Από το μεσημέρι της Κυριακής μπροστά από στη Βουλή των Σέρβων στο Βελιγράδι η Ντίανα Χρκα, μητέρα ενός εκ των θυμάτων της πολύνεκρης κατάρρευσης τσιμεντένιας στέγης σε σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης Νόβι Σαντ, ξεκίνησε απεργία πείνας ζητώντας να αποδοθούν ευθύνες για τον θάνατο του 27χρονου γιου της Στέφαν και των υπολοίπων 15 θυμάτων. 

Την απόφασή της ανακοίνωσε το Σάββατο, κατά τη μεγαλειώδη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε ανήμερα της θλιβερής επετείου. «Πρέπει να μάθω ποιος σκότωσε το παιδί μου, ποιος σκότωσε 16 ανθρώπους. Κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει γι' αυτό», είπε η Ντίανα Χρκα ανακοινώνοντας την έναρξη απεργίας πείνας.

«Αν θέλετε να με σκοτώσετε, σκοτώστε με, αλλά δεν θα μετακινηθώ από εδώ. Αν μου συμβεί κάτι, ξέρετε τι θα συμβεί», είπε η μητέρα στους αστυνομικούς, οι οποίοι θέλησαν να την απομακρύνουν από το σημείο και προκάλεσαν την οργή του πλήθους. Στην Σερβία δεν υπάρχει κάποια ειδική νομοθεσία που να της απαγορεύει την πραγματοποίηση τέτοιας διαμαρτυρίας σε αυτό το σημείο του Βελιγραδίου.

Οι υποστηρικτές του προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς συγκρούστηκαν, ένα χρόνο μετά την φονική κατάρρευση, με αντικυβερνητικούς διαδηλωτές οι οποίοι είχαν συγκεντρωθεί το βράδυ της Κυριακής μπροστά από το κτίριο του κοινοβουλίου απαιτώντας την παραίτηση του Βούτσιτς. Ένταση προκλήθηκε όταν υποστηρικτές του Βούτσιτς εκτόξευσαν αντικείμενα και φωτοβολίδες προς το σημείο όπου είχαν συγκεντρωθεί φοιτητές και πολίτες για να συμπαρασταθούν στη Χρκα μπροστά στο κοινοβούλιο. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν, χωρίς να παρεμβαίνουν.

Ένας χρόνος πέρασε από το σιδηροδρομικό δυστύχημα του Νόβι Σαντ, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 16 άνθρωποι. Έναν χρόνο συνεχόμενα βρίσκεται και ο λαός της Σερβίας στους δρόμους, καταγγέλλοντας πως το δυστύχημα ήρθε μετά από πολυετή κακοδιαχείριση και διαφθορά. 

Με αφορμή τη μαύρη επέτειο, οι φοιτητές που σήκωσαν στις πλάτες τους τον αγώνα και το κύμα αγανάκτησης, θα πραγματοποιήσουν συγκέντρωση στο Νόβι Σαντ για τα τιμήσουν τη μνήμη των θυμάτων. Έχουν σκοπό να πραγματοποιήσουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση μνήμης που έχει γίνει ποτέ, και οι εκτιμήσεις λένε πως θα τα καταφέρουν. 

Χιλιάδες άνθρωποι σκόπευαν να ταξιδέψουν με τρένο από το Βελιγράδι στο Νόβι Σαντ για να συμμετάσχουν στη συγκέντρωση. Την Παρασκευή, ωστόσο, η σιδηροδρομική εταιρεία ανακοίνωσε ότι όλες οι αμαξοστοιχίες μεταξύ των δύο πόλεων διακόπτονται επ’ αόριστον, επικαλούμενη υποτιθέμενη απειλή για βόμβα -μια τακτική που έχει χρησιμοποιηθεί ξανά πριν από άλλες μαζικές διαδηλώσεις τους τελευταίους μήνες.

Παρά τα εμπόδια, η συγκέντρωση του Σαββάτου αναμένεται να προσελκύσει τεράστιο πλήθος και θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες κινητοποιήσεις που έχουν γίνει ποτέ στη Σερβία, μια χώρα με μακρά ιστορία αντικυβερνητικών διαδηλώσεων.

Εμετικός Βούτσιτς: «Τι συμβαίνει στο Νόβι Σαντ; Έχει ματς;»

Εξάλλου, ο Βούτσιτς έχει ήδη «παραδοθεί» για το πόσο τρέμει την κινητοποίηση αυτή, καθώς απείλησε με μαζικές συλλήψεις και προειδοποίησε πως οι δικοί του υποστηρικτές θα κάνουν μέσα στον Νοέμβριο μια μεγαλύτερη συγκέντρωση.

Ο Βούτσις επιχείρησε επίσης να υποβαθμίσει τη σημασία και το αναμενόμενο μέγεθος της εκδήλωσης μνήμης. 

Μάλιστα, όταν δημοσιογράφος τον ρώτησε για τη συγκέντρωση του Σαββάτου, με ύφος γεμάτο ειρωνεία απάντησε: «Τι συμβαίνει στο Νόβι Σαντ; Παίζεται κάποιο ποδοσφαιρικό ματς;».

Πρόσθεσε ακόμη ότι «πολλοί θα απογοητευτούν από τις υπερβολικές προσδοκίες για τη συγκέντρωση», τονίζοντας ότι «δεν θα υπάρξει αλλαγή κυβέρνησης».

Ο Βούτσις -σκόπιμα- αγνοεί πως οι περισσότερες φοιτητικές διαδηλώσεις μέχρι σήμερα ήταν ειρηνικές και πως τα περιστασιακά επεισόδια που σημειώθηκαν κατά καιρούς προκλήθηκαν από υποστηρικτές του. 

Βράζει η οργή

Οι διαδηλωτές αναμένεται σήμερα να συγκεντρωθούν σε πολλά σημεία του Νόβι Σαντ ταυτόχρονα, μια τακτική που, όπως αναφέρει το Euronews, πιστεύεται πως αποσκοπεί στο να δυσκολέψει την αστυνομία να προχωρήσει σε καταστολή και συλλήψεις. 

Η αιτία που πυροδότησε τις πολύμηνες διαδηλώσεις ήταν η φονική κατάρρευση του στέγαστρου του σιδηροδρομικού σταθμού την 1η Νοεμβρίου του περασμένου έτους, η οποία προκάλεσε 16 θανάτους.

Το περιστατικό αποδόθηκε ευρέως σε κρατική αμέλεια, γενικευμένη διαφθορά και αδιαφανείς συμφωνίες με κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες, που συμμετείχαν στις εργασίες ανακαίνισης του σταθμού.

Οι πρώτες κινητοποιήσεις ξεκίνησαν ως σποραδικές διαδηλώσεις με αίτημα λογοδοσία για την τραγωδία στο Νόβι Σαντ. Ωστόσο, εξελίχθηκαν γρήγορα σε πανεθνικό κίνημα, το οποίο έθεσε ευρύτερα αιτήματα, όπως πρόωρες εκλογές, δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και τερματισμό της αστυνομικής βίας, κερδίζοντας ευρεία λαϊκή υποστήριξη.

Αρχικά, ο Βούτσιτς προσπάθησε να εκτονώσει την πίεση θυσιάζοντας τον πρωθυπουργό Μίλος Βούτσεβιτς, ο οποίος παραιτήθηκε τον Ιανουάριο μαζί με την κυβέρνησή του. Αν και ορισμένοι αξιωματούχοι κατηγορήθηκαν για το δυστύχημα, κανείς δεν έχει δικαστεί ή καταδικαστεί μέχρι σήμερα.

Έκτοτε, ο Βούτσιτς έχει περιγράψει τις διαδηλώσεις ως δυτικό σχέδιο ανατροπής του, ενώ έχει στραφεί για στήριξη προς τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν και την Κίνα, τη στιγμή που συνεχίζει τις πιέσεις εναντίον φιλελεύθερων οργανώσεων στο εσωτερικό.