O μυστηριώδης ρόλος των Kristian G. Andersen και Peter Daszak και οι ακατανόητες δικαιολογίες του Fauci
Η πανδημία της COVID-19 έχει διαταράξει τη ζωή σε όλο τον κόσμο για περισσότερο από ένα χρόνο. Ο αριθμός των νεκρών θα φτάσει σύντομα στα 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Ωστόσο, η προέλευση της πανδημίας παραμένει αβέβαιη: Οι πολιτικές ατζέντες των κυβερνήσεων και των επιστημόνων δημιούργησαν πυκνά σύννεφα συσκότισης, τα οποία ο Τύπος φαίνεται αβοήθητος να διαλύσει.
[Επιμέλεια>Κουρδιστό Πορτοκάλι]
[Ο Nicholas Wade είναι επιστήμονας συγγραφέας, συντάκτης και συγγραφέας που έχει εργαστεί στο προσωπικό των περιοδικών Nature, Science και, για πολλά χρόνια, στους New York Times].
Σε όσα ακολουθούν, θα ταξινομήσω τα διαθέσιμα επιστημονικά γεγονότα, τα οποία περιέχουν πολλές ενδείξεις για το τι πραγματικά συνέβη και θα παράσχω στους αναγνώστες τα στοιχεία για να κάνουν τις δικές τους κρίσεις. Στη συνέχεια, θα προσπαθήσω να αξιολογήσω το περίπλοκο ζήτημα της ευθύνης, το οποίο σχετίζεται άμεσα με την κυβέρνηση της Κίνας. Μέχρι το τέλος αυτού του άρθρου, ίσως να έχετε μάθει πολλά για τη μοριακή βιολογία των ιών. Θα προσπαθήσω να αναλύσω αυτή τη διαδικασία όσο το δυνατόν πιο απλοϊκά. Αλλά η επιστήμη δεν πρέπει να μείνει εκτός γιατί προς το παρόν, και πιθανώς για μεγάλο χρονικό διάστημα, προσφέρει το μόνο σίγουρο νήμα μέσα στον λαβύρινθο.
Ο ιός που προκάλεσε την πανδημία είναι επίσημα γνωστός ως SARS-CoV-2, αλλά μπορεί να ονομαστεί SARS2 για συντομία. Όπως πολλοί γνωρίζουν, υπάρχουν δύο βασικές θεωρίες για την προέλευσή του. Η μία, ότι μεταδόθηκε με φυσικό τρόπο από την άγρια ζωή στους ανθρώπους. Η άλλη, ότι ο ιός ήταν υπό μελέτη σε ένα εργαστήριο, από το οποίο διέφυγε. Ωστόσο, η δεύτερη περίπτωση είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε αν συνέβη ώστε να αποτρέψουμε ένα παρόμοιο περιστατικό στο μέλλον.
Θα περιγράψω τις δύο θεωρίες, θα εξηγήσω γιατί η κάθε μία είναι αληθοφανής και στη συνέχεια θα αναρωτηθώ ποια παρέχει την καλύτερη εξήγηση των διαθέσιμων γεγονότων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν άμεσα στοιχεία για καμία από τις δύο θεωρίες. Κάθε μία εξαρτάται από ένα σύνολο λογικών εικασιών, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποδείξεις. Οπότε έχω μόνο ενδείξεις, όχι συμπεράσματα, να προσφέρω. Αλλά αυτά τα στοιχεία δείχνουν προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Και έχοντας καταγράψει αυτήν την κατεύθυνση, θα οριοθετήσω μερικά από τα σκέλη σε αυτό το μπερδεμένο κουβάρι της καταστροφής.
Μια ιστορία δύο θεωριών
Αφού ξέσπασε η πανδημία για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2019, οι κινεζικές αρχές ανέφεραν ότι πολλά κρούσματα είχαν καταγραφεί στην υγρή αγορά της Wuhan, ένα μέρος που πουλούσε άγρια ζώα για κατανάλωση κρέατος. Αυτό υπενθύμισε στους ειδικούς την επιδημία SARS1 του 2002, κατά την οποία ο ιός νυχτερίδας είχε εξαπλωθεί πρώτα στη μοσχογαλή, ένα σαρκοφάγο ζώο κοντινό στον σκύλο και την γάτα, το οποίο τρέφεται και με νυχτερίδες και μετά από τη μοσχογαλή στους ανθρώπους. Ένας παρόμοιος ιός, αλλά από νυχτερίδες, προκάλεσε μία δεύτερη επιδημία, γνωστή ως MERS, το 2012. Αυτή τη φορά το ενδιάμεσο ζώο-ξενιστής ήταν οι καμήλες.
Η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του νέου ιού έδειξε ότι ανήκε σε μια ιογενή οικογένεια γνωστή ως βήτα-κορωνοϊοί, στην οποία ανήκουν επίσης οι ιοί SARS1 και MERS. Η σχέση υποστήριζε την ιδέα ότι, όπως και αυτοί, ήταν ένας φυσικός ιός που είχε καταφέρει να μεταπηδήσει από νυχτερίδες, μέσω άλλου ξενιστή ζώων, σε ανθρώπους. Η σχέση με την υγρή αγορά ήταν το κύριο σημείο ομοιότητας με τις επιδημίες SARS1 και MERS αλλά σύντομα αφέθηκε στην άκρη: Κινέζοι ερευνητές βρήκαν παλαιότερα περιστατικά στη Wuhan τα οποία δεν είχαν σχέση με την υγρή αγορά. Αλλά αυτό δεν φαινόταν να έχει σημασία, καθώς σύντομα παρουσιάστηκαν περισσότερα στοιχεία που υποστήριζαν τη φυσική εμφάνιση του ιού.
Η Wuhan, ωστόσο, είναι η έδρα του Ινστιτούτου ιολογίας, ενός κορυφαίου παγκόσμιου κέντρου έρευνας για τους κορωνοϊούς. Επομένως, δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο ο ιός SARS2 να είχε διαφύγει από το εργαστήριο.
Δύο λογικά σενάρια προέλευσης ήταν ήδη στο τραπέζι.
Από νωρίς, η κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ επικεντρώθηκαν στο σενάριο της φυσικής εμφάνισης του ιού έπειτα και από τις επίσημες ανακοινώσεις δύο σημαντικών επιστημονικών ομάδων. Ωστόσο, δεν εξετάστηκαν με ενδελεχή τρόπο όσο θα έπρεπε. «Ενωμένοι καταδικάζουμε έντονα τις θεωρίες συνωμοσίας που υποδηλώνουν ότι η COVID-19 δεν έχει φυσική προέλευση», έγραψε μια ομάδα ιολόγων και άλλων στο περιοδικό Lancet στις 19 Φεβρουαρίου του 2020, όταν ήταν ακόμα πολύ νωρίς για να είναι κανείς σίγουρος τι είχε συμβεί. Οι επιστήμονες «κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο κορωνοϊός προήλθε από την άγρια ζωή», ανέφεραν, ενώ κάλεσαν τους αναγνώστες να σταθούν δίπλα στους Κινέζους συναδέλφους, στην πρώτη γραμμή, για την καταπολέμηση της νόσου.
Αντίθετα πάντως με τον ισχυρισμό της ομάδας, η ιδέα ότι ο ιός μπορεί να είχε διαφύγει από ένα εργαστηριακό ατύχημα θα έπρεπε να διερευνηθεί, όχι να απορριφθεί από την αρχή. Ένα κρίσιμο χαρακτηριστικό των καλών επιστημόνων είναι ότι προσπαθούν να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα σε αυτά που γνωρίζουν και σε αυτά που δεν γνωρίζουν. Με αυτό το κριτήριο, οι υπογράφοντες την επιστολή στο Lancet συμπεριφέρονταν ως κακοί επιστήμονες: Διαβεβαίωναν το κοινό για γεγονότα που δεν μπορούσαν να γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι ήταν αληθινά.
Αργότερα αποδείχθηκε ότι η επιστολή στο Lancet είχε οργανωθεί και συνταχθεί από τον Peter Daszak, πρόεδρο της EcoHealth Alliance της Νέας Υόρκης. Η οργάνωση του Daszak χρηματοδότησε την έρευνα για τον κορωνοϊό στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan. Εάν ο ιός SARS2 είχε πράγματι ξεφύγει από την έρευνα που χρηματοδότησε, ο Daszak θα ήταν δυνητικά ένοχος. Αυτή η οξεία σύγκρουση συμφερόντων δεν δηλώθηκε στους αναγνώστες του Lancet. Αντίθετα, η επιστολή κατέληγε: «Δεν δηλώνουμε ανταγωνιστικά συμφέροντα».
Οι ιολόγοι όπως ο Daszak θα μπορούσαν να έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την πανδημία. Για 20 χρόνια, κάτω από την προσοχή του κοινού, έπαιζαν ένα επικίνδυνο παιχνίδι. Στα εργαστήριά τους δημιουργούσαν συνήθως ιούς πιο επικίνδυνους από αυτούς που υπάρχουν στη φύση. Υποστήριζαν ότι θα μπορούσαν να το κάνουν με ασφάλεια και ότι ξεπερνώντας τη φύση θα ήταν ικανοί να προβλέψουν και να αποτρέψουν τις φυσικές «διαρροές», δηλαδή τη μετάδοση των ιών από έναν ξενιστή στους ανθρώπους. Εάν ο SARS2 είχε πράγματι ξεφύγει από ένα τέτοιο εργαστηριακό πείραμα, θα μπορούσε να αναμένεται μια άγρια ανατροπή και η θύελλα της δημόσιας αγανάκτησης θα επηρέαζε τους ιολόγους παντού, όχι μόνο στην Κίνα. «Θα γκρέμιζε το επιστημονικό οικοδόμημα από πάνω προς τα κάτω», δήλωσε ο εκδότης του MIT Technology Review, Antonio Regalado, τον Μάρτιο του 2020.
Μια δεύτερη δήλωση που είχε τεράστια επιρροή στη διαμόρφωση της στάσης του κοινού ήταν σε μία επιστολή (όχι επιστημονικό άρθρο) που δημοσιεύτηκε στις 17 Μαρτίου 2020 στο περιοδικό Nature Medicine. Οι συντάκτες του ήταν μια ομάδα ιολόγων με επικεφαλής τον Kristian G. Andersen του ερευνητικού ινστιτούτου Scripps. «Οι αναλύσεις μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο SARS-CoV-2 δεν είναι εργαστηριακό κατασκεύασμα ή σκοπίμως χειραγωγημένος ιός», δήλωναν οι πέντε ιολόγοι στη δεύτερη παράγραφο της επιστολής τους.
Δυστυχώς, αυτό ήταν μια ακόμα περίπτωση κακής επιστήμης, με την έννοια που ορίζεται παραπάνω. Είναι αλήθεια ότι μερικές παλαιότερες μέθοδοι κοπής και επικόλλησης ιικών γονιδιωμάτων διατηρούν ενδεικτικά σημάδια χειραγώγησης. Αλλά οι νεότερες μέθοδοι, που ονομάζονται «no-see-um» ή «απρόσκοπτες» προσεγγίσεις, δεν αφήνουν κανένα καθοριστικό σημάδι. Ούτε άλλες μέθοδοι χειρισμού ιών όπως η σειριακή διέλευση, η επαναλαμβανόμενη μεταφορά ιών από τη μία καλλιέργεια κυττάρων στην άλλη. Εάν ένας ιός έχει υποστεί χειραγώγηση, είτε με απρόσκοπτη μέθοδο είτε με σειριακή διέλευση, δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ότι αυτό έχει συμβεί. Ο Andersen και οι συνεργάτες του διαβεβαίωναν τους αναγνώστες τους για κάτι που δεν μπορούσαν να γνωρίζουν.
«Είναι απίθανο ο SARS-CoV-2 να προέκυψε μέσω εργαστηριακής χειραγώγησης ενός κορωνοϊού που μοιάζει με τον SARS-CoV». Αλλά, δεν είχε δηλώσει νωρίτερα, με σαφές τρόπο, ο επικεφαλής της επιστολής ότι ο ιός δεν ήταν χειραγωγημένος; Ο βαθμός βεβαιότητας των συγγραφέων φάνηκε να ξεγλιστράει προς τα κάτω αρκετές βαθμίδες όταν ξεκίνησαν να εκθέτουν το σκεπτικό τους. Ο λόγος της ολίσθησης είναι ξεκάθαρος μόλις διεισδύει η τεχνική γλώσσα στο κείμενο. Οι δύο λόγοι που δίνουν οι συγγραφείς για να υποθέσουν ότι η χειραγώγηση είναι απίθανη είναι σίγουρα ασαφείς.
Kristian G. Andersen
Πρώτον, λένε ότι η πρωτεΐνη αιχμής του SARS2 συνδέεται πολύ καλά με το στόχο της, τον ανθρώπινο υποδοχέα ACE2, αλλά το κάνει με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που οι φυσικοί υπολογισμοί προτείνουν ότι θα ήταν η καλύτερη εφαρμογή. Επομένως, ο ιός πρέπει να έχει προκύψει με φυσικό τρόπο και όχι μέσω χειραγώγησης.
Εάν αυτό το επιχείρημα φαίνεται δύσκολο να κατανοηθεί, είναι επειδή είναι τόσο πολύπλοκο. Η βασική υπόθεση των συγγραφέων, που δεν περιγράφεται, είναι ότι όποιος προσπάθησε να κάνει τον ιό της νυχτερίδας να συνδεθεί με ανθρώπινα κύτταρα θα μπορούσε να το κάνει μόνο με έναν τρόπο. Πρώτα θα υπολόγιζε την ισχυρότερη δυνατή προσαρμογή μεταξύ του ανθρώπινου υποδοχέα ACE2 και της πρωτεΐνης αιχμής με την οποία προσκολλάται ο ιός πάνω του. Στη συνέχεια, θα σχεδίαζε την ακίδα πρωτεΐνης με ανάλογο τρόπο (επιλέγοντας τη σωστή σειρά από μονάδες αμινοξέων που την συνθέτουν). Δεδομένου ότι η πρωτεΐνη ακίδων SARS2 δεν είναι αυτού του υπολογιζόμενου καλύτερου σχεδιασμού, αναφέρει ο Andersen, δεν θα μπορούσε επομένως να έχει χειραγωγηθεί.
Η λογική όμως αυτή αγνοεί τον τρόπο με τον οποίο οι ιολόγοι συνδέουν τις πρωτεΐνες ακίδων με επιλεγμένους στόχους, κάτι που δεν γίνεται με υπολογισμό αλλά με συγκόλληση σε γονίδια πρωτεΐνης ακίδων από άλλους ιούς ή με σειριακή διέλευση. Με το σειριακό πέρασμα, κάθε φορά που οι απόγονοι του ιού μεταφέρονται σε νέες κυτταρικές καλλιέργειες ή ζώα, επιλέγονται οι πιο επιτυχημένοι μέχρι να εμφανιστεί ένας που να κάνει μια πραγματικά στενή σύνδεση με ανθρώπινα κύτταρα. Ο φυσικός τρόπος κάνει τελικά όλη τη δουλειά. Οι εικασίες του Andersen σχετικά με τον σχεδιασμό μιας ιογενούς ακτινικής πρωτεΐνης μέσω υπολογισμού δεν έχουν καμία σχέση με το αν ο ιός χειρίστηκε ή όχι με μία από τις άλλες δύο μεθόδους.
Το δεύτερο επιχείρημα των συγγραφέων κατά της χειραγώγησης είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα επινόησης. Παρόλο που τα περισσότερα έμβια όντα χρησιμοποιούν το DNA ως κληρονομικό υλικό, ορισμένοι ιοί χρησιμοποιούν RNA, τη στενή χημική ξαδέρφη του DNA. Αλλά το RNA είναι δύσκολο να χειριστεί, έτσι οι ερευνητές που εργάζονται σε κορωνοϊούς, οι οποίοι βασίζονται σε RNA, θα πρέπει να μετατρέψουν πρώτα το γονιδίωμα του RNA σε DNA. Έτσι, διαχειρίζονται την έκδοση του DNA, είτε προσθέτοντας είτε μεταβάλλοντας γονίδια, και στη συνέχεια μεριμνούν ώστε το γονιδίωμα του χειρισμένου DNA να μετατραπεί ξανά σε μολυσματικό RNA.
Στην επιστημονική βιβλιογραφία έχουν περιγραφεί μόνο ορισμένοι από αυτούς τους σκελετούς του DNA. Όποιος χειρίζονταν τον ιό SARS2 «πιθανότατα» θα είχε χρησιμοποιήσει έναν από αυτούς τους γνωστούς σκελετούς, γράφει η ομάδα του Andersen, και δεδομένου ότι το SARS2 δεν προέρχεται από κανένα από αυτά, δεν χειραγωγήθηκε. Αλλά το επιχείρημα είναι εμφανώς ασαφές. Οι ραχοκοκαλιές του DNA είναι αρκετά εύκολο να δημιουργηθούν, οπότε είναι προφανώς πιθανό ότι το SARS2 χειρίστηκε χρησιμοποιώντας μια αδημοσίευτη ραχοκοκαλιά DNA.
Αυτά είναι τα δύο επιχειρήματα που προέβαλε η ομάδα Andersen προς υποστήριξη της δήλωσής τους ότι ο ιός SARS2 δεν χειραγωγήθηκε. Και αυτό το συμπέρασμα, που βασίστηκε σε ένα τίποτα, εκτός από δύο ακατανόητες εικασίες, έπεισε τον παγκόσμιο Τύπο ότι ο SARS2 δεν θα μπορούσε να είχε ξεφύγει από ένα εργαστήριο.
Μια απλή κριτική με τεχνικούς όρους καταργεί εύκολα τους ισχυρισμούς της ομάδας Andersen.
Η επιστήμη εννοείται ότι θα πρέπει να είναι μια αυτοδιορθωτική κοινότητα ειδικών που ελέγχουν συνεχώς ο ένας τη δουλειά του άλλου. Γιατί λοιπόν άλλοι ιολόγοι δεν επεσήμαναν ότι το επιχείρημα της ομάδας Andersen ήταν γεμάτο τεράστια κενά; Πιθανώς, επειδή στα σημερινά πανεπιστήμια η αντίθετη άποψη μπορεί να κοστίσει ακριβά. Οι καριέρες μπορούν να καταστραφούν αν ξεφύγει κάποιος από τη γραμμή. Οποιοσδήποτε ιολόγος που αμφισβητεί τη διακηρυγμένη άποψη της κοινότητας κινδυνεύει να δει την επόμενη αίτηση επιχορήγησής του να απορρίπτεται από ομάδα συναδέλφων του ιολόγων που συμβουλεύει την κυβερνητική υπηρεσία διανομής επιχορηγήσεων.
Οι επιστολές Daszak και Andersen είχαν πολιτική χροιά, δεν ήταν επιστημονικές ανακοινώσεις αλλά ήταν ταυτοχρόνως εκπληκτικά αποτελεσματικές.
Δεκάδες άρθρα στον Τύπο στηρίχθηκαν επανειλημμένα στη συγκεκριμένη συναίνεση των εμπειρογνωμόνων ότι η εργαστηριακή διαρροή είναι εξαιρετικά απίθανη. Οι συντάκτες τους βασίστηκαν ως επί το πλείστον στις επιστολές Daszak και Andersen, αδυνατώντας να κατανοήσουν τα τεράστια κενά στα επιχειρήματά τους. Όλες οι μεγάλες εφημερίδες έχουν δημοσιογράφους με επιστημονική κατάρτιση στο προσωπικό τους, όπως και τα μεγάλα δίκτυα, και αυτοί οι ειδικοί ρεπόρτερ υποτίθεται ότι θα μπορούσαν να ανακρίνουν τους επιστήμονες και να ελέγξουν τους ισχυρισμούς τους. Αλλά οι ισχυρισμοί Daszak και Andersen πέρασαν σε μεγάλο βαθμό στο κοινό χωρίς καμία αμφισβήτηση.
Αμφιβολίες για τη φυσική εμφάνιση του κορωνοϊού
Η φυσική εμφάνιση του ιού ήταν η προτιμώμενη θεωρία των μέσων ενημέρωσης μέχρι τον Φεβρουάριο του 2021 και ως την επίσκεψη μιας επιτροπής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στην Κίνα. Η σύνθεση και η πρόσβαση της επιτροπής ελέγχονταν σε μεγάλο βαθμό από τις κινεζικές αρχές. Τα μέλη του, συμπεριλαμβανομένου του πανταχού παρόντος Daszak, συνέχισαν να ισχυρίζονται πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την επίσκεψή τους, ότι η εργαστηριακή διαρροή ήταν εξαιρετικά απίθανη. Ωστόσο, αυτό που κατέστη σαφές ήταν ότι οι Κινέζοι δεν είχαν στοιχεία για να προσφέρουν προς υποστήριξη της θεωρίας της φυσικής ανάδυσης του ιού.
Πρόκειται για μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη καθώς τόσο οι ιοί SARS1 όσο και οι MERS είχαν αφήσει πολλά από τα ίχνη τους στο περιβάλλον. Το ενδιάμεσο είδος ξενιστή του SARS1 εντοπίστηκε εντός τεσσάρων μηνών από την εμφάνιση της επιδημίας και ο ξενιστής του MERS εντός εννέα μηνών. Ωστόσο, περίπου 18 μήνες μετά την έναρξη της πανδημίας του SARS2 και μετά από -μία πιθανολογούμενη- εντατική έρευνα, οι Κινέζοι ερευνητές δεν κατάφεραν να βρουν ούτε τον αρχικό πληθυσμό νυχτερίδων, ούτε το ενδιάμεσο είδος στο οποίο θα μπορούσε να έχει μεταπηδήσει ο SARS2, ούτε οποιαδήποτε ορολογικά στοιχεία ότι οποιοσδήποτε κινεζικός πληθυσμός, συμπεριλαμβανομένου εκείνου της Γουχάν, είχε εκτεθεί στον ιό πριν από τον Δεκέμβριο του 2019. Η φυσική εμφάνιση παρέμεινε μια εικασία η οποία, όσο κι αν ήταν αληθοφανής στην αρχή, δεν είχε αποκτήσει ούτε ίχνος αποδεικτικών στοιχείων σε περισσότερο από ένα χρόνο.
Και όσο αυτό ισχύει, είναι λογικό να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στην εναλλακτική εικασία, ότι ο SARS2 είχε διαφύγει από ένα εργαστήριο.
Γιατί κάποιος θα ήθελε να δημιουργήσει έναν νέο ιό ικανό να προκαλέσει πανδημία;
Από τότε που οι ιολόγοι απέκτησαν τα εργαλεία για τον χειρισμό των γονιδίων ενός ιού, υποστήριζαν ότι θα μπορούσαν να ξεπεράσουν μια πιθανή πανδημία διερευνώντας πόσο κοντά μπορεί να είναι ένας δεδομένος ζωικός ιός στο να κάνει το άλμα στους ανθρώπους. Και αυτό δικαιολογούσε εργαστηριακά πειράματα για την ενίσχυση της ικανότητας των επικίνδυνων ιών των ζώων να μολύνουν τους ανθρώπους, ισχυρίζονταν οι ιολόγοι. Με αυτό το σκεπτικό, έχουν αναδημιουργήσει ήδη τον ιό της γρίπης του 1918, έδειξαν πώς ο σχεδόν εξαφανισμένος ιός της πολιομυελίτιδας μπορεί να συντεθεί από τη δημοσιευμένη αλληλουχία DNA και εισήγαγαν ένα γονίδιο ευλογιάς σε έναν σχετικό ιό.
Αυτές οι βελτιώσεις των ιικών δυνατοτήτων είναι γνωστές ως ήπια πειράματα απόδοσης («Gain Of Function»). Με τους κορωνοϊούς, υπήρχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις πρωτεΐνες αιχμής, οι οποίες εκτοξεύονται σε όλη τη σφαιρική επιφάνεια του ιού και καθορίζουν σχεδόν ποια είδη ζώων θα στοχεύσει. Το 2000, για παράδειγμα, Ολλανδοί ερευνητές κέρδισαν την ευγνωμοσύνη των απανταχού τρωκτικών, με τη γενετική μηχανική της πρωτεΐνης αιχμής ενός κορωνοϊού ποντικού, έτσι ώστε να επιτίθεται μόνο στις γάτες.
Οι ιολόγοι άρχισαν να μελετούν σοβαρά τους κορωνοϊούς νυχτερίδων αφού αποδείχθηκαν ότι ήταν η πηγή των επιδημιών SARS1 και MERS. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές ήθελαν να καταλάβουν ποιες αλλαγές έπρεπε να συμβούν στις πρωτεΐνες του ιού της νυχτερίδας προτού μολύνει τους ανθρώπους. Ερευνητές στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan, με επικεφαλής την κορυφαία ειδικό της Κίνας για τους ιούς των νυχτερίδων, Shi Zheng-li, πραγματοποιούσαν συχνές αποστολές στα σπήλαια της επαρχίας Yunnan που ήταν γεμάτες από νυχτερίδες, στη νότια Κίνα και είχαν ήδη συλλέξει περίπου εκατό διαφορετικά είδη κορωνοϊών.
Shi Zheng-li
Στη συνέχεια, η Shi συνεργάστηκε με τον Ralph S. Baric, έναν διακεκριμένο ερευνητή για τους κορωνοϊούς στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Το έργο τους επικεντρώθηκε στην ενίσχυση της ικανότητας των ιών των νυχτερίδων να επιτίθενται στον άνθρωπο, έτσι ώστε να «εξεταστεί η πιθανότητα εμφάνισης (δηλαδή η πιθανότητα μόλυνσης των ανθρώπων) των κυκλοφορούντων CoVs νυχτερίδων [κορωνοϊών]». Σε επιδίωξη αυτού του στόχου, τον Νοέμβριο του 2015 δημιούργησαν έναν νέο ιό, παίρνοντας τη ραχοκοκαλιά του ιού SARS1 και αντικαθιστώντας την πρωτεΐνη ακμής του με μία από έναν ιό νυχτερίδας (γνωστός ως SHC014-CoV). Αυτός ο κατασκευασμένος ιός μπόρεσε να μολύνει τα κύτταρα του ανθρώπινου αναπνευστικού, τουλάχιστον όταν δοκιμάστηκε σε σχέση με την εργαστηριακή καλλιέργεια τέτοιων κυττάρων.
Ο ιός SHC014-CoV / SARS1 είναι γνωστός ως χίμαιρα επειδή το γονιδίωμά του περιέχει γενετικό υλικό από δύο στελέχη του ιού. Εάν ο ιός SARS2 είχε χειριστεί στο εργαστήριο της Shi, τότε το άμεσο πρωτότυπο του θα ήταν η χίμαιρα SHC014-CoV / SARS1, ο πιθανός κίνδυνος του οποίου αφορούσε πολλούς παρατηρητές και προκάλεσε έντονη συζήτηση. «Εάν ο ιός διέφευγε, κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει την πορεία του», δήλωσε ο Simon Wain-Hobson, ιολόγος στο Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι.
Ο Baric και η Shi αναφέρθηκαν στους προφανείς κινδύνους σε έγγραφό τους, αλλά υποστήριξαν ότι θα πρέπει (οι κίνδυνοι) να σταθμιστούν σε σχέση με το όφελος της πρόβλεψης μελλοντικών διαρροών. Σε πάνελ επιστημονικής ανασκόπησης, έγραψαν, ότι «θεωρούν πολύ επικίνδυνες να διεξαχθούν παρόμοιες μελέτες σχετικά με τη δημιουργία χιμαιρικών ιών με βάση στελέχη ιών που ήδη κυκλοφορούν». Δεδομένου ότι τίθενται διάφοροι περιορισμοί στην έρευνα για τη βελτίωση της λειτουργίας («Gain Of Function»), οι μελέτες είχαν βρεθεί σε αδιέξοδο. «Η δυνατότητα προετοιμασίας και μετριασμού των μελλοντικών επιδημιών πρέπει να σταθμιστεί έναντι του κινδύνου δημιουργίας πιο επικίνδυνων παθογόνων παραγόντων. Έτσι, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη η αξία των δεδομένων που παράγονται από αυτές τις μελέτες και εάν αυτοί οι τύποι μελετών χιμαιρικού ιού απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση έναντι των εγγενών κινδύνων που εμπεριέχονται».
Αυτή η δήλωση έγινε το 2015. Έχοντας υπόψη και την εκ των υστέρων, του 2021, μπορεί κανείς να πει ότι η αξία των μελετών «Gain Of Function» για την πρόληψη της επιδημίας SARS2 ήταν μηδενική. Ο κίνδυνος θα ήταν καταστροφικός, αν πράγματι ο ιός SARS2 δημιουργήθηκε σε ένα πείραμα «Gain Of Function» («κέρδους λειτουργίας»).
Στα άδυτα του Ινστιτούτου ιολογίας της Wuhan
Ο Baric είχε αναπτύξει και δίδαξε στην Shi μια γενική μέθοδο για την κατασκευή κορωνοϊών νυχτερίδων που θα επιτίθονταν σε άλλα είδη. Οι συγκεκριμένοι στόχοι ήταν ανθρώπινα κύτταρα που αναπτύχθηκαν σε καλλιέργειες και εξανθρωπισμένα ποντίκια. Αυτά τα εργαστηριακά ποντίκια είναι γενετικά σχεδιασμένα για να φέρουν την ανθρώπινη έκδοση μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται ACE2, η οποία εισχωρεί στην επιφάνεια των κυττάρων που βρίσκονται στους αεραγωγούς. Η Shi επέστρεψε στο εργαστήριό της, στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan και συνέχισε το έργο που είχε ξεκινήσει για τη γενετική μηχανική του κορωνοϊού προκειμένου να επιτεθεί σε ανθρώπινα κύτταρα. Πώς μπορούμε όμως να είμαστε τόσο σίγουροι ότι συνέβη αυτό;
Επειδή, με μια περίεργη ανατροπή στην ιστορία, το έργο της χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) που αποτελεί τμήμα των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ (NIH). Και οι προτάσεις επιχορήγησης που χρηματοδότησαν το έργο της, οι οποίες δημοσιεύτηκαν, ανέφεραν ακριβώς τι σχεδίαζε να κάνει με τα συγκεκριμένα χρήματα. Οι επιχορηγήσεις ανατέθηκαν στον κύριο ανάδοχο, τον Daszak της EcoHealth, ο οποίος τις ανέθεσε υπεργολαβικά στην Shi.
Ακολουθούν αποσπάσματα από τις προτάσεις επιχορηγήσεων για τα οικονομικά έτη 2018 και 2019. (Το “CoV” σημαίνει κορωνοϊός και το “S protein” αναφέρεται στην πρωτεΐνη αιχμής του ιού.)
«Δοκιμαστικές προβλέψεις μετάδοσης μεταξύ ειδών CoV: Τα προγνωστικά μοντέλα της περιοχής του ξενιστή (δηλαδή το δυναμικό εμφάνισης) θα δοκιμαστούν πειραματικά χρησιμοποιώντας αντίστροφη γενετική, δοκιμασίες σύνδεσης ψευδοϊών και υποδοχέων και πειράματα μόλυνσης από ιούς σε μια ποικιλία κυτταρικών καλλιεργειών από διαφορετικά είδη και εξανθρωπισμένα ποντίκια».
«Θα χρησιμοποιήσουμε δεδομένα αλληλουχίας πρωτεΐνης S, τεχνολογία μολυσματικών κλώνων, πειράματα μόλυνσης in vitro και in vivo και ανάλυση σύνδεσης υποδοχέα για να ελέγξουμε την υπόθεση ότι τα κατώφλια αποκλίσεων στις αλληλουχίες πρωτεΐνης S προβλέπουν πιθανότητα διασποράς».
Αυτό σημαίνει, σε μη τεχνική γλώσσα, είναι ότι η Shi θα προσπαθούσε να δημιουργήσει νέους κορωνοϊούς με την υψηλότερη δυνατή μολυσματικότητα για τα ανθρώπινα κύτταρα. Το σχέδιό της ήταν να λάβει γονίδια που κωδικοποιούσαν, για τις πρωτεΐνες αιχμής που διαθέτουν, μια ποικιλία γονιδίων για τα ανθρώπινα κύτταρα, που κυμαίνονται από υψηλά έως χαμηλά. Θα έβαζε αυτά τα γονίδια ακμής ένα προς ένα στη ραχοκοκαλιά ενός αριθμού γονιδιωμάτων ιών («αντίστροφη γενετική» και «τεχνολογία μολυσματικών κλώνων»), δημιουργώντας μια σειρά χιμαιρικών ιών. Αυτοί οι χιμαιρικοί ιοί θα δοκιμάζονταν στη συνέχεια για την ικανότητά τους να προσβάλλουν ανθρώπινες κυτταρικές καλλιέργειες («in vitro») και εξανθρωπισμένα ποντίκια («in vivo»). Και αυτές οι πληροφορίες θα βοηθούσαν στην πρόβλεψη της πιθανότητας «διαρροής», δηλαδή του άλματος ενός κορωνοϊού από νυχτερίδες σε ανθρώπους.
Η μεθοδική προσέγγιση σχεδιάστηκε για να βρει τον καλύτερο συνδυασμό σπονδυλικής στήλης κορωνοϊού και πρωτεΐνης αιχμής για τη μόλυνση ανθρώπινων κυττάρων. Η προσέγγιση θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει ιούς που μοιάζουν με τον SARS2 και πράγματι μπορεί να είχε δημιουργήσει τον ίδιο τον ιό SARS2 με τον σωστό συνδυασμό σπονδυλικής στήλης ιού και πρωτεΐνης αιχμής. Ωστόσο, δεν μπορεί ακόμη να αποδειχθεί ότι πράγματι η Shi δημιούργησε (ή δεν δημιούργησε) τον SARS2 στο εργαστήριό της επειδή τα αρχεία της έχουν σφραγιστεί, αλλά φαίνεται ότι ήταν σίγουρα στο σωστό δρόμο για να το κάνει.
«Είναι σαφές ότι το Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan κατασκεύαζε συστηματικά νέους χιμαιρικούς κορωνοϊούς και αξιολογούσε την ικανότητά τους να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα και ποντίκια που εκφράζουν ανθρώπινο ACE2», ανέφερε ο Richard H. Ebright, μοριακός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Rutgers και κορυφαίος ειδικός βιοασφάλειας. «Είναι επίσης σαφές», είπε ο Ebright, «ότι, ανάλογα με τα σταθερά γονιδιωματικά περιβάλλοντα που επιλέγονται για ανάλυση, αυτή η εργασία θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει τον SARS-CoV-2 ή έναν εγγύς προγονό του SARS-CoV-2». Το «γονιδιωματικό πλαίσιο» αναφέρεται στη συγκεκριμένη ιογενή ραχοκοκαλιά που χρησιμοποιείται ως δοκιμαστική βάση για την πρωτεΐνη αιχμής.
Ωστόσο, ακόμα κι αν η επιχορήγηση απαιτούσε το σχέδιο εργασίας που περιγράφηκε παραπάνω, πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι έγινε πραγματικότητα; Για αυτό μπορούμε να βασιστούμε μόνο στον λόγο του Daszak, ο οποίος διαμαρτύρεται έντόνως τους τελευταίους 15 μήνες ότι η διαρροή από το εργαστήριο είναι μια γελοία θεωρία συνωμοσίας που εφευρέθηκε προκειμένου να χτυπηθούν οι Κινέζοι.
Στις 9 Δεκεμβρίου του 2019, πριν γίνει γενικά γνωστό το ξέσπασμα της πανδημίας, ο Daszak έδωσε μια συνέντευξη στην οποία μίλησε με λαμπρό τρόπο για το πώς οι ερευνητές στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan είχαν επαναπρογραμματίσει την πρωτεΐνη αιχμής και παρήγαγαν χιμαιρικούς κορωνοϊούς ικανούς να μολύνουν εξανθρωπισμένα ποντίκια.
«Και τώρα βρήκαμε, μετά από 6 ή 7 χρόνια, πάνω από 100 νέους κορωνοϊούς που σχετίζονται με τον SARS ή είναι πολύ κοντά στον SARS», αναφέρει ο Daszak στη συνέντευξη του. «Μερικούς από αυτούς εισέρχονται σε ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριο και κάποια μπορούν να προκαλέσουν τη νόσο SARS σε εξανθρωπισμένα μοντέλα ποντικών. Δεν θεραπεύονται με μονοκλωνικά και δεν μπορούμε να τα εμβολιάσουμε. Πρόκειται λοιπόν για έναν σαφή και παρόντα κίνδυνο».
Peter Daszak
«Δημοσιογράφος: Λέτε λοιπόν ότι πρόκειται για διάφορους κορωνοϊούς, ότι δεν μπορούμε να εμβολιαστούμε εναντίον τους και δεν μπορούμε να προστατευθούμε από αντι-ιικά. Και τι κάνουμε λοιπόν;
«Daszak: Τους κορωνοϊούς μπορείτε να τους χειριστείτε στο εργαστήριο αρκετά εύκολα. Η πρωτεΐνη αιχμής έχει καθοριστική σημασία στον κορωνοϊό, σχετικά με τον ζωονοσολογικό κίνδυνο. Έτσι, μπορείτε να πάρετε την ακολουθία, μπορείτε να φτιάξετε την πρωτεΐνη και δουλεύουμε πολύ με τον Ralph Baric στο UNC για να το κάνουμε αυτό. Εισάγετε την ακολουθία στη ραχοκοκαλιά ενός άλλου ιού και κάνετε κάποια συγκεκριμένη εργασία. Έτσι μπορείτε να είστε καλύτερα προετοιμασμένοι όταν βρείτε μία νέα ακολουθία στο περιβάλλον. Τώρα, αν πρόκειται να δημιουργήσετε ένα εμβόλιο για τον SARS, οι άνθρωποι θα χρησιμοποιήσουν εκείνα για τον πανδημικό SARS, όμως αν έχουμε εισάγει σε αυτά κάποια νέα στοιχεία [όπως προανέφερα] θα πάρετε ένα καλύτερο εμβόλιο».
Οι εισαγωγές στις οποίες αναφέρθηκε ο Daszak ίσως περιλάμβαναν ένα στοιχείο που ονομάζεται «θέση διάσπασης της φουρίνης», η οποία αυξάνει σημαντικά την ιογενή μολυσματικότητα για τα ανθρώπινα κύτταρα. Στη συνέντευξη, ο Daszak αναφέρεται στην περίπτωση ότι μόλις δημιουργήσει κάποιος έναν νέο κορωνοϊό, που μπορεί να επιτεθεί σε ανθρώπινα κύτταρα, μπορεί να χρησιμοποιήσει την πρωτεΐνη αιχμής και να την κάνει βάση για ένα εμβόλιο.
Μπορεί κανείς να φανταστεί την αντίδραση του Daszak όταν άκουσε για το ξέσπασμα της επιδημίας στη Wuhan λίγες ημέρες αργότερα. Θα γνώριζε καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον τις έρευνες του Ινστιτούτου προκειμένου να κάνουν τους κορωνοϊούς νυχτερίδων μολυσματικούς στους ανθρώπους, καθώς και τις αδυναμίες στην άμυνα του ινστιτούτου ενάντια στους μολυσμένους δικούς του ερευνητές. Αλλά αντί να παράσχει στις αρχές δημόσιας υγείας τις πολλές πληροφορίες που είχε στη διάθεσή του, ξεκίνησε αμέσως μια εκστρατεία δημοσίων σχέσεων για να πείσει τον κόσμο ότι η επιδημία δεν θα μπορούσε να προκληθεί από έναν από τους ιούς του ινστιτούτου. «Η ιδέα ότι αυτός ο ιός ξέφυγε από ένα εργαστήριο είναι απλώς απάτη. Απλώς δεν είναι αλήθεια», δήλωσε σε συνέντευξή του τον Απρίλιο του 2020.
Τα επίπεδα ασφάλειας στο Ινστιτούτου ιολογίας της Wuhan
Ο Daszak πιθανότατα αγνοούσε, ή ίσως ήξερε πολύ καλά, τη μακρά ιστορία των ιών που διαφεύγουν ακόμη και από τα καλύτερα εργαστήρια. Ο ιός της ευλογιάς διέφυγε τρεις φορές από εργαστήρια στην Αγγλία τις δεκαετίες του 1960 και 1970, προκαλώντας 80 κρούσματα και 3 θανάτους. Επικίνδυνοι ιοί διέρρευσαν από τα εργαστήρια σχεδόν κάθε χρόνο από τότε. Ερχόμενοι σε πιο πρόσφατες εποχές, ο ιός SARS1 αποδείχθηκε πραγματικός καλλιτέχνης διαφυγής, καθώς διέρρευσε από εργαστήρια στη Σιγκαπούρη, στην Ταϊβάν και τουλάχιστον τέσσερις φορές από το Κινέζικο Εθνικό Ινστιτούτο Ιολογίας στο Πεκίνο.
Ένας λόγος που ο SARS1 είναι τόσο δύσκολο να χειριστεί οφείλεται στο ότι ποτέ δεν υπήρχαν διαθέσιμα εμβόλια για την προστασία των εργαζομένων στα εργαστήρια. Όπως ανέφερε ο Daszak στη συνέντευξη της 19ης Δεκεμβρίου, οι ερευνητές της Wuhan δεν κατάφεραν επίσης να αναπτύξουν εμβόλια κατά των κορωνοϊών που είχαν σχεδιάσει για να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα. Έτσι, θα ήταν εξίσου ανυπεράσπιστοι έναντι του ιού SARS2, αν δημιουργούνταν στο εργαστήριό τους κάτι τέτοιο, όπως ήταν οι συνάδελφοί τους στο Πεκίνο κατά του SARS1.
Ένας δεύτερος λόγος για τον σοβαρό κίνδυνο των νέων κορωνοϊών έχει να κάνει με τα απαιτούμενα επίπεδα εργαστηριακής ασφάλειας. Υπάρχουν τέσσερις βαθμοί ασφάλειας, που ορίζονται BSL1 έως BSL4, με το BSL4 να είναι το πιο περιοριστικό και σχεδιασμένο για θανατηφόρα παθογόνα όπως ο ιός Έμπολα. Το Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan διαθέτει ένα νέο εργαστήριο ασφαλείας BSL4, αλλά η κατάσταση ετοιμότητάς του ανησύχησε σημαντικά τους επιθεωρητές του Στέιτ Ντιπάρτμεντ από την πρεσβεία του Πεκίνου που το επισκέφθηκαν το 2018.
«Το νέο εργαστήριο έχει σοβαρή έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένων τεχνικών και ερευνητών που χρειάζονται για την ασφαλή λειτουργία του», έγραψαν οι επιθεωρητές σε μία αναφορά της 19ης Ιανουαρίου του 2018.
Το πραγματικό πρόβλημα, ωστόσο, δεν ήταν η μη ασφαλής κατάσταση του εργαστηρίου BSL4 της Wuhan αλλά το γεγονός ότι οι ιολόγοι παγκοσμίως δεν τους αρέσει να εργάζονται σε παρόμοιες αυστηρές συνθήκες. Πρέπει να φορούν ένα διαστημικό κοστούμι, να κάνουν έρευνες σε κλειστά κουτιά-δωμάτια και να προσέχουν δύο και τρεις φορές περισσότερο. Πριν από το 2020, οι κανόνες που ακολουθούσαν οι ιολόγοι στην Κίνα και αλλού απαιτούσαν τα πειράματα με τους ιούς SARS1 και MERS να διεξάγονται σε συνθήκες BSL3.
Αλλά όλοι οι άλλοι κορωνοϊοί νυχτερίδων θα μπορούσαν να μελετηθούν σε επίπεδο BSL2, δηλαδή στο επόμενο προς τα κάτω. Το BSL2 απαιτεί τη λήψη ελάχιστων προφυλάξεων ασφαλείας, όπως η χρήση μουσαμάδων και γαντιών εργαστηρίου, η μη αναρρόφηση υγρών σε πιπέτα και η τοποθέτηση προειδοποιητικών πινακίδων βιολογικού κινδύνου. Ωστόσο, ένα πείραμα «Gain Of Function» που θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε επίπεδο ασφαλείας BSL2 ίσως να ήταν ικανό να δημιουργήσει έναν παράγοντα πιο μολυσματικό από τον ίδιο τον SARS1 ή τον MERS. Και αν πράγματι γίνονταν κάτι τέτοιο, τότε οι εργαζόμενοι στο εργαστήριο θα είχαν μεγάλες πιθανότητες μόλυνσης, ειδικά αν δεν ήταν εμβολιασμένοι.
Μεγάλο μέρος των εργασιών της Shi για την αύξηση της λειτουργίας στους κορωνοϊούς πραγματοποιήθηκε σε επίπεδο ασφάλειας BSL2, όπως αναφέρεται σε δημοσιεύσεις και άλλα έγγραφά της. Η ίδια έχει πει σε συνέντευξή της στο περιοδικό Science ότι «[η] έρευνα για τον κορωνοϊό στο εργαστήριό μας διεξάγεται σε εργαστήρια BSL-2 ή BSL-3».
«Είναι σαφές ότι ορισμένες ή όλες αυτές οι εργασίες εκτελούνταν με ένα πρότυπο βιοασφάλειας ενός τυπικού οδοντιατρείου των ΗΠΑ, που θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν απαράδεκτα υψηλό κίνδυνο μόλυνσης του προσωπικού του εργαστηρίου κατά την επαφή με έναν ιό, γνωρίζοντας σήμερα τις ιδιότητες μετάδοσης του SARS-CoV-2», λέει ο Ebright. «Είναι επίσης σαφές», προσθέτει, «ότι αυτό το έργο δεν έπρεπε ποτέ να χρηματοδοτηθεί και ποτέ δεν έπρεπε να έχει εκτελεστεί».
Η ανησυχία για τις συνθήκες ασφαλείας στο εργαστήριο της Wuhan δεν ήταν, φαίνεται, άστοχη. Σύμφωνα με ένα ενημερωτικό δελτίο που εκδόθηκε από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στις 15 Ιανουαρίου του 2021, «Η αμερικανική κυβέρνηση έχει λόγους να πιστεύει ότι αρκετοί ερευνητές μέσα στο ινστιτούτο αρρώστησαν το φθινόπωρο του 2019, πριν από το πρώτο αναγνωρισμένο κρούσμα της επιδημίας, με συμπτώματα συμβατά με την COVID-19 (αλλά και με τις κοινές εποχιακές ασθένειες)».
Ο David Asher, συνεργάτης του Hudson Institute και πρώην σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες για τα συγκεκριμένα περιστατικά σε ένα σεμινάριο. Η γνώση του προήλθε από ένα μείγμα δημοσιεύσεων και «διαβαθμισμένων πληροφοριών που συλλέχθηκαν από την κοινότητά μας», είπε. Τρία άτομα που εργάζονταν σε εργαστήριο ασφαλείας BSL3 στο ινστιτούτο της Wuhan αρρώστησαν μέσα σε μια εβδομάδα, το ένα μετά το άλλο, με σοβαρά συμπτώματα που απαιτούσαν νοσηλεία. Αυτό ήταν «το πρώτο γνωστό σύμπλεγμα θυμάτων για το οποίο γνωρίζουμε και πιστεύουμε ότι είχαν προσβληθεί από την COVID-19». Η γρίπη δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί εντελώς, αλλά φαινόταν απίθανη υπό τις τότε συνθήκες, συμπλήρωσε.
Συγκρίνοντας τα σενάρια προέλευσης του SARS2
Τα παραπάνω στοιχεία προσθέτουν αρκετά στο σενάριο ότι ο ιός SARS2 θα μπορούσε να έχει δημιουργηθεί σε ένα εργαστήριο, από το οποίο στη συνέχεια διέφυγε. Αλλά η υπόθεση, όσο ουσιαστική και αν είναι, υπολείπεται σε αποδείξεις, οι οποίες θα έπρεπε να περιλαμβάνονται σε στοιχεία από το Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan ή από συναφή εργαστήρια της Wuhan, δηλαδή ότι ο SARS2 ή ένας προκάτοχος -με αυτόν- ιός ήταν υπό ανάπτυξη εκεί. Λόγω έλλειψης πρόσβασης σε τέτοια αρχεία, μια άλλη προσέγγιση είναι να ληφθούν υπόψη ορισμένα σημαντικά στοιχεία για τον ιό SARS2 και να υπάρξουν αξιόλογες απαντήσεις σχετικά με τα δύο αντίπαλα σενάρια προέλευσης, δηλαδή της φυσικής εμφάνισης και της διαφυγής από το εργαστήριο.
Ακολουθούν τρία καθοριστικά σημεία για τις δύο υποθέσεις. Δύο από αυτά περιέχουν κάποιες τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά είναι από τις πιο πειστικές για εκείνους που μπορεί να ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν το συγκεκριμένο επιχείρημα.
1) Ο τόπος καταγωγής. Οι δύο πιο κοντινοί γνωστοί συγγενείς του ιού SARS2 συλλέχθηκαν από νυχτερίδες που ζούσαν σε σπήλαια στην επαρχία Yunnan της νότιας Κίνας. Εάν ο ιός SARS2 είχε μολύνει πρώτα ανθρώπους που ζούσαν γύρω από τις συγκεκριμένες σπηλιές, αυτό θα υποστήριζε έντονα την ιδέα ότι ο ιός είχε περάσει στους ανθρώπους με φυσικό τρόπο. Αυτό όμως δεν συνέβη. Η πανδημία ξέσπασε 1.500 χιλιόμετρα μακριά, στη Wuhan.
Οι βήτα-κορωνοϊοί, η οικογένεια των ιών νυχτερίδων στους οποίους ανήκει ο SARS2, μολύνουν τις νυχτερίδες Rhinolophus affinis, οι οποίες ζουν σε όλη τη νότια Κίνα. Η εμβέλεια των νυχτερίδων είναι 50 χιλιόμετρα, οπότε είναι απίθανο να έφτασε κάποια στη Wuhan. Σε κάθε περίπτωση, τα πρώτα κρούσματα της πανδημίας COVID-19 πιθανότατα συνέβησαν τον Σεπτέμβριο, όταν οι θερμοκρασίες στην επαρχία Hubei είναι ήδη αρκετά κρύες για να στείλουν νυχτερίδες σε χειμερία νάρκη.
Θα μπορούσαν όμως ιοί νυχτερίδας να μολύνουν πρώτα κάποιον ενδιάμεσο ξενιστή; Για να συμβεί αυτό Θα χρειάζονταν ένας μεγάλος πληθυσμός νυχτερίδων που να είναι σε πολύ κοντινή επαφή με έναν ενδιάμεσο ξενιστή, ο οποίος με τη σειρά του θα έπρεπε να συναντά πολύ συχνά ανθρώπους. Αυτές οι ανταλλαγές ιών θα πρέπει να γίνονταν κάπου έξω από τη Wuhan, μία πολυσύχναστη μητρόπολη, η οποία, ως γνωστόν, δεν αποτελεί φυσικό βιότοπο των αποικιών νυχτερίδων Rhinolophus. Το μολυσμένο άτομο (ή ζώο) που θα έφερε αυτόν τον εξαιρετικά μεταδοτικό ιό θα πρέπει να είχε ταξιδέψει στη Wuhan χωρίς να μολύνει κανέναν άλλο, χωρίς μάλιστα να αρρωστήσει κάποιος στην οικογένειά του. Ακόμα και εάν ένα άτομο πήδηξε από το τρένο στη Wuhan, κανένας συνεπιβάτης του δεν είχε αρρωστήσει. Με άλλα λόγια, είναι δύσκολο να ξέσπασε η πανδημία έξω από τη Wuhan και στη συνέχεια, χωρίς να αφήσει κανένα ίχνος, ο κορωνοϊός έκανε την πρώτη εμφάνιση του εκεί.
Για το σενάριο διαφυγής από το εργαστήριο της Wuhan, δεν είναι καν απαραίτητο να διερευνηθεί η προέλευση του ιού. Η πόλη φιλοξενεί το κορυφαίο κέντρο έρευνας της Κίνας για τον κορωνοϊό, όπου, όπως σημειώθηκε παραπάνω, οι ερευνητές σχεδίασαν γενετικά κορωνοϊούς νυχτερίδων για να επιτεθούν σε ανθρώπινα κύτταρα. Το έκαναν κάτω από τις ελάχιστες συνθήκες ασφάλειας ενός εργαστηρίου BSL2. Εάν ένας ιός με την απροσδόκητη μολυσματικότητα του SARS2 είχε δημιουργηθεί εκεί, η διαφυγή του δεν θα ήταν έκπληξη.
2) Φυσική ιστορία και εξέλιξη. Οι ιοί δεν κάνουν μόνο μια φορά άλματα από το ένα είδος στο άλλο. Η πρωτεΐνη αιχμής του κορωνοϊού, προσαρμοσμένη για να επιτίθεται στα κύτταρα νυχτερίδας, χρειάζεται επαναλαμβανόμενα άλματα σε άλλο είδος, τα περισσότερα από τα οποία αποτυγχάνουν, προτού κερδίσει μια τυχερή μετάλλαξη. Η μετάλλαξη, δηλαδή μία αλλαγή σε κάποια από τις μονάδες του RNA της, προκαλεί μια διαφορετική μονάδα αμινοξέων να ενσωματωθεί στην πρωτεΐνη ακμής της και καθιστά την πρωτεΐνη ακίδας πιο ικανή να επιτεθεί στα κύτταρα κάποιων άλλων ειδών. Μέσα από αρκετές ακόμη τέτοιες προσαρμογές με βάση τη μετάλλαξη, ο ιός προσαρμόζεται στον νέο του ξενιστή, δηλαδή σε κάποια ζώα με τα οποία οι νυχτερίδες βρίσκονται σε συχνή επαφή. Η όλη διαδικασία επεκτείνεται στη συνέχεια καθώς ο ιός μετακινείται από αυτόν τον ενδιάμεσο ξενιστή (ζώο) σε ανθρώπους.
Στην περίπτωση του SARS1, οι ερευνητές έχουν τεκμηριώσει τις διαδοχικές αλλαγές στην πρωτεΐνη του, καθώς ο ιός εξελίσσεται βήμα προς βήμα σε ένα επικίνδυνο παθογόνο. Αφού είχε μεταφερθεί από νυχτερίδες στη μοσχογαλή, υπήρξαν έξι περαιτέρω αλλαγές στην πρωτεΐνη του, πριν γίνει ήπιο παθογόνο στους ανθρώπους. Μετά από άλλες 14 αλλαγές, ο ιός προσαρμόστηκε πολύ καλύτερα στους ανθρώπους και με τέσσερις ακόμη (παραλλαγές), η επιδημία απογειώθηκε.
Όταν όμως αναζητά κανείς τα δακτυλικά αποτυπώματα μιας παρόμοιας μετάβασης στον SARS2, τον περιμένει μια περίεργη έκπληξη. Ο ιός δεν έχει αλλάξει σχεδόν καθόλου, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Από την πρώτη του εμφάνιση, προσαρμόστηκε καλά στα ανθρώπινα κύτταρα. Ερευνητές, με επικεφαλής την Alina Chan του Ινστιτούτου Broad, συνέκριναν τον SARS2 με το SARS1 αργού σταδίου, ο οποίος μέχρι τότε ήταν καλά προσαρμοσμένος στα ανθρώπινα κύτταρα και διαπίστωσαν ότι οι δύο ιοί ήταν παρομοίως καλά προσαρμοσμένοι. «Μέχρι τη στιγμή που ο SARS-CoV-2 ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2019, είχε ήδη προσαρμοστεί στην ανθρώπινη μετάδοση σε βαθμό παρόμοιο με τον ύστερο επιδημικό SARS-CoV», έγραψαν.
Ακόμη και εκείνοι που πιστεύουν ότι η εργαστηριακή προέλευση είναι απίθανη θα πρέπει να συμφωνήσουν ότι τα γονιδιώματα του SARS2 είναι εξαιρετικά ομοιόμορφα. Ο Baric γράφει ότι «τα πρώιμα στελέχη που εντοπίστηκαν στη Wuhan της Κίνας έδειξαν περιορισμένη γενετική ποικιλομορφία, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο ιός μπορεί να είχε εισαχθεί από μία μόνο πηγή». Μια ενιαία πηγή θα ήταν φυσικά συμβατή με την διαρροή από το εργαστήριο, κάτι που δεν θα συνέβαινε με τη φυσική μετάδοση. Η ομοιόμορφη δομή των γονιδιωμάτων SARS2 δεν δίνει καμία ένδειξη για διέλευση από έναν ενδιάμεσο ξενιστή ζώων και κανένας τέτοιος ξενιστής δεν έχει ταυτοποιηθεί στη φύση.
Οι υποστηρικτές της φυσικής μετάδοσης αναφέρουν ότι ο SARS2 επωάστηκε σε έναν ανύπαρκτο ανθρώπινο πληθυσμό πριν αποκτήσει τις ιδιαίτερες ιδιότητές του. Ή ότι μεταδόθηκε σε ένα ζώο ξενιστή έξω από την Κίνα. Όλες αυτές οι εικασίες είναι πιθανές, αλλά ακραίες. Οι υποστηρικτές της εργαστηριακής διαρροής έχουν μια απλούστερη εξήγηση: Το SARS2 προσαρμόστηκε στα ανθρώπινα κύτταρα από την αρχή επειδή αναπτύχθηκε σε εξανθρωπισμένα ποντίκια ή σε εργαστηριακές καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων, όπως περιγράφονταν στην αίτηση της πρότασης για επιχορήγηση του Daszak. Το γονιδίωμά δείχνει μικρή ποικιλομορφία γιατί το χαρακτηριστικό γνώρισμα των εργαστηριακών δειγμάτων είναι η ομοιομορφία.
Οι υποστηρικτές της εργαστηριακής διαρροής θεωρούν αστεία τη θεωρία ότι ο ιός SARS2 μόλυνε ένα ενδιάμεσο είδος ξενιστή πριν εξαπλωθεί σε ανθρώπους και υποστηρίζουν ότι έχουν εντοπίσει ένα εξανθρωπισμένο ποντίκι από το Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan.
3) Η θέση διάσπασης της φουρίνης: Πρόκειται για ένα λεπτό μέρος της ανατομίας του ιού και εκείνο που ασκεί μεγάλη επιρροή στη μολυσματικότητά του. Βρίσκεται στη μέση της πρωτεΐνης ακίδων SARS2 και στην καρδιά του παζλ από πού προήλθε ο ιός. Η πρωτεΐνη της ακίδας έχει δύο υπο-μονάδες με διαφορετικούς ρόλους. Η πρώτη, που ονομάζεται S1, αναγνωρίζει τον στόχο του ιού, μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ένζυμο μετατροπής αγγειοτενσίνης-2 (ή ACE2), η οποία εισχωρεί στην επιφάνεια των κυττάρων που καλύπτουν τους ανθρώπινους αεραγωγούς. Η δεύτερη, η S2, βοηθά τον ιό, όταν είναι αγκυροβολημένος στο κύτταρο, να συγχωνευθεί με τη μεμβράνη του. Αφού η εξωτερική μεμβράνη του ιού έχει συγχωνευθεί με εκείνη του χτυπημένου κυττάρου, το γονιδίωμα του ιού εγχέεται στο κύτταρο, παρασύρει τον μηχανισμό παραγωγής πρωτεϊνών και το αναγκάζει να δημιουργήσει νέους ιούς.
Αλλά αυτή η εισβολή δεν μπορεί να ξεκινήσει έως ότου οι υπομονάδες S1 και S2 διαχωριστούν. Και εκεί, ακριβώς στη διασταύρωση S1/S2, βρίσκεται η θέση διάσπασης της φουρίνης που διασφαλίζει ότι η πρωτεΐνη αιχμής θα διασπαστεί ακριβώς στο σωστό μέρος. Ο ιός, ένα μοντέλο οικονομικού σχεδιασμού, δεν φέρει τον δικό του κοπτήρα. Βασίζεται στο κύτταρο προκειμένου να κάνει το σχίσιμο. Τα ανθρώπινα κύτταρα έχουν ένα εργαλείο κοπής πρωτεΐνης στην επιφάνεια τους, γνωστό ως φουρίνη. Η φουρίνη κόβει κάθε πρωτεϊνική αλυσίδα που φέρει την υπογραφή της θέσης κοπής. Αυτή είναι η αλληλουχία των μονάδων αμινοξέων προλίνη-αργινίνη-αργινίνη-αλανίνη, ή PRRA στον κώδικα που αναφέρεται σε κάθε αμινοξύ με ένα γράμμα του αλφαβήτου. Η PRRA είναι η αλληλουχία αμινοξέων στον πυρήνα της θέσης διάσπασης της φουρίνης του SARS2.
Οι ιοί έχουν κάθε είδους έξυπνα κόλπα, οπότε γιατί ξεχωρίζει η θέση διάσπασης της φουρίνης; Απλούστατα, μόνο ο SARS2 διαθέτει θέση διάσπασης φουρίνης. Όλοι οι άλλοι ιοί έχουν τη μονάδα S2 τους διασπασμένη σε διαφορετικό σημείο και με διαφορετικό μηχανισμό. Πώς λοιπόν ο SARS2 απέκτησε τη θέση διάσπασης της φουρίνης; Είτε με φυσικό τρόπο, είτε εισήχθη από ερευνητές στη διασταύρωση S1/S2, κατά τη διάρκεια πειράματος Gain Of Function.
Οι δύο τρόποι με τους οποίους εξελίσσονται οι ιοί είναι είτε με μετάλλαξη είτε με ανασυνδυασμό. Η μετάλλαξη είναι η διαδικασία της τυχαίας αλλαγής στο DNA (ή RNA για τους κορωνοϊούς) που συνήθως έχει ως αποτέλεσμα ένα αμινοξύ σε μια πρωτεϊνική αλυσίδα να αλλάζει σε σχέση με ένα άλλο. Πολλές από αυτές τις αλλαγές βλάπτουν τον ιό, αλλά η φυσική εξέλιξη διατηρεί κάποιες λίγες που κάνουν κάτι χρήσιμο για τον ίδιο. Η μετάλλαξη είναι η διαδικασία με την οποία η πρωτεΐνη αιχμής του SARS1 μετέτρεψε σταδιακά τα προτιμώμενα κύτταρα-στόχους από αυτά των νυχτερίδων σε εκείνα της μοσχογαλής και στη συνέχεια σε εκείνα των ανθρώπων.
Ωστόσο, η μετάλλαξη φαίνεται να είναι ένας λιγότερο πιθανός τρόπος για να δημιουργηθεί η θέση διάσπασης της φουρίνης του SARS2, παρόλο που δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς. Οι τέσσερις μονάδες αμινοξέων είναι όλες μαζί και όλες στη σωστή θέση στη διασταύρωση S1/S2. Η μετάλλαξη είναι μια τυχαία διαδικασία που προκαλείται από σφάλματα αντιγραφής (όταν δημιουργούνται νέα ιικά γονιδιώματα) ή από χημική διάσπαση γονιδιωματικών μονάδων. Επομένως, επηρεάζει τυπικά μεμονωμένα αμινοξέα σε διαφορετικά σημεία σε μια πρωτεϊνική αλυσίδα. Μια σειρά αμινοξέων, όπως αυτή της θέσης διάσπασης της φουρίνης, είναι πολύ πιο πιθανό να ληφθεί όλη μαζί, με μια αρκετά διαφορετική διαδικασία γνωστή ως ανασυνδυασμός.
Ο ανασυνδυασμός είναι μια ακούσια εναλλαγή γονιδιωματικού υλικού που συμβαίνει όταν δύο ιοί εισβάλλουν στο ίδιο κύτταρο. Οι βήτα-κορονοϊοί θα συνδυαστούν μόνο με άλλους βήτα-κορωνοϊούς αλλά μπορούν να αποκτήσουν, με ανασυνδυασμό, σχεδόν οποιοδήποτε γενετικό στοιχείο υπάρχει στη συλλογική γονιδιωματική δεξαμενή. Αυτό που δεν μπορούν να αποκτήσουν είναι ένα στοιχείο που δεν διαθέτει η δεξαμενή. Και κανένας γνωστός βήτα-κορωνοϊός που σχετίζεται με τον SARS, η κατηγορία στην οποία ανήκει το SARS2, δεν έχει θέση διάσπασης φουρίνης.
Οι υποστηρικτές της φυσικής μετάδοσης του κορωνοϊού ισχυρίζονται ότι ο SARS2 θα μπορούσε να έχει πάρει το συγκεκριμένο στοιχείο από κάποιον άγνωστο ακόμη βήτα-κορονοϊό. Αλλά οι βήτα-κορονοϊοί που σχετίζονται με τις νυχτερίδες του SARS προφανώς δεν χρειάζονται ένα σημείο διάσπασης φουρίνης για να μολύνουν τα κύτταρα της νυχτερίδας, οπότε δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κάποιος να έχει στην πραγματικότητα ένα από αυτά, και πράγματι κανένα δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής.
Το επόμενο επιχείρημα των υποστηρικτών της ίδια θεωρίας είναι ότι ο SARS2 απέκτησε τη θέση διάσπασης της φουρίνης από τους ανθρώπους. Ένας προκάτοχος του SARS2 θα μπορούσε να κυκλοφορεί στον ανθρώπινο πληθυσμό για μήνες ή χρόνια μέχρι που κάποια στιγμή απέκτησε μια θέση διάσπασης φουρίνης από ανθρώπινα κύτταρα. Αν αυτό συνέβη, θα πρέπει να υπάρχουν ίχνη στα νοσοκομειακά αρχεία παρακολούθησης ατόμων που μολύνθηκαν από τον ιό. Μέχρι σήμερα όμως δεν έχει βρεθεί κανένα.
Σύμφωνα με την έκθεση του ΠΟΥ για την προέλευση του ιού, τα νοσοκομεία στην επαρχία Hubei, της οποίας πρωτεύουσα είναι η Wuhan, παρακολουθούν τακτικά ασθένειες που μοιάζουν με τη γρίπη και «δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ουσιαστική μετάδοση του SARSCoV-2 τους μήνες πριν από το ξέσπασμα τον Δεκέμβριο». Είναι λοιπόν πολύ δύσκολο να εξηγηθεί το πώς ο ιός SARS2 απέκτησε τη θέση διάσπασης της φουρίνης με φυσικό τρόπο, είτε με μετάλλαξη είτε με ανασυνδυασμό.
Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη αδυναμία στην εξήγηση αφήνει ένα παράθυρο ορθάνοιχτο στη θεωρία των πειραμάτων Gain Of Funtion της Wuhan. «Από το 1992 η ιολογική κοινότητα γνωρίζει ότι ο μόνος σίγουρος τρόπος για να γίνει πιο θανατηφόρος ένας ιός είναι να του δοθεί μια θέση διάσπασης φουρίνης στη συμβολή S1/S2, στο εργαστήριο», ανέφερε ο Steven Quay, έμπορος βιοτεχνολογίας που ενδιαφέρεται για την προέλευση του SARS2. «Τουλάχιστον 11 πειράματα Gain Of Function, στα οποία προστέθηκε μία θέση φουρίνης για να γίνει πιο μολυσματικός ένας ιός, δημοσιεύονται στην ανοιχτή βιβλιογραφία, συμπεριλαμβανομένου ενός [από] την Δρ. Zhengli Shi, επικεφαλής της έρευνας για τον κορωνοϊό στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan» προσέθεσε ο ίδιος.
Οι κορωνοϊοί νυχτερίδων των σπηλαίων της Yunnan
Τον Απρίλιο του 2012 έξι ανθρακωρύχοι που καθάριζαν τα περιττώματα νυχτερίδων από το ορυχείο Mojiang προσβλήθηκαν από μία σοβαρή πνευμονία με συμπτώματα παρόμοια με την COVID-19 και τρεις τελικά από αυτούς πέθαναν. Αυτός ο ιός, στο απομονωμένο ορυχείο, που ονομάζεται RaTG13, εξακολουθεί να είναι ο πλησιέστερος γνωστός συγγενής του SARS2. Η προέλευση του συνεχίζει να αποτελεί μυστήριο, όπως και η ταυτότητα 8 παρόμοιων ιών που η Shi ανέφερε ότι συνέλεξε ταυτόχρονα, αλλά τα στοιχεία των οποίων δεν έχει δημοσιεύσει ακόμη παρά τη μεγάλη συνάφεια τους με την καταγωγή του SARS2. Αλλά όλα αυτά είναι μια άλλη ιστορία. Το θέμα εδώ είναι ότι οι ιοί νυχτερίδων μπορούν να μολύνουν τους ανθρώπους με άμεσο τρόπο, αν και μόνο σε ειδικές συνθήκες.
Ποιος άλλος, εκτός από τους ανθρακωρύχους που ανασκάπτουν ορυχεία, μπορεί να έρθει σε στενή επαφή με κορωνοϊούς νυχτερίδων; Μόνο οι ερευνητές των κορωνοϊών!
Η Shi λέει ότι η ίδια και η ομάδα της συνέλεξαν περισσότερα από 1.300 δείγματα νυχτερίδων κατά τη διάρκεια οκτώ επισκέψεων στο σπήλαιο Mojiang μεταξύ 2012 και 2015 και υπήρξαν αναμφίβολα πολλές αποστολές σε άλλα σπήλαια της Yunnan.
Φανταστείτε λοιπόν τους ερευνητές να κάνουν συχνά ταξίδια από τη Wuhan στο Yunnan και πίσω, αναζητώντας περιττώματα νυχτερίδων σε σκοτεινά σπήλαια και ορυχεία. Οι ερευνητές θα μπορούσαν να έχουν μολυνθεί κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους ή ενώ εργάζονταν με τους νέους ιούς στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan. Ο ιός που διέφυγε από το εργαστήριο θα ήταν ένας φυσικός ιός, όχι ένας που θα είχε μαγειρευτεί με πείραμα Gain Of Function.
Η υπόθεση της απευθείας μετάδοσης του ιού από τις νυχτερίδες είναι μια χίμαιρα μεταξύ των σεναρίων φυσικής εμφάνισης και διαφυγής από το εργαστήριο. Είναι μια πιθανότητα που δεν μπορεί να απορριφθεί. Αλλά εναντίον της είναι
1) τόσο το γεγονός ότι ο SARS2 όσο και ο RaTG13 φαίνεται ότι έχουν αδύναμη συγγένεια με τα κύτταρα νυχτερίδας και
2) ότι η συγκεκριμένη θεωρία δεν είναι καλύτερη από το φυσικό σενάριο εμφάνισης για να εξηγήσει πώς το SARS2 απέκτησε τη θέση διάσπασης της φουρίνης ή γιατί η θέση διάσπασης της φουρίνης καθορίζεται από κωδικόνια αργινίνης που προτιμώνται από τον άνθρωπο αντί από τα κωδικόνια που προτιμούν οι νυχτερίδες.
Ακόμα και με τα παραπάνω, ούτε η φυσική εμφάνιση ούτε η υπόθεση διαφυγής από το εργαστήριο δεν μπορούν ακόμη να αποκλειστούν. Δεν υπάρχει ακόμη άμεση απόδειξη για κανένα από τα δύο. Επομένως, δεν μπορεί να συναχθεί οριστικό συμπέρασμα. Τούτου λεχθέντος, τα διαθέσιμα στοιχεία κλίνουν πιο έντονα προς τη μία κατεύθυνση από την άλλη. Οι αναγνώστες θα διαμορφώσουν τη δική τους γνώμη. Αλλά μου φαίνεται ότι οι υποστηρικτές της εργαστηριακής διαρροής μπορούν να εξηγήσουν όλα τα διαθέσιμα γεγονότα σχετικά με το SARS2 πολύ πιο εύκολα από ό, τι όσοι οι οπαδοί της φυσικής μετάδοσης.
Είναι τεκμηριωμένο ότι οι ερευνητές στο Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan έκαναν πειράματα Gain Of Function που σχεδιάστηκαν για να κάνουν τους κορωνοϊούς να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα και εξανθρωπισμένα ποντίκια. Αυτό είναι ακριβώς το είδος του πειράματος από το οποίο θα μπορούσε να έχει προκύψει ένας ιός τύπου SARS2. Οι ερευνητές δεν εμβολιάστηκαν έναντι των -υπό μελέτη- ιών και δούλευαν στις ελάχιστες συνθήκες ασφάλειας ενός εργαστηρίου BSL2. Έτσι, η διαφυγή ενός ιού δεν θα ήταν καθόλου απίθανη. Σε όλη την Κίνα, η πανδημία ξέσπασε στο κατώφλι του ινστιτούτου της Wuhan. Ο ιός ήταν ήδη καλά προσαρμοσμένος στους ανθρώπους, όπως αναμενόταν για έναν ιό που αναπτύχθηκε σε εξανθρωπισμένα ποντίκια. Είχε μια ασυνήθιστη ενίσχυση, μια θέση διάσπασης φουρίνης, η οποία δεν ανήκει σε κανένα άλλο γνωστό β-κορωνοϊό που σχετίζεται με τον SARS και αυτός ο ιστότοπος περιλάμβανε ένα κωδικόνιο διπλής αργινίνης, επίσης άγνωστο στους βήτα-κορωνοϊούς. Πόσα περισσότερα στοιχεία θα θέλατε, εκτός από τα προς το παρόν ανέφικτα εργαστηριακά αρχεία που τεκμηριώνουν τη δημιουργία του SARS2;
Οι υποστηρικτές της φυσικής ανάδυσης έχουν μια μάλλον πιο δύσκολη ιστορία να πουν: Η αληθοφάνεια της υπόθεσής τους βασίζεται σε μία μόνο υπόθεση, στον παραλληλισμό μεταξύ της εμφάνισης του SARS2 και αυτού του SARS1 και του MERS. Αλλά κανένα στοιχείο της υποστήριξης μιας τέτοιας παράλληλης ιστορίας δεν έχει προκύψει ακόμη. Κανείς δεν έχει βρει τον πληθυσμό των νυχτερίδων που ήταν η πηγή του SARS2, αν όντως είχε μολύνει ποτέ νυχτερίδες. Κανένας ενδιάμεσος ξενιστής δεν παρουσιάστηκε, παρά την εντατική έρευνα των κινεζικών αρχών που περιελάμβανε τον έλεγχο 80.000 ζώων. Επίσης, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός κάνει πολλαπλά ανεξάρτητα άλματα από τον ενδιάμεσο ξενιστή του στους ανθρώπους, όπως έκαναν τόσο οι ιοί SARS1 όσο και οι MERS. Επίπλέον, δεν υπάρχουν στοιχεία από τα αρχεία παρακολούθησης των νοσοκομείων της εξέλιξης του ιού, ενώ δεν υπάρχει καμία εξήγηση γιατί έπρεπε να ξεσπάσει μία επιδημία με φυσικό τρόπο στη Wuhan και πουθενά αλλού. Τέλος, δεν υπάρχει καλή εξήγηση για το πώς ο ιός απέκτησε τη θέση διάσπασης της φουρίνης, την οποία δεν κατέχει άλλος βήτα-κοροναϊός που σχετίζεται με το SARS, ούτε γιατί ο ιστότοπος αποτελείται από κωδικόνια που προτιμούν οι άνθρωποι. Η θεωρία της φυσικής εμφάνισης μάχεται με μια σειρά από απίθανα στοιχεία.
Τα αρχεία του Ινστιτούτου ιολογίας της Wuhan σίγουρα περιέχουν πολλές σχετικές πληροφορίες. Αλλά οι κινεζικές αρχές φαίνεται απίθανο να τα αφήσουν ελεύθερα, δεδομένης της σημαντικής πιθανότητας να ενοχοποιήσουν το καθεστώς του Πεκίνου στην πρόκληση της πανδημίας.
Αξίζει λοιπόν να προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε την ευθύνη για την πανδημία, τουλάχιστον με τα υπάρχοντα στοιχεία, γιατί ο πρωταρχικός στόχος παραμένει να αποτρέψουμε μια άλλη. Ακόμα και εκείνοι που δεν έχουν πειστεί ότι η διαρροή από το εργαστήριο είναι η πιο πιθανή προέλευση του ιού SARS2, μπορεί ήδη να ανησυχούν για την τρέχουσα κατάσταση των κανονισμών που διέπουν την έρευνα Gain Of Function.
Υπάρχουν σίγουρα δύο τομείς ευθύνης: Ο πρώτος, ότι επιτρέψαμε σε ιολόγους να πραγματοποιoύν τα συγκεκριμένα πειράματα, προσφέροντας ελάχιστο κέρδος για την ανθρωπότητα και τεράστιο κίνδυνο για τον πλανήτη. Ο δεύτερος, αν όντως ο SARS2 δημιουργήθηκε σε εργαστήριο, επιτρέψαμε στον ιό να διαφύγει και να εξαπολύσει μία παγκόσμια πανδημία. Και για τους δύο τομείς υπάρχουν κάποιοι που φαίνεται ότι αξίζουν να κατηγορηθούν.
Anthony Fauci
Ποιοι είναι στο κάδρο της ενοχής
1. Πρώτα απ ‘όλα, οι Κινέζοι ιολόγοι φταίνε για την πραγματοποίηση πειραμάτων Gain Of Function σε συνθήκες ασφάλειας επιπέδου BSL2, οι οποίες ήταν πολύ χαλαρές για να επεξεργάζονται έναν ιό απροσδόκητης μολυσματικότητας όπως ο SARS2. Εάν ο ιός όντως διέφυγε από το εργαστήριό τους, αξίζουν την παγκόσμια καταγγελία για ένα προβλέψιμο ατύχημα που έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο τεσσάρων εκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι αλήθεια ότι η Shi εκπαιδεύτηκε από Γάλλους ιολόγους, συνεργάστηκε στενά με Αμερικανούς και ακολουθούσε τους διεθνείς κανόνες για τον περιορισμό των κορωνοϊών. Αλλά μπορούσε και έπρεπε να είχε κάνει τη δική της εκτίμηση για τους κινδύνους που διέτρεχε. Αυτή και οι συνάδελφοί της φέρουν την ευθύνη για τις πράξεις τους.
Έχω χρησιμοποιήσει το Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan ως συντομογραφία για όλες τις ιολογικές δραστηριότητες στην πόλη. Ωστόσο, είναι πιθανό ότι ο SARS2 να δημιουργήθηκε σε κάποιο άλλο εργαστήριο της Wuhan, ίσως κατά τη διάρκεια προσπάθειας να δημιουργηθεί ένα εμβόλιο που να λειτούργησε ενάντια σε όλους τους κορωνοϊούς. Αλλά έως ότου αποσαφηνιστεί ο ρόλος των άλλων Κινέζων ιολόγων, η Shi είναι το δημόσιο πρόσωπο της κινεζικής δραστηριότητας για τους κορωνοϊούς και προσωρινά αυτή και οι συνάδελφοί της θα σταθούν πρώτοι στη σειρά του κάδρου της ενοχής.
2. Οι κεντρικές αρχές της Κίνας δεν δημιούργησαν το SARS2, αλλά σίγουρα έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αποκρύψουν το μέγεθος της τραγωδίας και την ευθύνη της Κίνας για αυτήν. Διέγραψαν όλα τα αρχεία στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan και έκλεισαν τις βάσεις δεδομένων των ιών του. Έδωσαν μια μικρή ποσότητα πληροφοριών, πολλές από τις οποίες μπορεί να ήταν απολύτως ψευδείς ή σχεδιασμένες να παραπλανήσουν. Έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να χειραγωγήσουν την έρευνα του ΠΟΥ για την προέλευση του ιού και οδήγησαν τα μέλη της επιτροπής σε ένα άκαρπο πισωγύρισμα. Μέχρι στιγμής έχουν αναδειχθεί σε πρωταγωνιστές της προσπάθειας αποτροπής της ευθύνης παρά της λήψης των απαραίτητων μέτρων για την πρόληψη μιας δεύτερης πανδημίας.
3. Η παγκόσμια κοινότητα ιολόγων. Οι ιολόγοι σε όλο τον κόσμο είναι μια χαλαρή επαγγελματική κοινότητα. Γράφουν άρθρα στα ίδια περιοδικά. Παρακολουθούν τα ίδια συνέδρια. Έχουν κοινά συμφέροντα να αναζητούν κεφάλαια από τις κυβερνήσεις και να μην είναι υπερφορτωμένοι με τους κανονισμούς ασφαλείας. Οι ιολόγοι γνώριζαν καλύτερα από οποιονδήποτε τους κινδύνους των πειραμάτων Gain Of Function. Αλλά η δίψα για τη δημιουργία νέων ιών και η χρηματοδότηση της έρευνας που μπορεί να επιτευχθεί με αυτόν τον τρόπο ήταν πάντα πολύ δελεαστική. Προχώρησαν με τέτοια αμφιλεγόμενα πειράματα χωρίς να υπολογίζουν τους θανάσιμους κινδύνους.
Άσκησαν πίεση ενάντια στο μορατόριουμ που επιβλήθηκε στην ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για τέτοιου είδους έρευνες το 2014 και τελικά πέτυχαν να αναρεθεί το 2017.
Τα οφέλη της έρευνας στην πρόληψη μελλοντικών επιδημιών ήταν μέχρι στιγμής μηδενικά, οι κίνδυνοι τεράστιοι. Εάν η έρευνα για τους ιούς SARS1 και MERS μπορούσε να γίνει μόνο σε επίπεδο ασφάλειας BSL3, ήταν σίγουρα παράλογο να επιτρέψουμε οποιαδήποτε εργασία με νέους κορωοϊούς στο μικρότερο επίπεδο BSL2. Είτε το SARS2 διέφυγε είτε όχι, οι ιολόγοι σε όλο τον κόσμο έπαιξαν με τη φωτιά. Η συμπεριφορά τους έχει ανησυχήσει εδώ και καιρό άλλους βιολόγους.
Το 2014 οι επιστήμονες που αυτοαποκαλούνται Cambridge Working Group επισήμαναν ότι πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στη δημιουργία νέων ιών. Με προφηττικά λόγια, τόνισαν τον κίνδυνο δημιουργίας ενός ιού που μοιάζει με τον σημερινό SARS2. «Οι κίνδυνοι ατυχημάτων με νεοσυσταθέντα« δυνητικά παθογόνα πανδημίας «εγείρουν σοβαρές νέες ανησυχίες», έγραφαν. «Η εργαστηριακή δημιουργία εξαιρετικά μεταδοτικών, νέων στελεχών επικίνδυνων ιών, ειδικά -αλλά χωρίς περιορισμό- της γρίπης, εγκυμονεί σημαντικά αυξημένους κινδύνους. Μια τυχαία μόλυνση σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα μπορούσε να προκαλέσει εστίες που θα ήταν δύσκολο ή αδύνατο να ελεγχθούν».
Όταν οι μοριακοί βιολόγοι ανακάλυψαν μια τεχνική για τη μεταφορά γονιδίων από τον έναν οργανισμό στον άλλο, πραγματοποίησαν μια δημόσια διάσκεψη στο Asilomar το 1975 για να συζητήσουν τους πιθανούς κινδύνους. Παρά την μεγάλη εσωτερική αντίθεση, συνέταξαν έναν κατάλογο αυστηρών μέτρων ασφαλείας που θα μπορούσαν να χαλαρώσουν στο μέλλον -και θα έπρεπε- όταν οι πιθανοί κίνδυνοι είχαν εκτιμηθεί καλύτερα. Όταν εφευρέθηκε η τεχνική CRISPR για την επεξεργασία γονιδίων, οι βιολόγοι δημοσίευσαν μια κοινή έκθεση από τις εθνικές ακαδημίες επιστημών των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κίνας για να ζητήσουν αυτοσυγκράτηση σχετικά με τις κληρονομικές αλλαγές στο ανθρώπινο γονιδίωμα.
Πολλοί ιολόγοι θεωρούν την εργαστηριακή διαρροή ως θεωρία συνωμοσίας και άλλοι δεν λένε τίποτα. Έχουν κλείσει τον εαυτό τους πίσω από ένα κινεζικό τείχος σιωπής, το οποίο μέχρι στιγμής λειτουργεί καλά για να εξαλείψει ή τουλάχιστον να αναβάλει την περιέργεια των δημοσιογράφων και την οργή του κοινού. Τα επαγγέλματα που δεν μπορούν να ρυθμιστούν με αρχές, αξίζουν να ρυθμιστούν από άλλους, και αυτό φαίνεται να είναι το μέλλον που επιλέγουν οι ιολόγοι για τον εαυτό τους.
4. Ο ρόλος των ΗΠΑ στη χρηματοδότηση του Ινστιτούτου ιολογίας Wuhan. Από τον Ιούνιο του 2014 έως τον Μάιο του 2019, η EcoHealth Alliance του Daszak λάμβανε επιχορήγηση από το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) των ΗΠΑ, ενός τμήματος των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, για να πραγματοποιεί έρευνες Gain Of Function με τους κορωνοϊούς στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan. Είτε ο SARS2 είναι προϊόν της έρευνας αυτής είτε όχι, αποδεικνύεται αμφιλεγόμενη η πολιτική της εκπόνησης έρευνας υψηλού κινδύνου σε ξένα εργαστήρια χρησιμοποιώντας ελάχιστες προφυλάξεις ασφαλείας. Και αν ο ιός SARS2 όντως διέφυγε από το ινστιτούτο της Wuhan, τότε το NIH θα βρεθεί στη φοβερή θέση να αποδειχθεί ότι χρηματοδότησε ένα καταστροφικό πείραμα που οδήγησε στο θάνατο περισσότερων από 4 εκατομμυρίων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από μισό εκατομμύριο δικούς του πολίτες.
Η ευθύνη του NIAID και του NIH είναι ακόμη πιο μεγάλη, διότι για τα τρία πρώτα χρόνια της επιχορήγησης στην EcoHealth Alliance υπήρξε μορατόριουμ για τη χρηματοδότηση της έρευνας Gain Of Function. Όταν το μορατόριουμ έληξε το 2017, δεν εξαφανίστηκε, αλλά αντικαταστάθηκε από ένα σύστημα αναφοράς, το Πλαίσιο Ελέγχου και Εποπτείας Παθολογικών Παθογόνων (P3CO), το οποίο απαιτούσε από τους οργανισμούς να υποβάλλουν εκθέσεις για την επανεξέταση τυχόν επικίνδυνων πειραμάτων Gain Of Function προκειμένου να τις χρηματοδοτήσει. Το μορατόριουμ, που αναφέρεται επίσημα ως «παύση», απαγόρευσε συγκεκριμένα τη χρηματοδότηση οποιασδήποτε έρευνας Gain Of Function που θα προκαλούσε την αύξηση της παθογένειας των ιών της γρίπης, MERS ή SARS.
Αναφέρονταν μάλιστα συγκεκριμένα στις «έρευνες που βελτιώνουν την ικανότητα ενός παθογόνου παράγοντα να προκαλεί ασθένεια».
Ωστόσο, μία υποσημείωση στη σελίδα 2 του μορατόριουμ αναφέρει ότι «[μια] εξαίρεση από την παύση της έρευνας μπορεί να επιτευχθεί εάν ο επικεφαλής του οργανισμού χρηματοδότησης της USG διαπιστώσει ότι η έρευνα είναι επειγόντως απαραίτητη για την προστασία της δημόσιας υγείας ή της εθνικής ασφάλειας». Αυτό φάνηκε να σημαίνει ότι είτε ο διευθυντής του NIAID, Anthony Fauci, είτε η διευθύντρια του NIH, Francis Collins, ή ίσως και οι δύο, θα επικαλούνταν την εξαίρεση προκειμένου να διατηρηθούν τα χρήματα στη ροή της έρευνας για τη βελτίωση της λειτουργίας του εργαστηρίου της Shi, και αργότερα προκειμένου η ίδια να αποφύγει να ειδοποιήσει το ομοσπονδιακό σύστημα αναφοράς για την έρευνά της.
«Δυστυχώς, ο Anthony Fauci και η Francis Collins εκμεταλλεύτηκαν αυτό το κενό για να εκδώσουν εξαιρέσεις σε έργα που υπόκεινται σε Παύση, ισχυριζόμενοι ότι η εξαιρούμενη έρευνα ήταν» επειγόντως απαραίτητη για την προστασία της δημόσιας υγείας ή της εθνικής ασφάλειας «ακυρώνοντας έτσι την Παύση», δήλωσε ο Richard Ebright σε συνέντευξή του στην Independent Science News. Αλλά δεν είναι τόσο σαφές ότι η NIH θεώρησε απαραίτητο να επικαλεστεί τυχόν κενά. Ο Fauci ανέφερε σε ακρόαση της Γερουσίας στις 11 Μαΐου ότι «η NIH και η NIAID δεν έχουν χρηματοδοτήσει την έρευνα Gain Of Function που θα διεξάγονταν στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan». Αυτή ήταν μια εκπληκτική δήλωση ενόψει όλων των στοιχείων σχετικά με τα πειράματα της Shi για την ενίσχυση των κορωνοϊών.
Η εξήγηση που έδωσε ο Fauci μπορεί να βασίζεται και στο γεγονός ότι η EcoHealth του Daszak πιστεύει ότι ο όρος Gain Of Function ισχύει μόνο για τις βελτιώσεις ιών που μολύνουν τους ανθρώπους, όχι για τους ιούς ζώων. «Άρα, η έρευνα για τη βελτίωση της λειτουργίας αναφέρεται συγκεκριμένα στη χειραγώγηση ανθρώπινων ιών, ώστε είτε να μεταδοθεί πιο εύκολα είτε να προκαλέσει χειρότερη μόλυνση ή να είναι ευκολότερη η εξάπλωση», δήλωσε αξιωματούχος της EcoHealth στο The Dispatch Fact Check. Εάν το NIH συμμερίζεται την άποψη της EcoHealth Alliance ότι το Gain Of Function ισχύει μόνο για ανθρώπινους ιούς, αυτό θα εξηγούσε γιατί ο Fauci μπορούσε να διαβεβαιώσει τη Γερουσία ότι δεν είχε χρηματοδοτήσει ποτέ τέτοια έρευνα στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan. Αλλά η νομική βάση ενός τέτοιου ορισμού είναι ασαφής και διαφέρει από εκείνη του μορατόριουμ που ήταν πιθανώς εφαρμόσιμη.
Εκτός από τους κανόνες, το συμπέρασμα είναι ότι τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας υποστήριζαν την έρευνα ενός είδους που θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει τον ιό SARS2, σε ένα ξένο εργαστήριο χωρίς επίβλεψη που εκτελούσε εργασία σε συνθήκες βιοασφάλειας BSL2.
Ωστόσο, πολλοί επιστήμονες συνεχίζουν να τηρούν σιγή ιχθύος. Τα κρατικά κονδύλια έρευνας διανέμονται κατόπιν αποφάσεων επιτροπών επιστημονικών εμπειρογνωμόνων που προέρχονται από πανεπιστήμια. Όποιος βουλιάζει τη βάρκα θέτοντας αμήχανα πολιτικά ζητήματα διατρέχει τον κίνδυνο να μην ανανεωθεί η επιχορήγησή του και να σταματήσει η ερευνητική του καριέρα. Ίσως, η καλή συμπεριφορά ανταμείβεται με τα πολλά πλεονεκτήματα γύρω από το σύστημα διανομής του χρήματος.
Από την άλλη, η αμερικανική κυβέρνηση δείχνει να μοιράζεται ένα περίεργο κοινό ενδιαφέρον με τις κινεζικές αρχές: Κανείς δεν επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή στο γεγονός ότι το έργο της Shi για τον κορωνοϊό χρηματοδοτήθηκε από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ. Μπορεί κανείς να φανταστεί τη συνομιλία στα παρασκήνια στην οποία η κινεζική κυβέρνηση λέει: «Εάν αυτή η έρευνα ήταν τόσο επικίνδυνη, γιατί τη χρηματοδοτήσατε και μάλιστα όταν αφορά ινστιτούτο μας;». Και η οποία αμερικανική πλευρά μπορεί να απαντήσει: «Φαίνεται ότι ήσασταν εσείς που την αφήσατε να διαφύγει. Χρειάζεται όμως πραγματικά να κάνουμε αυτή τη συζήτηση δημόσια;».
Ο Fauci είναι ένας μακροχρόνιος δημόσιος υπάλληλος που υπηρέτησε με ακεραιότητα υπό τον Πρόεδρο Trump και έχει ανακτήσει την ηγεσία στη διοίκηση του Biden στον χειρισμό της πανδημίας COVID-19. Το Κογκρέσο, χωρίς αμφιβολία, είναι κατανοητό, έχει ελάχιστη όρεξη να τον μεταφέρει αλλού. Σε αυτά τα τείχη σιωπής πρέπει να προστεθεί εκείνο των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Εξ όσων γνωρίζω, καμία σημαντική εφημερίδα ή τηλεοπτικό δίκτυο δεν έχει παράσχει στους αναγνώστες μια σε βάθος ειδησεογραφική έρευνα για το σενάριο της εργαστηριακής διαρροής, όπως αυτή που μόλις διαβάσατε, αν και κάποιοι έχουν δημοσιεύσει σύντομα άρθρα ή απόψεις. Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι οποιαδήποτε εύλογη προέλευση ενός ιού που έχει σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους θα άξιζε μια σοβαρή έρευνα. Ή, ότι η υπόθεση της συνεχιζόμενης έρευνας Gain Of Function, ανεξάρτητα από την προέλευση του κορωνοϊού, αξίζει να εξεταστεί. Ή ότι η χρηματοδότηση της έρευνας απόδοσης από το NIH και το NIAID κατά τη διάρκεια ενός μορατόριουμ σε τέτοια χρηματοδότηση θα έπρεπε να διερευνηθεί.
Σε τι οφείλεται άραγε η εμφανής έλλειψη περιέργειας των μέσων ενημέρωσης;
Η omertà των ιολόγων είναι ένας ακόμα λόγος. Οι δημοσιογράφοι με επιστημονική κατάρτιση, σε αντίθεση με τους πολιτικούς ρεπόρτερ, έχουν ελάχιστο σκεπτικισμό για τα κίνητρα των πηγών τους. Οι περισσότεροι βλέπουν τον ρόλο τους ως μεσαζόντων της σοφίας των επιστημόνων προς τις άπλυτες μάζες. Έτσι, όταν οι πηγές τους δεν βοηθούν, αυτοί οι δημοσιογράφοι είναι απόντες.
Ένας άλλος λόγος, ίσως, είναι η μετανάστευση μεγάλου μέρους των μέσων ενημέρωσης προς τα αριστερά του πολιτικού φάσματος. Επειδή ο Πρόεδρος Trump δήλωσε ότι ο ιός είχε διαφύγει από ένα εργαστήριο της Wuhan, οι δημοσιογράφοι δεν έδωσαν σημασία στη συγκεκριμένη θεωρία.
Ενώθηκαν με τους ιολόγους και έκαναν λόγο για θεωρία συνωμοσίας.
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Trump, δεν είχαν κανένα πρόβλημα να απορρίψουν τη θέση των υπηρεσιών πληροφοριών ότι η διαφυγή από το εργαστήριο δεν θα μπορούσε να αποκλειστεί. Αλλά όταν η Avril Haines, διευθύντρια της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών του προέδρου Biden είπε το ίδιο πράγμα, και αυτή αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι δημοσιογράφοι θα έπρεπε να έχουν εγκρίνει το σενάριο διαφυγής από το εργαστήριο, απλώς ότι θα έπρεπε να έχουν διερευνήσει τη δυνατότητα πλήρως και με δίκαιο τρόπο.
Οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που έχουν περιοριστεί αρκετά στα σπίτια τους τον τελευταίο χρόνο μπορεί να τους αρέσει μια καλύτερη απάντηση από ό,τι τους δίνουν τα μέσα ενημέρωσης. Ίσως κάποιος εμφανιστεί εγκαίρως. Άλλωστε, όσο περισσότεροι μήνες περνούν χωρίς η θεωρία της φυσικής εμφάνισης να αποκτήσει ένα κομμάτι υποστηρικτικών στοιχείων, τόσο λιγότερο αληθοφανές μπορεί να φαίνεται. Η κοινή λογική αντίληψη ότι μια πανδημία που ξεσπάει στη Wuhan μπορεί να έχει σχέση με ένα εργαστήριο της Wuhan που μαγειρεύει νέους ιούς μέγιστου κινδύνου υπό μη ασφαλείς συνθήκες θα μπορούσε τελικά να εκτοπίσει την ιδεολογική επιμονή ότι ό,τι είπε ο Trump δεν θα μπρούσε να είναι αληθινό. Και τότε να αρχίσει ο απολογισμός…
Σημείωση
Το πρώτο άτομο που έριξε μια σοβαρή ματιά στην προέλευση του ιού SARS2 ήταν ο Yuri Deigin, επιχειρηματίας βιοτεχνολογίας στη Ρωσία και τον Καναδά. Σε ένα μακρύ και λαμπρό δοκίμιο, ανέλυσε τη μοριακή βιολογία του ιού SARS2 και έθεσε, χωρίς να επικυρώσει, την πιθανότητα χειρισμού του. Το δοκίμιο, που δημοσιεύτηκε στις 22 Απριλίου 2020, παρείχε έναν χάρτη πορείας για όποιον θέλει να κατανοήσει την προέλευση του ιού. Ο Deigin συγκέντρωσε τόσες πολλές πληροφορίες και αναλύσεις στο δοκίμιό του που κάποιοι αμφιβάλλουν ότι θα μπορούσε να είναι έργο ενός μόνο ατόμου και πρότειναν ότι κάποια υπηρεσία πληροφοριών πρέπει να το έχει συντάξει. Αλλά το δοκίμιο είναι γραμμένο με μεγαλύτερη ελαφρότητα και χιούμορ από ό,τι υποψιάζομαι ότι βρέθηκαν ποτέ στις εκθέσεις της CIA ή της KGB και δεν βλέπω κανένα λόγο να αμφιβάλλω ότι ο Deigin είναι ο ικανός μοναδικός συγγραφέας του.
Μετά τον Yuri Deigin ακολούθησαν αρκετοί άλλοι σκεπτικιστές της ορθοδοξίας των ιολόγων. Ο Nikolai Petrovsky υπολόγισε πόσο στενά συνδέεται ο ιός SARS2 με τους υποδοχείς ACE2 διαφόρων ειδών και διαπίστωσε με έκπληξή ότι φαινόταν βελτιστοποιημένος για τον ανθρώπινο υποδοχέα, οδηγώντας τον να συμπεράνει ότι ο ιός μπορεί να έχει δημιουργηθεί σε εργαστήριο. Η Alina Chan δημοσίευσε ένα έγγραφο που έδειχνε ότι το SARS2 από την πρώτη του εμφάνιση ήταν πολύ καλά προσαρμοσμένος στα ανθρώπινα κύτταρα.
Ένας από τους πολύ λίγους επιστήμονες που αμφισβήτησαν την απόλυτη απόρριψη των ιολόγων για την εργαστηριακή διαρροή είναι ο Richard Ebright, ο οποίος έχει προειδοποιήσει εδώ και καιρό για τους κινδύνους της έρευνας Gain Of Function.
Ένας άλλος είναι ο David A. Relman, του Πανεπιστημίου Stanford. «Παρόλο που υπάρχουν πολλές ισχυρές απόψεις, κανένα από αυτά τα σενάρια δεν μπορεί να αποκλειστεί με σιγουριά ή να αποκλειστεί με τα διαθέσιμα στοιχεία», έγραψε.
Ευχαριστήρια και στον Robert Redfield, πρώην διευθυντή των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, ο οποίος δήλωσε στο CNN στις 26 Μαρτίου του 2021 ότι η «πιο πιθανή» αιτία της επιδημίας ήταν «από ένα εργαστήριο», διότι αμφέβαλε ότι ο ιός της νυχτερίδας μπορεί να γίνει ένα ακραίο ανθρώπινο παθογόνο εν μία νυκτί, χωρίς να χρειαστεί χρόνος για να εξελιχθεί, όπως φάνηκε να συμβαίνει με τον SARS2.
Επίσης, ο Steven Quay, γιατρός-ερευνητής, έχει εφαρμόσει στατιστικά και βιοπληροφορικά εργαλεία σε ευρηματικές εξερευνήσεις της προέλευσης του ιού, δείχνοντας για παράδειγμα ότι τα νοσοκομεία που δέχτηκαν τους πρώτους ασθενείς με covid-19 είναι συγκεντρωμένα κατά μήκος της γραμμής του μετρό της Wuhan που συνδέει το Ινστιτούτο Ιολογίας στο ένα άκρο με το διεθνές αεροδρόμιο στο άλλο, τον τέλειο ιμάντα μεταφοράς για τη διανομή του ιού από το εργαστήριο στον πλανήτη.
Τον Ιούνιο του 2020, ο Milton Leitenberg δημοσίευσε μια πρώιμη έρευνα των στοιχείων που ευνοούσαν την θεωρία της απόδρασης του ιού από το εργαστήριο στο Ινστιτούτο ιολογίας της Wuhan. Πολλοί άλλοι έχουν συνεισφέρει σημαντικά κομμάτια του παζλ.
kourdistoportocali.com
https://anastoxasmoi.gr/
