Πλήρη διάσταση απόψεων μεταξύ κομμάτων, τοπικών φορέων και κινημάτων επέφερε η απόφαση του ΚΑΣ να αποσπαστούν οι αρχαιότητες από τον σταθμό Βενιζέλου του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Από τη μια πλευρά συντάσσονται όσοι επιδοκιμάζουν την παραπάνω απόφαση. Σε αυτούς συγκαταλέγονται υπουργοί, στελέχη της Νέας Δημοκρατίας και τοπικοί φορείς, οι οποίοι επιχειρούν να πείσουν πως η επιλογή αυτή είναι η καλύτερη, καθώς και πως η προηγούμενη λύση δεν μπορεί να εφαρμοστεί διότι…. κινδυνεύουν οι αρχαιότητες που βρίσκονται κάτω από τα ανεπανάληπτα βυζαντινά ευρήματα που έχουν αποκαλυφθεί!
Από την άλλη μεριά βρίσκονται όσοι είναι κάθετα αντίθετοι με την ενέργεια αυτή, κάνοντας λόγο για «καταστροφή» και για «θλιβερή» απόφαση του ΚΑΣ. Πλέον αναμένεται να υπάρξουν σχετικές προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μια «μαύρη μέρα» στη Θεσσαλονίκη, καθώς και για ημέρα ντροπής όσον αφορά στις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Υπενθυμίζεται ότι η σχετική απόφαση ελήφθη με ψήφους 13 υπέρ, 2 κατά και ένα λευκό.
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, σε επιθετικό ύφος, ισχυρίστηκε πως η «δήθεν λύση» του 2017 είναι ανύπαρκτη, επικαλούμενη την απόφαση του ΚΑΣ. Σύμφωνα με την υπουργό, τα μέλη του ΚΑΣ «έκριναν ότι αυτή είναι η μόνη λογική και πραγματικά εφικτή λύση για την προστασία των αρχαιοτήτων και την κατασκευή του έργου του σταθμού Βενιζέλου. Με τον τρόπο αυτό λύνεται ένα χρόνιο πρόβλημα, τα αρχαία αποκαθίστανται στην ίδια θέση, στο ίδιο επίπεδο, στο σύνολο της τάξεως του 92% περίπου, ενώ επιπλέον χώροι διατίθενται για την έκθεση συμπληρωματικών θεμάτων».
Όπως συμπλήρωση η κ. Μενδώνη, το ΚΑΣ «άκουσε, στη μακρά αυτή συνεδρία του, περισσότερους από 30 επιστήμονες, ενδιαφερόμενους, ειδικούς, οι οποίοι εξέφρασαν την άποψή τους. Αυτό το οποίο προέκυψε, είναι ότι η δήθεν λύση του 2017 ήταν ανύπαρκτη. Τότε, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε για μη υπογεγραμμένα σχέδια, τα οποία δεν είχαν σφραγίδες, δεν είχαν το ονοματεπώνυμο των συντακτών τους. Επί της ουσίας, όπως ελέχθη και στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, η απόφαση του 2017 ήταν απολύτως έωλη».
«Είναι λοιπόν ντροπή για όσους υποστηρίζουν ότι το 2017 έδωσαν την ιδανική λύση για την προστασία των αρχαιοτήτων και για τη δήθεν εφικτότητα κατασκευής του σταθμού Βενιζέλου», κατέληξε η υπουργός.
Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας Πολιτισμού, Γιώργος Διδασκάλου, δήλωσε ότι «σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Αττικό Μετρό, σε περίπτωση που δεν είχε επιλεγεί η συγκεκριμένη λύση, ο σχεδιασμός για την ολοκλήρωση των εργασιών του Μετρό στη Θεσσαλονίκη, προβλεπόταν μετά το πέρας του 2026 και σε αυτή την περίπτωση, με πάρα πολλούς ενδοιασμούς και επιφυλάξεις για το τελικό χρονοδιάγραμμα του έργου, που θα είχε περαιτέρω παρατάσεις σε μακρύτερο ορίζοντα».
«Η απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για το μετρό της Θεσσαλονίκης πιστοποιεί με τον πιο οριστικό και αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι η λύση την οποία έχουμε επιλέξει επιτυγχάνει αυτό που όλοι θέλουμε: και μετρό και αρχαία. Και μάλιστα προστατεύει τα ευρήματα με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο» ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής.
«Οι πολίτες συμφωνούν, η αυτοδιοίκηση συμφωνεί, οι παραγωγικές τάξεις της πόλης συμφωνούν, οι υπεύθυνοι για το έργο συμφωνούν, τώρα συμφωνεί και το αρμόδιο αρχαιολογικό όργανο. Ας ακούσουμε και τους ειδικούς επιστήμονες λοιπόν. Είναι ώρα να αφήσουμε τις αντιπαραθέσεις που πλέον δεν έχουν κανένα νόημα, να πάψουμε να πολιτικοποιούμε το ζήτημα και να αφήσουμε τους ειδικούς να κάνουν τη δουλειά τους. Για να έχει ολοκληρωθεί επιτέλους το έργο μέχρι τον Απρίλιο του 2023», τόνισε επίσης ο υπουργός Μεταφορών.
Το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης πρέπει να «τρέξει» με ταχύτατους ρυθμούς και να υλοποιηθεί εντός του χρονοδιαγράμματος, δήλωσε ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, υπογραμμίζοντας ότι μετά τη συνεδρίαση του ΚΑΣ «δεν υπάρχουν πλέον άλλοθι και δικαιολογίες για κανέναν».
Ο κ. Καϊτεζίδης, ο οποίος συμμετείχε στην αντιπροσωπεία της τοπικής αυτοδιοίκησης που παρακολούθησε τη συνεδρίαση του ΚΑΣ για το σταθμό Βενιζέλου, σε δηλώσεις του υπογράμμισε ότι «δικαιώθηκαν» οι θέσεις του δήμου Θεσσαλονίκης και πλέον «ανοίγει ο δρόμος για να προχωρήσουν τα έργα, με τη μέθοδο της απόσπασης των αρχαιοτήτων και της επανατοποθέτησής τους».
Με την απόφαση του ΚΑΣ για το σταθμό Βενιζέλου του Μετρό κλείνει ένας κύκλος 6 ετών και η πόλη πρέπει και θα προχωρήσει ενωμένη, χωρίς διχασμούς για να υλοποιήσει όλες τις υποδομές που είναι αναγκαίες για να εξελιχθεί σε αυτό που της αξίζει, επισημαίνει σε γραπτή δήλωσή του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας.
«Σήμερα το πρωί, το ΚΑΣ, με ευρύτατη πλειοψηφία αποφάσισε να εγκρίνει την τεχνική μέθοδο ολοκλήρωσης του Σταθμού του Μετρό Θεσσαλονίκης στην οδό Βενιζέλου με απόσπαση, εκσκαφή και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων. Μέθοδος τεχνικά σίγουρη, με μικρότερο κόστος και συντομότερο χρόνο ολοκλήρωσης», αναφέρει ο κ. Ζέρβας και συνέχισε:
«Οι τόσο σημαντικές αρχαιότητες που βρέθηκαν στο σταθμό Βενιζέλου, θα επανατοποθετηθούν σε ποσοστό 92% στο φυσικό τους χώρο, θα είναι επισκέψιμες και θα αναδειχθούν όπως αρμόζει σε κάθε χώρα που σέβεται και τιμά την κληρονομιά της. Κλείνει ένας κύκλος 6 ετών που η πόλη ταλαιπωρήθηκε, το έργο καθυστέρησε και η κυκλοφορία επιβαρύνθηκε. Από το 2013 είχα ταχθεί υπέρ της συγκεκριμένης μεθόδου και εκτιμώ ότι εάν είχε ακολουθηθεί, σήμερα θα ήμασταν κοντά στην ολοκλήρωση του έργου».
Όσο για το χρονοδιάγραμμα του έργου, ο κ. Ζέρβας δήλωσε: «Η κυβέρνηση, η Αττικό Μετρό και ο ανάδοχος έχουν δεσμευτεί για παράδοση του έργου την άνοιξη του 2023».
Η αρχαιολόγος Μαρία Βλαζάκη, τέως γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, τόνισε πως «το μόνο που μπορώ να πω είναι ντροπή για το αποτέλεσμα». Παράλληλα, συνεχάρη για «τη θαρραλέα στάση τους, τους κατεξοχήν αρμόδιους για την προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων του Σταθμού:
- Τον Διευθυντή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης κ. Γιώργο Σκιαδαρέση και την αρχαιολόγο-ανασκαφέα του Σταθμού Βενιζέλου κ. Κρινώ Κωνσταντινίδη
- Την Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς κ. Πολυξένη Βελένη
- Την Διευθύντρια Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων κ. Ιουλία Παπαγεωργίου
- Τον Διευθυντή Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων κ. Δημοσθένη Σβολόπουλο
- Και βεβαίως τον καθηγητή κ. Βλάση Κουμούση, το μοναδικό μέλος του ΚΑΣ που είναι πολιτικός μηχανικός και δομοστατικός.»
Για απόφαση «χειραγωγούμενη» από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και «προαναγγελθείσα από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ», έκανε λόγο ο ΣΥΡΙΖΑ.
Τόνισε επίσης ότι η εν λόγω απόφαση «δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά... γιατί, μέσω του ΚΑΣ, το Υπουργείο Πολιτισμού χλεύασε και απαξίωσε, και έμπρακτα κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, την ελληνική επιστημονική κοινότητα, τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, τους ευαισθητοποιημένους πολίτες της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης».
Σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ, η απόφαση «αγνόησε ήδη ειλημμένες και τεκμηριωμένες αποφάσεις, εργασίες που είχαν ήδη ξεκινήσει, τις εκκλήσεις πανεπιστημιακών τμημάτων και διεθνών οργανισμών. Περιφρόνησε την ίδια την πόλη της Θεσσαλονίκης και τη μακραίωνη ιστορία της, αποφασίζοντας την καταστροφή ενός σημαντικού, σπάνιου, πολύτιμου μνημείου της. Υποθήκευσε το μέλλον της πόλης και την καθημερινότητα των πολιτών της. Όλα θυσιάστηκαν στο βωμό της προσωπικής και μικροπολιτικής εκδικητικότητας και των ιδιωτικών συμφερόντων».
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύθηκε ότι «δεν θα μείνουμε άπραγοι μπροστά σε αυτή την καταστροφή», τονίζοντας ότι «θα στηρίξουμε την επιστημονική κοινότητα και τους πολίτες της Θεσσαλονίκης σε κάθε τους ενέργεια που θα έχει στόχο να την αποτρέψει. Είμαστε και θα είμαστε παρόντες σε κάθε κοινωνική κινητοποίηση, σε κάθε νομική ή άλλη ενέργεια, σε κάθε προσπάθεια διεθνοποίησης του εγκλήματος που πρόκειται να συντελεστεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης, με ευθύνη εκείνων που μέχρι πρόσφατα πολιτεύονταν με όχημα τη φτηνή πατριδοκαπηλία και σήμερα δεν διστάζουν να διαγράψουν αιώνες πολιτισμού και ιστορίας».
Ως «θλιβερή» χαρακτήρισε την απόφαση του ΚΑΣ ο ο τέως δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, τονίζοντας ότι η Κίνηση Πολιτών για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς θα αποφασίσει για τις ενέργειες στις οποίες θα προχωρήσει.
«Εγώ το χρέος που είχα να κάνω ως δήμαρχος το έκανα και ήταν να διατηρηθούν τα αρχαία επί τόπου. Μ’ έχουν "στη μπούκα" από το 2013 και λένε πως "ο Μπουτάρης φταίει για όλα". Είναι γνωστό το "πακέτο" αυτών που εναντιώνονται στη λύση in situ» πρόσθεσε ο τέως δήμαρχος.
Χαρακτήρισε δε τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στη συνεδρίαση του ΚΑΣ «εξοργιστική», συμπληρώνοντας πως «ουσιαστικά νομιμοποιήθηκε μια ειλημμένη απόφαση». Υπογράμμισε δε πως ήταν τουλάχιστον «απαράδεκτο ότι δεν επετράπη η είσοδος στους εκπροσώπους της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης στην παρουσίαση της μελέτης από την Αττικό Μετρό».
Για το ενδεχόμενο προσφυγών ο κ.Μπουτάρης είπε πως οι αρχαιολόγοι σίγουρα θα προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και σημείωσε: «Εμείς ως Κίνηση Πολιτών θα αποφασίσουμε τις επόμενες ημέρες σε γενική συνέλευση».
Πηγή ΕΦΣΥΝ
