Στην Κωνσταντινούπολη καταφεύγουν όλο και περισσότεροι Σύροι που αντιμετωπίζουν το δίλημμα να επιστρέψουν στη χώρα τους μετά τον πόλεμο ή να πάνε στην Ευρώπη.
Στ' αριστερά κάθεται σιωπηλός ο 12χρονος Γιαμάν. Είναι ένθερμος υποστηρικτής της ποδοσφαιρικής ομάδας Ρεάλ Μαδρίτης. Έφυγε από τη Συρία και τώρα ζει με την οικογένειά του σε ένα υπόγειο στην Κωνσταντινούπολη, στη βορειοδυτική Τουρκία. Του λείπει η γενέτειρά του, Αλ Κισγουά, στα περίχωρα της Δαμασκού, και θέλει να επιστρέψει στην πατρίδα του μόλις τελειώσει ο πόλεμος. Όταν μεγαλώσει, θέλει να γίνει μαθηματικός.
Ο Γιανάλ, που είναι ένα χρόνο μικρότερος από τον αδελφό του κάθεται δεξιά. Του αρέσει να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής και οι ήρωες του είναι οι επιθετικοί παίκτες της Μπαρτσελόνα. Ονειρεύεται να φύγει από τη Συρία και την Τουρκία και να πάει σε μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Θέλει να γίνει δημοσιογράφος.
Ακόμα και μέσα σε μια οικογένεια, υπάρχουν εντάσεις και διαφωνίες για το αν θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους ή θα ακολουθήσουν νέους δρόμους. Στη μέση κάθεται ο πατέρας τους, Χασάν Νάσερ. «Αν φύγουμε, θα το κάνουμε με τα απαραίτητα έγγραφα», λέει ο Χασάν αμετάκλητα. «Πολλοί Σύροι εισέρχονται παράτυπα στην Ευρώπη, μέσω διακινητών αλλά αυτό είναι πολύ επικίνδυνο. Η οικογένειά μου δεν θα το κάνει. Αν πηγαίναμε στην Ευρώπη θα το κάναμε έχοντας τα κατάλληλα χαρτιά.
Ο Χασάν στριφογυρίζει στην πολυθρόνα προσπαθώντας να ανακουφίσει τον πόνο στην πλάτη του. Συμμετείχε στις πρώτες διαδηλώσεις που ξέσπασαν στη Συρία το Μάρτιο του 2011. Λίγο αργότερα, οι δυνάμεις ασφαλείας έφτασαν στο σπίτι και τον συνέλαβαν. Ο Χασάν πήδηξε από ένα παράθυρο στον τρίτο όροφο και τραυματίστηκε στην πλάτη. Ένα χρόνο αργότερα, κατάφερε να πάει στην Τουρκία μαζί με την οικογένειά του. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο, αν θα χρειαστεί να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. «Αν είχα την ευκαιρία να πάω στην Ευρώπη για να το κάνω, θα πήγαινα», λέει ο Χασάν. «Εύχομαι να μπορούσα να το κάνω.» Όμως ο Χασάν δηλώνει αμετάκλητα ότι η μεγαλύτερή του επιθυμία είναι να επιστρέψει στην πατρίδα του μόλις δοθεί ένα τέλος στην αιματοχυσία.
Χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες από όλο τον κόσμο έχουν καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη. Πολλοί έχουν φύγει από χώρες όπου μαίνονται συγκρούσεις, όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Σε αυτές τις χώρες έχει προστεθεί και η Συρία. Οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν γλιτώσει από τις βόμβες στη Συρία ζουν σε προσφυγικούς καταυλισμούς κατά μήκος των ελληνοτουρκικών συνόρων αλλά όλο και περισσότεροι κατευθύνονται προς την Κωνσταντινούπολη.
«Οι περισσότεροι Σύροι που έχουμε δει περιμένουν στην Κωνσταντινούπολη επειδή έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν κάτι τέτοιο», λέει ο Γκασάν Αμπού Τσαρ, συντονιστής του προγράμματος των MSF στην Κωνσταντινούπολη. «Οι περισσότεροι από αυτούς που περιθάλπουμε στο πρόγραμμα ψυχικής υγείας έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους προσπαθώντας να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Επικρατεί ένας φόβος ανάμεσά τους-κάτι που μοιάζει περισσότερο με παράνοια: φοβούνται να δώσουν πληροφορίες ή να μιλήσουν σε διεθνείς οργανισμούς ή στον τουρκικό πληθυσμό, γι’αυτό και έχουν κλειστεί στον εαυτό τους. Φοβούνται ότι μπορεί να αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους ή να απελαθούν από την Κωνσταντινούπολη».
Ο Χασάν δεν είναι σε θέση να εργαστεί λόγω του τραυματισμού του στην πλάτη. Οι γιατροί συζητούν εδώ και μήνες αν η χειρουργική επέμβαση σε έναν από τους σπονδύλους του μπορεί να έχει αποτέλεσμα. Εν τω μεταξύ, τα οικονομικά του στενεύουν. Πριν τον πόλεμο, ο Χασάν ήταν ιδιοκτήτης ενός μαγαζιού με ρούχα στη γενέτειρά του και σε πολύ καλή οικονομική κατάσταση. «Χάσαμε τα πάντα», λέει ο Χασάν. «Ξαφνικά δεν είχα καθόλου πελάτες, ούτε έναν. Στην περιοχή μου, στην αρχή της επανάστασης, ακόμα και αυτοί που το βιοτικό τους επίπεδο ήταν κάτω του μετρίου μπορούσαν τουλάχιστον να επιβιώσουν. Αργότερα όμως πολλοί από αυτούς έχασαν τα πάντα και αναγκάστηκαν να βασιστούν σε φιλανθρωπίες».
Ιστορίες όπως αυτή του Χασάν δείχνουν πώς οικογένειες που ήταν κάποτε σε καλή οικονομική κατάσταση τώρα περνάνε δύσκολες στιγμές. Ο Κεμάλ Ζόρι, ένας Σύρος Κούρδος, έχει δει επίσης την περιουσία του να χάνεται. Είχε ένα εστιατόριο στη Δαμασκό, και η οικογένεια ήταν οικονομικά εύπορη, παρόλο που ένιωθαν θύματα διακρίσεων ως μέλη της κουρδικής κοινότητας. «Νιώθαμε σαν τον τελευταίο τροχό της αμάξης», λέει. Παρόλο που ο Κεμάλ δεν υπέστη ο ίδιος βία, οι δυο γιοι του κλήθηκαν να συμμετάσχουν στον στρατό του Μπασάρ αλ Άσαντ, και τότε η οικογένεια αποφάσισε να δραπετεύσει. «Ποιον να πήγαιναν να πολεμήσουν;» ρωτά με έναν τόνο ειρωνείας.
Ο Κεμάλ παραδέχεται ότι του λείπει η ζωή πριν τον πόλεμο. Ένα από τα αδέρφια του παίζει λαούτο προσπαθώντας να τους εμψυχώσει όλους. Περιμένουν να έρθει η ώρα του δείπνου σε ένα ευρύχωρο διαμέρισμα στην περιοχή Κανάρια, στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης. Η οικογενειακή του κατάσταση δεν είναι απελπιστική, αλλά αντικατοπτρίζει την αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν πάρα πολλοί πρόσφυγες. «Δεν σκέφτομαι φύγω στην Ευρώπη», λέει ο Κεμάλ. «Θα μείνουμε εδώ. Δεν έχουμε άλλη επιλογή».
Aναδημοσίευση από: http://www.msf.gr/
