Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η συζήτηση που είχε ο οικονομολόγος Νίκος Στραβελάκης με τη δημοσιογράφο Ελένη Ανδριανού, στο ελεύθερο ραδιόφωνο της ERTopen και στην εκπομπή  «Στη χώρα των Ινδιάνων», το μεσημέρι του Σαββάτου 6 Φεβρουαρίου 2016 (14.00 – 15.00).

Αξίζει πράγματι να την παρακολουθήσετε ολόκληρη στα τρία βίντεο με το ηχητικό της εκπομπής που ακολουθούν. Δεν περιορίζεται στην οικονομική διάσταση της επίθεσης που δέχεται ο κόσμος της εργασίας αλλά παρουσιάζει γενικότερο πολιτικό ενδιαφέρον.

Όταν φαινόταν ότι τελείωσε η συζήτηση, μια τηλεφωνική παρέμβαση ακροατή από το Κιάτο την ‘ζωντάνεψε’ και πάλι, δίνοντας την ευκαιρία στον Νίκο Στραβελάκη και την Ελένη Ανδριανού να αναφερθούν σε ζητήματα όπως η σχέση της αριστεράς με το αναγκαίο μέτωπο, η ταξική σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας, ο ρόλος του Άρη Βελουχιώτη και η σχέση πατριωτισμού και αριστεράς περισσότερα στην..pandiera

Ο Τσαρλς Ντίκενς  γεννήθηκε σαν σήμερα 7 Φεβρουαρίου του 1812 στο Λάντπορτ του Πόρτσμουθ και πέθανε το 1870 στο Ρότσεστερ, χωρίς να προλάβει να φτάσει τα εξήντα. Σήμερα το έργο του μοιάζει περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.

Σε μια εποχή κατά τη διάρκεια της οποίας όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά και ολόκληρη η Ευρώπη, μαζί με την Αμερική, αντιμετωπίζουν μια πρωτοφανή κρίση, με την ανεργία και τις απολύσεις να ανεβαίνουν στα ύψη και τα εισοδήματα των μεσαίων και των κατώτερων τάξεων να συρρικνώνονται με ασυγκράτητο ρυθμό, η ρημαγμένη από την οικονομική εξαθλίωση βικτωριανή Αγγλία, που κυριαρχεί σε όλο το μήκος της μυθιστορηματικής παραγωγής του Ντίκενς, επανακάμπτει εντυπωσιακά στο προσκήνιο, για να υπενθυμίσει μιαν ανυπόφορα βαριά κοινωνική συνθήκη: μια συνθήκη που η ευμάρεια του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα έδειχνε μέχρι και πριν από λίγα μόλις χρόνια πως είχε μπει οριστικά στα αζήτητα της Ιστορίας.

Δουλεύοντας σε εργοστάσιο βερνικιών

 
Το τέκνο μιας καταχρεωμένης δημοσιοϋπαλληλικής οικογένειας, που σταμάτησε το σχολείο για να δουλέψει σε εργοστάσιο βερνικιών και γνώρισε στο πετσί του τη σκληρότητα της παιδικής εργασίας, υπήρξε ένας από τους σφοδρότερους επικριτές τόσο των κάθετων ταξικών διαιρέσεων της αγγλικής κοινωνίας του 19ου αιώνα, όσο και της τεράστιας φτώχειας την οποία σήμανε για εξαιρετικά μεγάλα τμήματα του πληθυσμού η Βιομηχανική Επανάσταση.



Η φτώχεια καθόρισε τον κόσμο των μυθιστορημάτων του Ντίκενς και αποτυπώθηκε με τον πιο παραστατικό τρόπο στους διάσημους χαρακτήρες του. Από τον Όλιβερ Τουίστ και τον Νίκολας Νίκλεμπι (αμφότερα το 1839), όπου θα αποκαλυφθεί με τα μελανότερα χρώματα η μαύρη καθημερινότητα του Λονδίνου και του Γιορκσάιρ, με ένα σύμπαν βυθισμένο στο έγκλημα και την πορνεία - μολονότι η εικόνα της πόρνης θα απαλλαγεί σε εντυπωσιακό βαθμό από την ηθική και την κοινωνική της απαξίωση - μέχρι τον Ζοφερό Οίκο (1853) και τηΜικρή Ντόρριτ (1857), που θα αποτελέσουν ένα ανάθεμα για τους βικτωριανούς θεσμούς και τη βικτωριανή οικονομία, η μυθιστοριογραφία του Ντίκενς θα είναι η μυθιστοριογραφία των φτωχών, των ανήμπορων και των ξεγυμνωμένων.

 
Οι εικόνες της αδυναμίας, του ξεπεσμού και του στυγνού προσώπου της εργοδοσίας δεν θα λείψουν και από το κορυφαίο έργο του Ντίκενς, τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ(1850), μια σαφώς αυτοβιογραφική σύνθεση, όπως και τα περισσότερα έργα του, με την οποία θα ανακαλέσει πικρά στιγμιότυπα από τη ζωή του στο εργοστάσιο βερνικιών.

Η φτώχεια ως ηθικό και ψυχολογικό μέγεθος

 
Πανταχού παρούσα και βασισμένη στην προσωπική του η εμπειρία, η φτώχεια θα απασχολήσει τον Ντίκενς από τη μια ως υλικό ζήτημα και από την άλλη ως καθαρώς ηθικό και ψυχολογικό μέγεθος. Από τη «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» (1843) μέχρι και τα «Δύσκολα χρόνια»(1854) ή τις «Μεγάλες προσδοκίες» (1861), ο Ντίκενς θα μιλήσει για τη φτώχεια μέσω της ανάπτυξης ενός στιβαρού προβληματισμού για τη σημασία και το βάρος του χρήματος στον βίο των ανθρώπων. Θα μιλήσει όχι μόνο για όσους υποφέρουν από την έλλειψή του, αλλά και για όσους το κατέχουν και το διακινούν, καταδικάζοντας τους υπόλοιπου στην περιθωριοποίηση και την απόγνωση.

 
Στη νουβέλα της «Χριστουγεννιάτικης ιστορίας», που γνώρισε άπειρες εκδοχές στον κινηματογράφο και είναι το γνωστότερο βιβλίο του Ντίκενς, όπως και ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ο σπαγγοραμμένος Εμπενίζερ Σκρουτζ, που θα μετατραπεί σε συνώνυμο της εξοντωτικής απροθυμίας και της ολοκληρωτικής μιζέριας, θα δείξει τις βλαβερές συνέπειες του πλούτου σε εύπορους και φτωχούς. Φτωχοί και εύποροι θα βρουν τη χαρά τους μόνο όταν το χρήμα θα βγει από το σφιχτοδεμένο πουγκί, για να φέρει την ευτυχία στο τραπέζι όλων.

 
Στα «Δύσκολα χρόνια», ο Ντίκενς δεν θα κρύψει την απογοήτευσή του για το όραμα της βιομηχανικής τεχνολογίας, που αντί να διευκολύνει το άνοιγμα του δρόμου για έναν νέο τρόπο ζωής, ικανό να συμπεριλάβει στους κόλπους του τις χειμαζόμενες μάζες, θα μαζέψει το χρήμα στα χέρια των λίγων, χαντακώνοντας κάθε προοπτική και ελπίδα για τα εργατικά στρώματα. Ακόμα και στις Μεγάλες προσδοκίες, που μάλλον ξεφεύγουν από τα όρια του κοινωνικού μυθιστορήματος, ο συγγραφέας θα χτίσει τον κεντρικό του χαρακτήρα με βάση τις επιταγές του χρήματος, όπως τις επιβάλλει η βικτωριανή Αγγλία. Ένας φτωχός νέος, έχει ένα και μοναδικό στόχο: να πλουτίσει σε μια κοινωνία, της οποίας το σύστημα τον αποκλείει.

Ο Ντίκενς μέσα από το έργο του προσπαθεί να κάνει σαφές ότι η φτώχεια δεν αποτελεί προϊόν προσωπικής ανικανότητας, αλλά το χαρακτηριστικό ενός ταξικού καθεστώτος, που οδηγεί συντεταγμένα στην ανισότητα.





αναδημοσίευση από το tvxs

Με τη συμμετοχή αντιπροσωπειών από δεκάδες μπλόκα όλης της χώρας, στην κατάμεστη αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου Νίκαιας, βρίσκεται αυτή την ώρα σε εξέλιξη η πανελλαδική σύσκεψη των μπλόκων, με πρόσκληση της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής των Μπλόκων και ύστερα από πρωτοβουλία του μπλόκου της Νίκαιας.

Τους αντιπροσώπους από τα μπλόκα καλωσόρισε από το βήμα της σύσκεψης ο Βαγγέλης Μπούτας, μέλος της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής των Μπλόκων. Το λόγο παίρνουν, ο ένας μετά τον άλλον, οι εκπρόσωποι των μπλόκων και μέσα σε αγωνιστικό κλίμα καταθέτουν τις προτάσεις τους για την κλιμάκωση των κινητοποιήσεων, στη βάση των δίκαιων αιτημάτων που τους έβγαλαν στα μπλόκα



αναδημοσίευση από τον 902

Από τον Χρήστο Επαμ. Κυργιάκη

Ο Μάριος, παρόλο που η ώρα ήταν μόλις δώδεκα και τέταρτο, είχε επιστρέψει στο σπίτι. Ήταν η μέρα που στο σχολείο του, έδιναν τους βαθμούς του πρώτου τετραμήνου. Αυτός ήταν κι ο λόγος που έλειπαν και οι γονείς του. Η μητέρα του πήρε ολιγόωρη άδεια, με τα χίλια ζόρια, από τη δουλειά. Ο πατέρας του τον τελευταίο χρόνο δεν είχε δουλειά, οπότε δεν χρειαζόταν άδεια. Από βδομάδα θα πήγαινε σε μια καινούργια δουλειά, δοκιμαστικά για τον πρώτο μήνα και αν όλα πήγαιναν καλά, μπορεί και να τον κρατούσαν. Δεν ήταν τίποτα σπουδαίο αλλά προτιμότερο από το να καταλήξει με ψυχολογικά προβλήματα. Αυτό είχαν συμφωνήσει με τη μητέρα του το προηγούμενο βράδυ που τους άκουσε να μιλάνε για το θέμα.

Μπήκε στο δωμάτιό του χωρίς να βγάλει το μπουφάν, το κρύο δεν επέτρεπε τέτοιες κουτουράδες, και ξάπλωσε ανάσκελα στο κρεβάτι. Θα μπορούσε για λίγη ώρα να σκεφτεί ανενόχλητος και, γιατί όχι, να ονειρευτεί και να πετάξει με τη φαντασία του.

Του άρεσε πολύ η ιστορία γιατί του άρεσε να μαθαίνει, να ανακαλύπτει και να αναλύει τις συνθήκες που οδήγησαν τους ανθρώπους στη μία ή στην άλλη κοινωνική επιλογή. Όμως αυτό που τον γοήτευε ήταν η φυσική. Εκείνη η σχέση αιτίας-αποτελέσματος τον άφηνε άφωνο. Ίσως αυτή η σχέση που διέπει και τα ιστορικά γεγονότα ήταν η αιτία που δύο φαινομενικά “αντίθετα” μαθήματα του άρεσαν τόσο.

Δεν αρκούνταν μόνο στα σχολικά εγχειρίδια ο Μάριος. Έψαχνε σε βιβλία, στο διαδίκτυο, σε εφημερίδες και όπου μπορούσε να μάθει κάτι έγκυρο σχετικά με ιστορικά γεγονότα και κυρίως σχετικά με τη φυσική και την εξέλιξή της.

Τελευταία, σαν να είχε ανακαλύψει ότι και η κοινωνική εξέλιξη ακολουθεί την ίδια σχέση αιτίας-αποτελέσματος κι αυτό του κέντριζε το ενδιαφέρον.

Φυσικός ήθελε να γίνει Μάριος. Αυτό ήταν το όνειρό του, όμως, μάλλον δεν θα μπορούσε ποτέ να το πραγματοποιήσει.

“Νομική θα σπουδάσεις. Θα τελειώσεις και θα έχεις έτοιμη δουλειά στο δικηγορικό γραφείο του θείου σου. Με τη φυσική δεν θα έχεις στον μοίρα. Τι θα κάνεις σαν τελειώσεις; Σε φροντιστήριο με 3 ευρώ την ώρα κι αν το βρεις ή μήπως σε σχολείο που δεν πρόκειται να κάνουν προσλήψεις στον αιώνα τον άπαντα; Να μη μιλήσουμε για την έρευνα που είναι ανύπαρκτη στη χώρα μας” του έλεγε ο πατέρας του.

“Έχει καιρό ακόμα μπροστά του το παιδί να επιλέξει. Στην πρώτη λυκείου είναι ακόμη”, προσπαθούσε να συμβιβάσει η μητέρα του τα πράγματα, ρίχνοντας κλεφτές ματιές στο γιο της.

“Από τώρα πρέπει να αποφασίσει και να δώσει βαρύτητα στα μαθήματα που χρειάζονται”, την έκοβε απότομα ο πατέρας.

Ο Μάριος έσκυβε το κεφάλι και η ψυχούλα του πονούσε. Σκεφτόταν πως έπρεπε να βρει κάτι για να αγαπήσει στους νόμους και τη νομική. Τα χρήματα δεν ήταν για κείνον ο πιο σημαντικός παράγοντας. Καταλάβαινε πως αν δεν κατάφερνε να γίνει φυσικός θα ήταν δυστυχισμένος για μια ολόκληρη ζωή. Προσπαθούσε να βρει έναν τρόπο για να δείξει στους γονείς του και κυρίως στον πατέρα του, πόσο πολύ αγαπάει τη φυσική. Ένιωθε πως τώρα με τους βαθμούς ίσως ήταν μια καλή ευκαιρία.

Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα στο σχολείο του Μάριου επικρατούσε αναβρασμός. Γονείς, με το χαρτί των βαθμών στο χέρι, έψαχναν στις αίθουσες να βρουν τους καθηγητές των παιδιών τους για να ενημερωθούν. Σε κάποιους καθηγητές είχαν σχηματιστεί ουρές δεκάδων γονέων οπότε ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για συζητήσεις γύρω από τους βαθμούς και όχι μόνο.

“Με τέτοιους βαθμούς σιγά μην περάσει στο πολυτεχνείο. Αυτός νομίζει πως είναι ακόμα στο γυμνάσιο”.

“Μα είναι δυνατόν; Να στερείται όλη η οικογένεια για να πληρώνουμε ένα σκασμό λεφτά στα φροντιστήρια κι αυτή να μην το εκτιμάει;”

“Μα πώς είναι δυνατόν; Η Μαρία μου, τον ίδιο βαθμό έγραψε με τη Γεωργία στο διαγώνισμα. Της Γεωργίας της έβαλε 19 και της Μαρίας μου 18. Για να δω πώς θα μου το δικαιολογήσει ο κύριος μαθηματικός;”

“Τα έχουμε τρελάνει τα παιδιά με τους βαθμούς και τις εξετάσεις. Κι εγώ σου λέω πως άντε και πέρασε κάπου. Θα είναι η σχολή που θέλει; Κι άντε και τελειώσει. Μετά τι θα κάνει; Θα πάει μετανάστης στη Γερμανία;”

“Πάλι καλά να λες. Χωρίς βοήθεια, χωρίς φροντιστήρια και να βγάζει τέτοιους βαθμούς; Το καμάρι μου! Μόνο του παλεύει. Έχει να μπει μισθός στο σπίτι εδώ και 14 μήνες. Αν δεν ήταν ο παππούς και η γιαγιά να βοηθάνε δεν ξέρω τι θα κάναμε!”

Σε μια διπλανή αίθουσα η συζήτηση ανάμεσα στους γονείς ενός μαθητή και στον χημικό αποκτούσε ενδιαφέρον.

“Μα δεν μπορώ να καταλάβω. Η Χημεία είναι από τα μαθήματα που του αρέσουν. Τον βλέπω που κλείνεται στο δωμάτιό του και διαβάζει”.

“Δεν αμφιβάλλω. Στην τάξη είναι πάρα πολύ καλός. Φαίνεται ότι του αρέσει το μάθημα όμως στο διαγώνισμα μου έγραψε 8 στα 20 και στο τεστ 11 στα 20. Γι’ αυτό του έβαλα και 14. Δεν μπορούσα παραπάνω. Άλλωστε του χρόνου στις πανελλήνιες στα γραπτά θα εξεταστεί. Πρέπει να μάθει να αποδίδει και στα γραπτά αλλιώς στις πανελλήνιες δεν θα πάει καλά. Αλήθεια, με τι θέλει να ασχοληθεί;”

“Καλά! Αυτός θέλει να γίνει μουσικός αλλά σιγά μην τον αφήσουμε. Να γίνει μουσικός και τι να κάνει; Να γυρνάει στους δρόμους και να βγάζει καπέλο; Για γεωπονική θα τον στείλουμε. Έχουμε και κάτι χωράφια στο χωριό του πατέρα του, ας πάει να τα καλλιεργήσει. Τέλος πάντων. Πιστεύετε ότι μέχρι του χρόνου θα μπορέσει να διορθώσει το πρόβλημα που έχει με τα γραπτά; Μα να πεις ότι ασχολείται και με τα άλλα μαθήματα; Τα έχει παρατήσει όλα. Μόνο αυτά που θα δώσει στις πανελλήνιες!”

“Τι να σας πω κυρία μου. Αυτό που προέχει είναι να βρει δουλειά όταν θα πάρει το πτυχίο. Καλή η μουσική, μπορεί να του αρέσει αλλά πώς θα ζήσει αυτός και η οικογένειά του; Εμένα και τα δυο παιδιά μου με πτυχία, μεταπτυχιακά, ξένες γλώσσες και δεν μπορούν να βρουν πουθενά δουλειά.

Ετοιμάζονται να φύγουν για το εξωτερικό. Ας αφήσει τις μουσικές και τα υπόλοιπα. Καλά είναι τα όνειρα αλλά πρέπει τα παιδιά μας να είναι και λίγο προσγειωμένα”.

Στο ισόγειο του σχολείου, δίπλα από τη σκάλα, ένας γονιός συζητούσε με κάποιον καθηγητή ο οποίος έδειχνε να προσπαθεί να εξηγήσει κάτι στο γονιό.

“Κάθε φορά που δίνουμε βαθμούς σκέφτομαι τι το καλό προσφέρουν οι βαθμοί και σε ποιον; Βοηθάνε πραγματικά ή μόνο προβλήματα δημιουργούν; Οι μαθητές, αν όχι όλοι οι περισσότεροι, φοβούνται την αντίδραση των γονιών σε περίπτωση που δεν πάνε καλά, οι γονείς αγχώνονται και θυμώνουν σε αντίστοιχη περίπτωση, εμείς οι καθηγητές τριβελίζουμε το μυαλό μας μήπως και έχουμε αδικήσει κανέναν”.

“Ναι αλλά, χωρίς βαθμούς πώς θα ξέρουν οι μαθητές αν είναι καλοί ή όχι και πώς θα μάθουν οι γονείς ποια είναι η πρόοδος των παιδιών τους;”

“Πιστεύεις, δηλαδή, ότι τα παιδιά δεν ξέρουν αν είναι καλοί ή όχι; Περιμένουν τους βαθμούς; Δεν το βλέπουν την ώρα του μαθήματος ή όταν ασχολούνται μόνοι τους στο σπίτι;”

“Μα χωρίς βαθμούς, τι κίνητρο θα έχουν για να διαβάσουν;”

“Αν οι βαθμοί αποτελούν κίνητρο τότε θα έπρεπε οι περισσότεροι να είναι άριστοι. Όμως το αντίθετο συμβαίνει. Οι βαθμοί, μπορεί να είναι κίνητρο για κάποιους αλλά για τους περισσότερους είναι πραγματική πηγή άγχους και στενοχώριας. Πραγματικό κίνητρο θα μπορούσε να είναι μόνο η αγάπη τους για το σχολείο και τα μαθήματα. Αν όμως τα μαθήματα δεν συμβαδίζουν με αυτό που τους αρέσει και αγαπάνε, δεν ξέρω, γίνεται να έχουν την απόδοση που εμείς θα θέλαμε;”

“Όμως πρέπει να ασχολούνται και να διαβάζουν όλα τα μαθήματα, όχι μόνο αυτά που τους αρέσουν, αλλιώς θα είναι ημιμαθείς, που σημαίνει αμόρφωτοι”.

Λίγα μέτρα πιο πέρα, μια μαθήτρια, συνοδευόμενη από τους γονείς της σπάραζε στο κλάμα.

“Της έγραψα 15 και μου έβαλε 13. Είναι άδικο!”

“Ίσως να συμμετείχες στα προφορικά μέσα στην τάξη. Δεν εξηγείται αλλιώς”.

“Τι λες βρε μαμά; Ακόμη κι αν δεν έλεγα προφορικά, τι σημασία έχει; Στις

πανελλήνιες γραπτά θα εξεταστώ και όχι προφορικά”.

“Τι να σου πω παιδί μου, δεν ξέρω. Θέλεις να πάμε να τη βρούμε;”

“Όχι δεν θέλω! Τι να μου πει άλλωστε. Τώρα ο βαθμός μπήκε. Δεν αλλάζει κάτι”.

Σε μία άκρη του διαδρόμου στον πρώτο όροφο, δύο μανάδες μόλις είχαν πάρει τους βαθμούς των παιδιών τους, μαθητών της πρώτης λυκείου.

“Δεν μπορώ να καταλάβω τι έχει συμβεί. Ο Νικόλας μου σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου έβγαζε κοντά στο 20. Πώς είναι δυνατόν τώρα με το ζόρι να πιάνει το 16; Ο Νικόλας μου, που ήταν το παράδειγμα του άριστου μαθητή; Που όλοι οι συμμαθητές του τον ζήλευαν για τους βαθμούς του και δεν του έκαναν παρέα επειδή ένιωθαν μειονεκτικά; Πες κι εσύ βρε Σάσα μου, έχω άδικο;”

“Τι να σου πω Ντίνα μου; Ξέρω κι εγώ; Η αλήθεια είναι πως οι βαθμοί του δεν έχουν καμία σχέση με τους βαθμούς του γυμνασίου. Και να πεις για τον δικό μου το Γιώργο, εντάξει. Δεν ήταν και ποτέ πολύ καλός. Και το 14 που βγάζει, ευχαριστημένη είμαι. Βέβαια, όταν τους δει ο πατέρας του, θα έχουμε μάχη στο σπίτι”.

“Εγώ, πού να τολμήσω να τους δείξω στον Κυριάκο; Εγκεφαλικό θα πάθει! Όχι τίποτε άλλο αλλά, ποιος αντέχει τις άλλες αύριο στον καφέ. Φαρμάκι θα στάζουν. Να δεις που θα είναι μες στην ειρωνεία. Μπα, θα πω πως μ’ έπιασε η γρίπη. Δεν εμφανίζομαι αύριο”.

Οι γονείς του Μάριου επέστρεψαν, κατά τις 2 στο σπίτι. Ο Μάριος βγήκε από το δωμάτιό του και πήγε να τους συναντήσει στο σαλόνι.

“Μου δίνεις να δω τους βαθμούς; Πώς τα πήγα;”, ρώτησε τη μητέρα του.

“Συγχαρητήρια παιδί μου. Τα πήγες πολύ καλά”, του είπε εκείνη και τον αγκάλιασε.

“Μπράβο γιε μου. Αν συνεχίσεις έτσι τη νομική την έχεις στο τσεπάκι σου. Άντε να μη σε φάει η ανεργία κι εσένα”, του είπε ο πατέρας σου.

“Έχουμε δυο χρόνια ακόμα πατέρα. Ίσως χρειαστεί να το συζητήσουμε”, είπε διστακτικά ο Μάριος.

“Τι να συζητήσουμε; Τα έχουμε πει αυτά, σου έχουμε εξηγήσει πως είναι η κατάσταση. Άλλωστε τη βλέπεις και μόνος σου”.

“Εγώ όμως δεν θέλω να γίνω δικηγόρος, δεν μου αρέσει. Ξέρεις ότι αυτό που θέλω είναι να ασχοληθώ με τη φυσική. Αν δεν το κάνω θα είμαι πάντα δυστυχισμένος. Αυτό θέλεις; Ο γιος σου να είναι μια ζωή δυστυχισμένος;”

“Μα επειδή δεν θέλω να είσαι δυστυχισμένος γι’ αυτό σου λέω να πας στη νομική. Αν γίνεις φυσικός θα υποφέρεις και τότε θα χτυπάς το κεφάλι σου αλλά δεν θα μπορείς να γυρίσεις το χρόνο πίσω. Δεν έχεις ζήσει την ανεργία και δεν μπορείς να ξέρεις. Λοιπόν, σοβαρέψου και πάρτο απόφαση όσο νωρίτερα γίνεται”

“Μην τσακώνεστε. Σήμερα πρέπει να είμαστε χαρούμενοι”, παρενέβη η μητέρα προσπαθώντας να ηρεμήσει τα πνεύματα.

Και τότε ο Μάριος ξέσπασε. Πέταξε το χαρτί με τους βαθμούς που τόση ώρα κρατούσε στα χέρια του κι βουρκωμένος έκανε να πάει στο δωμάτιό του.

“Εντάξει λοιπόν, θα γίνω αυτό που θέλετε αλλά να ξέρετε πως εμένα άλλο είναι το όνειρό μου. Έχουν και οι μαθητές όνειρα! Τι δεν καταλαβαίνεις;”, είπε θυμωμένος φεύγοντας.

Το ίδιο βράδυ, κοντά στα μεσάνυχτα, ο πατέρας του καθισμένος στο μικρό τραπεζάκι του μπαλκονιού έλεγε έδειχνε σκασμένος.

“Λοιπόν Μαρία, δεν γίνεται. Δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό στο παιδί. Θα σπουδάσει, αν καταφέρει να περάσει, αυτό που θέλει. Φυσικός θέλει; Φυσικός να γίνει. Και επαρχία να περάσει θα τον στείλουμε. Θα σταματήσω να πληρώνω το στεγαστικό, θα κόψω και το τσιγάρο…”

“Κι αν μας πάρουν το σπίτι;”, τον ρώτησε η γυναίκα του.

“Ας μας το πάρουν. Αφού τους αφήνουμε και αλωνίζουν, ας μας το πάρουν. Από το να χάσουμε το παιδί μας καλύτερα να χάσουμε το σπίτι μας”.

“Ας μη φέρνουμε την καταστροφή. Θα δούμε μέχρι τότε”, του είπε σιγανά η γυναίκα του.

“Ξέρεις τι γίναμε; Κότες! Κότες πλουμιστές. Με το φόβο μας και τη βολή μας φτιάξαμε μια ζούγκλα που τη λέμε κοινωνία. Κι επειδή δεν έχουμε τα κότσια να αλλάξουμε τη ζούγκλα και να την κάνουμε ανθρώπινη κοινωνία, μετατρέπουμε τα παιδιά μας σε θηρία για να μπορέσουν να επιβιώσουν στη ζούγκλα, διότι στη ζούγκλα δε ζεις, μόνο επιβιώνεις”.

Αμέσως μετά σηκώθηκε απότομα και πήγε στο δωμάτιο του Μάριου. Του χάιδεψε το κεφάλι γλυκά κι εκείνος ξύπνησε ξαφνιασμένος. Ο πατέρας έσφιξε το Μάριο στην αγκαλιά του και του είπε:

“Είχες δίκιο το μεσημέρι. Το κατάλαβα!”

“Τι κατάλαβες;”

“Ότι και οι μαθητές έχουν όνειρα. Να το κυνηγήσεις το όνειρό σου μέχρι τέλους κι εμείς όσο μπορούμε θα σε στηρίξουμε. Εγώ δε βρήκα το κουράγιο να το κάνω όταν ήμουν στην ηλικία σου.

Μην κάνεις κι εσύ το ίδιο λάθος με μένα”, είπε ο πατέρας και βγήκε βιαστικός από το δωμάτιο.

Δεν ήθελε να τον δει ο γιος του δακρυσμένο…

του Γιάννη Ελαφρού

Δυνατότητα για πανεργατικό – παλλαϊκό μπλόκο στο ασφαληστρικό

Ισχυρότατη προσεισμική δόνηση, σε μεγάλο κοινωνικό βάθος, καταγράφηκε σε όλη τη χώρα στις 4 Φεβρουαρίου, από το ευρύ ταξικό ρήγμα που διασχίζει την ελληνική κοινωνία. Προκλήθηκε απεργιακό τσουνάμι, που ξέσπασε σε μαζικές και μαχητικές διαδηλώσεις, οι οποίες συγκλόνισαν το πολιτικό σκηνικό.

«Η Ελλάδα δεν ησυχάζει», ήταν ο ενδεικτικός τίτλος της γερμανικής έκδοσης της Χάφινγκτον Ποστ. «Για πρώτη φορά μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015, ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν έχει τη στήριξη της κοινωνίας και των εταίρων», γράφει το άρθρο. Από τους «εταίρους», δηλαδή τους «οικονομικούς δολοφόνους» ΕΕ – ΔΝΤ, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ έχει λάβει αποστολή να κάνει την βρόμικη δουλειά. Αυτό που σίγουρα χάνει είναι η στήριξη του λαού.

Η 4η Φλεβάρη κατέγραψε δύο πολύ σημαντικά γεγονότα:

Το πρώτο είναι πως η εργατική τάξη και τα φτωχά εργαζόμενα στρώματα βγήκαν στο δρόμο και «μίλησαν», ακόμα βεβαίως αναντίστοιχα με την ποιότητα της επίθεσης. Δέχθηκαν πλήγμα οι αντιλήψεις για «κίνημα της γραβάτας» ή των μεγαλοαγροτών. Οι τάσεις αυτές υπάρχουν, αλλά είναι πλέον το εργατικό κίνημα που διεκδικεί την πρωτοβουλία των κινήσεων και τη συνένωση όλων των φτωχών λαϊκών στρωμάτων ενάντια στην πολιτική κυβέρνησης και ΕΕ.

Αξιοσημείωτο είναι πως όχι μόνο οι συγκεντρώσεις ήταν πολύ μεγάλες (στην Αθήνα η μεγαλύτερη διαδήλωση μετά τον Φλεβάρη του 2012, ενώ στην περιφέρεια οι κινητοποιήσεις συχνά συγκρίνονταν με τη διετία 2010-11), αλλά και η απεργία είχε αξιοσημείωτα ανεβασμένα ποσοστά (χωρίς να σπάει ακόμα η χούντα του ιδιωτικού τομέα).

Το δεύτερο είναι πως αναπτύσσεται ραγδαία η αντικυβερνητική τάση. Είναι καταγέλαστη η κυβερνητική προσπάθεια να εμφανιστούν οι κινητοποιήσεις ως σύμμαχος του ΣΥΡΙΖΑ («Τα όρια στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές έθεσαν χθες χιλιάδες πολίτες», έγραφε η Αυγή). Όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν, επώδυνα αλλά λυτρωτικά, πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ είναι με τους «απέναντι» και είναι απέναντι στα λαϊκά συμφέροντα. Όπως καταγέλαστη είναι η προσπάθεια των συστημικών πολιτικών και ΜΜΕ να προσεταιριστούν την λαϊκή πάλη, με ενθουσιώδη ρεπορτάζ για την απεργία, που όμως στρέφεται ενάντια στους ίδιους και στην πολιτική που στήριξαν παλιότερα και τώρα.

Φτάνουμε σε ένα πολιτικό κόμπο, τον οποίο σφίγγει ακόμα περισσότερο η ταξική διελκυστίνδα. Από την μια το ΔΝΤ απαιτεί άμεσα περικοπές στις συντάξεις, ενώ η Κομισιόν ζητά επιπλέον δημοσιονομικά μέτρα άνω των 3,5 δις. το 2016-17. Το κεφάλαιο, οι μεγαλοαγρότες και οι μεγαλοεπιχειρηματίες διεκδικούν παραπέρα ελαφρύνσεις και ενισχύσεις. Από την άλλη, οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, η φτωχομεσαία αγροτιά, οι φτωχοί αυτοαπασχολούμενοι και οι νέοι εργαζόμενοι με το μπλοκάκι ορθώνουν ένα περήφανο «Αποσύρετε το σφαγιαστικό νομοσχέδιο τώρα! Δεν θα περάσει!» και χρωματίζουν όλο και περισσότερο τις διεκδικήσεις τους με το αίτημα για καθολικό δικαίωμα στην δημόσια ποιοτική κοινωνική ασφάλιση και δημόσια δωρεάν ποιοτική περίθαλψη για όλους.

Η ένταση και η έκταση των αγροτικών κινητοποιήσεων σε συνδυασμό με την ανερχόμενη παρέμβαση εργαζομένων και νεολαίας δημιουργεί τη δυνατότητα για ένα πανεργατικό – παλλαϊκό απεργιακό και αγωνιστικό μπλόκο,που θα εμποδίσει την κυβέρνηση να κατεβάσει στη βουλή το ασφαληστρικό και τα άλλα μέτρα μνημονιακής εφαρμογής, θέτοντας ξανά το ερώτημα για την αποδοχή ή όχι του ευρω-μονόδρομου καπιταλιστικής βαρβαρότητας και απειλώντας την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με κρίση.

Απέναντι στην κλιμάκωση των κινητοποιήσεων, η ολιγαρχία και η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσουν δύο πολιτικά όπλα.

Το πρώτο είναι η ξαναζεσταμένη απειλή για Grexit. Θα έπρεπε να ανησυχήσουν όσοι θεωρούν αιώνια αποτελεσματική την καταστολή του ευρω-εκβιασμού από την αυξανόμενη τάση να καίγονται σημαίες της ΕΕ στις διαδηλώσεις…. Μπροστά στην κλιμάκωση της αντιπαράθεσης είναι αναγκαίο να εξοπλιστεί το εργατικό, αγροτικό και ευρύτερα το λαϊκό κίνημα από το αναγκαίο πολιτικό περιεχόμενο, που θεωρεί την κοινωνική ασφάλιση αδιαπραγμάτευτη, απειθαρχεί στις εντολές της ΕΕ και παλεύει για ρήξη και έξοδο από την Βαστίλη των ευρωπαϊκών λαών.

Το δεύτερο είναι ο «κίνδυνος να πέσει η αριστερή κυβέρνηση και να έρθει η Δεξιά». Η ξεφτιλισμένη ΠΑΣΟΚική συνθηματολογία βγαίνει από το χρονοντούλαπο. Μα την δεξιά, την δεξιά πολιτική, το μνημόνιο και τις αστικές αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις τις φέρνει και τις εφαρμόζει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Το γεγονός αυτό την φθείρει και την οδηγεί σε απώλεια της λαϊκής στήριξης. Οπότε πρέπει να στηριχτεί ακόμα περισσότερο στο κεφάλαιο, στα μεγάλα συμφέροντα και τα κόμματά τους, στους ιμπεριαλιστές της ΕΕ, που θα την χρησιμοποιήσουν για να περάσει τα μέτρα (γιατί «υπάρχει και η χρήσιμη Αριστερά», όπως έλεγε ο Ανιέλι), έχοντας ανοικτά όλα τα σενάρια για τη συνέχεια. Για να παραφράσουμε ένα σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ: Εφαρμόζουν το μνημόνιο χωρίς εμάς, προχωρούμε χωρίς αυτούς, εναντίον τους.

Προχωρούμε για τα εργατικά λαϊκά δικαιώματα, για την ανατροπή της μνημονιακής καπιταλιστικής επίθεσης, για μια νέα Άνοιξη των αγώνων.

Πηγή: ΠΡΙΝ

Με αφορμή τη συμπλήρωση 73 χρόνων από τις 2 Φλεβάρη του 1943  η Περιφερειακή Οργάνωση Δυτικού Τομέα της ΚΝΕ διοργανώνει εκδήλωση - αφιέρωμα για τη Μάχη του Στάλινγκραντ, σήμερα Κυριακή 7 Φλεβάρηκαι ώρα 18.30, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχείου Ιλίου.

Καλεί το λαό και τη νεολαία της Δυτικής Αθήνας να πάρουν μέρος στην εκδήλωση που έχει κεντρικό σύνθημα «Μάθε την αλήθεια. Ο Κόκκινος Στρατός τσάκισε το φασισμό. Εμπνεόμαστε - Διδασκόμαστε - Συνεχίζουμε. Το μέλλον μας είναι ο Σοσιαλισμός».

Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει:

• Παρουσίαση του βιβλίου «Μέρες και Νύχτες στις φλόγες του Στάλινγκραντ» από τον Άρη Πλωμαρίτη,  μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ.
  
  
• Προβολή βίντεο - αφιέρωμα για τη Μάχη του Στάλινγκραντ.
  
  
• Εκθέσεις φωτογραφίας και βιβλίου.
  
  

Για τη διευκόλυνση όσω επιθυμούν να συμμετάσχουν στην εκδήλωση, η Περιφερειακή Οργάνωση Δυτικού Τομέα δρομολογεί πούλμαν την ίδια μέρα και ώρα 17.30 από τα παρακάτω σημεία:

- Παλατάκι Χαιδαρίου

- Μπαρουτάδικο Αιγάλεω

- Σταθμό Μετρό Ανθούπολη (Περιστέρι)

- πλατεία Καράβου Μενίδι.

Στην 15η εκπομπή, «Στη δουλειά και στον αγώνα», την εκπομπή για τον κόσμο της εργασίας, που επιμελείται και παρουσιάζει ο Γιώργης Χρήστου, και μεταδίδεται από το ραδιόφωνο της ΕΡΤopen, την ελεύθερη φωνή της κοινωνίας, μιλούν για τη μεγαλειώδη συγκέντρωση της 4ης Φλεβάρη κατά του ασφαλιστικού Κατρούγκαλου αλλά και για τις επόμενες κινήσεις του κινήματος οι: Γρηγόρης Καλομοίρης, μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της ΑΔΕΔΥ, Πασχάλης Μπακάλης, αγρότης από την Κατερίνη, και Σάκης Καραμάνος, αγρότης από το Μάνεση Αργολίδας.

Και οι τρεις τους, αναφερόμενοι σε όλα όσα λέει ο υπουργός Εργασίας για το ασφαλιστικό του (όχι μειώσεις, βοηθά τον κόσμο της εργασίας, τους αγρότες κτλ.) τονίζουν πως ο Γ. Κατρούγκαλος λέει ψέματα.

Επίσης, στην εκπομπή, μιλά για τις περίπου 10.000 απολύσεις που πρόκειται να γίνουν στις τράπεζες μέχρι τα τέλη του 2017 ο Αντώνης Καββαδίας, μέλος της Ενωτικής Ριζοσπαστικής Παρέμβασης στην ΟΤΟΕ και μέλος του Δ.Σ. του Σωματείου Εργαζομένων στο ΤΤ. Όπως τονίζει, οι απολύσεις τραπεζικών υπαλλήλων θα συνθλίψουν περαιτέρω το ασφαλιστικό σύστημα.

Η εκπομπή μεταδόθηκε στις 06-02-16.

ΕΔΩ το βίντεο.

Κίνδυνος υπερφορολόγησης για χιλιάδες ανέργους αλλά και ευκαιριακά και περιστασιακά απασχολούμενους - Τα τεκμήρια και η νέα προκαταβολή φόρου που θα εκτινάξουν το εκκαθαριστικό.
Αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να φορολογηθούν για εξωπραγματικά ποσά τεκμαρτών εισοδημάτων με συντελεστή φόρου 26% από το πρώτο ευρώ και με προκαταβολή φόρου 75% θα βρεθούν εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι και περιστασιακά απασχολούμενοι πολίτες αν η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν θέσει σε εφαρμογή και για το φορολογικό έτος 2015 τις ευνοϊκές διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015 με τις οποίες προβλεπόταν ότι τα τεκμαρτά εισοδήματα αυτών των περιπτώσεων φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και όχι των ελευθέρων επαγγελματιών.

Αν δεν αλλάξει τίποτα στην ισχύουσα νομοθεσία, οι εν λόγω φορολογούμενοι θα υπερφορολογηθούν, καθώς τα φορολογητέα εισοδήματά τους θα προσδιοριστούν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, επειδή τα δηλωθέντα εισοδήματά τους είναι πολύ χαμηλά. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, το άθροισμα δηλωθέντος εισοδήματος και προστιθέμενης διαφοράς τεκμηρίων θα θεωρηθεί από τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, που θα εκκαθαρίσουν τη φορολογική δήλωση, ως "εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα", οπότε θα φορολογηθεί με 26% από το πρώτο ευρώ. Στη συνέχεια επί του υπέρογκου φόρου που θα προκύψει με βάση τον συντελεστή 26% θα υπολογιστεί επιπλέον και προκαταβολή φόρου εισοδήματος με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75%.

Οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015 εξάλειψαν πέρυσι αυτόν τον κίνδυνο καθώς προέβλεπαν ότι: α) Όταν το ετήσιο δηλωθέν εισόδημα των φορολογουμένων δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωση έναρξης εργασιών ή εφόσον δεν ασκείται ατομική αγροτική δραστηριότητα, τότε το δηλωθέν εισόδημα και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών – συνταξιούχων, στην οποία ισχύει αφορολόγητο όριο 9.545 ευρώ. β) Εάν το δηλωθέν εισόδημα της προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δηλαδή με 26%.

Ουσιαστικά με τις διατάξεις αυτές χορηγήθηκαν πέρυσι φορολογικές ελαφρύνσεις σε περιστασιακά και ευκαιριακά απασχολούμενους, (σε ανέργους, νοικοκυρές, φοιτητές, συμμετέχοντες σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας κ.λπ.). Οι πολίτες αυτοί συνήθως δεν αποκτούν εισοδήματα πάνω από 6.000 ευρώ το χρόνο από τις περιστασιακές τους απασχολήσεις αλλά επειδή τα τεκμήρια τούς προσδιόριζαν πολύ μεγαλύτερα εισοδήματα κινδύνευαν – αν δεν εφαρμοζόταν οι διατάξεις αυτές - να πληρώσουν υπέρογκους φόρους υπολογισμένους με συντελεστή 26% τόσο επί του δηλωθέντος εισοδήματος όσο και επί των πολύ μεγάλων ποσών της διαφοράς μεταξύ του χαμηλού δηλωθέντος εισοδήματός τους και του υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος. Επιπλέον θα καλούνταν να καταβάλουν και προκαταβολή φόρου εισοδήματος υπολογισμένη τότε με συντελεστή 55% επί του υπέρογκου φόρου που θα προέκυπτε με τον συντελεστή 26%!

Ο κίνδυνος αυτός επανέρχεται, λοιπόν, φέτος και μάλιστα η υπερφορολόγηση θα είναι ακόμη μεγαλύτερη καθώς στις φετινές φορολογικές δηλώσεις η προκαταβολή φόρου θα υπολογιστεί με συντελεστή αυξημένο από το 55% στο 75%. Μόνο εφόσον η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών καταθέσει στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα προβλέπεται ότι οι παραπάνω ευνοϊκές ρυθμίσεις θα ισχύσουν και για το φορολογικό έτος 2015, οι περιστασιακά και ευκαιριακά απασχολούμενοι θα γλιτώσουν από αυτόν τον κίνδυνο υπερφορολόγησης.

Πηγή: news247.gr

Χρήσιμες απαντήσεις σε ερωτήσεις γύρω από το Ασφαλιστικό Βιογραφικό και τη πρόσβαση του σε αυτό.

Πως μπορώ να έχω πρόσβαση στο Ασφαλιστικό Βιογραφικό;

Η πρόσβαση στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ»- Ενότητα Ενιαίου Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης προϋποθέτει υψηλό βαθμό ασφάλειας και έγκυρη ταυτοποίηση του χρήστη. Για το λόγο αυτό η πρόσβαση γίνεται αποκλειστικά με κατάλληλο μηχανισμό συνδυασμού κωδικού χρήστη και συνθηματικού (Username - Password), ενώ για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων αξιοποιείται η υποδομή πιστοποίησης του συστήματος ΤΑXIS της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Κατά την διαδικασία εισόδου ζητείται και ο ΑΜΚΑ του ασφαλισμένου (μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο στο σύστημα Ασφάλισης) που μαζί με τον ΑΦΜ και άλλα ταυτοτικά στοιχεία χρησιμοποιούνται για εξασφάλιση της αρμοδιότητας εισόδου.

Με τον/την σύζυγό μου έχουμε κοινούς κωδικούς TAXIS. Γιατί δεν μπορώ να δω το Ασφαλιστικό μου Βιογραφικό;

Για λόγους προστασίας των προσωπικών δεδομένων η πρόσβαση επιτρέπεται αυστηρά και μόνο στον διαπιστωμένο δικαιούχο του Λογαριασμού και απαιτείται σε περίπτωση συζύγων η χορήγηση των ειδικών στοιχείων πιστοποίησης από το σύστημα TAXIS και για τους δύο. Τα στοιχεία αυτά χορηγούνται από τις εφορίες (Δ.Ο.Υ) σύμφωνα με τον ακόλουθο σύνδεσμο (http://www.gsis.gr).

Πως μπορούν να διορθωθούν λανθασμένα ή ελλιπή στοιχεία που εμφανίζονται στα «Στοιχεία Ασφαλισμένου»; (π.χ. λάθος Αριθμός Ταυτότητας, Ημερομηνία Γέννησης κ.λ.π.)

Θα πρέπει να απευθυνθείτε σε ΚΕΠ για επικαιροποίησή τους στο μητρώο του ΑΜΚΑ. Η ενημέρωση θα γίνει με την αναγγελία των μεταβολών.

Ποιοι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης έχουν ενταχθεί στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ»;

Στο σύστημα έχουν ενταχθεί οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (ΤΑΙΣΥΤ,ΤΣΠΕΑΘ). Στο επόμενο διάστημα θα ενταχθούν το ΝΑΤ και το Δημόσιο.

Ποιά χρονικά διαστήματα καλύπτει η Ασφάλιση που έχει ενταχθεί στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ»;

Το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» - Ενότητα Ενιαίου Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης καλύπτει στην πρώτη του έκδοση το χρόνο ασφάλισης από την 1/1/1994 έως σήμερα. Σταδιακά ο χρόνος ασφάλισης θα εμπλουτιστεί με στοιχεία για το διάστημα προ του 1994.

Ο Ενιαίος Ατομικός Λογαριασμός Ασφάλισης αποτελεί βεβαίωση χρόνου ασφάλισης;

Ο Λογαριασμός απεικονίζει ενιαία τα στοιχεία ασφάλισης στα πληροφοριακά συστήματα των ΦΚΑ που ταυτοποιήθηκαν κατά την τελευταία ενημέρωση του συστήματος «ΑΤΛΑΣ» και δεν αποτελεί βεβαίωση χρόνου ασφάλισης.

Έχω ασφάλιση σε Φορέα ο οποίος δεν εμφανίζεται στο Ασφαλιστικό μου Βιογραφικό.

Εφόσον ο Φορέας έχει ενταχθεί στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ» θα πρέπει να απευθυνθείτε στην υπηρεσία Μητρώου του και να επιβεβαιώσετε ότι έχουν καταχωρηθεί ορθά ο ΑΜΚΑ και ο ΑΦΜ σας. Τα στοιχεία που θα διορθωθούν ή συμπληρωθούν θα εμφανιστούν με την επόμενη μηνιαία ροή ενημέρωσης από τον Ασφαλιστικό Φορέα σας.

Σε έναν Φορέα μου λείπουν διαστήματα (χρόνος) ασφάλισης.

Ο χρόνος ασφάλισης αναγγέλλεται στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ» από τους Ασφαλιστικούς Φορείς. Η μη εμφάνιση διαστημάτων ασφάλισης δεν σημαίνει απώλεια του αντίστοιχου χρόνου και μπορεί να συμβαίνει επειδή:

Τα αντίστοιχα στοιχεία δεν είναι ακόμη καταχωρημένα μηχανογραφικά.

Η ασφάλιση δεν είναι οριστικοποιημένη (πληρωμένες εισφορές)

Τα στοιχεία βρίσκονται σε φάση ελέγχου εγκυρότητας και ταυτοποίησης.

Εφόσον διαπιστώσατε ότι δεν εμφανίζεται όλος ο χρόνος ασφάλισής σας μπορείτε να απευθυνθείτε στον Ασφαλιστικό σας Φορέα για περαιτέρω πληροφορίες. Στοιχεία που θα διορθωθούν ή συμπληρωθούν θα εμφανιστούν με την επόμενη μηνιαία ροή ενημέρωσης από τον Ασφαλιστικό σας Φορέα.

* Επισημάνσεις ΙΚΑ-ΕΤΑΜ:

1. Αποδεικτικά της ασφάλισης στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ για περιόδους απασχόλησης μέχρι 31/12/2001 αποτελούν τα αντίστοιχα ασφαλιστικά βιβλιάρια, τα οποία οι ασφαλισμένοι πρέπει να διατηρούν μέχρι τη συνταξιοδότησή τους.

2. Οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ μπορούν να ζητούν ανακεφαλαίωση του χρόνου ασφάλισής τους και να λαμβάνουν αντίστοιχη απόφαση του άρθ.47 Ν.2676/1999 από τα κέντρα ανακεφαλαίωσης του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ δύο (2) χρόνια πριν τη συνταξιοδότησή τους.

3. Τα δεδομένα θα ενημερωθούν με άδειες και προσαυξήσεις οικοδομικών ημερομισθίων.

Γιατί δεν εμφανίζονται σύνολα χρόνου ασφάλισης;

Σύνολα χρόνου ασφάλισης θα προστεθούν σε μελλοντική έκδοση του συστήματος.

Έχω χρόνο ασφάλισης στο εξωτερικό. Γιατί δεν εμφανίζεται στο Ασφαλιστικό μου Βιογραφικό;

Ο χρόνος ασφάλισης στο εξωτερικό θα αναγγελθεί εφόσον ενταχθεί στον κύριο φορέα ασφάλισης και αναγγελθεί στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ».

Είμαι συνταξιούχος. Γιατί δεν μπορώ να έχω πρόσβαση στο Ασφαλιστικό μου Βιογραφικό;

Προς το παρόν έχουν εξαιρεθεί από το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» - Ενότητα Ενιαίου Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης όσοι λαμβάνουν οποιουδήποτε είδους συνταξιοδοτική παροχή (σύνταξη, βοηθήματα, μέρισμα κ.λ.π.).

Πρόσβαση θα δοθεί σε μελλοντικό χρόνο.

Είμαι συνταξιούχος αλλά ταυτόχρονα εργάζομαι. Γιατί δεν μπορώ να έχω πρόσβαση στο Ασφαλιστικό μου Βιογραφικό;

Προς το παρόν έχουν εξαιρεθεί από το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» - Ενότητα Ενιαίου Ατομικού Λογαριασμού Ασφάλισης όσοι λαμβάνουν οποιουδήποτε είδους συνταξιοδοτική παροχή (σύνταξη, βοηθήματα, μέρισμα κ.λ.π.), ανεξάρτητα από το αν ταυτόχρονα εργάζονται ή όχι.

Πρόσβαση θα δοθεί σε μελλοντικό χρόνο.

Τι σημαίνουν οι κωδικοποιημένες πληροφορίες (π.χ. κλάδος ασφάλισης) που εμφανίζονται;

Κωδικοποιημένες πληροφορίες όπως οι κλάδοι ασφάλισης, τύποι αποδοχών κ.α. εμφανίζονται όπως αναγγέλλονται από τους Ασφαλιστικούς Φορείς και ακολουθούν την κωδικοποίηση των φορέων. Περιγραφή-επεξήγηση κωδικών θα προστεθεί σε μελλοντική έκδοση του συστήματος.

Πως μπορώ να έχω ενημέρωση για συνταξιοδοτικά θέματα (π.χ. πότε και με ποιές προϋποθέσεις μπορώ να πάρω σύνταξη;)

Το σύστημα «ΑΤΛΑΣ» σε 1η φάση πληροφορεί τον ασφαλισμένο για τον συνολικό μηχανογραφικά καταχωρημένο και οριστικοποιημένο χρόνο ασφάλισης ανά Φορέα και ενημερώνει τις υπηρεσίες απονομής συντάξεων των Φορέων σε περιπτώσεις διαδοχικής ασφάλισης. Ο συντάξιμος χρόνος, η βεβαίωση χρόνου ασφάλισης και η πληροφόρηση για συνταξιοδοτικά θέματα δεν είναι επί του παρόντος αντικείμενο του συστήματος.

Δείτε εδώ τα ένσημα σας.

Πέτρος Σταύρου

Εισήγηση του οικονομολόγου Πέτρου Σταύρου στο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα "ΕΥΡΩΖΩΝΗ, ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ" που διοργάνωσε από 15 -17 Ιανουαρίου 2016 στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθήνας ο Μαρξιστικός Χώρος Μελέτης και Ερευνας (ΜΑΧΩΜΕ) 

---

Η συγκεκριμένη εισήγηση θα επιχειρήσει να συγκροτήσει ένα κοινό πλαίσιο αντιμετώπισης των θεμάτων μετάβασης στο εθνικό νόμισμα, στη χρηματοδότηση του παραγωγικού μετασχηματισμού και την αντιμετώπιση της ανεργίας. Η εισήγηση δεν είναι θεωρητικού ενδιαφέροντος με την έννοια ότι δεν θα αναφερθεί σε θεωρητικά οικονομικά υποδείγματα αλλά θα αντιμετωπίσει κάποια από αυτά, στο πλαίσιο του καθορισμού των αξόνων της κατάλληλης οικονομικής πολιτικής για μια ρήξη με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

1. ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

Κάθε χώρα που έχει το δικό της νόμισμα δεν σημαίνει αυτόματα ότι έχει κατακτήσει και τη νομισματική κυριαρχία ή ότι την έχει προσεγγίσει σε έναν ικανοποιητικό βαθμό. Αυτό είναι κάτι που φαίνεται και στις πρόσφατες εξελίξεις των ασιατικών χρηματιστηρίων, με τη «φυγή» κεφαλαίων από τις αναδυόμενες αγορές λόγω της αντιστροφής της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ που επέβαλλε η αμερικάνικη κεντρική τράπεζα (FED). Η Κίνα, η δεύτερη οικονομία στον κόσμο χρειάστηκε να στηρίξει αρκετές φορές μέσα σε δύο βδομάδες, τη συναλλαγματική ισοτιμία του γουάν με το δολάριο. Η Κίνα δεν θα πρέπει να θεωρείται ως μια χώρα με πλήρη νομισματική κυριαρχία αυτήν την στιγμή. Γενικά, δεν αρκεί μια χώρα να «τυπώνει» το δικό της νόμισμα για να θεωρείται ως νομισματικά κυρίαρχη.

Μια χώρα που τυπώνει το δικό της νόμισμα αλλά οι εξαγωγές της απαρτίζονται από τις πρώτες ύλες που παράγει και μόνο, δεν πρέπει να θεωρείται νομισματικά κυρίαρχη, ακόμα και αν είναι μια οικονομία του μεγέθους της Ρωσίας ή της Βραζιλίας. Η νομισματική της κυριαρχία δοκιμάζεται κάθε φορά που οι τιμές των πρώτων υλών πέφτουν.

Μια χώρα που «τυπώνει» το δικό της νόμισμα, έχει πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο αλλά εξαρτάται από έναν ή δύο εμπορικούς εταίρους και όχι από περισσότερους δεν πρέπει να θεωρείται νομισματικά κυρίαρχη. Η νομισματική της κυριαρχία δοκιμάζεται κάθε φορά που ο βασικός εμπορικός εταίρος βρίσκεται σε ύφεση.

Αντίθετα, μια χώρα που δεν «τυπώνει» το δικό της νόμισμα αλλά παράγει σύνθετα και διαφοροποιημένα προϊόντα, έχει πλεονασματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών με ένα σύνολο από εμπορικούς εταίρους και στο εσωτερικό της ασκείται δημόσια πιστωτική πολιτική με συγκεκριμένο αναπτυξιακό σχέδιο, τότε αυτή η χώρα μπορεί να μην «τυπώνει» το δικό της νόμισμα αλλά είναι σε μεγαλύτερο βαθμό νομισματικά κυρίαρχη από ότι είναι οι χώρες που «τυπώνουν» το δικό τους νόμισμα.

Έτσι, μια χώρα έχει πλήρη νομισματική κυριαρχία όταν ελέγχει όλες τις μορφές χρήματος (νομισματικές και πιστωτικές) και ως προς την ποσότητα τους και ως προς την αξία τους. Ο δημόσιος έλεγχος της πίστωσης είναι και αυτός μια μορφή νομισματικής κυριαρχίας, αν ελέγχει την ποσότητα και την κατεύθυνση της πίστωσης. Αντίθετα, δεν συνιστά μορφή νομισματικής κυριαρχίας μια διαρκής υποτίμηση του εθνικού νομίσματος διότι στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει σταθερός έλεγχος επί της αξίας του και της ποσότητας του.

Άρα, είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι από τη δική μας την πλευρά και ενώ δεν υποτιμάμε την ανάγκη έκδοσης εθνικού νομίσματος, στο πλαίσιο της προσπάθειας αντιμετώπισης των πολιτικών της ΕΕ, εντούτοις θεωρούμε την έννοια της νομισματικής κυριαρχίας πιο σύνθετη και πιο απαιτήτική από την απλή ανάγκη έκδοσης εθνικού νομίσματος. Μορφές νομισματικής κυριαρχίας μπορούν να υπάρξουν και με τη χρήση του ευρώ, του δολαρίου ή οποιουδήποτε άλλου νομίσματος αρκεί οι δημοσιονομικές αρχές της χώρας και οι πιστωτικοί θεσμοί της να μην υποκείνται στον έλεγχο και την καταστολή πολιτικών του τύπου που εφαρμόζονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κατά συνέπεια, το εθνικό νόμισμα είναι μόνο μια μορφή της νομισματικής κυριαρχίας και η έκδοση του ένα υποσύνολο πολιτικών στο πλαίσιο μιας ευρύτερης και πιο συνολικής στρατηγικής. Η νομισματική κυριαρχία είναι κάτι ευρύτερο από την έκδοση εθνικού νομίσματος.

Σημερινός σκοπός μας λοιπόν είναι να εξηγήσουμε την σημασία της νομισματικής κυριαρχίας, ως ευρύτερης και συνολικότερης έννοιας του εθνικού νομίσματος, στην ανάπτυξιακή διαδικασία, την αντιμετώπιση της ανεργίας και τον κοινωνικό μετασχηματισμό.  

2. ΕΥΡΩ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ας δούμε κάποια στατιστικά στοιχεία της Eurostat για  τα επίπεδα των ελλειμμάτων και πλεονασμάτων του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της ελληνικής οικονομίας από το 1980 και μετά.

Το 1980 το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών ανέρχεται στο 4% του ΑΕΠ, το 1985 ανέρχεται στο 7% περίπου και  το 1994 σχεδόν μηδενίζεται. Από το 1999 και μέχρι το 2005 το έλλειμμα είναι σταθερά μεγαλύτερο από το 4% με κορυφαία τιμή το 2000 που είναι 8% και το 2005 είναι πάλι 7,6%. Από το 2006 και μετά και μέχρι το 2010 γίνεται διψήφιο, ενώ το 2008 φτάνει το 15%. Από το 2010 και μετά μειώνεται και το 2013 σχεδόν μηδενίζεται, προφανώς λόγω της μεγάλης ύφεσης.

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι σαφές. Η ελληνική οικονομία είναι μόνιμα ελλειμματική και πριν και μετά το ευρώ. Βέβαια, μετά την είσοδο της χώρας στο ευρώ, το έλλειμμα διογκώνεται με αναμφισβήτητο τρόπο.

Ας δούμε συμπληρωματικά και κάποια στοιχεία εμπορικού ισοζυγίου προϊόντων αφού δηλαδή έχουμε αφαιρέσει και τις υπηρεσίες και τις εισοδηματικές μεταβιβάσεις από το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.

Καθόλη τη διάρκεια 1992 – 2001 το ισοζύγιο προϊόντων είναι ελλειματικό φθάνοντας το 2000 – 2001 να είναι στο 20%. Από το 2002 και μετά όμως εκτινάσσεται πάνω από το 22% και φθάνει το 2008 στο 44% από κει και ύστερα μειώνεται μέχρι και το 17% αλλά παραμένει σταθερά επάνω από το ποσοστό που ήταν κατά την περίοδο 1995 και πριν.

Τι μας λένε τα παραπάνω στοιχεία; Μας λένε ότι η ελληνική οικονομία έχει ένα μόνιμο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας και πριν και μετά το ευρώ. Μας λένε επίσης ότι το πρόβλημα ανταγωνιστικότητας διογκώνεται αμέσως μετά την είσοδο στην ευρωζώνη. Δεν μας λένε όμως ότι αυτή η συνεχής επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας οφείλειται στις σχετικές τιμές ή στις τιμές κόστους διότι αν ήταν έτσι τότε η ανταγωνιστικότητα θα διορθωνόταν και με την εσωτερική υποτίμηση, την πολιτική δηλαδή που ασκείται εδω και 6 χρόνια λόγω του μνημονίου. Οι εξάγωγές θα αυξάνονταν κατά το διάστημα της επίδρασης της εσωτερικής υποτίμησης. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε και δεν φαίνεται να μπορεί να γίνει ούτε και με τη νομισματική υποτίμηση.

Αν ισχύουν τα παραπάνω τότε τι ακριβώς έγινε με την ελληνική ανταγωνιστικότητα μετά την είσοδο στο ευρώ; Εκείνο που έγινε μας το λέει η βελτίωση του ισοζυγίου των τρεχουσών συναλλαγών από το 2010 και μετά. Η σκληρή πολιτική λιτότητας μείωσε τα εισοδήματα, περιόρισε την κατανάλωση, μείωσε τις επενδύσεις και ελαχιστοποίησε τις εισαγωγές και όλα αυτά γιατί το εθνικό εισόδημα (ΑΕΠ) μειωνόταν ενώ το μέσο ευρωπαϊκό εισόδημα αυξανόταν. Εκείνο που έγινε λοιπόν κατά την περίοδο του μνημονίου ήταν ότι άλλαξε η σχέση ελληνικού ΑΕΠ προς το  μέσο ευρωπαϊκό ΑΕΠ.

Αντίθετα, κατά την περίοδο πριν και κυρίως μετά την είσοδο της χώρας στο ευρώ το ελληνικό ΑΕΠ αυξανόταν ταχύτερα από το μέσο ευρωπαϊκό ΑΕΠ και αυτό οδήγησε σε αύξηση των εισαγωγών και επιδείνωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Δεν είναι λοιπόν οι σχετικές τιμές των προϊόντων, δηλαδή το ευρώ από μόνο του, που επιδεινώνει την ανταγωνιστικότητα αλλά είναι οι διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας σε περιβάλλον ευρώ, που όταν αυτή αναπτύσσεται αυξάνεται το έλλειμμα και όταν αυτή συρρικνώνεται  μειώνεται το έλλειμμα και βελτιώνεται η φαινομενική ανταγωνιστικότητα.

Ας το επαναλάβουμε άλλη μια φορά: Εντός της ευρωζώνης το πρόβλημα είναι λίγο αντιφατικό αλλά ισχύει πως όταν μια οικονομία έχει διαρθρωτικές αδυναμίες, τότε η αύξηση του εθνικού εισοδήματος επιφέρει επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας και μια αντίστοιχη μείωση του εθνικού εισοδήματος φαινομενική βελτίωση. Να το πούμε και αλλιώς. Εντός της ευρωζώνης η σύγκλιση των οικονομιών με διαρθρωτικές αδυναμίες είναι αδύνατη με τις πιο ισχυρές οικονομίες ακόμα και αν οι πρώτες επιτυγχάνουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Από τα προηγούμενα συνάγεται πως η πολιτική του μνημονίου και των ευρωπαϊκών ελιτ στοχεύει, στο βραχυμεσοπρόθεσμο διάστημα, να επιτύχει μείωση του εθνικού εισοδήματος και βελτίωση της φαινομενικής ανταγωνιστικότητας και στο μακροπρόθεσμο διάστημα ανάπτυξη των εκκαθαρισμένων και συγκεντροποιημένων κεφαλαίων με ανύπαρκτες εργασιακές σχέσεις. Αυτό είναι και το αναπτυξιακό σχέδιο του Κεφαλαίου ως συνολική έκφραση. Μεταφορά από τους μη εμπορεύσιμους κλάδους (οι κλαδοι που παράγουν για την εσωτερική αγορά και μόνο) με υψηλά περιθωρία κέρδους της προηγούμενης περιόδου, στους νέους εκκαθαρισμένους, περισσότερο εξωστρεφείς και συγκεντροποιημένους κλάδους με υψηλά περιθώρια κέρδους λόγω εξοικονόμησης κεφαλαίου και ανύπαρκτων εργασιακών σχέσεων.

Όμως πιο είναι το διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας για το οποίο μιλάμε; Φυσικά και δεν είναι οι μισθοί και το ύψος τους. Το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι πως για να μπορέσει να λειτουργήσει το εγχώριο παραγωγικό σύστημα (πρωτογενής, δευτερογένης και τριτογενής τομέας) πρέπει να εισάγει, ενέργεια, πρώτες και ενδιάμεσες ύλες, κεφαλαιουχικό μηχανισμό και υπηρεσίες. Με λίγα λόγια εισάγουμε ότι δεν παράγουμε και ταυτοχρονα εισάγουμε αυτό που απαιτείται για να παράγουμε ότι παράγουμε μέχρι και σήμερα και αυτό που παράγουμε μέχρι και σήμερα είναι προϊόντα και υπηρεσίες, στα σημεία του οικονομικού συστήματος που υπάρχουν υψηλά περιθώρια κέρδους και απευθύνονται στην εσωτερική αγορά, ως επί των πλείστων.  

3. ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ – ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΡΟΩΝ.

Αν θέλαμε να περιγράψουμε όλο το οικονομικό σύστημα ως σύστημα χρηματοροών θα λέγαμε ότι αυτό απαρτίζεται από πέντε πεδία: Το πεδίο των νοικοκυριών που είναι το κατεξοχήν πεδίο της αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης, το πεδίο των παραγωγικών μονάδων, το πεδίο των χρηματοπιστωτικών ροών και των πιστωτικών θεσμών και ιδρυμάτων, το πεδίο του κράτους και της άσκησης φορολογικής και δημοσιονομικής πολιτικής και το πεδίο του εξωτερικού τομέα που αντικατοπτρίζει τη σχέση εισαγωγών και εξαγωγών προϊόντων και  υπηρεσιών.

Από αυτά τα πέντε πεδία στα τρία εισέρχεται ή εξέρχεται, δημιουργείται η καταστρέφεται χρήμα. Τα τρία αυτά πεδία είναι α) το κράτος (συμπεριλαμβανομένης και της κεντρικής τράπεζας) και η δημοσιονομική του πολιτική, β) το πιστωτικό σύστημα και γ) ο εξωτερικός τομέας. Ο οικονομικός, κοινωνικός και πολιτικός έλεγχος αυτών των τριών πεδίων οδηγεί στη νομισματική κυριαρχία.

Ο δημόσιος τομέας δημιουργεί και καταστρέφει χρήμα ανάλογα, με την ελλειμματική (δημιουργία χρήματος) και την πλεονασματική (καταστροφή χρήματος) λειτουργία του δημοσιονομικού προϋπολογισμού. Με τις πολιτικές του μνημονίου καταστρέφεται χρήμα διότι απαιτούνται δημοσιονομικά πλεονάσματα για να πληρώνονται οι πιστωτές του ελληνικού δημοσίου. Αν η ελληνική κυβέρνηση επεδίωκε παύση πληρωμών εντός του ευρώ τότε ο δημοσιονομικός προυπολογισμός θα έπρεπε να ισοσκελιστεί και η καταστροφή ή αλλιώς η εκροή χρήματος από το οικονομικό κύκλωμα θα σταματούσε.

Ο πιστωτικός τομέας δημιουργεί χρήμα όταν δίνει περισσότερα νέα δάνεια από τις επιστροφές παλαιότερων δανείων (τοκοι χρεωλύσια παλαιών δανείων). Καταστρέφει χρήμα όταν οι επιστροφές δανείων είναι περισσότερες από τα νέα δάνεια. Σήμερα με το μνημόνιο, τα «κόκκινα» δάνεια, την πώληση ολόκληρου του τραπεζικού τομέα  στο ιδιωτικό κεφάλαιο και την πολιτική του καθοδήγηση από την ΕΚΤ, ο πιστωτικός τομέας καταστρέφει χρήμα και δεν δημιουργεί.

Τέλος,  ο εξωτερικός τομέας διοχετεύει νέο χρήμα στην εσωτερική οικονομία όταν το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι θετικό και απορροφά χρήμα όταν το ισοζύγιο είναι αρνητικό.

Είπαμε πριν ότι ο έλεγχος αυτών των τριών πεδίων οδηγεί στη νομισματική κυριαρχία δηλαδή στον έλεγχο των μορφών, των ποσοτήτων και της αξίας του χρήματος. Ας δούμε τώρα ορισμένες παραδειγματικές εκδοχές της λειτουργίας του κυκλώματος των χρηματοροών.

1^η εκδοχή: Εαν ο δημόσιος τομέας είναι πλεονασματικός και τα πλεονάσματα του τα κατευθύνθει στους κατόχους χρήματος είναι δηλαδή ένας δημόσιος τομέας που αφαιρεί χρήμα από την οικονομία και το κατευθύνει στους κατόχους κεφαλαίου και παράλληλα  ο εξωτερικός τομέας είναι ελλειμματικός έχουμε μεγάλη εκροή χρήματος και απαιτείται ο πιστωτικός τομέας να είναι τόσο ελλειμματικός, να δημιουργεί δηλαδή τόσο πιστωτικό χρήμα όσο για να καλύψει τη μείωση της χρηματικής ποσότητας και να φέρει το σύστημα σε ισορροπία. Να πούμε εδώ πως όταν ο δημόσιος τομέας είναι πλεονασματικός είναι εξ ορισμού μη κοινωνικός δημόσιος τομέας δηλαδή τα πλεονάσματα είτε έχουν μοιραστεί στους κατόχους χρήματος ή δεν έχουν δαπανηθεί σε κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Κάποιες κοινωνικές ανάγκες έχουν μείνει ακάλυπτες.

2^η εκδοχή: Εαν ο εξαγωγικός τομέας είναι πλεονασματικός, δηλαδή οι εξαγωγές είναι μεγαλύτερες από τις εισαγωγές, τότε ναι μεν η οικονομία είναι ανταγωνιστική αλλά αυτό δεν συνεπάγεται κανένα κέρδος για τις εργαζόμενες τάξεις, εαν επικρατούν εργασιακές συνθήκες μεσαίωνα και το κράτος υποφορολογεί το κεφάλαιο και έχει μειώσει κατα πολύ τις κοινωνικές δαπάνες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σχεδόν όλο το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών πηγαίνει στην ενίσχυση των κερδών που είναι το εισόδημα των καπιταλιστών. 

Με τα παραπάνω θέλουμε να πούμε τα εξής: Από αριστερή σκοπιά, δεν αρκεί να κατέχεις κάποιον βαθμό νομισματικής κυριαρχίας εαν δεν έχεις παράλληλα ανακατευθύνει τις χρηματορροές προς το κοινωνικό κράτος που καλύπτει κοινωνικές ανάγκες των εργαζόμενων τάξεων και το μισθό που είναι η αμοιβή της εργασίας.

Άρα, για να καταλήγουμε.  Μια πιθανή ευνοϊκή, για τα λαϊκά συμφέροντα, μορφή νομισματικής κυριαρχίας η αλλιώς ελέγχου των βασικών χρηματορροών της οικονομίας  και αντιμετώπισης των πολιτικών της ΕΕ θα ήταν η εξής:

• Ισοσκελισμένος κρατικός προϋπολογισμός που επιτυγχάνεται με α) σαφή προσδιορισμό των κοινωνικών αναγκών, β) δίκαιο και έντονα προοδευτικά φορολογικό σύστημα και γ) παύση πληρωμών των τοκοχρεωλυσίων του χρέους. Αν θέλουμε για κάποια περίοδο ο προϋπολογισμός να είναι ελλειμματικός θα πρέπει οπωσδήποτε να αποκτήσουμε, επιπρόσθετα, τον πλήρη έλεγχο του τραπεζικού συστήματος και των υπαρκτών καταθέσεων.
• Παραγωγικός μετασχηματισμός της οικονομίας έτσι ώστε μακροπρόθεσμα να βελτιωθεί σημαντικά το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Στο βραχυπρόθεσμό ορίζοντα οι απαραίτητες εισαγωγές θα πληρώνονται από τις εξαγωγές. Για να λειτουργούν οι εξαγωγές ως χρηματοδότες των εισαγωγών θα πρέπει να ελέγχονται οι χρηματοροές και να αποφευχθεί ο κίνδυνος οι ιδιωτικές εξαγωγικές επιχειρήσεις να ανοίγουν τραπεζικούς λογαριασμούς σε ξένα τραπεζικά ιδρύματα και να πληρώνονται μεσω αυτών. Θα πρέπει να οργανωθούν μεγάλοι δημόσιοι εισαγωγικοί και εξαγωγικοί φορείς που θα παρακολουθούν τις εισαγωγές και εξαγωγές αλλά και θα λειτουργούν ως εξειδικευμένοι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί ελέγχου των χρηματορροών αυτών και των συστημάτων πληρωμής.
• Δημόσιο πιστωτικό σύστημα με χρήση του ευρώ (για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που θα προσδιορίσουμε παρακάτω) αλλά με έξοδο από το ευρωσύστημα και την επιτήρηση της ΕΚΤ, την ευρωπαική τραπεζική ένωση και καθορισμός ανεξάρτητης πιστωτικής πολιτικής – αλλαγή της δομής του εξαιρετικά συγκεντρωμένου τραπεζικού τομέα. Οι υπάρχουσες καταθέσεις σε ευρώ θα χρησιμοποιηθούν α) για ρύθμιση του cash flow των κρατικών δαπανών, β) για συγκεκριμένη πιστωτική επέκταση χρηματοδότησης των τομεακών και κλαδικών επιλογών του παραγωγικού μετασχηματισμου, γ) ως τα απαραίτητα συναλλαγματικά διαθέσιμα για άκρως απαραίτητες εισαγωγές πέραν αυτών που θα χρηματοδοτεί ο εξαγωγικός τομέας, δ) μεταφορά των capital controls από τις αναλήψεις μετρητών στις πληρωμές των απαραίτητων εισαγωγών. Απαιτείται δηλαδή μια λεπτομερής εξειδίκευση των capital controls στις απαραίτητες εισαγωγές.

Να γίνει στο σημείο αυτό μια απαραίτητη διευκρίνηση.  Η μετάβαση στο νέο νόμισμα δεν μπορεί να γίνει άμεσα χωρίς να οργανωθεί και να εφαρμοστεί πρώτα μια συγκεκριμένη πολιτική ελέγχου των βασικών χρηματοροών, μια πολιτική προετοιμασίας των βασικών προϋποθέσεων νομισματικής κυριαρχίας καθώς και τα πρώτα βήματα παραγωγικού μετασχηματισμού. Αν αμέσως εκδωθεί νέο νόμισμα τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος αυτό να μην έχει καμμία αξία και η έλλειψη συναλλαγματικών διαθεσίμων να επικαθορίσει αρνητικά τα πρώτα πολύ κρίσιμα βήματα.

4. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ - ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ

Σύμφωνα με τα πρώτα συμπερασματα μας το πρόβλημα με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας είναι η τοποθέτηση κεφαλαίων στα «ρηχά» σημεία της αλυσίδας της προστιθέμενης αξίας με υψηλά περιθώρια κέρδους και όχι οι μη ανταγωνιστικοί μισθοί. Με λίγα λόγια, όταν το παραγωγικό αυτό σύστημα αναπτύσσεται με θετικούς ρυθμούς αυξάνεται και το έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών.

Περιττό να πούμε ότι μια τέτοια δομή παραγωγικού συστήματος δεν βοηθά καθόλου και στην υπόθεση της ρήξης με την ΕΕ και τις πολιτικές λιτότητας, ούτε βέβαια στη επίτευξη ικανοποιητικού ρυθμού ελέγχου των ροών χρήματος. Άρα είναι εντελώς απαραίτητο ο παραγωγικός μετασχηματισμός, στο βραχυμεσοπρόθεσμο διάστημα να περιλαμβάνει στις στοχεύσεις του τη μετακίνηση προς τους τομείς εκείνους της παραγωγικής δραστηριότητας που υποκαθιστούν εισαγωγές. Στο μακροπρόθεσμο διάστημα ο παραγωγικός μετασχηματισμός θα πρέπει να στοχεύσει στις αλυσίδες αξίας (ευρύτερα σύνολα κλάδων) και όχι απλά σε μεμονωμένους κλάδους και με στόχο όχι την ανάπτυξη των λεγόμενων συγκριτικών πλεονεκτημάτων του είδη παραγώμενου μείγματος προϊόντων αλλά την αύξηση του αριθμού των παραγώμενων προιόντων. Πρέπει να προστεθούν νέες παραγωγικές δραστηριότητες, με νέα προϊόντα και όχι απλά να βελτιώσουμε τις συνθήκες παραγωγής των είδη παραγώμενων προϊόντων.

Ο παραγωγικός μετασχηματισμός απαιτεί μετακίνηση από το μοντέλο ανάπτυξης, αλά Solow, που στηρίζεται στην έννοια της λεγόμενης TFP (Total Factor Productivity) στο μοντέλο της ανάπτυξης α) των ενδιάμεσων προϊόντων – εμβάθυνση της αλυσίδας αξίας, β) αύξησης του κατα κεφαλήν επενδυμένου κεφαλαίου και γ) της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας.  

Για να οδηγηθούμε όμως σε αυτόν τον παραγωγικό μετασχηματισμό θα πρέπει να οργανωθεί και ένας αντίστοιχος μηχανισμός μετάβασης στη νέα κατάσταση. Ο μηχανισμός μετάβασης θα πρέπει να είναι ένας μηχανισμός μετακίνησης χρηματικών πόρων, παραγωγικών κεφαλαίων, γνώσης και φυσικά εργαζομένων ή επανακαταρτιζόμενων ανέργων στις νέες αλυσίδες αξίας που θέλουμε να αναπτύξουμε.

Ο μηχανισμός μετάβασης θα περιλαμβάνει από φορολογικά κίνητρα μέχρι και νέες στοχευμένες πιστωτικές πολιτικές, από τη διευθέτηση  του μηχανισμού επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μέχρι και την αναβάθμιση δημόσιων αναπτυξιακών θεσμών, από την εξείδίκευση των capital controls μέχρι και την οργάνωση της δομής των τοπικών – συνεταιριστικών τραπεζών και πολλά αλλά. Αλλά σημασία εδώ έχει να ξεκαθαρίσουμε το εξής: Οι πρώτες προσπάθειες ανάκτησης της νομισματικής κυριαρχίας θα πρέπει να είναι ο άξονας αυτού του μηχανισμού μετάβασης στο νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα. Όσο πιο αποτελεσματικός είναι ο μηχανισμός μετάβασης, τόσο θα αύξανεται και η νομισματική κυριαρχία. Η νομισματική κυριαρχία είναι η αιτία και το αποτέλεσμα αυτού του μηχανισμού μετάβασης. Όμως αιτία και αποτέλεσμα του μηχανισμού μετάβασης είναι και το ζήτημα των παραγωγικών σχέσεων αλλά και το ζήτημα της πολιτικής και κοινωνικής ισχύος.

5. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ – ΑΝΕΡΓΙΑ

Να ξεκαθαρίσουμε ότι η μείωση της ανεργίας είναι στόχος και του παραγωγικού μετασχηματισμού που επιδιώκουν οι δυνάμεις του κεφαλαίου. Μόνο που αυτός ο συγκεκριμένος παραγωγικός μετασχηματισμός του κεφαλαίου επιθυμεί την καταστροφή μιας θέσης πλήρους εργασίας και την επαναδημιουργία μια θέσης επισφαλούς εργασίας, την καταστροφή μιας θέσης καλά αμειβόμενης εργασίας και τη δημιουργία μιας θέσης χαμηλά αμειβόμενης εργασίας, επιδιώκει επίσης τη λύση ενός εργασιακού συμβολαίου που αναγνωρίζει πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα και την υπογραφή ενός νέου συμβολαίου που αναγνωρίζει πλήρως τα εργοδοτικά «δικαιώματα».

Στο πλαίσιο του παραπανω μοντέλου ανάπτυξης, οι νέες θέσεις εργασίας λοιπόν, αν είναι να αυξήσουν την απασχόληση και να μειώσουν την ανεργία θα πρέπει να το κάνουν χωρίς να θίξουν την πρωτοκαθεδρία του κεφαλαίου στις κεντρικές οικονομικές πολιτικές και χωρίς να αμφισβητήσουν το διευθυντικό δικαίωμα της αστικής τάξης στο επίπεδο της επιχείρησης.

Αντίστοιχα, όταν η αριστερά μιλάει για μείωση της ανεργίας δεν θα πρέπει να μιλά για την οποιαδήποτε μείωση αλλά για μια μείωση με πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που αυξάνουν την πολιτική δύναμη του κόσμου της εργασίας. Να θέσω λοιπόν τρείς πολύ σημαντικές σχέσεις:

• Ανεργία – Παραγωγικός μετασχηματισμός. Θα πρέπει η πολιτική και η οικονομική σκέψη να φύγει από την κλασική σχέση: Ενίσχυση των κλάδων εντάσεως εργασίας – μείωση της ανεργίας. Δεν υπήρξε ποτέ τέτοιου είδους σχέση. Δεν μειώθηκαν οι θέσεις εργασίας στον αγροτικό τομέα επειδή υπήρξε μετακίνηση από μια δραστηριότητα εντάσεως εργασίας προς θέσεις στη μεταποίηση και σε δραστηριότητες εντάσεως κεφαλαίου. Αντίθετα, αν γίνει μια πιο συγκεκριμένη μελέτη θα διαπιστωθεί ότι αυξήθηκαν οι θέσεις εργασίας εντός μιας αλυσίδας αξίας που περιλαμβάνει τον αγροτικό τομέα, την μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, τις υπηρεσίες που υποβοηθούν την κυκλοφορία των αγροτικών προϊόντων και τις υπηρεσιες αναψυχής ή υπαίθρου. Νέες θέσεις εργασίας θα προκύψουν σε νέες αλυσιδες αξίας ή σε παλιές που θα εμπλουτιστούν με νέους «κρίκους».
• Ανεργία – πληθωρισμός – καμπύλη Phillips: Πρόσφατες οικονομετρικές μελέτες δείχνουν ότι η καμπύλή Phillips είναι οριζόντια και όχι κάθετη όπως τη δεκαετία του 70 και 80. Η καμπύλη Phillips και το φυσικό ποσοστό ανεργίας ήταν πάντοτε όπλα της νεοφιλελευθερης σκέψης. Η κάθετη καμπύλη Phillips σήμαινε πως η πολιτική αύξησης των μισθών και η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική δεν μειώνει την ανεργία αλλά αυξάνει το επίπεδο των τιμών. Η σημερινή κλίση της καμπύλης Phillips αντίθετα δείχνει ότι η σχέση ανεργίας – πληθωρισμού έχει αποσυνδεθεί και αυτό για συγκεκριμένους λόγους για τους οποίους όταν αυξάνεται η απασχόληση δεν αυξάνονται οι μισθοί (αύξηση της επισφάλειας) ή γιατί οι μισθοί αυξάνονται με μικρότερο ρυθμό από ότι το γενικό επίπεδο τιμών. Η καμπύλη Phillips σήμερα είναι οριζόντια για πολύ συγκεκριμένους λόγους φτωχοποίησης των εργαζόμενων τάξεων.
• Ανεργία – Μισθός και εφεδρικός στρατός. Λόγω της μακροχρόνιας ανεργίας που απαξιώνει πλήρως τις εργασιακές δεξιότητες, οι μισθοί πιέζονται προς τα κάτω από τον ανταγωνισμό της μερικής απασχόλησης (μερική ανεργία) και όχι από την μακροχρόνια ανεργία. Ο οποιοσδήποτε εργοδότης δεν θέλει να προσλάβει έναν μακροχρόνια άνεργο γιατί εκτιμά ότι έχει χάσει πλήρως τις δεξιότητες του, ενώ ο μερικά απασχολούμενος, ο επισφαλής εργαζόμενος είναι η ιδανική πρόσληψη για αυτόν. Αυτό μας λέει ότι η επισφάλεια λειτουργεί διαρθρωτικά μαζί με την εσωτερική υποτίμηση στο επίπεδο της επιχείρησης. Αν θέλουμε να καταπολεμήσουμε την ανεργία δεν αρκεί μια τομεακή πολιτική. Θα πρέπει να χτυπήσουμε την επισφάλεια. Διαφορες μορφές «κοινωφελούς εργασίας», που είναι της μοδας, αυτό ακριβώς κάνουν. Απορυθμίζουν την αγορά εργασίας εισάγοντας έναν επιβιωτισμό. Στο σημείο  αυτό να πούμε πως δεν αρκεί μια πολιτική ανάπτυξης της λεγόμενης «κοινωνικής οικονομίας» στις νέες αλυσίδες αξίας, εαν δεν χτυπηθεί παράλληλα και η επισφάλεια. Η αριστερά δείχνει να ξεχνά ότι χωρίς την αντιμετώπιση της επισφάλειας δεν μπορεί να αναπτυχθεί η κοινωνική οικονομία με δυναμισμό.

Με αυτές τις τρεις σχέσεις που ανέπτυξα συνοπτικά θα ήθελα να τελειώσω αποτυπώντας τη σχέση της νομισματικής κυριαρχίας με τις παραγωγικές σχέσεις και τα ζητήματα της ανεργίας.

Χρειάζεται κάποιο αρχικό επίπεδο νομισματικής κυριαρχίας για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε πολιτικές μείωσης της ανεργίας και μάλιστα πολιτικές συγκεκριμένης μείωσης της ανεργίας με αύξηση της πολιτικής και κοινωνικής δύναμης της εργασίας. Ο επανέλεγχος των βασικών χρηματοροών θα μας προμηθεύσει αυτόν τον αρχικό βαθμό της νομισματικής κυριαρχίας. Από κει και ύστερα η παράλληλη αλλαγή των παραγωγικών σχέσεων και η μείωση της ανεργίας θα δώσει την κατεύθυνση που πρέπει να έχουν αυτές οι νέες χρηματοροές έτσι ώστε όλο το κύκλωμα να είναι βιώσιμο.  Και θα τελειώσω περιγράφοντας συνοπτικά ποιο θα πρέπει να είναι το περιεχόμενο της έννοιας της βιωσιμότητας για την αριστερά και τις δυνάμεις της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Βιώσιμη είναι μια αναπτυξιακή στρατηγική, παραγωγικού και κοινωνικού μετασχηματισμού, όπου μεριμνά για την καθημερινή διατήρηση και αναπαραγωγή της αρχικής μετατόπισης κοινωνικής δύναμης που επιτεύχθηκε. Βιωσιμότητα αποκαλούμε τη διάρκεια των αποτελεσμάτων της πολιτικής μας