Πάνω από τα τρία τέταρτα (75%) του εδάφους του πλανήτη μας έχει ήδη υποβαθμισθεί λόγω των ποικίλων ανθρωπογενών και περιβαλλοντικών πιέσεων και το ποσοστό αυτό μπορεί να ξεπεράσει το 90% έως το 2050, προειδοποιούν οι επιστήμονες του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσίασαν το νέο Παγκόσμιο Άτλαντα Ερημοποίησης (World Atlas of Desertification).

Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού, η ρύπανση, η ολοένα μεγαλύτερη κατανάλωση από ολοένα περισσότερους ανθρώπους, η αλλαγή χρήσεων γης, η κλιματική αλλαγή και άλλοι παράγοντες έχουν ως συνέπεια κάθε χρόνο να διαβρώνεται, να υποβαθμίζεται και να καθίσταται ακατάλληλη για καλλιέργεια ή ακόμη και για κατοικία μια συνολική έκταση που αντιστοιχεί περίπου στη μισή Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Αφρική και η Ασία είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο, όπου εντείνονται οι ανησυχίες για τη διατροφική ασφάλειά τους και όπου εκτοπίζονται οι περισσότεροι άνθρωποι από τα σπίτια τους, με συνέπεια -μεταξύ άλλων- να αυξάνονται οι ροές μεταναστών προς τη Δύση.

Έως το 2050 περίπου 700 εκατομμύρια άνθρωποι εκτιμάται ότι θα έχουν εκτοπισθεί λόγω διαφόρων αιτιών που συνδέονται με την υποβάθμιση του εδάφους και τους ανεπαρκείς πόρους για την επιβίωσή τους.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η υποβάθμιση της γης, σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση περίπου 10% των αποδόσεων των γεωργικών καλλιεργειών έως το 2050.

Οι μεγαλύτερες μειώσεις αναμένονται στην Ινδία, στην Κίνα και στην υποσαχάρια Αφρική.



ΑΠΕ

Με την άμμο να καθίσταται απαραίτητη για πληθώρα δραστηριοτήτων και παρασκευασμάτων, η ανθρωπότητα έρχεται αντιμέτωπη με την πιθανότητα εξαφάνισή της λόγω υπέρμετρης εξόρυξης. 

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η άμμος και το χαλίκι είναι τα πιο εξορυσσόμενα υλικά στον κόσμο, με το άθροισμα των εξαγωγών τους από το έδαφος να αγγίζει το 85% του συνόλου της βιομηχανίας εξόρυξης στον κόσμο, υπολογισμένη σε βάρος. Σε πραγματικούς αριθμούς, 40 δισεκατομμύρια τόνοι άμμου και χαλικιού εξορύσσονται κάθε χρόνο. 

Πολλοί έχουν την ιδέα ότι η άμμος είναι ένας φυσικός πόρος που βρίσκεται σε μεγάλα αποθέματα στη γη, ωστόσο η αλήθεια είναι πως η εξόρυξή της είναι πλέον τόσο εκτεταμένη, που δεν είναι εφικτή η φυσική της ανανέωση με την ταχύτητα του παρελθόντος.

Για να κατανοήσουμε τα μεγέθη, η νόμιμη εξόρυξη άμμου στη βιομηχανία κοστίζει 70 δισεκατομμύρια, τόσο δηλαδή όσο το ΑΕΠ της Κένυας. 

Γιατί είναι όμως τόσο εκτεταμένη η χρήση της άμμου; Στην καθημερινότητά μας, η άμμος χρησιμεύει στην κατασκευή γυαλιού και ανόργανων ουσιών όπως το silicon dioxide, που εντοπίζεται στην παρασκευή κρασιού, καθαριστικών προϊόντων, οδοντόκρεμας και άλλων. Εξίσου χρήσιμη είναι για την κατασκευή των μικροτσίπ που χρησιμοποιούμε για τους υπολογιστές και τα κινητά νέας τεχνολογίας. 

Φυσικά ο τομέας στον οποίο θεωρείται απαραίτητη δεν είναι άλλος από αυτόν της κατασκευής κτιρίων, όπου η άμμος χρησιμεύει στη δημιουργία τσιμέντου και ασφάλτου. 

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μητρόπολης που καταναλώνει τεράστιες ποσότητες άμμου είναι η Σιγκαπούρη, λόγω του ότι ο πληθυσμός της από το 1990 μέχρι σήμερα έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Με αυτό το δεδομένο, η έκταση της πόλης συνεχώς αυξάνεται και, μόνο το 2016, η πόλη χρειάστηκε 35 εκατομμύρια τόνους άμμου για να εξυπηρετήσει τις κατασκευαστικές της ανάγκες. 

Τα παραπάνω είχαν σαν αποτέλεσμα χώρες όπως η Καμπότζη, η Μαλαισία, η Ινδονησία και το Βιετνάμ να θέσουν περιορισμούς στην πώληση άμμου στη Σιγκαπούρη επικαλούμενες περιβαλλοντικά ζητήματα, οδηγώντας όμως με αυτόν τον τρόπο στην έκρηξη της πώλησής της στη μαύρη αγορά.

Όμως δεν είναι όλα τα είδη άμμου συμβατά για χρήση στις κατασκευές. Η άμμος της ερήμου θεωρείται πολύ ψιλή, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται εκτεταμένα αυτή από τις παραλίες, τα ποτάμια και το βυθό της θάλασσας, γεγονός που προκαλεί τεράστιες περιβαλλοντικές ζημιές.

Η λίμνη Poyang στην Κίνα θεωρείται το μεγαλύτερο ορυχείο άμμου στον κόσμο, με περίπου 236 κυβικά μέτρα άμμου να εξορύσσονται κάθε χρόνο από αυτή. Μάλιστα η NASA με φωτογραφίες από δορυφόρους της μας ενημερώνει πως το τοπίο στις βόρειες ακτές της είναι πλέον αλλαγμένο λόγων των εξορύξεων, ενώ αντίστοιχα έχει επηρεαστεί και η οικολογική της ακεραιότητα.

Αντίστοιχα, η εξόρυξη από παραλίες και τον ωκεανό οδηγεί στη διάβρωση των ακτών, ενώ καταστρέφεται ταυτόχρονα η χλωρίδα του βυθού.

Μέχρι στιγμής, τα μέτρα που έχουν παρθεί σε παγκόσμιο επίπεδο για τον περιορισμό των εξορύξεων είναι πολύ μικρά και αναποτελεσματικά. Μένει να δούμε ποιες θα είναι οι μελλοντικές αποφάσεις των υπευθύνων για το περιβάλλον ώστε να μην υπάρξουν περαιτέρω καταστροφικές συνέπειες για αυτό και κατ' επέκταση για τη ζωή μας.

«Αγγίζω τη γη, αγγίζω την ψυχή»

Το Σχολείο του Εδάφους είναι μια πρωτοβουλία που καλεί σε μια βαθύτερη σύνδεση με τη Φύση. Αλλά και στο να προσέξουμε και να φροντίσουμε το έδαφος, να το δούμε ως ζωντανή οντότητα και να καταλάβουμε τις σχέσεις ανάμεσα σε όλες τις μορφές ζωής.

Η σημασία του Εδάφους.
Τοέδαφοςείναι η βάση για την επιτυχία κάθε καλλιέργειας. Σε επίπεδο χώρας η βάση της ευημερίας της, σε διεθνές, μια από τις προϋποθέσεις για την ειρήνη.

Το Έδαφος στην Ελλάδα.
Στη χώρα μας τα εδάφη καθώς «πυρπολούνται» από τον καυτό ήλιο του καλοκαιριού, χάνουν γρήγορα την οργανική τους ουσία. Είναι έτσι από τα πιο φτωχά στην Ευρώπη: η περιεκτικότητά τους σε οργανική ουσία είναι συχνά μόνο γύρω στο 1%, ενώ ένα καλό (γόνιμο) έδαφος χρειάζεται να έχει τουλάχιστον 5 έως 10 φορές τόσο.

Φροντίδα της Γης και του Εδάφους.
Στο Σχολείο του Εδάφους (στο κτήμα-κέντρο της πρωτοβουλίας) αυτοί που καλλιεργούν, μπορούν να εκπαιδευτούν στην «φροντίδα του εδάφους» (Soil /Earth Care), μαθαίνοντας: το κομπόστ και τις χλωρές λιπάνσεις (από την Βιολογική Γεωργία), τα υπερυψωμένα παρτέρια (raised beds) από την Περμακουλτούρα...
Κυρίως όμως την Βιοδυναμική Γεωργία, της οποίας είναι σε θέση να δουν τα ορατά αποτελέσματα στη βελτίωση του εδάφους, την υγεία των φυτών και την ποιότητα των προϊόντων. Κάτι που έχουμε επιβεβαιώσει και πειραματικά τα τελευταία χρόνια, π.χ. στο πιλοτικό μας πρόγραμμα «Σχέδιο δράσης για τον Χούμο» στην Κάρυστο, Εύβοια (μέσα στη ζώνη ερημοποίησης), όπου αυξήσαμε τον χούμο από 1.6% σε 4.5 % μόνο με βιοδυναμική.

Επανασύνδεση με τη Φύση.
Τα παιδιά και οι νέοι μπορούν στο κτήμα να βιώσουν την αίσθηση ότι στέκονται όχι πάνω σε ένα νεκρό υπόστρωμα, αλλά σε έναζωντανό οργανισμό, στην οντότητα τηςζωντανής γης.
Με αυτό τον τρόπο καλλιεργείται το δώρο που ήδη έχουν, η υπέροχη φυσική σύνδεση με τη ζωή.
Ως αυριανοί ενεργοί πολίτες εξελίσσονται σε ενήλικες με στέρεες ρίζες στον εαυτό τους, που είναι σε θέση να ενεργούν ως φύλακες του φυσικού κόσμου.

Μια νέα αντίληψη για τις Σχέσεις.
Το να καθόμαστε στον κύκλο σύμφωνα με τον Δρόμο του Συμβουλίου (Way of Council), είναι το βασικό επικοινωνιακό μονοπάτι που χρησιμοποιούμε για το στήσιμο και την λειτουργία του Σχολείου του Εδάφους.
Το Σχολείο του Εδάφους είναι ανοιχτό στο να οργανώνει εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές δραστηριότητες πάνω σε σχετικά θέματα σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Βιοδυναμική Γεωργία:
Το κρυμμένο δυναμικό που υπάρχει στα φυτά και στο έδαφος, έρχεται με την βιοδυναμική γεωργία
να αποκαλυφθεί και να εκδηλωθεί.

Ξεκίνησε το 1924 με βάση τις ιδέες και πρακτικές προτάσεις του αυστριακού επιστήμονα,
φιλόσοφου και ενορατικού Rudolf Steiner (1861-1925).

Μέσα σε ένα βιοδυναμικό κτήμα με αμπέλια

Το σχέδιό μας είναι να δημιουργήσουμε ένα πρότυπο βιοδυναμικό κτήμα, όπου θα στεγαστεί μόνιμα το Σχολείο (στη φάση αυτή αναζητούμε την κατάλληλη γη). Μέσα σε ποικιλία καλλιεργειών, θα δεσπόζει το αμπέλι, μια καλλιέργεια με βαθιές ρίζες στην πολιτιστική μας παράδοση. Η παραγωγή θα είναι το επιτραπέζιο σταφύλι και οι χυμοί σταφυλιού, προϊόντα με πολλά οφέλη στην ανθρώπινη υγεία (βλ. ρεσβερατρόλη και «γαλλικό παράδοξο»).
Η βιοδυναμική καλλιέργεια θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την διατροφική τους αξία.
Σήμερα αναγνωρίζεται η ποιοτική ανωτερότητα των βιοδυναμικών προϊόντων του αμπελιού, από ειδικούς σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως ο κριτικός οίνου R. Parker.

Το κτήμα θέλει να αποτελεί και ένα θετικό παράδειγμα για την Ελλάδα της κρίσης. Το γόνιμο έδαφος αποτελεί λύση και για το οικονομικό πρόβλημα, αφού όσο πιο γόνιμη είναι η γη, τόσο είναι και πιο παραγωγική. Έτσι στηρίζει όχι μόνο την υγεία αλλά και την επιβίωση του ανθρώπου.
Το κτήμα έρχεται να αποτελέσει μέρος του ρεύματος για «επιστροφή στη γη» και της ανάγκης η Ελλάδα, χώρα κατεξοχήν γεωργική, να ξαναβρεί τη γεωργική της ταυτότητα.

Ο Μάριος Δεσύλλας είναι γεωπόνος Γ.Π.Α., από τους ανθρώπους που ξεκίνησαν την οικολογική γεωργία στην Ελλάδα (βιολογικό ελαιόλαδο, Μάνη 1988), δίνοντας συμβουλές για τη «μετάβαση στη βιοκαλλιέργεια», αλλά και στηρίζοντας ή ξεκινώντας πρωτοβουλίες του χώρου, όπως ο Σ.Ο.Γ.Ε., ο Πιστοποιητικός Οργανισμός «Δηώ», η ομάδα «εν δυνάμει» για την έρευνα και προώθηση της βιοδυναμικής.
Διδάσκει την οικολογική γεωργία σε μικρούς και μεγάλους: αγρότες, φοιτητές, γεωπόνους, ερασιτέχνες.
Συγγραφέας σχετικών βιβλίων («Στοιχεία Βιολογικής Γεωργίας» του Ο.Ε.Δ.Β., 1999) και άρθρων (περιοδικό «Κηπουρός» της Καθημερινής, 2010-‘14).

Γεωργία Ντούσικου. «Γεννήθηκα στη γη και η πρώτη μου προσπάθεια ήταν να μπορέσω να περπατήσω επάνω της. Στέκομαι και αισθάνομαι. Ένα ολόκληρο θαύμα βρίσκεται ακριβώς κάτω από τα πόδια μου, το χώμα, η γη που πατώ για να σταθώ, να περπατήσω, να καθίσω, να ξαπλώσω, να μυρίσω, να αφουγκραστώ, να αγγίξω… Αυτή με κρατά σε κάθε μου κίνηση. Με πρώτη μου μεγάλη δασκάλα τη φύση έμαθα να ακολουθώ τα «ίχνη» της, τα οποία με οδήγησαν να σπουδάσω Ψυχολογία της Υγείας και να την «παντρέψω» με την  φύση, την ποίηση και την εκπαίδευση. Με συγκινεί βαθιά το θαύμα που υπάρχει μέσα στην καθημερινότητα και την απλότητα της ζωής».

Για να στηρίξετε την υλοποίηση του Σχολείου του Εδάφους, με δωρεές και διασυνδέσεις παρακαλούμε επικοινωνήστε: Τηλ. +30693 7290 888, +30-210-9888.602 (τηλεφωνητής)
                                                   E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. .

Ένας γιγάντιος αστεροειδής αναμένεται να περάσει σήμερα Παρασκευή κοντά από τη Γη, ωστόσο δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας.


Ο Φλόρενς, όπως ονομάζεται, είναι ένας μεγάλος αστεροειδής που έχει πλάτος τρία μίλια και θα περάσει από τον πλανήτη μας στις 15:05 το μεσημέρι (ώρα Ελλάδος), σε απόσταση 7 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας, όπως ανακοίνωσε η NASA.




Μπορεί η απόσταση αυτή να ακούγεται τεράστια, όπως στην πραγματικότητα είναι ένα πολύ κοντινό πέρασμα λαμβάνοντας υπ’ όψιν την απεραντοσύνη του σύμπαντος. Στο παρελθόν, αρκετοί αστεροειδείς έχουν περάσει σε τόσο κοντινή απόσταση από τη Γη, αλλά λίγοι ήταν τόσο μεγάλοι.

«Ο Φλόρενς είναι ο μεγαλύτερος αστεροειδής που θα περάσει από τον πλανήτη μας, τόσο κοντά, από τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα της NASA για την ανίχνευση και την παρακολούθηση των αστεροειδών κοντά στη Γη», δήλωσε ο Πολ Χόντας (Paul Chodas), διευθυντής του Κέντρου για τις μελέτες αστεροειδών της NASA.