Η πρώην στρατιωτική εισαγγελέας του Ισραήλ, Yifat Tomer-Yerushalmi, συνελήφθη μετά τη διαρροή βίντεο που δείχνει στρατιώτες να κακοποιούν σωματικά Παλαιστίνιο κρατούμενο, συμπεριλαμβανομένης κακοποίησης με αιχμηρό αντικείμενο κοντά στον πρωκτό. Το βίντεο οδήγησε σε ποινικές κατηγορίες κατά πέντε στρατιωτών για σοβαρή σωματική βλάβη, όπως σπασμένα πλευρά και διάτρηση πνεύμονα. Η Tomer-Yerushalmi παραδέχτηκε ότι ενέκρινε τη διαρροή του βίντεο, ενώ υπερασπίστηκε την ενέργειά της ως προσπάθεια προστασίας του νομικού τμήματος του στρατού. Οι κρατούμενοι υπέστησαν σοβαρή κακοποίηση, με αναφορές για βασανιστήρια και τραυματισμούς κατά την κράτησή τους.

Η ισραηλινή αστυνομία συνέλαβε τη πρώην στρατιωτική εισαγγελέα Yifat Tomer-Yerushalmi, όπως ανακοίνωσε τη Δευτέρα ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Itamar Ben Gvir, μετά από σκάνδαλο που ξέσπασε όταν διέρρευσε βίντεο που φαινόταν να δείχνει στρατιώτες να κακοποιούν Παλαιστίνιο κρατούμενο. Η Tomer-Yerushalmi είχε εξαφανιστεί για αρκετές ώρες την Κυριακή μετά την ανακοίνωση της παραίτησής της, με τα ισραηλινά ΜΜΕ να υποθέτουν ότι επρόκειτο για πιθανή απόπειρα αυτοκτονίας. Ωστόσο, η αστυνομία πιστεύει ότι η εξαφάνισή της ήταν σκηνοθετημένη για να απαλλαγεί από το κινητό της, το οποίο πιθανώς περιείχε επιβαρυντικά στοιχεία. Κάποια μέσα ανέφεραν ότι άφησε πίσω της γράμμα που θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως σημείωμα αυτοκτονίας.

Σύμφωνα με αντίγραφο της επιστολής παραίτησής της, που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή από ισραηλινά ΜΜΕ, η Tomer-Yerushalmi παραδέχτηκε ότι είχε εγκρίνει τη διαρροή του βίντεο πέρυσι. Η διαρροή οδήγησε σε ποινικές κατηγορίες κατά πέντε στρατιωτών εφέδρων, οι οποίοι κατηγορούνται ότι χρησιμοποίησαν αιχμηρό αντικείμενο για να τραυματίσουν τον κρατούμενο κοντά στον πρωκτό. Οι κατηγορίες αφορούν σοβαρή σωματική βλάβη, όπως σπασμένα πλευρά, διάτρηση πνεύμονα και εσωτερική ρήξη στον πρωκτό.

Ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ben Gvir δήλωσε ότι η υπηρεσία φυλακών θα ενεργεί με αυξημένη προσοχή για την ασφάλεια της κρατούμενης και τόνισε τη σημασία της επαγγελματικής διεξαγωγής της έρευνας για την αποκάλυψη της πλήρους αλήθειας. Η ανακοίνωση δεν αναφέρει ποιες κατηγορίες αντιμετωπίζει η Tomer-Yerushalmi.

Η υπόθεση ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2024, όταν το ισραηλινό κανάλι Channel 12 μετέδωσε πλάνα από τη στρατιωτική βάση Sde Teiman, όπου κρατούνται Παλαιστίνιοι και μαχητές της Χαμάς που συμμετείχαν στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, καθώς και Παλαιστίνιοι που συνελήφθησαν στους επόμενους μήνες της σύγκρουσης στη Γάζα. Το βίντεο δείχνει στρατιώτες να απομακρύνουν τον κρατούμενο, να τον περιβάλλουν και να καλύπτουν τις κινήσεις τους με τον εξοπλισμό τους, ενώ κρατούσαν και σκύλο. Τα πλάνα προκάλεσαν διεθνή κατακραυγή και διαδηλώσεις εντός Ισραήλ.

Η ισραηλινή στρατιωτική εισαγγελία κατέθεσε κατηγορίες κατά των πέντε εφέδρων για «ενέργειες κατά του κρατούμενου με σοβαρή βία», συμπεριλαμβανομένου του τρυπήματος του πρωκτού με αιχμηρό αντικείμενο. Η κακοποίηση έλαβε χώρα στις 5 Ιουλίου 2024 κατά τη διάρκεια έρευνας του κρατούμενου, που ήταν δεμένος και με κουκούλα. Τα στοιχεία της δικογραφίας περιλαμβάνουν πλάνα από κάμερες ασφαλείας και ιατρικά έγγραφα.

Τον Οκτώβριο του 2024, μια επιτροπή του ΟΗΕ διαπίστωσε ότι χιλιάδες κρατούμενοι υπέστησαν «εκτεταμένη και συστηματική κακοποίηση» σε ισραηλινές στρατιωτικές φυλακές, που συνιστά έγκλημα πολέμου και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας με βασανιστήρια. Το Ισραήλ χαρακτήρισε τις κατηγορίες «απαράδεκτες» και δήλωσε ότι είναι πλήρως δεσμευμένο στα διεθνή νομικά πρότυπα για τη μεταχείριση κρατουμένων.

Η Tomer-Yerushalmi, στην επιστολή παραίτησής της, ανέφερε ότι οι κρατούμενοι της Sde Teiman είναι «τρομοκράτες του χειρότερου είδους», αλλά υπογράμμισε ότι αυτό δεν αναιρεί την υποχρέωση έρευνας σε περιπτώσεις κακοποίησης. Παράλληλα, υποστήριξε ότι οι ενέργειές της είχαν στόχο να προστατεύσουν το νομικό τμήμα του στρατού από δυσφήμιση.

Η παραίτηση της Tomer-Yerushalmi αξιοποιήθηκε από πολιτικούς, όπως ο Katz, ο οποίος δήλωσε ότι όποιος διαδίδει «αιτήματα για αίμα κατά στρατιωτών του Ισραηλινού Στρατού δεν αξίζει να φορέσει τη στολή του IDF». Ο Ben-Gvir χαιρέτισε την παραίτηση και κάλεσε για έρευνα σε περισσότερες νομικές αρχές, ενώ δημοσίευσε βίντεο με δεμένους Παλαιστίνιους κρατούμενους, δηλώνοντας ότι οι δράστες της 7ης Οκτωβρίου θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν τη θανατική ποινή.

Στο μεταξύ, περίπου 1.700 κρατούμενοι από τη Γάζα αφέθηκαν ελεύθεροι στο πλαίσιο της εκεχειρίας, ανταλλάσσοντας 20 Ισραηλινούς ομήρους. Κάποιοι από τους απελευθερωθέντες ανέφεραν ότι υπέστησαν βασανιστήρια και κακοποίηση κατά την κράτησή τους, σε αντίποινα για δηλώσεις του Ben-Gvir, ο οποίος υπερηφανεύεται ότι έχει επιδεινώσει τις συνθήκες κράτησης για Παλαιστίνιους. Ο ίδιος ισχυρίζεται ότι οι κατηγορίες εξυπηρετούν τη Χαμάς.

Σε μια σημαντική αλλαγή αιχμαλώτων προχώρησαν η Ρωσία και η Ουκρανία λίγες ώρες πριν το νέο έτος, ενώ συνεχίζονται οι εκατέρωθεν επιθέσεις και βομβαρδισμοί. 

Όπως μεταδίδει ο Guardian ανταλλάχθηκαν μεταξύ των αντιμαχόμενων χωρών συνολικά 300 αιχμάλωτοι (150 από κάθε πλευρά), ενώ φαίνεται πως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είχαν διαμεσολαβητικό ρόλο.

«Η επιστροφή των ανθρώπων μας από τη ρωσική αιχμαλωσία είναι πάντα μια πολύ ευχάριστη είδηση για καθέναν από εμάς. Και σήμερα είναι μία από αυτές τις μέρες: η ομάδα μας κατάφερε να φέρει 189 Ουκρανούς πίσω στο σπίτι», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε μήνυμά του που δημοσιεύθηκε στο Telegram τη Δευτέρα.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δήλωσε ότι 150 αιχμάλωτοι από κάθε πλευρά επέστρεψαν στην πατρίδα τους, και δεν δόθηκαν περεταίρω διευκρινήσεις για τη διαφορά στον αριθμό.

Το κέντρο συντονισμού της Ουκρανίας για τις ανταλλαγές ανέφερε ότι οι επιστρέψαντες στην Ουκρανία αποτελούνταν από 87 στρατιώτες του στρατού, 43 από τη Εθνική Φρουρά, 33 συνοριοφύλακες, 24 από το Ναυτικό και δύο πολίτες. Είπε επίσης ότι 14 αξιωματικοί ήταν μεταξύ τους.

Το κέντρο ανέφερε ότι οι Ουκρανοί που στάλθηκαν πίσω στη Ρωσία ήταν αιχμάλωτοι που είχαν συλληφθεί κατά τη διάρκεια της ουκρανικής επίθεσης στην περιοχή του Κουρσκ, η οποία ξεκίνησε στα τέλη του καλοκαιριού και είχε ως αποτέλεσμα την κατάληψη μιας μικρής έκτασης ρωσικού εδάφους από το Κίεβο.

Ορισμένοι από τους αιχμαλώτους που η Ρωσία επέστρεψε τη Δευτέρα κρατούνταν από τους πρώτους μήνες του πολέμου, ο οποίος ξεκίνησε όταν η Ρωσία εισέβαλε τον Φεβρουάριο του 2022.

Η ανταλλαγή, η 11η για φέτος, αύξησε τον συνολικό αριθμό των Ουκρανών αιχμαλώτων που επιστράφηκαν από τη Ρωσία φέτος σε 1.358, ανέφερε το κέντρο συντονισμού, προσθέτοντας όμως ότι παραμένουν πολλοί ακόμοι στη Ρωσία. «Εργαζόμαστε για να ελευθερώσουμε όλους από τη ρωσική αιχμαλωσία. Αυτός είναι ο στόχος μας. Δεν ξεχνάμε κανέναν», δήλωσε ο Ζελένσκι.

Οι επιστρέψαντες Ουκρανοί αιχμάλωτοι έχουν καταγγείλει στον Guardian σωματική και ψυχολογική κακομεταχείριση κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους, συμπεριλαμβανομένου επαναλαμβανόμενων ξυλοδαρμών, ταπεινωτικών σωματικών κακοποιήσεων, απειλητικών ανακρίσεων και εντολών να τραγουδήσουν τον ρωσικό εθνικό ύμνο ή να απαγγείλουν ρωσική ποίηση.

Η Μαρία Κλύμικ από την Πρωτοβουλία ΜΜΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Κίεβο, της οποίας η οργάνωση έχει διεξάγει συνεντεύξεις με περισσότερους από 100 επιστρέψαντες αιχμαλώτους, είπε ότι πολλοί επέστρεψαν με τραύματα από κακοδιατροφή, αμέλεια ή κακοποίηση, ενώ μερικοί χρειάστηκαν ακρωτηριασμούς. «Σχεδόν όλοι όσους έχουμε μιλήσει έχουν βασανιστεί», δήλωσε πέρυσι.

Ο Ζελένσκι δημοσίευσε φωτογραφίες από κάποιους από τους ανταλλαγμένους τη Δευτέρα, οι οποίοι καθόντουσαν σε ένα πούλμαν και κρατούσαν ουκρανικές σημαίες.

Η επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ρωσίας, Τατιάνα Μοσκαλκόβα, δημοσίευσε βίντεο με Ρώσους στρατιώτες συγκεντρωμένους έξω από λεωφορεία. «Πολύ σύντομα οι δικοί μας θα αγκαλιάσουν τους συγγενείς και τους φίλους τους και θα γιορτάσουν τη νέα χρονιά στη γενέτειρά τους», έγραψε σε μήνυμά της στο Telegram που συνόδευε το βίντεο.