Η Δανία σχεδιάζει να καταργήσει τον ΦΠΑ στα βιβλία, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει την ανάγνωση και να αντιμετωπίσει αυτό που οι αρχές χαρακτηρίζουν ως αυξανόμενη «κρίση ανάγνωσης».

Στη χώρα, ο ΦΠΑ στα βιβλία ανέρχεται σήμερα στο 25%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως, το οποίο, σύμφωνα με την κυβέρνηση, έχει επηρεάσει αρνητικά τις αναγνωστικές συνήθειες των πολιτών.

Ο Υπουργός Πολιτισμού, Jakob Engel-Schmidt, ανακοίνωσε ότι στο πλαίσιο του νέου προϋπολογισμού η κυβέρνηση θα προτείνει την κατάργηση του ΦΠΑ για τα βιβλία. Η κίνηση αυτή αναμένεται να κοστίσει περίπου 330 εκατομμύρια δανέζικες κορώνες ετησίως (περίπου 44 εκατομμύρια ευρώ).

«Πρόκειται για μια πρωτοβουλία για την οποία αγωνίστηκα προσωπικά, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βάλουμε τέλος στην κρίση ανάγνωσης που έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια», δήλωσε ο Engel-Schmidt στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Ritzau.

Ο ίδιος πρόσθεσε: «Δεν συμβαίνει κάθε μέρα να πείθεις τους συναδέλφους σου να επενδύσουν τόσο πολύ στον πολιτισμό και στην εγχώρια κατανάλωση».

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2023 πωλήθηκαν στη Δανία 8,3 εκατομμύρια βιβλία, τόσο σε καταστήματα όσο και online, σε μια χώρα με πληθυσμό πάνω από 6 εκατομμύρια. Τα πιο δημοφιλή ήταν τα βιβλία για μικρά παιδιά, ιδιαίτερα αυτά με εικόνες και δραστηριότητες, ενώ ακολουθούσαν τα θρίλερ για ενήλικες. Η κατάργηση του ΦΠΑ στα βιβλία αποτελεί ένα από τα μέτρα της δανέζικης κυβέρνησης για να ενισχύσει την ανάγνωση και να φέρει τη λογοτεχνία πιο κοντά σε όλες τις ηλικίες.

Σύγκριση με άλλες χώρες

Αντίθετα με τη Δανία, άλλες σκανδιναβικές χώρες εφαρμόζουν χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα βιβλία: η Φινλανδία 14%, η Σουηδία 6% και η Νορβηγία μηδέν ΦΠΑ. Στη Σουηδία, για παράδειγμα, η μείωση του φόρου το 2001 οδήγησε σε άμεση αύξηση των πωλήσεων, κυρίως από τακτικούς αναγνώστες και όχι απαραίτητα από νέους.

Στην Ευρώπη, εκτός από τη Νορβηγία και τη Δανία, υπάρχουν κι άλλες χώρες με μηδενικό ΦΠΑ στα βιβλία (έντυπα και ηλεκτρονικά). Αυτές είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Τσεχία και η Ιρλανδία. Εκτός Ευρώπης, η Ινδία, η Νότια Κορέα, η Ταϊλάνδη και το Μεξικό έχουν προχωρήσει στην υιοθέτησει του ίδιου μέτρου.

Ο Engel-Schmidt τόνισε ότι στόχος της κυβέρνησης δεν είναι μόνο η μείωση των τιμών, αλλά και η προσέγγιση της λογοτεχνίας στα παιδιά και τους νέους: «Γι’ αυτό έχουμε ήδη διαθέσει κονδύλια για να ενισχύσουμε τη συνεργασία μεταξύ δημόσιων βιβλιοθηκών και σχολείων. Θέλουμε περισσότερα παιδιά να έχουν την ευκαιρία να ζήσουν την ποιοτική λογοτεχνία».

Η Ελλάδα, από την άλλη, εφαρμόζει ΦΠΑ 6% στα βιβλία, το οποίο είναι χαμηλότερο από τον κανονικό συντελεστή, αλλά όχι μηδενικό.