Νέες βάρκες προσεγγίζουν την Κρήτη με τις μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα μας να μην έχουν τέλος. Κατά τη διάρκεια της νύχτας (08.07.2025), το λιμενικό ολοκλήρωσε με επιτυχία την επιχείρηση διάσωσης άλλων 520 μεταναστών, 17 ναυτικά μίλια νότια της Γαύδου.
Στην χθεσινή επιχείρηση για τη διάσωση των μεταναστών που συμμετείχαν πλοία και αεροσκάφη επικρατούσαν ισχυροί δυτικοί άνεμοι που έπνεαν έως 6 μποφόρ και δυσκόλευαν το έργο των αρχών. Οι 520 μετανάστες που βρίσκονταν πάνω σε δεξαμενόπλοιο με προορισμό τη χώρα Σφακίων στην Κρήτη, αναμένεται να μεταφερθούν στο λιμάνι του Λαυρίου.
Η συγκεκριμένη απόφαση πάρθηκε καθώς έγινε αντιληπτό ότι η πίεση στον εκθεσιακό χώρο της Αγιάς θα ήταν τεράστια. Στο συγκεκριμένο προσωρινό «καταυλισμό» που στήθηκε για την εξυπηρέτηση των μεταναστών βρίσκονται ήδη περίπου 800 μετανάστες.
Το δεξαμενόπλοιο μέχρι να φτάσει στο Λαύριο, θα συνοδεύεται από το πλοίο ανοιχτής Θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος που συμμετείχε στην πολύωρη επιχείρηση διάσωσης, αναφέρει η ΕΡΤ.
Άνθρωποι στοιβαγμένοι σε σκουριασμένα αλιευτικά, ξύλινες βάρκες φτάνουν νυχθημερόν. Ξεκινούν από Αίγυπτο, Σουδάν, Υεμένη, Μπαγκλαντές και Λιβύη, συγκεντρώνονται στο λιμάνι του Τομπρούκ και οι καραβιές ξεκινούν προς τα λιμάνια της Κρήτης.
Αρχές και κάτοικοι σε Χανιά, Ηράκλειο και Ρέθυμνο έχουν φτάσει στα όριά τους και η κυβέρνηση προαναγγέλλει δραστικά μέτρα.
Στις εικόνες που βγήκαν στη φως από την Κρήτη φαίνονται οι μετανάστες, άνδρες γυναίκες και παιδιά να κοιμούνται στο πάτωμα κάτω από τον καυτό ήλιο αν και η ανθρωπιστική βοήθεια δήμου, Ερυθρού Σταυρού και εθελοντών είναι μεγάλη.
Πέρα από τους 520 που αναμένεται να μεταφερθούν στο Λαύριο, κάποιοι από τους υπόλοιπους μετανάστες που φιλοξενούνται προσωρινά στην Κρήτη αναμένεται να οδηγηθούν στη δομή φιλοξενίας στη Μαλακάσα όπου ήδη φιλοξενεί σχεδόν 8.000 μετανάστες.
Απρόβλεπτη εξέλιξη είχε η προγραμματισμένη επίσκεψη υψηλόβαθμων Ευρωπαίων αξιωματούχων στη Βεγγάζη, καθώς η κυβέρνηση του Οσάμα Χαμάντ προχώρησε σε αιφνιδιαστική ακύρωση των επαφών και κήρυξε ανεπιθύμητη την αντιπροσωπεία, προτού καν ολοκληρωθεί η αποβίβασή της στο αεροδρόμιο Μπενίνα.
Στην αποστολή συμμετείχαν υπουργοί της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Μάλτας, καθώς και η Επίτροπος Μετανάστευσης της Ε.Ε., στο πλαίσιο ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για ενίσχυση της συνεργασίας με τη Λιβύη στο πεδίο της μεταναστευτικής διαχείρισης.
Σήμερα το απόγευμα, γύρω στις 15:30 ώρα Ελλάδας (14:30 CEST), σύμφωνα με το itamilradar.comδύο στρατιωτικά αεροσκάφη προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης: ένα Airbus VC-319A της Ιταλικής Πολεμικής Αεροπορίας (με νηολόγιο MM62174) και ένα Embraer ERJ-135LR της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας (με νηολόγιο 209, κωδικός κλήσης HAF352V). Και τα δύο αεροσκάφη είχαν απογειωθεί από την Τρίπολη της Λιβύης.
Επιβαίνοντες ήταν οι Υπουργοί αρμόδιοι για τη μετανάστευση της Ιταλίας και της Ελλάδας. Παρούσα ήταν επίσης η Επίτροπος Μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ο Υπουργός Εσωτερικών της Μάλτας φέρεται να έφτασε με διαφορετικό αεροσκάφος.
Με την άφιξή τους στη Βεγγάζη, η προγραμματισμένη επίσκεψη ακυρώθηκε αιφνιδιαστικά από την κυβέρνηση της Λιβύης, η οποία διέταξε τις αντιπροσωπείες να εγκαταλείψουν αμέσως τη χώρα, δηλώνοντας ότι δεν είναι καλοδεχούμενες.
Η κυβέρνηση της Βεγγάζης εξέδωσε αυστηρή επίσημη ανακοίνωση, στην οποία αναφέρεται:
«Η λιβυκή κυβέρνηση υπενθυμίζει σε όλους τους διπλωμάτες και τα μέλη διεθνών αποστολών και οργανισμών την υποχρέωση σεβασμού της λιβυκής κυριαρχίας. Αυτό πρέπει να επιτυγχάνεται μέσω της πλήρους συμμόρφωσης με τη λιβυκή νομοθεσία, τις διεθνείς συνθήκες, τα διπλωματικά πρωτόκολλα και τα διεθνή πρότυπα που διέπουν τις διπλωματικές επισκέψεις. Οι επισκέψεις αυτές πρέπει να συντονίζονται εκ των προτέρων με την κυβέρνηση της Λιβύης και να διεξάγονται με πλήρη τήρηση των σχετικών νομικών και διεθνών προδιαγραφών.»
Σχετικά με τις «παραβιάσεις» που διέπραξαν οι Υπουργοί Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, καθώς και η Επίτροπος Μετανάστευσης της ΕΕ, η ανακοίνωση τονίζει:
«Η συμπεριφορά των εν λόγω αξιωματούχων συνιστά σαφή παραβίαση των διπλωματικών κανόνων και των διεθνών συμφωνιών, κατάφωρη ασέβεια προς την εθνική κυριαρχία της Λιβύης και παραβίαση της λιβυκής νομοθεσίας – ιδίως των διαδικασιών που διέπουν την είσοδο και παραμονή ξένων διπλωματών, όπως αυτές καθορίζονται από εγκυκλίους της λιβυκής κυβέρνησης.»
Κατόπιν τούτων, η προγραμματισμένη επίσκεψη των Υπουργών Εσωτερικών της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Μάλτας, καθώς και της Επιτρόπου Μετανάστευσης της ΕΕ, ακυρώθηκε. Οι αντιπροσωπείες κλήθηκαν να αποχωρήσουν αμέσως από το λιβυκό έδαφος μόλις αφίχθησαν στο Διεθνές Αεροδρόμιο Μπενίνα της Βεγγάζης και τους γνωστοποιήθηκε ότι η παρουσία τους δεν είναι επιθυμητή.
Περίπου στις 17:45 ώρα Ελλάδας (16:45 τοπική), τα αεροσκάφη αναχώρησαν από τη Βεγγάζη.
Η αποστολή θανάτου στη Λιβύη όπου πέντε άνθρωποι, τρεις στρατιωτικοί και δύο πολίτες, έχασαν τη ζωή τους, σημάδεψε τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Είναι η αποστολή με τους περισσότερους νεκρούς σε περίοδο ειρήνης και το χειρότερο είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι χάθηκαν εξαιτίας εγκληματικής αμέλειας, προχειρότητας και ανευθυνότητας.
Μέσω των καταθέσεων που έχουν δώσει για την ΕΔΕ του ΓΕΕΘΑ, στρατιωτικοί και διπλωμάτες, θα ξετυλίξουμε όλη την αλήθεια για την αποστολή στη Λιβύη και θα αναδείξουμε όσα δεν μας έχουν πει ή μας τα έχουν πει διαφορετικά από ό,τι έγιναν. Μέσω του περιεχομένου των καταθέσεων θα απαντηθούν όλα τα ερωτήματα:
1.Ποιος αποφάσισε την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λιβύη;
Σύμφωνα με όσα κατέθεσε ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Βεγγάζη Σταύρος Βενιζέλος:
«Την Τετάρτη 13/9/23 αποφασίστηκε από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας η αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λιβύη, κατόπιν σχετικής του επιστολής προς τον Πρόεδρο της Λιβύης».
2.Γιατί αποφασίστηκε η αποστολή;
Από την κατάθεση Συνταγματάρχη προκύπτει:
«Την Τρίτη το βράδυ (σ.σ. 12 Σεπτεμβρίου 2023), υπήρξε πληροφορία ότι η Τουρκία έστειλε ανθρωπιστική βοήθεια και προσωπικό άνω των 150 στελεχών, στην Ανατολική Λιβύη με 3 αεροσκάφη. Την Τετάρτη υπήρξαν πολιτικές ζυμώσεις, σε υψηλό επίπεδο και την Πέμπτη 14 Σεπτεμβρίου 2023 το πρωί, λάβαμε εντολή επανεκκίνησης, ώστε να κάνουμε ό,τι ήταν εφικτό».
Συνεπώς η βιασύνη με την οποία αποφασίστηκε η αποστολή και ακόμη χειρότερα, η βιασύνη στο σχεδιασμό της, αποδίδεται στην αγωνία να δείξουμε ότι «παρακολουθούμε τις κινήσεις της Τουρκίας».
Αυτό προκύπτει και από την κατάθεση ιατρού στην ΕΔΕ του ΓΕΕΘΑ που περιγράφει ότι στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας πριν από την αναχώρηση «ο Αντιστράτηγος Διευθυντής Ειδικών Επιχειρήσεων συγκέντρωσε όλους και ουσιαστικά μας είπε ότι δεν ξέρουμε ακριβώς που θα πάμε, δεν ξέρουμε ακριβώς τι θα κάνουμε, αλλά πάνω απ΄ όλα προέχει η τιμή και η ελληνική σημαία».
Ο κ. Χούπης στις επόμενες κρίσεις έγινε Α/ΓΕΕΘΑ.
3. Υπήρξαν προειδοποιήσεις για τους κινδύνους της αποστολής;
Οι προειδοποιήσεις ήταν σαφέστατες καθώς η εκτίμηση κινδύνου που έγινε από στρατιωτικούς των Ειδικών Δυνάμεων ανέφερε:
«Τα οδικά ταξίδια εντός Λιβύης παραμένουν εξαιρετικά επικίνδυνα. Εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος να εμπλακούν σε κρούσματα τοπικής βίας μεταξύ ένοπλων ομάδων. Υπάρχει επίσης υψηλός κίνδυνος κλοπής αυτοκινήτων, ληστείας και πρόσκρουσης σε μη εκραγμένα πυρομαχικά εκτός δρόμου. Ο παραλιακός δρόμος μεταξύ Zawiyah και Τρίπολης παρουσιάζει αυξημένο κίνδυνο. Τα τροχαία ατυχήματα είναι συχνά και οδηγούν συχνά σε θανάτους. Όλα τα χερσαία σύνορα προς τη Λιβύη μπορούν να κλείσουν σε σύντομο χρονικό διάστημα».
Η ελληνική αποστολή χρησιμοποίησε ακόμη χειρότερο δρόμο, απ΄αυτόν στον οποίο αναφέρονται οι στρατιωτικοί που έκαναν την εκτίμηση κινδύνου.
4. Γιατί τόση πίεση να γίνει άμεσα η αποστολή και τι επιπτώσεις είχε στην προετοιμασία;
Η βιασύνη αποδίδεται πλέον σε λόγους επικοινωνίας και μόνο. Η πληροφορία ότι οι Τούρκοι πήγαν στη Λιβύη οδήγησε σε εσφαλμένες αποφάσεις. Η αποστολή οργανώθηκε όπως-όπως, αφού το κυρίαρχο ζητούμενο ήταν να βγουν οι φωτογραφίες με την ελληνική αποστολή και τη σημαία. Οι φωτογραφίες βγήκαν πριν η αποστολή αναχωρήσει από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Η τραγωδία είναι ότι η σημαία επέτρεψε στην Ελλάδα πάνω σε φέρετρα.
(ΦΩΤΟ/EUROKINISSI)
Πόσο μεγάλη ήταν η πίεση του προσωπικού να αναχωρήσει άμεσα για την Λιβύη, προκύπτει και από το γεγονός, ότι τα διαβατήρια των στρατιωτικών που είχαν επιλεγεί -άγνωστο με ποια κριτήρια- για την αποστολή, διακινήθηκαν μέσω της εφαρμογής Viber. Υπήρξε πρόβλημα με στρατιωτικούς που δεν είχαν διαβατήριο σε ισχύ και πιέστηκαν να το ανανεώσουν εντός ωρών.
Μερικά από τα μηνύματα που αντάλλαξαν τα μέλη της αποστολής μέσω Viber.
Είναι ενδεικτικό επίσης ότι το άοπλο τμήμα Ειδικών Δυνάμεων που θα πήγαινε στη Λιβύη, δεν γνώριζε ότι θα συνοδεύσει υγειονομικό τμήμα, ούτε πόσα άτομα θα ήταν. Γι΄ αυτό και τα «υλικά» που πήραν μαζί τους δεν έφταναν, ούτε για τα μισά μέλη της 19 μελούς αποστολής.
Ενδεικτικά του χάους και της προχειρότητας που επικράτησε λόγω της αφόρητης πίεσης που ασκήθηκε από ψηλά για άμεση αναχώρηση της αποστολής, είναι και τα μηνύματα που αντάλλαξαν μέλη της αποστολής με τον επικεφαλής Συνταγματάρχη, Θεοφάνη Δημάκο.
5. Γιατί άλλαξε την τελευταία στιγμή το αεροδρόμιο προσγείωσης;
Στην κατάθεσή του, ο τότε Διευθυντής Α΄ Κλάδου Υποστράτηγος, Προκόπιος Μαυραγάνης, λέει:
«Αρχικά, ο Γενικός Πρόξενος κ. Σταύρος Βενιζέλος, ανέφερε ότι το αεροδρόμιο προσγείωσης θα είναι το αεροδρόμιο Αλ Αμπράκ, το οποίο απέχει από τη Ντέρνα περί τα 72 χιλιόμετρα. Εν συνεχεία και κατόπιν σχετικής ενημέρωσης από τον Γενικό Πρόξενο της Ελληνικής Πρεσβείας στην Τρίπολη της Λιβύης, προς τον κ. Βενιζέλο, το ΕΘΚΕΠΙΧ, του ΓΕΕΘΑ ενημερώθηκε ότι το αεροδρόμιο της Αλ Αμπράκ είναι κλειστό λόγω καθίζησης και ότι ως αεροδρόμιο μετάβασης καθορίστηκε αυτό της Βεγγάζης που απέχει 290 χλμ.».
Μόνο που ο Επιτετραμμένος της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Τρίπολη λέει στη δική του κατάθεση:
«Οι αρμόδιες λιβυκές αρχές της Τρίπολης μας ενημέρωσαν ότι δεν ήταν δυνατή η προσγείωση αεροσκαφών στο αεροδρόμιο Αλ Αμπράκ, λόγω υπερκορεσμού και έδωσαν ως εναλλακτικό αεροδρόμιο, το αεροδρόμιο της Βεγγάζης».
Ποια είναι η αλήθεια;
Σύμφωνα με τους χάρτες και τη φωτογραφία που δημοσιεύουμε το αεροδρόμιο Αλ Αμπράκ λειτουργούσε κανονικά! Στους χάρτες από το flight radar φαίνεται ότι την ίδια ώρα που το ελληνικό C-130 βρισκόταν στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης, ιταλικό μεταγωγικό είχε προσγειωθεί στο Αλ Αμπράκ.Στον χάρτη φαίνονται το ελληνικό C-130 στην Βεγγάζη και το ιταλικό στο Αλ Αμπράκ.
Στη φωτογραφία από τον Guardian, μέλη της γαλλικής αποστολής στο αεροδρόμιο Αλ Αμπράκ, λίγες ώρες πριν από την άφιξη της δικής μας αποστολής που όμως έγινε στη Βεγγάζη. Άρα το αεροδρόμιο είχε πρόβλημα υπερκορεσμού το οποίο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με το να γίνει η αποστολή μας λίγα 24ωρα μετά.
Πόσο σημαντική ήταν η αλλαγή του αεροδρομίου για την ασφάλεια του προσωπικού; Αρκεί να δείτε στο χάρτη, πόσο απέχει το αρχικό αεροδρόμιο που είχε επιλεγεί για την προσγείωση του ελληνικού C-130 και πόσο απέχει αυτό της Βεγγάζης.
Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες από τις καταθέσεις
Στην ΕΔΕ του ΓΕΕΘΑ κατέθεσαν όλοι οι επιζώντες στρατιωτικοί, διπλωμάτες, αλλά και Έλληνες που ζουν στην Λιβύη. Κατέθεσαν και όσοι είχαν ευθύνη για τον σχεδιασμό της επιχείρησης.
Ο τότε Επικεφαλής του Α΄ Κλάδου (Επιχειρήσεις) Προκόπης Μαυραγάνης δηλώνει στην κατάθεση του στην ΕΔΕ του ΓΕΕΘΑ:
«Κατά την άποψη μου, το ΓΕΕΘΑ σχεδίασε και εκτέλεσε την αερομεταφορά με απόλυτα ικανοποιητικό τρόπο, ελέγχοντας και καλύπτοντας την κάθε λεπτομέρεια, χωρίς κενά ασφαλείας. Το αυτό ισχύει και για μένα στο κομμάτι που μου αναλογούσε, δηλαδή στον συντονισμό ενεργειών για την αερομεταφορά του προσωπικού και των μέσων των ΕΔ και την επικοινωνία με το ΥΠΕΞ. Δεν υπήρξε καμία πρόκληση ασφαλείας και είχαν ληφθεί όλα τα απαιτούμενα μέτρα σε συντονισμό με το ΥΠΕΞ. Το ατυχές συμβάν αποδίδεται κατηγορηματικά σε τροχαίο δυστύχημα το οποίο οφείλεται στην μεγάλη ταχύτητα και στην πλημμελή τήρηση των κανόνων οδικής συμπεριφοράς του οδηγού του SUV που προσέκρουσε στο λεωφορείο».
Κι αφού όπως λέει όλα έγιναν άψογα, πώς θρηνούμε 5 νεκρούς; Επίσης, δεν γίνεται καμία αναφορά στη σαφή προειδοποίηση που υπήρχε σε σχέση με την εκτίμηση κινδύνου της αποστολής, όπου γινόταν σαφέστατη επισήμανση του κινδύνου τροχαίου δυστυχήματος.
Έτσι κι αλλιώς, οι καταθέσεις μελών της αποστολής που έζησαν τον εφιάλτη, ανατρέπουν την πεποίθηση των υψηλών κλιμακίων του ΓΕΕΘΑ ότι «όλα έγιναν καλά».
Από τα αποσπάσματα που δημοσιεύουμε, αναδεικνύεται η απόλυτη προχειρότητα στην προετοιμασία της αποστολής αλλά και η κόλαση που έζησαν όσοι βρέθηκαν μέσα στο φλεγόμενο λεωφορείο. Επιβεβαιώνουν πλήρως και προσθέτουν νέα σημαντικά στοιχεία σε όσα αναφέρει στην αγωγή που κατέθεσε κατά των υπουργών Εθνικής Άμυνας και ΥΠΕΞ στρατιωτικός που συμμετείχε στην αποστολή, το περιεχόμενο της οποίας έχουν αποκαλύψει οι Data Journalists.
Κατάθεση στρατιωτικού ιατρού
«Δεν γνώριζα όλα τα μέλη της αποστολής που ήταν στο λεωφορείο, δεν είχαμε προλάβει να γνωριστούμε, καθότι η διαδικασία έως εκεί χαρακτηριζόταν από βιασύνη και προχειρότητα. Γνώριζα μόνο τους υπόλοιπους τρεις γιατρούς, τον έναν ήδη από το 401 ΓΣΝΑ που συνυπηρετούμε και τους υπόλοιπους δύο από το αεροδρόμιο. Στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας γνώρισα τις δύο νοσηλεύτριες και τον αρχαιότερο της ομάδας, τον κ. Δημάκο…
…«Η κατάσταση στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης ήταν χαοτική με λόφους σκουπιδιών, τριγύρω χαμάληδες και διάσπαρτους οπλισμένους και μασκοφορεμένους στρατιώτες, οι οποίοι ήταν απειλητικοί και δεν κατάλαβα αν μας φρουρούν ή μας ελέγχουν»…
…«Έχω συμμετάσχει στην ελληνική δύναμη του Αφγανιστάν το 2001, από εκεί γνωρίζω και είχαμε εφαρμόσει ότι η ελληνική σημαία και ο σταυρός είναι προσβλητικά σύμβολα για τις μουσουλμανικές χώρες κι έτσι ακούγοντας τις οδηγίες του διερμηνέα αφαίρεσα τον σταυρό μου και τη σημαία και τα τοποθέτησα στο σακίδιο μου. Ήδη αντιλαμβανόμουν ότι διατρέχαμε κίνδυνο».
…«Κατά την διαδρομή ο άγνωστος σε εμένα και αμφίβολης ποιότητας Λίβυος οδηγός του λεωφορείου άρχισε να οδηγεί με πολύ μεγάλη ταχύτητα και επικίνδυνα. Σε έναν κακής ποιότητας ασφαλτόδρομο διπλής κατεύθυνσης χωρίς διαχωριστικό και με πάρα πολλές ανωμαλίες».
Είναι χαρακτηριστικό ότι άλλος στρατιωτικός ιατρός καταθέτει:
«Αξιοσημείωτο συμβάν είναι ότι μια ώρα περίπου πριν το δυστύχημα, είχε έρθει σε επαφή (σ.σ. το λεωφορείο που τους μετέφερε) με προπορευόμενο όχημα με τον καθρέφτη του οχήματος και το πίσω τμήμα του προπορευόμενου οχήματος, γεγονός που έγινε αντιληπτό και από εμένα και από τον Συνταγματάρχη Δημάκο και απευθείας το επισημάναμε και στον μεταφραστή για να του πει τι κάνει. Με βάση την απάντηση του ήταν εσκεμμένη η κίνηση από τον οδηγό μας γιατί το προπορευόμενο όχημα τον είχε κλείσει».
Ζήτησε ματαίωση της αποστολής;
Τα ερωτήματα που προκύπτουν για τον επικεφαλής της αποστολής Συνταγματάρχη Θεοφάνη Δημάκο είναι εύλογα: Βλέποντας την κατάσταση από τη στιγμή άφιξης της αποστολής και διαπιστώνοντας τις επικίνδυνες συνθήκες μεταφοράς του προσωπικού, γιατί δεν ματαίωσε την αποστολή; Επικοινώνησε με το ΓΕΕΘΑ ή με τον επικεφαλής της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου Δημήτρη Χούπη -σήμερα Α/ΓΕΕΘΑ- για να τον ενημερώσει και να αιτηθεί διακοπή της αποστολής;
Ο ίδιος στην κατάθεση του επιβεβαιώνει ότι επικοινώνησε: «Με την άφιξη μας στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης και αφού μπορέσαμε να ενεργοποιήσουμε το δορυφορικό internet, ενημέρωσα την αίθουσα επιχειρήσεων της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου, όπου είχε συγκροτηθεί ομάδα που παρακολουθούσε την επιχείρηση καθώς και τον Διευθυντή του Α΄Κλάδου ΓΕΕΘΑ».
Εφόσον εξέθεσε την κατάσταση, οι κύριοι Χούπης, Επικεφαλής της ΔΕΠ και Μαυραγάνης Επικεφαλής του Α΄ Κλάδου του συνέστησαν να συνεχίσει την αποστολή;
Από τις μαρτυρίες των στρατιωτικών προκύπτουν σημαντικά στοιχεία και ευθύνες για όσους είχαν αναλάβει τον «σχεδιασμό» της αποστολής και την ασφάλεια της αποστολής. Καταθέτει ένας από τους στρατιωτικούς:
«Σε κάποια σημεία check points, παρατήρησα τεθωρακισμένα οχήματα άλλων αποστολών». Εμείς εμπιστευθήκαμε το δικό μας προσωπικό σε ένα κινέζικο λεωφορείο με έναν κακό οδηγό.
Το χάος και η θανάσιμη σύγκρουση
Άνδρας των Ειδικών Δυνάμεων που πήγαν άοπλοι στη Λιβύη, καταθέτει:
«Από την πρώτη ώρα που άνοιξε η ράμπα στο αεροδρόμιο της Βεγγάζης, αντικρύσαμε μια εικόνα που όλα ήταν σε μια κατάσταση βιαστική. Γρήγορα να ξεφορτωθούν τα υλικά και τα πράγματα της ανθρωπιστικής βοήθειας, με αποτέλεσμα εμείς να προσπαθούμε να πάρουμε τον γενικό έλεγχο της κατάστασης για να μην χαθούμε κι εμείς οι ίδιοι και να μην χάσουμε υλικά. Υπήρχε προσωπικό οπλισμένο, όχι δικό μας αλλά ντόπιο, με όπλα σε στάση περιπόλου στραμμένα προς εμάς. Απαγορευόταν να κινηθούμε κάπου εκτός του κλοιού».
Η ασφάλεια που υποτίθεται είχε συμφωνηθεί να παρέχουν οι Λίβυοι ήταν ανύπαρκτη, όπως προκύπτει από κατάθεση στρατιωτικού:
«Μετά από τον ανεφοδιασμό μας ξεκίνησε η φάλαγγα και ανά τακτά χρονικά διαστήματα χάναμε τις ασφάλειες, επιταχύνανε και φεύγανε μπροστά με αποτέλεσμα να επιταχύνει και ο οδηγός του λεωφορείου για να τις προλάβει. Βρεθήκαμε σε ένα επικίνδυνο περιστατικό που έκανε προσπέραση μια νταλίκα ενώ ερχόταν αυτοκίνητο από το αντίθετο ρεύμα και βρεθήκαμε νταλίκα, λεωφορείο και αυτοκίνητο σε λωρίδα διπλής κυκλοφορίας, για να προλάβουμε την ασφάλεια».
Η σύγκρουση με το φορτηγάκι
Από τις καταθέσεις προκύπτουν τα εξής:
«Στις 14:50 ώρα Λιβύης, 15:50 ώρα Ελλάδας έγινε το δυστύχημα στον δήμο Τζαμπάλ Αλ Ακτάρ. Εκείνη την ώρα ήμουν ξύπνιος και είδα σε ανοιχτή στροφή με βάση την κατεύθυνση μας ένα όχημα Toyota μαύρο κινούμενο στην αντίθετη κατεύθυνση με υπερβολική ταχύτητα να βγαίνει εκτός δρόμου να χτυπάει σε μεγάλες πέτρες έξω από το δρόμο και να πετάγεται προς τα πάνω. Στη συνέχεια ο οδηγός φάνηκε να στρίβει προς τα αριστερά για να επανέλθει στο δρόμο και να επιταχύνει για να επανέλθει στο οδόστρωμα. Όταν έπιασαν οι μπροστά ρόδες στην άσφαλτο ήρθε προς τα πάνω μας περνώντας ξυστά από την μπροστινή ασφάλεια. Με το που είδα ότι έρχεται να μας χτυπήσει φώναξα σφιχτείτε και έσκυψα το κεφάλι πίσω από το μπροστινό κάθισμα. Έγινε η σύγκρουση και είδα ότι το λεωφορείο είχε σηκωθεί προς τα πάνω και χτύπησε εκτός δρόμου στα χώματα».
Κόλαση φωτιάς, πανικός και θάνατος
Όσα ακολούθησαν είναι τραγικά και περιγράφονται στις μαρτυρίες όσων επέβαιναν στο λεωφορείο νεκροφόρα:
«Ακαριαία με την ακινητοποίηση του λεωφορείου εκτός δρόμου άρπαξε και φωτιά. Φώναξα φωτιά, έλυσα τη ζώνη και έβγαλα το μαχαίρι με τον κρυσταλοθραύστη για να σπάσω το τζάμι. Μου πήρε δύο χτυπήματα για να σπάσω το τζάμι και μόλις έσπασε είδα ότι η φλόγα ήταν ήδη στο λεωφορείο και έκαιγε με μανία. Χωρίς να καταλάβω βρέθηκα εκτός λεωφορείου με το ένα πόδι μου εγκλωβισμένο στο παράθυρο».
Ο επικεφαλής της αποστολής περιγράφει:
«Δευτερόλεπτα πριν τη σύγκρουση σηκώθηκα πλάγια από τη θέση μου για να πάρω κάτι από το σακίδιο πλάτης που είχα δίπλα μου κι εκείνη τη στιγμή ένα ίσως δευτερόλεπτο πριν τη σύγκρουση, είδα το όχημα το οποίο ερχόταν πάνω μας. Στη συνέχεια ένιωσα τη σύγκρουση η οποία ήταν σφοδρότατη και ένιωσα τον εαυτό μου να εκσφενδονίζεται από το μπροστά μέρος του λεωφορείου και στη συνέχεια να προσκρούει στο έδαφος αρκετά μέτρα μακριά. Αμέσως μετά γύρισα το κεφάλι μου δεξιά και είδα το λεωφορείο να φλέγεται. Λόγω του τραυματισμού μου στη λεκάνη δεν μπορούσα να κουνηθώ αλλά σύντομα ήρθαν κοντά μου δύο από τα στελέχη του ΕΤΑ και ένας από τη ΜΕΕΔ όπου με τράβηξαν μακριά από το φλεγόμενο λεωφορείο. Κάποια στιγμή κι ενώ βρισκόμουν εκτός του λεωφορείου άκουσα μια όχι μεγάλης έντασης έκρηξη».
Άλλος στρατιωτικός περιγράφει:
«Αντιλήφθηκα μια έκρηξη, φωτιά, καπνούς και πανικό. Στα δεξιά μου κάποιος έσπασε με τα χέρια του και με επίμονη προσπάθεια το πλαϊνό τζάμι. Πήδηξαν δυο άνθρωποι πριν από μένα από το συγκεκριμένο σπασμένο παράθυρο. Είχα ήδη αρχίσει να καίγομαι και να εισπνέω καπνό. Ύστερα από τους δύο πήδηξα κι εγώ από το παράθυρο με κίνηση βουτιάς. Πέφτοντας έσβησε η φωτιά από το χιτώνιό μου, ούρλιαζα για βοήθεια, έπεσα σε χώμα και χτύπησα σε πόδια, γόνατα, ισχία και σε όλο μου το στήθος. Σηκώθηκα άμεσα και κινήθηκα προς τα πίσω μακριά από το λεωφορείο το οποίο καιγόταν πίσω μου. Εκτιμώ ότι σώθηκα για 5 δευτερόλεπτα».
Ποιοι ήταν οι Λίβυοι που έπεσαν πάνω στο λεωφορείο και τα σενάρια
Από την πρώτη στιγμή σενάρια για τρομοκρατική επίθεση κατά της ελληνικής αποστολής άρχισαν να κυκλοφορούν. Κάποιοι ενέπλεξαν και τους Τούρκους που έχουν σημαντική παρουσία στη Λιβύη. Τα σενάρια διαψεύστηκαν κατηγορηματικά και είναι αλήθεια ότι από τις καταθέσεις των στρατιωτικών στην ΕΔΕ του ΓΕΕΘΑ δεν μπορεί υποστηρίξει οποιοσδήποτε κάτι τέτοιο. Σε μία μόνο μαρτυρία στρατιωτικού ιατρού αναφέρεται: «Στέλεχος περιπατητικό που συνομίλησε μαζί μου μου εκμυστηρεύτηκε ότι γίναμε στόχος ότι μας χτύπησαν και ότι πρέπει να κάνουμε γρήγορα».
Ποιοι ήταν οι έξι Λίβυοι που επέβαιναν στο φονικό SUV;
Όλοι μαζί σε μια φωτογραφία. Από αριστερά εκτός του στρατιώτη:
Ο Nahi bin Saud, ο δημοσιογράφος και ιδιοκτήτης του SUV Muhammad Al- Majabri, ο Youssef Al Dinali , o Al -aid / Belaid Al Tawarghi ,ο Muhammad Al Zlitni και ο Hashim Al Sheikchi/Sharif.
Τι ήταν και τι έκαναν με το SUV; Σύμφωνα με τον Abdul Raouf επικεφαλής της ΜΚΟ Al-Khader Fazaa Youth Bwnghazi το SUV δραστηριοποιούνταν σε club 4×4.
Το κατηγορώ των στρατιωτικών
Τα όσα καταθέτουν κάποιοι από τους στρατιωτικούς για το πώς εστάλησαν στη Λιβύη είναι συγκλονιστικά. Μερικά μόνο αποσπάσματα από τις καταθέσεις:
«Μέχρι και τώρα που μιλάω, δεν έχω γνώση καμίας διαταγής σχεδιασμού και εκτέλεσης της αποστολής… Όλα έχουν γίνει στο προφορικό και είναι έκδηλη σε εμένα η βιασύνη, η πρεμούρα το να προλάβουμε κάτι, η προχειρότητα, η ασάφεια, η επιπολαιότητα».
«Η αποστολή ξεκάθαρα σε εμένα σήμαινε περισσότερο ένα επικοινωνιακό παιχνίδι που κατέληξε σε φιάσκο, παρά η πραγματική βοήθεια ανθρώπων».
(ΦΩΤΟ/EUROKINISSI)
«Θεωρώ ότι υπήρξαν ελλείψεις στον σχεδιασμό -οργάνωση, στις επικοινωνίες και στα θέματα ασφαλείας -μεταφοράς προσωπικού και οχημάτων. Χαρακτηριστικά, δεν υπήρχε σαφής αποστολή καθώς και τόπος εγκατάστασης και δράσης. Το υγειονομικό κινήθηκε μόνο με προφορική διαταγή χωρίς λεπτομέρειες».
«Υπεύθυνο θεωρώ αυτόν που σχεδίασε την αποστολή»
Τελικά ποιος σχεδίασε αυτή την αποστολή; Πώς σχεδιάζεις μια αποστολή που εγγράφως δεν υπάρχει; Όλα έγιναν προφορικά.
Πουθενά δεν υπάρχει η υπογραφή του τότε Α/ΓΕΕΘΑ Κων/νου Φλώρου. Δεν τέθηκε ποτέ θέμα ευθυνών του, αποστρατεύθηκε ως Επίτιμος Α/ ΓΕΕΘΑ και σήμερα απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα και συγκεκριμένα στον όμιλο ΑΝΤ1. Συχνά, δε, εμφανίζεται ως αναλυτής στο δελτίο ειδήσεων του τηλεοπτικού σταθμού.
Όπως και ο τότε Επικεφαλής του Α΄ Κλάδου (Επιχειρήσεις) Προκόπης Μαυραγάνης ο οποίος αποστρατεύτηκε κανονικά φέτος.
Ο επικεφαλής της αποστολής Συνταγματάρχης Θεοφάνης Δημάκος, υπηρετεί ακόμη. Θα μπορούσε να είχε ματαιώσει την αποστολή με τόσα θέματα ασφαλείας που είχαν προκύψει. Δεν το έκανε, είτε με δική του απόφαση, είτε με διαταγή από την Αθήνα.
Ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδας στη Βεγγάζη Σταύρος Βενιζέλος μετατέθηκε στην Αυστραλία.
Στο αρχείο
Η υπόθεση σε ό,τι αφορά στο ΥΠΕΞ και τις ευθύνες του, μπήκε ήδη στο αρχείο. Μετά απ΄ όλα αυτά, μαντέψτε που κατέληξε το πόρισμα της ΕΔΕ του ΓΕΕΘΑ, όπου έχουν κατατεθεί όλα όσα διαβάσατε:
«Δεν προκύπτει οποιουδήποτε βαθμού και εύρους πειθαρχική ευθύνη σε βάρος οποιουδήποτε στελέχους υπηρετούντος στο ΓΕΕΘΑ ή σε έτερο Γενικό Επιτελείο».
Μένει να διαπιστώσουμε αν το «έχω εμπιστοσύνη στην ελληνική δκαιοσύνη» θα επιβεβαιωθεί τουλάχιστον στην περίπτωση της Λιβύης
Η ιταλική μη κυβερνητική οργάνωση Mediterranea ζήτησε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) να αρχίσει να διενεργεί έρευνα σε βάρος του υπουργού Εσωτερικών της Ιταλίας, του Ματέο Πιαντεντόσι, για παραβιάσεις των Συμβάσεων της Γενεύης για τους πρόσφυγες, για χιλιάδες επαναπροωθήσεις στη Λιβύη.
Ο κ. Πιαντεντόσι, μέλος της ακροδεξιάς κυβέρνησης υπό την πρωθυπουργό Τζόρτζα Μελόνι, έκανε προχθές Πέμπτη στο X ανάρτηση που, σύμφωνα με τη ΜΚΟ, αποδεικνύει ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
«16.220 μετανάστες που κατευθύνονταν στις ευρωπαϊκές ακτές αναχαιτίστηκαν στη θάλασσα και επαναπροωθήθηκαν σώοι στη Λιβύη από τον Ιανουάριο», έγραψε ο κ. Πιαντεντόσι.
Ο αριθμός αυτός «αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας της Ιταλίας με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης μεταναστών για την καταπολέμηση των διακινητών ανθρώπων και των θανάτων στη θάλασσα», πρόσθεσε.
Η Λιβύη δεν είναι ασφαλής χώρα, γεγονός που «έχουν επαληθεύσει οι πιο σημαντικοί διεθνείς οργανισμοί και τα Ηνωμένα Έθνη», τόνισε η Mediterranea σε ανακοίνωσή της, κρίνοντας πως η επαναπροώθηση ανθρώπων εκεί παρά τη θέλησή τους είναι, κατά συνέπεια, «πολύ σοβαρό έγκλημα».
Η συνεργασία «στις δραστηριότητες απέλασης προσφύγων και εκτοπισμένων προς τη χώρα αυτή αποτελεί παραβίαση της Σύμβασης της Γενεύης για τους Πρόσφυγες και της Σύμβασης του Αμβούργου για τη διάσωση στη θάλασσα», επέμεινε η οργάνωση, καλώντας να διενεργηθεί «ανεξάρτητη έρευνα» από το ΔΠΔ.
Βυθισμένη στο χάος και στους διχασμούς μετά την ανατροπή και τον θάνατο του Μουάμαρ Καντάφι το 2011, η Λιβύη έχει μετατραπεί σε βασικό κόμβο διέλευσης μεταναστών που φεύγουν για να σωθούν από τους πολέμους και την αστάθεια σε άλλα κράτη της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Από το 2017, η Ιταλία και η διεθνώς αναγνωρισμένη λιβυκή κυβέρνηση στην Τρίπολη συνεργάζονται στο πλαίσιο αμφιλεγόμενης διμερούς συμφωνίας για τους μετανάστες, που έλαβε πράσινο φως της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συμφωνία αυτή επιτρέπει τη βίαιη επαναπροώθηση χιλιάδων μεταναστών στη Λιβύη, όπου, σύμφωνα με οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πολλοί από αυτούς υφίστανται βασανιστήρια και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα κέντρα κράτησης.
Στο πλαίσιο της διμερούς συμφωνίας, η Ιταλία παρέχει εκπαίδευση και χρηματοδότηση στη λιβυκή ακτοφυλακή, ώστε να εμποδίζονται οι αναχωρήσεις μεταναστών και να επαναπροωθούνται στη Λιβύη όσοι βρίσκονται ήδη στη θάλασσα.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης κοινοποίησε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών την απόφαση του υπουργικού της συμβουλίου τόσο για τα 12 ναυτιλιακά μίλια χωρικών υδάτων όσο και για την ανακήρυξη μας συνορεύουσας ζώνης 24ων μιλίων προς το βορρά, δικαίωμά της που απορρέει από τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θαλάσσης, όπως προκύπτει από τα έγγραφα του ΟΗΕ.
Με τον τρόπο αυτό απαντά στην Αίγυπτο που με διάταγμα καθόρισε τα δυτικά όρια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Αιγύπτου, πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι για να ακυρώσει παράπλευρα προβλήματα που δημιουργούσε το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 στην αιγυπτιακή πλευρά.
Οι δύο χώρες διαφωνούν στην οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων τους και με την τελευταία επιστολή στον ΟΗΕ η Τρίπολη ουσιαστικά υποστηρίζει ότι αυτά βρίσκονται ανατολικότερα.
Η συνορεύουσα ζώνη των 24 ναυτικών μιλίων δεν παρέχει στο κράτος που την ανακηρύσσει κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά δίνει δικαιώματα ελέγχου σε ζητήματα που αφορούν την εμπορική κίνηση (τελωνειακά), την ασφάλεια ή τη μετανάστευση, όπως αναφέρει και η «Καθημερινή».
Αναμένεται η απάντηση της Αιγύπτου αλλά η απόφαση αυτή θέτει μπροστά σε νέα πραγματικότητα την Αθήνα για μια πιθανή επέκταση των χωρικών υδάτων νότια της Κρήτης κάτι το οποίο βρίσκει αντίθετη τόσο την Άγκυρα όσο και την Λιβύη αφού οι δύο χώρες υποστηρίζουν πως έχουν αντικείμενες ακτές.
Η Ελλάδα έχει επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο έως το Ακρωτήριο Ταίναρο (2020-21) χωρίς να έχει ανακηρύξει στην ίδια περιοχή συνορεύουσα ζώνη. Η επέκταση δεν έχει συμπεριλάβει την Κρήτη ούτε βέβαια το Αιγαίο αφού ισχύει το Casus Belli της Άγκυρας.
Υπενθυμίζεται επίσης πως κατά την πρόσφατη υπογραφή της Ελληνοτουρκικής Διακήρυξης των Αθηνών «Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.»
Είναι απορίας άξιο αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει στην ουσία δεσμευθεί να μην προχωρήσει σε κάποια κίνηση που αφορά τα χωρικά ύδατα και την συνορεύουσα ζώνη με βάση και τη Διακήρυξη των Αθηνών.
Δεκάδες άτομα έχασαν τη ζωή τους από το νέο ναυάγιο με πλεούμενο να ανατρέπεται στη Μεσόγειο ανάμεσα στη Λιβύη και την Ιταλία.
Όπως γράφει η ιταλική εφημερίδα La Repubblica, το πλεούμενο στο οποίο φέρονται να επέβαιναν 86 άτομα ανετράπη στα ανοικτά της Λιβύης. O Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης επιβεβαίωσε την είδηση, προσθέτοντας ότι το πλεούμενο είχε αναχωρήσει από τη Ζουάρα της Λιβύης. Ο πρώτος συναγερμός, σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα, σήμανε από το Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης της Ρώμης πριν δυο ημέρες, μετά από σχετικό αίτημα της λιβυκής ακτοφυλακής.
Παράλληλα, δυο αεροσκάφη της Frontex φέρεται να πέταξαν πάνω από την περιοχή από την οποία είχε σημάνει ο συναγερμός, ενώ στο ίδιο σημείο βρισκόταν και το πλοίο Ocean Viking, τoυ δικτύου ανθρωπιστικών οργανώσεων SOS Mediterranée, το οποίο διέσωσε άλλους 25 μετανάστες που βρίσκονταν σε άλλο πλοιάριο.
Η La Repubblica γράφει ότι το πλήρωμα του Ocean Viking ήθελε να πάρει μέρος στις έρευνες για τον εντοπισμό του πλεούμενου, αλλά του δόθηκε εντολή να επιστρέψει άμεσα στην Ιταλία.
«Στο μεταξύ, η φουσκωτή λέμβος ανετράπη και οι 25 επιζώντες μεταφέρθηκαν πίσω στη Λιβύη με ρυμουλκό», εξηγεί η εφημερίδα της Ρώμης.
Μια εβδομάδα και πλέον μετά τις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν τη Ντέρνα, πόλη 100.000 κατοίκων στην ανατολική Λιβύη, εξαιτίας της καταιγίδας Δανιήλ, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε πως ο απολογισμός των θυμάτων έφθασε τους 11.300 νεκρούς.
Άλλοι περίπου 10.100 άνθρωποι συνεχίζουν να αγνοούνται στη Ντέρνα, σύμφωνα με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) των Ηνωμένων Εθνών.
Οι πλημμύρες στοίχισαν εξάλλου τη ζωή σε τουλάχιστον 170 ανθρώπους σε άλλες τοποθεσίες στην ανατολική Λιβύη, κατά τους αριθμούς του OCHA.
Εντοπίστηκαν εκατοντάδες νεκροί σε παραλία
Ομάδα διασωστών από τη Μάλτα βρήκε την Παρασκευή, εκατοντάδες πτώματα σε παραλία στην Ντέρνα της Λιβύης που επλήγη από πλημύρες, ανακοίνωσε η Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας της Μάλτας.
«Ήταν πιθανόν γύρω στα 400, αλλά είναι δύσκολο να πει κανείς», δήλωσε στην εφημερίδα Times of Malta ο Ναταλίνο Μπεζίνα, επικεφαλής της μαλτέζικης ομάδας.
Η Μάλτα ανέπτυξε την Τετάρτη ομάδα 72 διασωστών του στρατού και της υπηρεσίας πολιτικής προστασίας.
Η μακάβρια ανακάλυψη έγινε από μια τετραμελή ομάδα, η οποία βρήκε αρχικά επτά πτώματα, ανάμεσα στα οποία αυτά τριών παιδιών, σε σπηλιά δίπλα στη θάλασσα.
Τα πτώματα πιστεύεται ότι παρασύρθηκαν στη θάλασσα από την πλημμύρα που προκλήθηκε όταν σφοδρές βροχοπτώσεις από την καταιγίδα Ντάνιελ προκάλεσαν την κατάρρευση δύο φραγμάτων, με αποτέλεσμα τα νερά να σαρώσουν το ένα τέταρτο της παραλιακής πόλης.
Ο Μπεζίνα είπε στα μέσα ενημέρωσης της Μάλτας πως μια μικρή ομάδα της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας έφθασε στη σπηλιά, που η μισή ήταν καλυμμένη από το νερό, και βρήκε μέσα σ' αυτή πτώματα.
Καθώς συνέχιζαν την έρευνα, έφθασαν λιβυκές λέμβοι που αναζητούσαν επίσης θύματα και επιζώντες. Στη συνέχεια έφθασαν σ' ένα μικρό κόλπο που ήταν γεμάτος συντρίμμια και εκατοντάδες πτώματα.
Δύσκολες οι έρευνες
Άλλες λιβυκές και ξένες ομάδες έρευνας και διάσωσης ανακοινώνουν καθημερινά πως βρήκαν θύματα, όμως τις έρευνες δυσκολεύουν οι τόνοι λάσπης και συντριμμιών που κάλυψαν μέρος της πόλης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ομάδες είναι υποχρεωμένες να χρησιμοποιούν φτυάρια για να καθαρίσουν τα σημεία όπου επιχειρούν, προτού αναζητήσουν θύματα σε κατεστραμμένα κτίρια.
Την δουλειά των ομάδων έρευνας και διάσωσης παρεμποδίζει επίσης το πολιτικό χάος στο κράτος της βόρειας Αφρικής.
Μετά την εξέγερση, την ανατροπή του καθεστώτος και τον θάνατο του συνταγματάρχη Μουάμαρ Καντάφι το 2011, στη Λιβύη υπάρχουν δυο αντίπαλες κυβερνήσεις, μια στην Τρίπολη (δυτικά), που αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ και έχει επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αμπντελχαμίντ Ντμπάιμπα, η άλλη στην ανατολή, που συνδέεται με τον ισχυρό στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.
Οι αρχές λένε πως έχουν αρχίσει την περίπλοκη διαδικασία αναγνώρισης και καταγραφής των θυμάτων — πολλά από τα οποία θάφτηκαν βιαστικά τις πρώτες μέρες μετά την καταστροφή.
Εξάλλου, ο Οθμάν Αμπντελτζαλίλ διέψευσε τις πληροφορίες περί ενδεχόμενης εκκένωσης της πόλης, λέγοντας πως μόνο «ορισμένες ζώνες» μπορεί να παραμείνουν «απομονωμένες», για να διευκολυνθεί το έργο των σωστικών συνεργείων.
Πρόσθεσε πως οι υπηρεσίες του, σε συντονισμό με τον ΠΟΥ, θα «εντείνει τις προσπάθειες στο πεδίο της κοινωνικής και ψυχολογικής βοήθειας».
Συλλέγονται και αναλύονται καθημερινά δείγματα νερού για να αποφευχθούν ενδεχόμενες μολύνσεις και ο κίνδυνος να ξεσπάσουν επιδημίες, πρόσθεσε ο υπουργός, παροτρύνοντας τους κατοίκους να μη χρησιμοποιούν νερό από πηγάδια.
Η διεθνής κινητοποίηση συνεχίζεται. Αεροσκάφη με βοήθεια συνεχίζουν να προσγειώνονται στο αεροδρόμιο Μπενίνα της Βεγγάλης, μεγάλης πόλης της Κυρηναϊκής, όπου φθάνουν επίσης ομάδες έρευνας, διάσωσης και αρωγής διεθνών οργανισμών και κρατών.
Δεν υπάρχουν λόγια για να περιγράψουν τον όλεθρο στη Λιβύη από το φονικό πέρασμα του κυκλώνα Daniel. Οι επιβεβαιωμένοι νεκροί φτάνουν τις 5,5 χιλιάδες, αλλά ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα. Η θάλασσα ξεβράζει συνεχώς νεκρούς και οι αρχές έχουν στήσει επιχείρηση για να τους περισυλλέξουν. Απευθύνουν μάλιστα δραματική έκκληση για διεθνή βοήθεια, λόγω της απειρίας τους στη διαχείριση μιας τέτοιας καταστροφής.
Διασώστες και κάτοικοι στην Ντέρνα της Λιβύης ανασύρουν πτώματα τα οποία τοποθετούν σε ομαδικούς τάφους. Η κατάσταση από τους απεσταλμένους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών περιγράφεται ως καταστροφή πέρα από κάθε λογική. Σύμφωνα με τον Ερυθρό Σταυρό πάνω από 10.000 άνθρωποι αγνοούνται όταν τα δύο φράγματα έσπασαν, ενώ τουλάχιστον 30.000 έχουν εκτοπιστεί.
Οι αρχές αναφέρουν ότι τα περισσότερα από τα θύματα παρασύρθηκαν στη θάλασσα. Οι κάτοικοι πιάστηκαν στον ύπνο. Καταγγέλλουν ότι οι αρχές δεν τους είχαν προειδοποιήσει για την έλευση της σφοδρής κακοκαιρίας.
Η εικόνα της Ντέρνα πριν και μετά το χτύπημα της κακοκαιρίας συγκλονίζει. Οι δρόμοι έχουν κοπεί στη μέση και τα συνεργεία διάσωσης δυσκολεύονται να φτάσουν στις πληγείσες περιοχές.
Οι δορυφορικές εικόνες αποτυπώνουν το μέγεθος της καταστροφής καθώς δείχνουν πώς ήταν η πόλη πριν από το πέρασμα του Ντάνιελ και πώς μετά.
Στα αίτια της απίστευτης καταστροφής στη Λιβύη εστίασε η επικεφαλής των διεθνών ειδήσεων της ΕΡΤ, Άννα Παπασωτηρίου.
Όπως είπε η Ντέρνα είναι το σημείο μηδέν του ολέθρου αυτού. Έπεσαν περισσότερα από 30 εκατομμύρια κυβικά μέτρα βροχής ενώ έσπασαν τα δύο φράγματα που βρίσκονται στα «νώτα» της το πρώτο σε απόσταση 12χλμ. από το κέντρο και το δεύτερο στο νοτιότερο άκρο της, με αποτέλεσμα τόνοι λασπόνερων να εισβάλουν με ορμή στην παραθαλάσσια πόλη των 100.000 κατοίκων και να καταστραφεί το 25% αυτής.
Ακόμα μίλησε για κακοσυντηρημένες υποδομές και απουσία σύγχρονων αντιπλημμυρικών έργων, είπε ότι αγνοήθηκε η προειδοποίηση της ΕΜΥ της Λιβύης 72 ώρες πριν για ακραία καιρικά φαινόμενα ενώ η πρώτη βοήθεια άρχισε να φτάνει 36 ώρες μετά με μεγάλη δυσκολία γιατί το οδικό δίκτυο έχει καταστραφεί .
Ωστόσο, οι τοπικές αρχές και ο Ερυθρός Σταυρός εκφράζουν φόβους ότι ο τελικός απολογισμός θα είναι πολύ μεγαλύτερος.
Ο Ουσάμα Άλι, εκπρόσωπος της «Υπηρεσίας Διάσωσης και Επειγόντων» που εξαρτάται από τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, είπε ότι μόνο στην Ντέρνα οι καταρρακτώδεις βροχές και οι πλημμύρες που προκλήθηκαν από τον Daniel είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους «περισσότεροι από 2.300 άνθρωποι» και «7.000 να τραυματιστούν. Οι αγνοούμενοι ξεπερνούν τις 5.000».
«Σε άλλες πόλεις και κοινότητες της ανατολικής Λιβύης σκοτώθηκαν τουλάχιστον 65 άνθρωποι», πρόσθεσε.
Τεράστια κύματα λάσπης κατέστρεψαν γέφυρες και παρέσυραν κτίρια, μαζί με τους ενοίκους τους.
Αξιωματούχοι της αντίπαλης κυβέρνησης, που εδρεύει στα ανατολικά, έκαναν λόγο για «χιλιάδες» νεκρούς στη Ντέρνα, μια πόλη 100.000 κατοίκων. Ο Ερυθρός Σταυρός είπε ότι ο απολογισμός θα είναι «τεράστιος».
Σύμφωνα με αυτές τις πηγές, τα δύο κυριότερα φράγματα στον μικρό ποταμό Ουάντι Ντέρνα υποχώρησαν τη νύχτα της Κυριακής με την Δευτέρα, με αποτέλεσμα τεράστια κύματα λάσπης να καταστρέψουν γέφυρες και να παρασύρουν κτίρια, μαζί με τους ενοίκους τους, στις δύο όχθες του ποταμού που εκβάλλει στη Μεσόγειο.
Νεκροί τρεις εθελοντές της Ερυθράς Ημισελήνου
Νωρίτερα, ένα στέλεχος της Διεθνούς Ομοσπονδίας του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου είπε ότι ο αριθμός των νεκρών είναι «τεράστιος», θα μπορούσε να ανέλθει σε «χιλιάδες» καθώς οι αγνοούμενοι φτάνουν τις 10.000.
«Οι ανθρωπιστικές ανάγκες ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητες της Ερυθράς Ημισελήνου της Λιβύης, ακόμη και τις δυνατότητες της κυβέρνησης», είπε ο Τάμερ Ραμαντάν, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη.
Τρείς εθελοντές της Ερυθράς Ημισελήνου σκοτώθηκαν στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τους πλημμυροπαθείς.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εσωτερικών της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης είπε ότι στην Ντέρνα σκοτώθηκαν «περισσότεροι από 5.200 άνθρωποι». Ο υπουργός Υγείας Οτμάν Αμπντελτζαλίλ εξέφρασε τον φόβο ότι τα θύματα θα είναι τουλάχιστον 10.000, εξηγώντας ότι σε πολλές συνοικίες ακόμη δεν υπάρχει πρόσβαση.
Τα ερασιτεχνικά βίντεο που τράβηξαν κάτοικοι και αναρτήθηκαν στα social media δίνουν μια εικόνα Αποκάλυψης… Δρόμοι κόπηκαν στη μέση ενώ το έδαφος υποχώρησε. Οι διασώστες δυσκολεύονται να φτάσουν στους εγκλωβισμένους, οι οποίοι, με αυτοσχέδια μέσα, ανασύρουν πτώματα και βγάζουν επιζώντες που κινδυνεύουν να πνιγούν.
Η Ντέρνα και άλλες πόλεις έχουν αποκλειστεί από τον υπόλοιπο κόσμο, παρά τις προσπάθειες των αρχών να αποκαταστήσουν την τηλεφωνική σύνδεση και το Ίντερνετ.
Αυτή είναι η χειρότερη φυσική καταστροφή που έχει πλήξει ποτέ την Κυρηναϊκή, μετά το μεγάλο σεισμό του 1963 στην πόλη Αλ Μαρτζ.
Δρόμοι κόπηκαν στη μέση και το έδαφος υποχώρησε
Από τις φωτογραφίες που αναπαράγονται περισσότερο από τα Μέσα Ενημέρωσης, ορισμένες δείχνουν δεκάδες πτώματα, τυλιγμένα σε κουβέρτες ή σεντόνια, στην κεντρική πλατεία της Ντέρνα, κάτω από δέντρα. Στους δρόμους έχουν σχηματιστεί λοφίσκοι από λάσπη, στις προσόψεις των κτιρίων έχουν σπάσει όλα τα τζάμια, πολλά αυτοκίνητα παρασύρθηκαν από τα νερά και ανατράπηκαν.
Χώρες στέλνουν ανθρωπιστική βοήθεια και διασώστες
Αυτοκινητοπομπές με είδη πρώτης ανάγκης οδεύουν από την Τριπολίτιδα στην Ντέρνα. Η κυβέρνηση του Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά ανακοίνωσε ότι στέλνει επίσης δύο ειδικά αεροσκάφη-ασθενοφόρα και ένα ελικόπτερο, 87 γιατρούς, μια ομάδα διασωστών με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους και τεχνικούς της Εθνικής Εταιρείας Ηλεκτρισμού που θα αναλάβουν να αποκαταστήσουν την ηλεκτροδότηση.
Ομάδες διασωστών που στάλθηκαν από την Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έφτασαν επίσης στην ανατολική Λιβύη.
Η Αλγερία ανακοίνωσε ότι θα στείλει τρόφιμα και ιατροφαρμακευτικό υλικό, σκηνές και ρουχισμό για τους πληγέντες, με οκτώ στρατιωτικά αεροσκάφη. Η Αίγυπτος και η Ιταλία ανακοίνωσαν επίσης την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση «παρακολουθεί στενά την κατάσταση και είναι έτοιμη να παράσχει βοήθεια», ανέφερε από την πλευρά του ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ.
Τουλάχιστον 27 άνθρωποι αναφέρθηκαν νεκροί τη Δευτέρα από τις πλημμύρες που εκδηλώθηκαν το Σαββατοκύριακο στην ανατολική Λιβύη, όπου έκανε την εμφάνισή της η κακοκαιρία Daniel,που τις προηγούμενες ημέρες έπληξε την Ελλάδα και κυρίως τη Θεσσαλία.
Ωστόσο, αν και επίσημα αναφέρονται 27 νεκροί, ο πρωθυπουργός Οσάμα Χαμάντ της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό al-Masar ότι υπάρχουν φόβοι για τουλάχιστον 2.000 νεκρούςστην ανατολική πόλη Ντέρνα. Την ίδια ώρα, χιλιάδες άλλοι φέρονται ως αγνοούμενοι. Σύμφωνα με τον Χαμάντ, οι πλημμύρες έχουν παρασύρει ολόκληρες γειτονιές στην Ντέρνα, η οποία έχει κηρυχθεί ως ζώνη καταστροφής.
Νωρίτερα, ο υπουργός Υγείας της κυβέρνησης της ανατολικής Λιβύης, μιλώντας τηλεφωνικά στο δορυφορικό ειδησεογραφικό κανάλι Al-Arabiya έκανε λόγο για 27 νεκρούς. Σύμφωνα με τον υπουργό, ο απολογισμός δεν περιλαμβάνει την Ντέρνα, όπου η κατάσταση ήταν ασαφής.
Από τους ήδη καταγεγραμμένους νεκρούς, οι 12 προέρχονται από την πόλη Μπαϊντά, άλλοι 7 αναφέρθηκαν στην παράκτια πόλη Σούσα και άλλοι ε7 στις πόλεις Σαχάτ και Ομάρ αλ-Μοχτάρ.
Στον χάρτη φαίνονται το ελληνικό C-130 στην Βεγγάζη και το ιταλικό στο Αλ Αμπράκ.
