της Ιωάννας Αρχοντάκη

Νέα νομοθετική απόφαση θα κρίνει τη φύση των ευρωπαϊκών επικοινωνιών στο διαδίκτυο. Ο προτεινόμενος Κανονισμός για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Κακοποίησης Παιδιών, γνωστός και ως «Chat Control», πλησιάζει στην τελική του φάση. Στόχος του είναι η προστασία των ανηλίκων από υλικό κακοποίησης και απόπειρες αποπλάνησης μέσω διαδικτύου. Ωστόσο, ο κανονισμός στοχεύει σε γενικευμένη παρακολούθηση των ιδιωτικών επικοινωνιών όλων των πολιτών της ΕΕ.

Η συζήτηση γύρω από το Chat Control ξεκίνησε το 2020, όταν η ΕΕ θέσπισε προσωρινή παρέκκλιση από την Οδηγία για το ePrivacy. Αυτό επέτρεψε σε παρόχους υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών να ελέγχουν οικειοθελώς για υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών (CSAM). Η παρέκκλιση παρουσιάστηκε ως προσωρινή, αλλά το 2022 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν μόνιμο κανονισμό που μετατρέπει τον εθελοντικό έλεγχο σε υποχρεωτικό.

Η πρόταση προβλέπει ότι υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων, email, φιλοξενίας αρχείων (όπως πχ. dropbox) και τα app stores θα πρέπει να ανιχνεύουν, να αναφέρουν και να αφαιρούν υλικό που σχετίζεται με κακοποίηση παιδιών. Η ανίχνευση θα μπορούσε να περιλαμβάνει ακόμα και client-side scanning, δηλαδή σάρωση του περιεχομένου στη συσκευή του χρήστη πριν αυτό κρυπτογραφηθεί. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ακόμη και σε υπηρεσίες με end-to-end κρυπτογράφηση, όπως το WhatsApp ή το Signal, το περιεχόμενο θα είναι ορατό για ανάλυση από τον πάροχο ή τις αρχές.

Όπως τονίζει το Κόμμα Πειρατών Ελλάδας «αυτός ο έλεγχος θα πραγματοποιείται από αυτοματοποιημένα συστήματα παρακολούθησης, εξελιγμένα κυρίως από αμερικανικές κι ισραηλινές εταιρείες όπως οι διαβόητες Palantir και NSO, που ήδη προμηθεύουν διάφορες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Καταργεί το απόρρητο της αλληλογραφίας και των επικοινωνιών και μάλιστα χωρίς να υπάρχει υποψία τέλεσης αδικήματος και χωρίς απαίτηση εισαγγελικής εντολής για άρση του απορρήτου». 

Ειδικοί στην προστασία προσωπικών δεδομένων και θεσμοί όπως ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων εκφράζουν έντονες ανησυχίες. Η αδιάκριτη παρακολούθηση, υποστηρίζουν, παραβιάζει τα άρθρα 7, 8 και 11 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, που εγγυώνται την ιδιωτικότητα και την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ήδη αποφανθεί στο παρελθόν ότι η μαζική και χωρίς διάκριση αποθήκευση δεδομένων (data retention) είναι αντίθετη με τον Χάρτη. Το Chat Control πάει ακόμη παραπέρα, καθώς δεν αφορά μόνο μεταδεδομένα (ποιος μίλησε με ποιον και πότε), αλλά το ίδιο το περιεχόμενο των επικοινωνιών.

Επιπλέον, η τεχνολογία που προτείνεται για τον εντοπισμό νέου υλικού κακοποίησης βασίζεται σε αλγορίθμους μηχανικής μάθησης, οι οποίοι είναι επιρρεπείς σε λάθη. Ο κίνδυνος ψευδών θετικών είναι μεγάλος: αθώοι χρήστες μπορεί να βρεθούν στο στόχαστρο αρχών, ενώ οι πραγματικοί δράστες να παραμένουν στο απυρόβλητο.

Το πιο αμφιλεγόμενο σημείο του κανονισμού είναι η επίδρασή του στην κρυπτογράφηση end-to-end. Η τεχνολογία αυτή αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της σύγχρονης ψηφιακής ασφάλειας, διασφαλίζοντας ότι μόνο οι αποστολείς και οι παραλήπτες μπορούν να διαβάσουν το περιεχόμενο μιας συνομιλίας.

Με το Chat Control, η κρυπτογράφηση χάνει τον σκοπό της, αφού το περιεχόμενο μπορεί να σαρωθεί πριν κρυπτογραφηθεί. Αυτό, προειδοποιούν ειδικοί, ανοίγει «πίσω πόρτες» που μπορούν να αξιοποιηθούν από χάκερς, κυβερνοεγκληματίες, ακόμα και αυταρχικά καθεστώτα (ή και «δημοκρατικές» κυβερνήσεις).

Η αποδυνάμωση της κρυπτογράφησης επηρεάζει σαφώς και επαγγελματίες που βασίζονται στην εμπιστευτικότητα. Δημοσιογράφοι, δικηγόροι, ακτιβιστές κ.ά. θα βρεθούν εκτεθειμένοι. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως «chilling effect», οδηγεί τους ανθρώπους να αυτολογοκρίνονται υπό το φόβο της παρακολούθησης.

Η πρόταση προβλέπει επίσης:

• Υποχρεώσεις φιλτραρίσματος για πλατφόρμες φιλοξενίας περιεχομένου (π.χ. YouTube, Dropbox, iCloud)
• Υποχρεώσεις αποκλεισμού ιστότοπων (blocking) από τους παρόχους διαδικτύου, που προϋποθέτουν παρακολούθηση της πλοήγησης των χρηστών. Τεχνικά, αυτό συγκρούεται με την ευρεία χρήση του πρωτοκόλλου https, το οποίο έχει σχεδιαστεί για να προστατεύει τα δεδομένα.
• Υποχρεωτική επαλήθευση ηλικίας σε εφαρμογές και app stores, μέσω ταυτοποίησης με έγγραφα ή βιομετρικά στοιχεία.

Η νομοθετική διαδικασία αποδεικνύεται περίπλοκη. Το 2023, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (μέσω της Επιτροπής LIBE) ψήφισε υπέρ ρητών εγγυήσεων για την προστασία της κρυπτογράφησης. Το Συμβούλιο, ωστόσο, παρέμεινε διχασμένο.

Υπό τις προεδρίες Βελγίου και Πολωνίας το 2024–2025 οι συζητήσεις πάγωσαν, αλλά η Δανική προεδρία από τον Ιούλιο του 2025 έδωσε νέα ώθηση, εξασφαλίζοντας τη στήριξη 19 κρατών-μελών.

Οι κρίσιμες ημερομηνίες είναι η 12η Σεπτεμβρίου 2025 για την οριστικοποίηση της θέσης του Συμβουλίου και η 14η Οκτωβρίου 2025 για την πρώτη πιθανή ψηφοφορία.

Αν αυτή εγκριθεί, θα ακολουθήσουν τριμερείς διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο και την Επιτροπή στα τέλη του 2025 ή στις αρχές του 2026.

Πηγή: infowar.gr

της Μαρίας Δεναξά

Στις 16 Οκτωβρίου, η ΕΕ κάνει ακόμη ένα βήμα προς τον ολοκληρωτισμό χρησιμοποιώντας τη γνωστή της τακτική. Με την πρόφαση πάντα της υπεράσπισης ενός καλού σκοπού, κρύβει από την κοινή θέα τις επικίνδυνες προθέσεις της, για περισσότερη ανελευθερία στα πρότυπα της κατ’ επίφαση δημοκρατικής εποχής που διανύουμε.

Σε έναν μήνα λοιπόν από τώρα, θα τεθεί σε ψηφοφορία στο ευρωκοινοβούλιο πρόταση νόμου που θα επιτρέπει τη μαζική και νόμιμη παρακολούθηση όλων των συνομιλιών μας γραπτών και προφορικών, σε πραγματικό χρόνο!

Μετά τους νόμους που ψηφίστηκαν για τη «διασφάλιση της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων», οι οποίοι επιτρέπουν τη χρήση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης και αναγνώρισης προσώπου σε δημόσιους χώρους της Γαλλίας, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης η Ε.Ε με τη σειρά της, πάει ένα βήμα παρακάτω προτείνοντας και υιοθετώντας νόμους που έχουν ελευθεροκτόνο χαρακτήρα.

Βεβαίως, είχε προηγουμένως καλλιεργήσει το έδαφος για την επιβολή ενός καθεστώτος Μοναδικής Αλήθειας και Πρωτοφανούς Επιτήρησης, χωρίς να ακουστεί «κιχ» απ’ όσους και (καλά) κόπτονται για την ελευθερία του λόγου, τις δημοκρατικές αξίες και τα λοιπά βαρύγδουπα, που στις μέρες μας αποδεδειγμένα έχουν καταπατηθεί. Την τελευταία τριετία εμπεδώσαμε πως οποιαδήποτε αντίθετη άποψη ή τοποθέτηση, που θέτουν εν αμφιβόλω το επίσημο αφήγημα που οικοδομεί την ενιαία σκέψη και διατηρεί τη σιωπή των αμνών, λαμβάνεται ως παραπληροφόρηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τους ευρωπαίους τεχνοκράτες κι όσους με ζήλο τους δηλώνουν τυφλή πίστη και υπακοή.

Λογοκρισία λοιπόν επιβλήθηκε στην έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, με την απαγόρευση των ρωσικών κρατικών μέσων που εκπέμπουν σε χώρες-μέλη, αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Στις 25 Αυγούστου, μέσα στο θερινό νιρβάνα άρχισε να εφαρμόζεται ο νόμος στο πλαίσιο των ψηφιακών υπηρεσιών της ΕΕ, που δίνει άνευ προηγουμένου εξουσίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία μπορεί να επιδίδεται σε αστυνόμευση και έλεγχο των κοινωνικών δικτύων και να απαιτεί να αφαιρείται το περιεχόμενο που εκείνη θα ορίζει ως «παραπληροφόρηση».

Οπότε παραπληροφόρηση πλέον, μόνο από επίσημες πηγές!

Στην προτεινόμενη νομοθεσία τώρα: γνωστή ως «Chat Control», θα καταστήσει νόμιμη την παρακολούθηση και τον έλεγχο της επικοινωνίας όλων των συνομιλιών, με την αιτιολογία της πρόληψης της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών μας.

To Chat Control, θα παραβιάζει το προσωπικό απόρρητο καθώς θα παρακολουθεί αυτόματα όλους τους τύπους επικοινωνίας: Tις τηλεφωνικές συνομιλίες, βιντεοκλήσεις, γραπτά ηλεκτρονικά μηνύματα, κάθε είδους εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κρυπτογραφημένων υπηρεσιών κ.τλ.

Όλα θα φιλτράρονται με λέξεις κλειδιά σε πραγματικό χρόνο και θα επισημαίνονται για περαιτέρω έλεγχο κι αν χρειαστεί θα ασκείται δίωξη.

Το ίδιο θα ισχύει για τις εικόνες και τα βίντεο που αποθηκεύονται είτε στον υπολογιστή, είτε σε cloud. Bασικά ό,τι κάνουμε με το έξυπνο τηλέφωνο μας. Ολόκληρη η προσωπική μας ζωή θα είναι εκτεθειμένη σε κυβερνητικό έλεγχο, ανά πάσα στιγμή.

Το Chat Control θα τεθεί σε ψηφοφορία στις 16 Οκτωβρίου. Δηλαδή σε ένα μήνα από τώρα. Το αξιοπερίεργο είναι πως δεν έχει τύχει σχεδόν καθόλου προσοχής από τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ, πράγμα μάλλον παράξενο δεδομένης της κλίμακας των επιπτώσεων στις ελευθερίες όλων των ευρωπαίων πολιτών. Επί της ουσίας πρόκειται για το αμερικανικό Patriot Act, αλλά πολύ πιο ισχυρό, καθώς ο έλεγχος θα είναι υποχρεωτικός για όλες τις συνομιλίες, τις εφαρμογές ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και μηνυμάτων συμπεριλαμβανομένων των WhatsApp, Signal, Telegram κ.τλ.

Εάν υιοθετηθεί, κάτι που φαίνεται αρκετά πιθανό, αφού μόνο η Γερμανία και η Αυστρία έχουν δηλώσει ότι είναι αντίθετες – όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών επικοινωνίας (apple, meta, signal, telegram, google κ.λπ.) που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη θα υποχρεούνται να αναλύουν κάθε ιδιωτικό μήνυμα, αρχείο, τηλεφωνική κλήση και διαδικτυακή αποθήκευση για περιεχόμενο CSAM (Child Sexual Abuse Material) και grooming. Θα πρέπει επίσης να διαβιβάζουν αυτά τα μηνύματα στην αστυνομία, σχηματίζοντας ένα δίκτυο παρακολούθησης όπου οι κυβερνήσεις θα έχουν πρόσβαση σε οτιδήποτε φυλάσσετε στον υπολογιστή σας, δημοσιεύετε ή αποθηκεύετε στο διαδίκτυο.

Αν δεν το έχετε καταλάβει, αυτή είναι άλλη μια μεγάλη απειλή για την κουρελιασμένη πια δημοκρατία στην Ευρώπη, που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί οι Ευρωπαίοι πολίτες. Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Πατρίκ Μπρέγιερ, εξηγεί λεπτομερώς το επικίνδυνο νόμο στην ιστοσελίδα του.

Όποιοι νομίζουν πως με την ακραία παρακολούθηση και με ελευθεροκτόνους νόμους, θα εξαλειφθεί η σεξουαλική κακοποίηση και το Trafficking των παιδιών, πλανώνται πλάνην οικτράν.

Το ολοένα και πιο εχθρικό προς την ελευθερία του λόγου ευρωπαϊκό περιβάλλον, απ’ άκρη σ’ άκρη στη γηραιά ήπειρο, σε συνδυασμό με την υπερβολική ενίσχυση της ασφάλειας με αληθοφανείς δικαιολογίες, δεν προμηνύουν τίποτα καλό για τις κοινωνίες των πολιτών που κοιμούνται τον ύπνο του δικαίου.

Ενημερωτικά: Boυλευτές του κυβερνώντος κόμματος στη Γαλλία, κατέθεσαν τροπολογία στο νόμο για την ασφάλεια και τη ρύθμιση του ψηφιακού χώρου, με στόχο την απαγόρευση της χρήσης VPN, ώστε να μην είναι δυνατή η πρόσβαση στα κοινωνικά δίκτυα.

Πηγή: dimosiografia.com