Ομόφωνα εγκρίθηκε από τους ηγέτες των 27 της Ε.Ε. το προσχέδιο της συμφωνίας για το Brexit κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής με τον Μπόρις Τζόνσον να καλείται να πείσει το Κοινοβούλιό του.
Η επικύρωση της συμφωνίας από τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν τυπική διαδικασία από τη στιγμή που Μπόρις Τζόνσον και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχαν ανακοινώσει, το πρωί, την επίτευξη συμφωνίας.
Ο Ντ. Τουσκ σημείωσε πως αυτή η συμφωνία κατέστη τελικά δυνατή, κυρίως γιατί το Ηνωμένο Βασίλειο αποδέχτηκε τους τελωνειακούς ελέγχους στο «σημείο εισόδου», κάτι που επιτρέπει την αποφυγή συνοριακών ελέγχων στη νήσο της Ιρλανδίας και προστατεύει την ενιαία αγορά.
«Επιτρέπει επίσης να αποφευχθεί το χάος και η συγκρουασιακή ατμόσφαιρα μεταξύ της Ε.Ε. και του Ην. Βασιλείου», επισήμανε, λέγοντας ότι τώρα «περιμένουμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στο Βρετανικό κοινοβούλιο […] Η μπάλα βρίσκεται στο βρετανικό γήπεδο» είπε.
Ερωτηθείς σχετικά με το αν η Ε.Ε. είναι διατεθειμένη να εγκρίνει περαιτέρω παράταση, ο Ντ. Τουσκ ανέφερε ότι η Ε.Ε. είναι προετοιμάσμενη για την έγκριση από τη Βουλή των Κοινοτήτων πριν το τέλος του μήνα, αλλά σε περίπτωση που κατατεθεί σχετικό αίτημα και απορριφθεί, «θα συμβουλευτεί τα κράτη-μέλη» εκ νέου.
«Προσωπικά νιώθω θλίψη. Στην καρδιά μου θα είμαι πάντα υπέρ της παραμονής. Ελπίζω μια μέρα να επιστρέψει το Ην. Βασίλειο. Η πόρτα μας θα είναι ανοιχτή», κατέληξε ο Ντ. Τουσκ.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σημείωσε ότι η εν λόγω συμφωνία είναι «κάτι παραπάνω από ένα νομικό κείμενο», υπογραμμίζοντας ότι προστετεύει τα δικαιώματα των πολιτών και στις δύο πλευρές αλλά και την ειρήνη στη νήσο της Ιρλανδίας.
Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχε επίσης ο Ιρλανδός πρωθυπουργός, Λίο Βαράντκαρ και ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ε.Ε. για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ. Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός τόνισε πως η συμφωνία αυτή είναι διαοφρετική από τη συμφωνία που είχε κάνει η Ε.Ε. με την πρώην πρωθυπουργό του Η. Βασιλείου, Τερέζα Μέι, καθώς δεν περιλαμβάνει τη λύση του backstop. «Το backstop δεν ήταν ο σκοπός να χρησιμοποιηθεί, ενώ η καινούργια λύση πιθανότατα θα τεθεί σε λειτουργία μετά το τέλος της μεταβατικής περιόδου, που θα διαρκέσει το λιγότερο μέχρι το τέλος του 2020, με δυνατότητα παράτασης μέχρι το τέλος του 2022», δήλωσε ο Λ. Βαράντκαρ, εξηγώντας ότι με αυτήν τη λύση θα γίνονται οι έλεγχοι στα λιμάνια και έτσι δεν θα υπάρχουν δασμοί και έλεγχοι στα χερσαία σύνορα. Επιπλέον, ευχαρίστησε την ΕΕ για την αλληλεγγύη που έδειξε στην Ιρλανδία, υπογραμμίζοντας ότι το αποτέλεσμα αυτό, αποτελεί απόδειξη των επιτευγμάτων που μπορεί να πετύχει η Ε.Ε. όταν παραμένει ενωμένη.
Τέλος, ο Μ. Μπαρνιέ υπογράμμισε πως η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί πριν από το τέλος Οκτωβρίου και μετά θα ακολουθήσουν οι συνομιλίες για τη μελλοντική συνεργασία.
«Θολό» τοπίο για την παράταση του Brexit
Από ευρωπαϊκής μεριάς το μόνο που μένει να διευκρινιστεί είναι εάν η Ένωση θα δώσει το πράσινο φως για παράταση του Brexit σε περίπτωση που το ζητήσει το Λονδίνο.
Από νωρίς ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ είχε εμφανιστεί ξεκάθαρος πως δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα, όμως τόσο ο Ντόναλντ Τουσκ, όσο και ηγέτες κρατών – μελών άφησαν ανοικτό το συγκεκριμένο παράθυρο.
Ο ίδιος ο Μπόρις Τζόνσον έχει δηλώσει προ πολλού ότι δεν επιθυμεί παράταση πέραν της 31ης Οκτωβρίου, όμως μπορεί να αναγκαστεί να το κάνει από τη βρετανική βουλή.
Το «σούπερ Σάββατο» και τα σενάρια
«Ελπίζω οι βουλευτές στο Γουέστμινστερ να προσέλθουν ώστε να ολοκληρωθεί το Brexi. Να βάλουμε αυτή την εξαιρετική συμφωνία σε εφαρμογή και να προχωρήσουμε χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις ώστε να επικεντρωθούμε στις προτεραιότητες του βρετανικού λαού» ήταν τα λόγια του Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος, όμως, έχει μπροστά του ένα ακόμη πιο βαρύ φορτίο.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός πρέπει να βγει τις απαραίτητες ψήφους ώστε να περάσει το Σάββατο τη συμφωνία από το Κοινοβούλιο και να αποφύγει περαιτέρω μπλεξίματα.
Σε μία ιστορική συνεδρίαση, καθώς έχουν περάσει περισσότερα από τριάντα χρόνια από την τελευταία φορά που η βρετανική Βουλή συνεδρίασε Σάββατο, οι βουλευτές θα ψηφίσουν επί της νέας συμφωνίας ώστε να αποχωρήσει η Βρετανία από την Ε.Ε. στις 31 Οκτωβρίου.
Ο πρωθυπουργός, όμως, παρά την πλειοψηφία που έχει, θα αντιμετωπίσει ένα βαθιά διχασμένο κοινοβούλιο με τους αντιπάλους του να επιχειρούν να προωθήσουν τόσο μια παράταση όσο και ένα δεύτερο δημοψήφισμα. Άλλες εναλλακτικές είναι η κατάρρευση της κυβέρνησης ώστε να πάρουν άλλοι στα χέρια τους την τύχη των διαπραγματεύσεων για το Brexit.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας
Μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις Μπόρις Τζόνσον και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ανακοίνωσαν, νωρίτερα, ότι υπήρξε συμφωνία επί των νέων προτάσεων για το Brexit. Τα σημεία – κλειδιά, ειδικά για τη Βόρεια Ιρλανδία, είναι:
- Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί θα συνεχίσουν να ισχύουν για τα προϊόντα στη Βόρεια Ιρλανδία. Αυτό σημαίνει ελέγχους στα σύνορα.
- Η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει τελωνειακά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επομένως θα επωφελείται από την εμπορική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά θα παραμείνει σημείο εισόδου για την ενιαία αγορά. Έτσι, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου θα επιβάλλουν δασμούς σε τρίτες χώρες, εφόσον τα προϊόντα που εισέρχονται στη Βόρεια Ιρλανδία δεν κινδυνεύουν να εισαχθούν στην ενιαία αγορά. Σε διαφορετική περίπτωση θα επιβάλλονται δασμοί της Ε.Ε.
- Ως προς τον ΦΠΑ το σχέδιο προβλέπει ότι θα διατηρηθεί η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς, με τον παράλληλο σεβασμό των επιθυμιών του Ηνωμένου Βασιλείου για την ψηφιακή αγορά.
- Τέλος, θα υπάρχει μηχανισμός συγκατάθεσης της Βόρειας Ιρλανδίας, Τέσσερα χρόνια μετά την εφαρμογή των διευθετήσεων, το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας θα αποφασίσει με απλή πλειοψηφία αν θα παραμείνουν οι ρυθμίσεις αυτές. Ο Μπαρνιέ, διευκρίνισε ότι η μεταβατική περίοδος θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2020, αλλά μπορεί να παραταθεί για άλλο ένα ή δύο χρόνια, εάν υπάρξει κοινή συμφωνία.
Το «σούπερ» Σάββατο
Στις 19 Οκτωβρίου η βρετανική βουλή θα συνεδριάσει εκτάκτως σε μια διαδικασία που έχει ονομαστεί από τα μέσα ενημέρωσης «Σούπερ Σάββατο». Είναι η πρώτη σαββατιάτικη συνεδρίαση μετά τις 3 Απριλίου 1982, όταν συζητήθηκε η αργεντίνικη εισβολή στα νησιά Φώκλαντ.
Ο πρωθυπουργός θα πραγματοποιήσει ομιλία προς τους βουλευτές και θα ακολουθήσει συζήτηση που θα διαρκέσει περίπου μιάμιση ώρα.
Η ψηφοφορία που θα ακολουθήσει θα έχει ως ερώτημα την επικύρωση της συμφωνίας και, στη συνέχεια, θα πρέπει να ψηφιστεί νομοσχέδιο μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.
Εάν η συμφωνία του Μπόρις Τζόνσον ψηφιστεί τότε θα προχωρήσει στο σχέδιό του για αποχώρηση της Βρετανίας στις 31 Οκτωβρίου. Εάν το Κοινοβούλιο απορρίψει τη συμφωνία, τότε ο πρωθυπουργός ίσως ζητήσει το πράσινο φως να αποχωρήσει από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία.
Οι πρώτες αντιδράσεις των κομμάτων είναι συντριπτικά κατά της συμφωνίας.
Εάν ο Τζόνσον χάσει την ψηφοφορία και δεν πάρει την έγκριση για Brexit χωρίς συμφωνία τότε ίσως αναγκαστεί να στείλει επιστολή στις Βρυξέλλες ζητώντας περαιτέρω παράταση μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2020.
Η Ντάουνινγκ Στριτ έχει ανακοινώσει πως πρόθεσή της είναι να φύγει η Βρετανία από την Ε.Ε. στις 31 Οκτωβρίου, χωρίς, όμως να έχει δώσει εξηγήσεις πώς σχεδιάζει να το κάνει αυτό.
Υπάρχει πρόταση για δημοψήφισμα;
Δεν είναι λίγοι οι βουλευτές που διαφωνούν με την προσέγγιση του Τζόνσον στο Brexit και ενδεχομένως να χρησιμοποιήσουν τη διαδικασία του Σαββάτου για να προωθήσουν την ιδέα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το θέμα.
Αυτό μπορούν να το πετύχουν με το να τροποποιήσουν την οποιαδήποτε πρόταση φέρει ο Τζόνσον και μετά να ζητήσουν ψηφοφορία.
Οι Εργατικοί ενδεχομένως να στηρίξουν ένα δεύτερο δημοψήφισμα εάν προστεθεί σε οποιαδήποτε συμφωνία προτείνει ο πρωθυπουργός, ανέφερε στο Reuters πηγή του κόμματος.
Παρά το γεγονός ότι δεν θα υπάρχει δέσμευση για την κυβέρνηση να πραγματοποιήσει όντως δημοψήφισμα, εάν το στηρίξει η πλειοψηφία θα σημάνει σημαντική διαφοροποίηση από την κατάσταση που επικρατεί τα τελευταία τρία χρόνια.
Το παιχνίδι των αριθμών
Ο πρωθυπουργός χρειάζεται τουλάχιστον 318 ψήφους στο 650 θέσεων κοινοβούλιο.
Αυτός ο αριθμός είναι λιγότερος από το 50%, καθώς επτά Ιρλανδοί βουλευτές του Σιν Φέιν δεν συμμετέχουν στις διαδικασίες, τέσσερις ομιλητές δεν ψηφίζουν, αλλά και τέσσερις βουλευτές που θα μετρήσουν τις ψήφους (δύο από τους τελευταίους πρέπει να στηρίζουν τη συμφωνία και δύο πρέπει να είναι κατά).
Συντηρητικοί: Το κόμμα του Τζόνσον δεν έχει πλειοψηφία στη Βουλή και δεν είναι ενωμένο για τη συμφωνία. Υπάρχουν 288 ψήφοι και οι περισσότεροι θα στηρίξουν την πρόταση του πρωθυπουργού. Όμως μία πτέρυγα σκληρών οπαδών του Brexit μπορεί να «επαναστατήσουν» εάν εκτιμήσουν ότι η συμφωνία δεν προσφέρει ικανοποιητική αποχώρηση από την Ε.Ε. . Η ομάδα αυτή θα μπορούσε να φθάσει έως και τις 80 ψήφους, όμως ο σκληρός πυρήνας είναι 28 βουλευτές.
Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP): Οι δέκα βουλευτές του είναι επίσης κεντρικοί στα σχέδια του Μπόρις. Το κόμμα είναι σύμμαχος των Τόρις όμως έχει ανακοινώσει ότι δεν μπορεί να αποδεχθεί τη συγκεκριμένη συμφωνία.
Οι «κομμένοι» Συντηρητικοί: Ο Μπόρις Τζόνσον έχει αποπέμψει από το κόμμα 21 βουλευτές, οι οποίοι, τον περασμένο Σεπτέμβριο δεν στήριξαν το σχέδιό του για αποχώρηση στις 31 Οκτωβρίου με ή χωρίς συμφωνία. Ακόμη η υπουργός Άμπερ Ραντ παραιτήθηκε και παραμένει ως ανεξάρτητη στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Κάποιοι από αυτούς μπορεί να στηρίξουν τη συμφωνία, ενώ άλλοι είναι πιο πιθανό να την απορρίψουν και να στηρίξουν μία παράταση ώστε να υπάρξει δεύτερο δημοψήφισμα.
Εργατικοί: Ο επικεφαλής Τζέρεμι Κόρμπιν δήλωσε ότι δεν στηρίζει τη συμφωνία, προσθέτοντας ότι εκτιμά πως ούτε οι σύμμαχοι του Τζόνσον θα την ψηφίσουν.
Ερωτηθείς εάν θα καταθέσει πρόταση μομφής για να ρίξει την κυβέρνηση ο ηγέτης των Εργατικών είπε ότι το Σαββατοκύριακο θα συζητηθεί το Brexit και όχι άλλα ζητήματα.
Εργατικοί αντάρτες: Οι βουλευτές αυτοί είναι κομβικής σημασίας για τον Τζόνσον. Ένας μικρός αριθμός των Εργατικών είναι υπέρ του Brexit και έχει στηρίξει προηγούμενες απόπειρες για συμφωνία.
Επίσης μία ομάδα είκοσι βουλευτών που στηρίζουν το Brexit με συμφωνία θα ψηφίσουν την πρόταση του Τζόνσον ανάλογα με τους τελικούς όρους.
Τα άλλα κόμματα: Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους βουλευτές πιθανότατα θα ψηφίσουν κατά της συμφωνίας. Αυτοί είναι οι 35 βουλευτές του Εθνικό Κόμμα της Σκοτίας, οι 19 των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και 45 από μικρότερα κόμματα ή ανεξάρτητοι. Ήδη οι Σκοτσέζοι και οι Φιλελεύθεροι έχουν ανακοινώσει ότι δεν θα ψηφίσουν τη συμφωνία. Ορισμένοι ανεξάρτητοι μπορεί να τη στηρίξουν.
Οι προηγούμενες ψηφοφορίες
Η Βουλή έχει απορρίψει ήδη τρεις φορές τη συμφωνία που είχε φέρει για ψήφιση η προκάτοχος του Μπόρις Τζόνσον, Τερέζα Μέι.
15 Ιανουαρίου: Η κυβέρνηση έχασε με 230 ψήφους διαφορά (432 - 202)
12 Μάρτη: Η κυβέρνηση έχασε με 149 ψήφους διαφορά (391 - 202))
29 Μαρτίου: Οι κυβέρνηση έχασε με 58 ψήφους διαφορά (344 - 286)
ΠΗΓΗ ΕΦ.ΣΥΝ.
