε μήνες σχετικά με αυτό που η υπηρεσία περιέγραψε ως ανώνυμες «τηλεφωνικές απειλές» που έγιναν σε τρεις υψηλόβαθμους αξιωματούχους της αμερικανικής κυβέρνησης την άνοιξη — έναν αξιωματούχο της Μυστικής Υπηρεσίας και δύο που εργάζονται στον Λευκό Οίκο, σύμφωνα με έναν από τους αξιωματούχους. Η υπηρεσία δεν έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με τις απειλές που έγιναν στους τρεις αξιωματούχους, αλλά ο ΜακΚούλ περιέγραψε ορισμένες από αυτές ως «ψευδείς κλήσεις».

Οι ερευνητές έχουν εξετάσει τα δεδομένα των καρτών SIM που ανήκαν στο δίκτυο, συμπεριλαμβανομένων των κλήσεων, των μηνυμάτων κειμένου και του ιστορικού περιήγησης.  Η υπηρεσία μοιράστηκε φωτογραφίες από τον τόπο του εγκλήματος με διακομιστές με κεραίες και κάρτες SIM. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διακομιστές που περιείχαν τις κάρτες SIM βρισκόταν σε ράφια από το δάπεδο μέχρι την οροφή.

Ο Άντονι Φεράντε, επικεφαλής του τμήματος κυβερνοασφάλειας της FTI, δήλωσε ότι η επιχείρηση φαινόταν να είναι πολύπλοκη και δαπανηρή. «Η διαίσθησή μου είναι ότι πρόκειται για κατασκοπεία». Εκτός από την παρεμβολή του δικτύου κινητής τηλεφωνίας, είπε, ένας τόσο μεγάλος όγκος εξοπλισμού κοντά στα Ηνωμένα Έθνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για υποκλοπές.

Ο Τζέιμς Λιούις, ερευνητής στον τομέα της κυβερνοασφάλειας στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής στην Ουάσινγκτον, δήλωσε ότι μόνο λίγες χώρες θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια τέτοια επιχείρηση, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Κίνα και το Ισραήλ.

Εκτός από την Μυστική Υπηρεσία, διεξάγουν έρευνες το Αστυνομικό Τμήμα της Νέας Υόρκης, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, η Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας και το γραφείο του διευθυντή της CIA.

«Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι δεν θα βρούμε και άλλες συσκευές σε άλλες πόλεις». Παράλληλα, πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν επίσης  80 γραμμάρια κοκαΐνης, παράνομα πυροβόλα όπλα, υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα.

ΗΛωρίδα της Γάζας, όπου ο ΟΗΕ έχει κηρύξει λιμό, έχει φτάσει στο «σημείο κατάρρευσης», δήλωσε σήμερα η επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) Σίντι ΜακΚέιν η οποία επισκέφθηκε τον παλαιστινιακό θύλακα.

Η ΜακΚέιν -- που στο πλαίσιο της επίσκεψή της αυτή την εβδομάδα στη Ντέιρ αλ Μπάλα και τη Χαν Γιούνις μετέβη και σε κλινική που υποστηρίζει παιδιά, έγκυες και θηλάζουσες—υπογράμμισε τις συνεχιζόμενες δυσκολίες στην παροχή βοήθειας στους ευάλωτους πληθυσμούς βαθιά στη Γάζα.

«Συνάντησα παιδιά που πέθαιναν από την πείνα και λάμβαναν θεραπεία για οξύ υποσιτισμό και είδα φωτογραφίες τους από τότε που ήταν υγιή. Είναι αγνώριστα», τόνισε η ίδια.

«Αυτό που είδαμε ήταν πλήρης καταστροφή. Ουσιαστικά τα πάντα έχουν ισοπεδωθεί και είδαμε ανθρώπους που πεινούν πάρα πολύ και είναι υποσιτισμένοι», υπογράμμισε η επικεφαλής του WFP.

Η ΜακΚέιν σημείωσε ότι λίγα περισσότερα τρόφιμα εισέρχονται στη Λωρίδα της Γάζας, όμως εξακολουθούν να είναι πολύ λιγότερα από όσα απαιτούνται για να αποφευχθεί το ξέσπασμα εκτεταμένου λιμού.

«Εισέρχονται λίγα περισσότερα τρόφιμα (στη Λωρίδα της Γάζας). Κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση (…) αλλά δεν είναι ούτε κατ’ ελάχιστον αρκετά για να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι υποσιτισμένοι και δεν λιμοκτονούν», επεσήμανε.

Σύμφωνα με την ίδια, πλέον περίπου 100 φορτηγά του WFP με βοήθεια εισέρχονται καθημερινά στον παλαιστινιακό θύλακα, όμως ο αριθμός αυτός είναι πολύ μικρότερος από τα 600 φορτηγά που εισέρχονταν καθημερινά στη Γάζα στη διάρκεια της εκεχειρίας.

Η Cogat, η υπηρεσία του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ αρμόδια για τη διαχείριση των πολιτικών υποθέσεων στα παλαιστινιακά εδάφη, δεν ήταν διαθέσιμη να σχολιάσει τις δηλώσεις της ΜακΚέιν.

Έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Κατάταξης Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC) ανέφερε ότι σχεδόν 514.000 άνθρωποι – σχεδόν το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Γάζας—είναι αντιμέτωπο με συνθήκες λιμού στην πόλη της Γάζας και τις γύρω περιοχές.

Το IPC προειδοποίησε ότι ο λιμός ενδέχεται να επεκταθεί στις πόλεις Ντέιρ αλ Μπάλα και Χαν Γιούνις ως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Το Ισραήλ έχει απορρίψει επανειλημμένα τα στοιχεία αυτά, χαρακτηρίζοντάς τα ψευδή και μεροληπτικά υπέρ της Χαμάς.

Η ΜακΚέιν εξέφρασε την ελπίδα το WFP να αποκτήσει καλύτερη πρόσβαση στη Γάζα μετά τη συνάντηση που είχε χθες Τετάρτη με τον επικεφαλής του ισραηλινού στρατού αντιστράτηγο Εγιάλ Ζαμίρ. Στη διάρκεια αυτής της συνάντησης η αξιωματούχος πίεσε τον Ζαμίρ ώστε ο ΟΗΕ να αποκτήσει απρόσκοπτη πρόσβαση στον παλαιστινιακό θύλακα, να δημιουργηθούν πιο ασφαλείς διαδρομές και να δοθούν εγγυήσεις ότι τα φορτηγά του δεν θα αντιμετωπίσουν μεγάλες καθυστερήσεις αφού λάβουν άδεια εισόδου.

Σε ανακοίνωσή του ο ισραηλινός στρατός επεσήμανε ότι ο Ζαμίρ υπογράμμισε τη δέσμευση του Ισραήλ να αποτραπεί ο λιμός στη Γάζα και να επιτραπεί στην ανθρωπιστική βοήθεια να εισέλθει στον θύλακα.Την ίδια 

ΟΗΕ-Γάζα: Εκατοντάδες εργαζόμενοι της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ζητούν η υπηρεσία να χαρακτηρίσει ρητά τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας μια εν εξελίξει γενοκτονία

Εκατοντάδες εργαζόμενοι της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR), με κοινή τους επιστολή ζητούν από τον επικεφαλής της υπηρεσίας αυτής του ΟΗΕ, τον Φόλκερ Τουρκ, να χαρακτηρίσει ρητά τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας μια εν εξελίξει γενοκτονία, σύμφωνα με επιστολή που περιήλθε σε γνώση του Reuters.

Στην επιστολή, που στάλθηκε χθες Τετάρτη, οι εργαζόμενοι κρίνουν ότι πληρούνται τα νομικά κριτήρια περί γενοκτονίας στον σχεδόν διετή πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, αναφέροντας την κλίμακα, το εύρος και τη φύση των παραβιάσεων που καταγράφονται εκεί.

«Η OHCHR έχει μια ισχυρή νομική και ηθική ευθύνη να καταγγείλει πράξεις γενοκτονίας», υπογραμμίζει η επιστολή που υπογράφει η Επιτροπή Προσωπικού εκ μέρους περισσότερων από 500 εργαζομένων.

«Η μη καταγγελία μιας εν εξελίξει γενοκτονίας υπονομεύει την αξιοπιστία του ΟΗΕ και του ίδιου του συστήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων», σημειώνεται στην επιστολή.

Σε αυτήν γίνεται αναφορά σε αυτό που εκλαμβάνεται ως ηθική αποτυχία της υπηρεσίας του ΟΗΕ καθώς δεν έκανε περισσότερα για να σταματήσει τη γενοκτονία στη Ρουάντα το 1994 που σκότωσε περισσότερους από 1 εκατομμύριο ανθρώπους.

Δεν έχει υπάρξει μέχρι στιγμής απάντηση από το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών στην επιστολή αυτή.

Το Ισραήλ απορρίπτει τις κατηγορίες περί γενοκτονίας στη Λωρίδα της Γάζας, επικαλούμενο το δικαίωμά του στην αυτοάμυνα μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, η οποία σκότωσε 1.200 ανθρώπους και είχε ως αποτέλεσμα άλλοι 251 να συλληφθούν ως όμηροι, σύμφωνα με ισραηλινό απολογισμό. Ο πόλεμος στον παλαιστινιακό θύλακα, που ακολούθησε, έχει σκοτώσει σχεδόν 63.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, ενώ ο ΟΗΕ και διεθνείς οργανισμοί αναφέρουν ότι μέρος του πληθυσμού εκεί υποφέρει από λιμό.

Οργανώσεις προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Διεθνής Αμνηστία, έχουν ήδη κατηγορήσει το Ισραήλ ότι διαπράττει γενοκτονία και μια ανεξάρτητη εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, η Φραντσέσκα Αλμπανέζε, έχει επίσης χρησιμοποιήσει τον όρο αυτό, αλλά όχι τα ίδια τα Ηνωμένα Έθνη.

Αξιωματούχοι του ΟΗΕ έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι εναπόκειται στα διεθνή δικαστήρια να καθορίσουν τη γενοκτονία.

Το 2023, η Νότια Αφρική έφερε στο Διεθνές Δικαστήριο μια υπόθεση γενοκτονίας κατά των ενεργειών του Ισραήλ στη Γάζα, αλλά η υπόθεση δεν έχει ακόμη εκδικαστεί επί της ουσίας - μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει χρόνια.

«Συγκλονισμένοι»

«Η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας μας έχει συγκλονίσει όλους», δήλωσε η εκπρόσωπος της OHCHR, Ραβίνα Σαμντασάνι, επικαλούμενη τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζει η Υπατη Αρμοστεία καθώς προσπαθεί να καταγράψει τα γεγονότα και να σημάνει συναγερμό.

«Έχουν υπάρξει και θα συνεχίσουν να υπάρχουν εσωτερικές συζητήσεις για το πώς να προχωρήσουμε», είπε αναφερόμενη στην επιστολή. Ο Τουρκ, ο οποίος έχει επανειλημμένα καταδικάσει τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα και έχει προειδοποιήσει για τον αυξανόμενο κίνδυνο φρικτών εγκλημάτων, δήλωσε ότι η επιστολή εγείρει σημαντικές ανησυχίες.

«Γνωρίζω ότι όλοι συμμεριζόμαστε ένα αίσθημα ηθικής αγανάκτησης για τις φρικαλεότητες που βλέπουμε, καθώς και απογοήτευσης απέναντι στην αδυναμία της διεθνούς κοινότητας να δώσει τέλος σε αυτή την κατάσταση», ανέφερε σε αντίγραφο της απάντησής του που περιήλθε σε γνώση του Reuters, καλώντας τους εργαζομένους να «παραμείνουν ενωμένοι ως OHCHR απέναντι σε τέτοιες αντιξοότητες».

Τον λιμό στην πόλη της Γάζας επιβεβαιώνει και επισήμως η έκθεση του IPC, οργανισμού του ΟΗΕ, με τον Ύπατο Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών να τονίζει πως «η λιμοκτονία ανθρώπων για στρατιωτικούς σκοπούς αποτελεί έγκλημα πολέμου».

Ειδικότερα, η έκθεση αναφέρει πως ο λιμός είναι πολύ πιθανόν ότι θα εξαπλωθεί τον επόμενο μήνα, με την αξιολόγησή του αυτή να συνιστά μία μορφή πίεσης στο Ισραήλ ώστε να επιτρέψει την είσοδο περισσότερης ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα που βομβαρδίζεται ασταμάτητα από το Τελ Αβίβ.

Οι ειδικοί του οργανισμού αυτού προειδοποίησαν ότι 514.000 άνθρωποι –σχεδόν ένα τέταρτο των Παλαιστινίων στη Γάζα– αντιμετωπίζουν λιμό και ότι ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στους 641.000 ως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Έπειτα από μήνες προειδοποιήσεων για λιμό στον παλαιστινιακό θύλακα που μαστίζεται από τον πόλεμο, ο οργανισμός αυτός του ΟΗΕ επιβεβαίωσε ότι λιμός έχει εκδηλωθεί στην περιφέρεια της Πόλης της Γάζας και ότι αυτός αναμένεται να εξαπλωθεί στις περιφέρειες της Ντέιρ αλ Μπάλαχ και της Χαν Γιουνίς ως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Στην έκθεσή της η IPC αναφέρει πως ο λιμός είναι «εξ ολοκλήρου ανθρωπογενής», προσθέτοντας ότι μπορεί να «τερματιστεί και να αντιστραφεί».

Η έκθεση 59 σελίδων σημειώνει επίσης: «Ο χρόνος για συζήτηση και δισταγμούς έχει περάσει, η πείνα είναι παρούσα και εξαπλώνεται ραγδαία».

Υπογραμμίζεται πως δεν πρέπει να υπάρχει «ουδεμία αμφιβολία ότι απαιτείται άμεση και μεγάλης κλίμακας ανταπόκριση».

«Έγκλημα πολέμου»

Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ υπενθύμισε σήμερα ότι «η λιμοκτονία ανθρώπων για στρατιωτικούς σκοπούς αποτελεί έγκλημα πολέμου», λίγα λεπτά αφού ο ΟΗΕ κήρυξε επισήμως λιμό στη Λωρίδα της Γάζας.

«Δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτή την κατάσταση να συνεχιστεί ατιμώρητα», υπογράμμισε από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

«Υπάρχει ανάγκη για άμεση εκεχειρία, για την άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων και πλήρη και χωρίς εμπόδια πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας» στη Λωρίδα της Γάζας, πρόσθεσε ο Γκουτέρες.

Ο Τουρκ εκτίμησε ότι «ο λιμός που κηρύχθηκε σήμερα από την Ολοκληρωμένη Ταξινόμηση Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC) στην πόλη της Γάζας είναι το άμεσο αποτέλεσμα των ενεργειών που έχει λάβει η ισραηλινή κυβέρνηση» σε ανακοίνωσή του προς τους δημοσιογράφους.

«Είναι έγκλημα πολέμου να χρησιμοποιείται η λιμοκτονία ως μέθοδος πολέμου και οι θάνατοι που προκύπτουν από αυτή ενδέχεται επίσης να ισοδυναμούν με το έγκλημα πολέμου της εκ προθέσεως δολοφονίας», πρόσθεσε.

Στο μεταξύ ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ αρμόδιος για Ανθρωπιστικές Υποθέσεις Τομ Φλέτσερ εκτίμησε ότι ο λιμός στη Γάζα «θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αν μας το είχαν επιτρέψει».

«Παρά ταύτα τρόφιμα συγκεντρώνονται στα σύνορα εξαιτίας της συστηματικής παρεμπόδισης του Ισραήλ», σημείωσε ο ίδιος, ενώ πρόσθεσε ότι «αυτός ο λιμός θα μας στοιχειώνει και πρέπει να μας στοιχειώνει όλους».

«Ας παρέχουμε τρόφιμα και άλλες προμήθειες ανεμπόδιστα και στην απαιτούμενη μαζική κλίμακα. Ας τερματίσουμε την τιμωρία», πρόσθεσε ο Φλέτσερ ένα σχόλιο που απηύθυνε στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Δεν υπάρχει» λέει το Τελ Αβίβ

«Δεν υπάρχει λιμός στη Γάζα», υποστήριξε σήμερα το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ, μετά την έκθεση της Ολοκληρωμένης Ταξινόμησης Φάσεων Επισιτιστικής Ασφάλειας (IPC), χαρακτηρίζοντάς την μεροληπτική και βασισμένη «στα ψέματα της Χαμάς».

«Το IPC μόλις έδωσε στη δημοσιότητα μια ειδικά κατασκευασμένη έκθεση για την ψευδή εκστρατεία της Χαμάς», έγραψε το υπουργείο σε ανακοίνωσή του.

Κατηγορώντας το IPC ότι «δεν τήρησε τους δικούς του κανόνες και ότι αγνόησε τα δικά του κριτήρια», το ισραηλινό υπουργείο πρόσθεσε ότι «το σύνολο της έκθεσης βασίζεται στα ψέματα της Χαμάς τα οποία ξεπλένουν οργανώσεις που έχουν ίδια συμφέροντα».

«Περισσότερα από 100.000 φορτηγά με βοήθεια έχουν εισέλθει στη Γάζα από την αρχή του πολέμου και τις τελευταίες εβδομάδες μαζική εισροή βοήθειας έχει πλημμυρίσει τη Λωρίδα της Γάζας με βασικά τρόφιμα, έχοντας προκαλέσει απότομη πτώση στις τιμές των τροφίμων», τόνιζε η ανακοίνωση.

Η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, σε μια λεπτομερή έκθεση που παρουσιάζεται στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, εντοπίζει δεκάδες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων κάποιων που δραστηριοποιούνται στους τομείς των όπλων, της τεχνολογίας, των κατασκευών και της ενέργειας, οι οποίες κερδίζουν από την «οικονομία της γενοκτονίας» του Ισραήλ.

Συγκεκριμένα κατονομάζει πάνω από 60 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας για συμμετοχή στη «μετατροπή της οικονομίας κατοχής του Ισραήλ σε οικονομία γενοκτονίας».

• Ανάμεσα στους τεχνολογικούς κολλοσούς καταγγέλλει την IBM, τη Microsoft, την Amazon, την Google και την Palantir έχουν διευκολύνει τη χρήση βιομετρικών δεδομένων, τεχνητής νοημοσύνης και συστημάτων επιτήρησης για την υποστήριξη των επιχειρήσεων και του ελέγχου του Ισραήλ επί του παλαιστινιακού λαού.
• Στον κατασκευαστικό κλάδο και στα βαρέα μηχανήματα, εταιρείες όπως η Caterpillar, η Hyundai και η Volvo έχουν συμμετάσχει τόσο στην καταστροφή υποδομών και γεωργικής γης στη Γάζα όσο και στην κατασκευή παράνομων οικισμών.
• Στον ενεργειακό τομέα, εταιρείες όπως η Glencore, η Drummond, η BP και η Chevron προμηθεύουν άνθρακα, φυσικό αέριο και πετρέλαιο που χρησιμοποιεί το Ισραήλ για τη συντήρηση πολιτικών υποδομών, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε ενέργειες που επηρεάζουν τη ζωή στη Γάζα.
• Η αξιωματούχος αναφέρει επίσης επενδυτικούς κολοσσούς όπως η Blackrock και η Vanguard, που θεωρούνται σημαντικοί χρηματοδότες της βιομηχανίας όπλων που προμηθεύει τον ισραηλινό στρατό.
• Το έγγραφο επικρίνει τις ισραηλινές εταιρείες παραγωγής τροφίμων Tnuva και Netafim, που ελέγχονται από πολυεθνικές εταιρείες της Κίνας και του Μεξικού, για το γεγονός ότι επωφελούνται από την επέκταση σε παλαιστινιακές γεωργικές εκτάσεις. Επίσης, επικρίνει την ισραηλινή κρατική εταιρεία ύδρευσης Mekorot, η οποία μείωσε την παροχή νερού στη Γάζα κατά 22%.
• Στον τομέα της εφοδιαστικής και του τουρισμού, αναφέρονται η ναυτιλιακή εταιρεία Maersk και πλατφόρμες όπως η Booking και η Airbnb, οι οποίες κατηγορούνται ότι επέκτειναν την δραστηριότητά τους στη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ, προωθώντας τον «τουρισμό της κατοχής».
• Στον χρηματοοικονομικό τομέα, τραπεζικά ιδρύματα όπως η BNP Paribas, η Barclays, η Allianz, η Blackrock και η Vanguard «έχουν διοχετεύσει δισεκατομμύρια» σε εταιρείες που σχετίζονται με την κατοχή και τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων.
• Η έκθεση επικρίνει επίσης το Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Μασαχουσέτης (MIT) για τη συνεργασία του σε στρατιωτικές και τεχνολογικές έρευνες που χρηματοδοτούνται από το ισραηλινό Υπουργείο Άμυνας και το πρόγραμμα Horizon Europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διευκόλυνση των δεσμών με ιδρύματα που εμπλέκονται στο απαρτχάιντ και τη γενοκτονία.

«Φωτίζοντας την πολιτική οικονομία μιας κατοχής που μετατράπηκε σε γενοκτονία, η έκθεση αποκαλύπτει πώς η αιώνια κατοχή έχει γίνει το ιδανικό πεδίο δοκιμών για τους κατασκευαστές όπλων και τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας… ενώ οι επενδυτές και οι ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς αποκομίζουν ελεύθερα κέρδη», γράφει η Αλμπανέζε στην έκθεση. «Πάρα πολλές εταιρείες παραμένουν άρρηκτα συνδεδεμένες οικονομικά με το απαρτχάιντ και τον μιλιταρισμό του Ισραήλ».

Η εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ κάλεσε τις εταιρείες να διακόψουν τις σχέσεις τους με το Ισραήλ και τα στελέχη τους να λογοδοτήσουν για τη διευκόλυνση και την εκμετάλλευση εγκλημάτων, όπως η παράνομη κατοχή, το απαρτχάιντ και η γενοκτονία στα κατεχόμενα παλαιστιακά εδάφη. «Οι εταιρικές οντότητες και τα στελέχη τους μπορούν, και μάλιστα πρέπει, να θεωρηθούν υπεύθυνοι βάσει του αστικού ή ποινικού δικαίου για τέτοια συμπεριφορά, επιπλέον της πληθώρας άλλων εγκλημάτων και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αποτελούν μέρος της οικονομίας της κατοχής» αναφέρει.

«Δεν πρόκειται για business as usual. Η νέα μου έκθεση για τον ΟΗΕ, με τίτλο “Από την οικονομία της κατοχής στην οικονομία της γενοκτονίας”, δημοσιεύεται σήμερα. Δείχνει πώς οι εταιρείες έχουν τροφοδοτήσει και νομιμοποιήσει την καταστροφή της Παλαιστίνης. Φαίνεται ότι η γενοκτονία είναι κερδοφόρα. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί, πρέπει να ακολουθήσει λογοδοσία» αναφέρει η Αλμπανέζε σε ανάρτησή της στο Χ, όπου επισυνάπτεται η νέα έκθεσή της.

Ανατριχιάζει η κραυγή αγωνίας που εξέπεμψε ο επικεφαλής ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ, Τομ Φλέτσερ, μιλώντας στο BBC, εκτιμώντας πως μέσα σε 48 ώρες κινδυνεύουν να πεθάνουν 14.000 βρέφη λόγω της παντελής απουσίας ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Νετανιάχου υπό το βάρος των - καθυστερημένων- διεθνών πιέσεων, προχώρησε σε μια υποτυπώδη και πενιχρή «υποχώρηση», επιτρέποντας την πρόσβαση πέντε φορτηγών με είδη πρώτης ανάγκης, κάτι το οποίο ο Φλέτσερ χαρακτήρισε μια «σταγόνα στον ωκεανό». 

Παράλληλα, όπως γνωστοποίησε, τα φορτηγά με την ανθρωπιστική βοήθεια βρίσκονται τεχνικά εντός Γάζας, αλλά δεν έχουν φτάσει ακόμη στους πολίτες.

«Θέλω να σώσουμε όσα περισσότερα από αυτά τα 14.000 βρέφη μπορούμε μέσα στις επόμενες 48 ώρες», δήλωσε στο BBC.

Ερωτηθείς σχετικά από το BBC για το πως υπολογίστηκε ο αριθμός των βρεφών, ο Φλέτσερ έδωσε μια ακόμη σοκαριστική απάντηση δηλώνοντας πως «έχουμε μεγάλες ομάδες στο πεδίο – φυσικά πολλοί από αυτούς έχουν σκοτωθεί… αλλά συνεχίζουμε να έχουμε πολλούς ανθρώπους επιτόπου – βρίσκονται στα ιατρικά κέντρα, στα σχολεία… προσπαθούν να εκτιμήσουν τις ανάγκες».

Υπενθυμίζεται πως τις τελευταίες μέρες και μπροστά στις φρικιαστικές εικόνες που έρχονται από τη Λωρίδα της Γάζας, μια σειρά ευρωπαϊκών κρατών - και όχι μόνο - έχουν εντείνει τις πιέσεις τους για να μπει ένα «στοπ» στην «τελική λύση του Ισραήλ».

Την αρχή έκανε ο πρόεδρος της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, ζητώντας την παρέμβαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ακολούθησαν οι απειλές για κυρώσεις από Γαλλία, Βρετανία και Καναδά ενώ σήμερα (20/5) η Ολλανδία ξεκίνησε να βολιδοσκοπεί κράτη μέλη στην Ε.Ε. με σκοπό να τα πείσει να αναθεωρηθεί η συμφωνία συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ισραήλ.

Ο ΟΗΕ κάλεσε την Ινδία και το Πακιστάν να επιδείξουν «τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση» έπειτα από δύο ημέρες στη διάρκεια των οποίων κλιμακώνεται η ένταση μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών, μετά την επίθεση της Τρίτης (22/04) στο ινδικό Κασμίρ, που κόστισε τη ζωή σε 26 πολίτες.

Η κυβέρνηση στο Νέο Δελχί κατηγορεί το Ισλαμαμπάντ ότι στηρίζει και υποθάλπει ισλαμιστές αντάρτες, με το Πακιστάν να απορρίπτει τις «παράλογες» κατηγορίες και να ζητεί αποδείξεις. Ακολούθησαν απελάσεις διπλωματών, αναστολές θεωρήσεων εισόδου και κλείσιμο συνοριακών περασμάτων, κινήσεις που παραπέμπουν σε ενδεχόμενο πρελούδιο μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης, όπως εκτιμούν ειδικοί.

Οι δύο γειτονικές χώρες, που διαθέτουν πυρηνικά όπλα και έχουν ήδη εμπλακεί τρεις φορές σε πόλεμο από το 1947, έχουν αρχίσει να υιοθετούν σειρά τιμωρητικών μέτρων η μία εναντίον της άλλης.

Το 2019 φονική επίθεση εναντίον οχηματοπομπής Ινδών στρατιωτικών είχε καταλήξει στην ανταλλαγή πυρών μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων της Ινδίας και του Πακιστάν. Ο πιλότος ενός ινδικού πολεμικού αεροσκάφους είχε αιχμαλωτιστεί, όμως στη συνέχεια παραδόθηκε στο Νέο Δελχί: ένα επεισόδιο το οποίο οι Πακιστανοί αξιωματούχοι δεν σταματούν να υπενθυμίζουν από την Τρίτη.

Πολλοί ειδικοί αναμένουν τη στρατιωτική απάντηση του Νέου Δελχί, με τον αναλυτή Πραβίν Ντόνθι του International Crisis Group (ICG) να εκφράζει την ανησυχία ότι η επίθεση στο Κασμίρ «θα επαναφέρει τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών στις πιο σκοτεινές τους στιγμές».

Σε αυτό το πλαίσιο ο ΟΗΕ ζήτησε και από τις δύο πλευρές «μια ειρηνική επίλυση».

«Καλούμε τις δύο κυβερνήσεις (…) να επιδείξουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και να διασφαλίσουν ότι η κατάσταση δεν θα επιδεινωθεί», δήλωσε χθες Πέμπτη το βράδυ στους δημοσιογράφους ο Στεφάν Ντιζαρίκ εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ.

Φορτισμένο το κλίμα, η ένταση κλιμακώνει στις δύο γειτονικές χώρες

Όμως τόσο το Νέο Δελχί όσο και το Ισλαμαμπάντ έχουν να αντιμετωπίσουν και την κοινή γνώμη σε ένα φορτισμένο κλίμα στο οποίο τα μέσα ενημέρωσης της μίας χώρας κατηγορούν την άλλη για όλα τα δεινά, επιρρίπτοντας σε εκείνη την κλιμάκωση της έντασης.

Χθες, στις πρώτες δημόσιες δηλώσεις του μετά την επίθεση της Τρίτης στο ινδικό Κασμίρ, – της πιο φονικής εναντίον πολιτών από το 2000 σε αυτή την ινδική περιοχή όπου ζουν κυρίως μουσουλμάνοι – ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι δεν μάσησε τα λόγια του.

«Το λέω σε όλο τον κόσμο: η Ινδία θα κυνηγήσει, θα εντοπίσει και θα τιμωρήσει τους τρομοκράτες και αυτούς που τους στηρίζουν. Θα τους κυνηγήσουμε ως την άκρη της γης», τόνισε ο Μόντι στην πρώτη του δημόσια αντίδραση μετά την πολύνεκρη επίθεση.

Πολλοί ξένοι ηγέτες εξέφρασαν στον Μόντι τα συλλυπητήριά τους, ενώ οι ΗΠΑ διαβεβαίωσαν ότι βρίσκονται «στο πλευρό της Ινδίας».

Την Τετάρτη ο Ινδός υπουργός Άμυνας Ρανζάθ Σινγκ απείλησε με αντίποινα «αυτούς που οργάνωσαν (την επίθεση) κρυφά», μια αναφορά στο Πακιστάν.

Ο Πακιστανός υπουργός Άμυνας απάντησε: «Η Ινδία διεξάγει έναν πόλεμο χαμηλής έντασης εναντίον μας και αν θέλουν να ανεβάσουν τους τόνους, είμαστε έτοιμοι. Προκειμένου να προστατεύσουμε τη γη μας δεν θα υποκύψουμε σε καμία διεθνή πίεση», υπογράμμισε ο Καουάζα Ασίφ.

Την Τετάρτη η Ινδία άνοιξε τον χορό των κυρώσεων ανακοινώνοντας σειρά διπλωματικών μέτρων εις βάρος του Πακιστάν, που έχουν κυρίως συμβολική σημασία. Μεταξύ αυτών είναι η αναστολή της στρατηγικής συνθήκης με το Ισλαμαμπάντ που αφορά τους υδάτινους πόρους της λεκάνης του Ινδού ποταμού, το κλείσιμο του βασικού συνοριακού σταθμού με το Πακιστάν και την ανάκληση διπλωματών.

Έπειτα από μια σπάνια συνεδρίαση της Επιτροπής Εθνικής Ασφάλειας, το Πακιστάν απάντησε με αντίστοιχα αντίμετρα.

Μέχρι στιγμής καμία οργάνωση δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση της Τρίτης.

Η αστυνομία στο ινδικό Κασμίρ έδωσε χθες Πέμπτη στη δημοσιότητα πορτρέτα των τριών φερόμενων ως δραστών, ενώ πρόσθεσε ότι προσφέρει αμοιβή 2 εκατ. ρουπίες (περισσότερα από 20.000 ευρώ) για οποιαδήποτε πληροφορία που θα οδηγήσει στη σύλληψή τους.

Σύμφωνα με την αστυνομία, δύο από τους υπόπτους είναι Πακιστανοί, μέλη της ισλαμιστικής οργάνωσης Λασκάρ –ε – Τάιμπα με έδρα το Πακιστάν, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ. Η οργάνωση αυτή φέρεται να ευθύνεται για τις τζιχαντιστικές επιθέσεις που εξαπολύθηκαν στη Μουμπάι (Βομβάη) τον Νοέμβριο του 2008 και προκάλεσαν τον θάνατο 166 ανθρώπων.

Το Κασμίρ χωρίστηκε το 1947 μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν. Έκτοτε οι δύο χώρες εξακολουθούν να διεκδικούν την κυριαρχία του συνόλου της περιοχής.

Από το 1989 οι συγκρούσεις μεταξύ αυτονομιστών ανταρτών και του ινδικού στρατού έχουν κοστίσει τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στην περιοχή.

Εξάλλου χθες Πέμπτη ένας Ινδός στρατιώτης σκοτώθηκε σε ανταλλαγή πυρών στη Μπασαντγκάρχ, ανακοίνωσε ο ινδικός στρατός.

ΠΑΝΟΣ ΚΩΔΩΝΑΣ

Με ποιον τρόπο μπορούν να αφαιρεθούν τα -επικίνδυνα για την υγεία- μικροπλαστικά από το πόσιμο νερό της βρύσης.

Τα μικροπλαστικά έχουν γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, διεισδύοντας ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα σημεία του πλανήτη – και τελικά, μέχρι το ποτήρι νερού που πίνουμε καθημερινά. Αυτά τα αόρατα σωματίδια πλαστικού έχουν εξαπλωθεί παντού, και το ανησυχητικό είναι ότι, παρόλο που δεν τα αντιλαμβανόμαστε, οι πιθανές συνέπειές τους μπορεί να είναι σοβαρές.

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα μικροπλαστικά δεν περιορίζονται στο περιβάλλον. Έχουν ανιχνευθεί μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, διεισδύοντας σε ζωτικά όργανα και εγείροντας ερωτήματα για τις επιπτώσεις τους στην υγεία μας. Πώς καταφέρνουν να εισχωρούν παντού; Και τι σημαίνει αυτό για την υγεία μας και το μέλλον του πλανήτη;

Mικροπλαστικά istockphoto

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΙΚΡΟΠΛΑΣΤΙΚΑ

Τα μικροπλαστικά είναι μικρά κομμάτια πλαστικού, τα οποία είναι συνήθως μικρότερα από 5 χιλιοστά. Χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

Πρωτογενή μικροπλαστικά: Μικρά σωματίδια που απελευθερώνονται άμεσα στο περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι αποτελούν το 15-31% των μικροπλαστικών στου ωκεανούς. Εμπεριέχονται σε συνθετικά ρούχα (35%), ελαστικά αυτοκινήτων (28%) αλλά και σε προϊόντα προσωπικής φροντίδας όπως είναι οι κρέμες απολέπισης (2%)

Δευτερογενή μικροπλαστικά: Προέρχονται από μεγαλύτερα πλαστικά αντικείμενα, όπως οι πλαστικές σακούλες, τα μπουκάλια και τα δίχτυα αλιείας. Υπολογίζεται ότι αποτελούν το 69-81% των μικροπλαστικών που υπάρχουν στους ωκεανούς

Τα μικροπλαστικά έχουν διεισδύσει σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Έχουν βρεθεί θαμμένα στον θαλάσσιο πάγο της Ανταρκτικής, στο πεπτικό σύστημα θαλάσσιων ζώων που κατοικούν στα βαθύτερα θαλάσσια φρεάτια, και στο πόσιμο νερό σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, η ρύπανση από πλαστικό έχει βρεθεί σε παραλίες απομακρυσμένων, ακατοίκητων νησιών και εμφανίζεται σε δείγματα θαλάσσιου νερού σε όλο τον πλανήτη. Ακόμη, μελέτη εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 24,4 τρισεκατομμύρια θραύσματα μικροπλαστικών στις ανώτερες περιοχές των ωκεανών του κόσμου.

Όμως, τα μικροπλαστικά δεν είναι μόνο παρόντα στο νερό –εξαπλώνονται ευρέως και στα εδάφη της ξηράς και μπορεί ακόμα να καταλήξουν στο φαγητό που τρώμε. Ακούσια, ίσως καταναλώνουμε μικροσκοπικά θραύσματα πλαστικού μέσα από τις μπουκιές που απολαμβάνουμε.

Aυξανόμενη παρουσία μικροπλαστικών στον ανθρώπινο εγκέφαλο

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η συγκέντρωση αυτών των σωματιδίων στον ανθρώπινο εγκέφαλο αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Τα αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine (2025), δείχνουν ανησυχητική τάση αύξησης των μικροπλαστικών στα εγκεφαλικά κύτταρα, κάτι που ενδέχεται να σχετίζεται με τη συνεχιζόμενη αύξηση της παραγωγής και χρήσης πλαστικών προϊόντων.

Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την ομάδα του καθηγητή Matthew Campen στο Πανεπιστήμιο του New Mexico, ανέλυσε δείγματα εγκεφαλικών, ηπατικών και νεφρικών ιστών από πτωματικές εξετάσεις που πραγματοποιήθηκαν σε διάστημα 28 ετών (1997-2024). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συγκέντρωση των μικροπλαστικών στους εγκεφάλους των ανθρώπων που απεβίωσαν το 2024 ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από εκείνη των ατόμων που είχαν πεθάνει το 2016. Στην ανάλυση των δειγμάτων, τα μικροπλαστικά εμφανίστηκαν ως νανοσωματίδια πλαστικού, κυρίως από πολυαιθυλένιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε σακούλες και συσκευασίες τροφίμων. Στη μελέτη βρέθηκε ότι η παρουσία μικροπλαστικών στον εγκέφαλο ήταν κατά μέσο όρο έξι φορές υψηλότερη σε άτομα που είχαν διαγνωστεί με άνοια, αν και οι ερευνητές τόνισαν ότι δεν μπορεί να συναχθεί αιτιώδης σχέση μεταξύ των μικροπλαστικών και της άνοιας.

Mικροπλαστικά istockphoto

Αντίκτυπος των μικροπλαστικών στην ευημερία των ανθρώπων

Η μελέτη της ομάδας του Campen έδειξε ότι, εκτός από τον εγκέφαλο, τα μικροπλαστικά βρίσκονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις και σε άλλα όργανα όπως το ήπαρ και τα νεφρά, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στις συγκεντρώσεις μικροπλαστικών στα δείγματα των ατόμων που πέθαναν το 2024 σε σχέση με εκείνα του 2016. Οι ερευνητές επισημαίνουν τη σημασία της κατανόησης των τρόπων έκθεσης και των διαδρομών αποβολής των μικροπλαστικών από το ανθρώπινο σώμα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον εγκέφαλο.

Η απορρόφηση μικροπλαστικών από τον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της τροφής, του νερού ή της αναπνοής έχει γίνει κοινό φαινόμενο σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, οι επιστημονικές έρευνες για τις επιπτώσεις τους στην ανθρώπινη υγεία είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο. Η διαρκής παρουσία αυτών των σωματιδίων στο σώμα μας έχει συνδεθεί με προβλήματα στο αναπνευστικό, το καρδιοαγγειακό και το ανοσοποιητικό σύστημα. Έχει επίσης διαπιστωθεί ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να είναι φορείς τοξικών χημικών ουσιών και βαρέων μετάλλων, τα οποία μεταφέρονται σε ανώτερα τροφικά επίπεδα, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία (Nugraha et al., 2025).

Οι μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι καταναλώνουν μικροπλαστικά μέσω της τροφής, του νερού και του αέρα. Οι ρύποι μικροπλαστικών έχουν εντοπιστεί σε διάφορα είδη τροφίμων, όπως το αλάτι, το μέλι και τα θαλασσινά. Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια μπορούν να περάσουν στο ανθρώπινο σώμα και να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, όπως διαταραχές στο ενδοκρινικό σύστημα, την αναπαραγωγή και την ανάπτυξη, καθώς και κινδύνους καρκινογένεσης. Οι έρευνες δείχνουν ότι η ρύπανση από μικροπλαστικά δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα της φύσης, αλλά και της ανθρώπινης υγείας. Ο συνδυασμός των αυξημένων επιπέδων μικροπλαστικών και της ανάπτυξης ασθενειών όπως η άνοια και οι καρδιοαγγειακές παθήσεις απαιτεί άμεση προσοχή και περισσότερη έρευνα για τις μακροχρόνιες συνέπειες αυτών των σωματιδίων στον ανθρώπινο οργανισμό (Kozlov, 2025).

Μικροπλαστικά istockphoto

Η ανάγκη για δράση

Η υπερβολική χρήση πλαστικών προϊόντων και η αυξανόμενη παραγωγή πλαστικών, τα τελευταία χρόνια, έχουν επιδεινώσει την κατάσταση. Η παγκόσμια κοινότητα προσπαθεί να βρει λύσεις για την καταπολέμηση αυτής της ρύπανσης. Τα Ηνωμένα Έθνη δεσμεύτηκαν να αναπτύξουν μια νομικά δεσμευτική συμφωνία για την καταπολέμηση της ρύπανσης των πλαστικών, καλύπτοντας ολόκληρο τον κύκλο ζωής των πλαστικών, από την παραγωγή έως τη διάθεση. Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε την απαγόρευση ορισμένων πλαστικών προϊόντων και την ενίσχυση του σχεδιασμού προϊόντων για την αντιμετώπιση της ρύπανσης στη ρίζα της. Παράλληλα, καινοτόμες λύσεις αναπτύσσονται για την απομάκρυνση των μικροπλαστικών από το περιβάλλον. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Sichuan της Κίνας δημιούργησαν μικροσκοπικά ρομπότ σε σχήμα ψαριού που μπορούν να κολυμπούν και να συλλέγουν μικροπλαστικά από το νερό.

Αυτές οι πρωτοβουλίες αντικατοπτρίζουν τη διεθνή δέσμευση για τη μείωση της παραγωγής πλαστικών, την εξάλειψη των πλαστικών μίας χρήσης και την ανάπτυξη τεχνολογιών για τον καθαρισμό των υδάτινων οικοσυστημάτων από τα μικροπλαστικά. Η ανάγκη για συστηματική έρευνα και για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την απορρόφηση και απομάκρυνση των μικροπλαστικών από το περιβάλλον και το ανθρώπινο σώμα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Οι επιστήμονες επισημαίνουν την ανάγκη για συνεργασία μεταξύ χωρών και ερευνητικών ομάδων, ώστε να περιοριστεί η διάδοση αυτών των ρύπων και να προστατευθεί η ανθρώπινη υγεία από τις αόρατες, αλλά επικίνδυνες συνέπειες των μικροπλαστικών (Campen et al., 2025).

Η παρουσία μικροπλαστικών στον ανθρώπινο οργανισμό εγείρει ανησυχίες για πιθανές επιπτώσεις στην υγεία:

ΜΙΚΡΟΠΛΑΣΤΙΚΑ: ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ

Ανοσοποιητικό σύστημα: Η έκθεση σε μικροπλαστικά έχει συνδεθεί με μειωμένες ανοσολογικές αποκρίσεις, καθιστώντας το σώμα πιο ευαίσθητο σε λοιμώξεις και ασθένειες. Το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να δυσκολεύεται να αναγνωρίσει και να εξαλείψει τα μικροπλαστικά, οδηγώντας σε χρόνια φλεγμονή και δυνητικά αυτοάνοσες διαταραχές.

Νευρολογικές επιπτώσεις: Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, οδηγώντας σε νευροφλεγμονή και πιθανή νευρολογική βλάβη. Αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον.

Καρδιαγγειακό σύστημα: Σύμφωνα με ερευνητές, η έκθεση σε μικροπλαστικά θα πρέπει να θεωρηθεί παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου. Η παρουσία τους στον οργανισμό μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων.

Αναπαραγωγική υγεία: Πρόσφατες έρευνες υποδεικνύουν ότι η εισπνοή μικροπλαστικών μπορεί να συνδέεται με προβλήματα γονιμότητας. Συγκεκριμένα, η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια έχει συσχετιστεί με μειωμένη ποιότητα σπέρματος και διαταραχές στην αναπαραγωγική λειτουργία.

Καρκινογένεση: Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρκίνων, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του πνεύμονα. Η χρόνια φλεγμονή που προκαλείται από την παρουσία τους στον οργανισμό μπορεί να οδηγήσει σε καρκινογένεση.

Mικροπλαστικά istockphoto

Και ενώ η επιστημονική έρευνα για τις επιπτώσεις αυτών των αόρατων εχθρών στο ανθρώπινο σώμα βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο, η ανησυχία αυξάνεται. Οι επιστήμονες είναι ολοένα και πιο πεπεισμένοι ότι το μέγεθος αυτής της απειλής είναι μεγαλύτερο απ’ ότι φανταζόμασταν, με επιπτώσεις που μπορεί να είναι πιο επικίνδυνες από όσο νομίζαμε.

ΠΩΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΟΥΜΕ ΤΑ ΜΙΚΡΟΠΛΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΗΣ ΒΡΥΣΗΣ

Τα μικροπλαστικά έχουν κατακλύσει το περιβάλλον, εντοπίζονται στον αέρα, στο νερό και στις τροφικές αλυσίδες. Η παρουσία τους στο πόσιμο νερό προκαλεί ανησυχία, καθώς οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στην υγεία παραμένουν ασαφείς. Ωστόσο, μια πρόσφατη επιστημονική ανακάλυψη φέρνει ελπίδα, προτείνοντας έναν απλό και αποτελεσματικό τρόπο απομάκρυνσής τους από το νερό που καταναλώνουμε καθημερινά.

Επιστήμονες από το Ιατρικό Πανεπιστήμιο Guangzhou και το Πανεπιστήμιο Jinan στην Κίνα διεξήγαγαν μια σειρά πειραμάτων προκειμένου να εξετάσουν την πιθανότητα απομάκρυνσης των μικροπλαστικών μέσω της διαδικασίας του βρασμού. Χρησιμοποίησαν δείγματα νερού βρύσης με διαφορετική σκληρότητα, στα οποία πρόσθεσαν νανοπλαστικά και μικροπλαστικά (NMPs). Στη συνέχεια, έβρασαν το νερό, το άφησαν να κρυώσει και ανέλυσαν τη σύνθεσή του για να διαπιστώσουν την αποτελεσματικότητα της μεθόδου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο βρασμός του νερού σε συνδυασμό με τη διήθηση μπορεί να αφαιρέσει έως και το 97% των νανοπλαστικών και περίπου το 90% των μικροπλαστικών, με την αποδοτικότητα να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σκληρότητα του νερού.

Το σκληρό νερό, το οποίο περιέχει υψηλότερες συγκεντρώσεις διαλυμένων μεταλλικών στοιχείων, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα της μεθόδου. Κατά τη διαδικασία του βρασμού, σχηματίζονται φυσικά συσσωματώματα ανθρακικού ασβεστίου, τα οποία παγιδεύουν τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά σωματίδια. Αυτά τα σωματίδια, καλυμμένα από ασβέστιο, καθιζάνουν και μπορούν εύκολα να απομακρυνθούν με ένα απλό φίλτρο, όπως ένα μεταλλικό πλέγμα για τσάι ή ένα φίλτρο από ανοξείδωτο χάλυβα.

Ακόμη και στο μαλακό νερό, όπου η συγκέντρωση ανθρακικού ασβεστίου είναι χαμηλότερη, η μέθοδος απομάκρυνε περίπου το 25% των μικροπλαστικών, γεγονός που αποδεικνύει ότι η διαδικασία έχει οφέλη για την υγεία μας, αν και η αποτελεσματικότητά της μεγιστοποιείται στο σκληρό νερό.

Η συγκεκριμένη ανακάλυψη μπορεί να αποτελέσει μια βιώσιμη και προσιτή λύση για τη μείωση της έκθεσης των ανθρώπων στα μικροπλαστικά μέσω του πόσιμου νερού. Η κατανάλωση βρασμένου νερού αποτελεί ήδη διαδεδομένη πρακτική σε πολλές ασιατικές χώρες, όπου χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση διαφόρων ρύπων, όπως πτητικές ουσίες και μεταλλικά ιόντα. Η προσθήκη της απομάκρυνσης των μικροπλαστικών στα οφέλη αυτής της διαδικασίας ενισχύει τη σημασία της.

Η μελέτη των ερευνητών δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Environmental Science & Technology Letters και επιβεβαιώνει ότι η απομάκρυνση των μικροπλαστικών μέσω βρασμού είναι μια απλή, αλλά ιδιαίτερα αποτελεσματική λύση. Παρόλο που δεν αποτελεί την απόλυτη απάντηση στο πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση της έκθεσης των ανθρώπων σε αυτά τα σωματίδια, ενώ παράλληλα αναδεικνύει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών φιλτραρίσματος.

Καθώς η ρύπανση από τα πλαστικά συνεχίζει να αυξάνεται παγκοσμίως, η εύρεση πρακτικών και άμεσα εφαρμόσιμων λύσεων για την προστασία της υγείας μας γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Η συνήθεια του βρασμού του νερού πριν την κατανάλωση θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο, αλλά ιδιαίτερα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Πηγή: news247.gr