ΚΩΣΤΑΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Δύο μήνες μετά τα βίντεο που έδειχναν αγέλη λύκων έξω από σπίτια της Ιπποκρατείου Πολιτείας στις Αφίδνες του Δήμου Ωρωπού και πολύ κοντά στα σχολικά λεωφορεία που μετέφεραν μαθητές, μέλη της «Καλλιστώ» και του ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής) είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν με κατοίκους και φορείς και να τους ενημερώσουν γύρω από τη ζωή και τις συνήθειες των λύκων, τον αριθμό τους στην Πάρνηθα, για τις αιτίες που έχουν εισέλθει στους περιαστικούς ιστούς, για τα ζητήματα ασφαλείας αλλά και τις δράσεις που προγραμματίζονται όχι μόνο για τους λύκους αλλά και για τα ελάφια.

Εκτροφείο ελαφιών

Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης τονίστηκε με επιχειρήματα η ανάγκη της παρουσίας του λύκου στην Πάρνηθα ως βασικός θηρευτής στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας και ως ρυθμιστής για τον πληθυσμό των αγριογούρουνων και των ελαφιών. Τονίστηκε επίσης πως καταγράφεται μείωση του πληθυσμού των ελαφιών και αποκαλύφθηκε το πλάνο δράσεων το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει δημιουργία εκτροφείου ελαφιών στην περιοχή της Αγίας Τριάδας Αφιδνών. Τονίστηκε επίσης πως από τότε που κάηκε η Πάρνηθα έχουν γίνει λάθη στη διαχείριση των ελαφιών και δεν υπήρξε αποφασιστική πολιτική για την ανάκαμψη του πληθυσμού τους που το 1990 αριθμούσε 150 μονάδες.

Ενημέρωση για συνύπαρξη

Σε κάθε περίπτωση αυτό που τονίστηκε είναι η ανάγκη ενημέρωσης των πολιτών ώστε να πάρουν τα κατάλληλα μέτρα συνύπαρξης με τους λύκους κλείνοντας για άλλη μία φορά την συζήτηση για απομάκρυνση των λύκων από την Πάρνηθα. Το πιο σημαντικό είναι πως μπήκε οριστικό τέλος στην απομάκρυνση των λύκων μετά από σχετική απόφαση του Εισαγγελέα περιβάλλοντος μετά από προσφυγές κάτοικων αλλά και συλλόγων κυρίως κυνηγετικών.

Αναιρέθηκε η απόφαση του Εισαγγελέα

«Δυστυχώς δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα στην απόφαση του Εισαγγελέα για απομάκρυνση των λύκων από την Πάρνηθα αλλά δεν δόθηκε ανάλογη δημοσιότητα στο ότι αυτή η απόφαση ανακλήθηκε. Μετά την απόφαση και την εισήγηση που έκανε η Επιτροπή “Φύση 2000” η αρχική απόφαση του Εισαγγελέα περιβάλλοντος για απομάκρυνση των λύκων από την Πάρνηθα αποδείχτηκε πως δεν είναι εφαρμόσιμη και έχει ανακληθεί. Δυστυχώς αυτή η ανάκλιση δεν έχει γίνει γνωστή στην τοπική κοινωνία. Δεν έγινε ανάλογος ντόρος και δεν υπάρξει δημοσιότητα ανάλογη με αυτή που δόθηκε για την αρχική απόφαση του Εισαγγελέα», είπε στο ethnos.gr o Γιώργος Χατζηνάκος ανθρωπογεωγράφος Καλλιστώ που έκανε τη βασική παρουσίαση της καφέ στην πλατεία των Αφδνών. «Η απόφαση αυτή δημιούργησε αναστάτωση και στη βόρεια Ελλάδα την οποία εδώ στην πρωτεύουσα πολλές φορές την ξεχνάμε. Τα χωριά μας ερημώνουν. Σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση και την επέλαση της πράσινης ενέργειας δείχνουν τις πολιτικές που έχουν οδηγήσει στην ερήμωση των τοπικών κοινωνιών».

53 λύκοι σε 4 αγέλες υπάρχουν στην Πάρνηθα

Οπως τονίστηκε ο πληθυσμός του λύκου στην Πάρνηθα με βάση τις τελευταίες επιστημονικές μελέτες είναι 4 αγέλες που συνολικά μετράνε 53 άτομα. «Σε μία από αυτές τις αγέλες έχουμε τσιπάρει τρεις λύκους και λαμβάνουμε πληροφορίες. Αυτός ο αριθμός δεν είναι κάτι που μένει σταθερό. Οι συνθήκες αλλάζουν διαρκώς. Ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί και γενικά οι λύκοι στην Πάρνηθα δεν παρουσιάζουν εύρωστη εικόνα. Αυτό είπαμε πως αλλάζει ανάλογα με την αφθονία της τροφής και τις συνολικές συνθήκες».

 

Φοβικός ο λύκος, δεν κάνει επιθέσεις σε ανθρώπους

Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων της Ιπποκρατείου Πολιτείας είναι συνειδητοποιημένοι με τις ιδιαιτερότητες που έχει μία κατοικία και γενικά η ζωή μέσα στο δάσος, βασική αγωνία τους είναι τα ζητήματα ασφαλείας.

Ο Γιώργος Ηλιόπουλος βιολόγος με διδακτορική διατριβή στην οικολογία του λύκου συνδέθηκε διαδικτυακά, απάντησε σε ερωτήσεις των κατοίκων και με επιχειρήματα ανέλυσε την αναγκαιότητα της παρουσίας του λύκου στην Πάρνηθα. Όσο για τα ζητήματα ασφαλείας τονίστηκε πως οι κάτοικοι αλλά ακόμα και οι επισκέπτες θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί:

Να μην αφήνουν υπολείμματα φαγητών, να μην πετούν σκουπίδια έξω από τους δημοτικούς κάδους (οι οποίοι θα πρέπει να είναι μόνιμα κλειστοί), να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν κάνουν βόλτες με τα κατοικίδια τους (τα οποία συνήθως έλκουν τους λύκους) και επίσης να φροντίζουν και να ενημερώνουν τον οικείο Δήμο για πιθανή ύπαρξη αδέσποτων σκύλων οι οποίοι συνήθως είναι στόχος των λύκων.

Σφυρίχτρα ή ένα ξύλο

Τονίστηκε πως οι λύκοι δεν κάνουν επιθέσεις σε ανθρώπους. Είναι φοβικά ζώα και καλό θα είναι ο περιπατητής να έχει μαζί του μία σφυρίχτρα ή ένα ξύλο και εφόσον αντιληφθεί κοντά του λύκους να κάνει θορύβους ώστε να απομακρυνθούν. «Εάν παρόλα αυτά παρατηρήσουμε πως παρότι κάνουμε θόρυβο ο λύκος στέκεται ακίνητος και μας παρατηρεί θα πρέπει αμέσως να ειδοποιηθούν οι αρχές για να ερευνηθεί η συμπεριφορά του ζώου», είπε η Μαρία Τριβουρέα του ΟΦΥΠΕΚΑ.

Λύκοι σε Πεντέλη και Λαύριο

Εντύπωση πάντως προκάλεσε η αναφορά της Μαρίας Τσιβουρέα για παρουσία λύκου τόσο στην Πεντέλη, όσο και στον δήμο Λαυρεωτικής. «Ναι, έχει επιβεβαιωθεί παρουσία λύκου στην Πεντέλη και στο Λαύριο και οι αρμόδιες υπηρεσίες και ειδικά το δασαρχείο που είναι καθ' ύλην αρμόδιο για την άγρια ζωή είναι ενήμερο. Βέβαια, εδώ ερχόμαστε και σε άλλα σοβαρά ζητήματα όπως της υποστελέχωσης των υπηρεσιών αλλά και ζητήματα συνολικής πολιτικής αντιμετώπισης με βιώσιμα αναπτυξιακά μοντέλα που θα ενισχύσουν το τοπικό εισόδημα, θα βελτιώσουν τις σχέσεις συνύπαρξης με την άγρια ζωή», τόνισε ο Γιώργος Χατζηνάκος.

Προσπαθούμε να ισορροπήσουμε

«Δεν άκουσα κάτι που δεν γνώριζα αλλά οι απαντήσεις πράγματι ήταν τεκμηριωμένες. Υπάρχει ανησυχία αλλά έχουμε εμπιστοσύνη και στο επιστημονικό προσωπικό που μας δίνει διαβεβαιώσεις. Από ότι καταλάβαμε δεν υπάρχει περίπτωση να πάρουν τους λύκους από την Πάρνηθα. Ούτε τα όπλα, ούτε οι ακραίες καταστάσεις είναι λύσεις. Θα πάμε βήμα βήμα και θα προσπαθήσουμε να βρούμε μία ισορροπία αλλά πάντα θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και υποψιασμένοι ειδικά όταν υπάρχουν μικρά παιδιά ή δεσποζόμενα ζώα», δήλωσε στο ethnos.gr κάτοικους της Ιπποκρατείου Πολιτείας.

Το πείραμα της Ιπποκρατείου

Ο πρόεδρος της Κοινότητας Αφιδνών Δημήτρης Πάντος τόνισε: «Ήταν μία πολύ καλή πρωτοβουλία η ενημέρωση των κατοίκων. Η συμβίωση πολιτών με την άγρια ζωή είναι ένα πείραμα που γίνεται στην περιοχή μας και θα χρειαστεί ενημέρωση και επενδύσεις. Εμπλέκονται στο θέμα πολλές και σημαντικές υπηρεσίες όπως το δασαρχείο, ο Δήμος, οι υπηρεσίες περιβάλλοντος, οι φιλοζωικές, οι κυνηγοί και φυσικά οι πολίτες. Είμαι επιφυλακτικός αλλά και ανοικτός για κάθε πρωτοβουλία που είναι προς όφελος των πολιτών και του περιβάλλοντος».

Πηγή: ethnos.gr

ΚΩΣΤΑΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Η Πάρνηθα βρίσκεται στο επίκεντρο έντονης διαμάχης σχετικά με την παρουσία των λύκων στο οικοσύστημα της μετά και την απόφαση του Εισαγγελέα Προστασίας Ζώων της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών που διέταξε την άμεση απομάκρυνση συγκεκριμένου αριθμού λύκων από την Πάρνηθα.

Κυνηγετικές ενώσεις, οι εναπομείναντες κτηνοτρόφοι και κάτοικοι εκφράζουν ανησυχίες για την ασφάλεια των ελαφιών και των ανθρώπων, ενώ από την άλλη, περιβαλλοντικές οργανώσεις υποστηρίζουν τη διατήρηση των λύκων ως φυσικών θηρευτών και τονίζουν πως η μεταφορά λύκων είναι επιχείρηση ανέφικτη, χρονοβόρα και κοστορβόρα που δεν έχει προηγούμενο στην Ευρώπη και μάλιστα τη στιγμή που τρέχουν τρία χρηματοδοτούμενα προγράμματα παρατήρησης του λύκου στην Πάρνηθα.

Συσκέψη στο ΥΠΕΝ και παράπονα

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος προσπαθώντας να ισορροπήσει τις αντικρουόμενες απόψεις καλείται να υλοποιήσει την απόφαση του Εισαγγελέα και να εφαρμόσει τις αποφάσεις των αρμόδιων αρχών. Οι πρώτες συσκέψεις έχουν γίνει εν μέσω παραπόνων πως δεν έχουν κληθεί οι αρμόδιοι φορείς που εμπλέκονται στην παρατήρηση και προστασία των λύκων. Ωστόσο, όλοι συμφωνούν πως η επιχείρηση απομάκρυνσης λύκων εάν και όποτε πραγματοποιηθεί δεν θα έχει προηγούμενο. Πολλοί δε είναι εκείνοι που υποστηρίζουν, πως η απόφαση του Εισαγγελέα ανοίγει το δρόμο για αυθαίρετες καταστάσεις σε βάρος του πληθυσμού των λύκων.

Η κατάσταση στο πεδίο

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο πληθυσμός των λύκων στην Πάρνηθα έχει αυξηθεί σημαντικά, με εκτιμήσεις να αναφέρουν πάνω από 40 άτομα. Η διατροφή τους βασίζεται σε μεγάλο ποσοστό (60-70%) στα ελάφια, γεγονός που έχει οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού των ελαφιών, ο οποίος εκτιμάται μεταξύ 100 και 200 ατόμων, σύμφωνα με τη Μονάδα Διατήρησης του ΟΦΥΠΕΚΑ.

Το πρόβλημα με τα αδέσποτα

Παράλληλα, η παρουσία αδέσποτων σκύλων στην περιοχή προκαλεί επιπλέον προβλήματα, όπως υβριδισμό με τους λύκους και ενόχληση της πανίδας, ενώ υπάρχουν αναφορές για επιθέσεις σε ανθρώπους.

Οι θέσεις των εμπλεκόμενων φορέων

Κυνηγετικές ενώσεις και κάτοικοι εκφράζουν ανησυχίες για την ασφάλεια των ελαφιών και των ανθρώπων, ζητώντας τη λήψη μέτρων για τον έλεγχο του πληθυσμού των λύκων. Περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως η Καλλιστώ και η Βιόσφαιρα τονίζουν τη σημασία της διατήρησης των λύκων ως φυσικών θηρευτών και προτείνουν τη λήψη διαχειριστικών μέτρων για την εξισορρόπηση του οικοσυστήματος, όπως η παρακολούθηση των πληθυσμών και η ενημέρωση των επισκεπτών.

Συσκέψεις στο ΥΠΕΝ

Στο Υπουργείο Περιβάλλοντος οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες έχουν ήδη κάνει τις πρώτες συσκέψεις μετά την απόφαση του Εισαγγελέα. Τα πρώτα μέτρα είναι εντατικοποίηση των περιπολιών, διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων, απαγόρευση εισόδου κατοικίδιων στον Εθνικό Δρυμό και εκπαίδευση του προσωπικού για τη διαχείριση περιστατικών συνύπαρξης ανθρώπων με άγρια πανίδα. Ωστόσο, το μείζον ζήτημα είναι ποιος, πότε και πως θα εμπλακεί στην επιχείρηση απομάκρυνσης λύκων από την Πάρνηθα σε άλλα σημεία της Βόρειας Ελλάδας, εάν βέβαια αποφασιστεί πως αυτή είναι η ενδεδειγμένη λύση. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι κάθετα αντίθετες...

«Δεν υπάρχει λογική»

Ενδιαφέρον έχει η τοποθέτηση του Σπύρο Ψαρούδα ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης Καλλιστώ: «Είναι δεδομένο πως ασκείται θηρευτική πίεση από τους λύκους στα ελάφια. Με βάση τη διεθνή εμπειρία δεν υπάρχει καμία λογική να μεταφερθούν λύκοι από το ένα μέρος στο άλλο ακόμα κι αν αυτό καταστεί τεχνικά εφικτό. Είναι ανεφάρμοστο μέσο. Είμαστε σίγουροι πως πρόκειται για παρεξήγηση. Επισήμως δεν έχουμε ενημερωθεί για την απόφαση του Εισαγγελέα. Δε μπορεί να εφαρμοστεί αυτό το μέτρο αποτελεσματικά».

Προτάσεις από το 2024

Σχετικά με το εάν υπάρχουν τρόποι να συνυπάρξουν λύκοι και ελάφια είπε: «Υπάρχουν τρόποι που η επιστημονική κοινότητα διαχειρίζεται και που ήδη από τον Μάρτιο του 2024 έχουμε κάνει σχετική πρόταση στον ΟΦΥΠΕΚΑ για να μελετηθεί το ζήτημα. Περιμένουμε να γίνει μία σύσκεψη για να συζητηθούν οι προτάσεις ώστε το ζήτημα να αντιμετωπιστεί επιστημονικά με ολιστική προσέγγιση ώστε μετά από 2-3 χρόνια να βρούμε ισορροπία».

Έτσι θα συνυπάρξουν λύκοι και ελάφια

Για τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί είπε: «Δεν θέλω να μπω σε λεπτομέρειες αλλά υπάρχουν προτάσεις. Μία από αυτές είναι η ενίσχυση του πληθυσμού των ελαφιών και η ενίσχυση των δυνατοτήτων διατροφής τους και μάλιστα με υγιή άτομα. Να φτιαχτούν και άλλοι πυρήνες από ελάφια ώστε να μην εξαρτάται ο πληθυσμός τους από την παρουσία του λύκου. Ο αριθμός των ατόμων του λύκου δε μπορεί να ελεγχθεί με θανατηφόρες μεθόδους αλλά με άλλες εφαρμοσμένες επιστημονικές μεθόδους. Θα πρέπει να αφαιρεθούν σκουπίδια από το δάσος και να σταματήσει η λανθασμένη διαχείριση των απορριμμάτων από τον άνθρωποι. Είμαστε σε αναμονή πρόσκλησης μιας γενικής σύσκεψης με τη συμμετοχή όλων των φορέων για να συμφωνήσουν από κοινού σε πλάνο που θα είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο».

Πηγή: ethnos.gr

Οι λύκοι προστατεύονται πλέον λιγότερο στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης από την περασμένη Παρασκευή, καθώς τέθηκαν σε ισχύ νέοι κανονισμοί προστασίας και διατήρησης, εκτός από τρεις χώρες που διαφώνησαν με την κίνηση αυτή, ανακοίνωσε το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η κίνηση αυτή επιτρέπει την επανάληψη του κυνηγιού υπό αυστηρούς κανονισμούς, κάτι που οι περιβαλλοντικές οργανώσεις φοβούνται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλο αριθμό θανάτων λύκων. Οι ακτιβιστές δηλώνουν ότι το μέτρο θα ανατρέψει την ανάκαμψη που έχει σημειώσει το είδος τα τελευταία 10 χρόνια μετά την παραλίγο εξαφάνιση πριν από έναν αιώνα, αλλά οι αγρότες λένε ότι ο αυξανόμενος αριθμός τους αποτελεί απειλή για τα ζώα τους. Τα μέλη της Σύμβασης της Βέρνης, που έχει αναλάβει την προστασία της άγριας ζωής στην Ευρώπη και σε ορισμένες αφρικανικές χώρες, συμφώνησαν τον Δεκέμβριο να μειώσουν το καθεστώς προστασίας του λύκου από "αυστηρά προστατευόμενο" σε "προστατευόμενο".

Η απόφαση "επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ τρεις μήνες αργότερα, εκτός αν αντιταχθεί τουλάχιστον το ένα τρίτο των συμβαλλομένων μερών της σύμβασης", ανέφερε το Συμβούλιο της Ευρώπης που εδρεύει στο Στρασβούργο. Από τα 50 συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης -μια διεθνής συνθήκη του Συμβουλίου της Ευρώπης- τουλάχιστον 17 θα έπρεπε να διαμαρτυρηθούν. Αντ' αυτού, "τρία μέρη κατέθεσαν επισήμως αντιρρήσεις: η Τσεχία, το Μονακό και το Ηνωμένο Βασίλειο. Κατά συνέπεια, η απόφαση για την τροποποίηση του καθεστώτος προστασίας του λύκου δεν ισχύει για τα τρία αυτά μέρη", αναφέρεται. Το νέο "προστατευόμενο" καθεστώς "επιτάσσει τη ρύθμιση της εκμετάλλευσης του είδους για την αποτροπή της απειλής, την εφαρμογή μέτρων όπως οι κλειστές εποχές και τη ρύθμιση της πώλησης, της διατήρησης, της μεταφοράς και της προσφοράς προς πώληση ζώντων και νεκρών ζώων", ανέφερε το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Οι γκρίζοι λύκοι είχαν σχεδόν εξολοθρευτεί στην Ευρώπη πριν από 100 χρόνια, αλλά ο αριθμός τους έχει σχεδόν διπλασιαστεί και ο σημερινός πληθυσμός τους ανέρχεται σε 20.300, κυρίως στα Βαλκάνια, τις σκανδιναβικές χώρες, την Ιταλία και την Ισπανία. Τα συμβαλλόμενα μέρη της σύμβασης περιλαμβάνουν 45 μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης, τέσσερα αφρικανικά έθνη -- Μπουρκίνα Φάσο, Μαρόκο, Σενεγάλη και Τυνησία -- και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρότεινε τον Σεπτέμβριο το σχέδιο για τη μείωση του καθεστώτος προστασίας των λύκων, καθώς αυξάνεται ο αριθμός τους και έρχονται συχνότερα σε επαφή με την ανθρώπινη δραστηριότητα και την κτηνοτροφία.

Πηγή: afp.com