Ένα υδάτινο σύστημα ηλικίας 800.000 ετών, με νερό χαμηλής αλατότητας αποθηκευμένο σε ιζήματα κάτω από τον θαλάσσιο πυθμένα, αποκάλυψε διεθνής ερευνητική ομάδα στον Κορινθιακό Κόλπο. Σε μια εποχή που οι προκλήσεις από τα περιορισμένα αποθέματα νερού είναι πολλές, η χαρτογράφηση των υπόγειων υδάτων αποτελεί πολύτιμη πληροφορία για το μέλλον.

Οι ερευνητές από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα της Μάλτας και της Ιταλίας έθεσαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους τον Κορινθιακό Κόλπο, «μια από τις πιο καλά μελετημένες περιοχές της Μεσογείου όσον αφορά στην τεκτονική δραστηριότητα και την απόθεση των ιζημάτων», όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας, Σενάι Χοροζάλ (Senay Horozal).

Χάρτης του Κορινθιακού Κόλπου και των περιχώρων του Horozal et al, ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Πρόκειται για μια γεωλογικά ενεργή λεκάνη σχίσματος με υψηλό ρυθμό συσσώρευσης ιζημάτων που έχει βιώσει σημαντικές διακυμάνσεις στη στάθμη της θάλασσας τα τελευταία εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, στοιχεία που την καθιστούν ιδανικό φυσικό εργαστήριο για τη μελέτη του πώς σχηματίζονται και διατηρούνται τα παράκτια συστήματα υπόγειων υδάτων χαμηλής αλατότητας», προσθέτει.

Κατά τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Διεθνούς Ένωσης Υδρογεωλόγων «Hydrogeology Journal», η ομάδα εντόπισε και χαρτογράφησε παράκτια νερά χαμηλής αλατότητας αποθηκευμένα σε ιζήματα κάτω από τον Κορινθιακό Κόλπο. Όπως προέκυψε, οι μεγάλες πτώσεις της στάθμης της θάλασσας κατά τις παγετώδεις περιόδους επέτρεψαν στο νερό της βροχής και των ποταμών να διεισδύσει στα παράκτια και υποθαλάσσια ιζήματα και μέρος του να διατηρηθεί μέχρι σήμερα.

Το νερό χαμηλής αλατότητας εντοπίζεται σε βάθη από περίπου 20 έως 600-700 μέτρα κάτω από τον πυθμένα στην κεντρική λεκάνη του Κορινθιακού Κόλπου και από 15 έως 150 μέτρα κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας στην ανατολική περιοχή των Αλκυονίδων. Τα πλευρικά στρώματα ιζημάτων στη λεκάνη μπορούν να περιέχουν έως και περίπου 250 κυβικά χιλιόμετρα αυτού του υπόγειου νερού.

Τρισδιάστατη μοντελοποίηση της αλατότητας στην κεντρική περιοχή του Κόλπου. Horozal et al, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η ομάδα εφάρμοσε μια διεπιστημονική προσέγγιση συνδυάζοντας σεισμικά δεδομένα υψηλής ποιότητας, πυρήνες από γεωτρήσεις από προηγούμενα διεθνή προγράμματα, όπως την Αποστολή 381 του Διεθνούς Προγράμματος Ανακάλυψης Ωκεανών (IODP), στην οποία συμμετείχε μεταξύ άλλων το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, καθώς και υδρογεωλογική μοντελοποίηση, για να διερευνήσει την παρουσία και την κατανομή του παράκτιου νερού χαμηλής αλατότητας κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας και τις αλλαγές στην αλατότητα του νερού με την πάροδο του χρόνου. Αυτές οι μέθοδοι συνδυαστικά αποκαλύπτουν πού είναι πιο πιθανό να αποθηκεύεται το νερό και πώς έχει μετακινηθεί με την πάροδο του χρόνου.

Υπολογιστικές προσομοιώσεις των τελευταίων 800.000 ετών παρακολούθησαν τις αλλαγές στην αλατότητα του νερού μέσα στα ιζήματα με την πάροδο του χρόνου και επιβεβαιώνουν ότι το νερό αποτέθηκε εκεί κυρίως κατά τη διάρκεια των παγετώνων, οπότε η στάθμη της θάλασσας ήταν πολύ χαμηλότερη και μεγάλες περιοχές της υφαλοκρηπίδας ήταν εκτεθειμένες.

«Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων, το νερό της βροχής και το νερό των ποταμών μπορούσαν να διεισδύσουν στα ιζήματα και να αποθηκευτούν. Η παρουσία πλευρικά εκτεταμένων, χαμηλής διαπερατότητας ιζηματογενών στρωμάτων έχει βοηθήσει στη διατήρηση αυτών των υδάτινων σωμάτων για 800.000 χρόνια, τα οποία λειτουργούσαν ως δεξαμενές που τροφοδοτούνταν συνεχώς κατά την περίοδο που η στάθμη της θάλασσας ήταν χαμηλή. Παρόλο που το αποθηκευμένο γλυκό νερό δεν έχει παραμείνει πλήρως αμετάβλητο για 800.000 χρόνια, το σύστημα στο σύνολό του έχει σταθεροποιηθεί σε χαμηλή αλατότητα μακροπρόθεσμα αναμειγνυόμενο με το θαλασσινό νερό σε πολλαπλές ανόδους και πτώσεις της στάθμης της θάλασσας», υπογραμμίζει η κ. Χοροζάλ.

Η Ελλάδα, όπως και πολλές μεσογειακές χώρες, αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση στους υδάτινους πόρους, οπότε η χαρτογράφηση των σημείων, όπου υπάρχουν αυτά τα υπόγεια ύδατα και η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι γεωλογικές δομές τα προστατεύουν μπορεί να δώσει στην πολιτεία μια σαφέστερη εικόνα του υπεδάφους. Η Σενάι Χοροζάλ τονίζει ότι «στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και της αυξανόμενης ζήτησης για γλυκό νερό, η γνώση του πού βρίσκονται αυτά τα υδάτινα σώματα χαμηλής αλατότητας και πόσο νερό μπορεί να περιέχουν είναι κρίσιμη για τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές διαχείρισης των υδάτων». Ωστόσο, εφιστά την προσοχή ότι «οποιαδήποτε πιθανή αξιοποίηση θα πρέπει να προσεγγιστεί πολύ προσεκτικά, δεδομένης της περιβαλλοντικής ευαισθησίας των παράκτιων συστημάτων».

Ανακάλυψη που ρίχνει νέο φως στην αρχαία ποικιλομορφία του πλανήτη μας έγινε στις ΗΠΑ, όπου εντοπίστηκαν απολιθωμένα φύλλα ηλικίας 47 εκατομμυρίων ετών, τα οποία ανήκουν σε ένα μοναδικό φυτό με ασυνήθιστα άνθη και καρπούς.

Οι ερευνητές εντόπισαν για πρώτη φορά τα απολιθωμένα φύλλα του είδους Othniophyton elongatum, που μεταφράζεται σε «εξωγήινο φυτό» το 1969 στο Ρεινμπόου μια παλιά κοινότητα εξόρυξης που τώρα έχει μετατραπεί σε μια πόλη φάντασμα.

Μια νέα ανάλυση του απολιθώματος που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «Annals of Botany» αποκαλύπτει ότι τα απολιθωμένα φύλλα ηλικίας 47 εκατομμυρίων ετών ανήκουν σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα είδος φυτού με ασυνήθιστα άνθη και καρπούς. Αρχικά, οι ερευνητές αναγκάστηκαν να συμπεράνουν το είδος αυτού του φυτού απλώς κοιτάζοντας το σχήμα και τα σχέδια των φλεβών στα απολιθωμένα φύλλα χωρίς άνθη, φρούτα ή κλαδιά.

Σκέφτηκαν ότι μπορεί να είχε φύλλα με πολλαπλά μικρότερα φυλλαράκια και με βάση αυτό σκέφτηκαν ότι το εξαφανισμένο είδος μπορεί να ανήκε στην οικογένεια του τζίνσενγκ. Αλλά η τελευταία μελέτη, που αξιολογεί περισσότερα απολιθώματα του φυτού, διαπιστώνει ότι τα φύλλα, οι καρποί και τα άνθη που συνδέονται με το στέλεχος των απολιθωμάτων δεν έμοιαζαν σε τίποτα με αυτά των άλλων φυτών της οικογένειας του τζίνσενγκ.

Διαπίστωσαν ότι τα νέα απολιθώματα είχαν φύλλα άμεσα συνδεδεμένα με μίσχους, δίνοντας μια πολύ διαφορετική εικόνα για το πώς έμοιαζε κάποτε το φυτό. «Αυτό το απολίθωμα είναι σπάνιο να έχει το κλαδάκι με κολλημένους καρπούς και φύλλα. Συνήθως, αυτά βρίσκονται χωριστά. Τα δύο κλαδιά που βρήκαμε δείχνουν το ίδιο είδος φύλλου, αλλά δεν είναι σύνθετα. Είναι απλά, γεγονός που εξαλείφει την πιθανότητα να είναι οτιδήποτε σε αυτήν την οικογένεια» δήλωσε ο Δρ. Στίβεν Μάντσεστερ από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Φλόριντα, εκ των επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Στη μελέτη οι επιστήμονες ανέλυσαν τα φυσικά χαρακτηριστικά των παλαιών και νέων απολιθωμάτων και έψαξαν ανάμεσα στις περισσότερες από 400 διαφορετικές οικογένειες ανθοφόρων φυτών που ζουν σήμερα εάν μοιάζουν με οποιαδήποτε ζωντανή οικογένεια φυτών. Ωστόσο, δεν μπορούσαν να ταιριάξουν την περίεργη ποικιλία χαρακτηριστικών των απολιθωμάτων με κανένα από αυτά.

Όταν οι ερευνητές έψαξαν μεταξύ εξαφανισμένων οικογενειών βρέθηκαν ξανά με άδεια χέρια. Μέσω της μελέτης, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ένα πρόβλημα στη μελέτη των αρχαίων φυτικών απολιθωμάτων ειδικά των φυτών που έζησαν πριν από λιγότερα από 65 εκατομμύρια χρόνια.

Όταν τέτοια φυτά ταξινομούνται σε σύγχρονες οικογένειες, μπορεί να δημιουργήσει μια λανθασμένη εκτίμηση της βιοποικιλότητας στα αρχαία οικοσυστήματα, προειδοποιούν οι ερευνητές. «Υπάρχουν πολλά πράγματα για τα οποία έχουμε καλές αποδείξεις να βάλουμε σε μια σύγχρονη οικογένεια ή γένος αλλά δεν μπορείς πάντα να στριμώχνεις κάτι για να χωρέσει κάπου αν δεν ταιριάζει εκεί», είπε ο Δρ. Μάντσεστερ.

Οι απολιθωμένοι καρποί του εξαφανισμένου φυτού που αξιολογήθηκαν στη νέα μελέτη βοήθησαν να αποκλειστούν οικογένειες όπως τα χόρτα και οι μανόλιες. Ενώ τα λουλούδια φαινόταν να μοιάζουν με κάποιες σύγχρονες ομάδες, άλλα χαρακτηριστικά τα απέκλεισαν. Στη συνέχεια χρησιμοποιώντας ψηφιακό μικροσκόπιο και φωτισμό ενισχυμένο με υπολογιστή, οι ερευνητές μπορούσαν να βρουν μικρές νέες λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής ανατομίας του καρπού και των μικρών αναπτυσσόμενων σπόρων που είχαν χάσει κατά τη διάρκεια προηγούμενων παρατηρήσεων.

Ένα από αυτά τα νέα χαρακτηριστικά που εντοπίστηκαν στην τελευταία παρατήρηση είναι ο στήμονας – τα αρσενικά αναπαραγωγικά όργανα του λουλουδιού. Στα περισσότερα φυτά, μόλις γονιμοποιηθεί το άνθος, οι στήμονες αποσπώνται μαζί με τα πέταλα και τα υπόλοιπα μέρη του άνθους.

Εκείνο που βοήθησε τους ερευνητές να αποκλείσουν όλες τις σύγχρονες οικογένειες και μια μεταγενέστερη σύγκριση δεν βρήκε ταίριασμα ακόμη και σε γνωστές ομάδες εξαφανισμένων φυτών, είναι το γεγονός ότι το φυτό διατηρεί τους στήμονες τη στιγμή που έχει ώριμους καρπούς με σπόρους έτοιμους να διασκορπιστούν.

Η μελέτη επισημαίνει την έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το πόσο διαφορετικά ήταν τέτοια αρχαία οικοσυστήματα, λένε οι ερευνητές. «Είναι σημαντικό γιατί μας δίνει μια μικρή ιδέα για το πώς αυτοί οι οργανισμοί εξελίσσονταν και προσαρμόστηκαν σε διαφορετικά μέρη» λέει ο Τζούλιαν Κορέα Ναρβάεζ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η αρχαιολόγος Δρ. Αναστασία Κουμούση, διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαΐας, εντόπισε τη μοναδική προσωπογραφία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου,  το οποίο χρονολογείται στα μέσα του 15ου αιώνα.

Η προσωπογραφία βρέθηκε στο Καθολικό της Παλαιάς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας, μόλις 15 χλμ από το Αίγιο.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού: «στην τοιχογραφία απεικονίζεται η μορφή ενός ώριμου άνδρα που φέρει αυτοκρατορικά "διάσημα" (πολυτελή λώρο πάνω από τον ανοιχτόχρωμο σάκκο, διάλιθο στέμμα) και κρατά σταυροφόρο σκήπτρο. Ο χρυσοκέντητος πορφυρός του μανδύας διακοσμείται με μετάλλια, στα οποία εγγράφονται δικέφαλοι αετοί με στέμμα ανάμεσα στις κεφαλές τους, διακριτικό των μελών της οικογένειας των Παλαιολόγων. Η παρουσία των δικέφαλων αετών στο ένδυμα της μορφής, σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα insignia, αποτελούσαν ένα εικονογραφημένο μήνυμα που επέτρεπε στον θεατή να ταυτοποιήσει αδιαμφισβήτητα τον άντρα με αυτοκράτορα».

«Ο αυτοκράτορας που απεικονίζεται είναι ιστορικό πρόσωπο και ταυτίζεται με τον Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο, αδελφό των χορηγών της ανακαίνισης της Μονής, των δεσποτών Δημήτριο και Θωμά. Είναι η τελευταία χρονολογικά σωζόμενη προσωπογραφία αυτοκράτορα στη βυζαντινή μνημειακή ζωγραφική και το μοναδικό πορτρέτο του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, σύγχρονο με τη σύντομη βασιλεία του (6 Ιανουαρίου 1449-29 Μαΐου 1453). Ως πορτρέτο δεν είναι ιδεαλιστικό ή τυποποιημένο. Πρόκειται για αυθεντική προσωπογραφία, που αποδίδει με ακρίβεια τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του τελευταίου βυζαντινού αυτοκράτορα. Είναι μια μορφή γήινη, ένας ώριμος άντρας, με λεπτό πρόσωπο και εξατομικευμένα χαρακτηριστικά, που αποπνέει ηρεμία και ευγένεια.»

Στον Μυστρά απ' όπου πιθανότατα προερχόταν ο ζωγράφος που εικονογράφησε το δεύτερο στρώμα του Καθολικού, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος είχε ζήσει πέντε χρόνια ως δεσπότης, πριν στεφθεί αυτοκράτορας. Το αυτοκρατορικό πορτραίτο συνδέεται με τη γνωστή από τις γραπτές πηγές γενναιόδωρη χορηγία των αδελφών του στη μονή, μετά τη λήξη του πρώτου μεταξύ τους εμφυλίου πολέμου (1449-1450), που επιτεύχθηκε με τη «διαιτησία» του Κωνσταντίνου, όπως αναφέρει ο Λαόνικος Χαλκοκονδύλης.

Άγαλμα από λευκό μάρμαρο, το οποίο αποδίδει γυμνή ανδρική μορφή στον τύπο του Ερμή Ludovisi, εντοπίστηκε σε μικρή απόσταση από το Ηρώδειο.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση το υπουργείο Πολιτισμού, στο πλαίσιο επίβλεψης έργου τοποθέτησης δικτύου φυσικού αερίου, στη συμβολή των οδών Ερεχθείου και Ν. Καλλισπέρη, εντοπίστηκε εντός σκάμματος πλάτους ενός μόλις μέτρου, άγαλμα από λευκό μάρμαρο, το οποίο αποδίδει γυμνή ανδρική μορφή στον τύπο του Ερμή Ludovisi.

Το έργο ήταν τοποθετημένο εντός κατασκευής κτισμένης από ορθογώνιες πλίνθους και βρέθηκε σε αρκετά καλή κατάσταση.

Στην περιοχή αυτή, στα νότια της Ακρόπολης, κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους (1ος-5ος αιώνας μ.Χ.) είχαν οικοδομηθεί μερικές από τις πλέον περίλαμπες αστικές επαύλεις της Αθήνας. Αυτά τα οικοδομήματα, τεκμήρια μίας πόλης που αποτελούσε αντικείμενο θαυμασμού και προσέλκυσης ευκατάστατων καλλιεργημένων αστών, ήταν πλούσια διακοσμημένα με δάπεδα που έφεραν ψηφιδωτή διακόσμηση και γλυπτά, έργα των περίφημων νεοαττικών εργαστηρίων.

Το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, αφού ολοκλήρωσε την τεκμηρίωση του ευρήματος, μεριμνά για την ασφαλή μεταφορά του στα εργαστήρια συντήρησης, προκειμένου το έργο να λάβει την απαραίτητη φροντίδα.

Μια χαμένη πόλη των Μάγια η οποία βρισκόταν κρυμμένη στη ζούγκλα του Μεξικού, ανακαλύφθηκε τυχαία από έναν μεταπτυχιακό φοιτητή.

Η ανακάλυψη της πόλης – η οποία πήρε το όνομα Βαλεριάνα από τους επιστήμονες– έγινε τυχαία τυχαία χάρη στην τεχνολογία Lidar, η οποία χρησιμοποιεί λέιζερ για την χαρτογράφηση και την ανάλυση αρχαιολογικών τοπίων.

Ο υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Tulane, Λουκ Όλντ-Τόμας, εντόπισε δεδομένα LiDar που είχε συλλέξει το 2013 μια μεξικανική οργάνωση στο πλαίσιο ενός έργου παρακολούθησης δασών που ονομάζεται Alianza και το οποίο στοχεύει στη μείωση των εκπομπών από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών.

Πυραμίδες, γήπεδα, μονοπάτια που δυνέδεαν γειτονιές και αμφιθέατρα, αποτελούν τα ευρήματα της αρχαιολογικής ομάδας, σε κοντινή απόσταση από τη σύγχρονη πολιτεία Καμπέτσε. Η χαμένη πόλη, σύμφωνα με το CNN, εκτιμάται ότι φιλοξενούσε περίπου 30.000 έως 50.000 ανθρώπους. Όπως και άλλες μεγάλες πρωτεύουσες των Μάγια, η Βαλεριάνα διέθετε μια δεξαμενή, ένα γήπεδο, πυραμίδες, έναν φαρδύ δρόμο και πλατείες. Συνολικά, οι ερευνητές εντόπισαν 6.764 δομές στη Βαλεριάνα και σε άλλους κοντινούς αγροτικούς και αστικούς οικισμούς διαφόρων μεγεθών.

«Από τη μια σε εκπλήσσει. Το βλέπεις και εντυπωσιάζεσαι. Από την άλλη, επιβεβαιώνει αυτό που πίστευα», ανέφερε ο Λιουκ Ολντ-Τόμας, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και διδακτορικός φοιτητής στο τμήμα ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Tulane.

Το Καμπέτσε βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σχετικά καλά εξερευνημένες περιοχές – το βόρειο Γιουκατάν και τις νότιες πεδιάδες των Μάγια – αλλά οι αρχαιολόγοι το είχαν αγνοήσει, είπε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Μαρτσέλο Κανούτο, καθηγητής στο τμήμα ανθρωπολογίας του Tulane.

Στο βορρά, οι τοποθεσίες των Μάγια όπως το Chichén Itzá είναι ιδιαίτερα ορατές. «Είναι εύκολα αναγνωρίσιμες και προσβάσιμες», είπε ο Κανούτο. Για δεκαετίες, το Καμπέτσε δεν ήταν εύκολα προσβάσιμο. Ωστόσο, η νέα μελέτη και άλλες έρευνες που χρησιμοποιούν την τεχνολογία LiDAR έχουν αλλάξει τα δεδομένα.

«Αυτή είναι μια νέα εποχή για όλους μας, γιατί τώρα μπορούμε να δούμε εκεί που δεν μπορούσαμε να δούμε πριν», πρόσθεσε ο Κανούτο.

Οι νέες σαρώσεις LiDAR αναδεικνύουν επίσης τη σύνδεση μεταξύ των οικισμών των Μάγια και υποδηλώνουν την πολυπλοκότητα των πόλεών τους ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, εξήγησε ο Κάρλος Μοράλες-Αγκιλάρ, αρχαιολόγος και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Η έρευνά του για τους οικισμούς των Μάγια στη Γουατεμάλα συμφωνεί με τα νέα ευρήματα.

«Τα μοτίβα πυκνής εγκατάστασης δείχνουν ότι οι Μάγια ήταν ιδιαίτερα οργανωμένοι, με εκτεταμένα δίκτυα δρόμων ή πεζοδρομίων, κατοικημένες περιοχές και αμυντικές κατασκευές», είπε ο αρχαιολόγος. Η μελέτη δείχνει περαιτέρω ότι οι Μάγια προσάρμοσαν τις υποδομές τους ώστε να ταιριάζουν με το φυσικό τοπίο.

«Αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν την παραδοσιακή άποψη ότι οι πόλεις των Μάγια – συμπεριλαμβανομένης της ενδοχώρας τους – ήταν απομονωμένες πόλεις-κράτη ή περιφερειακά βασίλεια», είπε ο Μοράλες. Αντίθετα, αποκαλύπτουν «ένα τεράστιο, διασυνδεδεμένο δίκτυο αστικών και αγροτικών περιοχών που εκτείνεται σε όλη την επικράτειά τους σε όλη την ιστορία τους».

Η επανάσταση με την τεχνολογία LiDAR
Καθώς οι σαρώσεις του LiDAR αποκαλύπτουν περισσότερες από αυτές τις κρυμμένες πόλεις, τα δεδομένα θα αναδιαμορφώσουν τις προηγούμενες ερμηνείες της κλίμακας και της ποικιλομορφίας των οικισμών των Μάγια, σύμφωνα με τους ερευνητές.

«Η ανάλυση LiDAR έχει ωθήσει τις μελέτες αστικοποίησης και προτύπων οικισμών προς τα εμπρός με άνευ προηγουμένου τρόπους. Κάποιοι το αποκαλούν ακόμη και την επανάσταση του LiDAR», είπε ο Τομάς Γκαλαρέτα Σερβέρα, επίκουρος καθηγητής ανθρωπολογίας και λατινοαμερικανικών σπουδών στο Kenyon College στο Οχάιο, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

«Οι αρχαιολόγοι έχουν τώρα ένα νέο πλαίσιο για να ερευνήσουν πώς αυτοί οι αρχαίοι άνθρωποι προσαρμόστηκαν και ευδοκίμησαν στο περιβάλλον τους για χιλιάδες χρόνια. Και αυτό είναι πολύ συναρπαστικό!» είπε. 

Μια σπάνια «λίμνη θανάτου» ανακαλύφθηκε στον πυθμένα της Ερυθράς Θάλασσας και μπορεί να προσφέρει στοιχεία για τη ζωή σε άλλους πλανήτες.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι συνάντησαν τις λίμνες άλμης, οι οποίες βρίσκονται περισσότερο από ένα μίλι κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ έκαναν εξερεύνηση στον Κόλπο της Άκαμπα.

«Κάθε ζώο που περιπλανιέται μέσα στην άλμη ακινητοποιείται ή σκοτώνεται αμέσως»

Οι αλμυρές υποθαλάσσιες λίμνες αποτελούν ένα από τα πιο ακραία περιβάλλοντα στη Γη και πιστεύεται ότι σχηματίστηκαν πριν από εκατομμύρια χρόνια.

Ευεργετικές ιδιότητες

Μπορεί επίσης να περιέχουν εν δυνάμει ενώσεις που καταπολεμούν τον καρκίνο, λένε οι επιστήμονες, με βάση βιοδραστικά μόρια που έχουν απομονωθεί προηγουμένως από μικρόβια της λίμνης άλμης στην Ερυθρά Θάλασσα.

Παρά τις ευεργετικές τους ιδιότητες, οι λίμνες δεν περιέχουν οξυγόνο γεγονός που τις καθιστά εξαιρετικά επικίνδυνες.

Ο ερευνητής Sam Purkis δήλωσε στο Live Science: «Κάθε ζώο που περιπλανιέται μέσα στην άλμη ακινητοποιείται ή σκοτώνεται αμέσως».

Οι θηρευτές παραμονεύουν κοντά για να «τραφούν από τα άτυχα» πλάσματα που κολυμπούν μέσα, πρόσθεσε.

Οι λίμνες θα μπορούσαν επίσης να προσφέρουν μυστικά για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν οι ωκεανοί στη Γη πριν από εκατομμύρια χρόνια.

«Μέχρι να κατανοήσουμε τα όρια της ζωής στη Γη, θα είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε αν οι εξωγήινοι πλανήτες μπορούν να φιλοξενήσουν έμβια όντα. Η ανακάλυψή μας μιας πλούσιας κοινότητας μικροβίων που επιβιώνουν σε ακραία περιβάλλοντα μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση των ορίων της ζωής στη Γη και μπορεί να εφαρμοστεί στην αναζήτηση ζωής αλλού στο ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό», εξήγησε ο Purkis.

Οι λίμνες άλμης βρίσκονται σε έναν βόρειο θύλακα της Ερυθράς Θάλασσας, μόλις 1,25 μίλια από τις ακτές της Αιγύπτου.

Ο καρκίνος θεωρείται ασθένεια της σύγχρονης εποχής, ωστόσο συγκλονιστικές αποκαλύψεις από την αρχαία Αίγυπτο δείχνουν ότι οι θεραπευτές της εποχής γνώριζαν την πάθηση.

Στοιχεία από ένα κρανίο άνω των 4.000 ετών αποκαλύπτουν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γιατροί προσπάθησαν να θεραπεύσουν ορισμένους καρκίνους με χειρουργική επέμβαση. Είναι η αρχαιότερη γνωστή χειρουργική επέμβαση σε καρκινοπαθή, τονίζουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση Frontiers of Science. «Εδώ αρχίζει η σύγχρονη ιατρική» τονίζουν.

Τα ευρήματα των αρχαιολόγων

Το κρανίο που εξέτασαν οι αρχαιολόγοι χρονολογείται μεταξύ του 2686 και του 2345 π.Χ. και θεωρείται πως ανήκει σε άνδρα περίπου 30-35 ετών. Πάνω στο κρανίο υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ενός μεγάλου καρκινικού όγκου και πάνω από 30 αλλοιώσεων από μεταστάσεις. Το ενδιαφέρον είναι ότι κάποιες από τις αλλοιώσεις είχαν γύρω τους σημάδια από αιχμηρό αντικείμενο, πιθανόν μεταλλικό. Γεγονός που αποδεικνύει πως οι γιατροί της εποχής είχαν προσπαθήσει να κάνουν μια επέμβαση για να σώσουν τη ζωή του. Οι αρχαιολόγοι μελέτησαν και το κρανίο μίας γυναίκας στην αρχαία Αίγυπτο. Και εκεί εντόπισαν ενδείξεις καρκινικού όγκου στο κρανίο και τραύματα στο κρανίο που προέρχονταν από αιχμηρό αντικείμενο, ωστόσο τα τραύματα είχαν επουλωθεί!

Το αρχαιότερο δάσος που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στη Γη ανακάλυψαν επιστήμονες από πανεπιστήμιο των ΗΠΑ, το οποίο μάλιστα βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από τη Νέα Υόρκη.

Η ομάδα των επιστημόνων γνώριζε εδώ και χρόνια την ύπαρξη του συγκεκριμένου δάσους αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που ερευνήθηκε σε βάθος για να διαπιστωθεί η ηλικία των φυτών και των δέντρων που φύονται εκεί.

Το δάσος είχε ενδείξεις ότι υπήρχαν εκεί κάποια πολύ πρώιμα φυτά – ορισμένα από τα οποία θα μπορούσαν να τα έχουν δει ακόμη και οι δεινόσαυροι, αναφέρει το BBC.

Οι ομάδες, από το Πανεπιστήμιο του Binghamton στις ΗΠΑ και το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ στην Ουαλία, πιστεύουν ότι το δάσος απλωνόταν σε μία έκταση περίπου 400 χιλιομέτρων.

Η ανακάλυψή αφορά τη μελέτη της παλαιοβοτανικής

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν το δάσος στον πυθμένα ενός λατομείου σε ένα μέρος που ονομάζεται Κάιρο, στην πολιτεία της Νέας Υόρκης. Η χαρτογράφηση της περιοχής ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια, το 2019.

Εξετάζοντας τα απολιθώματα διαφόρων φυτών και δέντρων που βρέθηκαν στην περιοχή, ανακάλυψαν ότι πρόκειται για το αρχαιότερο δάσος που έχει βρεθεί στη Γη μέχρι στιγμής. Άλλα εξαιρετικά παλιά δάση περιλαμβάνουν το τροπικό δάσος του Αμαζονίου και το δάσος Γιοκουσίμα στην Ιαπωνία.

Οι ειδικοί εργάζονται για να μάθουν τις ακριβείς ηλικίες των φυτών

Η ανακάλυψή τους αφορά τη μελέτη της παλαιοβοτανικής, δηλαδή τη μελέτη αρχαίων φυτών. Οι ειδικοί εργάζονται για να μάθουν τις ακριβείς ηλικίες των φυτών και των δέντρων που φύονται στην περιοχή, όπου βράχοι ηλικίας έως και 385 εκατομμυρίων ετών φέρονται να συγκρατούν τον απολιθωμένο θησαυρό της δασικής περιοχής.

Πολλά από τα απολιθωμένα δέντρα που βρέθηκαν σε αυτό το δάσος θα αναπαράγονταν χρησιμοποιώντας σπόρους. «Η περιοχή του Καΐρου είναι πολύ ιδιαίτερη», δήλωσε το 2019 στο Science ο Κρίστοφερ Μπέρι, παλαιοβοτανολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ.

Δάσος

«Περπατάτε μέσα στις ρίζες αρχαίων δέντρων. Στεκόμαστε  στην επιφάνεια του λατομείου μπορούμε να ανακατασκευάσουμε στη φαντασία μας το ζωντανό δάσος γύρω μας», είχε πει.

Εδώ και χρόνια, ο Μπέρι και οι συνάδελφοί του εξετάζουν απολιθώματα φυτών και δέντρων στην περιοχή για να τους βοηθήσουν να χτίσουν την υπόθεσή τους.

Το δάσος, που απέχει μόλις δύο ώρες οδήγησης από τη γέφυρα Τζορτζ Ουάσινγκτον της Νέας Υόρκης.

Όσοι ενδιαφέρονται να επισκεφθούν την ακριβή τοποθεσία θα απογοητευτούν, τουλάχιστον προς το παρόν – το λατομείο ανήκει στην πόλη του Καΐρου και επί του παρόντος προορίζεται αυστηρά για επιστημονική μελέτη, από ενδιαφέρον για τη διατήρηση της περιοχής.

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα αρχαιότερα παπούτσια στον κόσμο. Ο λόγος για ένα ζευγάρι χειροποίητα σανδάλια που πιστεύεται ότι κατασκευάστηκαν πριν από περίπου 6.000 χρόνια.

Τα σανδάλια είναι μεταξύ των αντικειμένων που ανακαλύφθηκαν σε μια σπηλιά στην Ισπανία, η οποία των 19^ο αιώνα είχε λεηλατηθεί από ανθρακωρύχους.

Τα παπούτσια είχαν διατηρηθεί σε άριστη κατάσταση, εξαιτίας της χαμηλής υγρασίας και των δροσερών ανέμων που επικρατούσαν στο σπήλαιο.

Τα αντικείμενα «είναι το παλαιότερο και καλύτερα διατηρημένα αντικείμενα από φυτικές ίνες που ανακαλύπτονται στη νότια Ευρώπη» δήλωσε η αρχαιολόγος Maria Herrero Otal, που συνυπογράφει τη σχετική μελέτη.

«Οι τεχνικές και ο τρόπος με τον οποίο επεξεργάζονταν το δέρμα αναδεικνύει τις ικανότητες των προϊστορικών κοινοτήτων», πρόσθεσε.

Νέες τεχνικές χρονολόγησης που χρησιμοποιήθηκαν έδειξαν ότι η συλλογή των 76 αντικειμένων που βρέθηκαν στο σπήλαιο ήταν περίπου 2.000 χρόνια παλαιότερη από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως. Μάλιστα, ορισμένα αντικείμενα κατασκευάστηκαν έως και πριν από 9.000.

Η συλλογή βρέθηκε σε μια σπηλιά στην Ανδαλουσία, την οποία προσέγγισε για πρώτη φορά το 1831 ένας γαιοκτήμονας στην προσπάθεια του να μαζέψει γκουάνο από νυχτερίδες.

Δύο δεκαετίες αργότερα ανθρακωρύχοι που πραγματοποιούσαν εξόρυξη ανακάλυψαν μια στοά που περιείχε μερικώς μουμιοποιημένα πτώματα, καλάθια, ξύλινα εργαλεία και -μεταξύ άλλων- δόντια αγριόχοιρου και ένα μοναδικό χρυσό διάδημα.

Την ανακάλυψη ενός αρχαιολογικού θησαυρού που αντιπροσωπεύεται από έναν ναό της θεάς Αφροδίτης από τον 5ο αιώνα π.Χ., καθώς και έναν αριθμό αρχαιολογικών ευρημάτων που ανήκουν στο ναό του Amun Grip, ανακοίνωσαν οι αιγυπτιακές αρχές.

Σημειώνεται πως ο θησαυρός είδε το φως της δημοσιότητας κατά τη διάρκεια υποβρύχιων ανασκαφών στη βυθισμένη πόλη του Θώνης Ηρακλείου στον κόλπο Abu Qir στην Αλεξάνδρεια και αποκαλύφθηκε από την κοινή αιγυπτιακή-γαλλική αρχαιολογική αποστολή μεταξύ του Ανώτατου Συμβουλίου Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου και του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Θαλάσσιας Αρχαιολογίας, ενώ στο εσωτερικό του ναού περιελάμβανε αρχαιολογικά χάλκινα και κεραμικά αγγεία εισαγόμενα από την Ελλάδα, εκτός από τα υπολείμματα κτιρίων με ξύλινα δοκάρια που χρονολογούνται στον πέμπτο αιώνα π.Χ., σύμφωνα με το Υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων.

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ναυτιλιακής Αρχαιολογίας, Frank Goddio, είπε ότι η αποστολή βρήκε επίσης την περιοχή όπου κρύβονταν προσφορές, όρκοι και πολύτιμα αντικείμενα στον δυτικό ναό του Amun, ο οποίος είναι μια ομάδα χρυσών κοσμημάτων που περιλαμβάνει σκουλαρίκια στο σχήμα κεφαλιού λιονταριού, μάτι wajit, μενταγιόν και αγγεία από αλάβαστρο. Χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση αρωμάτων και καλλυντικών αλοιφών, εκτός από ένα σετ ασημένιων πιάτων που χρησιμοποιούνταν σε θρησκευτικές και ταφικές τελετουργίες, ασβεστολιθική λαβή αναθημάτων και χάλκινη κανάτα σε σχήμα πάπιας.

Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής του Τμήματος Βυθισμένων Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Τουρισμού και Αρχαιοτήτων, Ισλάμ Σελίμ, δήλωσε σε δηλώσεις του στην ιστοσελίδα «Sky News Arabia», «Η βυθισμένη πόλη Τώνης Ηρακλείου χρονολογείται από τον όγδοο αιώνα π.Χ. βρίσκεται 7 χιλιόμετρα από την ακτή του Αμπού Κιρ, και θεωρούνταν το μεγαλύτερο λιμάνι της Αιγύπτου.», πριν να ίδρυσει ο Μέγας Αλέξανδρος την πόλη της Αλεξάνδρειας το 331 π.Χ.

Ο Saleem αποκάλυψε περισσότερες πληροφορίες, λέγοντας:

• Οι σεισμοί που έπληξαν τη χώρα στο παρελθόν προκάλεσαν την πλήρη βύθιση της πόλης κάτω από τη θάλασσα και ανακαλύφθηκε ξανά το 2000.
• Εκτός από τον ναό της Αφροδίτης, που αποκαλύφθηκε σήμερα, η πόλη περιλαμβάνει έναν ναό του Έζμπες και έναν ναό του Ηρακλή, γι’ αυτό και δόθηκε αυτό το όνομα στην πόλη.
• Πριν από τον ερχομό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αυτή η περιοχή ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, καθώς ήταν το μεγαλύτερο αιγυπτιακό λιμάνι εκείνη την εποχή στο τέλος του κλάδου Canopus, που ήταν ένας από τους επτά κλάδους του Νείλου εκείνη την εποχή. .
• Το λιμάνι βρισκόταν στο σημείο συνάντησης του κλάδου Canopus του Νείλου με τη Μεσόγειο Θάλασσα.
• Τα σκάφη έρχονταν από την Ευρώπη στη Μεσόγειο και έμπαιναν στον Νείλο μέσω του κλάδου Canopus και έφταναν στο Qeft στην Qena. Τα εμπορεύματα μεταφέρονταν μέσω ζώων σε βάρκες στο την Ερυθρά Θάλασσα για να αναχωρήσει προς την Ασία και την Ανατολική Αφρική.
• Λόγω της σημασίας του σημείου συγκέντρωσης στον κόλπο Abu Qir, είναι μια περιοχή γεμάτη ναούς και μνημεία που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί.
• Οι ανασκαφές για βυθισμένες αρχαιότητες σε εκείνη την περιοχή ξεκίνησαν το έτος 2000 και κάθε χρόνο ανακαλύπτουμε νέους θησαυρούς γιατί κάθε χρόνο αναπτύσσεται ερευνητικός εξοπλισμός και μας βοηθά να κάνουμε περισσότερες ανακαλύψεις.

Στην ίδια περιοχή έχουμε βρει μέχρι στιγμής τα συντρίμμια 73 σκαφών.Επίσης βρήκαμε κτίρια, τείχη ναών και αποβάθρες λιμανιών.Η περιοχή δεν έχει αποκαλύψει ακόμα όλα τα μυστικά και τους θησαυρούς της.

Πηγή: ΕΡΤ