«Βγήκαν τα μαχαίρια», έγραφε χθες το Politico, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο «αρχίζει να εξετάζει τη διαχείριση της πανδημίας του νέου κορονοϊού». Χωρίς να μπορεί να προκαθοριστεί αν και πότε θα γίνει αποδεκτό το αίτημα κομμάτων της αντιπολίτευσης, δεκάδων επιστημόνων και γιατρών για διεξαγωγή δημόσιας έρευνας ως προς τα πεπραγμένα και μη της κυβέρνησης του Μπόρις Τζόνσον, όλο και περισσότερο μέλη της βρετανικής επιστημονικής κοινότητας οξύνουν την κριτική τους για τους ολέθριους κυβερνητικούς χειρισμούς που έχουν φέρει τη χώρα να θρηνεί σχεδόν 52.000 νεκρούς από Covid-19, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία στα οποία συγκαταλέγονται και οι έμμεσοι θάνατοι από τον ιό.
Το υπουργείο Υγείας εξακολουθεί παραπλανητικά να τους εξαιρεί από τη δική του καταμέτρηση, που έφτανε χθες στα 41.279 θύματα. «Αν είχαμε επιβάλει μέτρα αποκλεισμού μία εβδομάδα νωρίτερα, θα είχαμε μειώσει τον απολογισμό νεκρών τουλάχιστον κατά το ήμισυ» ήταν η δήλωση-βόμβα του καθηγητή Νιλ Φέργκιουσον στην επιστημονική επιτροπή της Βουλής των Κοινοτήτων την Τετάρτη, που ήρθε να επισφραγίσει τη σοβούσα αλλά κλιμακούμενη διαμάχη μεταξύ επιστημόνων και κυβέρνησης.
Εχοντας ήδη ξεκινήσει το επικοινωνιακό παιχνίδι των αλληλοκατηγοριών, οι κυβερνώντες Τόρις αποπειρώνται να υποβαθμίσουν τις βαρύτατες ευθύνες τους και να τις μεταθέσουν στις υγειονομικές συστάσεις που λαμβάνουν από τους ειδικούς. «Πήραμε τις αποφάσεις υπό την καθοδήγηση της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Ομάδας της κυβέρνησης για Εκτακτες Ανάγκες (SAGE) –συμπεριλαμβανομένου του καθηγητή Φέργκιουσον–, οι οποίες νομίζαμε πως ήταν σωστές γι’ αυτή τη χώρα» υπογράμμισε αιχμηρά ο Τζόνσον.
Ζοφερά μοντέλα
Θυμίζουμε πως τα ζοφερά επιδημιολογικά μοντέλα του Φέργκιουσον και της ομάδας του στο Imperial College του Λονδίνου αποτέλεσαν το καμπανάκι για να θορυβηθεί επιτέλους η κυβέρνηση και να επιβάλει λοκντάουν, με τραγική όμως καθυστέρηση. Ο καθηγητής παραιτήθηκε από τη SAGE όταν αποκαλύφθηκε πως παραβίασε τα μέτρα αποκλεισμού, δίνοντας πάτημα στους κυβερνώντες να αμφισβητούν εμμέσως πλην σαφώς τις επιστημονικές του κρίσεις.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός, που δεν έχει δεσμευτεί για διενέργεια επίσημης έρευνας, επαναλαμβάνει την επωδό πως θα έρθει η ώρα «να διδαχτούμε από τα μαθήματα» της κρίσης, όταν αυτή τελειώσει. Δηλαδή, ζήσε Μάη μου…
Οσο για την αξιολόγηση των χειρισμών της κυβέρνησης, επιμένει προσχηματικά ότι είναι «πρώιμη», δηλώνοντας μάλιστα «πολύ περήφανος» για την ανταπόκριση έναντι της πανδημίας! Ακόμα και κορυφαίοι κυβερνητικοί επιστημονικοί σύμβουλοι ωστόσο, όπως ο καθηγητής Κρις Γουίτι, αφήνουν σαφείς υπόνοιες πως η κατάσταση θα μπορούσε να έχει εξελιχθεί πολύ καλύτερα.
«Νομίζω πως υπάρχει μια μακρά λίστα πραγμάτων που χρειάζεται να εξετάσουμε πολύ σοβαρά» απάντησε ο Γουίτι την Τετάρτη, όταν ρωτήθηκε αν μετανιώνει για τη διαχείριση της κρίσης στον απόηχο της δήλωσης Φέργκιουσον. Κυβέρνηση και αξιωματούχοι άλλωστε είναι πιθανό να βρεθούν αντιμέτωποι με προσφυγές στα δικαστήρια από συγγενείς θυμάτων, τα οποία π.χ. πέθαναν σε γηροκομεία –όπου η αβελτηρία προκάλεσε χιλιάδες αποτρέψιμους θανάτους– ή ανήκαν στο υγειονομικό προσωπικό που στερήθηκε τα απαιτούμενα μέσα αυτοπροστασίας.
Αβέβαιες απαντήσεις
Σε ό,τι αφορά πάντως τη διεξαγωγή επίσημης έρευνας (ενδεχομένως με επικεφαλής δικαστή), χθεσινό άρθρο γνώμης του δικηγόρου Ντάνιελ Ματσόβερ στους Times τονίζει πως δεν είναι διόλου «αναπόφευκτη», όπως πολλοί ευελπιστούν, με κίνδυνο ο βρετανικός λαός να μη λάβει ποτέ τις απαντήσεις που δικαιούται: «Ενώ είναι απεγνωσμένα αναγκαία μια δημόσια έρευνα, υπάρχουν ανησυχητικά σημάδια πως δεν θα πραγματοποιηθεί ή πως δεν θα έχει την ευρεία δικαιοδοσία που χρειάζεται ώστε να εξακριβώσει τα γεγονότα σχετικά με την κυβερνητική διαχείριση της πανδημίας.
»Το πρόβλημα για όποιον αναζητά την αλήθεια ως προς το πώς το Ηνωμένο Βασίλειο κατάντησε να έχει έναν από τους χειρότερους απολογισμούς νεκρών στον κόσμο είναι ότι, υπό τον Νόμο για τις Ερευνες του 2005, μόνο η κυβέρνηση μπορεί να δώσει το εναρκτήριο λάκτισμα, αλλά ίσως έχει πολλά να χάσει κάνοντάς το».