Το ένα μετά το άλλο έρχονται τα κορυφαία αριστουργήματα, που εντυπωσιάζουν τους σινεφίλ από τους εργαζόμενους των τριών ραδιοφώνων της ΕΡΤ-3
Η Ταινιοθήκη της ΕΡΤ-3 στο αφιέρωμά της Τιμή στο γαλλικό Μάη παρουσιάζει ένα πασίγνωστο, πολιτικό, δραματικό νουάρ, αριστούργημα του σινεμά, τιμώντας παράλληλα και τη μνήμη του πρόσφατα θανόντος Γάλλου δημιουργού Αλέν Ρενέ.
Τη Δευτέρα, λοιπόν, 5 Μαΐου, ΠΡΟΣΟΧΗ στις 21:15 στον Αλέξανδρο (Εθνικής Αμύνης 1) με δωρεάν πάντα είσοδο προβάλλει την πολύκροτη, απαγορευμένη ταινία του Ο πόλεμος τελείωσε (La guerre est finie, 1966, ασπρόμαυρη) σε σενάριο του διακεκριμένου Χόρχε Σεμπρούν. Πρωταγωνιστούν οι Ιβ Μοντάν, Ίνγκριντ Τούλιν, Ζενεβιέβ Μπιζόλντ.
Η εκδήλωση γίνεται με την καλλιτεχνική επίβλεψη του ΚΕΜΕΣ και την ευγενική παροχή της αίθουσας από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας- Κέντρο Πολιτισμού.
Τα φιλμ θα προλογίσει ο Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου, του οποίου έντυπη, κριτική ανάλυση θα διανεμηθεί στους θεατές. Στο τέλος της προβολής θα ακολουθήσει μακρά αισθητική και ιδεολογική συζήτηση με το κοινό.
Ο βασικός ήρωας, μέλος του κομμουνιστικού κόμματος της Ισπανίας, ζει μόνος στο Παρίσι, αλλά ταξιδεύει τακτικά στην Ισπανία για τον αγώνα κατά του Φράνκο. Στο φιλμ αναλύεται η αντιπαράθεση των διαφορετικών, επαναστατικών πρακτικών, αλλά έχουμε και μια εκπληκτική, πρωτοποριακή σπουδή στη χρήση των χρόνων.
Η ταινία προτάθηκε για Όσκαρ πρωτότυπου σεναρίου, κέρδισε βραβείο στο φεστιβάλ του Λοκάρνο και πήρε τα βραβεία των Γάλλων και Ιταλών κριτικών. Κέρδισε δύο βραβεία Αμερικανών κριτικών και τη μέγιστη διάκριση, το γαλλικό βραβείο Λουί Ντε Λικ για τον Αλέν Ρενέ.
Η κριτική του Αλέξη Ν. Δερμεντζόγλου που θα διανεμηθεί είναι η ακόλουθη:
«Ο πόλεμος τελείωσε μετά από 30 και χρόνια ή μήπως δεν τελείωσε, δεν τελειώνει ποτέ; Μήπως χρειαζόμαστε έναν συνεχή πόλεμο για να γεμίζει τα επαναληπτικά στερεότυπά μας, τις εμμονοληπτικές τάσεις μας, να ολοκληρώνει το κενό μιας χαίνουσας τρύπας, μιας απολεσθείσας μάζας;
Ο πόλεμος τελείωσε και ο Ισπανός Ντιέγκο (Ιβ Μοντάν) πασχίζει να τον διατηρήσει ζωντανό. Έτσι, θα παραμείνει ακμαίος, συντονιστής, ερωτιάρης και λάτρης της περιπέτειας.
Όταν (ξανα) βλέπω αυτό εδώ το σπάνιο και απαγορευμένο αριστούργημα του Αλέν Ρενέ (τιμάμε και τον πρόσφατο θάνατό του), παρασύρομαι στη δίνη της χρονικότητας. Ο χρόνος με διαλύει, με αποσυνθέτει και με διακτινίζει στο αλλού, στο εκτός τόπου. Φεύγω από το σώμα και γίνομαι μια συνείδηση συνδεδεμένη με το χρόνο και περνώ μπροστά του (τa περίφημα forwardplans) ή πίσω. Η μόνη σταθερότητα είναι το ιπτάμενο εγώ μου, η ιδεολογία. Δεν υπάρχει κανένα σταθερό σημείο και οι γυναίκες με μεταφέρουν θετικά προς τα δικά μου διλήμματα. Γνωρίζω πως, εφόσον ο πόλεμος τελείωσε, η δράση έφυγε, άρα εγώ ως ορφανός ή ακυρώνομαι ή γίνομαι δέσμιος του χρόνου μου. Επιτρέπω να με παρασύρει η γραφειοκρατία του ατελείωτου, των πολιτικών πρακτικών και έτσι η ταινία παραμένει πάντα επίκαιρη ως προς τις ιδεολογικές αντιπαραθέσεις της.
Τι να κάνουμε τώρα; Πού θα δράσουμε; Θα χτυπήσουμε τον τουρισμό, θα συγκροτήσουμε τεράστιες απεργίες, θα παραλύσουμε τη χώρα (σύμφωνα με τη μυθοπλασία του φιλμ). Και η παντοτινή σύγκρουση του παλιού με το νέο.
Ο παλιός (δεν) είναι αλλιώς. Τίθεται υπό συνεχή τεχνική και ιδεολογική αμφισβήτηση από το νέο που δεν κομίζει παρά μεταλλάξεις του παλιού, επιθυμεί να υφαρπάζει τη θέση του παλιού, την αρχηγία και την ερωτική του επικαρπία. Μ’ αυτή την αιώνια σύγκρουση ο ήρωας, το εγώ υπερίπταται των χώρων. Ένας και μία κάνουν ένα. Ένας είναι τώρα. Η μοναξιά είναι η αποτίμηση μιας σύντηξης.
Μα ο Ρενέ δεν βάζει μόνο ιδεολογικά και ψυχαναλυτικά προβλήματα. Τοποθετεί τη σεξουαλικότητα στο ύψιστο σημείο λυρικής τελετουργίας. Δεν έχω συναντήσει καλύτερη, τρυφερή, ερωτική σκηνή στο σινεμά από αυτή στο Ο πόλεμος τελείωσε. Η Ίνγκριντ Τούλιν, σαραντάρα μεν, μεστωμένη δε, με ρυτίδες αλλά και φοβερό ερωτισμό ανεβαίνει ψηλά με εκπληκτικά, δαντελένια, λευκά εσώρουχα Γκοτιέ. Ο Μπρεσόν είναι παρών, όλα είναι μια μυστική τελετή. Ο χώρος ως καταφύγιο, το σεξ ως το υπέρτατο μυστικό, ως στοιχείο ενός παράδοξου, ευφορικού θρίλερ.
Σ’ αυτή τη φάση επεμβαίνει ο Τζιοβάνι Φουσκό και επενδύει με μια εκπληκτική μουσική. Το πλάνο σβήνει, διαλύεται και μένουν κάποιες φωταψίες της ένωσης. Ο χρόνος ενσωματώνει το ανεπανάληπτο, το συλλεκτικό, το μοναδικό, το υπέρτατο.
Και μετά είναι ο Ρενέ και ο χρόνος του. Πλάνα μέλλοντος (πρώτη χρήση) αλλά και εκείνα του παρελθόντος και η αφήγηση, η μυθοπλασία που λιώνει. Έτσι, ένα πολιτικό, ψυχολογικό, ιδεολογικό δράμα μετατρέπεται στο απόλυτο όχημα της ανδρικής φαντασίωσης. Ο χρόνος, η δράση, εσύ κι εγώ, το άλλο, το νέο και το ανώριμο, η εμμονοληψία, η αίσθηση του υπάρχω.
Μεγαλειώδης αισθητική παρέμβαση σ’ ένα σύμπαν που διέστρεψε το παν και επιχείρησε να αλλοιώσει και την ανδρική φαντασίωση. Ναι, το φωνάζω, το κραυγάζω: Όχι, ο πόλεμος (δεν) τελείωσε. Ο πόλεμος συνεχίζεται. Οι σκιές που γλιστράνε δίπλα μου είναι η προβολή του εαυτού μου, είναι ο άλλος, είναι η αποστολή, είναι η μνήμη από την τελετή των εσωρούχων Γκοτιέ».
Υ.Γ. Η τρίτη ταινία του αφιερώματος Τιμή στο γαλλικό Μάη είναι το κορυφαίο, έγχρωμο, πολιτικό γουέστερν- σπαγγέτι του Σέρτζιο Κορμπούτσι Κομπανιέρος.
