Σε συνέχεια των ανακοινώσεων και των δηλώσεων που είδαν το φως της δημοσιότητας μετά το Διεθνές Συνέδριο Πλάσματος που πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία στις 19-21 Μαΐου 2025, η Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας (Ε.Ο.ΘΑ.) παίρνει θέση στην τοποθέτηση του Τσέχου Υφυπουργού Υγείας, ο οποίος απευθύνει κάλεσμα προς την Ελλάδα να προχωρήσει σε μεταρρύθμιση του συστήματος συλλογής πλάσματος κατά τα πρότυπα των τεσσάρων (4) ευρωπαϊκών κρατών (Αυστρία, Τσεχία, Ουγγαρία και Γερμανία) όπου λειτουργούν μεικτά μοντέλα δημόσιας και ιδιωτικής συλλογής πλάσματος, που προβλέπουν και οικονομική αποζημίωση για τους πλασματοδότες. Αυτό για την ΕΟΘΑ αποτελεί πρόκληση και δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες για τους Έλληνες ασθενείς με Θαλασσαιμία (Μεσογειακή Αναιμία), Δρεπανοκυτταρική Νόσο και άλλες χρόνιες αιματολογικές παθήσεις που η θεραπεία τους βασίζεται σε συστηματικές μεταγγίσεις αίματος, καθώς θέτει σε κίνδυνο την επάρκεια αίματος στη χώρα μας.

 

  Η Ελληνική πραγματικότητα είναι ότι υπάρχουν 4.000 πολυμεταγγιζόμενοι ασθενείς με Θαλασσαιμία και Δρεπανοκυτταρική Νόσο, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με ελλείψεις αίματος καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, λόγω μη αυτάρκειας της χώρας μας σε αίμα. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι η Πολιτεία δεν μερίμνησε διαχρονικά να αναδιοργανώσει το σύστημα Αιμοδοσίας της ώστε συγκεντροποιώντας λειτουργίες και διαδικασίες να αποκτήσει ασφαλές και επαρκές αίμα. 

Επίσης στη χώρα μας υπάρχουν 300 περίπου ασθενείς που χρειάζονται για τη θεραπεία τους φάρμακα που παράγονται από το πλάσμα (Plasma-Derived Medicinal Products – PDMPs).

Η επίσπευση της ολοκλήρωσης της Κεντρικής Διαχείρισης Αίματος που πιλοτικά ξεκίνησε τον Μάιο του 2024, θα έχει ως αποτέλεσμα την επάρκεια αίματος, αλλά και την απόκτηση αποθεμάτων πλάσματος (το διαχωρισμό δηλαδή πλάσματος από το ολικό αίμα που προσφέρεται εθελοντικά χωρίς αμοιβή) για κλασματοποίηση προς παραγωγή φαρμάκων.

 Σήμερα, το πλάσμα που συλλέγεται από τους αιμοδότες στη χώρα μας χρησιμοποιείται κατά ένα μέρος για μεταγγίσεις στους ασθενείς που το χρειάζονται και το υπόλοιπο αυτού απορρίπτεται (πετιέται), καθώς δε διοχετεύεται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή φαρμάκων. Επισημαίνουμε ότι στο παρελθόν είχαν συναφθεί συμβόλαια για την αξιοποίησή του με τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό και με την Ολλανδική Sanquin για τη διοχέτευση και κλασματοποίηση ελληνικού πλάσματος.

 Πιστεύουμε ότι η εμπορευματοποίηση του πλάσματος, θα οδηγήσει μετά βεβαιότητας:

1. σε σημαντική αποσταθεροποίηση των αποθεμάτων αίματος, καθόσον ο γενικός πληθυσμός μπορεί να στραφεί πιο εύκολα στην πλασματοδότηση, έναντι αποζημίωσης, που μπορεί να πραγματοποιηθεί πολλές φορές μέσα στο έτος και να απέχει από την εθελοντική και μη αμοιβόμενη αιμοδοσία (συνέβη πρόσφατα στην Ουγγαρία)

2. στη διακινδύνευση της ασφάλειας των μεταγγίσεων και συνολικά της δημόσιας υγείας. Το γεγονός ότι, αφενός τα ιδιωτικά κέντρα συλλογής πλάσματος, έχοντας ως γνώμονα το κέρδος, θα επιδιώκουν την όσο μεγαλύτερη προσέλευση πλασματοδοτών, και αφετέρου ότι οι ίδιοι οι πλασματοδότες θα έχουν οικονομικό κίνητρο να πλασματοδοτήσουν, αυτό θα οδηγήσει σε απόκρυψη κρίσιμων στοιχείων για την υγεία του δότη κατά τη συμπλήρωση του ιστορικού-ερωτηματολογίου.

Τέλος τα ερωτηματικά που εγείρονται είναι:

✓ Γιατί ο Τσέχος Υφυπουργός Υγείας επικεντρώνεται στην Ελλάδα όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του συστήματος συλλογής πλάσματος και όχι στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες με πιο αναπτυγμένα συστήματα αιμοδοσίας;

✓ Κατά πόσο η δημιουργία δεξαμενής πλασματοδοτών επ’ αμοιβή, εγγυάται στη χώρα μας την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα από πλάσμα, δεδομένου ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία θα επιλέξει το συμφερότερο κανάλι διανομής/διοχέτευσης της πρώτης ύλης πλάσματος; Εξάλλου, η μη εξυπηρέτηση των ασθενών για τη θεραπεία τους επιβεβαιώνεται και από τη συνέντευξη του Τσέχου Υφυπουργού Υγείας Jakub Dvořáček ο οποίος δηλώνει ότι η Τσεχία: «…συλλέγει 1,3 εκατομμύρια λίτρα πλάσματος σε ετήσια βάση, το μεγαλύτερο ποσοστό του οποίου (πάνω από το 90%) εξάγεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Παρά τη μεγάλη παραγωγή πλάσματος, όμως, η χώρα δεν έχει καταφέρει να παράγει η ίδια τα κρίσιμα φάρμακα, τα οποία συνεχίζει να αγοράζει…» (πηγή: Πλάσμα αίματος: Η πολύτιμη θεραπεία που η Ελλάδα αγνοεί).          

 Η Ελληνική Ομοσπονδια Θαλασσαιμίας καλει την Πολιτεία να εξασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση των ασθενών με Θαλασσαιμία και Δρεπανοκυτταρική Νόσο στη θεραπεία της μετάγγισης αίματος και των ασθενών που χρήζουν φαρμάκων από την κλασματοποίηση του πλάσματος, μέσα από ένα αυστηρά δημόσιο, εθελοντικό, μη ανταποδοτικό και μη κερδοσκοπικό σύστημα, με στόχο την ασφάλεια των ασθενών και την ηθική διαχείριση των δωρεών ανθρώπινων ιστών (αίματος και παραγώγων του).

www.eotha.gr

Καθαρίζοντας το υπέδαφος με κεραυνούς

Τα εδάφη ρυπαίνονται. Πιθανόν από φυτοφάρμακα, από πετρελαιοειδή που περιέχουν αλκάνια υψηλού μοριακού βάρους, από διαρροές δεξαμενών καυσίμων και πολλούς άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες. Και αυτό έχει συνέπειες, όπως είναι η μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων, της χλωρίδας και του ευρύτερου οικοσυστήματος και προφανώς της υγείας των ανθρώπων. Στο προφανές ερώτημα, εάν υπάρχει δυνατότητα απορρύπανσής τους που θα είναι αποτελεσματική και συγχρόνως φθηνή, ήρθαν να απαντήσουν με την ιδέα τους ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστημών Χημικής Μηχανικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας στην Πάτρα.

Η ιδέα της ομάδας βασίζεται σε μια συσκευή πλάσματος, δηλαδή ιονισμένο αέριο που αποτελείται από ελεύθερα ηλεκτρόνια, ιόντα και υπεριώδες φως - με απλά λόγια πρόκειται για κεραυνό - που εκμεταλλεύεται τη δράση ακίνδυνων σωματιδίων που οξειδώνουν και τους πιο ανθεκτικούς ρύπους του εδάφους. 

Σύμφωνα με την ιδέα, τα σωματίδια παράγονται από μία ηλεκτρική εκκένωση μεταξύ δύο ηλεκτροδίων, όπου τοποθετείται το ρυπασμένο έδαφος. Στη διαδικασία απορρύπανσης διοχετεύεται στο έδαφος μόνο ατμοσφαιρικός αέρας. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει θέμα περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ επιτυγχάνεται και ο άλλος στόχος που είναι η ελαχιστοποίηση του οικονομικού κόστους. Εκείνο που επίσης έχει σημασία είναι ο χρόνος που χρειάζεται η συσκευή πλάσματος για την απορρύπανση, καθώς είναι μόλις λίγα λεπτά. Επίσης, η κατανάλωση ενέργειας είναι συγκρίσιμη με μιας μικρής λάμπας φωτός. Τη συσκευή μπορεί να χρησιμοποιήσει ακόμη και ανειδίκευτο προσωπικό, ενώ είναι άμεσα επεκτάσιμη σε βιομηχανική κλίμακα.    

Η συσκευή ψυχρού πλάσματος έχει ήδη κατασκευαστεί σε εργαστηριακή κλίμακα. Επίσης έχει «επιβεβαιωθεί», όπως εξηγούν οι ερευνητές μετά από σειρά πειραματικών μετρήσεων, η γρήγορη και καθολική απορρύπανση εδαφών που έχουν ρυπανθεί από υδρογονάνθρακες ή φυτοφάρμακα. Με βάση  τα αποτελέσματα, έχει ήδη σχεδιαστεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα το οποίο μπορεί να κατασκευαστεί σε μεγάλη κλίμακα για τη μη επιτόπια απορρύπανση εδαφών. 

Μέσω του 3ου Διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!», η ομάδα των ερευνητών που εκπροσωπεί ο Χρήστος Αγγελόπουλος επιθυμεί να αναδείξει τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας σε σύγκριση με τις συμβατικές μεθόδους απορρύπανσης εδαφών. Επίσης, έχουν την πρόθεση να έρθουν σε επαφή με τον επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, με σκοπό τη διερεύνηση πιθανοτήτων εμπορικής εκμετάλλευσης της τεχνολογίας. 

Αυτό σημαίνει ότι η ομάδα θα μπορέσει να εφαρμόσει τους επόμενους στόχους της, δηλαδή την περαιτέρω έρευνα σε σχέση με:

-Την επίδραση διαφόρων παραμέτρων της διεργασίας στην απόδοση της απορρύπανσης, όπως είναι η ροή του αέρα, η υγρασία του εδάφους και η εφαρμοζόμενη τάση

-Την πλήρη κατανόηση των μηχανισμών οξείδωσης των ρύπων με τη χρήση της συσκευής πλάσματος

-Τις δοκιμές άλλων ειδών ρύπων, όπως για παράδειγμα τα απόβλητα των φαρμακοβιομηχανιών

Για τους ερευνητές του ΙΤΕ Πάτρας, η συμμετοχή τους στον 3ο Διαγωνισμό «Η Ελλάδα Καινοτομεί!» είναι παράθυρο από το οποίο μπορεί η κοινωνία να δει την επιχειρηματική κοινότητα και να αντιληφθεί τόσο την επιστημονική αξία όσο και τη δυνατότητα εμπορικής αξιοποίησης της τεχνολογίας. Επιπλέον, προσδοκούν να συμβάλουν στην πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης ως προς το πρόβλημα της ρύπανσης του υπεδάφους και την κατανόηση της σημαντικότητας του προβλήματος που σχετίζεται με τη διατροφική αλυσίδα, άρα και την ανθρώπινη υγεία. 

Τα επόμενα βήματα είναι τα σημαντικότερα, καθώς πρόκειται να κατασκευάσουν ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα σε μεγαλύτερη κλίμακα από αυτή του εργαστηρίου και να ιδρύσουν μια εταιρεία τεχνοβλαστού - δηλαδή μια εταιρεία spin–off, η δραστηριότητα της οποίας επικεντρώνεται στην εφαρμογή καινοτόµων επιχειρηματικών σχεδίων, καθώς και την εμπορική εκμετάλλευση γνώσεων που παράγονται σε ερευνητικά εργαστήρια, τεχνολογικούς φορείς και σε παραγωγικές μονάδες. Με τις εταιρείες τεχνοβλαστοί επιχειρείται η ουσιαστική σύνδεση της ερευνητικής δραστηριότητας µε την παραγωγική διαδικασία, µέσω της αξιοποίησης και εκμετάλλευσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Και αυτό είναι πιθανόν το κυριότερο απ’ όλα. Το βασικό μήνυμα είναι πως σήμερα είναι επιβεβλημένο περισσότερο από ποτέ να υπάρξει διασύνδεση της έρευνας των ελληνικών πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων με την οικονομία και την παραγωγή.



πηγή kainotomeis