Το Βερολίνο κουνάει το δάχτυλο στο Ιράν, αλλά κάνει τη «βρώμικη δουλειά» στο Σουδάν
Πέμπτη, 03/07/2025 - 20:53ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
Δεν πίστευαν στα αυτιά τους ακόμα και οι Γερμανοί, όταν άκουγαν τον καγκελάριό Φρίντριχ Μερτς, να δηλώνει πριν λίγες μέρες ότι το Ισραήλ «κάνει τη βρώμικη δουλειά» για λογαριασμό των Δυτικών βομβαρδίζοντας το Ιράν. Ο δε υπουργός Καγκελαρίας, Τόρστεν Φράι, χαρακτήριζε το Ιράν «τρομοκρατικό καθεστώς!». Την ίδια στιγμή, όμως το Βερολίνο κάνει τη «βρώμικη δουλειά» για λογαριασμό των Ευρωπαίων στο Σουδάν.
Καθ’ όλη τη διάρκεια των γεγονότων μετά την ανατροπή του δικτάτορα αλ-Μπασίρ το 2019, μεγάλες δυνάμεις –ιδιαίτερα η Γερμανία και η ΕΕ- διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο σε πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό επίπεδο.
Όπως αναφέρει το EuObserver, η εμπλοκή της Γερμανίας ξεπέρασε τη ρητορική και περιελάμβανε έμμεσες μεταφορές όπλων μέσω τρίτων κρατών, χρηματοδότηση προγραμμάτων ελέγχου μετανάστευσης που ενδυνάμωσαν ένοπλες ομάδες και διοχέτευση αναπτυξιακής βοήθειας μέσω ανεξέλεγκτων κρατικών θεσμών σε εγκληματίες.
Όλα αυτά όμως συνέβαλαν στο να στρωθεί ο δρόμος στον σημερινό πόλεμο.
Γερμανικά όπλα σε εγκληματίες
Παρά το επίσημο εμπάργκο όπλων στο Σουδάν μετά τη σύγκρουση στο Νταρφούρ, πολλαπλές αναφορές επιβεβαιώνουν ότι γερμανικά όπλα -ιδιαίτερα αυτά που κατασκευάζει η Heckler & Koch- συνέχισαν να εμφανίζονται στο Σουδάν μέσω μεσαζόντων.
Η Γερμανία εξήγαγε όπλα αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ σε χώρες του Κόλπου και την Αίγυπτο οι οποίες άμεσα τη μια ή την άλλη πλευρά της σύγκρουσης, κάτι που γνωρίζει καλά το Βερολίνο.
«Μέσω αυτών των καναλιών, όπλα και στρατιωτικός εξοπλισμός γερμανικής προέλευσης βρέθηκαν στα πεδία των μαχών στο Σουδάν, εμπλέκοντας έμμεσα τη Γερμανία στον εξοπλισμό και των δύο πλευρών» σημειώνει η Αιγύπτια δημοσιογράφος Σίμμα Σάμυ.
Υπενθυμίζει ότι ήδη από εποχής Ψυχρού Πολέμου, η Δυτική Γερμανία συνεργαζόταν στενά με το Σουδάν, οδηγώντας στην ίδρυση υποδομών όπως το εργοστάσιο πυρομαχικών Fritz Werner κοντά στο Χαρτούμ στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Μια κληρονομιά που, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, διαμόρφωσε πτυχές της σουδανικής στρατοκρατίας.
Ευρωπαϊκά λεφτά σε τρομοκράτες
Το 2014, η ΕΕ ξεκίνησε τη «Διαδικασία του Χαρτούμ» για να περιορίσει την παράνομη μετανάστευση από την περιοχή της Αφρικής του Κέρατος, με τη Γερμανία να παίζει κεντρικό ρόλο στη χρηματοδότηση των σχετικών έργων υλοποίησης.
Οι Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του Σουδάν (RSF) -κατηγορούμενες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας- ωφελήθηκαν στην πράξη από προγράμματα ελέγχου των συνόρων που υποστηρίζονταν από την ΕΕ, όπως η πρωτοβουλία «Better Migration Management» που ηγείται η γερμανική GIZ (Εταιρεία Διεθνούς Συνεργασίας), λέει η Σάμυ.
«Αυτά τα προγράμματα ενίσχυσαν τον de facto ρόλο των RSF στην επιτήρηση των συνόρων του Σουδάν, εγείροντας ανησυχίες για έμμεση ευρωπαϊκή υποστήριξη σε καταχρηστικούς φορείς» αναφέρει ο Euobserver.
Εν τέλει, η Ευρώπη αναθέτει κομμάτια της συνοριακής της διαχείρισης σε σουδανικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των RSF, χρηματοδοτώντας προγράμματα που παρείχαν εξοπλισμό παρακολούθησης όπως κάμερες, σαρωτές, servers και συστήματα επικοινωνιών, καθώς και οχήματα όπως Toyota Hilux και Land Cruiser.
Παρά το γεγονός ότι αυτά τα μέσα προορίζονταν για τη διαχείριση των συνόρων υπό πρωτοβουλίες, όπως το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ «Better Migration Management» (BMM), στη συνέχεια, σημειώνει η Σάμυ, χρησιμοποιήθηκαν από τις RSF για την καταστολή εσωτερικών διαμαρτυριών.
Ενδεικτικά τον Ιούνιο του 2019 στη καθιστική διαμαρτυρία στο Χαρτούμ, σκοτώθηκαν τουλάχιστον 186 πολίτες.
Αναπτυξιακή βοήθεια και οικονομικές συμφωνίες
Μετά την πτώση του αλ-Μπασίρ, η Γερμανία και οι ευρωπαϊκοί εταίροι της έσπευσαν να στηρίξουν τη μεταβατική κυβέρνηση του Σουδάν μέσω διεθνών δωρητικών συνεδρίων και γενναιόδωρων υποσχέσεων χρηματοδότησης.
Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά τα κεφάλαια διοχετεύτηκαν σε υποδομές και θεσμική βοήθεια — μέσω κρατικών φορέων που ακόμη ελέγχονταν από τον στρατό ή συνδεδεμένους τεχνοκράτες.
Σύμφωνα με την Oxfam, μόλις το 3% του Ταμείου Έκτακτης Ανάγκης της ΕΕ για την Αφρική δόθηκε για στήριξη τοπικών κοινοτήτων ή ασφαλών οδών μετανάστευσης. Η συντριπτική πλειονότητα κατευθύνθηκε σε μέσα επιτήρησης συνόρων και σε συστήματα ασφαλείας.
20 χρόνια εγκληματικών πολιτικών
«Τα τελευταία 20 χρόνια, η ευρωπαϊκή -και ιδιαίτερα η γερμανική- πολιτική προς το Σουδάν χαρακτηρίστηκε από βραχυπρόθεσμο πραγματισμό: έμφαση στον έλεγχο της μετανάστευσης και τη σταθερότητα παρά στην ευθύνη και τη μεταρρύθμιση» διαπιστώνει η Σάμυ.
Αυτή η προσέγγιση ενίσχυσε τους φορείς σύγκρουσης, είτε μέσω έμμεσων μεταφορών όπλων, συνεργασιών ασφαλείας, είτε μέσω αδιαφανών ροών βοήθειας.
Οι ευθύνες της Γερμανίας και της ΕΕ δεν αφορούν μόνο όσα έγιναν, αλλά και όσα παραλείφθηκαν: την αποτυχία επιβολής κυρώσεων μετά το πραξικόπημα του 2021, την έλλειψη πίεσης για αφοπλισμό των ομάδων και την αδυναμία προστασίας της εύθραυστης μεταβατικής διαδικασίας του Σουδάν από στρατιωτικές παρεμβάσεις. Σήμερα, οι πολίτες του Σουδάν πληρώνουν το τίμημα: με εκτοπισμούς, σεξουαλική βία, μαζικές δολοφονίες και την κατάρρευση του κράτους.
Κάπως έτσι μετριάζεται η υποχρέωση που αισθάνεται ο Γερμανός καγκελάριος -απόγονος ναζιστική αξιωματούχου- στις ισραηλινές κατοχικές πλην εγκληματικές δυνάμεις για το έργο τους στη Μέση Ανατολή.
Πηγή: in.gr
